Phát triển chủ đề Tết và mùa xuân cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng tích hợp

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA GIÁO DỤC MẦM NON
======

VÕ THỊ VÂN

PHÁT TRIỂN CHỦ ĐỀ “TẾT VÀ MÙA XUÂN”
CHO TRẺ 5-6 TUỔI
THEO HƢỚNG TÍCH HỢP

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Chuyên ngành: Môi trƣờng xung quanh

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học
TS. NGUYỄN THỊ HƢƠNG

HÀ NỘI - 2017


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành khóa luận, em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các
thầy cô giáo trong trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội 2, và Quý thầy (cô) giáo
trong Khoa Giáo dục Mầm non, đã hƣớng dẫn, chỉ bảo và truyền đạt kiến thức
cho em trong suốt quá trình học tập cũng nhƣ trong quá trình thực hiện khóa
luận này.
Đặc biệt, em xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới cô giáo - TS. Nguyễn Thị Hƣơng
đã tận tình hƣớng dẫn, động viên và giúp đỡ em trong suốt quá trình nghiên
cứu và thực hiện đề tài.
Em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các thầy (cô) giáo, bạn bè và tất cả
mọi ngƣời đã cùng cộng tác và giúp em hoàn thành khóa luận.
Trong quá trình nghiên cứu, do thời gian có hạn và bƣớc đầu làm quen

với phƣơng pháp nghiên cứu khoa học nên không tránh khỏi những thiếu xót
em rất mong nhận đƣợc sự đóng góp ý kiến của Quý thầy (cô) để đề tài đƣợc
hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 03 tháng 5 năm 2017
Sinh viên

Võ Thị Vân


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan những kết quả nghiên cứu trong khoá luận này là của
riêng tôi. Đề tài của tôi chƣa đƣợc công bố trong bất kì công trình khoa học
nào khác.
Hà Nội, ngày 03 tháng 5 năm 2017
Sinh viên

Võ Thị Vân


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 9
1. Lí do chọn đề tài ............................................................................................ 9
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................... 11
3. Đối tƣợng nghiên cứu và khách thể nghiên cứu ......................................... 11
4. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................. 11
5. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 11
6. Giả thuyết khoa học .................................................................................... 11
7. Phƣơng pháp nghiên cứu............................................................................. 12
8. Câu trúc đề tài ............................................................................................. 13

NỘI DUNG ..................................................................................................... 14
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN CHỦ ĐỀ “TẾT VÀ
MÙA XUÂN” CHO TRẺ 5-6 TUỔI THEO HƢỚNG TÍCH HỢP ............... 14
1.1. Khái niệm ................................................................................................. 14
1.1.1. Chƣơng trình giáo dục........................................................................... 14
1.1.2.Khái niệm phát triển. .............................................................................. 16
1.1.3. Phát triển chƣơng trình Giáo dục .......................................................... 16
1.1.4. Phát triển chủ đề .................................................................................... 17
1.1.5. Sự phát triển chƣơng trình Giáo dục mầm non ..................................... 18
1.2. Các cách tiếp cận phát triển chủ đề ......................................................... 23
1.2.1. Tiếp cận nội dung .................................................................................. 23
1.2.2. Tiếp cận mục tiêu .................................................................................. 24
1.2.3. Tiếp cận hệ thống .................................................................................. 24
1.2.4. Định hƣớng phát triển chủ đề............................................................... 25
1.3. Một số vấn đề về tích hợp ........................................................................ 25
1.3.1. Khái niệm .............................................................................................. 25


1.3.2. Dạy học tích hợp ................................................................................... 27
1.3.3. Đặc trƣng của dạy học theo hƣớng tích hợp ......................................... 28
1.3.4. Vai trò của dạy học tích hợp trong dạy học mầm non .......................... 29
1.4. Đặc điểm của trẻ mẫu giáo lớn ................................................................ 30
1.4.1. Đặc điểm sinh lí .................................................................................... 30
1.4.2. Đặc điểm tâm lí ..................................................................................... 31
1.4.3. Đặc điểm nhận thức .............................................................................. 33
1.5. Dạy học chủ đề Tết và mùa xuân cho trẻ 5-6 tuổi theo hƣớng tích hợp ở
mầm non .......................................................................................................... 34
1.5.1. Nội dung, đặc điểm chủ đề “Tết và mùa xuân” .................................... 34
1.5.2. Phƣơng pháp và hình thức dạy học tích hợp chủ đề “Tết và mùa xuân”
cho trẻ 5-6 tuổi ................................................................................................ 35

Kết luận chƣơng 1 ........................................................................................... 37
Chƣơng 2: CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN CHỦ ĐỀ “TẾT
VÀ MÙA XUÂN” CHO TRẺ 5-6 TUỔI THEO HƢỚNG TÍCH HỢP ........ 38
2.1. Khảo sát việc tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục trong chủ đề “ Tết
và mùa xuân” cho trẻ 5-6 tuổi theo hƣớng tích hợp ....................................... 38
2.1.1. Mục đích khảo sát thực trạng ................................................................ 38
2.1.2. Đối tƣợng khảo sát thực trạng ............................................................... 38
2.1.3. Nội dung khảo sát thực trạng ................................................................ 38
2.1.4. Phƣơng pháp khảo sát thực trạng .......................................................... 39
2.1.5. Kết quả khảo sát thực trạng việc tổ chức thực hiện các hoạt động giáo
dục trong chủ đề “Tết và mùa xuân” cho trẻ mẫu giáo lớn theo hƣớng tích hợp
......................................................................................................................... 41
2.1.5.1. Thực trạng việc hƣớng dẫn tổ chức các hoạt động giáo dục trong chủ
đề “Tết và mùa xuân” cho trẻ 5-6 tuổi ............................................................ 41


2.1.5.2.Thực trạng việc phát triển chủ đề Tết và mùa xuân cho trẻ 5-6 tuổi ở
trƣờng mầm non .............................................................................................. 43
2.2. Thực trạng việc phát triển chủ đề Tết và mùa xuân cho trẻ 5-6 tuổi theo
hƣớng tích hợp ................................................................................................ 46
Kết luận chƣơng 2 ........................................................................................... 48
Chƣơng 3: ĐỀ XUẤT QUY TRÌNH PHÁT TRIỂN CHỦ ĐỀ “TẾT VÀ
MÙA XUÂN” CHO TRẺ 5-6 TUỔI THEO HƢỚNG TÍCH HỢP ............... 49
3.1. Nguyên tắc đề xuất quy trình phát triển chủ đề “Tết và mùa xuân” cho trẻ
5-6 tuổi theo hƣớng tích hợp ........................................................................... 49
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính phát triển về nội dung và cách thức tiến hành
chủ đề “Tết và mùa xuân” cho trẻ 5-6 tuổi theo hƣớng tích hợp .................... 49
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích, phù hợp với bộ chuẩn phát triển trẻ
5 tuổi ................................................................................................................ 50
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo sự phù hợp của nội dung trọng tâm và nội dung

tích hợp trong chủ đề “Tết và mùa xuân” của trẻ 5-6 tuổi. ............................. 51
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn khi phát triển chủ đề “ Tết và mùa
xuân” cho trẻ 5-6 tuổi ...................................................................................... 51
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính hấp dẫn để trẻ phát huy tính tích cực, tự do, tự
nguyện tham gia vào các hoạt động đƣợc phát triển trong chủ đề ................. 52
3.2. Quy trình phát triển chủ đề “Tết và mùa xuân” cho trẻ 5-6 tuổi theo
hƣớng tích hợp ................................................................................................ 53
3.3. Ví dụ minh họa: ........................................................................................ 55
Kết luận chƣơng 3 ........................................................................................... 60
KẾT LUẬN ..................................................................................................... 61
1. Lí luận ......................................................................................................... 61
2. Thực tiễn...................................................................................................... 61
3. Đóng góp ..................................................................................................... 62


TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 64
PHỤ LỤC

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

GV:

Giáo viên

NXB:

Nhà xuất bản


TS:

Tiến sĩ

PGS. TS:

Phó Giáo sƣ. Tiến sĩ

ThS :

Thạc sĩ

VNCSP:

Viện nghiên cứu sƣ phạm

HDTC:

Hƣớng dẫn tổ chức

KP – MTXQ:

Khám phá môi trƣờng xung quanh


MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Giáo dục đào tạo đóng vai trò quan trọng là nhân tố chìa khóa, là động
lực thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Không chỉ ở Việt Nam mà ở hầu hết các
quốc gia khác trên thế giới, các chính phủ đều coi giáo dục là quốc sách hàng
đầu. Việt Nam cũng là một trong những quốc gia rất coi trọng sự phát triển

của nền giáo dục, đã và đang củng cố xây dựng nền giáo dục thực sự vững
mạnh và có chất lƣợng. Vì vậy mà trong suốt những năm qua Đảng và nhà
nƣớc đã luôn quan tâm và tập trung đầu tƣ rất nhiều cho nền giáo dục Việt
Nam.
Sau khi chỉ ra hàng loạt những khó khăn, yếu kém cũng nhƣ thế mạnh
của nền giáo dục Việt Nam, Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản,
toàn diện giáo dục, đào tạo chỉ rõ mục tiêu cụ thể đối với từng cấp học.
Đối với giáo dục mầm non, giúp trẻ phát triển thể chất, tình cảm, hiểu biết,
thẩm mỹ, hình thành các yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị tốt cho trẻ
bƣớc vào lớp một. Hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi và
nâng cao chất lƣợng phổ cập trong những năm tiếp theo.
Ở trẻ mầm non, đặc biệt là trẻ 5- 6 tuổi, đây là giai đoạn mà sự phát
triển của các chức năng dần đi vào hoàn thiện, trẻ đƣợc khám phá làm quen
tiếp xúc nhiều với thế giới xung quanh qua gia đình và nhà trƣờng, qua những
hiểu biết mà trẻ đƣợc tự mình trải nghiệm. Đây cũng là giai đoạn quan trọng
tạo tiền đề cho trẻ bƣớc vào lớp một. Vì vậy, ngay trong chính bản thân trẻ
cũng luôn có nhu cầu học tập đƣợc đổi mới và nâng cao. Trẻ thích đƣợc khám
phá, mở rộng theo nhiều hƣớng đi khác nhau.
Bởi vậy, việc phát triển chƣơng trình cũng là một khâu rất quan trọng
trong quá trình đổi mới, phát triển dựa trên cơ sở của chƣơng trình đã có để có
thể tạo ra một chƣơng trình mới tốt hơn phù hợp với nhận thức và sở thích

9


của trẻ đã có. Việc phát triển chủ đề theo hƣớng tích hợp nói riêng cho trẻ 5-6
tuổi là cần thiết và tất yếu. Nó không chỉ dừng lại ở một khía cạnh hay ở một
lĩnh vực của trẻ mà còn có sự kết hợp, đan xen của các lĩnh vực phát triển tác
động đồng bộ đến các mặt phát triển của trẻ. Qua đó sẽ giúp cho giáo viên dễ
dàng đƣa ra các biện pháp, các cách tổ chức hoạt động phù hợp với nhu cầu,

khả năng của trẻ và điều kiện thực tế ở trƣờng, dễ dàng bổ sung những điểm
còn yếu và bồi dƣỡng các mặt phát triển của trẻ, không quá gò bó với bất kì
một nội dung chƣơng trình nào.
Trong chƣơng trình giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi không thể không nhắc đến
chủ đề “Tết và mùa xuân” _ một chủ đề gần gũi và hấp dẫn đối với trẻ, cung
cấp cho trẻ những kiến thức bổ ích về thế giới xung quanh. Thông qua chủ đề
này, trẻ có cơ hội trải nghiệm thực tế nhiều hơn và có thể tự mình khám phá
những sự vật, sự việc diễn ra xung quanh trẻ.
Tuy nhiên, qua quá trình khảo sát tại các trƣờng mầm non khi cho trẻ
khám phá chủ đề “Tết và mùa xuân”, đa số giáo viên còn dựa nhiều vào bộ
sách Hƣớng dẫn thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm non. Các hoạt động
trong chủ đề Tết và mùa xuân còn hạn chế, ít đổi mới, rất ít giáo viên sáng tạo
trong việc hƣớng dẫn và giảng dạy mà thƣờng dập khuôn theo cách soạn cũ,
ngại đổi mới các hoạt động khiến cho các hoạt động trở nên nhàm chán,
không có đƣợc sự hứng thú của trẻ…
Là một giáo viên mầm non trong tƣơng lai, là ngƣời sẽ trực tiếp chăm
sóc và giáo dục trẻ, tôi rất quan tâm đến việc phát triển chƣơng trình Giáo dục
cho trẻ mầm non, đặc biệt là phát triển chủ đề “Tết và mùa xuân” cho trẻ 5-6
tuổi nhằm có những biện pháp giúp giáo viên có thể tổ chức các hoạt động
cho trẻ học tập và vui chơi có hiệu quả.
Với những lí do trên, tôi chọn đề tài: “Phát triển chủ đề Tết và mùa
xuân cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng tích hợp” .

10


2. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của đề tài là đề xuất quy trình phát triển chủ đề “Tết
và mùa xuân” cho trẻ 5-6 tuổi theo hƣớng tích hợp.
3. Đối tƣợng nghiên cứu và khách thể nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu
Việc phát triển chủ đề “Tết và mùa xuân” cho trẻ 5-6 tuổi theo hƣớng
tích hợp.
3.2. Khách thể nghiên cứu
Qúa trình giáo dục mầm non.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Tìm hiểu cơ sở lí luận của việc phát triển chủ đề “Tết và mùa xuân” cho
trẻ 5-6 tuổi theo hƣớng tích hợp.
- Tìm hiểu cơ sở thực tiễn của việc phát triển chủ đề “Tết và mùa xuân”
cho trẻ 5-6 tuổi theo hƣớng tích hợp
- Đề xuất quy trình phát triển chủ đề “Tết và mùa xuân” cho trẻ 5-6 tuổi
theo hƣớng tích hợp.
5. Phạm vi nghiên cứu
- Chủ đề “Tết và mùa xuân” trong chƣơng trình Giáo dục mầm non cho
trẻ 5-6 tuổi.
- Nghiên cứu thực trạng việc phát triển chủ đề “Tết và mùa xuân” cho trẻ
5-6 tuổi theo hƣớng tích hợp đƣợc tiến hành ở một số trƣờng mầm non Thị xã
Phúc Yên – Vĩnh Phúc.
- Trƣờng mầm non Xuân Hoà.
- Trƣờng mầm non Hoa Hồng.
- Trƣờng mầm non Hùng Vƣơng.
6. Giả thuyết khoa học
Nếu đề xuất đƣợc quy trình phát triển chủ đề “Tết và mùa xuân” cho trẻ 5-

11


6 tuổi theo hƣớng tích hợp đƣợc triển khai một cách đồng bộ và rộng rãi sẽ
giúp đỡ hỗ trợ các giáo viên mầm non trong việc xây dựng và tổ chức các hoạt
động dễ dàng và hiệu quả hơn. Bên cạnh đó vận dụng linh hoạt, sáng tạo đề tài

góp phần tăng hứng thú cho trẻ khi đến lớp, hiệu quả của quá trình giáo dục sẽ
nâng cao.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lí luận
Nghiên cứu tài liệu về chƣơng trình giáo dục mầm non, về phát triển
chƣơng trình giáo dục/ Phát triển chủ đề “Tết và mùa xuân” cho trẻ 5-6 tuổi
theo hƣớng tích hợp.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Quan sát cách tổ chức hoạt động và một số giáo án của GV mầm non cho
trẻ 5-6 tuổi theo chủ đề.
Khảo sát thực trạng phát triển chủ đề Tết và mùa xuân cho trẻ 5-6 tuổi của
các giáo viên mầm non trong 3 trƣờng mầm non trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc.
- Phương pháp thống kê, xử lí số liệu
Trong quá trình khảo sát tại các trƣờng mầm non, ngƣời nghiên
cứu đã gửi các phiếu hỏi cho GV. Sau khi thu lại các phiếu, tôi tiến
hành thống kê các câu trả lời của GV và tính toán, xử lí số liệu vào
bảng.
- Phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp
Thông qua các phiếu hỏi, các phiếu điều tra và các tài liệu liên quan đến
phát triển chƣơng trình, tôi đã tiến hành phân tích để đánh giá thực trạng dạy
học và phát triển chủ đề “Tết và mùa xuân” cho trẻ 5-6 tuổi theo hƣớng tích
hợp. Qua đó rút ra những mặt tích cực và các mặt hạn chế để từ đó có cái nhìn
tổng quát về thực trạng thiết kế và phát triển chủ đề “tết và mùa xuân” cho trẻ 56 tuổi tại các trƣờng mầm non và xác định hƣớng phát triển cho chủ đề.

12


- Phương pháp đánh giá
Trong quá trình nghiên cứu, ngƣời nghiên cứu đã tìm hiểu về nội dung
chủ đề theo chƣơng trình hiện hành , giáo án tổ chức các hoạt động trong

chủ đề và quá trình tổ chức các hoạt động thông qua các tiết dạy để từ đó
xem xét chủ đề “Tết và mùa xuân” có mang lại kết quả không? Trẻ có
hứng thú không?… để từ đó xác định vấn đề cần giải quyết khi phát triển
chủ đề này.
8. Cấu trúc đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, nội dung chính của
khóa luận bao gồm:
Chƣơng 1: Cơ sở lí luận của việc phát triển chủ đề “Tết và mùa xuân”
cho trẻ 5-6 tuổi theo hƣớng tích hợp.
Chƣơng 2: Cơ sở thực tiễn của việc phát triển chủ đề “Tết và mùa
xuân” cho trẻ 5-6 tuổi theo hƣớng tích hợp.
Chƣơng 3: Đề xuất quy trình phát triển chủ đề “Tết và mùa xuân” cho
trẻ 5-6 tuổi theo hƣớng tích hợp.

13


NỘI DUNG
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN CHỦ ĐỀ “TẾT VÀ MÙA
XUÂN” CHO TRẺ 5-6 TUỔI THEO HƢỚNG TÍCH HỢP
1.1. Khái niệm
1.1.1. Chương trình giáo dục
Thuật ngữ Curriculum trong tiếng Anh đã đƣợc nhiều dịch giả, nhà khoa
học, nhà giáo dục học chuyển sang tiếng Việt là chƣơng trình giáo dục,
chƣơng trình dạy học, chƣơng trình học,…hay đơn thuần chỉ là chƣơng trình.
Khi nhắc đến khái niệm chƣơng trình giáo dục đã có rất nhiều quan điểm
khác nhau. Theo thời gian và các cách tiếp cận khác nhau mà khái niệm đƣợc
hiểu ngày một mở rộng và phù hợp. Khái niệm đƣợc nhấn mạnh và mở rộng
hơn với những giá trị mà ngƣời học có thể đạt đƣợc. “Chƣơng trình học của

nhà trƣờng là nội dung dạy học và các hoạt động chính thức và không chính
thức; quá trình triển khai nội dung hoạt động, thông qua đó ngƣời học thu
nhận đƣợc kiến thức và sự hiểu biết, phát triển kĩ năng, thái độ, tình cảm và
các giá trị đạo đức dƣới sự tổ chức của nhà trƣờng.”(Ronal C. Doll,1996).
Hoặc khi đứng dƣới góc độ là ngƣời quản lí, ngƣời thiết kế các hoạt động thì
các các quan điểm lại hƣớng đến mục tiêu, nội dung và cách tổ chức. Nhƣ
TimWentling (1993) cho rằng: “Chƣơng trình là bản thiết kế tổng thể cho một
hoạt động đào tạo. Hoạt động đó có thể chỉ là một khóa học trong thời gian
vài giờ, một ngày, một tuần hoặc vài năm. Bản thiết kế tổng thể đó cho ta biết
nội dung cần đào tạo, chỉ rõ những gì có thể kì vọng ở ngƣời học sau khi kết
thúc khóa học, nó phác họa quy trình thực hiện nội dung đào tạo, nó cũng cho
ta biết các phƣơng thức đào tạo và cách thức kiểm tra _ đánh giá kết quả học
tập, và toàn bộ các vấn đề của bản thiết kế này đƣợc sắp xếp theo một thời
gian biểu chặt chẽ.”

14


Theo Nguyễn Hữu Chí, Viện KHGD 2002: chƣơng trình giáo dục là sự
trình bày có hệ thống một kế hoạch tổng thể các hoạt động giáo dục trong một
thời gian xác định, trong đó nêu lên các mục tiêu học tập mà ngƣời học cần
đạt đƣợc, đồng thời xác định rõ phạm vi, mức độ nội dung học tập, các
phƣơng tiện, phƣơng pháp, cách thức tổ chức học tập, cách đánh giá kết quả
học tập,… nhằm đạt đƣợc các mục tiêu học tập đề ra. (Nguyễn Hữu Chí, Viện
KHGD 2002).
Có rất nhiều quan điểm nói về chƣơng trình giáo dục. Ở mỗi góc độ ta lại
tìm đƣợc những cách hiểu khác nhau về chƣơng trình giáo dục. Nhƣng điều
chúng ta quan tâm không phải là tìm xem định nghĩa nào là đúng nhất mà ở
mỗi quan điểm là cách nhìn nhận đánh giá về chƣơng trình giáo dục của các
tác giả.

Theo T.S Trần Hữu Hoan: “Chƣơng trình giáo dục là bản thiết kế tổng
thể đƣợc trình bày một cách có hệ thống cho một hoạt động giáo dục, đào tạo
của một khóa học trong một khoảng thời gian xác định, và thể hiện ở 4 yếu tố
sau: 1) Mục tiêu đào tạo thể hiện rõ kết quả đào tạo; 2) Nội dung cần đào tạo
và thời lƣợng của chƣơng trình, môn học; 3) Quy trình và các phƣơng pháp
triển khai thực hiện nội dung đào tạo đã đƣợc quy định trong chƣơng trình để
đạt đƣợc mục tiêu đào tạo; 4) Phƣơng thức kiểm tra đánh giá kết quả đào tạo,
ngoài ra còn cần có hƣớng dẫn thực hiện chƣơng trình.”[14;tr8]
Là một ngƣời đang tìm hiểu và nghiên cứu về chƣơng trình giáo dục, tôi
nhận thấy rằng ở mỗi một quan điểm lại đề cập đến những góc độ khác nhau.
Tôi đồng ý với quan điểm của T.S Trần Hữu Hoan. Quan điểm này khá rõ
ràng và chặt chẽ. Tuy nhiên để hiểu cách ngắn gọn hơn tôi xin đƣa ra quan
điểm: “Chương trình giáo dục là việc tổ chức một cách trình tự các hoạt
động học tập, với mục đích, nội dung, phương thức, xác định, định hướng kết
quả học tập nhằm đạt đến mục tiêu của giáo dục nhà trường.”

15


1.1.2.Khái niệm phát triển.
Phát triển là một khái niệm rộng bao hàm mọi mặt của đời sống đƣợc
nhiều nhà nghiên cứu tìm hiểu. Ở mỗi lĩnh vực nghiên cứu và mỗi góc độ
nghiên cứu khác khau ngƣời ta có những quan niệm khác nhau về sự phát
triển.
Trong lịch sử triết học, quan điểm siêu hình xem sự phát triển chỉ là sự
tăng giảm thuần tuý về lƣợng, không hề có sự thay đổi về chất của sự vật;
đồng thời, nó cũng xem sự phát triển là quá trình tiến lên liên tục, không trải
qua những bƣớc quanh co, phức tạp.
Đối lập với quan điểm siêu hình, trong phép biện chứng khái niệm phát
triển dùng để chỉ quá trình vận động theo khuynh hƣớng đi từ thấp đến cao từ

kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn. Nhƣ vậy, khái niệm phát triển không
đồng nhất với khái niệm vận động nói chung: đó không phải là sự biến đổi
tang lên hay giảm đi đơn thuần về lƣợng hay sự biến đổi tuần hoàn lặp đi lặp
lại ở chất cũ mà là sự biến đổi về chất theo hƣớng hoàn thiện của sự vật.
Phát triển cũng là quá trình phát sinh và giải quyết mâu thuẫn khách quan vốn
có của sự vật; là quá trình thống nhất giữ phủ định những nhân tố tiêu cực và
kế thừa, nâng cao nhân tố tích cực từ sự vật cũ trong hình thái mới của sự vật.
Theo quan điểm của cá nhân tôi cho rằng: “Phát triển là sự tăng lên lớn
thêm cả về số lƣợng và chất lƣợng của sự vật hiện tƣợng”. Phát triển là quá
trình diễn ra liên tục, xảy ra với tất cả các sự vật hiện tƣợng từ hữu hình đến
vô hình. Chủ đề giáo dục cũng không nằm ngoài sự tác động của quá trình ấy.
theo thời gian , số lƣợng, chủ đề giáo dục, số lƣợng các chủ đề nhánh trong
mỗi chủ đề hay cách thức tổ chức các hoạt động trong suốt chủ đề trong
chƣơng trình giáo dục mầm non sẽ thay đổi
1.1.3. Phát triển chương trình Giáo dục
Theo tác giả Hách Đức Vĩnh trong phƣơng pháp luận phát triển chƣơng

16


trình NXB khoa học giáo dục Kinh Bắc, thuật ngữ phát triển chƣơng trình
_Curriculum development chỉ hoạt động lựa chọn, tổ chức, điều chỉnh nhằm
làm cho học sinh thu đƣợc kinh nghiệm mang tính giáo dục, thúc đẩy sự phát
triển thể chất và tinh thần của học sinh và khiến cho các kinh nghiệm đó đƣợc
quy phạm hoá. [6]
Qua quá trình nghiên cứu, viện nghiên khoa học Giáo dục Việt Nam
cũng thông qua định nghĩa : “Phát triển chƣơng trình nhà trƣờng là quá trình
cụ thể hóa làm chƣơng trình chung quốc gia phù hợp với thực tiễn của địa
phƣơng trên cơ sở đảm bảo yêu cầu chung của chƣơng trình quốc gia; Lựa
chọn xây dựng nội dung và xác định cách thức thực hiện, phản ánh đặc trƣng

và phù hợp với thực tiễn nhà trƣờng nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của
ngƣời học, thực hiện có hiệu quả mục tiêu giáo dục”[5]
Tóm lại, phát triển chương trình là những việc làm thực tiễn nhằm thay
đổi kế hoạch giáo dục hướng đến cải thiện chất lượng giáo dục. Những việc
làm thực tiễn này đƣợc chính GV chủ động và thực hiện dựa trên nhu cầu của
trẻ mẫu giáo lớn, “Lấy trẻ làm trung tâm” và điều kiện thực tế tại cơ sở, tại
địa phƣơng. Những chƣơng trình phù hợp, sáng tạo, không gò bó, mới mẻ, đa
dạng và phong phú giúp cho trẻ mầm non không nhàm chán nhƣng đƣợc phát
triển cách toàn diện hơn cả về kiến thức cũng nhƣ các kĩ năng cần thiết trong
cuộc sống.
1.1.4. Phát triển chủ đề
Chủ đề (Themel topic) là nội dung hoặc phần kiến thức mà trẻ có thể tìm
hiểu, khám phá theo nhiều cách khác nhau dƣới sự tổ chức và hƣớng dẫn của
giáo viên, diễn ra trong một khoảng thời gian thích hợp, thƣờng là 1- 2
tuần.[13;tr27]
Một chủ đề lớn có thể bao gồm một số chủ đề nhánh. Phạm vi kiến thức
và hoạt động của chủ đề đƣợc mở ra rất linh hoạt, không bị khép kín (Từ kiến

17


thức cốt lõi sẽ mở rộng ra cho phép trẻ tìm hiểu và lĩnh hội tùy theo trình độ
phát triển của độ tuổi và của cá thể trẻ. Kiến thức trong một chủ đề thƣờng
mang tính tích hợp, hay nói cách khác, để có đƣợc sự hiểu biết đầy đủ về một
chủ đề nào đó ngƣời dạy và ngƣời học phải vận dụng tri thức từ các ngành
khoa học.
Phát triển chủ đề là việc thiết kế, tổ chức các hoạt động giáo dục sao cho
phù hợp với thực tiễn và nhu cầu của trẻ nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục.
1.1.5. Sự phát triển chƣơng trình Giáo dục mầm non
“Chƣơng trình giáo dục mầm non thể hiện mục tiêu giáo dục mầm non;

cụ thể hóa các yêu cầu về nuôi dƣỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em ở từng độ
tuổi; quy định việc tổ chức các hoạt động nhằm tạo điều kiện để trẻ em phát
triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ; hƣớng dẫn cách thức đánh giá sự
phát triển của trẻ em ở tuổi mầm non.”[4; Điều 24]
Trải qua các giai đoạn phát triển khác nhau của đất nƣớc và xu thế chung
của nền giáo dục trên toàn thế giới, Giáo dục mầm non cũng có từng bƣớc
phát triển và đổi mới mạnh mẽ cả về nội dung, phƣơng pháp và hình thức tổ
chức.
Từ khi hình thành và phát triển, ngành Giáo dục mầm non đã thực hiện 4
loại chƣơng trình:
1) Chƣơng trình cải tiến (1980). Nội dung chƣơng trình đƣợc cấu trúc
theo 2 phƣơng thức là giáo dục và giáo dƣỡng. Tuy nhiên chƣơng trình
đƣợc thực hiện cách cứng nhắc, mang tính áp đặt, và đồ dùng phƣơng tiện
còn hạn chế…
2) Chƣơng trình cải cách ra đời năm 1986, ra đời sau 6 năm nên chƣơng
trình cải cách đã khắc phục đƣợc những nhƣợc điểm của chƣơng trình cải
tiến. Các tiết học trở nên “mềm hóa” hơn và các hoạt động học, lao động, lễ
hội phong phú hơn. Tuy nhiên, sự hƣớng dẫn gợi ý chi tiết đã khiến cho cách

18


tổ chức các hoạt động đƣợc áp dụng đồng loạt trong cả nƣớc mà chƣa tính đến
điều kiện thực tiễn của từng địa phƣơng. Giáo viên còn thiếu sự chủ động,
sáng tạo, ngại phát triển chƣơng trình. Các tiết học còn bị phụ thuộc vào tài
liệu hƣớng dẫn khiến cho trẻ lĩnh hội kiến thức bằng ghi nhớ mà chƣa có sự
trải nghiệm, khám phá.
3) Chƣơng trình đổi mới hình thức Giáo dục mầm non (1998)
Đây là chƣơng trình đƣợc coi là bƣớc đệm cho sự phát triển chƣơng trình
hiện hành. Chƣơng trình đổi mới ra đời với sự tích hợp các chủ điểm và tập

trung phát triển 5 lĩnh vực cho trẻ (Phát triển thể chất, phát triển nhận thức,
phát triển ngôn ngữ, phát triển thẩm mĩ, phát triển tình cảm xã hội). Các hoạt
động, kế hoạch chăm sóc trẻ cũng đƣợc thực hiện cách khoa học hơn. Chế độ
sinh hoạt của trẻ không cứng nhắc, có thể thay đổi theo mùa và từng vùng
miền. Môi trƣờng giáo dục trong nhà trƣờng và trong lớp học đƣợc mở rộng
và đổi mới giúp trẻ hứng thú hơn khi đến trƣờng. Tuy nhiên nhận thức của
giáo viên về tích hợp còn chƣa rõ nên giáo viên còn ôm đồm quá nhiều kiến
thức trong tiết học và thậm chí còn không làm nổi bật nội dung trọng tâm của
bài học, khiến trẻ căng thẳng và nhàm chán. Một bộ phận giáo viên còn trì
chệ, ngại đổi mới…
4) Chƣơng trình giáo dục mầm non mới
Chƣơng trình giáo dục mầm non mới đƣợc Bộ giáo dục ban hành tháng
7 năm 2009.
Chƣơng trình có độ mở, cho phép giáo viên chủ động, linh hoạt trong
việc lựa chọn nội dung phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ và điều kiện
thực tiễn của địa phƣơng.
Nội dung đƣợc triển khai phù hợp với từng trƣờng, từng vùng miền.
Khi thực hiện chƣơng trình này, trẻ có cơ hội tham gia các hoạt động trải
nghiệm đa dạng hơn. Trẻ hứng thú khám phá, tích cực, chủ động, sáng tạo.

19


Tuy nhiên, chúng ta không thể phủ nhận những hạn chế của chƣơng trình
mới này là sự phát triển các chủ đề vẫn chƣa khai thác hết tiềm năng của trẻ.
Vì giáo viên chƣa chủ động nên một bộ phận không nhỏ giáo viên còn dập
khuôn kế hoạch từ năm này đến năm khác. Giáo viên còn phụ thuộc vào
chƣơng trình kế hoạch của nhà trƣờng mà chƣa thực hiện “Lấy trẻ làm trung
tâm”, chƣa mạnh dạn phát triển chƣơng trình theo nhu cầu của trẻ.
* Cơ sở khoa học của phát triển chương trình

Cơ sở triết học
Cơ sở triết học đƣợc cho là kiến thức trọng tâm cho việc thiết kế xây
dựng chƣơng trình giáo dục hay phát triển chủ đề vì cơ sở triết học phản ánh ý
tƣởng, trƣờng phái riêng của các nhà thiết kế chƣơng trình giáo dục, và ảnh
hƣởng trực tiếp đến mục đích, mục tiêu cụ thể và nội dung cũng nhƣ cách
thức tổ chức các hoạt động của chƣơng trình giáo dục. Nghiên cứu cơ sở lý
luận triết học không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn mục đích chung của nhà
trƣờng và chƣơng trình giáo dục hay chủ đề mà trƣờng đang triển khai, mà nó
còn giúp chúng ta nhận ra đƣợc mối quan hệ giữa các cá nhân và thế giới
xung quanh.
Trong việc phát triển chủ đề “Tết và mùa xuân” cho trẻ 5-6 tuổi, cơ sở lí
luận cung cấp cho nhà giáo dục đặc biệt là các nhà thiết kế chƣơng trình giáo
dục hệ thống các nguyên lí cũng nhƣ tƣ tƣởng trong quá trình giáo dục, đồng
thời giúp họ xác định rõ giá trị nội dung của chủ đề, trẻ tiếp nhận nội dung
này nhƣ thế nào? Và phƣơng pháp dạy học ra sao?...nhằm triển khai nội dung
chủ đề một cách hiệu quả nhất.
Cơ sở triết học còn cung cấp cho họ hệ thống các chính sách, nhiệm vụ
cần thực hiện nhƣ xác định mục đích giáo dục, nội dung chƣơng trình giáo
dục, phƣơng pháp triển khai nội dung chƣơng trình, cũng nhƣ quá trình dạy
học. Cơ sở triết học còn là cơ sở nền tảng cho chúng ta thực hiện các nhiệm

20


vụ cụ thể trong hoạt động của nhà trƣờng, trong việc đƣa ra các quyết định cụ
thể, ví dụ nhƣ: Sự chuẩn bị của giáo viên, sự chuẩn bị của trẻ, cách thức tiến
hành nội dung dạy học v.v…. Thomas Hopkins đã khẳng định ý nghĩa quan
trọng của cơ sở triết học trong việc xác định và đƣa ra những quyết định trong
quá trình xây dựng chƣơng trình/ phát triển chủ đề: “Cơ sở triết học đã đi sâu
vào từng quyết định quan trọng trong việc xây dựng chƣơng trình giáo dục và

giảng dạy trong nhà trƣờng và sẽ mãi mãi là cơ sở vững chắc cho các quyết
định đƣợc đƣa ra trong khi xây dựng chƣơng trình giáo dục, v.v… hầu nhƣ tất
cả các thành tố của chƣơng trình đều dựa trên cơ sở triết học”.
Nhƣ vậy, cơ sở triết học cho thấy tầm quan trọng của việc phát triển
chƣơng trình Giáo dục đối với việc cải thiện chất lƣợng giáo dục, cập nhật với
nhu cầu xã hội. Phát triển chƣơng trình giáo dục là điều kiện quan trọng để
nâng cao chất lƣợng giáo dục đáp ứng những đòi hỏi cấp thiết của xã hội, của
đất nƣớc trong thời buổi công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thích nghi với xu
hƣớng phát triển chung trên toàn thế giới.
Cơ sở tâm lí
Yếu tố tâm lí học có ý nghĩa và vai trò to lớn trong cuộc sống của mỗi
con ngƣời nói chung đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục. Cơ sở tâm lí học là cơ
sở quan trọng cho ngƣời thiết kế phát triển chủ đề.
Tâm lí học hoạt động - một trƣờng phái tâm lí học hiện đại, xác định
vai trò to lớn của hoạt động trong việc hình thành và phát triển tâm lí, ý thức,
phát triển tƣ duy, kĩ năng, kĩ xảo…của cá nhân. Hoạt động từ chỗ đƣợc hiểu
là môi trƣờng biểu hiện tâm lí ngƣời đã trở thành nguồn gốc, phƣơng thức,
phƣơng tiện phát triển tâm lí ngƣời. Căn cứ vào đó, việc phát triển chủ đề đặc
biệt là chủ đề “Tết và mùa xuân” phải đảm bảo cho trẻ đƣợc hoạt động
thƣờng xuyên, có cơ hội thể hiện tính chủ động, năng động, tích cực và sáng
tạo.

21


Nhƣ vậy, phát triển chủ đề cần phải đảm bảo phần thực hành phù hợp
với nhu cầu ngƣời học tránh lí thuyết, kiến thức quá nặng đối với trẻ. Theo
quan điểm của tâm lí học hiện đại, việc tiếp thu, lĩnh hội kiến thức cần phải
dựa trên nền của những cái đã có. Các hoạt động tổ chức tích hợp đa dạng và
phong phú, tránh tình trạng nhồi nhét khiến trẻ nhàm chán và mệt mỏi.

Cùng với đó các hoạt động tổ chức với thời gian phù hợp với sự hứng
thú của trẻ. Trẻ đƣợc rèn luyện kĩ năng, ôn luyện thƣờng xuyên và tổ chức
theo hình thức “Học mà chơi, chơi mà học”
Trong việc phát triển chủ đề “Tết và mùa xuân” cho trẻ 5-6 tuổi, ngƣời
nghiên cứu cần dựa vào đặc điểm tâm lí của trẻ, những thắc mắc theo lứa tuổi
của trẻ. Tuy nhiên cũng tránh lạm dụng việc phát triển để nhồi nhét vào trẻ
những kiến thức cao siêu, dung lƣợng lớn khiến trẻ căng thẳng và chất lƣợng
giáo dục không cao.
Dựa trên cơ sở tâm lý học hiện đại, việc xây dựng chƣơng trình học theo
quan điểm lấy ngƣời học làm trung tâm cần phải đảm bảo một số yêu cầu sau:
- Đảm bảo khối lƣợng kiến thức, phù hợp với yêu cầu ngƣời học và xã
hội, nội dung học phải đƣợc sắp xếp theo hệ thống, đảm bảo tính lôgic.
- Việc rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo phải dựa trên nguyên tắc thực hành hợp
lý và đảm bảo tính hoạt động của ngƣời học.
- Phát huy đƣợc tính tích cực, chủ động của ngƣời học, duy trì đƣợc
động lực học tập của ngƣời học.
Trẻ mầm non luôn có những đặc điểm khác biệt so với các giai đoạn
trung học phổ thông. Các đặc điểm tâm lí đƣợc bắt đầu hình thành nhƣng
cũng đƣợc phát triển cách nhanh chóng và mạnh mẽ. Cơ sở tâm lí học đã một
lần nữa khẳng định vai trò quan trọng của việc phát triển chƣơng trình Giáo
dục. Nó không chỉ phù hợp với nhu cầu của xã hội nữa nhƣng đáp ứng ngay
trong chính bản thân trẻ, tạo điều kiện cho trẻ phát triển tiềm năng một cách

22


tối đa và tác động tích cực tới sự phát triển sau này của trẻ.
Cơ sở lí luận dạy học hiện đại
Xây dựng và phát triển chƣơng trình đào tạo là một nội dung quan
trọng thuộc phạm trù lý luận về nội dung dạy học. Dựa trên quan điểm của lí

luận dạy học hiện đại, việc phát triển chủ đề đảm bảo các yêu cầu sau:
- Đảm bảo chuẩn kiến thức bậc học, chuẩn kiến thức kĩ năng , và chuẩn
kiến thức môn học.
- Đảm bảo tính cập nhật, hiện đại về nội dung chƣơng trình.
- Đảm bảo các nguyên tắc, quy luật của quá trình dạy học.
Đây là cơ sở quan trọng giúp cho GV, ngƣời thiết kế xây dựng chƣơng
trình mạnh dạn phát triển chƣơng trình, phát triển chủ đề. Sở dĩ vậy vì cơ sở lí
luận dạy học hiện đại đã cho thấy việc phát triển chƣơng trình Giáo dục
không đi một cách chung chung hay xa vời mà phát triển chƣơng trình Giáo
dục lấy sự phát triển của trẻ và các điều kiện thực tế làm nền tảng đồng thời
áp dụng những phƣơng pháp tiên tiến trên thế giới giúp cho chất lƣợng giáo
dục mang bản sắc của văn hóa truyền thống, văn hóa dân tộc nhƣng luôn cập
nhật và mới mẻ.
1.2. Các cách tiếp cận phát triển chủ đề
1.2.1. Tiếp cận nội dung
Với quan niệm giáo dục là quá trình truyền thụ nội dung - kiến thức, phát
triển chủ đề giáo dục chú trọng hình thành hệ thống nội dung đào tạo và việc
trang bị cho ngƣời học hệ thống tri thức, kỹ năng cơ bản. Cách tiếp cận này
tạo điều kiện hình thành ở ngƣời học hệ thống các tri thức khoa học đầy đủ
song dễ gây hiện tƣợng dạy học thụ động, quá tải, nặng về ghi nhớ , nhồi nhét
nội dung trong một thời gian đào tạo hạn chế, không phù hợp với sự phát triển
nhanh chóng về khoa học và công nghệ hiện nay.
Vậy tiếp cận nội dung trong phát triển chƣơng trình của chủ đề nghĩa là

23


làm cho nội dung dạy học không mất đi những kiến thức căn bản đòi hỏi ở
mỗi giai đoạn, phù hợp với quá trình phát triển của trẻ 5 tuổi nhƣng đƣợc đổi
mới về cách thức truyền tải, làm phong phú mới mẻ, hấp dẫn ở các hoạt động,

trẻ đƣợc tự trải nghiệm, tự khám phá nhiều hơn chứ không thụ động tiếp thu
kiến thức. Nội dung trong phát triển chƣơng trình của chủ đề đảm bảo quy
luật phát triển từ gần đến xa, từ đơn giản đến phức tạp.
1.2.2. Tiếp cận mục tiêu
Phát triển chủ đề giáo dục đƣợc thiết kế dựa trên mục tiêu đào tạo cho trẻ
mẫu giáo nói chung. Chủ đề đƣợc xây dựng và phát triển thể hiện mục tiêu,
mạng nội dung và hoạt động cũng nhƣ đánh giá quá trình hoạt động của trẻ.
Ƣu điểm cơ bản của cách tiếp cận này là tạo sự tƣờng minh và quy trình chặt
chẽ, quy chuẩn của cả quá trình đào tạo, dễ kiểm tra, đánh giá nhƣng cũng có
nhƣợc điểm là tạo ra sự cứng nhắc, khuôn mẫu, đồng nhất trong quá trình đào
tạo chƣa quan tâm đến tính đa dạng và nhiều khác biệt của các nhân tố trong
quá trình đào tạo nhƣ ngƣời học, môi trƣòng văn hoá-xã hội..v.v
Nhƣ vậy, tiếp cận mục tiêu trong phát triển chƣơng trình của chủ đề có
nghĩa là chủ đề đƣợc phát triển đảm bảo các yêu cầu mà trẻ MGL cần đạt
đƣợc, các mục tiêu đƣợc thể hiện cách cụ thể và rõ ràng nhƣng không máy
móc dập khuôn mà phải phù hợp với điều kiện thực tế của trẻ, của GV và của
địa phƣơng.
1.2.3. Tiếp cận hệ thống
Phát triển chủ đề là một bản thiết kế tổng thể gồm các khâu lựa chọn chủ
đề, xác định mục tiêu, nội dung và cách thức tổ chức hoạt động. Các khâu này
tuân theo một hệ thống có sự gắn kết logic chặt chẽ và tác động qua lại với
nhau. Tiếp cận hệ thống giúp cho giáo viên xác đinh rõ ràng cách thức cũng
nhƣ tiến trình thực hiện các hoạt động.
Nhƣ vậy, chƣơng trình phát triển của chủ đề cần đƣợc thiết kế một cách

24


khoa học, có hệ thống rõ ràng, mạch lạc, có sự liên kết logic và sự nâng cao
dần về kiến thức nhằm giúp cho GV dễ dàng nắm bắt đƣợc nội dung và triển

khai thực hiện đạt kết quả cao nhất.
1.2.4. Định hƣớng phát triển chủ đề
- Phát triển chủ đề cần xuất phát từ thực tế chăm sóc và giáo dục trẻ. Cần
phân tích các đặc điểm tâm sinh lí cũng nhƣ khả năng nhận thức của trẻ về
chủ đề. Thƣờng xuyên gần gũi, giao tiếp với trẻ đề biết nhu cầu và mong
muốn của trẻ.
- Xây dựng nội dung chủ đề dựa trên mục tiêu chung và chuẩn kiến thức
dành cho trẻ mẫu giáo. Các nội dung phát triển không chỉ bao hàm mục tiêu
mà còn phản ánh cả các khía cạnh nội dung, phƣơng pháp, phƣơng tiện, hình
thức tổ chức học tập, kiểm tra đánh giá..v.v.
- Phát triển các chủ đề mở, tạo điều kiện thƣờng xuyên cập nhật tri thức,
kỹ năng mới và khuyến khích sự sáng tạo của giáo viên.Thực hiện đánh giá
thƣờng xuyên và kiểm định đánh giá theo các chuyên đề.
- Chú trọng yêu cầu phát triển năng lực giảng dạy, giảm bớt các tri thức
hàn lâm, tăng cƣờng năng lực hành động và thích ứng nhanh với những đổi
mới trong Giáo dục mầm non.
1.3. Một số vấn đề về tích hợp
1.3.1. Khái niệm
Tích hợp là xu thế dạy học hiện đại đã và đang đƣợc quan tâm, nghiên
cứu và áp dụng vào nhiều nhà trƣờng trong nƣớc và trên thế giới. Quan điểm
dạy học tích hợp là một định hƣớng trong đổi mới căn bản và toàn diện giáo
dục, là một bƣớc chuyển từ cách tiếp cận nội dung giáo dục sang tiếp cận
năng lực nhằm đào tạo con ngƣời có tri thức mới, năng động, sáng tạo khi giải
quyết các vấn đề trong thực tiễn cuộc sống.
Trong tiếng Anh, tích hợp đƣợc viết là “integration” một từ gốc Latin

25