ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC LÝ THUYẾT DỊCH (Dành cho sinh viên ngành Ngôn ngữ Anh) 2TC

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI
BỘ MÔN NGOẠI NGỮ
TỔ TIẾNG ANH

ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC

LÝ THUYẾT DỊCH
(Dành cho sinh viên ngành Ngôn ngữ Anh)

HÀ NỘI - 2017


BẢNG TỪ VIẾT TẮT
BT
SV
tr.
U

Bài tập
Sinh viên
Trang
Unit

2


TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI
BỘ MÔN NGOẠI NGỮ
TỔ TIẾNG ANH
Hệ đào tạo:
Tên môn học:

Mã môn:
Số tín chỉ:
Loại môn học:

Chính quy - Cử nhân Ngôn ngữ Anh
Lý thuyết dịch
A.CNBB03
02
Bắt buộc

1. THÔNG TIN VỀ GIẢNG VIÊN

1. ThS. Lã Nguyễn Bình Minh - GV, Phó trưởng Bộ môn
Ngoại Ngữ, phụ trách tổ Tiếng Anh
Email:
2. ThS. Nhạc Thanh Hương - GV, Tổ phó tổ Tiếng Anh
Email:
3. ThS. Vũ Thị Thanh Vân - GVC
Email:
4. ThS. Nguyễn Thị Hương Lan - GV
Email:
5. ThS. Đào Thị Tâm - GV
Email:
6. ThS. Nguyễn Thu Trang - GV
Email:
7. ThS. Nguyễn Thị Hường
Email:
3

8. ThS. Đồng Hoàng Minh
Email:
9. Vũ Thị Việt Anh - GV
Email:
10. Nguyễn Hải Anh – GV
Email:
Văn phòng Tổ Anh văn
Phòng A1403, Trường Đại học Luật Hà Nội
Số 87 Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội
Điện thoại: 043. 3776469
Email:
2. MÔN HỌC TIÊN QUYẾT: Tiếng Anh 3
3. TÓM TẮT NỘI DUNG MÔN HỌC
Môn học này dành cho sinh viên hệ chính quy ngành Ngôn ngữ Anh –
Chuyên ngành tiếng Anh pháp lý. Môn học bao gồm 6 bài học, cung
cấp cho sinh viên những kiến thức cơ bản nhất về lý thuyết biên dịch
và phiên dịch. 3 bài học đầu xoay quanh các vấn đề về biên dịch:
Tổng quan về biên dịch (khái niệm, tầm quan trọng, lịch sử, tính linh
hoạt, các học thuyết về biên dịch); Quá trình biên dịch và các phương
pháp biên dịch; Các chiến lược biên dịch. 3 bài học sau tập trung vào
các vấn đề lý thuyết về phiên dịch: Khái niệm, quá trình phiên dịch,
các phương pháp và kỹ năng phiên dịch và đạo đức nghề dịch. Sau
môn học này, sinh viên biết vận dụng các vấn đề lý thuyết đã học để
4


thực hành dịch một cách hiệu quả.
4. NỘI DUNG CHI TIẾT MÔN HỌC
Nội dung

Tuần 1
- Session 1: Tổng
quan về biên dịch
- Session 2: Quá
trình biên dịch

Tuần 2
- Session 2: Quá
trình biên dịch
- Session 3: Các
chiến dịch thuật
lược dành cho
người biên dịch
Tuần 3
- Session 3: Các
chiến lược dịch
thuật dành cho
người biên dịch
- Session 4: Các
hình thức phiên
dịch
BÀI TẬP CÁ

Các tiểu mục
Session 1
1.1 Khái niệm về biên dịch
1.2 Tầm quan trọng của ngành biên dịch
1.3 Lịch sử hình thành ngành biên dịch
1.4 Các nhân tố tham gia vào quá trình biên dịch
1.5 Giới thiệu chung về các lý thuyết biên dịch

1.6 Các vấn đề cần quan tâm trước khi biên dịch
Session 2
2.1. Quá trình biên dịch
Session 2
2.2 Các phương pháp biên dịch
Session 3
3.1 Các hiện tượng ngôn ngữ cần lưu ý khi biên
dịch
3.2 Giới thiệu các kỹ thuật biên dịch (kỹ thuật 1,2)
Session 3
3.2 Giới thiệu các kỹ thuật biên dịch (kỹ thuật 3-6)
Session 4
4.1 Khái niệm về phiên dịch
4.2 Các hình thức phiên dịch

5


NHÂN
Tuần 4
- Session 4: Các
hình thức phiên
dịch
- Session 5: Các kỹ
năng hữu ích dành
cho người phiên
dịch

Session 4
4.3 Quá trình phiên dịch

Session 5
5.1 Kỹ năng nghe
5.2 Kỹ năng diễn thuyết trước đám đông
5.3 Kỹ năng tái tạo ngôn bản
5.4 Kỹ năng ghi nhớ
5. 5 Kỹ năng tốc ký

Tuần 5
Session 6: Bộ quy
tắc đạo đức dành
cho người phiên
dịch
BÀI TẬP HỌC
KỲ

Session 6
6.1 Các vấn đề cần ghi nhớ khi dịch trực tiếp
6.2 Tiên lượng các tình huống bất ngờ trong phiên
dịch
6.3 Các vấn đề cần ghi nhớ khi dịch tiếng anh
chuyên ngành

5. MỤC TIÊU CỦA MÔN HỌC
5.1. Mục tiêu nhận thức
5.1.1. Về kiến thức
- Nắm được lý thuyết về biên - phiên dịch: Các khái niệm biên,
phiên dịch, các bước thực hiện một bản dịch, tiêu chí đánh giá một
bản dịch, các nguyên tắc biên phiên dịch, các chiến lược và kỹ
năng biên, phiên dịch.
5.1.2. Về kĩ năng

- Biết cách phân tích văn bản, mục đích của tác giả, văn phong, yếu
tố văn hóa trong văn bản.
- Biết cách vận dụng các phương pháp biên, phiên dịch: biên dịch tự
do, biên dịch nghĩa bóng, biên dịch giao tiếp, phiên dịch đoạn ngôn
6


bản, phiên dịch đuổi, phiên dịch song hành, phiên dịch tóm tắt.
- Phát triển các kỹ năng: Kỹ năng ghi nhớ, tốc ký, chuyển dịch, tái
tạo ngôn bản, khắc phục khó khăn về từ vựng chuyên ngành, hạn
chế kiến thức nền.
5.1.3. Về thái độ
- Nhận thức được tầm quan trọng của môn học;
- Tự giác trong học tập và trung thực trong thi cử;
- Thực hiện nghiêm túc thời gian biểu, tham gia đầy đủ các buổi
học trên lớp và các bài tập tuần;
- Xây dựng và phát huy tối đa tinh thần tự học thông qua nghiên
cứu sách ngữ pháp, đọc thêm các tài liệu;
- Tham gia tích cực và có tinh thần xây dựng vào các hoạt động
trên lớp.
5.2. Các mục tiêu khác
- Phát triển kĩ năng thảo luận, làm việc nhóm;
- Phát triển kĩ năng tự học thông qua tìm kiếm và khai thác
thông tin qua các nguồn khác nhau để phục vụ cho nhu cầu
học tập môn học.

6. MỤC TIÊU NHẬN THỨC CHI TIẾT
Mục
tiêu

Bậc 1
Nêu hoặc kể tên
được

Bậc 2
Bậc 3
Trình bày hoặc phân Vận dụng các
tích được
kiến thức về biên
Vấn
phiên dịch và
đề
kiến thức ngôn
ngữ để
1.
1A1. Nắm được các 1B1. Hiểu được các 1C1. Phân tích
Session khái niệm cơ bản về nhân tố tham gia được 1 đoạn văn
1+
biên dịch.
vào quá trình biên bản trước khi
Session 1A2. Nhận thức dịch
tiến hành biên
7


2

được tầm quan trọng
của ngành biên dịch
1A3. Ghi nhớ được

lịch sử hình thành
ngành biên phiên
dịch.

1B2. Ghi nhớ được
các vấn đề cần xem
xét trước khi biên
dịch
1B3. Hiểu được các
giai đoạn của quá
trình biên dịch

2B1. Phân biệt được
sự khác nhau giữa
các phương pháp
biên dịch: dịch từng
từ, dịch nguyên văn,
dịch trung thực, dịch
thoát ý…
2B2. Nhận biết được
các hiện tượng ngôn
ngữ đặc biệt cần lưu
ý trong bản dịch.
2B3. Nhận biết được
các từ không tương
đương trong ngôn
ngữ nguồn và xác
định được phương
pháp biên dịch phù
hợp để chuyển ngữ

sang ngôn ngữ đích.
3.
3A1. Nắm được 04 3B1. Nhận biết được 3C1. Thực hành
Session kỹ thuật biên dịch các hiện tượng từ biên dịch sử
3+
tiếp theo: thể, danh vựng, ngữ pháp cần dụng các kỹ
2.
Session
2+
Session
3

2A1. Nắm được các
phương pháp biên
dịch khác nhau.
2A2. Ghi nhớ các
hiện tượng ngôn ngữ
cần lưu ý khi biên
dịch.
2A3. Nắm được 02
kỹ thuật biên dịch:
Dịch các từ không
tương đương; dịch
thành ngữ và các
cụm từ cố định.

dịch: Mục đích
văn bản, thể loại
văn bản, mục
đích của người

dịch, đối tượng
đọc bản dịch…
1C2. Phân biệt
được các cấp độ
biên dịch khác
nhau
2C1. Vận dụng
được các phương
pháp biên dịch
khác nhau đối
với từng câu cụ
thể.
2C2. Vận dụng
được các kiến
thức về ngôn ngữ
cần lưu ý để thực
hành 1 bản dịch.
2C3. Vận dụng
được 2 kỹ thuật
biên dịch đã học
để thực hành
dịch 1 câu/ đoạn
ngắn.

8


Session từ, danh từ riêng,
4
câu thiếu thành phần

chủ ngữ, dịch tiêu đề
bài báo.
3A2. Định nghĩa
phiên dịch.
3A3. Nắm được các
hình thức phiên
dịch: dịch đuổi, dịch
tháp tùng, dịch
cabin.

4.
Session
4+
Session
5

4A1. Nắm được quá
trình phiên dịch.
4A2. Ghi nhớ được
các kỹ năng cần
thiết của 1 người
làm dịch thuật: kỹ
năng nghe, nói trước
đám đông, chuyển
ngữ, ghi nhớ, tốc ký.

lưu ý khi dịch như:
thể, danh từ, danh từ
riêng câu thiếu
thành phần chủ ngữ,

tiêu đề bài báo.
3B2. Hiểu được sự
khác nhau giữa biên
dịch và phiên dịch
3B3. Hiểu được sự
khác nhau giữa các
hình thức phiên
dịch: dịch đuổi, dịch
tháp tùng, dịch
cabin.
4B1. Phân biệt được
sự khác nhau giữa
quá trình phiên dịch
và biên dịch.
4B2. Nắm được
cách thức, phương
pháp ghi nhớ, tốc ký
nhằm mục đích
phiên dịch.

9

thuật đã học.
3C2. Thực hành
các phương pháp
phiên dịch khác
nhau theo hướng
dẫn của GV.

4C1. Thực hành

các kỹ năng nghe,
nói, ghi nhớ, tốc
ký.
4C2. Thực hành
phiên dịch ngắn,
vận dụng các kỹ
năng cần thiết đã
học.


5.
5A1. Ghi nhớ được
Session các quy tắc nghề
6
nghiệp của người
làm phiên dịch:
trước khi dịch, trong
khi dịch và sau khi
dịch
5A2. Nắm được một
số thủ thuật dịch tại
chỗ.
5A3. Nắm được
phương pháp dịch
các lĩnh vực chuyên
ngành.

5B1. Phân tích được
vai trò và ứng xử
của người phiên

dịch trong các tình
huống cụ thể.
5B2. Nhận biết được
lĩnh vực chuyên
ngành cần dịch; hiểu
được đặc thù ngôn
ngữ trong lĩnh vực
đó và các yêu cầu
đối với người phiên
dịch chuyên ngành.

7. TỔNG HỢP MỤC TIÊU
Mục tiêu
Bậc 1
Vấn đề
Vấn đề 1+2
3
Vấn đề 2+3
3
Vấn đề 3+4
3
Vấn đề 4+5
2
Vấn đề 6
3
Tổng mục
14
tiêu

5C1. Thực hành

xử lý các tình
huống phiên dịch
khác nhau.
5C2. Thực hành
phiên dịch các
lĩnh vực khác
nhau theo yêu
cầu và hướng
dẫn của GV.

Bậc 2

Bậc 3

Tổng

3
3
3
2
2

2
3
2
2
2

8
9

8
6
7

13

11

38

8. HỌC LIỆU
A. Giáo trình chính
Lý thuyết dịch - Interpreting and Translation Coursebook by Đặng
Xuân Thu & Bùi Tiến Bảo
10


B. Tài liệu tham khảo
A Textbook of Translation by Peter NewMark
9. HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY-HỌC
9.1. Lịch trình chung
Tuần

Nội dung
(Vấn đề)

Hình thức tổ chức dạy-học
Lên lớp
Lý thuyết

Bài tập

Tự học

1.

Session 1+2

4

2

12

2.

Session 2+3

4

2

12

3.

Session 3+4

4

2

12

4.

Session 4+5

4

2

12

5.

Session 6

4

2

12

20

10

60

Tổng

KTĐG

BT cá
nhân

BT Học kỳ

9.2. Lịch trình chi tiết
Tuần 1: Session 1, 2
Hình thức Số
tổ chức giờ
dạy-học TC

Nội dung chính

11

Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị


Lý

2 - Khái niệm về biên dịch
giờ - Tầm quan trọng của ngành - Đọc Session 1
TC biên dịch
tr.7-12

thuyết
và bài
tập

- Lịch sử hình thành ngành
biên dịch
- Các nhân tố tham gia vào quá
trình biên dịch
2 - Giới thiệu chung về các lý
giờ thuyết biên dịch
- Đọc Session 1
TC - Các vấn đề cần quan tâm tr.16-21
trước khi biên dịch
2 - Giới thiệu quá trình biên dịch
giờ
TC

- Đọc Session 2,
p.2.1 tr.22-25

Tuần 2: Session 2,3
Hình thức Số
tổ chức giờ
dạy-học TC

Nội dung chính

Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị

2 giờ Các phương pháp biên - Đọc Session 2 tr.25-27
TC dịch
Lý thuyết 2 Các hiện tượng ngôn
và bài tập giờ ngữ cần lưu ý khi biên - Đọc Session 3 tr.27-28
TC dịch
2 Giới thiệu các kỹ thuật
giờ biên dịch (Kỹ thuật 1,2) - Đọc Session 3 tr.29-33
12


TC
Tuần 3: Session 3,4
Hình thức Số
tổ chức giờ
dạy-học TC

Nội dung chính

Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị

Lý thuyết 2 giờ Kỹ thuật biên dịch số
và bài tập TC 3,4
Đọc Session 3 tr. 34-39
2 Kỹ thuật biên dịch số
giờ 5,6
Đọc Session 3 tr.39-40
TC
2 - Khái niệm về phiên
giờ dịch

Đọc Session 4 tr.41,42
TC - Các hình thức phiên
dịch
KTĐG

Kiểm tra Bài tập cá nhân

Tuần 4: Session 4,5
Hình thức Số
tổ chức giờ
dạy-học TC

Nội dung chính

Lý thuyết 2 giờ - Quá trình phiên dịch
và bài tập TC

Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị
Đọc Session 4 tr.42

2 - Kỹ năng nghe
giờ - Kỹ năng diễn thuyết
TC trước đám đông
Đọc Session 5 tr.43-44
13


- Kỹ năng tái tạo ngôn
bản

- Kỹ năng ghi nhớ
2 - Kỹ năng tốc ký
giờ
TC

- Đọc Session 5 tr.44
- Tìm và đọc các tài liệu
khác về kỹ năng tốc ký

Tuần 5: Session 6
Hình thức Số
tổ chức giờ
dạy-học TC

Nội dung chính

Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị

Lý thuyết 2 giờ - Các vấn đề cần ghi
và bài tập TC nhớ khi dịch trực tiếp
Đọc Session 6 tr.45 - 47
- Tiên lượng các tình
huống bất ngờ trong
phiên dịch
2 Các vấn đề cần ghi nhớ Đọc Session 6 tr.47 - 50
giờ khi phiên dịch tiếng anh
TC chuyên ngành
Ôn tập

KTĐG

2 Ôn lại lý thuyết và làm
giờ các bài tập thực hành
TC
Kiểm tra Bài tập học kỳ

10. CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI MÔN HỌC
- Theo quy chế đào tạo hiện hành;
- Kết quả đánh giá môn học là thông tin được công khai cho sinh viên
14


biết.
11. PHƯƠNG PHÁP, HÌNH THỨC KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ
Hình thức

Mục đích kiểm tra

Trọng số

Tham gia học
tập trên lớp

Đánh giá thái độ học tập của sinh
viên trong các giờ học trên lớp (đi
học đầy đủ, chuẩn bị bài tốt, tích
cực thảo luận…).

0%

Bài tập cá nhân
1

Đánh giá việc hiểu và vận dụng
kiến thức đã học liên quan đến các
vấn đề của tuần 1 và 2.

15%

Bài tập học kỳ

Đánh giá việc hiểu và vận dụng
kiến thức đã học liên quan đến các
vấn đề từ 3 và 4.

15%

Bài thi kết thúc
học phần

Đánh giá việc hiểu và vận dụng
kiến thức đã học trong học phần

70%

* Ghi chú:
- Điều kiện dự thi của sinh viên: Kết thúc mỗi học phần, sinh
viên phải:
+ Tham gia từ 75% tổng số giờ lên lớp trở lên.

11.1. Các tiêu chí đánh giá
11.1.1. Bài tập cá nhân tuần và bài tập học kỳ
- Hình thức: Viết
Bài kiểm tra được viết hoàn toàn bằng tiếng Anh do sinh viên đã
được làm quen với các hướng dẫn làm bài trong suốt môn học và để
giúp các em làm quen với các hướng dẫn làm bài trong bài thi hết
môn.
- Nội dung: Bám sát vào nội dung đã học trong các tuần trước đó.
15


- Thời gian: 30 phút
- Thang điểm đánh giá thể hiện trong bài kiểm tra.
11.1.2. Thi kết thúc học phần
-

Hình thức: Viết
Nội dung: Gồm các câu hỏi lý thuyết và bài tập thực hành biên
dịch từ tiếng Anh sang tiếng Việt và tiếng Việt sang tiếng Anh.
Thời gian: 90 phút
Thang điểm: Thể hiện trong đề kiểm tra

16


MỤC LỤC
Trang

17