Bảo tồn di sản kiến trúc chợ bình tây

B
Ả
O
T
Ồ
N
D
I
S
Ả
N
K
I
Ế
N
T
R
Ú
C

ỳ ơ

ườ

ơ
ạ
ơ

ạ

ễ

ươ

Cho Bình Tây


I. Giới thiệu
1. Vị trí
2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

CHỢ BÌNH TÂY
(Chợ Lớn Mới)
Vị trí: Quận 6, tp
HCM, nằm tiếp giáp
với 4 trục đường:
Tháp Mười; Lê Tấn
Kế; Phan Văn Khỏe ;
Trần Bình

III. Phân tích đặc

điểm kiến trúc
IV. Phân tích các
bệnh tích
-

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

Thông tin được trích dẫn từ trang:
/>w.aspx?id=8

Chợ Bình Tây vốn là một điểm tham quan trong quần thể các tụ điểm tham quan
của khu chợ Lớn_một khu phố mang đậm văn Hóa người Hoa xưa, ở đây còn có
chợ Xã Tây, Kim Biên, Bàu Sen…và có nhiều chùa,, hội quán của người Hoa khá
nổi tiếng: Chùa Bà Thiên Hậu, đình Minh Hương Gia Thạnh, Hội Quán Hà
Chương, Hội Quán Ôn Lăng, Hội Quán Nghĩa An, Hội Quán Nhị Phủ, Hội Quán
Sùng Chính...
Hàng năm có trên 120.000 lượt khách du lịch người nước ngoài đến tham quan và
mua sắm tại chợ do các Công ty du lịch của cả nước đưa tới, trong đó nhiều nhất là
Công ty du lịch Sài Gòn.


I. Giới thiệu
1. Vị trí
2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng

a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc
IV. Phân tích các
bệnh tích

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng


I. Giới thiệu
1. Vị trí
2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc
IV. Phân tích các
bệnh tích

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

- Ông Quách Ðàm – một thương
nhân người Hoa và là thành viên
trong Hiệp hội thương mãi thành
phố SG-CL.
- Từ một người làm ăn buôn bán
nhỏ tích cóp lần hồi mà trở thành
thương gia nhà thầu cung cấp lúa
gạo lớn nhất nhì Sài Gòn – Chợ
Lớn, Cần Thơ.
- Quách Ðàm còn là người khôn
ngoan, đoán trước được thời
cuộc, ra sức đóng góp cho xã hội,
hỗ trợ xây dựng trường học, bệnh
viện, chợ búa theo nguyên
tắc “đồng tiền đi trước là đồng
tiền khôn”.
- Sau khi chợ lớn mới xây xong

(1930), tượng ông được đặt giữa
khuôn viên chợ và người làm ăn
buôn bán trong chợ thành kính
đốt nhang khấn vái một ông “thần
tài” có công dựng nên chợ. Sau
75, tượng Quách Ðàm bị Cộng
sản tháo dỡ, lưu cất trong Bảo
tàng Mỹ thuật thành phố.

Quách Đàm (1863-1927) thương hiệu Thông Hiệp người làng
Triều An, Long Khanh, Triều Châu, Trung Quốc


I. Giới thiệu

Vai trò của ông Quách Đàm đối
với Chợ Lớn Mới_chợ Bình Tây

1. Vị trí
2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc
IV. Phân tích các
bệnh tích

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

Tự bỏ tiền mua khu đất rộng 2,5
hecta rồi cho xây dựng ngôi chợ
mới ở đó.
Đề xuất ý tưởng xây dựng chợ
mới với lối kiến trúc cổ Trung
Quốc và áp dụng kỹ thuật xây
dựng hiện đại của pháp.
Đề xuất xây dựng dãy phố
lầu_phố chuyên doanh chung
quanh chợ Bình Tây

Quách Đàm

– Thương hiệu Thông Hiệp

(1863-1927) người được xem là thần tài của
chợ Bình Tây.

I. Giới thiệu
1. Vị trí
2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc
IV. Phân tích các
bệnh tích

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

Hình ảnh ngôi nhà/ công ty của Quách Đàm
(số 45 Hải Thượng Lãn Ông)


I. Giới thiệu
1. Vị trí

2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

Chợ cá_ Marché Aux Poissons
Chợ Lớn Cũ_central de Marché
Vị trí chợ Lớn Mới_Chợ Bình Tây sau này


I. Giới thiệu
1. Vị trí
2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc
IV. Phân tích các
bệnh tích

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

Chợ Lớn Cũ_Chợ Trung Tâm

Chợ Lớn cũ nay là Bưu điện quận 5 năm 1920 đã
trở nên chật chội khiến chính quyền tìm đất cất
chợ mới – Ảnh: Manhhaiflick

- Chợ Lớn (Chợ Cũ) do người Hoa thành lập
năm 1778 (theo Vương Hồng Sển, Sài Gòn năm
xưa), nằm gọn trong khu vực từ đường Tản Đà
tới Kim Biên và từ Nguyễn Trãi xuống kinh Tàu
Hủ.
- Năm 1782, kết thúc giao tranh giữa Nguyễn
Ánh và Tây Sơn, khu vực này bị tàn phá, nhưng
sau đó được xây dựng lại sung túc và nhộn nhịp
hơn.
- Vào đầu thập niên 1920 khi chính quyền thành
phố Sài Gòn – Chợ Lớn nhận thấy ngôi Chợ Lớn
(Trung tâm) nằm ở chân cầu Chà Và chật chội
nên muốn dời sang địa điểm mới rộng lớn hơn

I. Giới thiệu
1. Vị trí

Chợ Cá Đầu Mối_Chợ cá Trần Quốc Toản
Marché Aux Poissons

2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Chợ Cá được
xác nhận là trên
đường
Tổng
Đốc
Phương
năm 1906. Ảnh:
Tư liệu

Phân tích thay
đổi diện mạo

- Trong tài liệu Ðông Dương hành chánh niên

giám khoảng đầu thế kỷ 20 trên bờ kênh Hội Hợp
của người Pháp in năm 1906 (tức đường Vạn
Kiếp sau này) có một Chợ Cá mang tên Marché
Aux Poissons gần Chợ Lớn (cũ) nay là Bưu điện
Q.5

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc
IV. Phân tích các
bệnh tích

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

Chợ Hoà Bình xây
năm 1954 được xem
là nơi chợ cá đầu mới
ở Chợ Lớn sáp nhập
vào Chợ Hoà Bình.
Ảnh: Panoramio
Chợ cá Trần Quốc Toản năm 1964. Ảnh: Lparkers


I. Giới thiệu
1. Vị trí
2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử

a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc
IV. Phân tích các
bệnh tích

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

MAR CHÉ de BINH-TAY
Chợ số 9 - Chợ Bình Tây mô tả trong
Đông Dương hành chánh niên giám năm
1906, được cho là nằm ở gần Bến xe lửa đi
Mỹ Tho và đường Bình Tây Ảnh:
Manhhaiflick



I. Giới thiệu

QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG

1. Vị trí
2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc
IV. Phân tích các
bệnh tích

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

Khởi công từ năm 1928 và hoàn thành
năm 1930. Sau khi xây xong rất khang
trang, sạch sẽ trên khuôn viên đất khá
rộng nên được người dân gọi là Chợ
Lớn Mới

Lợi thế về giao thông thuỷ bộ, tay nghề
kinh doanh của bà con tiểu thương
người Việt và người Hoa Chợ Lớn Mới
nhanh chóng trở thành khu kinh doanh
sầm uất, giữ tính chất đầu mối bán
buôn khắp Nam kỳ lục tỉnh, trong nước
và các nước láng giềng cho đến ngày
giải phóng miền Nam thống nhất đất
nước.
Chính quyền Cách mạng tiếp nhận quản
lý, sắp xếp cho nhân dân tiếp tục mua
bán phục vụ hàng hoá cho cả nước và
các nước bạn Lào, Campuchia, Trung
Quốc


I. Giới thiệu

LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN

1. Vị trí
2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc
IV. Phân tích các
bệnh tích

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

Sau 88 năm tồn tại với hai lần trung tu
năm 1992 và 2006 chợ Bình Tây đã
xuống cấp trầm trọng, nay lại được trùng
tu thêm lần nữa vào tháng 11/2016.
Chợ Bình Tây đã trở thành một trong
những ngôi chợ lớn của thành phố với
2.358 quầy sạp. Tiểu thương người Hoa
hiện chiếm tỷ lệ 25%

Kiến trúc cổ xưa của Trung Quốc và bề
dày lịch sử lâu năm nên chợ đang mở ra
một hướng phát triển mới đó là điểm du
lịch tham quan mua sắm nhiều tiềm năng
cho khách du lịch trong và ngoài nước
Hàng năm có trên 120.000 lượt khách du
lịch người nước ngoài đến tham quan và
mua sắm tại chợ

I. Giới thiệu
1. Vị trí
2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc
IV. Phân tích các
bệnh tích

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

KIẾN
TRÚC CỔ
PHONG
CÁCH

NAM
TRUNG
HOA


I. Giới thiệu
1. Vị trí
2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc
IV. Phân tích các
bệnh tích

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

KIẾN

TRÚC CỔ
PHONG
CÁCH
ÂU-PHÁP


I. Giới thiệu
1. Vị trí
2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc

Hệ thống mái chồng lớp của công trình

Rồng trang trí trên mái chợ

IV. Phân tích các
bệnh tích

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

Hoa văn, hoạ tiết trang trí trên mái chợ

Bức tranh rồng bằng gốm ở cổng chính chợ


I. Giới thiệu
1. Vị trí
2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc
IV. Phân tích các
bệnh tích

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

NGUỒN GỐC BỐ CỤC MB CHỢ
Tứ hợp viện còn được gọi là Tứ hợp
phòng, là một hình thức kiến trúc tổ hợp
của nhà dân vùng Hoa Bắc Trung Quốc,
với bố cục là xây nhà bao quanh một sân
vườn theo bốn hướng Đông Tây Nam
Bắc, thông thường gồm có nhà chính tọa
Bắc hướng Nam, nhà ngang hai hướng
Đông - Tây và nhà đối diện với nhà chính,
nhà bốn phía bao quanh sân vườn ở giữa,
cho nên được gọi là Tứ hợp viện.


I. Giới thiệu
1. Vị trí
2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc
IV. Phân tích các
bệnh tích

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

HÌNH THỨC KIẾN TRÚC
Chợ do người phương Tây thiết kế kỹ thuật
nhưng lại mang đậm nét kiến trúc Á Đông.
Tháp giữa vươn cao ở mặt tiền chợ có bốn mặt
đồng hồ mang hơi hướng kiến trúc Pháp, có
“lưỡng long chầu châu”, bốn góc có bốn chòi
nhỏ, toàn bộ mái chợ lợp bằng ngói âm dương
theo kiểu chồng lớp để tạo sự thông thoáng.
Riêng mái ở các góc có nét uốn lượn theo kiểu
chùa chiền phương Đông


I. Giới thiệu
1. Vị trí
2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa

a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc

Cổng chợ có hình một tháp lầu cao, kiến trúc gần giống
kiểu cách của một ngôi chùa, mái lợp ngói âm dương.

Tháp trên mái Chùa Dâu, Bắc Ninh

IV. Phân tích các
bệnh tích

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

Chợ Bến Thành

Chợ Tân Định

Dinh Xã Tây

I. Giới thiệu
1. Vị trí

Con rồng Việt Nam là trang
trí kiến trúc, điêu khắc và hội
họa hình rồng mang bản sắc
riêng, theo trí tưởng tượng
của người Việt. Nó khác với
rồng trong trang trí kiến trúc
và hội họa Trung Hoa và ở
quốc gia khác.

2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc
IV. Phân tích các
bệnh tích

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

Hình ảnh rồng trang trí
trên mái đình Trường
Thọ (Thủ Đức, HCM)


Bốn góc chợ có 4 chòi nhỏ, góc mái uốn lượn theo kiểu
chùa chiền phương Đông. Toàn bộ mái chợ lợp bằng ngói
âm dương theo kiểu chồng lớp để tạo sự thông thoáng.


I. Giới thiệu
1. Vị trí
2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc

IV. Phân tích các
bệnh tích

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

Các chi tiết trên mái công
trình kiến trúc phương Đông.

Ảnh trên: Hiện vật ngói úp nóc thời Lý,
Trần. Ảnh dưới: Ngói úp nóc trên kiến trúc
ở Hàn Quốc và Nhật Bản.


Ngói
viền

I. Giới thiệu
1. Vị trí
2. Người sáng lập
3. Giá trị di tích
a. GT lịch sử
a. GT biểu tượng
a. GT văn hóa
a. GT kiến trúc

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc

Chi tiết cấu tạo Ngói lưu ly

IV. Phân tích các
bệnh tích

V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

Ngói Lưu Ly

Chi tiết ngói viền


I.

Giới thiệu

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo
1. Di tích

2. Cảnh quan

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc

IV. Phân tích các
bệnh tích
V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

Đường Tháp Mười ngày nay

-

Về công trình chợ không có quá nhiều sự thay đổ.Sự thay đổi
chủ yếu là các công trình xung quanh chợ.

-

Các dãy nhà phố chợ đã bị thay đổi hoàn toàn.

-

Các công trình trước chợ nay cũng không còn tồn tại.


I.

Giới thiệu

II.

Phân tích thay
đổi diện mạo
1. Di tích
2. Cảnh quan

III. Phân tích đặc
điểm kiến trúc

IV. Phân tích các
bệnh tích
V.

Kinh Bãi Sậy
– Hàng Bàng

Những đặc đểm trong kiến trúc
cổ Trung Quốc được sử dụng.

- Chợ Bình Tây mang phong cách kiến trúc trung
Hoa thể hiện ở việc sử dụng mái ngói âm dương
,các chi tiết trên các cửa sổ thông gió,hình ảnh rồng
trên mái.
- Ngày nay chợ bị bao phủ bởi các tấm quảng cáo
lộn xộn làm mất đi vẻ đẹp của ngôi chợ.