Một số biện pháp nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh lớp 2

MỤC LỤC
Mục

Trang

Mục lục

1

A. Mở đầu

2

1. Lý do chọn đề tài

2

2. Mục đích nghiên cứu

3

3. Đối tượng nghiên cứu

3

4. Phương pháp nghiên cứu

3

B. Nội dung

3

1. Cơ sở lý luận

3

2. Thực trạng

4

3. Giải pháp, tổ chức thực hiện

6

4. Kết quả thực hiện

13

C.Kết luận kiến nghị

13

1.Kết luận

13

2. Kiến nghị

14

Tài liệu tham khảo

17

1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài
Hiện nay nhân loại đang bước vào thế kỷ XXI cùng với xu thế toàn cầu
hóa, trên thế giới xuất hiện nền kinh tế tri thức con người muốn tồn tại được
1


trong thế giới đó cần phải có kiến thức, sức khỏe, đạo đức, năng lực và nghề
nghiệp. Chính vì vậy, nhiều quốc gia trên thế giới đặc biệt coi trọng đầu tư
cho giáo dục và đào tạo. Nước ta cũng vậy, nhận định rõ được tình hình Đảng
và nhà nước ta đã đặc biệt coi trọng đầu tư cho giáo dục và đào tạo, Trong
nghị quyết trung ương đảng khóa VIII nêu rõ : “Cùng với khoa học và công
nghệ, giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào
tạo nhận lực bồi dưỡng nhân tài”
Việc coi trọng giáo dục và đào tạo của Đảng và nhà nước còn được thể
hiện thông qua việc phổ cập giáo dục tiểu học trên toàn quốc, đồng thời Đảng
và Nhà nước cũng định hướng rõ ràng cho mục tiêu giáo dục nước ta hiện
nay.
Trong mục tiêu giáo dục, biết viết chữ là một trong những tiêu chí được
coi trọng nhất bởi thông qua chữ viết học sinh giao lưu, giao tiếp được với thế
giới xung quanh. Thông qua chữ viết học sinh có công cụ để ghi chép, học tập
các môn khác, đồng thời nó cũng là công cụ để rèn luyện phẩm chất đạo đức
cho học sinh.
Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã nói: “ Chữ viết cũng là một sự biểu hiện
của nết người. Dạy cho học sinh viết đúng, viết cẩn thận, viết đẹp là góp phần
rèn cho các em tính cẩn thận, tính kỉ luật, lòng tự trọng đối với mình cũng như

với thầy cô và bạn bè khi đọc bài vở của mình “ .
Tuy nhiên viết cái gì, viết như thế nào đó cũng là điều chúng ta quan
tâm. Theo sự tổng kết đánh giá của bộ Giáo dục – Đào tạo thì chất lượng chữ
viết nói chung, chữ viết của học sinh tiểu học nói riêng đang xuống dốc. Từ
đó làm cho vai trò của chữ viết bị giảm, làm mất đi tính thẩm mỹ. Để nâng
cao chất lượng chữ viết cho học sinh, Bộ Giáo dục - Đào tạo đã tổ chức các
hội thi viết chữ đẹp cho giáo viên và học sinh. Bộ Giáo dục - Đào tạo cũng đã
tổ chức tiến hành cải cách mẫu chữ viết. Thế nhưng trong thực tế giảng dạy
tôi thấy vẫn còn nhiều học sinh viết chữ xấu, viết chữ ẩu, viết không đúng
chính tả, một số học sinh viết không thành chữ .
Nguyên nhân này do đâu?
Nhận thức được tầm quan trọng của chữ viết kết hợp với nghiên cứu lý
thuyết thấy được vai trò tầm quan trọng của chữ viết và thực trạng chữ viết
của học sinh hiện nay.Với ý thức và lương tâm, trách nhiệm nghề nghiệp của
giáo viên, bản thân tôi luôn suy nghĩ và trăn trở. Trong giảng dạy, tôi đã
không ngừng tích lũy kinh nghiệm về chữ viết để sớm giúp các em viết chữ
đẹp, luôn tìm ra phương pháp dạy học thích hợp viết chữ đẹp, tôi mạnh dạn
đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh. Từ
đó có phương pháp dạy học phù hợp hơn.
1.2. Mục đích nghiên cứu
- Nghiên cứu lý thuyết về vai trò tầm quan trọng của chữ viết
- Nghiên cứu phương pháp dạy và viết chữ viết tiếng việt trong trường
Tiểu học.
Đề tài này không tham vọng tìm hiểu chữ viết của học sinh khối 2 của
toàn tỉnh mà chỉ đi sâu tìm hiểu chữ viết học sinh khối 2 của trường tiểu học
2


Đông Thọ - Thành phố Thanh Hóa. Qua đó đúc kết kinh nghiệm về phương
pháp dạy chữ viết cho học sinh.

1.3. Đối tượng nghiên cứu
- Nghiên cứu biện pháp nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh lớp 2.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Để việc nghiên cứu đạt kết quả rốt, tôi sử dụng nhiều phương pháp
nghiên cứu, trong đó chủ yếu là các phương pháp sau:
1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Nghiên cứu các tài liệu tham khảo có liên quan.
2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế trên lớp.
3.Phương pháp quan sát, tổng hợp rút kinh nghiệm.
- Phương pháp nghiên cứu lí luận .
4.Phương pháp điều tra, khảo sát, thu thập số liệu.
5. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
“Từng nét chữ xinh xinh thẳng hàng
Ngòi bút viết theo tay nhịp nhàng”
Câu hát ấy vẫn còn vang vọng mãi trong tôi, nó như khúc nhạc du dương theo
tôi cùng năm tháng ươm mầm xanh cho tổ quốc. Nó luôn nhắc nhở mỗi giáo
viên phải thận trọng trong việc luyện viết cho học sinh.
Và “văn hay nhưng phải chữ đẹp”, “Thần siêu luyện chữ” … Là những
câu chuyện, là những tấm gương về luyện viết chữ đẹp, khuyên học sinh
không chỉ luyện viết văn cho hay mà cần phải viết chữ cho đẹp. Bởi vì văn dù
hay đến mấy nhưng chữ viết không rõ ràng thì người khác không đọc được
và dĩ nhiên không hiểu được nội dung văn bản.
Chúng ta đều biết trong thực tiễn cuộc sống con người phải giao lưu
giao tiếp với nhau. Phương tiện giao lưu của con người rất đa dạng và phong
phú, trong đó ngôn ngữ viết đặc biệt được coi trọng bởi chữ viết là một công
cụ vô cùng hữu hiệu. Thông qua chữ viết con người bày tỏ tình cảm của mình
với người khác. Thông qua chữ viết con người truyền đạt cho nhau những

thông tin tình cảm, tri thức, thông qua chữ viết con người am hiểu nhau hơn,
gần gũi nhau hơn. Thông qua chữ viết con người có thể giao tiếp với các thế
hệ trước, với những người ở phương xa hàng nghìn cây số. Chữ viết có thể
giúp chúng ta giao tiếp với nhiều người. Thông qua chữ viết con người đào
sâu, suy nghĩ, mở rộng kiến thức của bản thân. Bằng việc đọc và ghi chép các
văn bản đúc rút được kinh nghiệm của những người trước. Chính vì vậy, khâu
rèn chữ viết cho học sinh của người giáo viên (Đặc biệt là giáo viên tiểu học)
là khâu rất quan trọng không thể thiếu được.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Từ năm học 2002 – 2003 là năm học thực hiện chương trình đổi mới
phổ thông trên toàn quốc. Yêu cầu học sinh viết chữ đúng mẫu (Theo mẫu
3


chữ viết ban hành tại QĐ số 31/2002/QĐ Bộ Giáo dục – Đào tạo ngày
14/6/2002 của Bộ trưởng Bộ GD – ĐT), nhằm nâng cao chất lượng chữ viết
cho học sinh. Trên thực tế các em đã viết đúng mẫu đạt theo yêu cầu xong vẫn
còn có những em viết chữ còn xấu, viết cẩu thả, sai lỗi chính tả làm cho vai
trò của chữ viết không phát huy hết tác dụng.
Năm học 2015-2016, tôi được phân công giảng dạy lớp 2B. ngay từ đầu
năm, tôi đã tiến hành khảo sát chữ viết lớp 2B. Qua khảo sát ban đầu chất
lượng chữ viết của học sinh lớp 2B đạt không cao. Cụ thể :
Bảng khảo sát chất lượng chữ viết
Tổng số
học sinh

Loại A
SL

%

Loại B
SL

%

Loại C
SL

%

Loại D
SL

%

40 em
18
45
20
50
2
5
* Nguyên nhân:
Qua quá trình giảng dạy trên lớp, tìm hiểu thực tế, tôi nhận thấy rằng
chất lượng chữ viết của học sinh bị ảnh hưởng bởi một số nguyên nhân sau:
(1)Cơ sở vật chất – Thiết bị đồ dùng dạy học:
Do phòng học chật, lớp học đông học sinh dẫn đến tư thế ngồi viết của
các em không được thoải mái.
(2) Đồ dùng học tập của học sinh:

Một số học sinh đồ dùng học tập không đầy đủ, không đạt yêu cầu. Có
những em viết bút mực ngòi bị gai, bút ra mực không đều. Có em viết bút
kim, viết không chuẩn chữ. Bảng còn một số ít em còn thiếu. Những yếu tố
này cũng làm giảm chất lượng chữ viết của học sinh.
(3) Về học sinh
Thực tế cho thấy một số em viết kém, là do đọc chậm, đọc sai chính tả,
phát âm chưa chuẩn còn nói tiếng địa phương, còn một số em phát âm không
chuẩn tiếng có thanh hỏi, thanh ngã. Từ đó các em gặp rất nhiều khó khăn khi
viết bài. Ngoài ra còn một số em biết đọc, biết viết nhưng ý thức rèn luyện
kém, viết vội, viết qua loa cho xong bài. Tư thế ngồi viết của các em đa
sốngồi cúi mặt với vở, một số em người cong vẹo , vai thấp , vai cao.Cách
cầm bút của các em không đúng, có em thì cầm bút quá cao, có em thì cầm
bút quá thấp sát vào ngòi bút,nhiều em cầm chặt bút gây mỏi tay, cúi mặt sát
quyển vở hoặc n- Nguyên nhân chủ yếudo học sinh chưa nắm được các nét cơ
bản cấu tạo chữ ghi âm , vần, tiếng, dấu thanh chưa nắm vững quy trình viết
chữ cái, quy trình nối các nét trong chữ cái trong chữ ghi tiếng nên chữ viết
mới sai độ cao.
Đa số học sinh không có thói quen rèn chữ viết, không có ý thức trong
việc rèn chữ viết, thậm chí không cần quan tâm ðến chữ viết ðẹp hay xấu.

4


Vẫn còn 1 số học sinh chưa nghiêm túc nghe giảng lúc đầu, các em
chưa cẩn thận khi viết, các em muốn viết nhanh để hoàn thành bài viết nhằm
ghi “ thành tích”với giáo viên và các bạn , một số học sinh mắc bệnh về mắt.
Ngoài ra còn có một số học sinh chưa ý thức được việc giữ gìn sức
khỏe, đồ dùng học tập, bên cạnh còn có 1 số em hay ra mồ hôi tay.
Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây nên chất lượng của học
sinh không đạt yêu cầu.

(4) Sự quan tâm của các bậc phụ huynh
Trong thực tế, các thầy cô giáo giảng dạy rèn luyện ở trên lớp rất nhiệt
tình song chất lượng chữ viết của học sinh vẫn chưa cao vì còn nhiều phụ
huynh không biết mẫu chữ để hướng dẫn kèm cặp con em mình. Một số phụ
huynh không nắm được nội dung chương trình, phương pháp dạy cho con em
cũng như kiến thức cơ bản về chữ viết. Có một số ít phụ huynh đi làm xa nên
không mua sắm đầy đủ đồ dùng học tập cho con em, còn phó mặc cho thầy
cô. Điều này gây khó khăn trong việc rèn chữ cho học sinh.
(5) Về phía giáo viên:
Việc học sinh viết đúng và đẹp hay không phụ thuộc rất nhiều vào
người giáo viên trực tiếp dạy học. Người giáo viên có ảnh hưởng rất lớn đến
quá trình viết chữ đẹp hay xấu của học sinh. Qua thực tế ta thấy có rất nhiều
nguyên nhân từ phía giáo viên dẫn đến việc học sinh viết chữ chưa đẹp.
-Chữ viết chưa đáp ứng yêu cầu trực quan trong việc giảng dạy, chỉ thấy 1 số
ít giáo viên viết chân phương đẹp mắt.
- Ít chú trọng việc rèn chữ viết cho học sinh, chỉ lưu ý trong giờ tập viết.
- Chưa có biện pháp rèn chữ viết cụ thể. Chưa giúp học sinh nắm các nét cơ
bản, cấu tạo con chữ, dòng kẻ, kĩ thuật viết….trong các tiết luyện viết mà chỉ
cần nhấn mạnh về độ cac con chữ.
- Hướng dẫn rèn chữ viết chưa theo đối tượng học sinh. Chưa dạy theo chuẩn
kiến thức và kĩ năng .
- Về đồ dùng dạy học: Bảng viết của giáo viên không có dòng ô li rõ ràng ,
giáo viên còn viết chừng trên bảng.
Mặc dù rất nhiệt tình giảng dạy, quan tâm đến việc rèn chữ đẹp giữ vở
sạch cho học sinh. Xong phương pháp giảng dạy để giúp học sinh viết chữ
đẹp chưa cụ thể. Giáo viên chưa chỉ rõ để học sinh nhận thấy được chỗ sai từ
đó có hướng khắc phục đối với những em chữ viết chưa đạt yêu cầu. Việc làm
này phải thường xuyên và liên tục.
Ngay từ đầu năm học, sau khi khảo sát nắm bắt tình hình chung về chất
lượng chữ viết của lớp, tôi đã đi sâu nghiên cứu tìm ra biện pháp rèn chữ viết

cho học sinh nhằm nâng cao chất lượng chữ viết cho lớp.
2.3. Giải pháp tổ chức thực hiện
2.3.1. Giáo viên phải luyện chữ viết đúng mẫu, đẹp.
Với học sinh cô giáo luôn là thần tượng của các em. Các em lúc nào
cũng “ Cô con dạy thế nào cơ ”, “ Cô con viết thế nào cơ ”. Các em thích bắt
chước cô giáo từ những cử chỉ nhỏ nhất cho đến chữ viết. Chính vì vậy, người
giáo viên cần phải luyện viết viết đúng mẫu, rõ ràng, trình bày sạch đẹp, khoa
5


học để khi viết bài, trình bày bài trên bảng lớp học sinh nhìn nhận và bắt
chước. Bên cạnh đó người giáo viên cần luyện cho mình cách phát âm chuẩn
để phân biệt được các tiếng có phụ âm đầu r/d/gi, ch/tr, s/x…. Các nguyên âm
đôi: uô, ươ, iê…, giữa dấu hỏi, dấu ngã để khỏi nhầm lẫn khi giao tiếp và đọc
mẫu.
Để tạo tư thế tốt cho học sinh, khi viết giáo viên cần gương mẫu từ
cách cầm bút, tư thế ngồi viết cho đến những chữ, con số khi viết trong vở
của các em.
2.3.2. Khảo sát nắm tình hình chữ viết của lớp
Trong kế hoạch rèn chữ viết cho học sinh thì việc đầu tiên giáo viên
phải làm đó là tiến hành khảo sát, tìm hiểu để nắm tình hình chữ viết của
từng em. Có khảo sát, theo dõi giáo viên mới có thể biết được thực trạng chữ
viết của học sinh lớp mình, của từng em, nguyên nhân các em sai do đâu. Vậy
giáo viên mới đề ra được kế hoạch biện pháp rèn luyện, uốn nắn cho các em
một cách kịp thời và hiệu quả.
Vì vậy mà ngay từ đầu năm, khi mới nhận lớp, tôi đã tiến hành khảo sát
chất lượng chữ viết của lớp mình, tìm hiểu nguyên nhân học sinh viết chữ
chưa đẹp. Từ đó, tôi phân loại đối tượng học sinh để đề ra những biện pháp
rèn chữ viết đối với từng nhóm đối tượng, từng học sinh cụ thể.
2.3.3. Quy định về đồ dùng học tập cho học sinh

Đồ dùng học tập chính là một trong những phương tiện giúp các em
học tập tốt hơn. Chính vì vậy ngay từ đầu năm học, tôi đã quy định đồ dùng
học tập cho học sinh, yêu cầu các em mua sắm đầy đủ đồ dùng học tập.
Đồ dùng học tập gồm có:
- Vở viết: Tất cả vở viết đều là vở có ô ly rõ ràng.
- Bảng con: Phải đúng kích cỡ, có dòng kẻ rõ ràng
- Vở chính tả: Mỗi em gồm 2 quyển. Một quyển viết ở lớp, một quyển luyện
viết buổi 2, chất lượng giấy viết đảm bảo. Vở buổi 2 để các em luyện viết
thêm theo yêu cầu của giáo viên. Viết những nét, những chữ, số những bài
chưa đạt yêu cầu của giáo viên.
- Vở tập viết: Là vở in sẵn do Bộ GD – ĐT phát hành.
- Bút viết: Phải dùng bút mực hoặc bút bi nước.
- Thước kẻ: Thước kẻ phải thẳng, có vạch chia Xen ti mét giúp các em kẻ
hoặc gạch hết bài cho thẳng. Giáo viên cần hướng dẫn các em cách đặt thước,
cầm bút để khi kẻ tránh bị xiên, làm xấu vở.
2.3.4. Sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy học trong giờ luyện viết .
Trong quá trình dạy luyện viết cho học sinh, tôi đã áp dụng linh hoạt
những phương pháp dạy học sau:
Phương pháp trực quan:
Giáo viên khắc sâu biểu tượng về chữ cho các em bằng kết hợp mắt
nhìn, tai nghe, tay luyện tập. Điều này giúp các em chủ động phân tích hình
dáng, kích thước và cấu tạo theo mẫu chữ, tìm sự giống nhau và khác nhau
của chữ đã học trong cùng một nhóm bằng thao tác so sánh tương đồng.
6


Chữ viết mẫu là hình thức trực quan ở tất cả các bài tập viết. Đây là
điều kiện đầu tiên để các em viết đúng. Có các hình thức chữ mẫu: chữ mẫu
in sẵn, chữ phóng to trên bảng hoặc trên máy chiếu hắt, chữ mẫu trong vở tập
viết, hộp chữ mẫu… Tiêu chuẩn cơ bản của chữ mẫu là phải đúng mẫu quy

định, rõ ràng và đẹp
- Chữ mẫu phóng to trên bảng hoặc trên máy chiếu sẽ giúp học sinh dễ quan
sát, từ đó tạo điều kiện để các em phân tích hình dáng và các nét chữ cơ bản,
cấu tạo chữ cái cần viết trong bài học.
- Chữ mẫu của giáo viên viết trên bảng sẽ giúp học sinh nắm được thứ tự các
nét chữ của từng chữ cái, cách nối các chữ cái trong 1 chữ nhằm đảm bảo yêu
cầu viết liền mạch, viết nhanh.
- Chữ của giáo viên khi chữa bài, chấm bài cũng được quan sát như một loại
chữ mẫu, vì thế giáo viên cần ý thức viết chữ đẹp, đúng mẫu, rõ ràng.
Ngoài ra, để việc dạy chữ không đơn điệu, giáo viên cần coi trọng việc
xử lý quan hệ giữa âm và chữ, tức là giữa đọc và viết. Do đó trong tiến trình
dạy tập viết, nhất là những âm mà địa phương hay lẫn, giáo viên cần đọc mẫu.
Việc viết đúng củng cố việc đọc đúng và đọc đúng đóng góp vai trò quan
trọng để đảm bảo viết đúng.
Phương pháp đàm thoại gợi mở:
Phương pháp này được sử dụng chủ yếu ở giai đoạn đầu của tiết học.
Giáo viên dẫn dắt học sinh tiếp xúc với các chữ cái sẽ học bằng một hệ thống
câu hỏi, từ việc hỏi về các nét cấu tạo chữ cái, độ cao, kích thước chữ cái
đếnviệc so sánh nét giống nhau và nét khác biệt giữa các chữ cái đã học với
chữ cái đã phân tích.
Ví dụ: Khi dạy chữ b, giáo viên có thể đặt câu hỏi: chữ A gồm có bao nhiêu
nét? là những nét nào? chữ B cao mấy ô? độ rộng của chữ là bao nhiêu?…
Với những câu hỏi khó, giáo viên cần định hướng cách trả lời cho các
em. Vai trò của giáo viên ở đây là người tổ chức hướng dẫn học sinh phân tích
cấu tạo chữ cái chuẩn bị cho giai đoạn luyện tập viết ở phần sau.
Phương pháp luyện tập:
Giáo viên cần chú ý đến các giai đoạn của quá trình tập viết chữ. Việc
hướng dẫn học sinh luyện tập phải tiến hành từ thấp đến cao để học sinh dễ
tiếp thu. Lúc đầu là việc viết đúng hình dáng, cấu tạo kích thước các cỡ chữ,
sau đó là viết đúng dòng và đúng tốc độ quy định. Việc rèn luyện kỹ năng viết

chữ phải được tiến hành đồng bộ ở lớp cũng như ở nhà, ở phân môn tập viết
cũng như ở các phân môn của bộ môn Tiếng Việt và các môn học khác.
Khi học sinh luyện tập chữ viết, giáo viên cần luôn luôn uốn nắn cách
ngồi viết. Cần lưu ý các hình thức luyện tập cơ bản sau:
*Tập viết chữ vào bảng con của học sinh
Hình thức tập viết trên bảng có tác dụng kiểm tra sự tiếp thu cách viết
và bước đầu đánh giá kỹ năng viết chữ của học sinh. Hình thức này dùng để
kiểm tra bài cũ hoặc sau bước giải thích cách viết chữ, bước luyện tập viết
chữ ở lớp. Từ đó, giáo viên phát hiện những chỗ sai của học sinh để uốn nắn
(sai về kích cỡ, hình dáng, thứ tự các nét viết).
7


*Luyện viết trong vở tập viết:
Muốn cho học sinh sử dụng có hiệu quả vở tập viết, giáo viên cần
hướng dẫn tỉ mỉ nội dung và yêu cầu về kĩ năng viết của từng bài (chữ mẫu,
các dấu chỉ khoảng cách giữa các chữ, dấu chỉ vị trí đặt bút, thứ tự viết nét…)
giúp các em viết đủ, viết đúng số dòng đầu tiên ở mỗi phần bài viết.
* Luyện viết trong vở ở ô li: Những bài đầu tiên giáo viên cần viết mẫu cho
toàn bộ học sinh trong vở, sau đó giáo viên có thể chọn những học sinh viết
chưa đẹp để viết mẫu.
*Rèn nếp viết chữ rõ ràng sạch đẹp:
Sự nghiêm khắc của giáo viên về chất lượng ở tất cả các môn học là
cần thiết. Có như thế, việc luyện tập viết chữ mới được củng cố đồng bộ và
thường xuyên. Việc làm này yêu cầu người giáo viên ngoài những hiểu biết về
chuyên môn còn cần có sự kiên trì, cẩn thận và lòng yêu nghề - mến trẻ.
Cần chọn vở luyện viết ở nhà đúng mẫu, rõ ràng( Một số vở dung luyện
viết đẹp như: Em tập viết đúng – viết đẹp của lê ngọc Diệp chủ bên, vở ô li
mẫu chữ của nhà xuất bản đại học sư phạm do tác giả Trần Minh Hương biên
soạn hoặc luyện viết chữ đẹp của tác giả Trần mạnh Hưởng)

2.3.5. Dạy tốt môn tập viết và chính tả chính khóa.
Trong giờ tập viết và chính tả chính khóa giáo viên cần dạy đúng, đủ
theo chương trình thời khóa biểu. Trong giảng dạy luôn tìm ra phương pháp
tối ưu để truyền thụ và uốn nắn cho học sinh. Khi học sinh viết bài cần phải
theo dõi uốn nắn, sửa lỗi.
Trước khi viết giáo viên phải kiểm tra cách để vở, nhắc các em cách
cầm bút sao cho dễ viết và không bị mỏi tay, tư thế ngồi viết để tránh bệnh
cận thị, còng vẹo cột sống. Để đạt được yêu cầu của bài viết, giáo viên cần
hướng dẫn học sinh thực hiện năm đúng: Viết đúng hàng, đúng khoảng cách,
đúng dấu thanh, đúng cỡ chữ và đúng chính tả.
a. Viết đúng hàng
Khi viết giáo viên hướng dẫn học sinh xác định dòng kẻ đậm trên tờ
giấy, từ đó viết thẳng hàng lên dòng kẻ đậm. Khi đọc cho học sinh viết bài,
cần chú ý cách xuống dòng của các em, có những em thường hay xuống dòng
tùy tiện hoặc khi viết hết ý, hết đoạn cần xuống lại không xuống dòng mà viết
liền mạch. Giáo viên nên phát hiện và lấy ngay bài đó đưa cho cả lớp và các
em viết sai cùng rút kinh nghiệm. Đối với những bài thơ , giáo viên phải
hướng dẫn các em cách trình bày viết lùi vào mấy ô để phù hợp với bài viết,
khi viết hết câu thơ phải xuống dòng.
b. Viết đúng khoảng cách
Các em thường hay viết khoảng cách tùy tiện, có em thì viết thưa quá,
có em lại dày quá. Giáo viên cần hướng dẫn các em viết khoảng cách các chữ
như sau:
Trước hết giáo viên phải cho học sinh nắm vững khoảng cách trong
từng tiếng, khoảng cách con chữ trong từng từ.
Giúp học sinh nắm vững cấu tạo các con chữ và các chữ cái dựa vào
các ô vuôngđược chia thành các nhóm chữ. Dựa vào đặc điểm cơ bản của một
8

số tiếng mà học sinh cần phải có khoảng cách giữa các con chữ hay giãn
khoảng cách giữa các con chữ.
Ví dụ: tiếng chanh
Trong tiếng “chanh” con chữ c phải giãn khoảng cách với con chữ h, con chữ
n phải giãn khoản cách với con chữ h thì chữ mới đẹp.
- Các chữ trong một tiếng cách nhau nửa con chữ o ( yêu cầu viết liền mạch )
- Các chữ ghi tiếng cách nhau một con chữ o.
- Khi viết chữ đầu câu trong bài viết phải lùi vào một chữ. Khi viết hết câu
chấm xuống dòng thì chữ đầu dòng tiếp theo phải lùi vào một chữ.
c. Viết đúng cỡ chữ
Có em viết chữ to quá hoặc nhỏ quá, giáo viên cần phân tích để các em
thấy lỗi sai có ý thức sửa chữa. Yêu cầu các em viết đúng cỡ chữ, một số chữ
viết đủ một ly, các nét khuyết viết đủ 2,5 ly … Giáo viên nêu ra một số chữ
sai cơ bản của học sinh ( ví dụ: các nét khuyết chữ l, b, h, g, nét cong chữ c, a,
d,… nét móc chữ u, n,… ) viết lên bảng cho lớp nhận xét và rút ra được chỗ
sai sau đó yêu cầu học sinh viết lại nhiều lần cho đúng với yêu cầu.
d. Viết đúng dấu thanh
Trong quá trình viết bài học sinh hay mắc phải như đánh sai dấu thanh,
đánh lẫn lộn giữa dấu hỏi và dấu ngã, đánh dấu thanh không đúng vị trí.
Đối với việc nhầm lẫn dấu thanh hỏi và thanh ngã, khi đọc bài giáo
viên cần phát âm chuẩn, nhấn mạnh những tiếng có dấu thanh này. Đối với
những em đánh dấu thanh không đúng vị trí yêu cầu các em xác định đúng âm
chính sau đó đánh dấu thanh trên hoặc dưới âm chính đó.
e. Viết đúng chính tả
Đây là yêu cầu có tính quyết định đến chất lượng bài viết của học sinh,
do vậy giáo viên nhắc nhở các em chú ý nghe phát âm để viết cho đúng, khi
nghe xong các em phân tích rồi tổng hợp lại thành chữ để viết ( hờ - uyên –
huyên – huyền – huyền ). Khi viết xong các em nhẩm lại xem mình đã viết
đúng chưa. Giáo viên nên hướng dẫn các em tập phân biệt theo nghĩa của từ,
dựa theo qui tắc chính tả để viết cho đúng các phụ âm đầu ch/tr, s/x, s/d/gi,

ng/ngh, g/gh.
Những em viết thừa nét hoặc thiếu nét ở các chữ u, y, m. n…( Ví dụ:
thủy – thiỷ, nước – mước…). Giáo viên hướng dẫn các em bịt chữ u để nhận
biết chữ còn lại, bịt vần ước để nhận biết chữ n, cho học sinh phân biệt số nét
giữa chữ n và chữ m.Từ đó các em biết được mình viết thừa nét hoặc thiếu nét
để mà chữa cho đúng
Thời gian viết bài trên lớp ít, giáo viên nên giao bài yêu cầu học sinh
luyện viết thêm ở buổi 2. Giáo viên kiểm tra, chấm chữa động viên đôn đốc
nhắc nhở đặc biệt là với những em viết còn non.

2.3.6. Nêu gương tốt để nâng cao ý thức luyện viết chữ đẹp của học sinh.
9


Giáo viên kể các câu chuyện, nêu những tấm gương vượt khó học tập
như “ Thần Siêu luyện chữ, Cao Bá Quát, Nuyễn Ngọc Ký…” để học sinh
noi theo. Từ đó học sinh có ý thức và tinh thần tự giác phấn đầu vươn lên mà
các em cảm thấy không bị gò ép bắt buộc. Hoặc thông qua những tấm gương
biết giữ vở sạch, viết chữ đẹp trong lớp giáo viên nêu gương cho học sinh
xem vở của bạn, nhận xét về cách trình bày, chữ viết của các bạn để học sinh
lấy đó mà noi theo.
Giáo viên luôn khen ngợi, tuyên dương trước lớp những học sinh viết
chữ đẹp hoặc có tiến bộ trong chữ viết để khuyến khích học sinh viết chữ đẹp
hơn, tạo niềm vui, sự hứng thú của học sinh khi luyện viết chữ.
2.3.7. Đẩy mạnh phong trào rèn chữ giữ vở
Đây là biện pháp trọng yếu mà giáo viên cần tập trung cho học sinh
hàng ngày, hàng tuần. Hàng ngày giáo viên nên giao nhiệm vụ rèn chữ cho
học sinh. Cho các em trong cùng một tổ thi đua với nhau và giữa các tổ cùng
thi đua với nhau, giao cho em khá kèm cặp em yếu đồng thời giao cho Ban
cán bộ lớp thường xuyên kiểm tra vở rèn chữ, đồ dùng học tập của học sinh

trong giờ truy bài. Đối với học sinh không chịu viết bài cần phân tích, nhắc
nhở, sau buổi học yêu cầu em đó ngồi lại viết bài. Song song với việc kiểm tra
vở rèn chữ của học sinh, giáo viên thường xuyên nhắc nhở theo sát các em
trong các giờ học mà học sinh phải dùng vở ghi như vở ghi đầu bài, vở chính
tả vở tập viết, vở toán… Có như vậy thì trong đầu học sinh mới định hình
việc rèn chữ là cần thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi, mọi chỗ.
Giáo viên phải thường xuyên tổ chức thi và xếp loại vở sạch chữ đẹp
hàng tuần, hàng tháng. Cuối mỗi tuần, mỗi tháng cần đánh giá nhận xét chung
chữ viết của cả lớp và của từng học sinh. Tuyên dương những học sinh có
thành tích cao trong việc rèn luyện giữ vở.
2.3.8. Rèn đọc song song với rèn chữ.
Trong các em có chất lượng chữ viết kém thì việc đọc kém của các em
là nguyên nhân lớn nhất. Khi các em không biết đọc sẽ dẫn đến các em không
biết viết hoặc các em đọc kém, đọc chậm, đọc còn sai dẫn đến việc nhận sai
mặt chữ để hình dung ra con chữ, tiếng, từ mình đang viết và sẽ viết nó sẽ như
thế nào. Chính vì vậy trong quá trình dạy giáo viên cần rèn đọc cho học sinh
để tất cả các em đọc thông thạo được bài học. Trong tiết tập đọc giáo viên cần
rèn chắc cho học sinh đọc tốt được các từ khó, tiếng khó… Giáo viên chú ý
phân tích cấu tạo những tiếng dễ phát âm sai dễ dẫn đến viết sai. Chú ý rèn
cho học sinh phát âm đúng, đọc đúng tiến tới đọc lưu loát và đạt tốc đọc quy
định cho các em. Giáo viên cần chú ý đọc mẫu, phát âm chuẩn từ đó rèn cho
học sinh phát âm chuẩn các tiếng khó, các tiếng có phụ âm dễ lẫn như s/x –
ch/tr… . Để tạo hứng thú trong giờ học, giáo viên tổ chức cho học sinh luyện
đọc bằng nhiều hình thức phong phú như: thi đọc giữa cá nhân, các nhóm với
nhau, trò chơi luyện đọc. Từ đó, học sinh sẽ dần đọc tốt hơn. Đọc tốt sẽ giúp
các em viết đúng, viết chuẩn.
10


2.3.9. Kết hợp với gia đình trong việc rèn chữ - giữ vở

Thực tế cho thấy thời gian học ở nhà của học sinh nhiều chính vì vậy
ngoài việc rèn chữ trên lớp, giáo viên cần phối hợp với gia đình học sinh cùng
có biện pháp tích cực để rèn chữ ở nhà cho các em. Thông qua buổi họp phụ
huynh, giáo viên hướng dẫn cho phụ huynh tham khảo mẫu chữ quy định
chuẩn của Bộ giáo dục để phụ huynh nắm được mẫu chữ chuẩn phối hợp cùng
giáo viên rèn chữ viết cho học sinh đúng mẫu. Đồng thời, giáo viên trao đổi
chất lượng chữ viết của từng học sinh để phụ huynh nắm bắt, hướng dẫn tham
mưu với gia đình tìm biện pháp quản lý các em về việc rèn chữ ở nhà. Đề
nghị phụ huynh mua sắm đầy đủ đồ dùng học tập cho các em, tạo điều kiện về
thời gian, không gian, giúp các em rèn chữ tốt hơn. Đồng thời đề nghị gia
đình quản lý hướng dẫn uốn nắn cho các em thường xuyên trong giờ học bài ở
nhà.
2.3.10. Tăng cường kiểm tra đánh giá xếp loại chữ viết cho học sinh
Ngoài việc thường xuyên động viên khích lệ phải uốn nắn kèm cặp chữ
viết cho học sinh việc kiểm tra, đánh giá, xếp loại cũng góp phần không nhỏ
trong việc nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh. Kiểm tra, đánh giá, xếp
loại sẽ động viên việc rèn chữ của học sinh. Qua kiểm tra, đánh giá xếp loại
sẽ theo sát, uốn nắn và động viên kịp thời cho từng học sinh. Từ đo nắm được
những khiếm khuyết thiếu sót của từng học sinh và có biện pháp uốn nắn kịp
thời. Qua xếp loại sẽ nắm được tình hình chung về chữ viết của cả lớp. Cũng
qua xếp loại sẽ động viên thúc đẩy được ý thức tự giác rèn chữ trong học sinh.
Như chúng ta đã biết đặc điểm tâm lý của trẻ em là thích được khen,
không chịu bị kém cỏi xấu với bạn bè. Xuấn phát từ đó chúng ta cần thường
xuyên kiểm tra, đánh giá, xếp loại được tiến hành hằng ngày, hàng tuần, hàng
tháng và hàng kì.
2.4. Kết quả thực hiện
Qua thời gian áp dụng đề tài vào thực tế giảng dạy, tôi thiết nghĩ để
giúp học sinh có được chữ viết đẹp,đòi hỏi yêu cầu cao đối với người giáo
viên, phải có phương pháp rèn luyện chữ phù hợp với điều kiện thực tiễn,
trình độ, khả năng tâm lí lứa tuổi học sinh tiểu học, phát huy được tính tích

cực, tự giác, tự rèn của học sinh và đặc biệt là chú ý chí kiên trì “Tay chỉ nở
hoa khi ta luyện tập hằng ngày ” Ngoài giờ học chính thức giáo viên phải
tích cực phụ đạo, làm tốt công tác chủ nhiệm hướng dẫn các em rèn luyện chữ
ở nhà, thường xuyên họp phụ huynh học sinh để trao đổi tình hình học tập
cũng như về chữ viết từng em.
Từ thực trạng chữ viết của lớp tôi áp dụng các biện pháp trên vào rèn
chữ cho học sinh tôi thấy chất lượng chữ viết của học sinh được nâng lên
đáng kể. Học sinh viết đúng quy trình, chữ đúng mẫu, đều, đẹp. Ý thức giữ vở
sạch, viết chữ đẹp được nâng lên rõ rệt. Phong trào viết chữ đẹp giữ vở sạch
trong lớp được nâng cao. Cụ thể:
Tổng số

Loại A

Loại B

Loại C
11


học sinh

SL

%

SL

%

40 em

32

80

8

20

SL

%

3. Kết luận, kiến nghị
1. Kết luận
Với mục tiêu giáo dục, với vai trò của chữ viết, mỗi người giáo viên
chúng ta cần phải thường xuyên trau dồi tri thức khoa học, tìm tòi các phương
pháp giảng dạy hợp lí để truyền thụ các tri thức khoa học, kỹ năng, kỹ xảo tới
học sinh để mỗi học sinh sau này sẽ là chủ nhân tương lai của đất nước.
Từ thực tế về việc rèn chữ cho học sinh tôi đã nghiên cứu và đưa ra một
số biện pháp để nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh, để mỗi học sinh
đều có kỹ năng, kỹ xảo viết đúng, viết đẹp và viết nhanh chữ viết Tiếng Việt.
Qua chữ viết học sinh phát huy vai trò, tác dụng của chữ viết. Nó sẽ là
phương tiện, công cụ giao tiếp và học các môn học khác tốt hơn, đồng thời sẽ
giúp học rèn luyện các phẩm chất đạo đức, làm cho học sinh yêu quý cái đẹp,
yêu thiên nhiên, yêu đất nước con người Việt Nam.
Để đạt được kết quả như trên theo tôi nghĩ nó không hoàn toàn phụ
thuộc vào phương pháp dạy học mà dù thực hiện phương pháp dạy học nào đi
chăng nữa thì sự quan tâm, lòng nhiệt tình, kiên trì của thầy cô đối với học

sinh là yếu tố không thể thiếu được. Giáo viên phải tạo sự gần gũi, quan hệ
mật thiết với học sinh, giáo viên luôn phải là tấm gương sáng cho học sinh noi
theo. Ở lứa tuổi này các em ham hiểu biết, muốn khám phá thế giới xung
quanh, đưa hoạt động không thích những hình thức cứng nhắc, gò bó, đơn
điệu nên người giáo viên phải hết sức khéo léo biết kết hợp hài hòa nhiều hình
thức và phương pháp dạy học, sử dụng triệt để các đồ dùng học tập, tạo tâm
thế vui tươi, thoải mái cho học sinh trong giờ học cũng rất nghiêm túc, công
bằng trong dạy và học.
Người giáo viên phải thường xuyên học tập nghiên cứu tài liệu, nắm
bắt kịp thời kiến thức và phương pháp dạy học mới, vận dụng linh hoạt có
sáng tạo để giờ dạy đạt hiệu quả cao nói chung và luyện viết nói riêng. Giáo
viên phải nắm chắc được đặc trưng của bộ môn là luyện tập, thực hành, giáo
viên là người tổ chức hướng dẫn cho học sinh viết cần nắm chắc đối tượng,
nắm bắt nhược điểm của học sinh kể từ đó đề ra biện pháp khắc phục, nâng
cao chất lượng chữ viết cho học sinh.
Giáo viên phải biết khơi gợi trong học sinh ý thức giữ vỡ sạch. Luyện
chữ viết đẹp qua phân môn chính tả, tập viết và các môn học khác. Nó có tính
song hành và trường kỳ, tuyệt đối không áp đặt học sinh.
Biết kết hợp với phụ huynh học sinh động viên, khuyến khích nhắc nhở
các em trong việc luyện viết. Phát động phong trào thi đua giữ vở sạch, viết
chữ đẹp giữa các cá nhân, các tổ, các nhóm trong lớp, nhận xét tuyên dương
kịp thời đối với mỗi học sinh có tiến bộ
2. Kiến nghị
12


Để đề tài được áp dụng vào thực tế giảng dạy đạt hiệu quả tôi xin có
một số kiến nghị:
a) Đối với nhà trường:
- Thường xuyên tổ chức các cuộc thi viết chữ đẹp cho giáo viên và học sinh

để khích lệ phong trào viết chữ đẹp trong toàn trường.
- Trưng bày các bài viết đẹp , tập vở sạch cho học sinh toàn trường tham khảo.
- Đưa tiêu chuẩn “Giữ vở sạch- viết chữ đẹp” vào đánh giá thi đua của thầy
và trò.
- Có phần thưởng xứng đáng cho giáo viên và học sinh có thành tích cao trong
phong trào giữ vở sạch – viết chữ đẹp trong các cuộc thi chữ viết.
-Xây dựng bổ sung cơ sở vật chất – trang thiết bị dạy học đúng, đủ tiêu
chuẩn về số lượng và chất lượng.
b) Đối với giáo viên
- Thường xuyên bồi dưỡng nâng cao nhận thức trách nhiệm về vai trò của chữ
viết, tuyên truyển phổ biến cho học sinh nhận thức giỏi về vai trò, tác dụng
của chữ viết Tiếng Việt.
- Thường xuyên tự học, tự bồi dưỡng trau dồi tri thức năng lực chuyên môn.
- Thường xuyên rèn chữ, giữ vỡ. Mỗi giáo viên là tấm gương sáng cho học
sinh noi theo.
- Cần thấy được vị trí, tầm quan trọng của phân môn Tập Viết ở các lớp. Mỗi
giáo viên phải là tấm gương sang cho học sinh noi theo, từ tư thế ngồi viết ,
cách cầm bút đến chữ viết bảng, cách trình bày bảng, cách chấm bài, nhận xét
cho học sinh.
c) Đối với học sinh:
Có ý thức tham gia tích cực phong trào giữ gìn vỡ sạch và luyện viết
chữ đẹp trong các năm học.
d) Phụ huynh học sinh:
- Mua sắm đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập tạo điều kiện về thời gian, cơ sở
vật chất cho con em học bài.
- Thường xuyên kết hợp với giáo viên quản lý việc rèn chữ ở nhà của học sinh
đồng thời tìm ra biện pháp chữ viết cho con em mình tốt hơn.
Với đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng chữ viết cho học
sinh lớp 2” khi tôi áp dụng vào thực tế đã thu được kết quả khả quan, chất
lượng chữ viết của học sinh được nâng lên đáng kể. Bằng thực tế giảng dạy

trên lớp với những kinh nghiệm ít ỏi, đề tài không tránh khỏi những thiếu sót.
Vậy kính mong các bạn bè đồng nghiệp tham gia đóng góp ý kiến để đề tại
được hoàn thiện hơn.
Rất mong được sự hưởng ứng tham gia tích cực của giáo viên, học sinh
và phụ huynh để chất lượng chữ viết của học sinh ngày một nâng cao hơn
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm của mình viết, không
sao chép nội dung của người khác.
13


Thanh Hóa, ngày 1 tháng 4 năm 2016
Xác nhận của hiệu trưởng

Người viết

Phạm Thị Minh Hòa

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Các văn kiện Đại hội Đảng
2. Luật GD – BGD – ĐT – 1998
3. Điều lệ trường tiểu học BGD – ĐT
4. Giáo trình SGK của học sinh lớp 2
5. Giáo trình SGK TV tập 1,2 – nhà xuất bản GD – 1994
6. Giáo trình rèn luyện kỹ năng sử dụng TV – BGDĐT – vụ giáo viên
7. Dạy tập viết ở trường tiểu học – nhà XB GD – 1997
8. Nghệ thuật viết chữ đẹp
9. Một số biện pháp góp phần nâng cao chất lượng GDTH số 2/2000

14

15