Bài 3. Sự điện li của nước, PH. Chất chỉ thị axit-bazơ

BÀI 4


SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pH
CHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ
I. NƯỚC LÀ CHẤT ĐIỆN LI RẤT YẾU
1. Sự điện li của nước
2. Tích số ion của nước
3. Ý nghĩa tích số ion của nước
II. KHÁI NIỆM VỀ pH. CHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ
1. Khái niệm về pH
2. Chất chỉ thị axit – bazơ


SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pH
CHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ
I. NƯỚC LÀ CHẤT ĐIỆN LI RẤT YẾU
1. Sự điện li của nước
Bằng dụng cụ đo nhạy, người ta thấy nước cũng dẫn
điện nhưng cực kì yếu.

H2O

H+ +

OH -


SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pH
CHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ
I. NƯỚC LÀ CHẤT ĐIỆN LI RẤT YẾU

2. Tích số ion của nước
H2O
Ta có:
Thực nghiệm:

H+ +
H + OH −
K=
[ H 2 O]

[ ][

]

OH -

- Ở nhiệt độ thường tỉ lệ phân li ra ion của nước là: 1/ 555triệu
nên [H2O] được coi là hằng số.
- Đặt: KH2O = K.[H2O] = [H+].[OH-] là tích số ion của nước.
- Ở nhiệt độ xác định, KH2O là hằng số.


SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pH
CHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ
I. NƯỚC LÀ CHẤT ĐIỆN LI RẤT YẾU
2. Tích số ion của nước
Ở 250C: KH2O = [H+].[OH-] = 10 -14
Một cách gần đúng: KH2O là hằng số cả trong dung dịch loãng
của các chất khác nhau.
Trong nước: H O

H + + OH 2

[H+] = [OH-] =

10 −14 = 10 -7

Môi trường trung tính là môi trường có [H+] = [OH-] = 10 -7


SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pH
CHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ
I. NƯỚC LÀ CHẤT ĐIỆN LI RẤT YẾU
3. Ý nghĩa tích số ion của nước
a. Môi trường axit
Hòa tan axit vào nước: [H+] tăng, nên [OH-] giảm để KH2O
không đổi.
Môi trường axit là môi trường có: [H+] > [OH-] hay [H+] > 10-7.
b. Môi trường kiềm
Hòa tan bazơ vào nước: [OH-] tăng, nên [H+] giảm để K H2O
không đổi.
Môi trường kiềm là môi trường có: [H+]< [OH-] hay [H+] <10-7.


SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pH
CHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ
Tóm lại
-Môi trường trung tính: [H+] = 10-7
-Môi trường axit:

[H+] > 10-7

-Môi trường bazơ:

[H+] < 10-7


SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pH
CHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ
II. KHÁI NIỆM VỀ pH. CHẤT CHỈ THỊ AXIT - BAZƠ
1. Khái niệm về pH
Quy ước:
[H+] = 1.10-pH (M).
Nếu [H+] = 1.10-a (M) thì pH = a.
Về mặt toán học:
pH = - lg [ H+ ]
VD:

[H+] = 1.10-1(M)

thì

pH = 1

[H+] = 1.10-4,5 (M)

thì

pH = 4,5

SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pH
CHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ
II. KHÁI NIỆM VỀ pH. CHẤT CHỈ THỊ AXIT - BAZƠ
1. Khái niệm về pH

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10

11

12

13

14

pH

Tính axit tăng

Trung
tính

Tính bazơ tăng


SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pH
CHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ
II. KHÁI NIỆM VỀ pH. CHẤT CHỈ THỊ AXIT - BAZƠ
1. Khái niệm về pH
-Thang pH thường dùng có giá trị từ 1 đến 14.
-Ngoài ra, bên cạnh khái niệm pH, người ta còn sử dụng khái
niệm pOH với quy ước:

pOH = - lg [OH-]


SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pH
CHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ
II. KHÁI NIỆM VỀ pH. CHẤT CHỈ THỊ AXIT - BAZƠ
2. Chất chỉ thị axit – bazơ
- Chất chỉ thị axit – bazơ là chất có màu biến đổi phụ thuộc
vào giá trị pH của dung dịch.
VD: quỳ và phenolphtalein

SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pH
CHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ
II. KHÁI NIỆM VỀ pH. CHẤT CHỈ THỊ AXIT - BAZƠ
2. Chất chỉ thị axit – bazơ
- Trộn lẫn một số chất chỉ thị có màu biến đổi kế tiếp nhau
theo giá trị pH, ta được chất chỉ thị vạn năng

- Có thể dùng máy đo pH để xác định tương đối chính xác
giá trị pH


BÀI TẬP CỦNG CỐ
Bài 2. Một dung dịch có [OH-] = 2,5.10-10 M . Môi trường
của dung dịch là:
A. Axit

C. Trung tính

B. Bazơ

D. Không xác định được

Hướng dẫn: [OH-] = 2,5.10-10 M
⇒ [H+] = KH2O/ [OH-] = 10-14/ 2,5.10-10 = 4.10-5 > 10-7 (M)
⇒ Đáp án A đúng.


BÀI TẬP VỀ NHÀ
- Làm các bài tập còn lại trong SGK trang 20.
- Tham khảo thêm các sách bài tập khác.