skkn một số biện pháp nâng cao chất lượng phát triển nhận thức thông qua hoạt động KPKH cho trẻ 4 5 tuổi trường mầm non hưng lộc

MỤC LỤC

Trang

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4.Phương pháp nghiên cứu
2. NỘI DUNG
2.1 Cơ sở lý luận
2.2Thực trạng vấn đề
2.3 Các giải pháp và biện pháp
2.3.1 Các giải pháp
2.3.2. Các biện pháp
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị
- TÀI LIỆU THAM KHẢO
- PHỤ LỤC

1
1
2
2
2
2
2
4
5
5

5
17
17
18
19
20

1. MỞ ĐẦU


1.1. Lý do chọn đề tài.
Bác Hồ kính yêu đã dạy rằng “ Vì lợi ích mười năm trồng cây,
vì lợi ích trăm năm phải trồng người” vì lợi ích của cả dân tộc, của
cả quốc gia, vì trẻ em là hạnh phúc của mọi gia đình, của mọi nhà,
vậy nên việc bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ không phải chỉ là trách
nhiệm của mọi người mà của toàn xă hội. Vậy thì mỗi giáo viên
Mầm non chúng ta cần chung tay gieo trồng chăm sóc và bảo vệ
trẻ. Trẻ em như một tờ giấy trắng làm quen với môi trường xung
quanh chính là bắt đầu cho trẻ thích ứng, lĩnh hội và cải tạo môi
trường. Ca dao xưa có câu “ Dạy con từ thủa còn thơ” đã đúc rút ra
từ kinh nghiệm “ Dạy con rèn người” của ông cha ta. Mỗi chúng ta
đều được lớn lên từ những môi trường đầu tiên. Đó là những tiếng
ru ngọt ngào của bà, của mẹ. Những ngọn đèn cháy lung linh trong
đêm, những ngôi sao nhỏ lấp lánh trên cao. Môi trường âm thanh
và hình ảnh xung quanh đó đều mang lại nguồn biểu tượng vô
cùng phong phú và theo trẻ cho đến hết cuộc đời, đã gợi lên lòng
yêu quê hương, đất nước ở mỗi con người. Khám phá môi trường
xung quanh trẻ có vốn hiểu biết những gì quanh mình và sẽ hình
thành nên nhưng thói quen tốt, xấu của trẻ. Đất nước ta ngày một
phát triển do vậy con người cần phải năng động sáng tạo để phù

hợp với sự phát triển của nó. Muốn được như vậy trẻ Mầm Non cần
được tiếp xúc và khám phá khoa học quanh mình, đặc biệt là trẻ 45 tuổi nhận thức, tư duy, ngôn ngữ và tình cảm xã hội gần như
hoàn thiện. Khám phá khoa học qua nền giáo dục là góp phần
không nhỏ vào việc phát triển nhân cách thế hệ trẻ. Nếu giáo viên
không sáng tạo trong việc tổ chức thì hiệu quả đạt không cao. Nếu
tiết dạy không có gì mới để trẻ được khám phá trẻ sẽ phát triển
chậm hơn so với nhu cầu xã hội .
Như chúng ta đã biết, môi trường xung quanh vô cùng phong phú. Nó là một
thế giới rộng lớn với biết bao màu sắc và các đồ chơi đẹp, phong phú luôn thu hút
trẻ, luôn thôi thúc tâm hồn gợi cảm và tính tò mò, hiếu động của trẻ thơ. Ở độ tuổi 45 tuổi, khả năng nhận thức của các cháu được phát triển chủ yếu qua việc tiếp xúc,
tìm hiểu đồ dùng, đồ chơi và các nguyên vật liệu, qua các hoạt động tìm hiểu cây
cối, con vật, các hiện tượng tự nhiên và cuộc sống xã hội.
Muốn được như vậy ngay từ tuổi ấu thơ trẻ Mầm non, đặc biệt là trẻ 4 - 5 tuổi
đang ở những bước phát triển mạnh về nhận thức, tư duy, ngôn ngữ về tình cảm,
những thế giới khách quan xung quanh thật bao la rộng lớn, có biết bao điều mới lạ

2


và hấp dẫn, những câu hỏi tại sao, như thế nào? Làm bằng gì, có gì giống nhau, có gì
khác nhau, trẻ tò mò muốn biết, muốn được khám phá.
Hoạt động khám phá khoa học phần nào đã giải đáp thắc mắc của trẻ, cho nên
giáo dục Mầm non đã góp phần không nhỏ vào việc giáo dục thế hệ trẻ và trách
nhiệm của một giáo viên là tạo nên nền tảng vững chắc, là chặng đường khôn lớn
của trẻ, giáo dục mầm non có tầm quan trọng rất lớn đối với đời sống con người nhất
là lứa tuổi Mầm non.
Cho trẻ hoạt động khám phá khoa học, nhằm phát triển năng khiếu thẩm mỹ
vốn có ở trẻ, tạo điều kiện cho trẻ hứng thú trước cái đẹp của thế giới xung quanh, từ
đó trẻ hiểu được cái đẹp, biết đánh giá cái đẹp và tạo ra cái đẹp mà trẻ cảm thụ được,
giúp trẻ yêu thích và rung động trước những gì xung quanh trẻ.

Trên thực tế giáo viên khi tổ chức hoạt động khám phá khoa học thường chỉ chú
trọng cho trẻ tìm hiểu các đặc điểm bề ngoài đơn thuần như: tên gọi, các bộ phận,
màu sắc, hình dáng, công dụng của sự vật hiện tượng trong môi trường xung quanh
mà xem nhẹ việc cho trẻ sử dụng các giác quan trong quá trình quan sát và tìm hiểu
sự thay đổi của các sự vật hiện tượng. Trẻ thường chỉ được nhìn, nghe và trả lời, ít
được sờ mó các đồ vật và làm thử nghiệm. Đặc biệt các câu hỏi đặt ra trong quá trình
quan sát thường chưa mang tính tích cực, sáng tạo của học sinh. Từ đó dẫn tới chất
lượng của bộ môn còn thấp, chưa mang lại kết quả như mục đích yêu cầu đề ra. Nên
tôi đã quyết định chọn đề tài nghiên cứu của mình là: "Một số biện pháp nâng cao
chất lượng phát triển nhận thức thông qua hoạt động khám phá khoa học cho trẻ
4-5 tuổi ở trường Mầm non Hưng Lộc".
1.2.Mục đích nghiên cứu.
Giúp giáo viên có được các phương pháp và biện pháp tốt để nâng cao chất
lượng dạy trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi thông qua hoạt động khám phá khoa học.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
35 cháu lớp mẫu giáo 4-5 tuổi lớp B4 trường Mầm non Hưng lộc
1.4.Phương pháp nghiên cứu.
+ Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết
+ Phương pháp điều tra khảo sát, quan sát, trực quan, đàm thoại, trao đổi...
+ Phương pháp thống kê, xử lý số liệu
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận:
Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, ở tuổi này ý thức đang được hình
thành, trẻ có khả năng so sánh mình với người khác. Trẻ đã được biết giới tính của
mình và biết phải thể hiện thế nào cho phù hợp với giới tính. Trẻ có thể lĩnh hội các
khái niệm sơ đẳng, có cách lập luận dần chính xác hơn.

3

Ở lứa tuổi Mầm non tâm hồn trẻ rất ngây thơ và trong sáng “ Chơi mà học và
học bằng chơi” thế giới xung quanh qua “ lăng kính chủ quan” của trẻ, tất cả đều
mới lạ “ Với biết bao điều kỳ diệu!” và “ vì sao lại thế ?” hay “ vì sao thế nhỉ
?”….luôn là những câu hỏi thắc mắc, là những điều trẻ luôn khao khát muốn biết,
muốn tìm hiểu và khám phá!...
Có lẽ ngay từ lúc cất tiếng khóc chào đời cho tới khi biết cầm nắm các vật trên
tay, hay khi trẻ biết bước những bước đi chập chững đầu tiên của cuộc đời, trẻ đã
muốn tìm hiểu và khám phá về thế giới xung quanh?
Qủa thực, hoạt động khám phá khoa học về môi trường xung quanh có tầm
quan trọng đặc biệt đối với sự phát triển tâm lý của trẻ lứa tuổi Mầm non nói chung
và độ tuổi mẫu giáo 4-5 tuổi nói riêng. Vì vậy cho trẻ khám phá khoa học về môi
trường xung quanh chính là tạo điều kiện, cơ hội và tổ chức các hoạt động để trẻ
tích cực tìm tòi phát hiện về các hiện tượng sự vật xung quanh. Đây thực chất là quá
trình tạo ra môi trường hoạt động, tạo ra các tình huống và tổ chức các hoạt động
cho trẻ tiếp xúc, trải nghiệm với các sự vật hiện tượng của môi trường xung quanh,
qua đó trẻ hiểu biết về đặc điểm, tính chất, các mối quan hệ, sự thay đổi và phát triển
của chúng giúp trẻ học được các kỹ năng quan sát, phân nhóm, phân loại, phán đoán
giải quyết vấn đề, truyền tải ý kiến của mình và đưa ra kết luận về các sự vật hiện
tượng đã quan sát, tiếp xúc. Hoạt động cho trẻ tiếp xúc tìm tòi, khám phá môi trường
xung quanh giúp trẻ được tiếp xúc với môi trường tự nhiên và môi trường xã hội, từ
đó trẻ lĩnh hội được những kiến thức sơ đẳng, những hiểu biết, những kinh nghiệm
để trẻ học cách làm người. Do dó cho trẻ hoạt động khám phá khoa học về môi
trường xunh quanh sẽ phát triển ở trẻ kỹ năng nhận thức, kỹ năng xã hội đồng thời
giáo dục thái độ ứng sử và thái độ khoa học, trẻ biết cách học, cách nghĩ cách hành
động khám phá môi trường xung quanh.
Trên thực tiễn trong công tác giáo dục trẻ Mầm non, xuất phát từ đặc điểm tâm
sinh lí trẻ thì việc cho trẻ hoạt động khám phá khoa học là không thể thiếu, hoạt
động khám phá khoa học có tác dụng giáo dục về mọi mặt đối với trẻ đó là: ngôn
ngữ, đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ, lao động….Khám phá khoa học là phương tiện để
giao tiếp và làm quen với môi trường xung quanh để giao lưu và bày tỏ nguyện vọng

của mình và đồng thời cũng là công cụ của tư duy. Vì vậy các nhà giáo dục đã sử
dụng nhiều phương pháp để cho trẻ được tiếp cận với thế giới xung quanh.
Mỗi một đứa trẻ lớn lên muốn phát triển toàn diện thì phải có những yếu tố
quan trọng giúp cho sự phát triển nhân cách sau này cho trẻ. Vì vậy trẻ cần được tiếp
thu toàn bộ các hoạt động phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Thông qua các
hoạt động giúp trẻ làm quen và tiếp xúc với thế giới xung quanh, hình thành ở trẻ
những biểu tượng, phong phú, đa dạng hơn.

4


Thông qua hoạt động khám phá khoa học cô đưa trẻ đến thế giới thiên nhiên
đa dạng phong phú và hấp dẫn, giúp trẻ hiểu biết về xã hội đang đổi mới từng ngày,
từng giờ trong sự nghiệp và xây dựng Tổ quốc, giúp trẻ luôn hướng tới cái thiện, ấn
tượng về cái đẹp và những cảm xúc chân thành, những phẩm chất tốt đẹp về nhân
cách con người.
Chính vì thế tôi đã trăn trở suy nghĩ làm thế nào để đưa trẻ đến với hoạt động
khám phá khoa học một cách tự nhiên nhất, giúp các cháu tích cực tham gia vào các
hoạt động. Đồng thời phát triển hoàn thiện hơn nữa những kỹ năng tư duy, tưởng
tượng, sáng tạo và phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
2.2. Thực trạng của vấn đề.
*Thuận lợi:
- Năm học 2015- 2016, được sự phân công của BGH trường Mầm non Hưng
lộc, tôi được dạy lớp 4 - 5 tuổi B5. Với tổng số là 35 cháu thuộc hai thôn Tân Hưng
và Phú Vượng.
- Các cháu đều ngoan ngoãn, chăm học, thân thiện với bạn bè và lễ phép biết
vâng lời cô giáo, bố mẹ...
- Lớp học được phân chia theo đúng độ tuổi nên thuận lợi cho việc rèn luyện
và giáo dục các cháu.
- Nhà trường thường xuyên tạo điều kiện xây dựng các tiết mẫu, tổ chức dự

giờ thao giảng, sinh hoạt chuyên môn theo chủ đề, để giáo viên được dự giờ, trao đổi
kinh nghiệm với các đồng chí đồng nghiệp.
- Được sự tín nhiệm và tin cậy của phụ huynh trong công tác phối kết hợp
chăm sóc, giáo dục trẻ.
- Được sự quan tâm của Đảng ủy, UBND và các bậc phụ huynh đã xây dựng
ngôi trường hai tầng với khuôn viên sạch đẹp, khang trang, tạo điều kiện tốt cho cô
và trẻ hoạt động khám phá khoa học.
* Khó khăn:
- Số trẻ trong lớp quá đông so với quy định, đồ dùng phục vụ tiết dạy còn
thiếu như vật mẫu, đồ dùng đồ chơi ít, 1 số trẻ còn nhút nhát không tích cực hoạt
động, khả năng tiếp thu chậm.
- Vốn hiểu biết về hoạt động khám phá khoa học của trẻ còn nghèo nàn, đồ
chơi của trẻ cũng rất ít, nên dẫn đến thiếu những hình ảnh đẹp sinh động để trẻ dễ
quan sát, 1 số trẻ phát âm chưa rõ, chưa diễn tả được ý hiểu của mình đối với người
khác.
- Môi trường giáo dục ở một số gia đình còn chưa tốt nên phần nào cũng ảnh
hưởng đến tâm sinh lý trẻ và khả năng tiếp cận hoạt động khám phá khoa học.
- Góc thiên nhiên còn hạn chế về chất lượng và số lượng

5


- Đồ dùng phục vụ tiết dạy còn hạn chế, đặc biệt là các mẫu vật thật, đồ dùng
trực quan để trẻ tri giác chưa nhiều nên ảnh hưởng đến việc tiếp thu bài của trẻ
Từ thực trạng trên tôi đã tiến hành khảo sát trên trẻ ở lớp tôi chủ nhiệm, kết
quả đạt như sau:

*Bảng 1: Kết quả khảo sát thực trạng
T Nội dung
TS

Đạt yêu cầu
Tốt
Khá
TB
T
trẻ
ST

%

ST

%

ST

%

Chưa đạt y/c
Yếu
Kém
ST

%

ST

%

1

Trẻ nói được
tên gọi, đặc 35 8
29 7
23 14 40 6
17 0
điểm,công
dụng,chức
năng của cơ
thể, đồ dùng,
con vật, đồ vật.
2
Trẻ quan sát,
so sánh, phân 35 6
20 7
23 11 31 11 31 0
loại .
3
Trẻ hứng thú
tham gia hoạt 35 9
26 7
20 10 29 9
26 0
động.
* Nguyên nhân: Qua khảo sát ở trên lớp cho thấy kết quả chưa đạt còn cao vì.
+ Về phía trẻ:
- Trẻ đang còn nói ngọng, chưa rõ ràng, phát âm chưa chuẩn.
- Trẻ đang còn nhỏ nên ít được tiếp cận với hoạt động khám phá khoa học.
- Vốn hiểu biết về hoạt động khám phá khoa học của trẻ còn nghèo.
+ Về phía cô và nhà trường:

- Phòng học thiếu nên số trẻ trong lớp quá đông so với quy định.
- Đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị phục vụ các hoạt động còn hạn chế.
2.3. Các giải pháp và biện pháp
2.3.1. Các giải pháp
- Biện pháp nâng cao chất lượng phát triển nhận thức thông qua hoạt động
khám phá khoa học.
- Tích cực tự học, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn.
- Tạo môi trường phù hợp cho trẻ hoạt động.
- Tích cực tham mưu và phối kết hợp với phụ huynh.

6


2.3.2. Các biện pháp thực hiện:
Biện pháp 1. Tạo môi trường cho trẻ hoạt động
Môi trường hoạt động cho trẻ mầm non là hoàn cảnh sinh hoạt của trẻ, toàn
bộ điều kiện tự nhiên và xã hội nằm trong khuôn viên của trường mầm non đó là môi
trường vật chất và môi trường tinh thần luôn hỗ trự và bổ xung cho nhau.
Vì vậy để tạo được môi trường tốt cho trẻ hoạt động thì cần phải thiết kế môi
trường theo quá trình hoạt động chủ đề, cần phân bố không gian hợp lý cho các khu
vực góc hoạt động. Các góc hoạt động cần phải linh hoạt, thuận tiện cho trẻ tham gia
vào hoạt động, vách ngăn thấp mang tính mở tạo điều kiện cho mọi trẻ đều dễ dàng
lựa chọn và sử dụng đồ dùng đồ chơi, các khu vực phải phân chia rõ và có danh
giới, môi trường giáo dục trong lớp cần có sự thay đổi trong năm học để tạo cho trẻ
luôn có cảm giác mới mẻ.
Khuôn viên ngoài trời phải thoáng mát, có bóng mát, bầu không khí trong
lành, đảm bảo độ an toàn cao khi trẻ tham gia vào hoạt động.
- Tạo môi trường trong lớp học: Thực tế lớp tôi đã được nhà trường trang bị đồ
dùng đồ chơi xong vẫn còn thiếu một số đồ dùng như: Ti vi, đàn,….
Đồ chơi chưa hấp dẫn trẻ, góc thiên nhiên còn nghèo, số cây ít, các loại cây

chưa phong phú nhất là các đồ dùng cho trẻ làm thí nghiệm thực hành, không gian
để trẻ thực hành còn chật hẹp… Trước những yêu cầu thực tế trong quá trình cho trẻ
hoạt động với khám phá khoa học tôi luôn băn khoăn trăn trở muốn giờ học đạt kết
quả cao thì yêu cầu tôi phải có đầy đủ đồ dùng học tập và tạo ra môi trường hoạt
động phải thật tốt từ đó tôi đã đặt ra cho mình kế hoạch làm đồ dùng đồ chơi để
phục vụ cho hoạt động khám khoa học.
Ngay từ đầu năm học tôi mạnh dạn đề xuất với Ban giám hiệu nhà trường trang
bị thêm cho các lớp các thiết bị đồ dùng học tập như: bảng, tranh ảnh, lô tô và một
số các mô hình mô phỏng để phục vụ cho dạy học. Từ đó tôi thay đổi lại môi trường
học tập trong lớp tạo môi trường đẹp hấp dẫn trẻ bằng cách tôi tìm hiểu yêu cầu của
các chủ đề, căn cứ vào cấu trúc phòng học của lớp mình và hơn hết là đặc điểm tâm
sinh lý của trẻ 4-5 tuổi để tạo môi trường đẹp xung quanh trẻ. Để gây ấn tượng cho
trẻ tôi sưu tầm thiết kế các hình ảnh ngộ nghĩnh đáng yêu có màu sắc đẹp, bố cục
hợp lý và đặt tên thật ngộ nghĩnh phù hợp với tâm lý của trẻ.
Ví dụ: Chủ đề “ Thế giới động vật” tôi trang trí mảng chủ đề lớn về các loài
động vật cho trẻ quan sát như: Động vật nuôi trong gia đình, động vật sống trong
rừng, động vật sống dưới nước, một số loài chim, côn trùng. Đối với các chủ đề
nhánh cô trang trí các nhánh theo kế hoạch thực hiện để trẻ quan sát và tất cả các
tranh này đều được treo ở vị trí phù hợp, thuận tiện cho trẻ quan sát.

7


Để gây hứng thú cho trẻ trong các góc tùy theo từng chủ đề mà tôi có thể
chuẩn bị mảng kiến thức và các đồ dùng nguyên vật liệu, phù hợp để trang trí các
góc phù hợp với nội dung của góc đó.
Ví dụ: Giấy màu, tranh ảnh cũ, báo, tạp chí, sáp màu, đất nặn…Những nguyên
vật liệu này tôi xắp xếp ở góc tạo hình và luôn để ở các trạng thái mở giúp trẻ dễ lấy,
dễ sử dụng khi vào hoạt động… Hay góc học tập, góc sách tôi bố trí trên giá chủ yếu
là sách vẽ về các con vật và các loại tranh ảnh vừa tầm với trẻ để trẻ đễ xem, các

tranh lô tô được phân loại để vào các ô giá vừa dễ lấy vừa đễ tìm như tô tô con vật
sống trong gia đình một ô, lô tô con vật dưới nước một ô…Đối với tranh đều có các
ký hiệu tương ứng để trẻ dễ nhận biết.
- Tạo môi trường bên ngoài lớp học: Cô treo những bức tranh hấp dẫn mang
nội dung làm quen với môi trường xung quanh và luôn thay đổi chủ đề. Trẻ được
tiếp xúc, quan sát và khám phá về những hình ảnh trong bức tranh sẽ phát triển tư
duy, óc sáng tạo, cung cấp cho trẻ một lượng kiến thức rộng mở hơn về môi trường
tự nhiên, môi trường xã hội, góp phần cho trẻ hoạt động tích cực hơn trong việc tìm
hiểu về thế giới xung quanh.
Ví dụ: Cũng ở chủ đề “ Thế giới động vật” ngoài trang trí theo các mảng bên
trong lớp thì tôi đã trang trí các khoảng không gian bên ngoài lớp học bằng các hình
ảnh của các con vật của các chủ đề nhánh như: Động vật nuôi trong gia đình ( con
gà, con vịt, con chó, con mèo…). Động vật sống trong rừng ( con voi, con hổ, con
khi, con hưou…)

8


Hình ảnh 1: Động vật sống trong rừng
Qua việc tạo môi trường học tập cho trẻ tôi đã thu được kết quả lớp học
khang trang xắp xếp bố cục ở các góc gọn gàng trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động
có đồ dùng đồ chơi đưa vào sử dụng trong các tiết học đã giúp trẻ được quan sát tri
giác các đồ vật một cách trực tiếp từ đó trẻ hiểu biết nhiều, quan sát tốt, tìm rất
nhanh các vật mẫu mà cô đưa ra, so sánh và phân loại rõ ràng, ngôn ngữ phát trển
tốt, tư duy của trẻ nhanh nhậy và chính xác hơn.
Biện pháp 2. Xây dựng góc bé với thiên nhiên:
Góc thiên nhiên là nơi dành cho các hoạt động chăm sóc cây như: lau lá, tưới
cây, nhặt cỏ, chơi với sỏi, cát, nước...Mặt khác đây cũng là nơi dành cho các hoạt
động thực hành, tham quan dạo chơi...Vì vậy ở góc thiên nhiên tôi đã trồng nhiều
cây xanh như; Cây lấy hoa, cây ăn quả, cây thuốc nam, cây làm cảnh, ...Để từ đó

giúp trẻ hiểu được trồng cây có rất nhiều tác dụng. Cây thì lấy hoa, cây lấy quả, cây
làm thuốc chữa bệnh... và quan trọng hơn là trẻ được quan sát, được trải nghiệm,
được ngắm, được sờ, được hằng ngày tưới cây, nhặt cỏ, chăm sóc cho cây và chứng
kiến sự phát triển của cây theo thời gian. Nhờ vậy mà trẻ biết cây lớn lên là nhờ vào
những yếu tố nào từ đó giúp trẻ biết tự lao động.

9


Hình ảnh 2: góc thiên nhiên
Ví dụ:Chủ đề “ Thực vật tết và mùa xuân”: cô có thể cho trẻ quan sát cây
hoa Cúc:
- Cô đố các con đây là cây gì?
- Ai có nhận xét gì về cây hoa Cúc?
- Cây hoa cúc nở vào mùa nào?
- Muốn cho cây nhanh lớn và ra nhiều hoa thì các con cần phải làm gì?
Mặt khác góc thiên nhiên không chỉ có cây xanh mà còn thiết kế bể cá cảnh
nuôi các loại động vật sống dưới nước như: Cá, cua, ốc, tôm...Và chính đôi bàn tay
của trẻ sẽ hằng ngày cho cá ăn, chăm sóc cá và biết được các hoạt động của cá như :
bơi, ăn mồi... như thế nào? Khi đó cô cho trẻ quan sát đàn cá.
Chủ đề “Thế giới động vật”: Quan sát đàn cá bơi
- Cô đố các con trong bể có con gì đang bơi? Vậy bạn nào nhận xét gì về đàn
các đang bơi? Các con hãy quan sát xem con cá bơi bằng gì? Và con cá đớp mồi như
thế nào? Đàn cá sống được là nhờ gì các con? Muốn cho cá nhanh lớn hằng ngày các
con cần phải làm gì?
Được trải nghiệm thực tế như vậy trẻ có thể nắm rõ được đặc điểm bề ngoài ,
hoạt động của con cá một cách sâu sắc và bền vững. Mặt khác ở góc thiên nhiên cần
phải có cát, sỏi, hạt, vỏ cây khô, lá khô...để cho trẻ được chơi, để trẻ tạo ra được
những sản phẩm mà trẻ thấy là thích.
Cho trẻ chơi với cát sỏi

10


- Cô đố các con đây là gì? Vậy sỏi thường dùng để làm gì? Bây giờ các con sử
dụng những viên sỏi này để làm gì? Khi chơi xong tay bẩn các con phải làm gì?
Rửa tay xong các con phải như thế nào?
Bố trí giá sách chủ yếu là vẽ con vật, cây cối, hoa lá, quả hạt.. Tranh ảnh vừa
tầm với trẻ để trẻ có thể xem (Có que chỉ cho trẻ xem tranh) tôi sắp xếp các hộp
đựng vỏ cây khô, hoa lá ép khô, các loại hạt…Có gắn nhãn mác và hình ảnh rõ ràng
để trẻ dễ nhận thấy, trẻ được chơi và làm được những sản phẩm từ những đồ chơi ấy,
ngoài ra tôi còn tận dụng những vỏ hến, ốc trai, sò, vỏ trứng…Vệ sinh sạch sẽ vừa
làm đồ dùng, đồ chơi phong phú vừa rẻ tiền vừa dễ kiếm. Các tranh lô tô đều được
phân loại để ở giá vừa dễ lấy, dễ tìm .
* Tóm lại: Thiên nhiên rất quan trọng đối với đời sống của mỗi chúng ta đặc
biệt là lứa tuổi Mầm non. Góc thiên nhiên trong lớp mầm non là một hình ảnh thu
nhỏ của thế giới thiên nhiên bên ngoài. Ở đây trẻ có thể được nhìn, được quan sát,
được nắm, được sờ, được chăm sóc và được nhìn thấy sự phát triển của chúng. Như
vậy đã gây được sự hứng thú và giúp trẻ biết suy luận, phân tích và biết phán đoán,
trẻ hiểu được rằng mọi sự vật luôn có sự thay đổi và những thay đổi này liên quan
đến nhau. Vậy nên, ở góc thiên nhiên là giúp trẻ tìm hiểu trước khi tiếp xúc( những
gì mình chưa biết) và củng cố những gì đã biết từ đó đúc rút, thực hành và trải
nghiệm.
Biện pháp 3. Sử dụng đồ dùng trực quan phù hợp trong hoạt động khám phá
khoa học.
Chương trình giáo dục Mầm non mới với phương châm: “ Lấy trẻ làm trung
tâm”. Trong mọi hoạt động thì trẻ là chủ thể của các hoạt động, trẻ được trực tiếp
tham gia vào các hoạt động, giáo viên chỉ là người hướng dẫn, bao quat và hỗ trợ trẻ
khi thực sự cần thiết. Do vậy để giúp trẻ tự khám phá và trải nghiệm thì cơ sở vật
chất đóng vai trò vô cùng quan trọng, nhất là đồ dùng đồ chơi, tranh ảnh, vật thật,

máy chiếu, máy chụp...khi tổ chức cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh.
Vì vậy đồ dùng trực quan phục vụ các tiết dạy, đặc biệt là hoạt động khám
phá khoa học là vô cùng quan trọng.
Nên trước khi tổ chức cho trẻ hoạt động khám phá khoa học thì tôi chuẩn bị,
sưu tầm và làm đồ dùng đồ chơi để phục vụ cho các hoạt động. Đồ dùng, đồ chơi,
nguyên vật liệu cần đa dạng, phong phú và thật sự hấp dẫn đối với trẻ. Đồ dùng, đồ
chơi và các thiết bị phải đảm bảo an toàn. Có như vậy mới kích thích được tính tò
mò, ham hiểu biết và khám phá của trẻ. Việc sử dụng đồ vật thật hoặc các hình ảnh
động giúp trẻ tri giác được bản chất đầy đủ sự vật hiện tượng trẻ đang tìm hiểu.
Tôi cho trẻ tìm hiểu “ Con gà trống”. Cô cho trẻ quan sát tranh con gà trống
và kết hợp miêu tả đặc điểm, môi trường sống, ích lợi, cô hỏi trẻ: Đây là con gì? Con
có nhận xét gì về con gà trống ?
11


Cho trẻ quan sát bức tranh con gà trống ( Hoặc cho trẻ quan sát con gà trống thật ở
nhà) thì trẻ sẽ nắm rõ được con gà trống có những đặc điểm gì.
Việc sử dụng màn hình, đèn chiếu cũng là một hình thức sử dụng trực quan
đồng thời cũng là việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giờ hoạt động.
Thông qua những cảnh quay, đoạn băng được đưa lên màn hình sẽ tạo ra sự thay đổi,
sự mới lạ
cho trẻ bởi vì tất cả các sự vật hiện tượng trên thực tế đều có thể quay lại, chụp lại để
đưa lên màn hình. Những hình ảnh động đã diễn tả lại mọi hoạt động của các sự vật,
hiện tượng với màu sắc đẹp của hình ảnh đã lôi cuốn trẻ, giúp trẻ hứng thú tham gia
vào việc khám phá kiến thức và khắc sâu kiến thức cho trẻ.
Chủ đề: “ Động vật” cô cho trẻ tìm hiểu “ 1 số động vật sống trong rừng”.
Tôi chuẩn bị hình ảnh một số động vật trên máy chiếu. Khi cho trẻ quan sát “ Con
voi”, tôi hướng trẻ lên màn hình bằng cách hỏi: Các con hãy cho cô biết trên màn
hình có con gì? Các con có nhận xét gì về con voi? Con voi đang làm gì ? Con voi
dùng gì để đưa thức ăn vào miệng? ( Lúc này trên màn hình con voi đang lấy thức ăn

đưa vào miệng...)
Trẻ được hoạt động học tập, vui chơi, tìm tòi khám phá và phát hiện những
điều mới lạ, hấp dẫn nhằm củng cố, bổ sung kiến thức và kỹ năng cho trẻ, giáo viên
cần giữ vai trò tích cực trong việc chuẩn bị môi trường học tập cho trẻ, trang trí tạo
môi trường bên trong và ngoài lớp học bằng các hình ảnh đẹp, hấp dẫn, phong phú,
phù hợp, đúng chủ đề, sẽ tạo cơ hội cho trẻ hiểu rộng hơn về thế giới xung quanh.
Đối với trẻ Mầm non thì đồ dùng trực quan là phương tiện hữu hiệu nhằm
nâng cao chất lượng các hoạt động, đặc biệt hoạt động khám phá khoa học thì đồ
dùng trực quan giúp trẻ được trực tiếp tiếp xúc với đối tượng, nhằm tăng cường vốn
hiểu biết, tư duy, khích thích sự hứng thú tham gia hoạt động của trẻ. Đồ dùng, đồ
chơi phục vụ tiết học bao gồm: tranh ảnh, mô hình, các từ gắn với mỗi hình ảnh, vật
mẫu…Cần phải đầy đủ cho cô và trẻ cùng hoạt động.
Đồ dùng của trẻ đẹp, hấp dẫn, đảm bảo an toàn vệ sinh, phong phú, sinh
động nhằm kích thích hứng thú, tò mò lòng ham hiểu biết của trẻ, tôi thường sử dụng
đồ thật, vật thật, tranh ảnh hoặc hình ảnh động.
Ví dụ: Chủ đề: Thực vật . Đề tài: “ Làm quen một số loại quả” tôi chuẩn bị
vật thật: Như quả cam, chuối, nho, xoài…
Những chủ đề mang tính chất trừu tượng tôi cho trẻ xem vi deo, tranh ảnh để
cung cấp kến thức cho trẻ:
Ví dụ: Đề tài: “ Làm quen một số con vật sống trong gia đình có 4 chân, đẻ
con..” . Ngoài tranh ảnh tôi chuẩn bị mô hình sa bàn, tôi hướng cho trẻ đi thăm quan
mô hình trang trại chăn nuôi gia súc.

12


Ví dụ: Động vật sống trong rừng tôi chuẩn bị vi deo một số động vật: con
hươu, con nai, con hổ… để trẻ quan sát, nhận xét đối tượng.
Qua việc sử dụng đồ dùng trực quan trong hoạt động khám phá khoa học tôi
thấy trẻ hứng thú hơn và giúp trẻ phát hiện được những thay đổi và sự khác nhau của

các sự vật hiện tượng.
Biện pháp 4. Linh hoạt trong hình thức tổ chức hoạt động khám phá khoa học.
Trong hoạt động khám phá khoa học phương pháp quan sát là phương pháp
hữu hiệu cho trẻ ghi nhớ các đối tượng được khám phá. Đối với phương pháp quan
sát giáo viên cần lựa chọn đối tượng trẻ quan sát, xác định mục đích quan sát, chuẩn
bị đầy đủ đồ dùng trực quan, sau đó tổ chức hướng dẫn trẻ quan sát. Có thể tổ chức
cho cả lớp quan sát một đối tượng cùng một mục đích, nhiệm vụ, yêu cầu nội dung
hoặc có thể phân loại từng nhóm, mỗi nhóm một mục đích và nhiệm vụ riêng rồi tiến
hành hướng dẫn quan sát, kích thích sự hứng thú, tập trung chú ý của trẻ vào đối
tượng quan sát. Đồng thời tôi sử dụng nhiều thủ thuật khác nhau như các trò chơi,
câu đố, thơ, chuyện hoặc có thể sử dụng những đặc điểm nổi bật, hấp dẫn của đối
tượng quan sát như tiếng kêu của con vật, hương thơm của hoa, màu sắc sặc sỡ của
đối tượng.
Ví dụ: Chủ đề "Gia đình". Đề tài: “ Trò chuyện về người thân trong gia đình”.
Tôi chuẩn bị: Nhạc và lời bài hát “ Cả nhà thương nhau”, video về những hình ảnh
người thân trong gia đình, tranh lô tô…
Để tập trung sự chú ý của trẻ vào cuộc đàm thoại, cô và trẻ cùng đọc thơ
hoặc hát một bài hát về chủ đề tình cảm gia đình như bài hát “Cả nhà thương nhau”
Sau đó gợi hỏi trẻ để trẻ tự kể về gia đình mình, giải thích cho trẻ về mối quan hệ
của các thành viên trong gia đình, sự quan tâm chăm sóc của bố mẹ đối với con cái,
tình cảm của con cái đối với bố mẹ. cho trẻ xem vi deo về những người thân trong
gia đình. Cho trẻ xếp hình hoặc xếp những lô tô về những người thân trong gia đình,
chơi trò chơi "Về đúng nhà mình", Yêu cầu trẻ tiếp tục tìm hiểu về gia đình của
mình..
Ví dụ: Chủ đề “ Động vật”. Đề tài: " Một số con vật nuôi trong gia đình".
Tôi chuẩn bị tranh 1 số động vật nuôi trong gia đình ( Chó, mèo, gà, vịt). Câu
đố, nhạc và lời bài hát: Gà trống, mèo con và cún con, Tranh lô tô…
Hướng dẫn: Để dấn dắt đưa trẻ vào hoạt động tôi cho trẻ hát vận động theo nhạc
bài: “ Gà trống, mèo con và cún con”, gợi cho trẻ kể tên một số con vật nuôi trong
gia đình.

Hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ làm lá cây thành các con vật mà trẻ yêu thích.
Khi trẻ thực hiện cô có thể mở các clip qay về các con vật mà trẻ được khám phá.
Ví dụ: Chủ đề: “Thực vật – Tết – Mùa xuân”. Đề tài “ Làm quen một số loại
hoa”
13


Trước giờ học, tôi tổ chức cho trẻ đi thăm quan góc thiên nhiên của trường,
chuẩn bị một số loại hoa thật ( Hoa hồng, cúc, đào, đồng tiền), đĩa nhạc bài hát: Ra
thăm vườn hoa, màu hoa, lô tô về về hoa.
Để hướng trẻ vào bài cô cho trẻ hát và vận động theo nhạc bài “ màu hoa”,
nhạc và lời: Hồng Đăng. Sau đó hỏi trẻ trong bài hát có những màu hoa gì? Và cô
đưa hoa ra cho trẻ tìm hiểu về tên gọi, đặc điểm, cấu tạo, màu sắc, mùi hương, ích
lợi...cho trẻ xem video về các loại hoa nhằm củng cố cho trẻ nhớ lâu và cuối cùng cô
cho trẻ phân loại hoa.
Đàm thoại trong quá trình quan sát: Trước khi hướng dẫn trẻ quan sát một sự
vật hoặc một đối tượng, ngoài thủ thuật trò chơi câu đố, bài hát. Tôi có thể đặt câu
hỏi nhằm kích thích sự tập trung chú ý và sự suy nghĩ của trẻ vào đối tượng. Tôi sử
dụng một hệ thống câu hỏi để dẫn dắt trẻ làm quen với đối tượng, gợi cho trẻ phát
hiện được những đặc điểm của đối tượng, kích thích hoạt động trí tuệ của trẻ.
Ví dụ: Khi đàm thoại về con cá, tôi hỏi trẻ:
- Đây là con gì? Con cá sống ở đâu? Con cá đang làm gì? Tại sao lại có bong bóng
nổi trên mặt nước? Các con nhìn xem đâu là vây cá? Vậy đâu là vẩy cá?
- Cá bơi bằng gì? Khi cá bơi đuôi nó như thế nào? Nếu để cá lên bờ thì cá có bơi
được không? Vì sao?
Thông qua việc hỏi đáp, giúp trẻ phát hiện được những đặc điểm của con cá,
kích thích trẻ hoạt động tích cực, rèn luyện các thao tác tư duy và phát triển ngôn
ngữ cho trẻ.
Đàm thoại sau khi quan sát: Tôi đặt những câu hỏi để củng cố, hệ thống hoá,
chính xác hoá những kiến thức, kỹ năng trẻ vừa được tích luỹ.

Ví dụ: Sau khi quan sát " Một số con vật nuôi ". Cô có thể hỏi:
- Các con hãy kể các con vật nuôi trong gia đình nào?Kể những con vật có bốn
chân? Những con vật có 2 chân? Những con vật đẻ con? Những con vật đẻ trứng?
Thức ăn của từng con vật? Quan hệ của con người với từng loại vật nuôi như thế
nào?".
Đàm thoại về một chủ đề: Cô giáo cần chuẩn bị cho trẻ vốn kiến thức bằng
cách cho trẻ đi thăm quan, dạo chơi, xem tranh ảnh hoặc kể cho trẻ nghe về một chủ
đề nào đó. Chuẩn bị trước hệ thống câu hỏi theo một trình tự, sát với đối tượng từ dễ
đến khó, từ khái quát đến chi tiết, phù hợp với nội dung chủ đề sẽ đàm thoại, phù
hợp với khả năng nhận thức của trẻ. Xác định rõ mục đích yêu cầu, nội dung của chủ
đề đàm thoại phù hợp với trình độ nhận thức của từng độ tuổi. Chuẩn bị các thủ
thuật khác nhau như trò chơi câu đố, tiếng kêu của con vật... Để kích thích sự tập
trung chú ý của trẻ vào cuộc đàm thoại.
Biện pháp 5. Nâng cao chất lượng khám phá khoa học qua trò chơi, câu đố,
tranh ảnh.
14


- Trò chơi học tập: Được sử dụng rất nhiều trong quá trình hướng dẫn trẻ
làm quen với khám phá khoa học để củng cố, bổ sung và mở rộng những hiểu biết
của trẻ về các sự vật và hiện tượng xung quanh
Ví dụ: Chủ đề : Trường Mầm non. Đề tài "Đồ dùng đồ chơi của lớp", tôi đã
sử dụng trò chơi " Chiếc túi kỳ lạ". Tôi giới thiệu cái túi kỳ lạ và các đồ chơi hấp dẫn
trong cái túi đó. Tôi lần lượt cho trẻ thò tay vào túi, yêu cầu không được nhìn vào túi
và lấy đồ chơi theo yêu cầu của cô, khi lấy phải giơ tay lên cho cả lớp kiểm tra.
Cô gợi ý nhận xét đặc điểm của từng loại đồ chơi đó.
Ví dụ: Cô yêu cầu trẻ lấy quả bóng. Trẻ thò tay vào túi lấy quả bóng giơ lên
cho cả lớp xem. Cô hỏi trẻ:
- Quả bóng màu gì? Hình gì? Bóng để làm gì?...
Thông qua trò chơi sẽ củng cố nhận biết của trẻ về đồ chơi của lớp, rèn luyện

giác quan, phát triển các giác quan tư duy, ngôn ngữ cho trẻ.
- Sử dụng trò chơi vận động: Trò chơi vận động có tác dụng làm tái tạo lại
những hoạt động của con vật, lao động và sinh hoạt trong cuộc sống của con người.
Trẻ hiểu được truyền thống, tập quán của dân tộc, sáng khoái, gây hứng thú, thúc
đẩy trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động nhận thức.
Ví dụ: Trò chơi " Bắt chước tạo dáng". Cô hỏi:
- Cháu thấy con chim khi bay thì như thế nào? Con cò đứng như thế nào?
Người lái ô tô cầm lái như thế nào, gà trống gáy thế nào?...
Gợi cho trẻ nghĩ xem mình đang tạo dáng ai, con gì, cái gì? Khi nào cô nói "tạo
dáng" thì tất cả sẽ tạo dáng như hình ảnh mà trẻ đã chọn.
- Sử dụng trò chơi sáng tạo: Làm tái hiện lại những hình ảnh trong lao động
hay cuộc sống sinh hoạt của con người.
Ví dụ: Trong trò chơi bác sĩ, cô giáo, gia đình. Trong quá trình chơi, cô giáo
cần theo dõi kiểm tra giúp trẻ thể hiện được ý đồ, vận dụng những hiểu biết trong
cuộc sống vào trò chơi một cách sáng tạo như: Bác sỹ thì biết khám bệnh, phát
thuốc cho bệnh nhân… Cô giáo biết chăm sóc, dạy trẻ hoc…
- Sử dụng câu đố: Đây cũng là một loại hình nghệ thuật hấp dẫn trong quá
trình cho trẻ làm quen với khám phá khoa học kích thích trẻ tập trung chú ý, phát
triển ngôn ngữ, óc quan sát của trẻ.
Ví dụ : Cho trẻ làm quen với động vật sống dưới nước cô có thể đọc câu đó
cho trẻ và trẻ trả lời.
Nhà hình xoắn,ở dưới ao
Chỉ có một cửa ra vào mà thôi
Mang nhà đi khắp mọi nơi
Kông đóng cửa nghỉ ngơi một mình( con ốc)

15


Khi cho trẻ quan sát vào đối tượng cụ thể, tôi sử dụng các thủ thuật để trẻ hứng

thú tập trung vào đối tượng quan sát.
Ví dụ: Quan sát " Con gà” tôi đọc câu đố:
" Con gì quang quác
Cục tác cục te
Đẻ trứng tròn xoe
Gọi người đến lấy”(Trẻ trả lời con gà mái)
Cô đưa tranh con gà mái quan sát : Cô tổ chức cho trẻ quan sát theo nhóm để
mỗi trẻ đều được tiếp xúc hoặc được nhìn rõ đối tượng quan sát, tập trung vào đặc
điểm cấu tạo: Hình dáng, sinh sản, thức ăn, môi trường sống, ích lợi… con gà mái
kêu như thế nào? Cô và trẻ đưa tay lên miệng bắt chước tiếng gà. Cho trẻ quan sát
cac con vật khác tôi lại thay đổi thủ thuật như chơi trò chơi đoán tranh, đoán tiếng
kêu của con vât. Khi tìm hiểu xong tôi cho trẻ chơi trò chơi con gì biến mất, rồi cho
trẻ so sánh: Cấu tạo thức ăn, sinh sản của các con vật cuối cùng cô có thể cho trẻ
chơi với tranh lô tô (trẻ tìm nhanh theo yêu cầu của cô) và trò chơi “ Về đúng
chuồng”. Hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ làm lá cây thành các con vật mà trẻ yêu
thích. Khi trẻ thực hiện cô có thể mở các clip quay về các con vật mà trẻ được khám
phá.
- Sử dụng tranh ảnh: Đây cũng là phương tiện rất cần thiết để trẻ hoạt động tích
cực với các sự vật hiện tượng xung quanh. Trẻ quan sát nhận xét, phân tích, so sánh,
tổng hợp và khái quát các sự vật hiện tượng trẻ đã được tiếp xúc trong cuộc sống
hàng
ngày. Được làm quen với các sự vật và hiện tượng xung quanh qua tranh, trẻ sẽ tái
hiện lại những hiểu biết trong cuộc sống. Mặt khác tranh là phương tiện để trẻ hoạt
động nhận thức. Vì vậy khi sử dụng tranh, tôi gợi mở cho trẻ cảm nhận được vẻ đẹp
của tranh, đặc điểm và các sự vật trong tranh.
Ví dụ: Cho trẻ quan sát bức tranh "Hoa hồng", cô gợi cho trể cảm nhận được
vẻ đẹp của hoa hồng và gợi cho trẻ liên tưởng đến các loại hoa khác nhau mà trẻ đã
biết. Tranh có thể sử dụng trong các thời điểm thích hợp như trước khi cho trẻ quan
sát - đàm thoại, trong hoặc sau quá trình quan sát - đàm thoại về một đối tượng cụ
thể nào đó.

Như vậy trẻ nghe đọc câu đố rất vui vẻ hào hứng kích thích tư duy và làm
phong phú vốn từ cho trẻ.
Biện pháp 6. Nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học mọi lúc, mọi
nơi.
- Giờ đón trẻ: Cô giáo có thể cho trẻ xem tranh ảnh, đĩa hình có nội dung cho
trẻ làm quen với khám phá khoa học, trò chuyện hướng cho trẻ vào đề tài khám phá
khoa học. Từ đó gợi cho trẻ những hiểu biết về sự vật mà trẻ sắp được làm quen.
16


Ví dụ : Làm quen với một số loại quả. Tôi mở băng hình quay về vườn cây ăn
quả cho trẻ xem và trò chuyện cùng trẻ:
+ Các con đang xem gì đấy?
+ Vườn cây ăn quả có những loại quả gì?..
- Lồng ghép tích hợp vào các hoạt động giáo dục, để hoạt động khám phá
khoa học đạt hiệu quả cao tôi thường lồng ghép tích hợp khám phá khoa học vào các
hoạt động có chủ đích:
Hoạt động âm nhạc: Khi dạy trẻ hát bài hát “ Con gà trống” cô trò chuyện với
trẻ về đặc điểm của con gà và hướng trẻ vào nội dung bài hát.
Hoạt động góc: Qua các góc chơi trẻ được củng cố vốn hiểu biết của mình về
thế giới xung quanh như góc học tập trẻ biết phân loại theo 2-3 dấu hiệu chẳng hạn :
Gia súc- gia cầm; Côn trùng có lợi - côn trùng có hại…
Hoạt động dạo chơi, thăm quan: Cô có thể cho trẻ dạo chơi trong trường, quan
sát thời tiết, bầu trời, thiên nhiên, các hoạt động của vạn vật...Khi hướng dẫn trẻ dạo
chơi thăm quan, cô giáo cần định hướng rõ mục đích, nội dung cho trẻ làm quen, địa
điểm thăm quan thuận lợi cho việc đi lại, tiếp xúc hoạt động của trẻ. Thông qua hoạt
động dạo chơi thăm quan sẽ mở rộng hơn hiểu biết của trẻ về thế giới xung quanh,
cô giáo cần tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc, tiếp cận với môi trường sống, các mối
quan hệ giữa con người với con người, con người với thiên nhiên, với cuộc sống xã
hội... nhằm rèn luyện kỹ năng thao tác hành động với đối tượng, giáo dục những

phẩm chất đạo đức, thẩm mỹ cho trẻ, kỹ năng hoạt động làm quen với khám phá
khoa học cho trẻ.
- Giờ vệ sinh, ăn trưa: Cô giới thiệu cho trẻ một số đồ dùng trong gia đình: đồ
dùng để ăn, để uống. Qua đó trẻ nhận biết được đặc điểm, công dụng, chất liệu của
các đồ dùng đó. Cô kết hợp rèn luyện một số nề nếp, thói quen tốt trong khi ăn uống,
nhắc nhở trẻ không nói chuyện, không làm rơi vãi thức ăn, ăn hết xuất, giáo dục trẻ
biết quý trọng những sản phẩm nghề nông, yêu quý người lao động.
Ví dụ: Trước giờ ăn cơm cô cô trò chuyện cùng trẻ và hoi trẻ:
+ Chuẩn bị đến giờ gì các con ?
+ Các con ăn cơm bằng gì? Bát , thìa là đồ dùng ở đâu?
+ Nhận biết 4 nhóm chất dinh dưỡng.
Qua Nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học mọi lúc, mọi nơi. trẻ
được mở rộng hơn về thế giới xung quanh và thỏa ản nhu cầu của trẻ.
Biện pháp 7. Công tác phối kết hợp với phụ huynh :
Đối với trẻ ở độ tuổi mầm non là chóng nhớ, chóng quên, nếu không được
luyện tập thường xuyên thì sau những ngày ngỉ thì trẻ sẽ quên luôn, vì thế tôi thường
xuyên trao đổi với phụ huynh về đặc điểm tình hình của trẻ.
Thông qua giờ đón trẻ, trả trẻ ,tôi có thể trao đổi với phụ huynh về các hoạt
động mà trẻ được hoạt động trong ngày để phụ huynh nhắc nhở, trò chuyện ôn luyện
cho trẻ để trẻ ghi nhớ những nội dung mà trẻ đã được hoạt động ở lớp.
17


Qua các buổi họp phụ huynh, qua các góc tuyên truyền để phụ huynh hiểu
được tính cánh cũng như nhắc nhở trẻ về những kiến thức vừa được làm quen. trao
đổi với phụ huynh hãy mua những cuốn sách có tranh ảnh về cỏ cây hoa lá, những
con vật ngộ ngĩnh đáng yêu, những trời bình minh hay trăng tròn hay trăng khuyết,
phù hợp với lứa tuổi để trẻ được làm quen với những hình ảnh, từ ngữ trong những
bức tranh, tuyên truyền đến các bậc phụ huynh để giúp trẻ luyện tập được nhiều hơn,
từ đó trẻ có được vốn kiến thức về thiên nhiên, về xã hội phong phú và đa dạng hơn,

vì môi trường của trẻ là nông thôn nên ở nhà trẻ được tiếp xúc với thiên nhiên nhiều,
bố mẹ thường xuyên cung cấp và củng cố những gì đã có thì hiệu quả việc cho trẻ
làm quen với môi trường xung quanh là rất cao.
2.4. Hiệu quả sau khi áp dụng các biện pháp linh hoạt :
* Bảng 2: Kết quả khảo sát.
T Nội dung
TS
Đạt yêu cầu
Chưa đạt y/c
Tốt
Khá
TB
Yếu
Kém
T
trẻ
ST

%

ST

%

ST

%

ST

%

ST

1 Trẻ nói được
tên gọi, đặc 35
14
40 16 48 5
14
0 0
0
điểm,công,
chức năng của
cơ thể, dụng đồ
dùng, con vật,
đồ vật.
2 Trẻ quan sát, so
sánh, phân loại . 35
11
31 14 40 9
25
1 3
0
3 Trẻ hứng thú
tham gia hoạt 35
14
40 15 43 6
17
0 0
0

động.
Nhìn vào bảng trên kết quả sau khi thực hiện áp dụng các biện pháp nâng cao
chất lượng hoạt động khám phá khoa học cho trẻ 4-5 tuổi B4 trường Mầm non Hưng
Lộc - Xã Hưng Lộc cho thấy tỉ lệ chưa đạt yêu cầu đã giảm đáng kể chỉ còn 3%, số
lượng trẻ hứng thú tham gia hoạt động tăng lên rõ rệt. Trẻ hứng thú tham gia vào
hoạt động khám phá khoa học hơn.
Đối với tôi tạo được môi trường phong phú phù hợp với nội dung của từng
chủ đề. Các hoạt động khám phá khoa học không còn tẻ nhạt, khô khan đối với trẻ
mà trẻ tích cực than gia hoạt động phát huy tính sáng tạo và khả năng tư duy khi
khám phá khoa học, trẻ tiến bộ rõ rệt trong từng hoạt động, trẻ có kĩ năng quan sát,
so sánh, phân loại tốt, hiểu biết rộng về tự nhiên cũng như xã hội…
Có kỹ năng tổ chức các hoạt động khám phá khoa học một cách tự tin, linh
hoạt.

18


Đối với bậc phụ huynh đã nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc cho trẻ
làm quen với khám phá khoa học, tạo điều kiện cùng công tác với cô giáo để được
làm quen với khám phá khoa học của trẻ đạt hiệu quả cao nhất , đó cũng đã góp
phần nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học.
Những biện pháp tôi đã áp dụng trong sáng kiến phù hợp với điều kiện của
lớp tôi và nhà trường, địa phương.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1.Kết luận.
Từ những kết quả trên tôi thấy cho trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi hoạt động khám
phá khoa học có vị trí, vai trò rất quan trọng và cần thiết, cùng với sự quan tâm của
toàn xã hội. Cho trẻ làm quen với khám phá khoa học là môi trường để dẫn dắt trẻ
hoà nhập vào cuộc sống, có cơ hội cho trẻ gần gũi với môi trường xung quanh, nhằm
tích luỹ cho trẻ những tri thức, những ấn tượng tốt đẹp về thiên nhiên về cuộc sống

xã hội, phong phú đa dạng. Nhằm hình thành ở trẻ những phương pháp suy nghĩ,
thái độ, quan hệ tích cực, cách ứng sử đúng đắn,với môi trường xung quanh qua đó
mà trẻ học làm người. Vì vậy tôi thiết nghĩ .
Trương trình giáo dục lấy phương trâm “ Lấy trẻ làm trung tâm” tôi sẽ tạo
môi trường lớp phong phú phù hợp với từng chủ đề và hơn thế nữa phù hợp với đặc
điểm thực tế của lớp, của trẻ để tạo cho trẻ cảm giác được yêu thương và thích thú
khám phá.
Trong mỗi tiết hoạt động tôi luôn luôn đổi mới và sáng tạo phương pháp dạy
phù hợp với từng độ tuổi, với từng cá nhân trẻ.
Tạo cho trẻ tư thế vui tươi thoải mái để cảm nhận được vẻ đẹp của thiên
nhiên, có cảm xúc với cái đẹp trong cuộc sống, bồi dưỡng 1 số kỹ năng cơ bản cần
thiết như: nhận biết, phân biệt, so sánh, phát triển vốn từ cho trẻ để tạo ra sản phẩm
trẻ yêu thích. Đây là tiền đề đầu tiên, là yếu tố cần thiết để giúp trẻ tự tin học tốt các
hoạt động ở độ tuổi tiếp theo đặc biệt trong hoạt động khám phá khoa học trẻ hoạt
động tích cực hơn, bản thân trẻ được tự nhận xét, trao đổi, trẻ trở lên năng động,
sáng tạo và đạt được những kết quả đáng khích lệ. Trong các hoạt động khám phá
khoa học trẻ rất hứng thú tham gia vào các hoạt động...
Tôi đã tạo được môi trường phong phú phù hợp với nội dung của từng chủ đề.
Các hoạt động khám phá khoa học không còn tẻ nhạt, khô khan đối với trẻ mà trẻ
tích cực than gia hoạt động phát huy tính sáng tạo và khả năng tư duy khi khám phá
khoa học, trẻ tiến bộ ró rệt trong từng hoạt động, trẻ có kĩ năng quan sát, so sánh,
phân loại tốt, hiểu biết rộng về tự nhiên cũng như xã hội…
Có kỹ năng tổ chức các hoạt động khám phá khoa học một cách tự tin, linh
hoạt.

19


Đối với bậc phụ huynh đã nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc cho trẻ
làm quen với khám phá khoa học, tạo điều kiện cùng công tác với cô giáo để được

làm quen với khám phá khoa học của trẻ đạt hiệu quả cao nhất , đó cũng đã góp
phần nâng cao chất lượng môn cho trẻ làm quen với khám phá khoa học.
3.2.Kiến nghị.
* Kiến nghị với nhà trường:
- Ban giám hiệu cần tham mưu tích cực hơn nữa về xây dựng cơ sở vật chất:
Phòng học, phòng đa năng, trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học.
* Đề nghị với phòng giáo dục:
Cần tăng cường hơn nữa các lớp tập huấn, bồi dưỡng về các hoạt động khám
phá khoa học.
Trên đây là một số biện pháp, kinh nghiệm mà tôi đã thực hiện để nâng cao
chất lượng giáo dục môn khám phá khoa học. Tôi xin mạnh dạn trình bày với
HĐKH, với các bạn đồng nghiệp. Bản thân tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến
của hội đồng khoa học, các bạn đồng nghiệp để từ đó rút ra được kinh nghiệm sâu
sắc hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Hưng lộc, ngày 10 tháng 3 năm 2016
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh
nghiệm của mình, không sao chép nội
đúng của người khác.
Người viêt

Vò ThÞ TuyÕt
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1, Tác giả: Phan Thị Lan Anh, Nguyễn Thị Hiếu, Hoàng Công Dụng Thơ truyện câu
đố 4-5 tuổi Của NXB giáo dục Việt nam.
2, Tác giả: Nguyễn Thị Hạnh, Nguyễn Thị Mỹ Ngọc: Hướng dẫn thực hiện chương
trình giáo dục Mầm non cho trẻ 4 - 5 tuổi. Nhà xuất bản Hà nội
3, Tác giả TS Hoàng Thị Oanh, Nguyễn Thị Xuân Giao Giáo trình MTXQ. NXB
Huế 2007

20


PHỤ LỤC
Hình ảnh 1: Động vật sống trong rừng
Hình ảnh 2: Góc thiên nhiên

21