skkn PHƯƠNG PHÁP rèn LUYỆN đức TÍNH TRUNG THỰC CHO học SINH lớp CHỦ NHIỆM

BM 01-Bia SKKN

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI
Trường THPT Xuân Thọ
Mã số: ................................

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“PHƯƠNG PHÁP RÈN LUYỆN ĐỨC TÍNH TRUNG
THỰC CHO HỌC SINH LỚP CHỦ NHIỆM”

Người thực hiện: MAI THỊ LOAN
Lĩnh vực nghiên cứu:
- Quản lý giáo dục 
- Phương pháp dạy học bộ môn: 
- Lĩnh vực khác: QUẢN LÝ HỌC SINH 

Có đính kèm:
 Mô hình

 Đĩa CD (DVD)

 Phim ảnh

 Hiện vật khác

Năm học: 2016 - 2017
SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC
1


BM02-LLKHSKKN

SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC
I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN
1. Họ và tên: Mai Thị Loan
2. Ngày tháng năm sinh: 13/06/1988
3. Nam, nữ: Nữ
4. Địa chỉ: Ấp 3B, xã Xuân Bắc, huyện Xuân lộc, tỉnh Đồng Nai
5. Điện thoại:

CQ: 0613731769

6. Fax:

ĐTDĐ: 01656210927

E-mail:

7. Chức vụ: Giáo viên trung học
8. Nhiệm vụ được giao: Giảng dạy môn toán lớp A1, B8, B9 và chủ nhiệm
lớp B9
9. Đơn vị công tác: Trường THPT Xuân Thọ
II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO
- Học vị (hoặc trình độ chuyên môn, nghiệp vụ) cao nhất: Cử nhân
- Năm nhận bằng: 2011
- Chuyên ngành đào tạo: Toán Học
III. KINH NGHIỆM KHOA HỌC
- Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: giảng dạy môn Toán
- Số năm có kinh nghiệm: 6 năm
- Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 6 năm gần đây:
+ Năm 2015 - 2016: “Giáo viên chủ nhiệm tạo hứng thú cho học sinh tham

gia vào các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao”

2


MỤC LỤC
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.........................................................................................3
II. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN.....................................................................4
1.Cơ sở lí luận:..............................................................................................................................................4

IV. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI:................................................................................22
1. Khả năng áp dụng:..................................................................................................................................28
2. Khuyến nghị, đề xuất:.............................................................................................................................28

VI. TÀI LIỆU THAM KHẢO:................................................................................29
BM03-TMSKKN
Tên sáng kiến kinh nghiệm:
PHƯƠNG PHÁP RÈN LUYỆN ĐỨC TÍNH TRUNG THỰC CHO HỌC
SINH LỚP CHỦ NHIỆM
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Để chuẩn bị cho hành trang vào đời, các em học sinh không chỉ mang theo
vốn kiến thức đuợc học mà phải là nguời có đạo đức tốt. Chủ tịch Hồ Chí
Minh – vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc Việt Nam đã từng nói: “Có tài mà
không có đức thì là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm gì cũng
khó”. Ngoài ra nghị quyết 29 của BCH TW Đảng khóa XI về định huớng đổi
mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đặt ra yêu cầu cho ngành GD&
ĐT: “Chú trọng giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, tri thức pháp luật và ý
thức công dân”.
Trong xã hội ngày nay, con người cần hoàn thiện nhân cách của mình với
những đức tính tốt đẹp. Đức tính trung thực là rất cần thiết cho mọi người, là

một trong những đức tính đáng quý mà mọi người cần phải có, nhất là các em
học sinh rất cần đức tính này để các em có thể tự lập, hoàn thiện chính mình,
trở thành người công dân tốt và thành công hơn sau này.
Qua thực tế giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm, tôi nhận thấy việc giáo
dục về đức tính trung thực cho học sinh là cực kì quan trọng. Bởi vì đức tính
trung thực là nhân tố cơ bản nhất để hình thành nhân cách của con người là
bàn đạp vững chắc để tạo nên các đức tính khác, nó cần thiết với tất cả mọi
người đặc biệt là đối với mỗi cá nhân học sinh những người đang đứng trước
cánh cửa cuộc đời. Nhưng hiện nay, đạo đức của học sinh nói chung và học
sinh lớp chủ nhiệm nói riêng có chiều hướng sa sút, một bộ phận không nhỏ
học sinh có những biểu hiện còn thiếu trung thực trong học tập và rèn luyện
đạo đức như: quay cóp khi kiểm tra thi cử; giả chữ kí phụ huynh; ăn cắp tiền
cũng như hiện vật có giá trị của bạn; nhặt được của rơi nhưng không trả lại;
nói dối cha mẹ đi học thêm hoặc tham gia hoạt động của trường cũng như của
lớp để lợi dụng đi chơi; xin tiền cha mẹ nộp học phí nhưng không nộp; ngụy
3


biện mọi lí do cho việc cúp tiết nghỉ học, không học bài và không làm bài tập
về nhà…đây là những điều khiến tôi cũng như phụ huynh không khỏi lo lắng
và trăn trở.
Xuất phát từ tình hình thực tế của lớp chủ nhiệm và những kinh nghiệm đã
đuợc tích lũy trong công tác cũng như học hỏi từ đồng nghiệp, tôi xin được
trình bày đề tài: “ Phương pháp rèn luyện đức tính trung thực cho học sinh
lớp chủ nhiệm”
Đề tài mà tôi đang nghiên cứu và ứng dụng không hoàn toàn mới lạ.
Nhưng qua hơn một năm áp dụng tôi nhận thấy nó rất hiệu quả, vì căn bản là
tôi đã đưa ra được một số giải pháp hợp lí và thiết thực. Tuy nhiên, vì đề tài
này chưa được áp dụng rộng rãi và trong giới hạn của đề tài sẽ vẫn còn nhiều
thiếu sót, rất mong được sự góp ý của quý đồng nghiệp!

II. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1. Cơ sở lí luận:
Rèn luyện đức tính trung thực cho học sinh là một mặt giáo dục quan trọng
không thể thiếu được trong sự nghiệp giáo dục – đào tạo, góp phần thực hiện
mục tiêu: nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân lực, đào tạo nhân tài cho đất
nước, đáp ứng nhu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Đánh giá thực trạng giáo dục, đào tạo Nghị quyết TW2 khóa VIII nhấn
mạnh: “Đặc biệt đáng lo ngại là một bộ phận học sinh, sinh viên có tình trạng
suy thoái về đạo đức, mờ nhạt về tư tưởng, theo lối sống thực dụng, thiếu
hoài bão lập thân, lập nghiệp vì tương lai của bản thân và đất nước. Trong
những năm tới cần tăng cường giáo dục tư tưởng đạo đức, ý thức công dân,
lòng yêu nước, chủ nghĩa Mác Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh... tổ chức cho
học sinh tham gia các hoạt động xã hội, văn hóa, thể thao phù hợp với lứa
tuổi và với yêu cầu giáo dục toàn diện”. Vì vậy giáo dục đạo đức cho học
sinh đặc biệt là đối với học sinh chưa ngoan có vị trí hàng đầu trong toàn bộ
công tác giáo dục ở nhà truờng vì công tác giáo dục đạo đức tốt sẽ là cơ sở để
nâng cao giáo dục toàn diện.
Trong mỗi con người chúng ta cần rất nhiều những đức tính khác nhau để
có thể trưởng thành hơn và thành công trong cuộc sống. Tuy nhiên, đối với
thế hệ học sinh ngày nay thì việc trung thực trong kiểm tra, thi cử và cuộc
sống là rất quan trọng để các em có thể tự lập và thành công hơn sau này.
Như trong kiểm tra, thi cử nó giúp các em biết được khả năng tới đâu và có
thể chỉnh đốn việc học để đạt điểm cao hơn,…Hay trong cuộc sống, việc
trung thực sẽ giúp chúng ta được nhiều người yêu quý hơn, ta có thể làm
mích lòng người khác vì sự trung thực nhưng đó là sự thật, người đó phải
chấp nhận nó. Hơn nữa, nó sẽ giúp chúng ta được tin tưởng nhiều hơn, kính
trọng hơn.
Trong thời đại hiện nay, nhất là khi chúng ta đang trong thời kỳ hội nhập
với nền kinh tế tri thức tòan cầu thì đức tính trung thực lại càng cần thiết hơn
bao giờ hết vì sống trung thực giúp chúng ta nâng cao phẩm giá, làm lành

mạnh các mối quan hệ xã hội và sẽ được mọi người tin yêu, kính trọng. Vì
4


vậy, mỗi người cần xác định đúng tư tưởng để có một tương lai tốt đẹp. Là
một học sinh thì càng phải phát huy đức tính trung thực để góp phần hoàn
thiện nhân cách bản thân và nhận được sự tin yêu của thầy cô, bạn bè. Không
ngừng học tập tốt 5 điều Bác Hồ dạy “…khiêm tốn, thật thà, dũng cảm”.
2. Cơ sở thực tiễn:
a. Thuận lợi:
- Đa số học sinh trong lớp năng động, nhiệt tình, hòa đồng và tinh thần tập thể
cao.
- Được sự quan tâm của các bậc phụ huynh và đoàn trường.
- Chủ nhiệm lớp xuyên suốt trong 3 năm, cộng thêm 4 năm kinh nghiệm chủ
nhiệm trước đó.
b. Khó khăn:
- Các em đang ở tuổi mới lớn, có nhiều thay đổi về mặt tâm lý.
- Một số em có hòan cảnh đặc biệt như: cha mẹ lục đục, bỏ nhau, hoặc vướng
vào cờ bạc rượu chè.
- Một số phụ huynh nuông chiều con quá mức.
- Một số phụ huynh chú trọng vào đời sống kinh tế gia đình quá mà quên đi
việc giáo dục con cái.
- Có phụ huynh xem trọng đời sống vật chất hơn là việc giáo dục con cái.
- Một số em nam bị cám dỗ bởi các trò chơi giải trí trên mạng internet.
2. Khảo sát thực tế:
- Qua gần hai năm chủ nhiệm lớp, tôi nhận thấy nguyên nhân dẫn đến chất
lượng giáo dục hai mặt của lớp không được cao là do các em thiếu tính trung
thực như: quay cóp trong kiểm tra thi cử, nói dối cha mẹ đi học thêm hoặc
tham gia hoạt động của trường cũng như của lớp để lấy cớ đi chơi. Ngoài ra,
một số em nam bị nghiện game, bi da, cờ bạc,…thì thường xuyên cúp tiết,

nghỉ học và lợi dụng lí do nộp học phí cho nhà trường hay một số khoản đóng
của lớp để xin tiền cha mẹ đi chơi, bên cạnh đó còn ngụy biện mọi lí do cho
việc cúp tiết nghỉ học mà xem nhẹ cũng như quên đi việc học.
- Mỗi chi đoàn đều có một bộ phận học sinh nhận thức tầm quan trọng của việc
học còn đơn giản, cộng thêm các em bị cám dỗ bởi những trò chơi giải trí vô
bổ nên một số em có nguy cơ bỏ học giữa chừng. Những đối tượng này đa
phần là do thiếu tính trung thực.
- Xuất phát từ thực tế đó bắt đầu qua năm thứ hai chủ nhiệm lớp, tôi vừa
nghiên cứu vừa áp dụng đề tài: “Phương pháp rèn luyện đức tính trung thực
cho học sinh lớp chủ nhiệm” vào HKII năm học 2015 – 2016 và năm học
2016 - 2017 và đối chứng là HKI năm học 2015 – 2016.

5


Đề tài mà tôi đưa ra không hoàn toàn mới lạ nhưng rất cấp thiết trong tình
hình thực tế hiện nay. Qua gần hai năm nghiên cứu và ứng dụng tôi cũng đã
tìm ra được một số giải pháp thực hiện đề tài cụ thể mang tính thực tiễn cao.
III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP
1. Nắm bắt hòan cảnh gia đình và tâm lý của từng học sinh
Như chúng ta đã biết đa số học sinh chưa ngoan, có lực học yếu thường rơi
vào những học sinh có hoàn cảnh như: cha mẹ lục đục, bỏ nhau, hoặc vướng
vào cờ bạc rượu chè, hoặc cha (mẹ) đã mất,…cũng khiến cho các em cảm
thấy buồn, mặc cảm, dễ bị sa ngã, chán nản không muốn đến lớp học mà
muốn tìm đến các trò chơi giải trí trên mạng internet để giải khuây hoặc tự do
làm những gì mình thích không đúng quy củ mà sao nhãng đi việc học tập.
Để đối phó với kiến thức bị “rỗng” của mình, các em đã có những hành vi
gian lận trong học tập và thi cử, nghiêm trọng hơn là dính vào một số tệ nạn
khác như: cờ bạc, hút chích,…mà cơ hội để các em thực hiện điều đó là: cúp
tiết nghỉ học, viết giấy xin phép giả, lí do bị bệnh, nói dối cha mẹ đi học thêm

hoặc tham gia hoạt động của trường cũng như của lớp, xin tiền cha mẹ nộp
học phí hoặc tiền học thêm nhưng không nộp, tệ hơn là đi ăn cắp ăn trộm.
Ngoài ra sự nuông chiều con quá mức của phụ huynh cũng làm cho các em
coi trời bằng vung không xem ai ra gì thậm chí là thầy cô, bên cạnh đó là
những công việc hằng ngày cũng không biết làm,… từ đó hình thành tính ỷ
lại, lười biếng luôn phải dựa dẫm vào người khác cả trong học tập cũng như
trong cuộc sống. Vậy để thấu hiểu và dễ dàng trong việc giáo dục các em và
phối hợp với phụ huynh học sinh thì trước tiên tôi sẽ làm một phiếu khảo sát
với những nội dung sau:
Họ và
tên

Cha mẹ
Còn

Mất

Li
hôn

Cờ
bạc

Rượu
chè

Con
một
Lục
đục

Nghề
nghiệp
Cha

Con
thứ

Hoàn cảnh gia đình
Khó
khăn

Bình
thường

Khá
giả

Những công
việc phụ
giúp gia đình
(nếu có)

Mẹ

Để thu được kết quả chính xác thì trước khi phát phiếu khảo sát tôi sẽ tâm sự
với các em để các em cảm nhận được và xem tôi như một người chị trong gia
đình muốn cùng các em chia sẻ bất kì điều gì trong cuộc sống. Tiếp theo tôi
sẽ phát cho mỗi em một phiếu riêng biệt với mẫu như trên chứ không gộp
chung cả lớp vào một phiếu khảo sát để tránh trường hợp các em ngại với bạn

bè trong lớp với một số thông tin tế nhị về cha mẹ. Sau khi các em đã điền
xong tôi sẽ tự tay đi thu phiếu đó.
Sau đó một lần nữa để kiểm chứng lại kết quả khảo sát, tôi sẽ sắp xếp thời
gian vào những ngày cuối tuần đến thăm từng gia đình học sinh.
2. Thông qua hoạt động nhóm để các em hiểu trung thực là gì?
Đối với thế hệ học sinh ngày nay thì việc trung thực trong học tập và cuộc
sống là rất quan trọng để các em có thể tự lập và thành công hơn sau này.Vậy
6


để có được đức tính đó thì trước tiên các em phải hiểu trung thực là gì? để các
em hiểu điều đó tôi sẽ thực hiện các bước như sau:
+ Bước 1: Chia lớp thành 4 nhóm sau đó bầu nhóm trưởng của từng nhóm để
thuận tiện cho việc hoạt động nhóm.
+ Bước 2: Phân công nhóm hoạt động:
 Nhóm 1 và nhóm 2: Tìm những biểu hiện tính trung thực trong học tập.
 Nhóm 3 và nhóm 4: Tìm những biểu hiện tính trung thực trong quan hệ với
mọi người.
+ Bước 3: Quy định:
 Thời gian thảo luận: 5-10 phút.
 Nhóm trưởng của từng nhóm trình bày nội dung thảo luận. Sau đó đại diện
chung của nhóm 1 và nhóm 2, nhóm 3 và nhóm 4 báo cáo nội dung hoàn
chỉnh mà GVCN đã cùng học sinh phân tích, bổ sung.
 Nhóm nào có câu trả lời hay nhất, đầy đủ nhất sẽ được quà.
+ Bước 4: Bổ sung để hoàn thiện nội dung thảo luận sau khi các nhóm trình
bày. Sau đó GVCN cùng học sinh thống nhất nội dung thảo luận
Biểu hiện tính trung thực trong học tập là:
- Không mang theo tài liệu và lật tài liệu trong lúc kiểm tra, thi cử.
-

Không quay cóp, chép bài của bạn.

- Không làm hộ bài cho bạn, nhắc bài cho bạn, nhận lỗi thay cho bạn.
- Không chạy điểm, không dùng bằng giả.
- Thẳng thắn phê bình khi bạn mắc khuyết điểm.
- Dũng cảm nhận lỗi của mình khi mình làm điều sai.

7


- Không dối trá, xuyên tạc, bóp méo sự thật: học bài cũ, làm bài tập về nhà,
cúp tiết, nghỉ học,…

Nhóm 1 và nhóm 2 đang thảo luận

8


Đại diện nhóm 1 và nhóm 2 báo cáo
Biểu hiện tính trung thực trong quan hệ với mọi người là:
- Bảo vệ cái đúng, phê phán cái sai, không lấy cắp của người khác.
- Nhặt được của rơi đem trả lại người mất.
- Không bao che thiếu xót cho người đã giúp đỡ mình.
- Không nói xấu, không lừa dối, không đổ lỗi cho người khác.
- Dũng cảm nhận khuyết điểm, phê bình người có lỗi.

Nhóm 3 và nhóm 4 đang thảo luận

9

Đại diện nhóm 3 và nhóm 4 báo cáo
 Trung thực là thành thực với người và cả với chính mình, chân thật trong
từng lời nói và hành động; luôn tôn trọng sự thật, lẽ phải; sống ngay thẳng,
thật thà và dũng cảm nhận lỗi khi mình mắc khuyết điểm. Đó là một trong
những phẩm chất quan trọng nhất tạo nên giá trị của một con người chân
chính, giúp ta nâng cao phẩm giá, làm lành mạnh các mối quan hệ xã hội và
sẽ được mọi người tin yêu, kính trọng.
+ Bước 5: khen thưởng.
GVCN chuẩn bị sẵn một vài món quà nho nhỏ ở nhà, để khuyến khích tinh
thần tham gia hoạt động của các em, giúp cho buổi hoạt động nhóm thêm
phần sinh động.
3. Trung thực là phẩm chất cao quý của con người
Như chúng ta đã biết trung thực là đức tính rất cần thiết và quý báu, giúp ta
nâng cao phẩm giá, được mọi người tin yêu kính trọng, làm xã hội lành mạnh
tốt đẹp. Vậy để các em nhận thức được điều đó tôi sẽ thực hiện như sau:
+ Đầu tiên:
• Thông qua hai câu chuyện dân gian:
-

Những hạt thóc giống: Ca ngợi chú bé Chôm trung thực, dũng cảm, dám nói
lên sự thật vì vậy mà được nhà vua truyền ngôi.

- Chuyện ba lưỡi rìu: Ca ngợi anh tiều phu thành thực không tham lam đã giúp
anh có được một phần thưởng thật quý giá đó là một chiếc rìu bằng vàng.
• Thông qua những đoạn phim ngắn từ “Quà tặng cuộc sống”
- Lời nói dối: Một học sinh ngoan nhưng vì bị bạn rủ rê chơi game mà từ đó bị
nghiện game rồi xin tiền mẹ nhiều hơn, lần đầu thì lấy lí do con học thêm
toán, lần khác thì nói đóng tiền vệ sinh lớp học, từ đó trở đi việc nói dối trở
10

thành thường xuyên với mục đích là lấy tiền để đi chơi game mà không biết
những đồng tiền đó mẹ phải lao động vất vả mới kiếm được. Tiếp đó là dẫn
đến cúp tiết nghỉ học thường xuyên nhưng khi biết mẹ phải đi làm công suốt
đêm đến mức kiệt sức mà xỉu đi để kiếm bằng được số tiền mình đã nói dối
xin để đi cắm trại thì lúc đó mới nhận ra mình đã sai và đã thú nhận sự thật
với mẹ và tự hứa với lòng mình là sẽ bỏ game, chăm chỉ học hành và không
bao giờ làm khổ mẹ nữa.
- Cô giáo tôi: Trong lớp bạn Minh làm lớp trưởng, bạn học rất giỏi luôn có
điểm kiểm tra cao nhất lớp và luôn được các bạn trong lớp ngưỡng mộ. Một
hôm có tiết kiểm tra môn địa, ai trong lớp cũng tỏ ra lo lắng sợ không làm
được bài vì kiến thức rộng và cô giáo coi chặt nhưng chỉ có Minh là tỏ ra
dửng dưng. Đến giờ kiểm tra thì có một giáo viên khác canh thay, vì để các
bạn phục mình sát đất Minh đợi còn 20 phút cuối mới thèm xem đề và làm,
xui là cô giáo ra đề trúng ngay vào bài hôm đó Minh nghỉ học nên Minh
không biết làm, sợ bị điểm thấp và mất mặt với bạn bè Minh đã lợi dụng cơ
hội giáo viên canh thay nhờ Minh đưa bài kiểm tra cho cô giáo dạy mình rồi
tranh thủ tìm một chỗ kín đáo sau trường lật vở ra xem để chép vào bài kiểm
tra nãy chưa làm được và thế là Minh được 9 điểm. Sau khi phát bài kiểm tra
xong, hết giờ cô giáo nói Minh ở lại và cô giáo hỏi Minh: Điểm 9 đó có thật
em đã làm một cách nghiêm túc không? Minh bối rối không biết trả lời sao
thế là cô giáo đã cho Minh biết là cô đã tình cờ thấy Minh lén lút sửa lại bài.
Minh đã nhận lỗi với cô và xin cô đừng báo với ban giám hiệu và nói cho cha
mẹ mình biết. Sau đó cô giáo đã nói với Minh: “Điều khiến cô buồn nhất
không phải là học trò của cô bị điểm kém mà là có hành vi gian dối thiếu
trung thực, không phải chỉ trong lúc này mà trong suốt cuộc đời các em dù
thế nào cũng không được đánh mất lòng trung thực”. Cô vẫn giữ nguyên
điểm 9 cho Minh và giữ bí mật cho Minh muốn Minh ghi nhớ về bài học của
lòng trung thực. Sau hơn 10 năm trôi qua Minh vẫn còn nhớ về và thầm cảm

ơn những gì cô đã dạy bảo ngày ấy.
- Lòng trung thực: Bốn nghìn đồng, đổi váy.
 Bốn nghìn đồng: Một cô học sinh đi học xa nhà đến cuối tháng không
còn đủ tiền để xài mà nhà lại chưa gửi lên kịp thế là em đành thiếu ở
tiệm bách hóa 4 nghìn đồng và hứa bữa sau trả, rồi lần sau em cũng
đến tiệm bách hóa đó mua đồ nhưng em đã không trả 4 nghìn đồng đã
thiếu hôm bữa vì nghĩ chỉ có ít như vậy chắc chủ quán đã quên. Một
hôm có người bạn học cùng lớp rủ đi chợ mua đồ về nấu ăn rồi cùng
nhau ôn bài, khi đi ra chợ mua đồ ăn thì có một bác bán rau đã thối dư
tiền cho bạn của mình và người bạn đó đã quay lại trả số tiền dư cho
bác đó, thấy hành động của bạn mình như vậy em cảm thấy hành động
của mình hôm bữa đã sai và cảm thấy xấu hổ, rồi em đã đến tiệm bách
hóa đó mua đồ và trả lại 4 nghìn đồng lúc đó trong lòng cảm thấy nhẹ
nhõm hơn, hứa với lòng mình từ nay sẽ sống trung thực kể cả những
điều nhỏ bé nhất.
11


 Đổi váy: Có một cô gái đi mua váy để đi ăn đám cưới bạn, khi vào
tiệm cô thấy có một chiếc váy rất đẹp nhưng giá hơi cao nhưng vì để
cho mấy đứa bạn phải lác mắt cô đã quyết định mua chiếc váy đó. Nhìn
chiếc váy đó quá đẹp nên cô nghĩ mình mặc sẽ rất đẹp mà không cần
phải thử. Khi về đến nhà cô mang chiếc váy đó ra cắt mác rồi thử
nhưng lại quá chật nên nhìn không đẹp mà bỏ đi thì tiếc vì chiếc váy có
giá gần triệu bạc, thế là cô nghĩ ra một cách là nối lại chiếc mác đó rồi
mang ra tiệm trả lại chiếc váy đó. Khi mang chiếc váy ra tiệm trả lại thì
nhân viên bán hàng đã phát hiện ra và không chấp nhận đổi, ngay lúc
đó người quản lý đã xuất hiện và khéo léo nói chữa cho cô gái về chiếc
váy với chiếc mác bị nối để cô khỏi xấu hổ trước đám đông khiến cô
gái đã nhận ra mình sai và lấy chiếc váy về.

12


13


Hình ảnh các em đang xem những video từ quà tặng cuộc sống
+ Tiếp theo, thông qua những câu chuyện cũng như những gì các em vừa
được xem, tôi sẽ phân công các nhóm hoạt động như sau:





Nhóm 1: Theo em, vì sao người trung thực là người đáng quý?
Nhóm 2: Theo em, tại sao chúng ta cần phải trung thực?
Nhóm 3: Để rèn luyện tính trung thực. Là học sinh, em cần phải làm gì?
Nhóm 4: Từ những câu chuyện ở trên, em đã học được gì? từ đó rút ra bài
học kinh nghiệm cho bản thân?
+ Tiếp theo, đưa ra một số quy định thảo luận nhóm:

 Thời gian thảo luận: 5-10 phút.
 Nhóm trưởng trình bày nội dung thảo luận.

14


 Nhóm nào có câu trả lời hay nhất, đầy đủ nhất sẽ được quà. Tuy nhiên, ở câu
hỏi: Để rèn luyện tính trung thực. Là học sinh, em cần phải làm gì? Ngoài

phần thưởng của nhóm đạt được, vẫn có thêm phần thưởng riêng cho các em

ở những nhóm khác có câu trả lời hay nhất, thiết thực nhất và đầy đủ nhất.
Hình ảnh các nhóm đang thảo luận
+ Sau đó: GVCN cùng học sinh thống nhất lại một số nội dung trọng tâm cần
ghi nhớ vì thời gian có hạn.
 Theo em, vì sao người trung thực là người đáng quý?
Người trung thực là người đáng quý vì họ bao giờ cũng chân thật trong từng
lời nói và hành động, không vì lợi ích của bản thân mà ảnh hưởng đến người
khác cũng như làm hỏng việc chung. Người trung thực sẽ thích nghe nói thật,
dám bảo vệ sự thật, bảo vệ người tốt, do đó sẽ làm được nhiều điều ích nước
lợi dân góp phần làm cho xã hội trong sạch, văn minh và ngày càng phát
triển.
 Theo em, tại sao chúng ta cần phải trung thực?
15


- Giúp hoàn thiện nhân cách, được mọi người yêu mến, tôn trọng.
- Có kiến thức thực, làm giàu có tri thức của bản thân, giúp ta thành đạt trong
cuộc sống.
- Giúp chúng ta có cái nhìn, đánh giá đúng năng lực của mỗi người.
- Sửa chữa được lỗi sai của bản thân để thành người tốt.
- Đem lại cho xã hội trong sạch, văn minh, ngày càng phát triển.
 Để rèn luyện tính trung thực. Là học sinh, em cần phải làm gì?
- Không dối trá.
- Trung thực trong thi cử, kiểm tra cũng như trong cuộc sống.
- Dũng cảm nhận lỗi, bảo vệ cái đúng, đấu tranh với cái xấu.
+ Sau cùng: Khen thưởng để khích lệ tinh thần tham gia của các em.
4. Thầy cô, cha mẹ là những tấm gương
Khi nhắc đến Hồ Chí Minh - vị cha già kính yêu của dân tộc thì chúng ta

không thể nào không nhắc tới Người là một tấm gương sáng về trung thực,
trách nhiệm với mình, với người, với việc, thể hiện trong tư tưởng và lẽ sống
của Người. Người khẳng định: “Tự mình phải chính trước, mới giúp được
người khác chính. Mình không chính mà muốn người khác chính là vô lý”.
Qua đó cho ta thấy lối sống, phong cách của người thể hiện rõ phương pháp:
muốn người khác nghe theo thì phải là con người có tấm lòng trong sáng,
phải chí tâm, phải thật sự là tấm gương. Vậy để giáo dục cũng như rèn luyện
đức tính trung thực cho các em thì trước hết thầy cô, cha mẹ phải là những
tấm gương.
Có một thực tế là ngay cả người lớn không phải bao giờ cũng trung thực.
Trong một số tình huống, cũng có những điều buộc ta phải nói dối vì việc nói
thật có thể gây bất lợi cho ta hay làm tổn thương đến người khác,…Nhưng
nếu chúng ta từng nói dối với các em thì hãy nhận lỗi, giải thích cho các em
biết nguyên nhân và hứa lần sau nhất định sẽ không làm như vậy nữa, vì khi
chúng ta nói dối, các em sẽ nghĩ nói dối cũng chẳng sao,...Vậy trước tiên thầy
cô, cha mẹ phải là những người gương mẫu, thành thực thì mới giáo dục
đuợc các em vì khi nhìn thấy sự mẫu mực của chúng ta nhất định các em sẽ
trở thành những con người sống trung thực.
5. Tránh căng thẳng, tạo áp lực trong trường hợp các em không trung thực
Đa số khi các em phạm lỗi thường rất lo sợ bị thầy cô gọi điện về cho cha
mẹ biết, sợ bị mời phụ huynh, sợ bị hạ hạnh kiểm, sợ bị phạt đi trực nhật, sợ
bị đứng trước cột cờ, sợ bị ra hội đồng kỉ luật,…chính vì thế khi các em phạm
lỗi, các em sẽ học cách nói dối để che dấu tội lỗi của mình. Vậy để tránh
những điều không hay đó xảy ra thì khi có học sinh nào phạm lỗi cũng như có
hành vi nào đó không trung thực thay vì tỏ ra giận dữ, hù dọa thì chúng ta hãy
ôn tồn nhẹ nhàng tìm hiểu nguyên nhân; phân tích cho em biết điều nào đúng,
điều nào sai, việc nào nên làm việc nào không nên, sau đó em thú nhận thì
nói với em rằng: việc làm của em khiến thầy (cô) cảm thấy rất buồn nhưng
em đã nhận ra việc làm của mình sai và đã nhận lỗi là một điều rất đáng quý
vì thế lần này em không bị phạt nhưng phải hứa không được tái phạm nữa.

16


6. Nâng cao nhận thức về giá trị của sức lao động
Theo tôi một trong những yếu tố không kém phần quan trọng để hình thành
lên đức tính trung thực cho học sinh là các em phải cảm nhận và biết được sự
cực khổ cũng như giá trị của sự lao động, qua đó giúp các em hiểu cũng như
nhận thức và có trách nhiệm với bản thân trong học tập đồng thời các em sẽ
cảm nhận được lao động là vinh quang, là tự hào, là trách nhiệm của mỗi con
người trong cuộc sống, góp phần kích thích nhiều hơn ý chí học tập của các
em. Nhưng đa số cha mẹ thời nay có quan niệm rằng việc học của các em đã
vất vả rồi nên không cần phải làm bất kì việc gì trong gia đình mà chỉ cần ăn
và học là đuợc, còn tất cả để cha mẹ lo hết thậm chí có em nhà không phải
quét, ăn xong chén không cần phải rửa,…vô tình đã hình thành lên tính ỷ lại,
lười biếng cho con mình, bên cạnh đó có một số em đua đòi theo bạn bè ăn
xài phung phí mà không biết được sự cực khổ của cha mẹ khi kiếm ra những
đồng tiền đó. Vậy để rèn luyện đức tính trung thực cũng như hình thành đức
tính yêu lao động cho học sinh, giúp các em hiểu và có trách nhiệm với bản
thân, cuộc sống,…đồng thời hưởng ứng phong trào “xây dựng trường học
thân thiện, học sinh tích cực” tôi vạch ra các nội dung thực hiện như sau:
+ Một là, Phối hợp với phụ huynh để thống nhất một số nội dung như:
- Tạo điều kiện và thời gian cho các em tham gia lao động theo sự phân công
của trường cũng như của lớp hay có sự yêu cầu hỗ trợ bên đòan trường tham
gia công tác dân vận ở các xã và một số hoạt động khác.
- Khi ở nhà các em ngoài việc phụ giúp những công việc nhà như: nấu cơm,
lau dọn nhà cửa, rửa chén,…thì phụ huynh cũng nên giao cho các em phụ
giúp những công việc đồng áng phù hợp với lứa tuổi và sức khỏe của các em
trong thời gian các em rảnh rỗi cũng như trong dịp hè, qua đó góp phần tạo
thêm động lực để các em học tập.
+ Hai là, GVCN phân công lao động cho từng tổ, sau đó tổ trưởng có nhiệm

vụ phân công lao động cho từng thành viên trong tổ.
-

Tổ 1: Mở phòng học và vệ sinh lớp học đầu giờ.
Tổ 2: Xếp bàn ghế của học sinh và của giáo viên ngay ngắn.
Tổ 3: Giặt khăn, lau bảng và tắt điện quạt trước khi ra về.
Tổ 4: Vệ sinh lớp học giữa giờ đó là vào giờ ra chơi và khóa phòng học trước
khi ra về.

 Sau đó GVCN đưa ra quy định:
- Để tạo sự công bằng hàng tuần các tổ luân phiên nhiệm vụ cho nhau.
- Hàng tháng có sự đánh giá việc trực nhật của các tổ.
- Tổ nào hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao sẽ được tuyên dương và cuối năm
sẽ có thưởng, tổ nào thường xuyên trực nhật không đạt yêu cầu sẽ bị phê
bình.
- Tham gia lao động trường lớp được xem là một trong những tiêu chí đánh giá
sự rèn luyện về hạnh kiểm.
17


+ Ba là, Kết hợp cho các em xem hai video về quà tặng cuộc sống như: giá
trị của lao động, anh nông dân lười biếng. Sau đó tôi sẽ đặt ra một số câu hỏi
sát với nội dung cần ghi nhớ cho các nhóm thảo luận, suy nghĩ, đưa ra câu trả
lời; tiếp theo tôi sẽ phân tích thêm nội dung, ý nghĩa của từng đáp án để các
em hiểu rõ hơn từ đó rút ra được bài học cho bản thân và vân dụng vào cuộc
sống.

18

Hình ảnh các em đang xem video
+ Bốn là, Khuyến khích các em tham gia lao động công ích ở địa phương, tự
mình kiếm tiền bằng chính sức lao động của mình tùy vào khả năng, sở
trường và sức khỏe của các em trong những thời gian rảnh rỗi.
 Thông qua những việc làm trên giúp học sinh dần làm quen và có ý thức làm
việc vì tập thể, rèn tính kiên trì, tính độc lập, khả năng sáng tạo, làm việc
nhóm, nhận thức được sự công bằng trong phân công lao động, biết trân trọng
sức lao động. Đồng thời giúp các em thấu hiểu được một phần giá trị của lao
động và nỗi vất vả của cha mẹ cũng như người lao động, từ đó góp phần hình
thành và rèn luyện đức tính trung thực cho các em trong học tập và trong
cuộc sống.
7. Khuyến khích các em nói ra suy nghĩ thật
Như chúng ta đã biết không ai sống mà không mắc lỗi. Vì thế đừng sợ hãi
khi mắc sai lầm rồi dùng đủ mọi cách để biện minh cho những lỗi sai của
mình, mà quan trọng là chúng ta dám thừa nhận mình đã sai và lần sau không
tái phạm nữa đó chính là biểu hiện của người trung thực. Do đó để rèn luyện
đức tính trung thực cho các em thì hãy dạy cho các em biết dũng cảm nhận
lỗi khi mắc lỗi, mà sự dũng cảm đó được hình thành từ việc các em dám nói
ra suy nghĩ thật của mình. Vậy để học sinh có thể mạnh dạn nói ra những tâm
tư, suy nghĩ và mong muốn của mình thì tôi sẽ kết hợp các nội dung sau:
- Nội dung thứ nhất: Xem các em như chính con em của mình.
Thực tế cho thấy khi chúng ta gần gũi, quan tâm cũng như đồng cảm với
hòan cảnh của các em thì các em dễ dàng thổ lộ và dám nói ra hết mọi chuyện
với chúng ta mà trong khi cũng chuyện đó lại không dám thổ lộ với cha mẹ.
Vậy để các em nói ra những suy nghĩ của mình thì trước tiên hãy xem các em
như chính con em của mình để các em có cảm giác gần gũi, thân thiết và có
thể trải lòng chia sẻ mọi vui buồn trong cuộc sống ,…từ đó việc các em mạnh
19

dạn, dũng cảm nói ra sự thật là rất dễ dàng. Bên cạnh đó cũng hãy cho các em
biết không có gì phải lo sợ trong việc chia sẻ với chúng ta những suy nghĩ
trong tâm trí các em.
- Nội dung thứ hai: Tổ chức trò chơi “Cùng nhau thấu hiểu”
Với trò chơi này, tôi sẽ chuẩn bị sẵn ở nhà một cái hộp giấy cứng không có
nắp đậy. Tất cả học sinh trong lớp tham gia, mỗi bạn lấy ra một mảnh giấy
trắng và cầm bút chuẩn bị.
Tiếp theo tôi đưa ra nội dung cần ghi và thể lệ chơi: các bạn làm việc độc lập,
không nhìn và chép đáp án của nhau. Trong vòng 5 phút, các em hãy viết ra
những mong muốn riêng của mình về một môn học hoặc điều gì trong lớp
khiến các em không hài lòng hoặc những điều mình hi vọng sẽ đạt được, khi
nào hết thời gian các bạn gấp mảnh giấy đó lại rồi từng bạn lên bỏ mảnh giấy
đó vào hộp, sau đó tôi sẽ trộn lẫn các mảnh giấy lại lần nữa rồi yêu cầu mỗi
học sinh chọn ra một mảnh giấy trong hộp và đọc lên cho cả lớp cùng nghe,
đồng thời nói lớp trưởng lên ghi những thông tin đó lên bảng.
Cuối cùng tôi sẽ tổng hợp lại những điều mà các em đã chia sẻ về những
mong muốn, suy nghĩ, tâm tư và nguyện vọng của mình. Từ đó đưa ra lời
nhận xét về những điều mà các em đang cần, đang quan tâm và những ước
mơ, hoài bão của mình.
- Nội dung thứ 3: Xem hai đoạn phim ngắn “Quà tặng cuộc sống”: Chiếc bình
nứt, ai cũng có lúc sai lầm.
Hình ảnh các em đang say sưa xem

20


21


Sau đó cho học sinh rút ra bài học từ hai đoạn video là: Mỗi người trong

chúng ta đều có những khuyết điểm riêng biệt. Nhưng chính những khuyết
điểm đó của từng người mới khiến cho đời sống chung của chúng ta trở nên
thú vị và làm chúng ta thỏa mãn. Chúng ta phải chấp nhận cá tính của từng
người trong cuộc sống và tìm cho ra cái tốt trong họ.
 Qua những nội dung trên các em được mạnh dạn nêu lên những suy nghĩ,
mong muốn của mình từ đó giúp cho GV đề ra được những biện pháp cũng
như xây dựng được phương hướng giáo dục học sinh của lớp mình chủ nhiệm
hiệu quả. Bên cạnh đó là hình thành lên đức tính trung thực cho các em đó là
biết dũng cảm nhận lỗi khi mắc lỗi.
IV. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI:
 Khi chưa áp dụng đề tài: Chất lượng giáo dục HKI của lớp B9 năm học
2015 – 2016.
Xếp loại

Học lực

Hạnh kiểm

Số lượng

%

Số lượng

%

Giỏi – Tốt

0

0.00%

11

31.43%

Khá

3

8.57%

10

28.57%

Trung bình

16

45.71%

5

14.29%

Yếu

15

42.86%

9

25.71%

Kém

1

2.86%

Cộng

35

100%

35

100%

0

0.00%

Danh hiệu học sinh giỏi

22

Danh hiệu học sinh tiên tiến

3

8.57%

( 8 học sinh có hạnh kiểm yếu do không trung thực trong kiểm tra, thi cử
; 5 học sinh có hạnh kiểm trung bình do thường xuyên cúp tiết, nghỉ học
để đi chơi game )
 Khi áp dụng đề tài:
- Chất lượng giáo dục HKII của lớp B9 năm học 2015 – 2016: Sau khi thi
HKI xong sỉ số của lớp còn 32 học sinh, lí do: 1 học sinh đi học nghề, 1 học
sinh chuyển trường về gần nhà, 1 học sinh học yếu quá nên nghỉ học về phụ
cha mẹ công việc nhà.
Xếp loại

Học lực

Hạnh kiểm

Số lượng

%

Số lượng

%

Giỏi – Tốt

0

0.00%

27

84.38%

Khá

5

15.63%

5

15.62%

Trung bình

20

62.50%

0

0.00%

Yếu

7

21.88%

0

0.00%

Kém

0

0.00%

Cộng

32

100%

32

100%

Danh hiệu học sinh giỏi

0

0.00%

Danh hiệu học sinh tiên tiến

5

15.63%

( 5 học sinh có hạnh kiểm khá do môn thể dục tổng kết không đạt vì có
thể lực yếu dẫn đến lực học yếu )
- Chất lượng giáo dục HKI của lớp B9 năm học 2016 – 2017: Kết thúc HKII
năm học 2015 – 2016 có 2 học sinh nghỉ học để đi học nghề nên sỉ số của lớp
còn 30 học sinh. Sau đó có 3 học sinh ở lớp B6 chuyển qua, cộng thêm 1 học
sinh ở trường Việt Yên Số 1 chuyển vào, tổng sỉ số của lớp hiện nay là 34 em.
Xếp loại

Học lực

Hạnh kiểm

Số lượng

%

Số lượng

%

Giỏi – Tốt

0

0.00%

28

82.35%

Khá

12

35.29%

4

11.76%
23


Trung bình

22

64.71%

0

0.00%

Yếu

0

0.00%

2

5.88%

Kém

0

0.00%

Cộng

34

100%

34

100%

Danh hiệu học sinh giỏi

0

0.00%

Danh hiệu học sinh tiên tiến

12

35.29%

( Có 2 học sinh bị hạnh kiểm yếu do có liên quan đến đánh bạn; 4 học
sinh hạnh kiểm khá do chưa được ngoan )
- Chất lượng giáo dục cả năm của lớp B9 năm học 2016 – 2017:
Xếp loại

Học lực

Hạnh kiểm

Số lượng

%

Số lượng

%

Giỏi – Tốt

2

5.88%

34

100.00%

Khá

17

50.00%

0

0.00%

Trung bình

15

44.12%

0

0.00%

Yếu

0

0.00%

0

0.00%

Kém

0

0.00%

Cộng

34

100.00%

34

100.00%

Danh hiệu học sinh giỏi

2

5.88%

Danh hiệu học sinh tiên tiến

17

50.00%

- HKI năm học 2015 - 2016, lớp có 12 học sinh nam bị nghiện game. Đến
cuối HKII dường như các em đã dần bỏ hẳn chơi game và có kết quả học tập
cũng như rèn luyện tiến bộ hẳn trong HKII. Đáng mừng hơn là qua năm học
2016- 2017 lớp không còn học sinh nào chơi game và nhận thức được rằng
việc học là quan trọng, biết tự giác nhận lỗi, mạnh dạn nói ra suy nghĩ và ý
kiến của mình trước tập thể lớp; trong buổi họp phụ huynh học sinh, phụ
huynh có chia sẻ: các em đi học đúng giờ, về đúng giờ; các khoản tiền xin
đóng đều đúng; đi đâu chơi đều xin phép cha mẹ đàng hoàng, cha mẹ sai đi
mua gì mà còn dư đều đưa về, thậm chí có phụ huynh nói rằng ngày nào đi
học cả ngày phải ở lại thì chỉ xin 20 nghìn (5 nghìn đi xe buýt, 15 nghìn ăn
trưa) có cho thêm để uống nước cũng không lấy và nói con uống nước trà đá
24


người ta cho là được rồi, hay tiền có đánh rơi và để lung tung các em cũng
không lấy; vào những ngày chủ nhật rảnh rỗi một số em trong lớp rủ nhau đi
phụ đãi tiệc đám cưới kiếm thêm ít tiền để đỡ đần một phần nào các khoản
học tập cho cha mẹ.
- Ngoài ra bên đoàn trường đã ghi nhận và tuyên dương trước cờ 5 học sinh
trong lớp đã nhặt được của rơi trả lại cho người đánh mất gồm có: Tư, Thoại,
Duy, Phong, Mỹ Hạnh.
- Từ kết quả thực nghiệm trên, chúng ta có thể kết luận rằng đề tài nghiên
cứu này đã có hiệu quả qua suốt 3 kì mà tôi áp dụng trong quá trình làm
công tác chủ nhiệm và hiệu quả thực tế nhất thể hiện qua kết quả xếp loại
hai mặt của lớp trong HKII năm học 2015 – 2016, cả năm học 2016 – 2017
và những gì chia sẻ của phụ huynh cũng như những ghi nhận của bên đoàn
trường. Phần nào các em đã xác định đúng động cơ học tập, phát huy thái
độ học tập nghiêm túc, biết trân trọng sức lao động của cha mẹ cũng như

của người khác,…từ đó giúp các em tránh xa những thói xấu, góp phần
hòan thiện nhân cách của bản thân và nhận được sự tin yêu của thầy cô, bạn
bè.
- Năm học 2016 – 2017 lớp được xếp loại chi đoàn xuất sắc.

25