skkn một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 4 5 tuổi làm quen với tác phẩm văn học thông qua truyện kể

MỤC LỤC
Nội dung

Trang

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài ……………………….….……………………………….1
1.2. Mục đích nghiên cứu………………………………………………………..3
1.3. Đối tượng nghiên cứu.....................................................................................3
1.4. Phương pháp nghiên cứu................................................................................3
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận...................................................................................................3
2.2. Thực trạng .....................................................................................................4
2.3. Các giải pháp và biện pháp ...........................................................................6
2.3.1. Các giải pháp tổ chức thực hiện…………..................................................6
2.3.2. Các biện pháp thực hiện..............................................................................7
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm............................................................16
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận........................................................................................................17
3.2. Kiến nghị......................................................................................................18
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục mầm non là một bộ phận trong hệ thống giáo dục quốc dân, là
khâu đầu tiên trong quá trình giáo dục, với mục tiêu: Hình thành cho trẻ những
cơ sở đầu tiên của nhân cách con người. Do vậy chương trình giáo dục mầm non
đã được đan xen giữa các hoạt động một cách hợp lý, tri thức trẻ được phát triển,
chịu sự tác động của giáo dục dưới nhiều hình thức khác nhau. Vì vậy cho trẻ

làm quen với văn học nói chung và hoạt động kể chuyện nói riêng đóng vai trò
quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ. Đây
là thời điểm quan trọng nhất, thời điểm này tất cả mọi việc đều bắt đầu: Ăn, nói,
nghe, nhìn và vận động bằng đôi chân, đôi tay của mình…Tất cả những cử chỉ
đó đều làm nên những thói quen, kể cả thói xấu. Chính vì vậy chúng ta ở thế kỷ
21, thế kỷ của nền văn minh trí tuệ, của nền khoa học hiện đại. Do vậy con
người cần phải năng động để phù hợp với sự phát triển của thời đại. Muốn được
như vậy ngay từ tuổi ấu thơ trẻ mầm non, đặc biệt là trẻ 4-5 tuổi đang ở những
bước phát triển mạnh về nhận thức, tư duy về ngôn ngữ, về tình cảm, kỹ năng xã
hội. Chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ ở trường mầm non tốt sẽ có
tác dụng rất lớn đến chất lượng giáo dục ở các bậc học tiếp theo, chất lượng giáo
dục mầm non quyết định tới sự hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho
trẻ về thể chất, tình cảm, đạo đức, trí tuệ và thẩm mỹ. Có thể nói nhân cách con
người trong tương lai như thế nào phụ thuộc lớn vào sự giáo dục của trẻ trường
mầm non.
Đối với trẻ mầm non việc phát triển hoạt động văn học thông qua kể
chuyện góp phần quan trọng để phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Làm quen với tác
phẩm văn học thông qua kể chuyện là cho trẻ làm quen với tiếng nói chau chuốt,
giàu hình ảnh. Do trẻ còn bé tâm hồn trẻ rất ngây thơ, trong trắng nên văn học
thông qua kể chuyện trong giai đoạn này giúp trẻ học ăn, học nói, đem đến cho
trẻ những gì tốt đẹp nhất về phẩm chất đạo đức, mở rộng vốn từ, cung cấp cho
trẻ từ mới làm giàu ngôn ngữ cho trẻ. Đối với kể chuyện là “món ăn tinh thần”
không thể thiếu nó sẽ đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu tiên về cuộc sống
xung quanh, phát triển ở trẻ trí tưởng tượng, sáng tạo. Vì lẽ đó việc đưa mỗi câu
chuyện vào kể cho trẻ nghe không phải là dễ. Mỗi giáo viên phải lựa chọn
những câu chuyện phù hợp với tâm lý trẻ, tìm ra những biện pháp hay tích cực
để thông qua câu chuyện trẻ đến với thế giới kỳ diệu có những Ông bụt, Bà tiên,
làm sao đưa những câu chuyện đó vào trẻ một cách nhẹ nhàng.
Tuy nhiên khi đưa tác phẩm văn học thông qua kể chuyện đến cho trẻ đòi
hỏi người giáo viên phải có những suy nghĩ sáng tạo và lựa chọn những tác

phẩm hay phù hợp với lứa tuổi, có ý nghĩa giáo dục trẻ để từ đó đưa ra những
phương pháp, biện pháp thích hợp nhằm giúp trẻ phát triển tốt khả năng cảm thụ
tác phẩm văn học thông qua kể chuyện. Mỗi chúng ta đều được lớn lên từ những
tiếng ru ngọt ngào của bà, của mẹ cất lên “Cháu ơi cháu ngủ với bà” hoặc “con
ơi con ngủ cho ngoan”...Do đó ngay từ tuổi mầm non qua những tác phẩm văn
2


học thông qua kể chuyện mang đến cho trẻ những kiến thức cơ bản về cuộc sống
xung quanh mà điều quan trọng nhất đó là giáo dục trẻ về đạo đức làm người.
Làm quen với tác phẩm văn học thông qua kể chuyện còn giúp trẻ tích lũy
và mở rộng vốn từ ngữ phong phú đa dạng, giúp trẻ phát âm chuẩn tiếng việt
khả năng nói rõ, diễn đạt ngôn ngữ rõ ràng mạch lạc. Có thể nói rằng làm quen
với tác phẩm văn học thông qua kể chuyện ở lứa tuổi mầm non là một hoạt động
quan trọng và rất cần thiết nó góp phần vào việc hình thành và phát triển nhân
cách toàn diện cho trẻ về mọi mặt như: Đức, Trí, Thể, Mỹ, phát triển ngôn ngữ,
mở rộng kiến thức và mở rộng hiểu biết về thế giới xung quanh cho trẻ. Rất
nhiều câu chuyện đã giúp chúng ta giải đáp những thắc mắc cho trẻ. Ông cha ta
đã có câu “Tiên học lễ, hậu học văn” vì vậy mà ngay từ lứa tuổi mầm non chúng
ta cần phải cho trẻ nhận thức được các vấn đề về đạo đức của con người, từ đó
xây dựng ở trẻ tình cảm đạo đức, hành vi đạo đức cần thiết. Có thể khẳng định
rằng văn học thông qua kể chuyện là một phương tiện giáo dục đạo đức cho trẻ.
Thông qua các nhân vật (đặc biệt là hành động của nhân vật) trong các tác phẩm
trẻ nhận thức được khái niệm về đạo đức, trẻ bộc lộ tình cảm đạo đức đối với
nhân vật và lấy đó làm bài tập cho việc cư xử của mình (hành vi đạo đức). Các
nhà văn đã mượn các nhân vật như: Chàng hoàng tử, Công chúa, Bà tiên, Ông
bụt, Cô bé, Cậu bé. Những con vật như gà, vịt, thỏ, gấu, mèo…Để gửi đến cho
trẻ những bài học giáo dục đạo đức rất nhẹ nhàng nhưng sâu sắc.
Vậy làm thế nào để cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học thông qua
chuyện kể? Đây là dấu chấm hỏi để cho những người làm công tác giáo dục phải

suy nghĩ và tự tìm tòi ra những phương pháp và biện pháp giáo dục phù hợp.
Song trong thực tế văn học thông qua kể chuyện còn gặp nhiều bất cập đặc biệt
là nhận sự tiếp cận của chương trình giáo dục mầm non hiện nay trong giảng dạy
của giáo viên còn chậm, linh hoạt, việc nghiên cứu tài liệu còn hạn chế, trang
thiết bị còn thiếu. Đặc điểm tâm lý, ý thức của trẻ ở lứa tuổi 4-5 tuổi còn hạn chế
do cơ quan và bộ máy phát âm của trẻ chưa hoàn thiện. Do vậy nên còn nhiều
trẻ nói ngọng khả năng diễn đạt câu chưa rõ ràng, mạch lạc trẻ còn hiếu động
chưa có sự tập trung cao trong giờ học. Chính vì vậy mà chất lượng giáo dục trẻ
hoạt động văn học thông qua kể chuyện chưa cao. Xuất phát từ tầm quan trọng
của hoạt động văn học thông qua kể chuyện và tình hình thực tế ở trường, lớp là
người giáo viên trực tiếp đứng lớp mẫu giáo 4-5 tuổi trong quá trình dạy trẻ hoạt
động với văn học thông qua kể chuyện tôi rất băn khoăn, trăn trở, suy nghĩ là
mình phải làm thế nào để những câu chuyện của cô đạt được những tác dụng về
mọi mặt, mọi nội dung như mong muốn, khai thác được hết tác dụng trong mỗi
câu chuyện để trẻ có thể lĩnh hội và cảm nhận hết được cái hay, cái đẹp trong
mỗi câu chuyện góp phần vào việc giáo dục đạo đức và hoàn thiện nhân cách
trẻ. Vì vậy tôi đã chọn: Đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ
mẫu giáo 4-5 tuổi làm quen với tác phẩm văn học (kể chuyện) ở trường
mầm non Tuy lộc”. Mong muốn làm sao văn học thông qua kể chuyện là “món
ăn tinh thần” không thể thiếu được trong đời sống trẻ thơ.
3


1.2. Mục đích nghiên cứu: Nâng cao chất lượng dạy trẻ mẫu giáo 4-5
tuổi làm quen với tác phẩm văn học thông qua kể chuyện.
1.3. Đối tượng nghiên cứu: Trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở Trường mầm non
Tuy lộc - Hậu Lộc.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý luận: Nghiên cứu các tài liệu, sách báo để
thực hiện đề tài cho tốt.

- Phương pháp đàm thoại: Nhóm phương pháp này phải cho trẻ phát âm
nhiều và trả lời các câu hỏi giúp trẻ pháp triển ngôn ngữ mạch lạc và rõ ràng.
- Phương pháp quan sát, phương pháp trực quan.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế: Nhóm phương pháp này giúp cho
trẻ nắm được kiến thức và đi lần lượt các bước khám phá trong cuộc sống xung
quang chúng ta.
- Phương pháp thực nghiệm: Là nhóm phương pháp tổ chức cho trẻ thực
hành luyện tập để cung cấp kiến thức và vận dụng những điều đã tiếp thu.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Là phương pháp trực tiếp tác động
vào đối tượng có trong thực tiễn để làm bộc lộ bản chất và quy luật vận động
của đối tượng đó, giúp người nghiên cứu thu thập hoặc làm nảy sinh các ý tưởng
nghiên cứu đề xuất sáng tạo.
- Phương pháp xử lý thống kê: Tổng hợp và phân tích số liệu đã điều tra
và khảo sát.
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận
Giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân,
chịu trách nhiệm Chăm sóc - Giáo dục trẻ từ 0 - 6 tuổi. Đây là giai đoạn đặt nền
móng đầu tiên quan trọng của nhân cách con người. Nếu không làm tốt việc
Chăm sóc - Giáo dục trẻ trong những năm này thì việc giáo dục lại hết sức khó
khăn, phức tạp. Vì vậy, Nghị quyết TW2, khoá VIII của Đảng cộng sản Việt
Nam về "Định hướng chiến lược giáo dục - đào tạo trong thời kỳ Công nghiệp
hoá, Hiện đại hoá và đề ra mục tiêu giáo dục mầm non phải trang bị cho trẻ
những gì tốt nhất kể cả về vật chất và tinh thần một cách toàn diện”.
Lời nói trong quá trình phát triển bắt trước người xung quanh, mà bắt trước
là năng lực bẩm sinh nhưng bắt trước có thể tốt, có thể không tốt, trẻ có thể học
cả cái đúng, cái sai của lời nói xung quanh. Vì vậy trường mầm non phải là nơi
để phát triển lời nói chuẩn mực cho trẻ và cô giáo là tấm gương phản chiếu rõ
nhất. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đảng đã xác định “cùng với
khoa học và công nghệ, Giáo dục và Đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng

cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài”. Nghị quyết Đại hội đại biểu
lần thứ IX của Đảng đã nhấn mạnh: “Phát triển Giáo dục - Đào tạo là một trong
những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá,
là điều kiện để phát huy nguồn nhân lực, là yếu tố cơ bản để phát triển xã hội và
tăng trưởng kinh tế bền vững”.
4


Đứng trước tình hình đổi mới của đất nước, cùng với sự phát triển không
ngừng của nền giáo dục nước nhà, đứng trước thời kỳ hội nhập kinh tế, đất nước
đang trên đường mở cửa những ảnh hưởng không nhỏ của nền văn hóa khác
nhau. Thì việc giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa vốn có của cha ông ta
từ ngàn xưa là nhiệm vụ cần và cập nhật nhất. Bên cạnh đó, việc tiếp thu những
tinh hoa văn hóa của nhân loại để làm giàu thêm bản sắc văn hóa riêng của dân
tộc mình cũng là vấn đề cần thiết - làm thế nào để cho thế hệ trẻ của chúng ta
"Hoà nhập mà không hoà tan".
Vậy thế nào là cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học thông qua kể
chuyện? Từ những vẻ đẹp nhỏ nhặt thường ngày trong cư xử mang tính con
người mà nảy sinh ra những hành động cao thượng, nhân ái vì con người.
Những tác phẩm văn học thông qua kể chuyện cho trẻ mầm non, đặc biệt là trẻ
4-5 tuổi có ảnh hưởng lớn đến việc giáo dục, đến phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Những hình tượng tươi sáng, những bức tranh giàu chất chuyện của thiên
nhiên được vẽ lên trong tác phẩm, nhịp điệu của những tính chuẩn xác, biểu cảm
của ngôn ngữ được các cháu yêu thích. Cảm nhận được vẻ đẹp của ngôn ngữ từ
đó trẻ ghi nhớ và hứng thú đọc và kể lại câu chuyện. Vốn từ tăng lên, ngôn ngữ
của trẻ trở nên phong phú, đa dạng. Tình yêu ngôn ngữ nghệ thuật của trẻ cần
được giáo dục ngay từ thời thơ ấu trẻ sẽ mang tình yêu đó đến các bậc học tiếp
theo và mai sau các cháu sẽ biết yêu quý văn học của nước nhà.
Trường mầm non giáo dục trẻ thông qua nhiều hoạt động, mỗi hoạt động
đều góp phần giáo dục trẻ phát triển một cách toàn diện. Trong đó hoạt động văn

học thông qua kể chuyện là một trong những hoạt động không thể thiếu được và
vô cùng quan trọng đối với trẻ mẫu giáo, đặc biệt là trẻ 4-5 tuổi. Làm thế nào để
cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học thông qua kể chuyện? Đây là dấu
chấm hỏi để cho những người làm công tác giáo dục phải suy nghĩ và tự tìm tòi
ra những phương pháp và biện pháp giáo dục phù hợp. Để đáp ứng được mục
đích đề ra là giúp trẻ có đạo đức tốt, biết yêu thiên nhiên, yêu Tổ quốc, yêu
những người xung quanh mình như: Ông, bà, bố, mẹ, anh, chị, cô giáo và bạn
bè…Thì mỗi giáo viên phải cố gắng trong chăm sóc, giáo dục trẻ để đưa ra
những phương pháp, biện pháp giáo dục trẻ phù hợp theo chương trình giáo dục
mầm non hiện nay.
Vì vậy muốn thúc đẩy nhu cầu đổi mới hình thức theo phương pháp giáo
dục mầm non hiện nay nhằm nâng cao chất lượng phát triển Đức, Trí, Thể, Mỹ
cho trẻ 4-5 tuổi cần: “Nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với tác phẩm văn
học (kể chuyện) ở trường Mầm non Tuy Lộc - Hậu Lộc”. Đó là một việc làm hết
sức cần thiết giúp trẻ mầm non tiếp cận một cách hồn nhiên và nhanh nhất với
chương trình giáo dục hiện nay.
2.2. Thực trạng
2.2.1. Thuận lợi
Trường mầm non Tuy Lộc là một trường nằm ngay trung tâm của xã.
Trường có 12 lớp học (03 nhóm nhà trẻ và 9 lớp mẫu giáo) trong đó có 1 nhóm
18-24 tháng tuổi, và có 02 nhóm 24 – 36 tháng tuổi, có 03 lớp 3-4 tuổi, 03 lớp
5


4-5 tuổi và 03 lớp 5-6 tuổi, với tổng có 317 học sinh, ăn bán trú 100% được sự
quan tâm của các cấp lãnh đạo, trường được xây dựng khang trang và đầu tư đầy
đủ về cơ sở vật chất. Đồ dùng, đồ chơi trong và ngoài nhóm lớp cơ bản đầy đủ,
đảm bảo yêu cầu. Với đội ngũ cán bộ giáo viên, nhân viên luôn tâm huyết với
nghề 100% trình độ đạt chuẩn, 80% trình độ trên chuẩn.
Là một giáo viên trực tiếp đứng lớp nên tôi nắm vững khả năng ngôn ngữ

và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ nhất là ở trẻ 4-5 tuổi. Bản thân luôn có tinh thần
trách nhiệm cao trong công tác giảng dạy, không ngừng học hỏi, tham khảo tài
liệu, dự giờ đồng nghiệp để rút ra kinh nghiệm cho bản thân, nói đúng tiếng phổ
thông, phát âm chuẩn, có tâm huyết yêu nghề, mến trẻ, tham gia đầy đủ các lớp
chuyên đề do phòng Giáo dục cũng như nhà trường tổ chức.
Bên cạnh đó đối với hoạt động văn học (chuyện kể) tôi có niềm đam mê,
biết cảm thụ tác phẩm và nắm được những giá trị nội dung, ý nghĩa của tác
phẩm văn học (chuyện kể) trong việc giáo dục trẻ.
Trẻ khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, tích cực và hứng thú trong các hoạt động
văn học nói chung và hoạt động (kể chuyện) nói riêng.
Phụ huynh luôn nhiệt tình giúp đỡ và động viên kịp thời khi lớp có nhu
cầu quyên góp nguyên vật liệu làm đồ dùng dạy học, đồ chơi cho trẻ. Tích cực
trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ.
2.2.2. Khó khăn
Bên cạnh những thuận lợi nhà trường cũng còn không ít những khó khăn
như:
Là xã có địa bàn rộng, nhiều thôn cách xa trường nên vào những ngày
mưa, giá rét số trẻ đến trường có giảm hơn so với mọi ngày, ảnh hưởng không
nhỏ đên chất lượng dạy học của cô và trẻ. Trẻ đến với môi trường, trường, lớp
còn lạ lẫm, đa số trẻ được bố mẹ cưng chiều, nên chưa làm quen nhiều với các
hoạt động học tập. Khả năng giao tiếp ngôn ngữ mạnh lạc của trẻ còn hạn chế
(nói chưa đủ câu, nói chống không, nói lắp, nói ngọng, nói tiếng địa phương)
nên ảnh hưởng đến việc giao tiếp và dạy trẻ trên lớp.
Trang thiết bị hiện còn thiếu (như máy chiếu, ti vi…) nên ảnh hưởng đến
hoạt động trong ngày cũng như hoạt động kể chuyện.
Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến vấn đề học của con em
mình, phó mặc cho cô giáo ở trường, coi nhẹ chương trình học của trẻ, nhiều
phụ huynh cho rằng học ở lứa tuổi mầm non là chưa cần thiết. Nên có phần nào
đó ảnh hưởng đến quá trình học tập của các cháu. Đây là một vấn đề đang được
quan tâm và giải quyết sớm để nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ.

2.2.3. Kết quả khảo sát thực trạng.
* Bảng 1: Kết quả khảo sát thực trạng
Kết quả
Đạt yêu cầu
Chưa đạt y/c
Nội dung
Tổng
Tốt
Khá
TB
Yếu
Kém
đánh giá
số trẻ
SL %
SL %
SL %
SL % SL %
6


Khả năng quan sát,
lắng nghe của trẻ
30
Trẻ hứng thú tham
gia hoạt động kể
chuyện

30

6

20

9

4

13,3 8

30

14

46,6 1

3,3

0

0

26,6 16

53,3 2

6,6

0

0

Trẻ hiểu nội dung,
nhớ tên chuyện, biết
30
4
13,3 9
30
16 53,3 1
3,3 0
các nhân vật trong
chuyện
Trẻ biết cái thiện, cái
tốt, cái sấu trong tác 30
5
16,6 9
30
14 46,6 2
6,6 0
phẩm
Trẻ biết kể lại
chuyện, biết đóng 30
3
10
5
16,6 21 70
1
3,3 0
kịch.
Từ bảng khảo sát thực trạng tôi thấy kết quả trên trẻ còn rất hạn chế. (Trẻ

đạt: Loại tốt, khá đạt chưa cao, số trẻ ở loại trung bình còn rất nhiều, số trẻ chưa
đạt: Loại yếu còn 3,3 đến 6,6%).
* Nguyên nhân
- Giờ học còn gò bó áp đặt trẻ trong các hoạt động khiến trẻ nhàm chán
chưa tập trung vào hoạt động. Việc tiếp cận với những ứng dụng khoa học (như
máy chiếu, mô hình vườn cổ tích…) còn hạn chế. Đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho
tiết học còn đơn điệu, chưa sinh động, không thu hút được trẻ.
- Một số trẻ còn sử dụng tiếng địa phương nhiều, còn nói ngọng. Do đó
việc trẻ kể lại chuyện còn gặp nhiều khó khăn. Số trẻ trong lớp vẫn chưa đồng
đều về chất lượng, một số cháu còn nhút nhát và quá hiếu động. Phần lớn trẻ
cảm nhận theo xu hướng của cô, của bạn, chưa có điều kiện bộc lộ khả năng độc
lập tự chủ của mình, chưa mạnh dạn, tự tin.
- Nhận thức của một số phụ huynh học sinh về hoạt động học nói chung,
hoạt động văn học (kể chuyện) nói riêng chưa đúng. Chưa có sự phối hợp giữa
giáo viên và phụ huynh trong việc dạy trẻ kể lại chuyện ở nhà.
2.3. Các giải pháp và biện pháp thực hiện
2.3.1. Các giải pháp tổ chức thực hiện
- Với phương pháp đổi mới hoạt động với việc lấy trẻ làm trung tâm nắm
được nhu cầu, hứng thú, khả năng của từng trẻ để có cách giảng dạy phù hợp.
Và cũng chính sự khác nhau đó, đòi hỏi nhiệm vụ của giáo viên là phải tạo cho
trẻ có nhiều cơ hội để hoạt động. Vì vậy, giáo viên phải biết tạo môi trường cho
trẻ hoạt động. Môi trường ở đây không chỉ dừng lại ở trong lớp học mà tận dụng
tất cả không gian trong và ngoài lớp học nhằm tạo điều kiện cho trẻ được hoạt
động, được trải nghiệm, được khám phá mọi lúc, mọi nơi.
7

0

0
0

- Luôn đổi mới hình thức để gây hứng thú, quan tâm giúp đỡ những trẻ
yếu để trẻ được hoạt động một cách tích cực, chủ động.
- Tự học, tự tìm hiểu nghiên cứu đổi mới hình thức, phương pháp dạy
học, lấy trẻ làm trung tâm, sưu tầm nguyên vật liệu trang trí lớp cũng như làm
đồ dùng, đồ chơi phục vụ dạy và học nâng cao chất lượng.
- Phối kết hợp với phụ huynh trong việc dạy chuyện cho trẻ.
2.3.2. Các biện pháp thực hiện
* Biện pháp 1: Xây dựng nề nếp, nắm bắt đặc điểm, tạo hứng thú và sự
chú ý của trẻ trong hoạt động làm quen với tác phẩm văn học thông qua kể
chuyện.
Trong các hoạt động học nói chung và hoạt động văn học (kể chuyện) nói
riêng, việc xây dựng nề nếp cho trẻ luôn được đặt lên hàng đầu. Vì vậy ngay từ
đầu năm học tôi luôn chú trọng đến việc rèn luyện nề nếp, đi sâu tìm hiểu tâm lý
trẻ. Để biết được tính cách riêng của mỗi trẻ tôi đã ghi nhật ký trẻ theo dõi hàng
ngày, từ đó xây dựng kế hoạch đặt ra biện pháp chăm sóc, giáo dục trẻ cho phù
hợp với đặc điểm cá nhân của trẻ.
Với trẻ mẫu giáo (4-5 tuổi) trẻ không thể ngồi im lặng nghe cô kể chuyện
từ đầu đến hết một hoạt động là rất khó bởi ở lứa tuổi này sự tập chung chú ý
của trẻ còn hạn chế vì vậy cô cần có những thủ thuật sáng tạo, luôn đổi mới để
gây hứng thú cho trẻ vào hoạt động, hiểu được đặc điểm của trẻ trong việc làm
quen với tác phẩm văn học thông qua kể chuyện tôi đã sử dụng biện pháp kể
chuyện kết hợp với âm nhạc đan xen cụ thể như sau: Tôi sử dụng âm nhạc từ
lần, kể đầu tiên bằng cách dạo bản nhạc để gây hứng thú và sự chú ý khi bản
nhạc dừng tôi bắt đầu kể, kể lần cuối để tạo không khí sôi động.
Ví dụ: Khi kể cho trẻ nghe câu truyện “Tích Chu” tôi bật nhạc cho trẻ nghe
bài hát “Cháu yêu bà”. Biện pháp này đòi hỏi giáo viên phải nắm được nội dung
câu chuyện để lựa chọn bài hát cho phù hợp.
Kể chuyện đến với trẻ trên nền nhạc sẽ tạo ra được sự lôi cuốn, hấp dẫn đối

với trẻ đến với những câu chuyện với những đoạn tình tiết hồi hộp vui vẻ khi
được kết hợp cùng với những âm thanh đan xen sẽ làm nổi bật giọng kể của cô
tăng sức hấp dẫn cuốn hút của một chuyện kể đến với trẻ.
Sử dụng biện pháp này giáo viên phải rất kéo léo để giữ được trọng tâm của
hoạt động là kể chuyện.
Để thêm phần hấp dẫn tôi còn sáng tạo ra giai điệu cho những câu chuyện,
đặc biệt là với những chuyện dân gian, khi kể đến đoạn đó thì tôi có thể hát lên.
Ví dụ: Câu truyện “Cáo thỏ và gà trống”
Trong một hoạt động chung làm quen với văn học (chuyện kể) cần đảm bảo
các nội dung, thay đổi các hình thức giới thiệu để câu chuyện đến với trẻ thêm
phần hấp dẫn.
* Biện pháp 2: Làm đồ dùng, đồ chơi, sử dụng đồ dùng trực quan
sinh động, phong phú.
Để hoạt động đạt kết quả cao, với bản thân tôi cũng tranh thủ mọi lúc mọi
nơi vì tôi luôn chú trọng đến đồ dùng, đồ chơi để tạo mô hình trực quan sử dụng
8


vào việc kể chuyện. Để đạt được điều đó tôi phải làm, mua sắm, sưu tầm chuẩn
bị những nguyên vật liệu rẻ tiền và sẵn có nhưng phải đảm bảo vệ sinh sạch sẽ
an toàn khi sử dụng đối với trẻ như chai nhựa, lon bia, vải vụn, sách báo, lịch cũ,
lõi giấy vệ sinh, ống lon, xốp, cành cây khô, quần áo cũ để làm đồ dùng trực quan
dạy trẻ. (Ảnh 1: Thu gom nguyên vật liệu và vệ sinh sạch sẽ), (Ảnh 2: Mài, cắt
nguyên vật liệu để an toàn khi sử dụng).
Dựa vào từng chủ đề tôi triển khai kế hoạch làm đồ dùng đồ chơi một
cách cụ thể mỗi chủ đề đều có một bộ đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho quá trình
học tập và vui chơi của trẻ. Ngoài việc chuẩn bị của cô, để tạo ấn tượng cho trẻ
nghe kể chuyện tôi còn tạo cho trẻ tham gia vào hoạt động chuẩn bị đồ dùng trực
quan như hướng dẫn trẻ cùng làm với cô bằng cách, tôi cắt sẵn các băng giấy, vẽ
con vật khuyết, thiếu bộ phận để trẻ tham gia vào hoạt động như xé, dán, gấp

giấy hoặc vẽ thêm mắt, mũi, tai cho các con vật, ngoài ra tôi còn cho trẻ tô màu
làm thành sách tranh về câu chuyện, làm những bộ trang phục để dạy trẻ đóng
kịch theo từng chủ đề và phù hợp với nội dung bài dạy.
(Ảnh 3: Cô cùng trẻ làm đồ dùng, đồ chơi).
Hàng tháng tôi và các cháu đều sử dụng những vật liệu có sẵn như giấy
vụn, các loại lá, các màu, hạt, hột… để xé dán thành những cuốn tranh chuyện
do trẻ tự làm bằng những hình ảnh sưu tầm được, gợi ý cho trẻ tự sáng tạo theo
trí tưởng tượng của trẻ.
Từ những quần áo, vải vụn, ống giấy… Tôi hướng dẫn trẻ làm các con rối
cùng với cô thật xinh xắn từ những chuyện kể trẻ được làm quen, được nghe.
Ví dụ: Từ lõi giấy vệ sinh tôi kết hợp với qủa bóng bàn làm phần đầu con
rối, tóc làm bằng đất nặn hoặc bằng sợi vải, miếng sốp hoặc mảnh vải bọc ra
ngoài lõi giấy làm áo đầm và vẽ các hoạ tiết trang trí đa dạng màu sắc để thu hút
trẻ và tôi có thể hướng dẫn trẻ làm theo hoặc tôi có thể sử dụng vải vụn, mút,
giấy, lá cây xốp bìa cứng để làm mũ các nhân vật có trong những câu chuyện
học trong chủ đề….để làm những bức tranh, cuốn sách tranh, làm những bộ
trang phục những chiếc mũ thật xinh xắn để trẻ được biểu diễn trong khi đóng
kịch.
Sau khi kể chuyện xong tôi thường làm những loại sách tranh chuyện in
mờ những hình ảnh có trong câu chuyện do đó việc cho trẻ mạc lại những hình
ảnh trong câu chuyện cũng góp phần làm cho trẻ hứng thú khi xem và khắc sâu
lại cho trẻ những hình ảnh có trong câu chuyện.
Để giờ học gây hứng thú với trẻ tôi sử dụng những đồ dùng, đồ chơi làm
được tạo nên một mô hình trực quan sinh động lồng ghép sử dụng vào giờ học,
tạo cho trẻ cảm thấy thích thú và tò mò chú ý vào giờ học.
Ví dụ: Với hoạt động kể chuyện: “Thỏ dọn nhà” tôi sẽ sử dụng quả bóng
ten nít làm đầu, lõi giấy vệ sinh làm cổ và thân, rồi dùng vải làm áo, váy, lấy xốp
cắt tạo thành tai, mắt, mũi miệng…..tạo nên thỏ vàng, thỏ nâu....Với sự bố trí
cây xanh, ngôi nhà tôi tạo nên một mô hình trực quan cho câu chuyện, kết hợp
với lời kể và đàm thoại sẽ cuốn hút trẻ vào câu chuyện.

9


* Biện pháp 3: Sử dụng giọng điệu, ngữ điệu, cử chỉ phù hợp với tính
cách của từng nhân vật.
Khi thực hiện một hoạt động kể chuyện bản thân tôi có một thuận lợi cơ
bản đó là có giọng nói nhẹ nhàng, tình cảm, dễ nghe và chuẩn tiếng phổ thông
đặc biệt là tôi rất thích hoạt động văn học (kể chuyện). Nhưng có lẽ điều đó vẫn
chưa đủ để lôi cuốn trẻ hứng thú vào hoạt động, bởi vì quan điểm của tôi ngoài
những ưu điểm cô cần phải thực hiện về ngữ điệu sắc thái, tình cảm điệu bộ, ánh
mắt, nét mặt sao cho phù hợp với diễn biến của tác phẩm bộc lộ rõ tính cách
nhân vật qua ngôn ngữ đọc, kể để giúp trẻ hiểu rõ được tính cách tốt, xấu của
từng nhân vật mà cô đang đọc, kể. Để giọng đọc, kể của tôi được tốt hơn tôi đã
luyện bằng cách:
Ví dụ: Để luyện giọng tốt thì mỗi buổi sáng, sau khi thức dậy, tôi thường
luyện thanh quản bằng một đoạn chuyện kết hợp với việc chuẩn bị đến trường
mà không ảnh hưởng đến thời gian của mình. Biện pháp đó vừa giúp tôi luyện
được giọng của mình lại vừa giúp tôi nhớ và thuộc câu chuyện đó một cách
nhanh hơn.
Để thực hiện được sắc thái tình cảm nhân vật, tôi tập thể hiện bằng ánh
mắt theo từng nhân vật.
Ngoài ra để luyện tôi có thể soi gương tập thể hiện cử chỉ điệu bộ, rèn ngữ
điệu nhân vật sao cho phù hợp.
Cũng có một cách để ta luyện giọng đó là ta lắng nghe chương trình “Đọc
truyện đêm khuya” của đài tiếng nói Việt Nam hay các chương trình trên ti vi.
Khi chúng ta nghe các nghệ sĩ kể chuyện chúng ta chú ý đến giọng điệu cơ bản
của tác phẩm văn học, ngữ điệu, cách ngắt giọng, nhịp điệu cường điệu của âm
thanh ngôn ngữ để chúng ta học cách đọc, kể diễn cảm các tác phẩm văn học (kể
chuyện).
Ví dụ: Khi tôi kể cho trẻ nghe chuyện “Ba chú lợn nhỏ”.

Cô thể hiện nhân vật Lợn Trắng và Lợn Đen dũng cảm, giọng kể mạch
lạc, rõ ràng đanh thép, nét mặt hiên ngang.
Hổ Vằn giọng ồm ồm, to quát tháo Lợn Trắng, nét mặt Lợn Vằn dữ tợn.
Lợn Trắng với tính cách nhút nhát thì giọng rụt rè, run run, nét mặt biểu
lộ sự sợ hãi.
Từ những biện pháp tự rèn luyện bản thân tôi thấy đã mang lại hiệu quả
rất cao trong giờ dạy kể chuyện tôi thấy trẻ hứng thú ngồi im nghe cô kể chuyện.
Trong tất cả các tác phẩm văn học (kể chuyện) mà tôi định đưa ra cho trẻ cảm
nhận tôi luôn xác định chuẩn giọng đọc, giọng kể cho câu chuyện, giọng đặc
trưng cho từng nhân vật, từng tình huống trong chuyện. Và khi kể, đọc cho trẻ
nghe hay khi đã hướng dẫn trẻ đọc, kể tôi cố gắng giúp trẻ nhận ra, nhớ được sắc
thái cơ bản trong giọng kể, lời thuật, phân biệt ngữ điệu lời nói các loại nhân vật,
giúp trẻ nhận ra ngôn ngữ đời thường. Qua tác phẩn văn học (kể chuyện), trẻ
quen dần tính chất nhiều ý nghĩa và tinh luyện của ngôn ngữ văn hoá, dần dần
tiến tới hiểu được nghĩa thực đến nghĩa bóng, từ nghĩa văn cảnh đến ý tưởng nhà
văn muốn truyền đạt.
10


Ví dụ: Với câu chuyện “Rùa và Thỏ” tôi sử dụng mô hình sân khấu là một
khu rừng nhỏ, có hoa, cỏ, cây…Trẻ làm các con rối từ các loại rau, củ, quả. Khi
tôi dạy, tôi dùng cánh tay lồng vào con rối, điều khiển con rối bằng ba ngón tay:
Ngón cái, trỏ, giữa sao cho những cử chỉ phù hợp với lời thoại trong chuyện…
Nhờ việc sử dụng nghệ thuật rối trong tiết học mà số trẻ có khả năng cảm thụ tác
phẩm văn học (kể chuyện) đạt cao, đa số trẻ nhớ được nội dung câu chuyện, lời
thoại của các nhân vật trong chuyện và qua đó trẻ biết nhận xét đánh giá tính
cách của nhân vật trong chuyện như ai là người xấu? Ai là người tốt.
* Biện pháp 4: Lấy trẻ làm trung tâm của các hoạt động dạy và học.
Thực tế hiện nay quan điểm “Giáo viên làm trung tâm cho mọi hoạt động
giáo dục”. Đã chuyển sang quan điểm “Lấy trẻ làm trung tâm”. Trẻ phải được

coi là trung tâm của mọi hoạt động giáo dục. Giáo viên cần phải dựa vào đặc
điểm tâm sinh lý và đặc điểm nhận thức của từng trẻ để từ đó lập kế hoạch giáo
dục phù hợp. Bên cạnh đó giáo viên mầm non cần hiểu rằng việc đặt câu hỏi
“Trẻ học gì?” chỉ là hình thức bề ngoài của một vấn đề. Mà cần phải đặt câu hỏi
“Trẻ học như thế nào?” Đó mới là điều cốt lõi của quá trình giáo dục trẻ.
Như chúng ta đã biết phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm là
phương pháp phát huy được tối đa tính tích cực, khả năng tiếp thu và trí tưởng
tượng của trẻ. Vì vậy khi sử dụng phương pháp này trong quá trình dạy trẻ cô
chỉ nên gợi mở, kích thích sự sáng tạo của trẻ, hướng dẫn trẻ để trẻ được chủ
động tư duy từng chi tiết các nhân vật qua các câu chuyện, không sử dụng câu
hỏi đóng mà sử dụng câu hỏi mở.
Ví dụ: Câu chuyện: “Ngôi nhà ngọt ngào” Chủ đề bản thân tôi tạo dựng
tình huống gây hứng thú vào bài cho trẻ. Hai cậu bé Bin và Bơ vào lớp trò
chuyện với các bạn, sau đó cô hỏi trẻ Bin và Bơ là nhân vật trong chuyện gì?
Muốn biết được Bin và Bơ là nhân vật trong chuyện gì chúng ta lắng nghe cô kể
chuyện Ngôi nhà ngọt ngào thì rõ nhé!
- Cô kể chuyện cho trẻ nghe với giọng khoan thai chầm chầm, thể hiện nét
mặt, cử chỉ, ngữ điệu, nhịp điệu mang tính chữ tình. Sau đó cô đặt câu hỏi đàm
thoại với trẻ.
- Truyện có tên là gì?
- Bin và Bơ là người như thế nào?
- Bin và Bơ có sỡ thích là gì?
Cô cho trẻ xem tranh minh họa và đặt câu hỏi đàm thoại với trẻ và giúp trẻ
nhớ lại, tự tin hơn khi trả lời câu hỏi của cô. Làm giàu các biểu tượng cho trẻ để
giúp trẻ kể chuyện sáng tạo: Tạo tình huống có thật để trẻ quan sát, phán đoán,
suy đoán và đưa ra các kết luận về các sự vật và hiện tượng trẻ được quan sát.
Ví dụ: Ở chủ đề thế giới thực vật. Để giúp trẻ có thể kể chuyện về “Bát canh
cải” trước đó hạt cải ra ươm vào một ô đất nhỏ, hàng ngày cho trẻ tưới nước và
hướng trẻ quan sát xem được chăm sóc như vậy thì điều gì sẽ đến với hạt cải.
Qua vài ngày quan sát đến khi hạt cải nẩy mầm và ra lá, tôi gợi hỏi trẻ một số

câu hỏi như: Hàng ngày các con chăm sóc hạt cải như thế nào? Được tưới nước
11


hàng ngày hạt cải đã như thế nào? Tiếp đó tôi mới hướng cho trẻ kể chuyện về
cây cải. (Ảnh 5: Cô cùng trẻ quan sát rau cải dẫn dắt vào bài).
Để giúp trẻ nhớ được trình tự câu chuyện, kể chuyện diễn cảm và hóa thân
vào các nhân vật khi trẻ đóng kịch, trong các giờ hoạt động chung tôi đã luôn
chú ý tới hệ thống câu hỏi, câu gợi ý và đồ dùng trực quan để tạo sự hứng thú
và khuyến khích trẻ thể hiện các sắc thái tình cảm, ngữ điệu giọng của các nhân
vật trong từng câu chuyện.
Ví dụ: Ở chủ đề thế giới động vật với câu chuyện “Ba chú lợn nhỏ”
+ Hệ thống câu hỏi về nhân vật Hổ Vằn, cần đặt các câu hỏi như: Hổ Vằn
là con vật như thế nào? Vậy khi bắt trước Hổ Vằn nói thì phải thể hiện giọng nói
như thế nào? Cả lớp mình hãy chú ý xem bạn giả giọng của Hổ Vằn có giống
không nhé! Với con sẽ thể hiện như thế nào?
+ Đồ dùng trực quan: Sử dụng tranh, sân khấu, sa bàn, rối tay, băng hình
theo lựa chọn phù hợp với nội dung câu chuyện, đã được tách lời để tạo
hình ảnh sống động thu hút sự chú ý của trẻ và giúp trẻ ghi nhớ, khắc sâu về nội
dung, diễn biến của câu chuyện, thể loại tôi đưa ra hệ thống câu hỏi đã chuẩn bị
có tính lôgic để đàm thoại với trẻ với phương châm “lấy trẻ làm trung tâm”.
Bên cạnh các biện pháp nói trên trong các giờ dạy trẻ đóng kịch tôi còn sưu
tầm các bản nhạc phù hợp với câu chuyện để làm phụ họa khi trẻ thể hiện các
vai (Ảnh 6: Cô sử dụng tranh, sân khấu khi kể chuyện).
- Tổ chức hội thi bé kể chuyện hay của lớp: Mỗi chủ đề tổ chức một lần
vào tuần cuối của chủ đề. Trong mỗi lần tổ chức thi tôi đều mời một số giáo viên
trong trường, ban giám hiệu và một số phụ huynh của lớp tới dự. Qua hình thức
này đã tạo được hứng thú cho trẻ và sự quan tâm, phấn khởi, sự tin tưởng của
các bậc phụ huynh đối với việc chăm sóc, giáo dục của giáo viên trong lớp. Từ
những câu hỏi cô đưa ra kích thích được tư duy của trẻ giúp trẻ nhớ lại khắc sâu

hơn nội dung chuyện một cách chính xác và sâu sắc.
Có thể nói lấy trẻ làm trung tâm của các hoạt động dạy và học trong
trường mầm non là thực sự rất cần thiết và quan trọng. Nó được ví như người
giáo viên thứ hai trong công tác tổ chức, hướng dẫn trẻ nhằm phát huy tính tích
cực chủ động sáng tạo của trẻ. Trẻ được chủ động đưa ra những ý tưởng của
mình và tự tìm tòi khám phá. Ngoài ra còn tạo cơ hội cho trẻ được chia sẻ giải
bày tâm tư nguyện vọng, mong ước của trẻ với cô với bạn bè nhờ vậy mà cô
hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau hơn hoạt động phối hợp nhịp nhàng hơn. Vì thế mà
giờ hoạt động làm quen với tác phẩm văn học thông qua kể chuyện đạt kết quả
cao hơn.
* Biện pháp 5: Lồng ghép tích hợp hoạt động học và chuyên đề vào
hoạt động văn học thông qua kể chuyện.
Vào đầu năm học, có những chuyên đề đổi mới bổ sung, chỉnh sửa về
nội dung, phương pháp giáo dục mầm non lấy trẻ làm trung tâm và các chuyên
đề kế cận của những năm học trước như chuyên đề phát triển ngôn ngữ, chuyên
đề phát triển vận động, chuyên đề giáo dục âm nhạc, chuyên đề giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ, chuyên đề giáo dục bảo vệ môi trường, chuyên đề an toàn
12


giao thông, chuyên đề tiết kiệm năng lượng,… Chính vì thế tôi thấy việc lồng
ghép các nội dung chuyên đề vào các hoạt động nói chung và hoạt động văn học
thông qua kể chuyện nói riêng là việc làm rất cần thiết giúp trẻ nói rõ ràng, mạch
lạc, phát âm đúng, chuẩn ngôn ngữ tiếng việt. Việc tích hợp các hoạt động học,
chuyên đề vào tiết dạy sẽ giúp giáo viên tổ chức bài giảng một cách nhẹ nhàng,
linh hoạt, không cứng nhắc, gò bó, áp đặt mà giúp trẻ hứng thú hơn trong giờ
học. Bởi các hoạt động học, nội dung chuyên đề mang tính giáo dục cao. Nội
dung chuyên đề giúp cho trẻ mầm non tạo được những thói quen những hành vi
trong cuộc sống cũng như giáo dục ý thức của con người với môi trường, con
người với cuộc sống. Thông qua các hoạt động học, cũng như nội dung chuyên

đề tôi có thể tích hợp, lồng ghép vào nội dung của giờ học sao cho giờ học liên
hoàn và phù hợp với nội dung bài học cụ thể như:
Ví dụ: Ở chủ đề “Động vật” qua câu truyện “Dê con nhanh trí”
Đối với trẻ nhỏ kỹ năng giao tiếp trong cuộc sống hàng ngày vô cùng quan
trọng. Làm như thế để trẻ lĩnh hội các kỹ năng ấy. Đây chính là nghệ thuật của
cô: Cô lấy tấm gương của các bạn tốt để trẻ noi theo. Đặc biệt là những câu
chuyện có nội dung vô cùng hấp dẫn với trẻ cô đưa ra để giáo dục.
Với chủ đề này tôi tích hợp hoạt động: Toán; Khám phá khoa học.
Lồng ghép chuyên đề giáo dục kỹ năng sống.
Ví dụ: Ở chủ đề “Gia đình” qua câu chuyện “Ngôi nhà ngọt ngào”
Giáo dục trẻ những điều cơ bản trong cuộc sống thường ngày. Cô giáo dục
trẻ: Hàng ngày các con phải nhớ đánh răng vào buổi sáng và tối, ngoài ra cần
phải thường xuyên xúc miệng nước muối răng sạch sẽ không bị sâu răng.
Tôi tích hợp hoạt động học: Âm nhạc; Tạo hình.
Lồng ghép chuyên đề Giáo dục vệ sinh.
Ví dụ: Chủ đề “Giao thông” kể câu chuyện “Kiến con đi xe ô tô”
Giáo dục trẻ về an toàn giao thông, trẻ biết tín hiệu, yêu cầu của đèn xang,
đèn đỏ, đèn vàng, khi trẻ tham gia giao thông phải có người lớn dẫn qua đường.
Với chủ đề này tôi tích hợp: Hoạt động Toán; Khám phá khoa học.
Lồng ghép chuyên đề: Giáo dục an toàn giao thông.
Ví dụ: Chủ đề “Quê hương đất nước Bác Hồ”
Kể chuyện theo tranh “Bác Hồ về thăm quê”.
+ Tranh 1: Bác Hồ với các em thiếu nhi.
+ Tranh 2: Bác Hồ mặc dản dị nói chuyện với các cụ già.
+ Tranh 3: Bác Hồ đang trồng cây.
Cô giáo dục trẻ: Các con ạ! Bác Hồ của chúng ta rất yêu Tổ Quốc, yêu quê
hương. Bác luôn dành nhiều tình thương cho mọi người, Bác yêu thiên nhiên
nên mỗi lần về quê Bác đều trồng cây để thiên nhiên tươi mát và môi trường
trong sạch. Vì vậy các con hãy học tập theo tấm gương của Bác Hồ luôn giản dị,
vui vẻ hoà đồng với mọi người và luôn giữ cho môi trường luôn trong sạch nhé!

Từ việc lồng ghép nội dung các chuyên đề vào hoạt động kể chuyện tôi thấy
giờ học đạt kết quả cao hơn, chất lượng học sinh được nâng lên rõ rệt. Trong
hoạt động hàng ngày ở trường trẻ biết cách cư sử tốt với cô và mọi người xung
13


quanh. Vì thế có thể nói hoạt động chuyên đề là hoạt động cơ bản, giúp trẻ lĩnh
hội được đầy đủ kiến thức trong quá trình học tập. Hơn nữa việc lồng ghép
chuyên đề còn giúp trẻ phát huy được tính tích cực chủ động sáng tạo của trẻ
trong hoạt động làm quen với tác phẩm văn học thông qua chuyện kể.
Tôi tích hợp hoạt động: Âm nhạc; Khám phá khoa học.
Lồng ghép chuyên đề giáo dục trẻ học tập và làm theo tấm gương đạo đức
Hồ Chí Minh.
* Biện pháp 6: Dạy trẻ đóng kịch
Qua các năm đứng lớp tôi đã thực sự có nhiều đầu tư vào việc đổi mới các
phương pháp, hình thức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học thông qua kể
chuyện và đã chú trọng nhiều đến việc kể diễn cảm, dạy trẻ kể lại chuyện, kể
chuyện sáng tạo dưới nhiều hình thức đa dạng và phong phú. Song việc dạy trẻ
đóng kịch còn có nhiều hạn chế.
Chưa có sáng tạo trong việc chuyển thể từ chuyện kể sang kịch bản sân khấu,
không tạo ra được tính kịch - sự kiện - sự biến, lời thoại còn dài dòng khó hiểu,
tôi còn nặng nề trong việc dẫn chuyện làm cho kịch bản trở nên rời rạc - chưa
hấp dẫn. Hầu hết các vở kịch còn thiếu các yếu tố phụ trợ như: Âm thanh, cảnh
trang trí, trang phục…làm cho hoạt động đóng kịch không thu hút được sự chú ý
của trẻ. (Ảnh 7: Sử dụng, phối hợp hoạt cảnh, âm thanh khi đóng kịch).
Nhận định được điều này tôi đã thay đổi phương pháp, sử dụng các âm
thanh nhạc cụ như đàn, trang trí cây cối hoa lá…tạo nên màn kịch và cho trẻ vào
vai thể hiện các nhân vật trong chuyện. Ngoài ra tôi phải biết lựa chọn tác phẩm
bởi vì: Trẻ ở tuổi mầm non chưa thể đọc được chuyện và quá trình cho trẻ làm
quen với tác phẩm văn học thông qua kể chuyện cần phải đa dạng, sinh động

nên một trong những yêu cầu khi chọn tác phẩm văn học có thể chuyển từ ngôn
ngữ viết sang ngôn ngữ kể lại, chuyển thể từ chuyện sang kịch bản. Đối với tác
phẩm chuyển từ chuyện sang kịch bản đòi hỏi chuyện phải có tính kịch, có mâu
thuẫn, xung đột giữa các nhân vật.
Các tác phẩm được lựa chọn phải đáp ứng được yêu cầu giáo dục. Giáo dục
tình yêu quê hương đất nước, tình cảm gia đình, cách đối nhân xử thế, bộc lộ
tính cách của nhân vật phải rõ ràng, phù hợp qua hành động và ngôn ngữ.
Chuyển thể kịch bản: Là quá trình chuyển thể tác phẩm từ kể sang kịch bản.
Đây là công việc hết sức quan trọng, đòi hỏi người giáo viên phải thực sự hiểu
sâu sắc tác phẩm, tính cách từng nhân vật trong tác phẩm. Chủ động trong việc
sáng tạo hay bổ sung thêm những tình tiết, sự kiện vào kịch bản để tạo nên sự
hấp dẫn, lôi cuốn mà không thay đổi nội dung cốt chuyện trước hết giáo viên
phải xác định rõ số lượng nhân vật trong một tác phẩm, quá trình phát triển tâm
lý, tính cách rõ nét của mỗi nhân vật sao cho phù hợp và nổi bật được nội dung
tác phẩm.
Ngoài ra còn phải xác định tính chất ngôn ngữ nhân vật: Bởi trong các vở
kịch, tính cách các nhân vật được bộc lộ qua hành động và ngôn ngữ trong đó
bao gồm cả ngôn ngữ độc thoại vì ngôn ngữ độc thoại trong kịch bản thường là
những lời giới thiệu, lời dẫn chuyện trong chuyện kể, đòi hỏi giáo viên phải
14


khéo léo đưa ra những lời giới thiệu, lời nói đó trở thành lời nói của nhân vật
cùng với thái độ, cử chỉ, hành động để giúp cho người nghe, người xem hiểu
được diễn biến của vở kịch.
Ví dụ: Chủ đề “Gia đình” với câu truyện Thỏ dọn nhà.
Tôi dựng cảnh ngôi nhà, bàn ghế, giỏ khâu với quang cảnh cây xanh, hoa lá.
rồi dựng cảnh con đường, hàng cây …
Cháu Tuấn Anh đóng vai (Thỏ Nâu - Anh cả trong nhà giọng trầm tĩnh) Anh
Thỏ Nâu giao việc cho các em giọng nói phải dứt khoát trững trạc, Thỏ Hồng là

em út trong nhà nhỏ hơn giọng nói nhanh nhẩu. (Ảnh 8: Dạy trẻ đóng kịch).
Hay trong câu truyện “Ba chú lợn nhỏ”, chuyện kể mở đầu có đoạn ba chú
lợn nhỏ rủ nhau làm nhà lợn Trắng làm nhà bằng rơm, lợn Đen làm nhà bằng
gỗ còn lợn Hồng muốn có một ngôi nhà thật vững chắc nên xây bằng gạch.
Khi chuyển thể thành kịch thì “Lợn mẹ xuất hiện và gọi ba con đến và bảo
giờ ba con đã lớn phải lên đường và tự xây cho mình một ngôi nhà các con nhớ
cẩn thận và làm thật chăm chỉ nhé”.
Qua mỗi màn kịch tôi đưa nhạc nhẹ nhàng vào trong vở kịch, từ đó tạo nên
sự hấp dẫn của vở kịch, trẻ yêu và thích tham gia đóng kịch.
Thông qua việc đóng kịch giúp cho trẻ củng cố, hiểu rõ nội dung và lời
thoại của nhân vật trong chuyện kể, bên cạnh đó nó còn giúp cho trẻ phát triển
ngôn ngữ, trẻ nói mạch lạc và biết dùng lời để diễn đạt ý trẻ muốn nói.
Dạy trẻ đóng kịch thật sự đã giúp cho trẻ cảm nhận tác phẩm văn học (kể
chuyện) một cách sâu sắc và để đạt được điều đó thì việc trang trí sân khấu và
hóa trang cho trẻ rất quan trọng ví dụ câu chuyện “Ba chú lợn nhỏ” tôi làm sân
khấu bằng hình ảnh ngôi nhà và tạo dựng cây cỏ cho phù hợp.
Bên cạnh việc làm mô hình sân khấu thì việc hóa trang cho trẻ đóng kịch
cũng rất cần thiết với những câu chuyện “Thỏ dọn nhà” thỏ mẹ già hơn đầu bịt
khăn nhung, thỏ bố mặc bộ quần áo nâu còn thỏ con tùy vào từng nhân vật gắn
liền việc đội mũ thì cho trẻ đội mũ thỏ Nâu, thỏ Vằn, thỏ Đốm, thỏ Khoang, thỏ
Hồng.
Việc bố trí sân khấu phù hợp trang phục đẹp sẽ giúp trẻ tự tin khi trẻ hóa
trang nhập vai từng nhân vật trong tác phẩm một cách sinh động và chân thực
các nhân vật có trong mỗi câu chuyện mà trẻ được trải nghiệm, trẻ tự tin mạnh
dạn hơn.
* Biện pháp 7: Làm quen với tác phẩm văn học thông qua kể chuyện ở
mọi lúc, mọi nơi.
Đối với trẻ ở lứa tuổi này rất dễ nhớ nhưng cũng rất mau quên, tư duy của
trẻ còn hạn chế, vốn kinh nghiệm còn ít, sự hiểu biết về cuộc sống còn hẹp. Vì
vậy cần cho trẻ làm quen tác phẩm văn học thông qua chuyện kể ở mọi lúc mọi

nơi nhằm giúp trẻ hình thành và phát triển ngôn ngữ lĩnh hội kiến thức được dễ
dàng.
+ Giờ đón - trả trẻ, ngoài công việc nhắc trẻ chào bố mẹ, ông bà, cô giáo,…
giữ vệ sinh tôi thường hay trò chuyện với trẻ theo chủ đề của chương trình học
hoặc tôi trò chuyện với trẻ về nội dung chuyện kể, trong chủ đề đó.
15


Ví dụ: Với chủ đề “Gia đình của bé” vào giờ đón trẻ tôi trò chuyện với trẻ về
gia đình trẻ như: Trong gia đình con có những ai? Con có cảm nhận gì về người
thân trong gia đình và mẹ của con? rồi tôi dẫn dắt trò chuyện với trẻ về câu
chuyện “Vẽ chân dung mẹ”.
Hoặc với câu truyện “Tích Chu” tôi sẽ mở băng đĩa cho trẻ nghe câu truyện.
Hay tôi cho trẻ được chơi theo ý thích trong đó góc sách chuyện tôi luôn
khuyến khích trẻ tham gia. Trẻ sẽ được xem các câu chuyện mà trẻ thích, được
chơi với các con rối trẻ yêu, được nghe các câu chuyện mà trẻ cảm thấy hứng
thú…Khi trẻ được tiếp xúc nhiều lần trẻ sẽ dần dần cảm nhận được những cái
hay cái đẹp trong các tác phẩm đó và sẽ càng ngày càng thích thú hơn với các
hoạt động văn học (kể chuyện).
+ Hoạt động ngoài trời cũng cần cho trẻ làm quen với văn học thông qua
kể chuyện, theo nội dung của từng chủ đề: Trẻ được ngồi dưới tán cây nghe cô
kể các câu chuyện cổ tích, những câu chuyện gắn với cuộc sống hàng ngày của
các con. (Ảnh 9: Cô kết hợp kể chuyện cho trẻ nghe).
+ Làm quen văn học thông qua chuyện kể qua các “hoạt động khác”.
Trong mọi giờ học khác đều có thể tích hợp hoạt động làm quen văn học thông
qua những câu chuyện đã học của các chủ đề.
+ Trẻ làm quen văn học thông qua giờ “hoạt động góc”: Trong giờ hoạt động
chung trẻ không thể thuộc được câu chuyện vì ở lứa tuổi này trẻ rất dễ nhớ mà
mau quên. Ta cần cho trẻ làm quen văn học thông qua kể chuyện mọi lúc, mọi
nơi và hoạt động góc, giờ hoạt động góc trẻ được tham gia chơi rất hồn nhiên

mạnh dạn có thể chơi trò chơi “cô giáo” ở góc phân vai: Một cháu làm cô giáo
dạy các cháu kể chuyện nhằm giúp trẻ nhớ lại trình tự câu chuyện được học.
Ví dụ: Chơi về chủ đề “Gia đình” thì cháu chơi ở góc phân vai trò chơi ở
góc học tập xem sách chuyện tranh chữ to tạo cho trẻ cảm giác là trẻ có thể đọc
được quyển chuyện đó hoặc có thể biết được quyển chuyện đó nói về ai? Trẻ có
thể dựa vào chuyện để khám phá ra các nhân vật, chuyện tranh theo chủ đề. Tôi
nhận thấy qua giờ hoạt động góc trẻ mạnh dạn, thích giao tiếp và phát triển
nhiều về từ, củng cố lại những kiến thức đã học. Đặc biệt là trẻ rất thích tự lập
trong lúc tự làm sách, chuyện, tranh phấn khởi và rất thích tham gia chơi ở góc
này. (Ảnh 10: Trẻ chơi ở góc học tập).
+ Cho trẻ làm quen văn học thông qua “các buổi sinh hoạt, ngày hội, ngày
lễ”: Qua các buổi sinh hoạt, ngày hội, ngày lễ cũng cần cho trẻ làm quen văn
học thông qua kể chuyện, cứ một chủ đề vào buổi chiều thứ sáu cuối chủ đề tôi
lại tổ chức cho trẻ sinh hoạt văn nghệ kể chuyện, đóng kịch có chuẩn bị mũ các
con vật, hoa văn nghệ…Qua một thời gian thực hiện tôi nhận thấy trẻ rất thích
và mong đợi đến buổi chiều cuối chủ đề, trẻ được vui chơi thoải mái, được nghỉ
ngơi, thư giản, củng cố lại kiến thức đã học dưới hình thức biểu diễn văn nghệ.
Trong các ngày hội ngày lễ tôi hay bàn bạc với nhà trường nên dành nhiều thời
gian cho các cháu được tham gia kể chuyện, đóng kịch.
Ví dụ: Ngày tết trung thu trẻ kể chuyện sáng tạo về chú Cuội, đóng kịch
chú Cuội và chị Hằng, mùng 8/3 trẻ kể chuyện sáng tạo của trẻ để nhớ ơn bà, mẹ
16


cô giáo... Ngày khai giảng năm học mới, bế giảng năm học cho trẻ đóng kịch
biểu diễn trên sân khấu.
Đó cũng là một hình thức tuyên truyền về ngành học rất lớn, trẻ rất thích
được làm và được khen. Giúp trẻ phát triển về trí tuệ, nhanh nhẹn, mạnh dạn
trước mọi người và cảm thụ được cái hay, cái đẹp của văn học thông qua kể
chuyện.

Qua việc áp dụng một số biện pháp trong và ngoài giờ học, chất lượng về
hoạt động làm quen tác phẩm văn học thông qua kể chuyện của lớp tôi tăng lên
rõ rệt, các cháu rất thích học hoạt động này, rất mạnh dạn khi giao tiếp, thích trò
chuyện cùng người lớn và đặc biệt rất thích tham gia vào hoạt động của tất cả
các chương trình giáo dục mầm non nói chung, hoạt động văn học thông qua kể
chuyện nói riêng.
* Biện pháp 8: Giáo dục trẻ cá biệt
Trẻ trong lớp sự phát triển không đều như nhau. Mỗi cháu đều có một cá
tính riêng, cháu thì nhanh nhẹn hoạt bát, cháu thì nhút nhát chậm chạp. Là giáo
viên tôi luôn gần gũi tiếp xúc với trẻ để nắm bắt được tâm sinh lí của trẻ và khả
năng tiếp thu của trẻ để từ đó có những biện pháp dạy trẻ phù hợp. Với trẻ dù
mạnh dạn hay không mạnh dạn tôi cũng động viên khích lệ trẻ cùng cô tham gia
vào các hoạt động. Đối với trẻ còn nhút nhát tôi luôn cổ vũ động viên trẻ và cho
trẻ hoạt động thường xuyên vào các cuộc thi, khi trẻ thực hiện được tôi luôn kịp
thời khen gợi, khuyến khích trẻ để trẻ hứng thú mạnh dạn, tự tin hơn trong hoạt
động.
Việc giáo dục cá biệt có ý thức nề nếp khi sinh hoạt tập thể, vui chơi, học
tập cùng bạn bè trong lớp trong các hoạt động hàng ngày là nhiệm vụ quan trọng
của giáo viên mầm non. Có như vậy mới hình thành dần dần ở trẻ những thói
quen kỷ luật, những nề nếp nội quy, tạo tiền đề nhân cách sống của con người
văn minh sau này cho trẻ. Đặc biệt trong lĩnh vực cho trẻ làm quen với tác phẩm
văn học thông qua kể chuyện, giáo dục trẻ cá biệt sẽ giúp cô giáo củng cố, bổ
sung các kiến thức, kĩ năng, cách phát âm và từ đó trẻ có khả năng cảm thụ tác
phẩm. Trong quá trình dạy trẻ làm quen với tác phẩm văn học thông qua kể
chuyện, tôi luôn tìm hiểu khả năng, đặc điểm tâm lý của từng trẻ. Từ đó xây
dựng các biện pháp giáo dục phù hợp.
- Ở lớp có khoảng 10% trẻ còn chưa tự tin vào bản thân, ít giơ tay phát
biểu, cô có khuyến khích thì cũng không giơ tay, nói nhỏ. Do các cô thường sợ
mất thời gian thường thích gọi trẻ mạnh dạn trả lời lưu loát chứ ít quan tâm đến
trẻ nhút nhát. Vì lẽ đó mà cháu lại càng ít có cơ hội trả lời.

+ Biện pháp giải quyết: Tôi thường xuyên gần gũi, tâm sự và quan tâm đến
trẻ nhút nhát mọi lúc, mọi nơi. Khi giao tiếp với trẻ cô phải nhẹ nhàng, cho trẻ
khi giao lưu, trò chuyện thoải mái tự nhiên. Đặc biệt tôi hay khen các cháu trước
lớp khi cháu làm được việc tốt dù rất nhỏ, động viên khuyến khích cháu để giúp
cháu mạnh dạn tham gia vào các hoạt động, mạnh dạn đứng lên trả lời khi cô
hỏi. Tôi còn thường xuyên nêu gương bạn tốt cho cháu noi theo. Tôi động viên
các cháu trả lời những câu hỏi dễ, khi trẻ đã mạnh dạn hơn, tôi cho trẻ trả lời
17


những câu hỏi ở mức độ khó hơn. Tôi xếp trẻ ngồi cạnh những trẻ có ý thức tập
chung vào hoạt động và hăng say phát biểu khi cô đặt câu hỏi để khích lệ tinh
thần cho trẻ. Bên cạnh đó kết hợp với gia đình động viên trẻ tham gia nhiều hoạt
động tập thể khác. Tranh thủ các cơ hội cho trẻ được nói, để trẻ mạnh dạn hơn.
+ Kết quả thu được: Trẻ mạnh dạn, tự tin hơn khi tham gia các hoạt động
làm quen với tác phẩm văn học thông qua kể chuyện, cũng như các hoạt động
khác.
* Biện pháp 9: Kết hợp với phụ huynh trong việc dạy chuyện cho trẻ.
“Lúc ở nhà mẹ cũng là cô giáo
Khi đến trường cô giáo như mẹ hiền”
Gia đình cũng là môi trường giáo dục quan trọng trong việc giáo dục toàn
diện cho trẻ. Vì vậy song song với việc dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi, tôi luôn chú
trọng đến việc phối kết hợp chặt chẽ với gia đình để trao đổi mọi hoạt động của
lớp bằng cách xây dựng góc tuyên truyền cho phụ huynh ở ngay cửa lớp để dễ
quan sát. (Ảnh 11: Cô trao đổi cùng với phụ huynh học sinh).
Lắng nghe ý kiến của cha mẹ trẻ, chủ động xây dựng mối quan hệ tốt với
phụ huynh, sẵn sàng tư vấn và giúp đỡ kiến thức khi gia đình có yêu cầu, thông
tin đầy đủ cho cha mẹ trẻ về chương trình chăm sóc - giáo dục trẻ ở trường bằng
nhiều hình thức khác nhau như họp phụ huynh, bảng thông báo, góc trao đổi với
phụ huynh, giới thiệu những hoạt động trong ngày ở trường của giáo viên và của trẻ.

Góc của văn học (kể chuyện) tôi ghi những câu chuyện dạy trẻ trong chủ
đề, phô tô nội dung câu chuyện gửi cho phụ huynh để phụ huynh biết trẻ học
được những câu chuyện gì? Nội dung như thế nào? Để tiếp tục dạy trẻ ở nhà,
hiện nay vấn đề xã hội giáo dục đang được cả nước triển khai sâu rộng. Việc
quan tâm đến lớp “măng non” (trẻ mầm non) không còn là việc riêng của cô
giáo, của gia đình và của toàn xã hôi. Nắm bắt được cơ hội này tôi không ngừng
phối hợp với các ngành, các cấp trong việc dạy chuyện cho trẻ.
Ví dụ: Tham mưu với các đoàn thể như đoàn thanh niên, hội phụ nữ
(quyên góp sách báo để làm đồ dùng đồ chơi, tuyên truyền giáo dục trẻ qua các
buổi họp), hội cựu chiến binh (kể chuyện về ngày 22/12).
Ví dụ: Khi con đi học về bố, mẹ có thể hỏi trẻ hôm nay ở lớp con học bài
gì? Và gợi ý cho trẻ để trẻ tự kể lại chuyện mà cô vừa dạy ở trường cho ông, bà
và bố, mẹ nghe như:
- Câu truyện mà hôm nay cô giáo kể là câu chuyện gì con?
- Thế trong câu chuyện “Ba chú lợn nhỏ” có mấy nhân vật? Vậy con thích
nhân vật nào?
Ví dụ: Câu chuyện gì nói về luật giao thông? Hoặc bạn Bin có thương mẹ
không? Trong câu chuyện gì?
Sau thời gian phối kết hợp giữa cộng đồng, gia đình và cô giáo tôi nhận
thấy khả năng cảm nhận của trẻ nâng lên rõ rệt. Đặc biệt các bậc phụ huynh đã
thực sự phấn khởi khi thấy con em mình tiến bộ rõ rệt.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
18


* Bảng 2: Kết quả sau khi áp dụng một số biện pháp nâng cao chất
lượng.
Kết quả
Tốt
SL %

Đạt
Khá
SL %

Khả năng quan sát,
lắng nghe của trẻ
30

9

30

11

36,6 10

33,3 0

0

0

0

Trẻ hứng thú tham gia
hoạt động kể chuyện

10

33,3 10

33,3 10

33,3 0

0

0

0

9

30

36,6 10

33,3 0

0

0

0

10

33,3 12

40

26,6 0

0

0

0

8

26,6 10

33,3 12

40

0

0

0

Nội dung
đánh giá

Tổng
số trẻ

30

Trẻ hiểu nội dung, nhớ
tên chuyện, biết các 30
nhân vật trong chuyện
Trẻ biết cái thiện, cái
tốt, cái sấu trong tác 30
phẩm
Trẻ biết kể lại chuyện,
30
biết đóng kịch.

11

TB
SL %

8

Chưa đạt
Yếu
Kém
SL % SL %

0

* Kết quả: So sánh kết quả khảo sát của bảng 1 và kết quả sau khi áp
dụng “Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 4 -5 tuổi làm
quen với tác phẩm văn học (kể chuyện)”, của bảng 2 ta thấy kết quả đã nâng lên
rõ rệt trẻ Đạt: Tốt từ 30 % đến 33,3 %, khá từ 33,3 % đến 40 %. Trung bình

giảm hẳn còn 26,6 % đến 40%. Đặc biệt là trẻ chưa đạt không còn.
+ Về phía trẻ: Trẻ đã hứng thú tích cực hơn trong hoạt động văn học thông
qua kể chuyện, khả năng diễn đạt câu thành thạo hơn, hiểu và cảm thụ về tác
phẩm rất tốt.
+ Về phía cô: Đã có những biện pháp linh hoạt và sáng tạo hơn khi thực
hiện hoạt động văn học thông qua kể chuyện cho trẻ.
Qua đây tôi thấy áp dụng phương pháp tích hợp vào giờ chuyện thấy trẻ
hứng thú và say mê hoạt động hơn, ngôn ngữ diễn đạt đầy đủ hơn, chính xác
hơn, cảm nhận nội dung tác phẩm nhanh hơn và sâu sắc. Nhờ vậy nên chất
lượng hoạt động kể chuyện được nâng lên rõ rệt.
- Nguyên nhân của kết quả trên: Do cô đã có những biện pháp linh hoạt
sáng tạo hơn, biết làm và lựa chọn đồ dùng dạy học phù hợp, khoa học, thẩm mỹ
hơn thay đổi hình thức tổ chức cũng như áp dụng quan điểm lấy trẻ làm trung
tâm để tạo cho hoạt động có hiệu quả cao.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Làm quen với tác phẩm văn học thông qua (kể chuyện) là hoạt động quen
thuộc ở trường mầm non. Từ thực tế của bản thân cũng như qua nghiên cứu tài
19


liệu và qua các lớp học chuyên đề. Tôi đã có thêm nhiều kinh nghiệm và kiến
thức trong việc dạy trẻ làm quen với văn học thông qua (kể chuyện). Bởi vì hoạt
động văn học nói chung và hoạt động văn học thông qua chuyện kể nói riêng là
hoạt động rất quan trọng đối với trẻ mầm non đặc biệt là trẻ 4- 5 tuổi, từ những
câu chuyện trẻ được nghe cô kể trẻ hiểu được cách cư xử giữa con người với con
người trong cuộc sống qua đó giáo dục trẻ đức tính trung thực, tốt bụng ở hiền
gặp lành. Từ đó nhằm phát triển cho trẻ nhân cách về mọi mặt như Đức, Trí,
Thể, Mỹ. Nhưng muốn dạy tốt hoạt động văn học thông qua kể chuyện cho trẻ
hay các hoạt động khác trước tiên cô giáo phải nhận thức rõ vị trí của hoạt động

với văn học (kể chuyện) trong chương trình chăm sóc, giáo dục trẻ, biết cảm thụ
tác phẩm văn học (kể chuyện) và nắm vững đặc điểm nhận thức của trẻ để có
phương pháp dạy phù hợp. Chú ý khai thác nội dung câu chuyện để đạt được sự
phát triển toàn diện ở trẻ. Không nên chỉ coi văn học đơn thuần là phương tiện
giáo dục đạo đức qua mỗi câu chuyện kể. Giáo viên cần tìm tòi nghiên cứu tài
liệu, biết lựa chọn những tác phẩm có ngôn ngữ biểu cảm phù hợp với lứa tuổi.
Trong suốt quá trình giáo dục trẻ cô giáo nên sử dụng biện pháp lồng ghép,
tích hợp các hoạt động và các chuyên đề với nhau để đưa trẻ đến lĩnh hội kiến
thức một cách ngắn nhất và đạt được hiệu quả cao nhất để giúp trẻ phát triển
toàn diện về nhân cách. Luôn tạo môi trường trong và ngoài lớp sạch đẹp,
thoáng mát, không khí vui vẻ, trình bầy các góc thật gọn gàng và hấp dẫn, thu
hút được sự chú ý của trẻ, đặc biệt là góc văn học (kể chuyện).
Đến với văn học nói chung và hoạt động kể chuyện nói riêng trẻ bắt gặp
hình ảnh của thế giới xung quanh. Từ đó càng gần gũi và yêu mến mỗi khi nhập
vai vào mỗi câu chuyện. Làm quen với hoạt động kể chuyện giúp trẻ hình thành
một số khái niệm: Nhân vật, hình ảnh, tính cách, tên chuyện. Nhận biết mối
quan hệ giữa hoàn cảnh với tính cách nhân vật, giữa lời kể, lời đọc và ngôn ngữ
của nhân vật. Qua đó giúp trẻ phát triển ngôn ngữ của mình rõ ràng, mạch lạc
hơn, chau chuốt hơn.
Chú trọng đến việc cải tiến đồ dùng, đẹp, hấp dẫn, sinh động. Đồ dùng
phải luôn thay đổi ở mỗi tiết học cho phù hợp có tính giáo dục và có giá trị sử
dụng để gây hứng thú cho trẻ. Bên cạnh đó luôn chú trọng đến học sinh cá biệt
trong lớp và phải luôn sưu tầm tranh ảnh, con giống, con rối đẹp, phù hợp gây
được sự chú ý cho trẻ…Để phục vụ các hoạt động nói chung và hoạt động văn
học thông qua chuyện kể nói riêng. Cô giáo phải có năng khiếu đọc, kể hay, hấp
dẫn trẻ và là hình ảnh mẫu mực cung cấp vốn từ, sữa lỗi phát âm, sử dụng ngôn
ngữ chính xác cho trẻ.
Phải biết tham mưu với nhà trường, các cấp lãnh đạo, các đoàn thể ở địa
phương và vận động phụ huynh cùng đóng góp để có đủ đồ dùng phục vụ các
hoạt động.

Đối với phụ huynh: Qua góc tuyên truyền và qua trao đổi gặp gỡ với phụ
huynh tôi thấy biện pháp đó đạt hiệu quả rất cao đối với chất lượng của trẻ.

20


Đối với trẻ: Các cháu thuộc rất nhiều câu chuyện, biết đóng kịch và đánh
giá các nhân vật trong chuyện. Trẻ phát âm chuẩn và nói rõ ràng mạch lạc hơn,
trẻ nói được nhiều câu (câu đơn, câu kép)…
Đây là cơ sở giúp cho trẻ học tốt các hoạt động học, tạo điều kiện cho việc
hình và phát triển toàn diện cho trẻ, giúp trẻ có một tâm thế vững vàng về kiến
thức để giúp cho trẻ học tốt hơn. Đây chính là quá trình phát triển và hoàn thiện
con người Việt Nam trong tương lai.
3.2. Kiến nghị
Để nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học thông qua
chuyện kể tôi có những đề xuất sau:
- Đối với nhà trường
+ Tham mưu với các cấp các ngành đầu tư thêm cơ sở vật chất theo Thông
tư 02/2010/TT-BGĐT ngày 11/02/2010.
+ Tăng cường dự giờ thăm lớp, xây dựng tiết mẫu làm quen với tác phẩm
văn học thông qua kể chuyện để giáo viên được học hỏi, đúc rút kinh nghiệm
trong quá trình giảng dạy khắc phục những thiếu sót tồn đọng. Tiếp tục chỉ đạo
trang trí lớp, làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho dạy và học.
- Đối với Phòng giáo dục và đào tạo
Thường xuyên cung cấp tập san, tạp chí và tổ chức những buổi chuyên đề
về các hoạt động học, đặc biệt là hoạt động học kể chuyện để giáo viên được học
hỏi đúc rút kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy.
Trên đây là một số kinh nghiệm mà tôi rút ra trong quá trình thực hiện với
hoạt động văn học thông qua kể chuyện. Mặc dù đã cố gắng hết sức để bài sáng
kiến kinh nghiệm đạt kết quả tốt nhất, nhưng trong quá trình làm không thể nào

tránh khỏi sự thiếu sót nên tôi rất mong hội đồng khoa học cấp trên xem xét, bổ
sung để bài sáng kiến kinh nghiệm của tôi được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Hậu Lộc, ngày 15 tháng 05 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.
Tác giả

Hoàng Thị Hà

21


22


23