skkn một số biện pháp nâng cao hiệu quả cho trẻ 5 6 tuổi làm quen với biểu tượng toán

MỤC LỤC
NỘI DUNG
TRANG
1. MỞ ĐẦU:
1.1. Lý do chọn đề tài…………………………………………………1
1.2. Mục đích nghiên cứu……………………………………………..2
1.3. Đối tượng nghiên cứu…………………………………………….2
1.4. Phương pháp nghiên cứu…………………………………………2
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận……………………………………………………..2
2.2. Thực trạng của vấn đề……………………………………………3
2.3. Các giải pháp và biện pháp thực hiện
2.3.1. Các giải pháp…………………………………………………...4
2.2.2. Biện pháp thực hiện…………………………………………….4
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm ……………………………17
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận…………………………………………………………. 19
3.2. Kiến nghị…………………………………………………………20

1


1.Mở đầu.
1.1. Lí do chọn đề tài
Từ khi có nghị quyết TW2 khóa VIII ra đời đã làm thay đổi sự nghiệp
giáo dục ở nước ta. Phần lớn là các cấp các ngành thực sự quan tâm đến công tác
giáo dục nói chung và đặc biệt là giáo dục mầm non nói riêng. Giáo dục mầm
non là khâu đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đây là khâu quan trọng
đặt nền móng cho sự phát triển nhân cách toàn diện về “ đức, trí, thể, mỹ”, các
cô giáo không chỉ dừng lại ở việc chăm sóc, thỏa mãn nhu cầu vui chơi của trẻ
mà phải đầu tư giúp trẻ bằng cả con đường tích lũy kiến thức để tạo tâm thế tốt

cho trẻ bước vào lớp 1. Chính vì thế việc hình thành các biểu tượng toán học cho
trẻ mầm non có một vai trò to lớn. Dạy toán cho trẻ không nhằm đào tạo cho trẻ
những nhà toán học mà nhằm phát triển ở trẻ những nhanh nhạy, trí thông minh,
sự phán đoán phân tích, so sánh tổng hợp, khả năng tư duy trí nhớ...
Đối với trẻ mầm non hoạt động làm quen với toán đóng vai trò quan trọng
trong cuộc sống hàng ngày của trẻ, giúp trẻ nhận thức được thế giới xung quanh.
Do đó hoạt động làm quen với biểu tượng toán được xem là một phần quan
trọng không thể thiếu trong chương trình giáo dục mầm non. Vì khi trẻ được
hoạt động làm quen với các biểu tượng toán là để trẻ tìm hiểu, khám phá, vui
chơi, trao đổi vốn hiểu biết của mình về thế giới xung quanh và giúp trẻ có
những kiến thức sơ đẳng về tập hợp con số, phép đếm, các phép biến đổi đơn
giản như thêm, bớt, chia, trẻ biết sử dụng được thao tác đo, trẻ nhận biết, Phân
biệt được sự giống và khác nhau giữa các khối, khả năng định hướng trong
không gian, thời gian... Đặc biệt đối với trẻ 5 tuổi việc hình thành biểu tượng
toán sơ đẳng là nội dung quan trọng bổ sung vào hành trang cho trẻ khi bước
vào trường phổ thông, góp phần vào việc hình thành và phát triển nhân cách
toàn diện cho trẻ. Từ đó trẻ vận dụng những hiểu biết của mình vào cuộc sống
hàng ngày.
Thực tiễn cũng cho thấy môn toán là một môn học rất khô khan và cứng
nhắc.Các hoạt động toán đặc biệt là hoạt động hình thành các biểu tượng về số
lượng con số và phép đếm thường lập đi lập lại nhiều lần các hoạt động học có
nội dung giống nhau, chỉ khác về số lượng như 5, 6, 7,... cho nên nếu ta chỉ tập
chung vào kiến thức dạy trẻ đúng các bước thì trẻ rất nhanh chán, trẻ không chú
ý, trẻ đếm, nhớ số, đếm số một cách máy móc gọi là “học vẹt” mà trẻ không tư
duy được gì cả. Do vậy những tri thức mà trẻ có được chỉ mang tính rời rạc,
không có hệ thống, những biểu tượng về toán của trẻ thường sai lệch, dễ nhầm
lẫn. K.D.Usinxki đã chỉ ra rằng “Sự thông minh của trẻ chẳng qua là hệ thống tri
thức có tổ chức tốt, được người lớn hướng dẫn một cách có định hướng và có
mục đích”. Muốn cho trẻ chiễm lĩnh kiến thức một cách tốt nhất đòi hỏi người
giáo viên phải có nhiều phương pháp, hình thức tổ chức khéo léo linh động, có

nhiều đồ dùng trực quan phong phú, đa dạng, hấp dẫn, phù hợp với từng chủ đề,
từng đề tài, để trẻ thích thú tham gia hoạt động và tiếp thu kiến thức tốt nếu giáo
viên không quan tâm tạo điều kiện học tập cho trẻ, không sáng tạo trong việc tổ
chức tiết dạy cho trẻ tập trung chú ý vào hoạt động thì hiệu quả không cao.
1


Là một giáo viên trực tiếp đứng lớp mẫu giáo lớn ( độ 5 – 6 tuổi), tôi nhận
thấy hiệu quả của việc hình thành biểu tượng toán học sơ đẳng cho trẻ mầm non,
không chỉ phụ thuộc vào việc xây dựng hệ thống các biểu tượng toán học cần
hình thành cho trẻ mà còn phụ thuộc vào phương pháp, biện pháp tổ chức các
hoạt động mà trọng tâm là các “ Hoạt động làm quen vói toán ” cho trẻ ở trường
mầm non. Làm thế nào để cho trẻ tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên không bị
gò ép phù hợp với nhận thức và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ ở lứa tuổi này là:
“Học mà chơi, chơi mà học”.Nhận thức được tầm quan trọng đó tôi đã tập trung
nghiên cứu, tìm tòi để tìm ra đề tài “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả cho
trẻ 5 – 6 tuổi làm quen với biểu tượng toán”.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Đề ra “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả cho trẻ 5 – 6 tuổi làm quen
với biểu tượng toán” thông qua đó trẻ sáng tạo hơn, trẻ hứng thú hơn với môn
học, dễ tiếp cận hơn trong giờ hoạt động, và từ đó chất lượng trên trẻ được đạt
kết quả cao hơn.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Tôi sử dụng “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả cho trẻ 5 – 6 tuổi làm
quen với biểu tượng toán”.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện nghiên cứu đề tài này tôi tiến hành có một số phương pháp
sau:
- Phương pháp nghiên cứu lí thuyết.
- Phương pháp khảo sát.

- Phương pháp trực quan.
- Phương pháp đàm thoại
- Phương pháp thực hành - trải nghiệm
- Phương pháp toán học xử lí số liệu.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận:
Toán học là một môn khoa học cần có độ chính xác tuyệt đối. Do trẻ ở độ
tuổi mẫu giáo chưa có một biểu tượng khoa học nào. Nên nhiệm vụ của giáo
viên là phải hình thành cho trẻ các biểu tượng toán học, cung cấp những kỹ năng
cơ bản nhất để trẻ có thể vận dụng vào trong thực tế, để có sự phát triển và
hướng tới một nền giáo dục toàn diện như Bác Hồ đã từng nói:
”Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây
Vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”
Ngay từ nhỏ trẻ đã được tiếp xúc với ông, bà, cha, mẹ,... và các sự vật hiện
tượng xung quanh, tất cả những cái trẻ nhìn thấy nghe thấy đều ảnh hưởng đến
nhận thức của trẻ, dần dần trẻ có được những khái niệm giản đơn nhất về thế
giới xung quanh, có nhu cầu muốn tìm tòi, khám phá về tính chất, đặc điểm của
sự vật hiện tượng, tập hợp các số lượng, hình dạng, màu sắc, kích thước, vị trí,
sắp xếp của chúng trong không gian. Đặc biệt việc hình thành biểu tượng toán
cho trẻ ở lứa tuổi này giúp trẻ giải quyết các bài toán trong cuộc sống hàng ngày
2


mà trẻ gặp rất nhiều, các tình huống đó đòi hỏi đứa trẻ nào cũng cần phải biết về
toán học như: Trẻ cần biết gia đình mình có mấy người, số thoại của bố mẹ,
người thân, số nhà, biết số bạn trong nhóm lớp, biết lựa chọn các hình, các khối,
hình dạng, kích thước như thế nào để tham gia vào trò chơi, biết trả lời các câu
hỏi của cô khi cô yêu cầu về đếm số lượng bạn, số lượng đồ chơi trong lớp. Nếu
ta không hình thành cho trẻ các biểu tượng toán ban đầu cho trẻ thì trong cuộc
sống hàng ngày của trẻ sẽ gặp nhiều khó khăn. Không những thế thông qua hoạt

động LQVT sẽ góp phần giáo dục đạo đức, ngôn ngữ, thẩm mĩ và chuẩn bị tâm
thế vững chắc cho trẻ bước vào lớp 1. Việc hình thành biểu tượng toán cho phải
từ dễ đến khó, từ đơn giản đén phức tạp, đảm bảo tính về sức, tính chọn lọc, tính
trực quan và tính hệ thống. Và đặc biệt để giúp trẻ tiếp thu, nhận thức về các
biểu tượng về toán thì bản thân phải hiểu được đặc điểm tâm sinh lí của trẻ 5-6
tuổi là nhanh nhớ chóng quên vì vậy việc để trẻ trải nghiệm nhiều là một điều
hết sức quan trọng nhất giúp trẻ lĩnh hội tốt nhất các biểu tượng toán cho trẻ.
2.2. Thực trạng nghiên cứu.
• Thuận lợi:
- Đảng ủy, ủy ban nhân dân, các ban ngành trong toàn xã luôn quan tâm giúp đỡ
tạo mọi điều kiện thuận lợi cho nhà trường.
- Trình độ dân trí ngày càng phát triển nên đại số đông hiểu được tầm quan trọng
của ngành học mầm non.
- Trường đã đạt chuẩn Quốc gia mức độ một vào tháng 12 năm 2014 cơ sở vật
chất, trang thiết bị dạy và học đảm bảo cho việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục
trẻ.
- Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm giúp đỡ, tạo mọi điều kiện để tôi thực
hiện tốt nhiệm vụ.
- Đội ngũ giáo viên năng động nhiệt tình, đoàn kết, có trình độ đạt chuẩn.
- Phụ huynh ngày càng coi trọng việc phát triển toàn diện cho con ngay từ bậc
học mầm non.
- Bản thân tôi là một giáo viên nhiệt tình yêu nghề mến trẻ luôn khiêm tốn học
hỏi đồng nghiệp và không ngừng học tập để nâng cao trình độ chuyên môn
nghiệp vụ.
• Khó khăn:
Bên cạnh những thuận lợi nói trên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được
giao tôi còn gặp không ít những khó khăn đó là:
- Phần lớn các cháu trong lớp là con em ngư dân, cuộc sống hoàn toàn phụ thuộc
vào nghề đánh bắt cá và chạy chợ nên bố mẹ không có nhiều thời gian chăm lo
việc học tập của con em mình

- Một số cháu ở với ông bà vì bố mẹ đi làm ăn xa.
- Một số trẻ còn mải chơi, chưa hứng thú tập trung chú ý trong giờ toán nhiều
trẻ còn chưa đạt yêu cầu.
Từ những thực trạng trên tôi đi vào khảo sát như sau:
• Kết quả khảo sát:
3


Bảng 1: Kết quả khảo sát thực trạng
Nội dung khảo sát
Số
Kết quả
tre
Đạt
Chưa đạt
Tốt
Khá
Trung
Yếu
Kém
bình
SL % SL % SL % SL % SL %
Trẻ đếm dúng đến 10,
nhận biết các số từ 34 5 15 8 23 18 53 3
9 0 0
1đến 10, phân biệt quan
hệ số lượng trong phạm
vi 10, biết thêm bớt
chia các nhóm đối
tượng cụ thể có số

lượng trong phạm vi 10
ra 2 phần
Trẻ sử dụng thao tác đo
lường để nhận biết mối 34 6 18 11 32 15 44 2
6 0 0
quan hệ về kích thước
giữa các đối tượng
Trẻ nhận biết, gọi tên, 34 9 27 13 38 10 29 2
6 0 0
phân biệt các khối
Trẻ xác định được vị trí
đồ vật so với các hướng 34 6 18 11 32 15 44 2
6 0 0
cơ bản của trẻ khác
Phân tích bảng khảo sát tôi thấy trẻ nhận thức vấn đề không sâu sắc, dễ
nhầm lẫn. Trẻ thụ động, thiếu tư duy, vốn từ không phong phú, chỉ biết lặp lại
lời giáo viên.
Nguyên nhân:
- Đối với giáo viên:
+ Đồ dùng đồ chơi chưa sáng tạo, không gây được hứng thú cho trẻ
+ Phương pháp và biện pháp dạy học cho trẻ làm quen toán chưa được đổi mới,
chưa sáng tạo linh hoạt.
- Đối với trẻ:
+ Chưa có sự hứng thú tập trung vào hoạt động.
+ Chưa được bố mẹ quan tâm nhắc nhở.
2.3. Giải pháp và biện pháp:
2.3.1. Giải pháp:
- Nâng cao hiệu quả cho trẻ 5- 6 tuổi làm quen với biểu tượng toán.
- Tăng cường làm đồ dùng, đồ chơi.
- Tổ chức làm quen với toán để năng cao hiệu quả cho trẻ.

- Làm tốt công tác phối hợp giữa phụ huynh và nhà trường.
2.3.2. Biện pháp:
4


Biện pháp 1: Tạo môi trường trong và ngoài lớp
• Môi trường trong lớp học
Một môi trường học tập tốt có hiệu quả là môt trường gây hứng thú cho
trẻ, phát huy được trí tưởng tượng, sáng tạo cho trẻ. Chính vì vậy tôi luôn cố
gắng tạo ra nhiều đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn trang trí xung quanh lớp. Ví dụ cắt
những chú thỏ bằng mút gián lên tường, vẽ các bức tranh con vật, phương tiện
giao thông, treo những chiếc vòng nhiều màu sắc..v..v.. nói chung trang trí theo
chủ đề, cho trẻ đếm và có thể học các hoạt động giáo dục khác.
Tôi xây dựng góc toán phong phú, nhiều chủng loại sắp xếp bố trí đồ chơi
gọn gàng, đồ chơi luôn để ở tư thế “mở’’để kính thích trẻ hứng thú hoạt động, đồ
dùng đồ chơi đảm bảo thuận tiện cho thao tác sử dụng, được xắp xếp dễ lấy, dễ
cất và đặc biệt có thể sử dụng vào các hoạt động học có chủ định và các hoạt
động giáo dục khác. Góc toán được bố trí đẹp mắt, vừa đảm bảo tính thẩm mỹ,
lại vừa đảm bảo tính chính xác.
- Các đồ dùng đồ chơi trong góc toán được phân chia thành từng “mảng” riêng
biệt: Số lượng - hình khối - không gian.
Ví dụ: Trong hoạt động góc cho trẻ cắt tranh từ những hoạ báo, những quyển
truyện tranh đã cũ, sách, báo, tranh những con vật, cây, quả, hình... và trang trí ở
“ góc học toán” của lớp dán theo mảng và gắn các chữ có số tương ứng, các hình
ảnh được trang trí theo chủ đề.
- Chính những việc làm tưởng như rất đơn giản này đã góp phần hình thành ở trẻ
sự say mê tìm tòi, tính cẩn thận trong công việc và củng cố thêm phần kiến thức
về toán cho trẻ.
- Vào các giờ hoạt động góc, tôi tổ chức cho trẻ sưu tầm và vẽ, cắt, dán hình ảnh
trong sách báo có liên quan đến bộ môn toán để làm “sách”, “tập san” và làm

các quyển sách có dạng các hình đã học
Ví dụ: Khi học số 7 thuộc chủ đề thế giới thực vật thì trẻ sẽ cắt, vẽ, xé 7 cây, 7
bông hoa, 7 quả ... vào trang “sách” và viết số tương ứng, đến hết chủ đề này, lại
sang chủ đề khác ở bài khác trẻ lại sưu tập tiếp dần dần trẻ có bộ sưu tập về môn
toán rất phong phú.
- Cho trẻ sưu tập các hộp có dạng các hình khối sau đó cô cùng trẻ sẽ trang trí
các chi tiết vào hình khối cho ngộ nghĩnh thành hình người, hình con vât lật đật,
và trưng bày ở lớp với các hình học cũng thế như vậy trẻ sẽ rất thích thú và ghi
nhớ được các hình khối.
• Môi trường ngoài lớp học
Môi trường ngoài lớp học là môi trường tác động đầu tiên cho trẻ tri giác
tốt và chú ý quan sát nhận thức được điều đó bản thân đã xây dựng được môi
trường toán học rất đa dạng và phong phú. Như cầu thang lên xuống tôi đã vẽ
các chữ số bằng các mầu sắc khác nhau sặc sỡ giúp trẻ khi lên một bậc cầu thang
là trẻ đếm 1 số từ đó khắc sâu cho trẻ các kiến thức mà trẻ đã được lĩnh hội. Với
tường ngoài lớp tôi vẽ các hình ảnh các chú công an, cứu hỏa, cứu hộ và ghi rõ
các số điện thoại vào... các hình ảnh đó giúp trẻ ghi nhớ có chủ định.
Biện pháp 2: Làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ LQVT.
5


Nắm được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ ở độ tuổi này sự tập trung chú ý
chưa bền vững. Trẻ thích những cái đẹp, mới lạ có hấp dẫn cao, nên việc gây
hứng thú cho trẻ ở các hoạt động toán lại càng quan trọng hơn bởi đặc trưng của
hoạt động này nó khô khan, nên trẻ hay uể oải trong tiết học nhàm chán, tiếp
thu bài hạn chế. Nên trước tiên tôi chuẩn bị đầy đủ đồ dùng cho cô và trẻ, đồ
dùng trực quan phải đủ, đẹp, hấp dẫn, phù hợp với từng hoạt động có chủ đích,
đúng chủ đề. Chính vì thế mà tôi đã tiến hành làm đồ dùng cho hoạt động toán
như sau:
• Tận dụng các nguyên liệu dễ kiếm, rẻ tiền để làm các đồ dùng học tập.

Việc tận dụng các nguyên liệu dễ kiếm, rẻ tiền để làm các đồ dùng giúp giáo
viên vừa có điều kiện tiết kiệm chi phí làm đồ dùng đồ chơi vừa có thể phối hợp
cùng phụ huynh trong việc chăm sóc giáo dục trẻ, góp phần bảo vệ môi trường
( Phụ huynh đóng góp, ủng hộ giáo viên các nguyên liệu cũ làm một số đồ dùng,
đồ chơi tự tạo của môn làm quen với toán).
Tuy nhiên khi lựa chọn vật liệu làm đồ dùng đồ chơi cần chú ý:
- Lựa chọn các vật liệu sạch, đảm bảo an toàn.
- Tận dụng các vật liệu phổ biến, rẻ tiền.
- Nguyên vật liệu dễ huy động được từ phụ huynh học sinh.
- Vật liệu có màu sắc đẹp, kích thước vừa phải với tầm tay trẻ.
Để tăng tính hấp dẫn của giờ học tôi luôn vận dụng các nguyên vật liệu có
sẵn ở địa phương như: Gỗ vụn, hộp giấy, hột hạt, vỏ sò, vỏ ngao…để tạo ra
những đồ dùng học tập đẹp phong phú hấp dẫn lạ mắt có nội dung gắn bó với
cuộc sống của trẻ phù hợp với từng chủ đề.
Ví dụ: Tôi dùng muỗng nhựa làm con chuồn chuồn hoặc len quấn làm con gà,
vỏ sò làm cá, vỏ ngao làm cua, ống sữa chua thìa sữa chua làm con công để dạy
trẻ về số lượng,…Sử dụng lon nước yến làm khối trụ, sử dụng các hộp sữa giấy,
hộp bánh cho trẻ làm khối vuông, khối chữ nhật để phục vụ cho hoạt động dạy
trẻ nhận biết phân biệt các khối.

6


Ảnh những đồ dùng học toán tự làm.
Để trẻ hứng thú và không nhàm chán tôi dành thời gian hướng dẫn trẻ tự làm đồ
dùng đồ chơi trẻ sẽ cảm thấy quý trọng hứng thú hoạt động khi được hoạt động
bằng chính những đồ dùng mà trẻ làm ra.
Ví dụ:
Để phục vụ cho các hoạt động học về số lượng, tôi tổ chức cho trẻ vẽ , tô
màu các đồ vật, con vật, đối tượng theo chủ đề. rồi bồi lên bìa cứng để trẻ cắt

thành lô tô, sử dụng trong hoạt động học: như vẽ tô màu quần áo sử dụng trong
đề tài “ Đếm đến 6 nhận biết các nhóm có 6 đối tượng , nhận biết số 6 ”,hay hoạt
động ôn luyện tôi cho trẻ gấp hoa viết các số vào để làm cây hoa trong trò chơi
hái hoa dân chủ.
Ví dụ: Chủ đề động vật cho trẻ làm mèo, cá, thỏ, chủ đề thực vật trẻ làm cây, lá,
hoa, quả, chủ đề giao thông trẻ làm đoàn tàu, ô tô… Hay khi tôi chuẩn bị các mô
hình, xa bàn tôi hướng dẫn trẻ làm những đồ chơi đơn giản. Công việc này tuy
đơn giản nhưng có giá trị rất lớn:
+ Khắc sâu kiến thức toán mà trẻ đã học trên tiết học.
+ Củng cố kĩ năng tạo hình của trẻ.
+ Tạo hứng thú cho trẻ khi được sử dụng những đồ dùng do mình làm ra trong
tiết học.
+ Giáo dục trẻ ý thức biết trân trọng và giữ gìn sản phẩm do chính mình làm ra.
+ Cung cấp thêm đồ dùng học tập cho lớp.

Ảnh hướng dẫn trẻ làm đồ dùng
• Khi làm đồ dùng luôn đảm bảo tính thẩm mỹ, an toàn trong sử dụng và có
độ bền cao.
Như chúng ta đã biết, đặc trưng của trẻ mầm non là thích khám phá.Vì thế
các đồ dùng đồ chơi làm ra phải đảm bảo an toàn, không sắc nhọn, không gây
7


thương tích cho trẻ, không bị biến hình, hư hỏng khi trẻ sử dụng.Và đặc biệt nếu
các đồ dùng đồ chơi đẹp mắt thì trẻ sẽ rất hứng thú với hoạt động học.
Khi làm đồ dùng học tập, tôi thường phối kết hợp nhiều màu sắc để tạo ra
đồ dùng đẹp, sinh động, hợp với sở thích của trẻ. Chất liệu tôi thấy bền, đẹp và
giá thành thấp là xốp màu, nguyên vật liệu dễ kiếm, dễ tìm như bìa cứng, các
loại hộp có hình khối. Chính vì vậy, tôi thường sử dụng để tạo ra đồ dùng đồ
chơi và cùng trẻ làm ra những đồ chơi phù hợp phong phú cho trẻ làm quen với

toán và cả những môn học khác. Trẻ thích thú với các đồ dùng, đồ chơi do cô và
trẻ cùng làm, trẻ biết giữ gìn sản phẩm do mình và cô tạo ra.
Biện pháp 3: Sưu tầm một số trò chơi mới và ứng dụng công nghệ thông tin
vào việc cho trể 5 - 6 tuổi làm quan với toán.
Với trẻ lứa tuổi mẫu giáo, chơi là hoạt động chủ đạo. hoạt động chơi
quyết định sự hình thành, phát riển tâm lý và nhân cách cho trẻ. chơi là một hoạt
động độc lập, tự do, tự nguyện của trẻ mẫu giáo. Qua trò chơi trẻ rèn luyện được
tính độc lập của mình. Tính sáng tạo của trẻ cũng được thể hiện rõ nét trong hoạt
động chơi. Mầm mống sáng tạo của trẻ bắt đầu được thể hiện trong hoạt động
chơi. Ngoài ra tính sáng tạo còn thể hiện khi trẻ biết phối hợp các biểu tượng đã
biết vào trò chơi và tự mình điều khiển chúng.
Trò chơi đối với trẻ nhỏ luôn chiếm một vị trí quan trọng trong các công
trình nghiên cứu, phương pháp giáo dục thuận lợi nhất là thông qua trò chơi. Trò
chơi toán học là một trong những phương tiện dạy học, nhằm thúc đẩy sự hình
thành những biểu tượng toán học, nó tạo điều kiện và tình huống để trẻ áp dụng
những kiến thức thu được của mình, trẻ học cách nắm vững kiến thức và sử
dụng chúng trong những tình huống khác nhau, vì vậy mà kiến thức của trẻ được
củng cố.
Trò chơi toán học là một dạng của trò chơi học tập. Trẻ phải giải quyết
nhiệm vụ học tập dưới hình thức chơi nhẹ nhàng, thoải mái, làm trẻ dễ dàng
vượt qua những khó khăn trở ngại nhất định. Trẻ tiếp nhận nhiệm vụ học tập như
nhiệm vụ chơi, do đó tính tích cực của hoạt động nhận thức trong lúc chơi được
nâng cao. Trong một chừng mực nào đó, trò chơi học tập vừa là phương tiện dạy
học, vừa là hình thức dạy học cho trẻ. Trò chơi học tập được sử dụng trong quá
trình dạy hoc nhằm tích cực hóa hoạt động nhận thức cho trẻ.
Chính vì vậy trong các tiết học Toán và các hoạt động khác tôi luôn cố
gắng suy nghĩ sáng tạo ra một số trò chơi mới để áp dụng vào giờ học nhằm thay
đổi hoạt động chống sự chán nản, mệt mỏi, làm cho trẻ có hứng thú hoạt động.
Để cung cáp kiến thức là làm giàu vốn từ cho trẻ về ngôn ngữ và biểu tượng
toán cho trẻ được tốt tôi thường chuẩn bị các góc chơi được chu đáo, như tranh

ảnh, đồ dùng đồ chơi phù hợp với từng chủ đề trong từng góc chơi. Ví dụ: Trò
chơi“ Ô cửa bí mật ”, trò chơi này tôi thường sử dụng ở phần 1(Ôn luyện) hoạt
động đếm và nhận biết số, nhận biết mối quen hệ hơn kém trong phạm vi số cần
dạy. Tôi chuẩn bị 3 ô cửa, trong mỗi ô cửa là một nhóm đồ dùng đồ chơi có số
lượng phù hợp với mục đích yêu cầu.
8


+ Cách chơi: Cô cùng trẻ lần lượt khám phá từng ô cửa , cho trẻ đếm, yêu cầu
trẻ lên gắn số tương ứng.
- Trò chơi “ Chiếc nón kì diệu ”.tôi áp dụng trò chơi này vào hoạt động luyện
tập củng cố. Trên các ô của nón kì diệu là số lượng của các nhóm đồ dùng đồ
chơi trong phạm vi đang cung cấy cho trẻ.
+ Cách chơi: Cho trẻ quay chiếc nón kì diệu, khi nón dừng lại ở ô bất kì kim chỉ
vào ô nào thì trẻ đếm số lượng đồ dùng đồ chơi trong đấy và tìm số tương ứng
đặt vào ô đó.
Tuy nhiên các trò chơi không lặp đi lặp lại ở cùng một tiết học sẽ dẫn đến trẻ bị
nhàm chán nên yêu cầu trò chơi phải nâng dần lên qua mỗi lần chơi thì mới phát
huy tính sáng tạo tích cực của trẻ, tôi thường sử dụng trò chơi học tập và lựa
chọn nhiều trò chơi học tập để áp dụng từng bài dạy.
- Trò chơi “ Về đúng nhà ” tôi thường sử dụng trong phần ôn luyện cho
tập hợp số lượng và phép đếm.
Hay “Hình dáng chữ số” tôi thường sử dụng trong tiết ôn luyện và nhận biết chữ
số.
- Trò chơi : “Câu cá": (Chủ đề thế giới động vật).
+ Chuẩn bị: Mỗi tổ 1 cần câu có móc câu, 10 con cá, trên miệng mỗi con có làm
vòng tròn để trẻ câu
+ Luật chơi: Trẻ phải nhảy qua các con suối (số con suối tương ứng với số
lượng cần dạy trẻ,ví dụ 5, 6, 7, ....10) khộng dẫm vào vạch và câu được cá bỏ
vào giỏ. Nếu dẫm vào vạch phải quay trở lại.

+ Cách chơi: Chia lớp làm 2 (Hay 3) đội tuỳ ý, số trẻ bằng nhau. Lần lượt từng
trẻ phải nhảy qua các con suối ( Ví dụ bài số 8 thì 8 con suối ). Sau đó cầm cần
câu, câu cá bỏ vào giỏ. Cứ như vậy bạn này về, bạn khác tiếp tục lên. trong thời
gian “một bản nhạc”, tổ nào câu được nhiều cá là thắng cuộc.
- Trò chơi : “Nghe âm thanh tạo số lượng.”
+ Mục đích trò chơi: Trẻ đếm số lượng trong phạm vi 10, trẻ được vận động cơ
thể, luyện tai nghe cho trẻ
+ Cách tiến hành:
Tuỳ theo chủ đề Tôi lựa chọn các hoạt động và âm thanh hợp lý, cho trẻ đếm
sau đó cho trẻ làm lại động tác theo số lượng âm thanh do cô tạo ra hoặc trẻ giơ
số tương ứng ví dụ: Chủ đề nghề nghiệp tôi chọn tiếng và động tác đóng đinh
của bác thợ mộc ; Chủ đề thế giới động vật cô giả làm tiếng kêu một số con vật
cho trẻ đếm sau đó bắt chiếc lại; Chủ đề giao thông cho trẻ đếm tiếng còi xe ...
- Trò chơi : “ Chơi gôn”.
+ Mục đích: Trẻ ôn luyện, nhận biết các hình, khối cơ bản, Luyện nhận biết chữ
số từ 1 đến 10
+ Chuẩn bị: 5 đến 10 khốí cầu (quả bóng nhỏ - làm bóng gôn). Tạo các “lỗ gôn”
có miệng là, hình vuông, hình chữ nhật (Khi trẻ học hình, khối) có thể ghi chữ
số để cho trẻ học chữ số . Gậy đánh gôn
+ Cách chơi: Trẻ sẽ để quả bóng ở một vị trí theo quy định và dùng gậy đánh
làm sao cho quả bóng đi vào lỗ, nếu quả bóng rơi vào “lỗ gôn” miệng là hình gì
9


thì được thưởng một khối có mặt là hình đó. Hoặc “lỗ gôn” có gắn chữ số nào
thì được thưởng một bông hoa hay một món quà có gắn chữ số đó.Chẳng hạn trẻ
đánh vào lỗ miệng hình vuông thì được thưởng khối vuông (tự ra chọn quà ).
Nếu là bài số lượng trẻ đánh quả vào lỗ ghi số nào thì trẻ được từng đó điểm ví
dụ vào lỗ số 8 được thưởng 8 điểm trẻ nhận được một bông hoa hoặc 1 món quà
có số 8.

+ Luật chơi: Nếu trẻ đánh bóng không đúng “lỗ gôn” thì không được nhận quà.
Trò chơi toán học là một trong những phương tiện dạy học, nhằm thúc
đẩy sự hình thành những biểu tượng toán học, nó tạo điều kiện và tình huống để
trẻ áp dụng những kiến thức thu được của mình, trẻ học cách nắm vững kiến
thức và sử dụng chúng trong những tình huống khác nhau, vì vậy mà kiến thức
của trẻ được củng cố.
Trò chơi toán học là một dạng của trò chơi học tập. Trẻ phải giải quyết
nhiệm vụ học tập dưới hình thức chơi nhẹ nhàng, thoải mái, làm trẻ dễ dàng
vượt qua những khó khăn trở ngại nhất định. Trẻ tiếp nhận nhiệm vụ học tập như
nhiệm vụ chơi, do đó tính tích cực của hoạt động nhận thức trong lúc chơi được
nâng cao. Trong một chừng mực nào đó, trò chơi học tập vừa là phương tiện dạy
học, vừa là hình thức dạy học cho trẻ. Trò chơi học tập được sử dụng trong quá
trình dạy học nhằm tích cực hóa hoạt động nhận thức cho trẻ.
Chính vì vậy trong các tiết học Toán và các hoạt động khác tôi luôn cố gắng tìm
tòi , suy nghĩ sáng tạo ra một số trò chơi mới để áp dụng vào giờ học nhằm thay
đổi hoạt động chống sự chán nản, mệt mỏi, làm cho trẻ có hứng thú hoạt động.
Chính vì vậy trong các hoạt động giáo dục LQVT và các hoạt động khác
tôi luôn cố gắng suy nghĩ sáng tạo ra một số trò chơi mới để áp dụng vào giờ
học nhằm thay đổi hoạt động chống sự chán nản, mệt mỏi, làm cho trẻ có hứng
thú hoạt động.
Trong các tiết học làm quen với toán tôi cũng có thể sử dụng một số thao
tác ứng dụng công nghệ thông tin cho việc giảng bài của mình
VD: Tiết " Đếm nhóm đối tượng có số lượng 9 " chủ đề động vật tôi đã kể cho
trẻ nghe câu chuyện con gà trống và tôi đưa ra nhóm con gà trống thì lần lượt
các con gà được xuất hiện trên màn hình với tiếng gáy Ò ó o... các hiệu ứng, âm
thanh, tiếng động các hình ảnh sinh động làm hứng thú với trẻ từ đó gây được sự
chú ý với trẻ hơn.
Ứng dụng công nghệ thông tin vào bài dạy là biện pháp rất tích cực để
gây hứng thú, sự tập trung của trẻ vào tiết học toán. Để giờ hoạt động làm quen
với toán có ứng dụng máy tính trình chiếu đòi hỏi cô giáo phải có kiến thức về

powerpoint, bản thân tìm tòi nghiên cứu tạo ra các slide với các hiệu ứng gây
hấp dẫn trẻ.
Biện pháp 4: Linh hoạt tổ chức hoạt động toán cho trẻ:
Đặc trưng của hoạt động làm quen với toán là tính chính xác và khoa học
vì vậy việc lựa chọn hình thức tổ chức, đồ dùng trực quan phù hợp với từng nội
dung hình thức và chủ đề là ất quan trọng.
10


Như đề tài : Ôn hình chữ nhật, hình tam giác, hình tròn, hình vuông. Chủ
đề nghề nghiệp, tôi đã chuẩn bị: Tranh ô tô được ghép từ các hình vuông, tròn,
chữ nhật, tam giác. Các hình vuông, tròn, chữ nhật, tam giác to để trẻ chơi ghép
hình. Mỗi trẻ 1 rổ đồ chơi có các hình.
Phần 1: Ôn nhận biết các hình. Tôi cho 2 đội chơi trò chơi ghép hình: Ghép ô tô
theo mẫu. Sau đó ghép và giới thiệu hình đó được ghép bởi các hình vuông,
tròn, chữ nhật, tam giác. Tiếp theo cho trẻ lên lấy rổ đồ chơi và về chỗ.
Phần 2: Hỏi trẻ đồ dùng trong rổ. Cho trẻ nhặt từng hình và gọi tên hình theo
yêu cầu của cô. Hỏi trẻ về đặc điểm của hình, góc, cạnh? Và cho trẻ so sánh để
phân biệt được điểm giống và khác nhau giữa các hình. Sau đó cho trẻ giơ hình
theo yêu cầu của cô theo đặc điểm của hình và ngược lại cô nói tên hình trẻ nói
tên đặc điểm và giơ hình.
Phần luyện tập tôi cho trẻ trò chơi về đúng nhà theo yêu cầu của cô.
Khi hướng dẫn trẻ tập hợp số lượng phép đếm thì tôi dạy trẻ xếp tương
ứng 1:1 theo mẫu trẻ được nhìn và thao tác các đối tượng
Xếp tất cả các đối tượng của một nhóm thành một hàng ngang từ trái sang phải.
Sau đó lấy lần lượt từng đối tượng của một nhóm này ghép với đối tượng của
nhóm kia thành từng cặp, cho trẻ so sánh số lượng. Trẻ phát hiện ra nhóm nào có
đối tượng thừa ra là nhóm đó nhiều hơn và ngược lại.
Ví dụ: Con hãy lấy 5 cái mũ đội cho các bạn trai mỗi bạn trai 1 cái mũ còn mấy
bạn trai chưa có mũ, từ đó trẻ so sánh nhóm nào nhiều hơn? Nhiều hơn mấy?

Nhóm nào ít hơn? Ít hơn mấy? Muốn nhóm mũ bằng nhóm bạn trai ta phải làm
gì? Cho trẻ luyện tập chơi so sánh thêm bớt, tạo sự bằng nhau, tạo nhóm có số
lượng cho trước. Cho trẻ chơi “tìm bạn thân” tôi cho trẻ chơi bằng các tình
huống tạo nhóm bạn theo yêu cầu. Tìm nhóm bạn trai có số lượng là 4, nhóm
bạn gái có số lượng là 2. Nhóm nào nhiều hơn, nhóm nào ít hơn, muốn 2 nhóm
bạn đều bằng nhau thì phải làm gì? Hoặc cho trẻ tìm bạn sao cho đồ dùng trong
rổ của 2 bạn gộp lại có số lượng là 6.
Dạy trẻ đếm tôi cho trẻ đếm từ trái sang phải, từ phải sang trái, từ trên
xuống dưới, từ dưới lên trên, đếm vòng tròn, đếm lung tung theo các hướng
miễn sao không bỏ sót vật nào, số cuối cùng ứng với toàn bộ nhóm vật theo các
bước.
Bước 1: Cô đếm mẫu giảng giải bằng lời
Bước 2: Cho trẻ luyện tập
Ví dụ: Cho trẻ đếm 6 con thỏ và 6 củ cà rốt, trẻ chỉ tay vào từng đối tượng đếm
1, 2, 3,…6. Giai đoạn sau tôi cho trẻ đếm bằng mắt không cần chỉ tay
Cần có sự linh hoạt thay đổi các hình thức tiết học để trẻ học không nhàm
chán. Trong quá trình tổ chức hoạt động học có chủ đích luôn chú ý tổ chức cho
trẻ được hoạt động một cách logic sôi động, không ngắt quãng thời gian hoạt động
phải luân phiên chuyển làm sao cho giờ học không bị nhàm chán , tạo không khí giờ
học luôn sôi nổi, lồng ghép chủ đề một cách xuyên suốt từ phần vào bài đến
phần kết thúc giữa các nội dung trong bài cần có sự chuyển tiếp, lồng chủ đề
một cách nhẹ nhàng, tìm ra cách tích hợp các môn học sao cho hợp lý.
11


Ví dụ: Chủ đề bản thân đề tài : Dạy trẻ nhận biết phía phải, phía trái,
trước, sau của đối tượng khác có sự định hướng.
+ Chuẩn bị: Hộp quà có: bàn chải răng, cốc; câu chuyện cô bé quàng khăn đỏ
kèm sa bàn, mỗi trẻ 1 rổ đồ : 1 khối vuông, 1 khối trụ, 1 con búp bê.
+ Hướng dẫn:

Tôi trò chuyện với trẻ về chủ đề, về vệ sinh cá nhân và tặng quà cho từng
tổ các tổ lên lấy quà về và khám phá đồ dùng trong hộp.
Phần 1: Ôn phía phải, phía trái của bản thân.
Tổ 1 khám phá phần quà là chiếc bàn chải đánh răng bạn đại diện sẽ hỏi các bạn
tác dụng của chiếc bàn chải và cách cầm bàn chải như thế nào là đúng sau đó
bạn ấy nói lại là khi đánh răng tay phải cầm bàn chải. Tương tự tổ thứ 2 khám
đồ vật này khi đánh răng và chốt lại khi đánh răng tay trái tôi cầm cốc để dùng
nước xúc miệng. Tiếp theo tôi cho cả lớp thực hành giả làm động tác đánh răng
và tôi hỏi lại trẻ tay nào cầm bàn chải, tay nào cầm cốc.
Phần 2: Dạy trẻ xác định phía phải, phía trái của đối tượng khác: Tôi lồng
ghép kể câu chuyện cô bé quàng khăn đỏ lần lượt hỏi trẻ cô bé cầm làn bằng tay
gì? Cầm hoa bằng tay gì? Tiếp theo tôi tạo tình huống Khăn Đỏ đi đường nhặt
được 1 hộp quà và cô bé cầm lên tay và hỏi trẻ các con thấy Khăn Đỏ cầm hộp
quà bằng tay nào? Đi tiếp Khăn Đỏ được bác thợ săn tặng 1 hộp sữa cô bé cảm
ơn bác và cầm hộp sữa lên tay. Và lại hỏi hộp sữa ở phía tay nào của cô bé. Sau
phần này tôi cho trẻ tự lên lấy rổ đồ chơi và về chỗ ngồi cho trẻ đặt các khối trụ,
khối vuông về phía phải, phía trái, của búp bê theo yêu cầu của cô. Tiếp theo cô
cho trẻ nói theo yêu cầu của cô ví dụ cô nói tên phía của búp bê trẻ nói đồ vật và
ngược lại. Phần luyện tập tôi cho trẻ về đúng vị trí cô yêu cầu.
Ví dụ: Khi dạy trẻ bài đo các đối tượng chủ đề “phương tiện giao thông”
thay vì chuẩn bị cho trẻ 3 băng giấy để đo, tôi đã chuẩn bị cho mỗi trẻ một bức
tranh có vẽ 3 đoạn đường dài ngắn khác nhau,thay cho các chữ số tôi đã vẽ hình
3 chiếc ô tô có gắn các chữ số tương ứng với số lần đo ở các đoạn đường. Cô
giới thiệu dẫn dắt để cháu thực hành đo: Các bác tài xế ở nơi xa đến chưa thạo
đường đi, các bác phải tìm được con đường có độ dài có số lần đo bằng chữ số ở
xe của các bác.bây giờ các con hãy giúp các bác tìm đường đi nhé. Chúng mình
phải làm thế nào để xe đi đúng đường (phải đo). Thế là trẻ bắt tay vào đo rất
thích thú, khi đo xong trẻ nói kết quả và tìm chiếc xe có chữ số tương ứng với số
lần đo ở con đường đó đặt vào đúng con đường đó. Rồi xuyên suốt bài học trẻ
được đo chiều dài đoàn tàu bằng bàn chân mình. Rồi treo cờ chuẩn bị cho hội thi

“Bé với an toàn giao thông” trong cả một giờ học các cháu rất thích thú, rất vui,
trẻ đang học mà như đang chơi.
Ngoài ra tôi còn sử dụng mô hình, sa bàn hoặc một câu chuyện, bài thơ
một trò chơi để dẫn dắt trẻ tham gia vào hoạt động làm quen với biểu tượng
toán
Ví dụ: “Nhận biết phân biệt khối trụ, khối vuông, khối chữ nhật” . Tôi
chọn chủ đề Quê Hương – Đất nước - Bác Hồ. Tôi đã dùng mô hình Lăng Bác
được xếp theo hình thức sau:
12


- Lăng Bác xếp bằng khối chữ nhật.
- Hàng rào xung quanh lăng Bác xếp bằng khối vuông
- Cột trụ cổng vào Lăng Bác xếp bằng khối trụ
- Bóng đèn trên cột trụ dược xếp bằng khối cầu.
Khi gợi mở cho trẻ vào chủ đề vào bài giáo viên nói. Hôm nay cô cùng
các con sẽ đi thăm một nơi rất đẹp ở thủ đô Hà Nội, khi đi đến trước mô hình cô
hỏi trẻ: Chúng mình đang được đến thăm nơi nào? Mô hình lăng Bác có gì đặc
biệt? Trẻ nêu được là “Lăng Bác được xếp bằng khối chữ nhật, hàng rào xếp
bằng khối vuông,... đó là những khối đã học rồi ”. Cô nhắc lại và nhấn mạnh yêu
cầu, để hiểu kỹ hơn về đặc điểm riêng của từng khối đó hôm nay cô và các con
sẽ cùng khám phá các khối nhé.
Với việc lựa chọn các phương pháp và hình thức phù hợp với đề tài, trẻ
tham gia các hoạt động “ Làm quen với biểu tượng toán” đã giúp trẻ tiếp thu
kiến thức một cách chính xác, sâu sắc và bền vững.
Biện pháp 5: Giáo dục trẻ cá biệt:
Đặc biệt những trẻ càng thụ động càng thích được cô khen và giao công
việc, thích được cô quan tâm nhiều hơn. Cho nên để tất cả các trẻ đều được tham
gia hoạt động, trả lời các câu hỏi, tôi thường xuyên chú ý đến những trẻ nhút
nhát thụ động, tôi kích thích trẻ bằng yêu cầu dễ hơn, đặt ra những bài tập đơn

giản hơn phù hợp với năng lực của trẻ nhằm tạo cho trẻ cảm giác thành công
trong công việc dần dần trẻ mạnh dạng hơn, tự tin hơn. Khi trẻ trả lời tôi luyện
cho trẻ lỗi phát âm sai, cách sử dụng từ ngữ, ngữ pháp trong lời nói, dạy trẻ sử
dụng tiếng phổ thông để trả lời câu hỏi của cô.
Trong giờ hoạt động góc tôi thường xếp cho trẻ chơi ở những góc yên
tĩnh, và để trẻ thỏa sức sáng tạo thông qua các kiến thức về toán mà trẻ đã được
học trên tiết học như góc tạo hình hay góc học tập để tôi rèn luyện cho trẻ những
kiến thức về toán học, đây là góc chơi mà những trẻ thụ động được phát huy khả
năng của mình.
Ví dụ: ở góc tạo hình với chủ đề phương tiện giao thông tôi cho trẻ vẽ các
phương tiện giao thông từ các hình: thuyền, ô tô, máy bay,...
- Ở góc học tập tôi cho trẻ đồ và viết số trong tập tô mà trẻ chưa hoàn
thành trên tiết học. Tùy theo từng chủ đề mà tôi hướng dẫn cho trẻ làm đồ dùng
đồ chơi bằng các nguyên vật liệu mở:
Ví dụ: chủ đề gia đình, đề tài nhận biết số lượng 5- chữ số 5, tôi hướng dẩn cho
trẻ làm bàn, ghế bằng các hộp sữa tươi, xếp số 5 bằng ống hút, hột hạt,..
- Ngoài ra tôi còn chú ý rèn luyện trẻ mọi lúc mọi nơi bằng cách trò
chuyện với trẻ trong lúc đón trẻ, trả trẻ hay những giờ hoạt động ngoài trời, chơi
tự do như: trong gia đình con có mấy người, vậy con đi học rồi trong nhà còn
mấy người; nhà cô có 5 người vậy nhà con với nhà cô nhà nào có nhiều người
hơn,..để trẻ rèn tư duy trí nhớ về số lượng, so sánh, thêm bớt,.. hay con hãy đếm
xem mỗi bàn tay con có mấy ngón- vậy 2 bàn tay có tất cả mấy ngón tay, trong
giờ chơi tự do tôi cho trẻ vẽ ngôi nhà, vẽ phương tiện giao thông bằng các hình
hình học trên cát, …
13


Biện pháp 6: Lồng ghép hoạt động làm quen với toán vào các hoạt động
khác:
Toán học là một hoạt động học có liên quan mật thiết với tất cả các hoạt

động học khác, những biểu tượng về toán rất gần gũi với các lĩnh vực khác nên
dễ dàng khi ta tích hợp những biểu tượng toán lồng vào các lĩnh vực khác vì vậy
khi dạy các hoạt động học khám phá khoa học, âm nhạc, tạo hình, thể chất, chữ
cái,.. ngoài những câu hỏi, kiến thức liên quan đến hoạt động học đó tôi còn sử
dụng nhiều câu hỏi gợi mở về con số, số đếm, hình khối, hay định hướng trong
không gian, thời gian,…nhằm giúp trẻ củng cố kiến thức, rèn trí nhớ, tư duy, khả
năng so sánh tổng hợp…
Ví dụ như với hoạt động phát triển thể chất: Khi dạy trẻ lĩnh vực phát triển
thể chất với đề tài “Bò dích dắc qua các chướng ngại vật”. Tôi sẽ cho trẻ đếm số
lượng các chướng ngại vật mà trẻ sẽ bò qua.
Trong hoạt động tạo hình với đề tài: “Vẽ ngôi nhà của bé”. Tôi gợi hỏi trẻ:
Thân nhà hình gì? (Chữ nhật), mái nhà hình gì (tam giác), Các cửa hình gì?...để
củng cố hình dạng cho trẻ.
Với Văn học khi kể chuyện cho trẻ, hay tôi sẽ cho trẻ đếm số nhân vật
trong câu chuyện, đếm số bông hoa trên cây, nhận biết đồ vật ở phía nào của
nhân vật…
Trong giờ hoạt động khám phá khoa học trẻ chơi trò chơi: Đội nào nhanh
hơn, trẻ chia thành 4 tổ, mỗi tổ 5 trẻ, trẻ sẽ đếm xem ở mỗi đội có đủ 5 bạn
không, nhiệm vụ của các đội lên lấy các loại quả mang tên đội mình, kết thúc trò
chơi trẻ kiểm tra kết quả chơi cùng cô. Trẻ đếm xem mỗi đội lấy được bao nhiêu
quả, và trẻ nhận xét sánh đội nào lấy nhiều quả hơn, đội nào lấy ít quả hơn.
Hoạt động vui chơi góc “bán hàng” khi trẻ đi mua và bán phải đếm số hàng, đưa
số tiền đúng với yêu cầu của người bán ở góc xây dựng yêu cầu, trẻ xây mô hình
ngôi nhà của bé, yêu cầu phía trước ngôi nhà có gì, phía sau có gì. v. v môi
trường toán học cho trẻ là rất phong phú, nếu chúng ta biết tận dụng vào toán
học cho trẻ thì rất có hiệu quả, trẻ vừa học vừa chơi. Trẻ học mà không biết
mình đang học. Để cung cấp kiến thức là làm giàu vốn từ cho trẻ về ngôn ngữ và
biểu tượng toán cho trẻ được tốt tôi thường chuẩn bị các góc chơi được chu đáo,
như tranh ảnh, đồ dùng đồ chơi phù hợp với từng chủ đề trong từng góc chơi.
Tuy nhiên các biểu tượng về toán rất khó nhớ mà đòi hỏi phải nhớ một

cách chính xác, vì vậy khi tích hợp vào các hoạt động khác ta phải lựa chọn chủ
đề, lĩnh vực, đề tài và lựa chọn biểu tượng về toán để tích hợp cho phù hợp.
Biện pháp 7: Giáo dục làm quen với toán mọi lúc, mọi nơi:
• Trong giờ đón trẻ:
Tôi trò chuyện hỏi trẻ: Buổi sáng các con thường làm gì? Khi nào các con đến
trường mầm non? Buổi tối các con thường làm gì? Khi nào cả nhà con đi
ngủ?...Cô hỏi hướng trẻ tới các dấu hiệu đặc trưng cho các khoảng thời gian
nhằm khắc sâu chúng cho trẻ hơn.
• Hoạt động ngoài trời:
14


Tôi kiểm tra cháu: Khi cho trẻ quan sát bể cá. Hỏi cháu có bao nhiêu con và
yêu cầu trẻ so sánh con to, con nhỏ, màu sắc. Số cá màu nào nhiều hơn, số cá
màu nào ít hơn..
Khi cho trẻ đi tham quan, đi dạo, ta có thể hỏi trẻ “ có bao nhiêu luống rau,
có bao nhiêu cây vải, luống rau này có hình gì, quả này có dạng gì ...
• Giờ ăn:
Đến giờ ăn trẻ xếp đĩa và khăn cho mỗi bàn, trẻ phải biết lấy đủ số đĩa cho
mỗi bàn, như thế trẻ đã biết sắp xếp tương ứng 1-1 ta có thể tận dụng mọi cơ hội
để có thể hình thành các biểu tượng về toán cho trẻ.
Tùy từng chủ đề cô giáo lồng biểu tượng để củng cố kiến thức và tăng cường
vốn ngôn ngữ và tư duy về toán, mang tính giáo dục về biểu tượng tập hợp, số
lượng, hình dạng, kích thước, không gian, thời gian. Nghệ thuật của người giáo
viên là phải biết sử dụng hợp lý các biện pháp, biết giải quyết tình huống một
cách mềm dẻo, biết tận dụng các thời cơ tình huống để dạy.
Thông thường thì những hành động thoải mái và có tính khám phá đối với
trẻ sẽ không đảm bảo cho việc học và việc nhận thức sâu các khái niệm. Ta phải
tạo điều kiện thuận lợi để tạo môi trường, khuyến khích môi trường tư duy toán
học ta cần nhận thức được điều gì cho trẻ muốn học. John Holt đã nói “Khi

chúng ta kích thích sự khát khao khám phá, để nhận thức cái mới của trẻ và
dành được quyền kiểm soát nó, không cố gắng bắt buộc trẻ phải nhanh hơn và
hơn nữa khi trẻ đã sẵn sàng thì cả cô và trẻ đều cảm thấy thoải mái và tạo được
nhiều tiến bộ”.
Biện pháp 8: Phương pháp cho trẻ thực hành – trải nghiệm:
Việc hình thành biểu tượng toán cho trẻ không chỉ dạy một lần mà trẻ có
thể nhận thức được mà cần phải cho trẻ thực hành, vận dụng vào cuộc sống. Trẻ
nhận thức thông qua hoạt động và cũng cố nhờ hoạt động. Do vậy tôi tận dụng
mọi thời gian có thể để trẻ được vận dụng kiến thức đã học vào thực tế:
Ví dụ: Tôi sẽ cho trẻ đo kích thước của giá góc, tủ, bàn,… bằng gang bàn
tay của mình và nói kết quả đo; hay tôi sẽ cho trẻ đếm số thành viên trong tổ của
mình, đếm số bàn ghế, tủ, giá góc trong phòng, các góc chơi, hay đếm số cây
trên sân trường,…để cũng cố số đếm, và khi trong tồ có bạn vắng thì trẻ sẽ biết
bớt đi số lượng , so sánh và cho kết quả: Trong tồ hoa hồng có 11 bạn hôm nay
vắng 1 bạn vậy tổ có mấy bạn đi học, tổ hoa sen hôm nay đi học đủ có 12 bạn, tổ
hoa đào có 11 vắng 1 còn mấy bạn đi học vậy tổ nào đi học nhiều hơn, số bạn đi
học ở tổ hoa đào và hoa hồng như thế nào?…
Ngoài ra tôi còn cho trẻ thực hành cùng cô làm đồ dùng để trẻ vừa chơi
vừa học và luyện sự khéo léo của đôi bàn tay và giúp trẻ cũng cố lại tất cả những
kiến thức vừa tiếp thu đồng thời qua sự giúp đỡ của trẻ cô có thêm nhiều đồ
dùng để phục vụ cho hoạt động học.
Ví dụ: Với số lượng 10 và chủ đề phương tiện giao thông, tôi tận dụng
các hộp sữa tươi hình chữ nhật cho trẻ cùng cô làm xe ô tô, trẻ dán hộp sữa đứng
làm đầu xe, hộp nằm ngang làm thân xe sau đó dán các hình tròn làm bánh xe và
tôi cho trẻ thi đua mỗi tổ làm 10 chiếc xe, đội nào làm trước sẽ thắng đề vừa
15


cũng cố số đếm, vừa cũng cố hình dạng và cho trẻ làm theo khả năng để xem tổ
nào làm nhiều hơn như vậy trẻ sẽ hứng thú và tích cực hơn.

Biện pháp 9: Phối kết hợp với phụ huynh học sinh.
Tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh về phương pháp giúp trẻ học
toán sao cho phù hợp với yêu cầu hiện nay. Ngoài thời gian ở trường trẻ về nhà
với bố mẹ, nơi đây cháu bộc lộ hết tình cảm của mình cũng như những kiến thức
cô giáo cung cấp ở trường, đây là lúc cần phối hợp với phụ huynh để cũng cố
những gì cháu đã tiếp thu ở trường, đặc điểm tâm sinh lý của trẻ mầm non là dễ
nhớ mau quên nên cần thường xuyên ôn luyện, tuy đó là những vấn đề hết sức
đơn giản. Giờ đón trả trẻ tôi thường xuyên liên hệ với phụ huynh tình hình trong
ngày để cùng có sự phối hợp kịp thời trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ.
Đặc biệt là tuyên truyền với các bậc phụ huynh về các chỉ số phát triển
của trẻ để có biện pháp giáo dục trẻ như phụ huynh có thể dạy trẻ ở nhà mọi lúc
với các chỉ số đơn giản gần gũi với trẻ như hỏi trẻ đố trẻ, VD: Chỉ số 109. Gọi
tên các ngày trong tuần theo thứ tự; chỉ số 110. Phân biệt được hôm qua, hôm
nay, ngày mai qua các sự kiện hàng ngày; chỉ số 111. Nói được ngày trên đốc
lịch và giờ trên đông hồ.
Đồng thời vận động phụ huynh tham gia làm đồ dùng phục vụ cho giờ
học, tuyên truyền cho phụ huynh biết được đồ dùng trực quan trong giờ học có
tầm quan trọng như thế nào để phụ huynh hiểu và mua sắm đồ dùng cho con em
mình đảm bảo trong giờ học, đóng góp các phế liệu để làm đồ dùng.
Trong quá trình sử dụng những biện pháp trên trong năm học 2016 – 2017 tại
lớp tôi chủ nhiệm đã được kết quả cao.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
Qua quá trình áp dụng các biện pháp trên vào thực tế, tôi thấy đã đạt được
kết quả như sau:

16


Bảng 2: Kết quả sau khi thực hiện các biện pháp

Nội dung khảo sát
Số
Kết quả
trẻ
Đạt
Chưa đạt
Tốt
Khá
Trung
Yếu
Kém
bình
SL % SL % SL % SL % SL %
Trẻ đếm dúng đến 10,
nhận biết các số từ 34 13 38 16 47 5 15 0
0 0 0
1đến 10, phân biệt quan
hệ số lượng trong phạm
vi 10, biết thêm bớt
chia các nhóm đối
tượng cụ thể có số
lượng trong phạm vi 10
ra 2 phần
Trẻ sử dụng thao tác đo
lường để nhận biết mối 34 14 41 17 50 3
9
0
0 0 0
quan hệ về kích thước
giữa các đối tượng

Trẻ nhận biết, gọi tên, 34 15 44 18 53 1
3
0
0 0 0
phân biệt các khối
Trẻ xác định được vị trí
đồ vật so với các hướng 34 14 41 17 50 3
9
0
0 0 0
cơ bản của trẻ khác
Nhờ sự cố gắng tham khảo nghiên cứu nhiều tài liệu có liên quan, nắm
được tình hình thực tế, và qua một thời gian áp dụng vào, kết quả đạt được rất
khả quan, khă năng nhận thức về các biểu tượng toán của trẻ rất tốt, trẻ tiến bộ
rất nhiều:
* Về phía trẻ:
- 100% trẻ hứng thú tham gia tích cực vào các hoạt động LQVT
- Trẻ tích cực hơn trong quá trình làm đồ dùng đồ chơi cùng cô giáo để phục vụ
cho hoạt động LQVT
- 100% trẻ đã nhận biết được chữ số từ 1 - 10, thêm bớt, tạo thành nhóm thành
thạo trong phạm vi 10.
- Trẻ nhận biết được các hình, khối cơ bản, phân biệt được hình và khối. Nhận
biết ước lượng bằng mắt về các hình dạng có kích thước gần bằng nhau được
tốt hơn.
- 100% trẻ đạt xác định được vị trí trong không gian và biết cách đo các vật bằng
các đơn vị đo khác nhau. Không có số học sinh chưa đạt
- Trẻ có khả năng phân nhóm, phân loại, so sánh tốt hơn.
- Trẻ năng động, sáng tạo, linh hoạt, tự tin, mạnh dạn hơn.
* Về phía bản thân:
- Phát huy khả năng tìm tòi, sáng tạo trong các hoạt động LQVT

17


- Bản thân trở nên năng động, linh hoạt, tự tin hơn khi tổ chức các hoạt động
- Nâng cao năng lực chuyên môn.
* Về phía đồng nghiệp:
- Qua các buổi dự giờ thao giảng về môn toán đã luôn có ý kiến góp ý thẳng
thắn để tôi rút kinh nghiệm và học hỏi.
* Về phía ban giám hiệu:
- Đã nhân rộng các biện pháp trong sáng kiến kinh nghiệm này vào thục tiễn
giáo dục trẻ hằng ngày.
- Có kế hoạch bồi dưỡng giáo viện, động viên giáo viên tích cực làm nhiều đồ
dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động LQVT.
3. Kết luận và kiến nghị:
3.1. Kết luận:
Qua thời gian nghiên cứu áp dụng một số biện pháp nhằm nâng cao khả năng
nhận thức và học tốt môn toán ở lớp Mẫu giáo 5- 6 tuổi, tôi rút ra được một số
kinh nghiệm sau:
Muốn nâng cao được khả năng nhận thức của trẻ về toán đạt hiệu quả cao
đòi hỏi những vấn đề sau:
- Người giáo viên cần có là phải yêu nghề, mến trẻ, hết lòng vì sự nghiệp trồng
người, có năng lực sư phạm vững vàng, nắm chắc về chuyên môn, có tinh thần
trách nhiệm cao, không ngừng tìm tòi học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn,
nghiệp vụ.
- Có sự hiểu biết về đặc điểm nhận thức và đặc điểm tâm lí của trẻ đặc biệt là trẻ
5- 6 tuổi.
- Chuẩn bị đầy đủ: giáo án, đồ dùng, đồ chơi, các phương tiện trực quan trước
khi lên tiết dạy.
- Nắm vững yêu cầu của từng đề tài, từng chủ đề, kết hợp tốt phương pháp
chuyên môn với phương tiện trực quan.

- Sáng tạo trong việc sử dụng hệ thống câu hỏi sao cho kích thích được tư duy
của trẻ.
- Chú ý quan tâm rèn luyện trẻ yếu, trẻ nhút nhát thụ động.
- Tận dụng mọi thời gian trong ngày để truyền đạt kiến thức cho trẻ với nhiều
hình thức khác nhau.
- Đồ dùng, đồ chơi, tranh ảnh, vật thật,… phải sinh động rõ nét, màu sắc sặc sở,
phong phú đa dạng, phù hợp với từng đề tài, từng chủ đề… hấp dẫn trẻ.
- Biết kết hợp chặc chẽ, làm tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh.
- Rèn luyện cho trẻ lồng vào các môn học, giờ hoạt động góc, hoạt động ngoài
trời.Tạo được môi trường toán học xung quanh trẻ.
Trên đây là một số kinh nghiệm mà tôi đã đút kết được trong quá trình
nghiên cứu đề tài này, và đã áp dụng để nâng cao khả năng nhận thức học tốt
môn toán của trẻ ở lớp 5 - 6 tuổi. Tuy chưa rút ra được nhiều kinh nghiệm đáng
kể nhưng với sự nổ lực của bản thân những kinh nghiệm này đã giúp tôi đạt
được kết quả rất khả quan. Rất mong sự đóng góp trao đổi của Các cấp lãnh đạo
Phòng giáo dục Huyện Hậu Lộc, Ban giám hiệu trường Mầm Non Minh Lộc và
18


các bạn đồng nghiệp để tôi thực hiện giờ dạy “Làm quen với toán” ngày càng
đạt hiệu quả tốt hơn và khả năng nhận thức về các biểu tượng toán của trẻ ngày
càng được nâng cao hơn.
3.2. Kiến nghị:
- Đối với phòng Giáo dục và đào tạo cần cung cấp thêm tài liệu về hướng
dẫn với các biểu tượng toán, tài liệu tham khảo các trò chơi nhằm kích thích sự
sáng tạo của trẻ trong hoạt động toán. Mở thêm nhiều lớp tập huấn và bồi dưỡng
kiến thức, phương pháp giảng dạy các tiết mẫu cho tất cả giáo viên được đi dự
để chúng tôi có điều kiện học hỏi kinh nghiệm về những hình thức tổ chức mới,
phương pháp, biện pháp phù hợp áp dụng vào thực tế để dạy trẻ đạt chất lượng
cao.

- Đối với ban giám hiệu cần sắp xếp thời gian hợp lí để giáo viên có thời
gian làm nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động làm quen với biểu tượng
toán nói riêng và các môn học khác nói chung. Mua bổ sung đồ chơi, đồ dùng
phục vụ cho việc dạy và học.
- Đối với địa phương mong muốn lớn nhất của tôi là các cấp lãnh đạo
quan tâm hơn nữa về việc xây dựng thêm phòng học để giảm tải số học sinh
trong mỗi lớp, xây thêm một số phòng chức năng để trẻ có không gian hoạt
động, và sổ sung cơ sở vật chất cho trường để chúng tôi đỡ vất vả hơn.
Đối với phụ huynh cần quan tâm phối kết hợp cùng với nhà trường để chăm sóc
giáo dục đạt kết quả cao hơn.
Bài viết này tôi viết còn phần nào chưa phù hợp, hoặc có sai sót gì kính
mong các cấp lãnh đạo và các bạn đồng nghiệp đóng góp và xây dựng cho tôi để
những đề tài sau tôi viết được tốt hơn:
Tôi xin chân thành cảm ơn!
NHẬN XÉT CỦA THỦ TRƯỞNG Hậu lộc, ngày 02 tháng 02 năm 2017
ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác.
Người viết SKKN

Nguyễn Thị Dương

19


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hướng dẫn tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục trong trường mầm
non theo chủ đề trẻ 5- 6 tuổi.
2. Các tập san về giáo dục trẻ mầm non

3. chuyên đề giáo dục trẻ lấy trẻ làm trunng tâm