Một số giải pháp nâng cao hiệu quả trong công tác chủ nhiệm lớp tại trường PTDTBT THCS trung hạ

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN QUAN SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

“MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÍ HỌC SINH TRONG
CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM TẠI LỚP 9A TRƯỜNG
PTDTBTTHCS TRUNG HẠ”

Người thực hiện: Nguyễn Thị Loan
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường PTDTBT THCS
Trung Hạ
SKKN thuộc lĩnh vực: Chủ nhiệm lớp

THANH HOÁ, NĂM 2017


MỤC LỤC
Trang
1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................1
1.2. Mục đích nghiên cứu .............................................................................2
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ..........................................................2
1.4. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................2
2. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lí luận ........................................................................................2
2.2. Thực trạng trong công tác chủ nhiệm lớp.............................................4
2.2.1. Thuận lợi – Khó khăn

……………………………………………...4

2.2.2. Hạn chế. ...............................................................................................4
2.2.3. Mặt mạnh – mặt yếu .......................................................................... 4
2.2.4. Các nguyên nhân và các yếu tố tác động..............................................5
2.3. Những giải pháp đã được áp dụng tại đơn vị trường PTDTBT THCS
Trung Hạ........................................................................................................6
2.3.1.Mục tiêu .................................................................................................6

2.3.2. Nội dung và cách thức thực hiện...........................................................6
2.4. Kiểm chứng các giải pháp đã triển khai của sáng kiến kinh nghiệm.....15

3. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận .....................................................................................................16
2. Kiến nghị ...................................................................................................17


1.PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài.
“Công tác chủ nhiệm lớp” là một vấn đề vô cùng rộng lớn và bao la mà
rất nhiều người thầy cô giáo phải trăn trở để tìm ra những biện pháp thiết thực
nhất, hiệu quả nhất phụ trợ cho quá trình dạy học của mình. Là một người giáo
viên, với suy nghĩ góp phần nhỏ bé của mình đào tạo thế hệ trẻ, tôi luôn suy
nghĩ, trăn trở tìm ra phương án tốt nhất để góp phần mình giáo dục học sinh
không chỉ có đầy đủ kiến thức cập nhật đảm bảo yêu cầu của xã hội mà còn là
những em học sinh ngoan ngoãn trở thành những người con có ích cho đất
nước. Chỉ mong thế hệ măng non này lớn lên sẽ đủ lông đủ cánh gánh vác vận
mệnh giang sơn không thua kém bạn bè các nước trong khu vực và trên thế giới.
Trường học là nơi đào tạo nhiều thế hệ học trò, là môi trường tạo dựng
cho đất nước những con người xã hội chủ nghĩa – có đủ tài năng trí tuệ và những
phẩm chất đạo đức tốt, để sau này thực sự là người của dân, vì nhân dân mà

cống hiến. Người trực tiếp đào tạo những con người như thế không ai khác là
giáo viên, giáo viên giảng dạy bộ môn và đặc biệt giáo viên chủ nhiệm lớp.
Giáo viên chủ nhiệm nhận thấy rõ mỗi tập thể lớp là cơ sở quan trọng để
xây dựng nhà trường vững mạnh, một tập thể tốt chắc chắn sẽ có những học sinh
tốt, những con người vừa có đủ cả “ đức” lẫn “ tài”. Như vậy nhiệm vụ của
người giáo viên chủ nhiệm có vai trò quan trọng, ảnh hưởng nhất định đến việc
học tập cũng như rèn luyện nhân cách của học sinh. Ngoài những giờ giảng dạy
trên lớp, giáo viên chủ nhiệm dễ dàng tiếp cận với các em qua những giờ sinh
hoạt lớp, sinh hoạt 15 phút đầu buổi, những buổi lao động, những buổi học sinh
ăn cơm, những lúc cô và trò học buổi tối với nhau trên lớp,… Những lúc như thế
này cô trò càng gần nhau hơn. Như vậy giáo viên chủ nhiệm là người gần gũi
với các em nhiều nhất.
Trong thực tế, chủ nhiệm lớp là công tác vô cùng khó khăn, phức tạp, vui
ít, buồn nhiều, thành công cũng có, thất bại cũng không phải là hiếm. Bởi lẽ,
mỗi một tập thể lớp đều có những đặc thù riêng của lớp đó. Có lớp như thế này,
có lớp như thế khác: nào là học sinh cá biệt về học tập, về đạo đức, học sinh có
hoàn cảnh gia đình khó khăn về kinh tế, con mồ côi, bố mẹ li thân, bố mẹ đi làm
ăn xa…
Trong số đó, đối tượng học sinh làm cho thầy cô giáo trăn trở nhiều nhất
là những học sinh còn ham chơi, thường xuyên bỏ học, chưa tích cực trong học
tập, thiếu đạo đức…. Bên cạnh đó, trong lớp vẫn có những học sinh ngoan, tự lo
cho bản thân mình, xây dựng tập thể lớp để tập thể lớp tiến kịp với các bạn, để
đạt được những chỉ tiêu của trường đề ra.
Thực tiễn là như vậy, cho nên giáo viên chủ nhiệm phải có phương pháp
chủ nhiệm như thế nào để có hiệu quả cao nhất. Công tác chủ nhiệm của một
giáo viên thành công đồng nghĩa với việc giúp các em hoàn thiện mình hơn, xây
dựng được tập thể lớp vững mạnh, đưa nhà trường ngày càng tiến lên. Chính vì
vậy, qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, tôi đã rút ra được một số kinh
nghiệm nhằm làm tốt công tác của một người giáo viên chủ nhiệm lớp, hoàn
1

thành xuất sắc nhiệm vụ chủ nhiệm lớp và làm cho lớp chủ nhiệm có những
thành tích khá tốt. Vì vậy tôi đã đưa ra: “MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÍ
HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM TẠI LỚP 9A TRƯỜNG
PTDTBT THCS TRUNG HẠ”,
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Thông qua quá trình lâu dài, nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, bản thân
luôn đặt ra mục tiêu là: Làm thế nào để hoàn thành xuất sắc công tác chủ nhiệm
mà lãnh đạo nhà trường giao phó?
Do đó, với vai trò là một giáo viên có nhiều năm làm công tác chủ nhiệm
ở trường PTDTBT THCS, tôi đã và đang làm là sẽ luôn vận dụng những kinh
nghiệm mà bản thân đã đúc kết được trong nhiều năm học qua. Mục đích của đề
tài là giúp chúng ta có được những kinh nghiệm để hoàn thành tốt công tác chủ
nhiệm lớp, đưa lớp chủ nhiệm đạt được những thành tích nhất định.
Bên cạnh đó, nêu ra một số biện pháp hữu hiệu, khả thi về công tác chủ
nhiệm. Tạo điều kiện cho phong trào thi đua của lớp vào nề nếp, khuôn khổ,
phát huy tính tích cực của học sinh và tinh thần làm chủ tập thể, tự quản của học
sinh.
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Với khả năng và trình độ cho phép. Tôi xin chọn tập thể học sinh lớp 9A
với số lượng học sinh trong lớp là 25 em tại trường PTDTBTTHCS Trung Hạ do
tôi chủ nhiệm.
Xác định rõ quan điểm khoa học trong các phương pháp nhằm giúp HS
chóng tiến bộ, đạt kết quả cao.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Khảo sát thực tế học sinh: Qua hai đợt
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp phân tích và tổng hợp kinh nghiệm giáo dục
- Phương pháp thống kê.

2. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lí luận.
Như chúng ta đã biết, lứa tuổi học sinh THCS đã có sự thay đổi rất lớn về
đặc điểm tâm sinh lý hết sức điển hình. Những đặc điểm tâm lý, trình độ hiểu
biết, vốn sống của học sinh THCS còn nhiều hạn chế. Chính vì vậy “ Giáo viên
chủ nhiệm lớp trường phổ thông – người quản lí không có dấu đỏ trong nhà
trường có sứ mệnh hình thành phát triển nhân cách toàn vẹn của thế hệ trẻ”
(PGS.TS Đặng Quốc Bảo).
Công tác chủ nhiệm lớp là công tác tổ chức quản lí một lớp học sao cho
khi thầy cô có hoặc không có ở lớp thì mọi hoạt động vẫn được duy trì ổn định,
có tính tự giác cao và mọi việc vẫn hoàn thành tốt.Chính vì vậy “ Tập thể là một
cơ thể xã hội sinh động thể hiện sức mạnh tổng hợp của các thành viên của nó.
Sức mạnh của các thành viên một khi đã được liên kết lại một cách có mục đích,
2


có tổ chức thì sẽ tạo ra sức mạnh chung của tập thể mạnh gấp nhiều lần tổng số
sức mạnh của các thành viên riêng lẽ có tác dụng làm tăng lên sức mạnh của
từng thành viên”.(Nhà sư phạm A.X.Makarenco).
Sự phát triển về nhận thức, nhân cách của người giáo viên chủ nhiệm,
khả năng tiếp thu của học sinh chỉ thực sự hiệu quả khi đó là một tập thể lớp
vững mạnh và lớp học phải là ngôi nhà thứ hai của mỗi trò. Trong lớp học cần
phải tạo ra một bầu không khí sư phạm ấm cúng, những yêu cầu về việc thực
hiện nội quy lớp học cần phối hợp và duy trì đều đặn, giáo viên chủ nhiệm luôn
khuyến khích, động viên những học sinh của mình phát huy hết khả năng, năng
lực học tập, năng lực công tác và khả năng làm các công việc khác, cần phát
hiện sớm để hạn chế những biểu hiện chưa tích cực của học sinh, luôn tạo không
khí vui vẻ, yêu thương, đoàn kết giữa học sinh trong lớp. Tất cả các em học sinh
đều mong muốn có một giáo viên chủ nhiệm mẫu mực, đó là một đòi hỏi hết sức
chính đáng để mỗi người giáo viên chủ nhiệm luôn phấn đấu.

Giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trò quan trọng trong việc giáo dục nhân
cách của học sinh trong lớp phát triển một cách toàn diện. Bởi lẽ họ là người
trực tiếp đảm đương vai trò quản lí học sinh trong một lớp, trực tiếp tổ chức cho
học sinh thực thi mọi yêu cầu giáo dục của nhà trường đưa ra. Giáo viên chủ
nhiệm là người gần gũi học sinh nhất, hiểu tâm tư tình cảm của các em, luôn
trực tiếp uốn nắn những hành vi sai trái của học sinh và giúp học sinh phát triển
đúng hướng.
Giáo viên chủ nhiệm là người có năng lực quản lí toàn diện học sinh của
lớp,quản lí và giáo dục học sinh là hai thể thống nhất có liên kết trực tiếp với
nhau. Muốn giáo dục tốt phải quản lí tốt, quản lí tôt sẽ giúp giáo dục tốt.
Giáo viên chủ nhiệm phải đánh giá kết quả rèn luyện của học sinh và tập
thể lớp. Chức năng này có ý nghĩa cực kì quan trọng với quá trình học tập, rèn
luyện và phát triển nhân cách của học sinh. Sự đánh giá khách quan, chính xác,
đúng mực là một trong những điều kiện quan trọng để thầy và trò tiếp tục điều
chỉnh mục đích kế hoạch hoạt động cho cả lớp và mỗi thành viên. Việc đánh giá
này được thông qua nhiều kênh đánh giá như : tập thể tổ, lớp,cha mẹ học sinh,
giáo viên bộ môn…
Mỗi học sinh có đặc điểm, hoàn cảnh,thể chất, tâm lí, hành vi đạo đức,
năng khiếu, sở thích…rất khác nhau. Nắm vững những đặc điểm trên giáo viên
có thể lựa chọn những biện pháp sư phạm phù hợp nhằm khơi dậy và phát huy
những mặt mạnh sẵn có ở mỗi em, đồng thời hình thành và phát triển thêm
những phẩm chất để xây dựng cho các em những tâm hồn và tình cảm phong
phú, có cách nghĩ trong sáng, có tấm lòng nhân hậu, có năng lực vầ sức khỏe dồi
dào để thích ứng cuộc sống độc lập và yêu cầu của thời đại.
“Muốn giáo dục con người thì phải hiểu con người về mọi mặt”.( Nhà
giáo dục học Usinnxki). Công tác chủ nhiệm đòi hỏi phải hiểu được học sinh
một cách đầy đủ, cụ thể và toàn diện mọi mặt. Để làm tốt điều này, giáo viên
chủ nhiệm phải thực hiện tốt những nhiệm vụ của mình, phải nắm được đường
lối quan điểm lí luận giáo dục, đồng thời giáo dục những phẩm chất đạo đức để
3

giúp học sinh trở thành những công dân tốt mai sau. Không những thế, người
giáo viên chủ nhiệm phải tham gia các hoạt động chính trị xã hội tốt hơn, phải
rèn luyện ở mức cao hơn. Đó là trách nhiệm nghĩa vụ và cũng là vinh dự vì học
sinh. Năm học 2016-2017 tôi được BGH trường PTDTBTTHCS Trung Hạ phân
công làm công tác chủ nhiệm lớp 9A. Sau khoảng hai tuần tìm hiểu về lớp, nắm
được thực trạng của lớp cũng dần dần hiện ra, tôi bắt đầu vận dụng những kinh
nghiệm trong công tác chủ nhiệm đối với lớp để xây dựng một tập thể đoàn kết,
vững mạnh, luôn cố gắng vươn lên trong học tập..
2.2. Thực trạng trong công tác chủ nhiệm lớp.Thuận lợi – khó khăn:
2.2.1. Thuận lợi – Khó khăn:
a.Thuận lợi:
Là một trường học nằm ở trục đường chính nằm trung tâm của xã, lãnh
đạo nhà trường luôn chú trọng, quan tâm đến việc giáo dục đạo đức học sinh.
Đồng thời, lãnh đạo nhà trường luôn thường xuyên quan tâm đến công tác chủ
nhiệm cũng như năng lực chủ nhiệm của giáo viên làm công tác chủ nhiệm để
có những chiến lược mới nhằm xây dựng những tập thể lớp chất lượng theo tiêu
chí “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
Các bộ phận trong nhà trường luôn quan tâm đến công tác chủ nhiệm lớp,
luôn có tinh thần tự nguyện hợp tác với các giáo viên làm công tác chủ nhiệm để
việc giáo dục đạo đức và kết quả học tập của học sinh đạt kết quả tốt nhất.
b.Khó khăn:
Là trường PTDTBT hơn một nữa là học sinh ở lại trường vì vậy các em có
phần nào thiếu thốn tình cảm của bố mẹ, còn một số học sinh không được diện ở
lại trường thì việc đi học của các em cũng khá vất vã, đa số nhà cách trường phải
5,6 Km mới tới được trường, bên cạnh đó, một số học sinh còn có tính ham
chơi. Vì vậy công tác chủ nhiệm cũng gặp rất nhiều khó khăn.
2.2.2. Những hạn chế:
Một số học sinh vẫn theo nếp sống cũ của bản thân, chưa tự giác tích cực

học bài ở nhà, vẫn tự ý nghĩ học vô lí do, vẫn còn tình trạng học sinh không
tham gia lao động của nhà trường cũng như của lớp, chưa chủ động phối hợp với
giáo viên chủ nhiệm nên kết quả một số hoạt động vẫn chưa cao.
Tập thể lớp 9A với sĩ số là 25 học sinh, trong đó đa số các em là học sinh
dân tộc tiểu số, là con em gia đình làm nông nghiệp, một số em hoàn cảnh gia
đình còn khó khăn, có em bố mẹ đi làm xa, ở với ông bà, thiếu sự quan tâm
thường xuyên của bố mẹ; còn một số phụ huynh chưa thật sự để tâm đến việc
học tập, giáo dục con cái và phó mặc cho nhà trường. Điều này cũng là yếu tố
khó khăn đối với giáo viên chủ nhiệm.
2.2.3. Mặt mạnh – mặt yếu:
a.Mặt mạnh:
Bản thân tôi là một giáo viên ra trường đã hơn 11 năm và cũng đã nhiều
năm làm công tác chủ nhiệm nên cũng có ít nhiều kinh nghiệm trong công tác
chủ nhiệm lớp. Đồng thời, bản thân tôi là một người luôn muốn tìm tòi, học hỏi
4


kinh nghiệm chủ nhiệm của những đồng nghiệp tiêu biểu khác nên đã giúp tôi có
được những thành công đáng kể.
Bên cạnh đó, lớp chủ nhiệm của tôi là một lớp đại trà vì vậy việc học tập
không cao nhưng bên cạnh đó cũng có một số điểm mạnh tiêu biểu về văn nghệ,
thể dục thể thao và các hoạt động khác… nên trong quá trình chủ nhiệm và tổ
chức các hoạt động, tôi cũng nhận được nhiều điều kiện thuận lợi, tích cực.
b.Mặt yếu:
Trong quá trình làm công tác chủ nhiệm tại lớp 9A, điều mà tôi nhận thấy
là nhận thức về học tập của các em còn có sự chênh lệch giữa các đối tượng học
sinh và tinh thần học tập chưa cao . Bên cạnh đó, sự phối hợp giữa gia đình với
giáo viên vẫn chưa cao vì vậy đây là những yếu điểm cho giáo viên làm công tác
chủ nhiệm.
2.2.4.Các nguyên nhân và các yếu tố tác động:

Có nhiều nguyên nhân và yếu tố tác động đến kết quả của công tác chủ
nhiệm, có nguyên nhân là chủ quan như điều kiện kinh tế của gia đình học sinh;
độ tuổi của học sinh; địa bàn sinh sống của học sinh. Cũng có những nguyên
nhân là khách quan như: nhận thức của gia đình học sinh đối với việc học của
con cái; tính cách ham chơi và nhận thức chậm của các đối tượng học sinh, hoc
sinh thường xuyên hay nghĩ học vô lí do, địa bàn sinh sống của học sinh luôn
tiềm ẩn nhiều trò chơi, lôi kéo, cám dỗ …tất cả là những yếu tố đó có tác động
lớn đến công tác chủ nhiệm của những giáo viên chủ nhiệm lớp.
Tuy nhiên, đó chỉ là những nguyên nhân từ phía học sinh, còn để làm tốt
công tác chủ nhiệm thì chính người giáo viên làm công tác chủ nhiệm ấy mới
thật sự là yếu tố có tính tác động quyết định nhất đến sự thành công hay thất bại
của công tác chủ nhiệm lớp. Vì thế, người làm công tác chủ nhiệm phải là những
người luôn nhiệt huyết, năng động, chuyên cần và luôn có những thay đổi trong
quá trình chủ nhiệm để có thể đạt được những kết quả tốt, hoàn thành xuất sắc
công tác chủ nhiệm lớp.
Qua công tác chủ nhiệm lớp 9A đầu năm học, tôi nhận thấy một số học
sinh vẫn theo nếp sống cũ của bản thân, chưa tự giác tích cực học bài ở nhà, vẫn
tự ý nghĩ học vô lí do, vẫn còn tình trạng học sinh không tham gia lao động của
nhà trường cũng như của lớp, chưa chủ động phối hợp với giáo viên chủ nhiệm
nên kết quả một số hoạt động vẫn chưa cao chưa.
Bảng hạnh kiểm và học lực của học sinh lớp 9A – Năm học( 2015 - 2016)
Lớp
9A

Sĩ
số
25

Hạnh kiểm (Năm học 2015-2016 )
Tốt

Khá
T. Bình
Yếu
SL
TL
SL
TL
SL
TL
SL
TL
20
80 % 4
16 %
1
4%
0

5


Lớp
9A

Sĩ số
25

Giỏi
SL
TL

0
0

Học lực ( Năm học 2015-2016)
Khá
Trung bình
Yếu
SL
TL
SL
TL
SL
TL
5
20% 18 72%
2
8%

Kém
SL
TL
0
%

Ngày đầu tiên tôi nhận lớp và sau một tiết làm quen tôi nắm được sĩ số
trong lớp là 25 em, trong đó nam 17 em, nữ 9 em. Ấn tượng không phai mờ là
các em nhìn tôi rất chăm chú lắng nghe bao điều tôi dặn dò với lớp. Tôi tự hứa
với lòng mình cố gắng thực hiện thật tốt công tác chủ nhiệm lớp ở lớp 9A tại
trường PTDTBTTHCS Trung Hạ, để tác động tích cực đến nhận thức, suy nghĩ
và tình cảm của các em để tập thể 9A trở thành một tập thể lớp Tiên tiến.

2.3. NHỮNG GIẢI PHÁP ĐÃ ĐƯỢC ÁP DỤNG TẠI ĐƠN VỊ TRƯỜNG
PTDTBT THCS TRUNG HẠ.
2.3.1. Mục tiêu
Trước hết phải xác định rõ: Là giáo viên chủ nhiệm là người luôn tâm
huyết với nghề dạy học, xem tập thể lớp như một gia đình nhỏ mà giáo viên chủ
nhiệm đóng vai trò như một người cha, người mẹ vậy.
Là một giáo viên chủ nhiệm, ai cũng muốn học sinh lớp mình phụ trách
luôn ngoan, học giỏi, tập thể lớp luôn học tập tiến bộ…Nhưng trên thực tế, trong
một tập thể lớp chúng ta luôn gặp những học sinh cá biệt, luôn làm đau đầu các
thầy cô phụ trách vì vậy. Khi tiếp nhận lớp, giáo viên chủ nhiệm thường phải
quan tâm xem lớp mình có bao nhiêu đối tượng học sinh để có biện pháp phù
hợp. Chính vì lẽ đó, người giáo viên chủ nhiệm phải nâng cao khả năng sư
phạm, óc sáng tạo, tăng cường khả năng tự nghiên cứu, học hỏi của giáo viên
trong quá trình chủ nhiệm. Đồng thời thể hiện sự nhiệt tình, tâm huyết, không
ngại khó khăn, gian khổ và sự gần gũi, thân thiện với các đối tượng học sinh
nhằm nâng cao hiệu quả việc chủ nhiệm lớp đối với giáo viên làm chủ nhiệm và
nâng cao kết quả học tập, rèn luyện, hoạt động phong trào cũng như việc thay
đổi nhận thức, thay đổi nhân cách của các
đối tượng học sinh.
2.3.2. Nội dung và cách thức thực hiện
* Nội dung:
Được Ban Giám hiệu nhà trường giao trọng trách chủ nhiệm, giáo viên
phải thấy rằng đó là trách nhiệm lớn, phải xem lớp chủ nhiệm là những người
thân của mình, đó là em, là con trong gia đình. Xuất phát từ nhận thức trên,
người giáo viên chủ nhiệm mới để hết tâm trí, tình cảm của mình vào công việc
quan trọng này. Từ đó có thể xây dựng được những phương pháp chủ nhiệm có
hiệu quả, áp dụng cho tất cả các dạng lớp (lớp chọn, lớp không chọn) và áp dụng
cho bất cứ năm học nào.
* Cách thức:
Những giải pháp, việc làm cụ thể mà tôi đã và đang áp dụng để làm tốt

công tác chủ nhiệm một lớp:
+ Công việc đầu tiên khi mới nhận lớp chủ nhiệm:
6


Giáo viên phải nắm bắt được tình hình của lớp: Sĩ số, nam, nữ, đối tượng
học sinh thông qua giáo viên chủ nhiệm năm học trước, giáo viên giảng dạy,
giáo viên tổng phụ trách Đội…
Ổn định tổ chức lớp càng sớm càng tốt để lớp đi vào nề nếp cũng như học
tập.
Việc bầu Ban cán sự lớp hết sức cẩn trọng, nhất là bầu lớp trưởng. Lớp
trưởng là học sinh nam hay nữ cũng được, miễn là em đó có bản lĩnh, năng lực.
Thường là các em nam hay tự ái khi lớp trưởng là nữ. Trường hợp này, giáo viên
chủ nhiệm phải hết sức khéo léo tạo nên việc sớm hòa đồng giữa các em bằng
mọi cách, khẳng định khả năng của Chủ tịch hội đồng tự quản.
Việc tiếp đến là sắp xếp chỗ ngồi của các em. Chỗ ngồi có tác động tâm lý
rất lớn đến các em. Nên đổi chỗ định kì khoảng 2 tháng một lần để các em đều
được ngồi ở những vị trí phù hợp, đảm bảo phát triển cân đối về mắt.
Không nên để các em học sinh yếu, hay nói chuyện ngồi bên nhau. Những
em này cũng không nên cho ngồi bên cửa lớn hoặc cửa sổ, cố gắng sắp xếp các
em học yếu, hay nói chuyện ngồi cùng với các bạn học tốt, có đạo đức tốt để bạn
giúp đỡ.
Xây dựng được đôi bạn học tập ở trường cũng như ở nhà.
+ Xây dựng Ban cán sự lớp:
Ban cán sự lớp là một yếu tố rất quan trọng đảm bảo duy trì tốt mọi hoạt
động
của lớp vì vậy GVCN phải lựa chọn, phân công, giao nhiệm vụ cụ thể, hợp lý
cho mỗi em. GVCN phải kiểm tra thường xuyên, động viên, rút kinh nghiệm,
đưa ra một số giải pháp để ban cán sự lớp hoàn thành tốt nhiệm vụ. Ví dụ : Mỗi
em trong ban cán sự đều có sổ sách ghi chép công tác mình làm và hiểu được

nội dung của công việc mình phụ trách. Cuối tuần đến tiết sinh hoạt lớp, các em
tự giác xếp thi đua theo tổ, số liệu từng mảng công tác để trình bày trước lớp và
cô chủ nhiệm. Tiết sinh hoạt lớp, GVCN như người dự giờ buổi sinh hoạt của
các em, nghe các em báo cáo, chờ ý kiến chỉ đạo và triển khai công tác mới của
cô “cố vấn”.
Gắn các em vào các phong trào (nhất là giữ vai trò nòng cốt trong hoạt
động ngoài giờ lên lớp) để các em cảm thấy tự tin hơn, cảm thấy được thầy cô
và bạn bè tín nhiệm nên sẽ cố gắng làm việc cho thật tốt.
Về quyền lợi: GVCN luôn động viên các em cán bộ lớp qua việc tuyên
dương khen thưởng (nếu có) mỗi đợt thi đua để cổ vũ tinh thần cho các em.
Một điều cần quan tâm là GVCN phải linh động từng nội dung công tác,
phải kết hợp thật hài hòa việc thực hiện, giảm biết thời gian không đáng có để
các em tập trung vào việc học là chính.

7


+ Xây dựng tổ chức lớp tự quản và tiến bộ:
Làm thế nào để xây dựng được một tập thể lớp tự quản theo đúng nghĩa
của nó. Tức là các em tự quản lý: hành vi, đạo đức, tác phong, nề nếp, hoạt động
của lớp khi không có giáo viên. Điều này GVCN phải tạo trước cho các em ý
thức tự giác và việc quản lý theo dõi hoạt động của đội ngũ cán bộ lớp phải được
thực hiện thường xuyên.Muốn vậy, ngay từ đầu năm học GVCN cho tiến hành
việc theo dõi thi đua của các tổ. Các tổ trưởng và tổ phó tự quản lý thành viên
của tổ mình, phân công theo dõi trực chéo nhau giữa các tổ dưới sự giám sát của
cán bộ lớp tương ứng với nội dung từng hoạt động. Ví dụ
Kiểm tra bài đầu buổi, các tổ trưởng sẽ kiểm tra việc chuẩn bị bài các bộ
môn trong buổi hôm đó của các bạn trong tổ như thế nào. Cán sự các môn và lớp
phó học tập sẽ kiểm tra việc chuẩn bị của các tổ trưởng.
Tiết trống hoặc không có giáo viên, lớp sẽ ôn bài hoặc hoạt động tập thể

(đọc báo đội, tự ôn bài…) dưới sự chỉ đạo của lớp trưởng.
Những sai phạm của các tổ, thành viên trong lớp được ghi tên và nêu ra
trong tiết sinh hoạt cuối tuần. Tiết sinh hoạt lớp là tiết quan trọng nhất trong một
tuần thời lượng chỉ có 45 phút mà công việc lớp trong tuần có rất nhiều thì làm
sao giải quyết truyền tải hết. Vì vậy, GVCN phải tập cho lớp việc đánh giá, xếp
thi đua trước. Mỗi một bộ phận có sẵn bản tổng hợp báo cáo. Đến tiết sinh hoạt
các em tự thông báo kết quả thi đua, các nội dung được thực hiện trong một tuần
(những việc đã làm được và không làm được với lý do cụ thể), tình hình lớp
tromh tuần, số bạn vi phạm học tập (không chuẩn bị bài, không thuộc bài…), vi
phạm việc rèn luyện đạo đức tác phong (không đồng phục, mất đoàn kết, mất
trật tự…), vi phạm về công tác văn thể, lao động, tự quản.
GVCN theo dõi, ghi sổ từng nội dung sinh hoạt trong tuần thông qua báo
cáo của từng bộ phận. Lần lượt giải quyết từng nhóm vụ việc, tìm lý do sai
phạm, đưa ra biện pháp xử lý. GVCN nhận xét kết quả thi đua tuyên dương tổ,
8


cá nhân tốt. Triển khai nội dung tuần tiếp theo và nhắc nhở các em thực hiện tốt
các nội dung của lớp trong tuần tiếp theo.
Trong bất cứ phong trào nào động viên khen thưởng luôn là yếu tố không
thể thiếu. Tùy theo tình hình, đặc thù của lớp mà GVCN nên áp dụng những nội
dung biểu điểm thi đua thích hợp.
Bước đầu phải tập cho các em cách tự quản lớp trong buổi đầu giờ, trong
những tiết vắng giáo viên… Có thể buổi đầu chưa quen, kết quả chưa đạt nhưng
gắn nội dung sinh hoạt theo chủ đề nào đó thiết thực: cán sự bộ môn nên giải bài
tập…Sau nhiều lần các em sẽ thực hiện được. Từ đó việc tự quản sẽ đi vào nề
nếp, trở thành thói quen. Trong những buổi đầu duy trì phong trào này rất cần sự
quan tâm, theo dõi, nhắc nhở của GVCN.
Một tập thể đoàn kết tham gia tốt các phong trào không phải tự dưng mà
có. Phải là kết quả của quá trình đầu tư làm công tác tư tưởng, vô hiệu hóa các

phần tử học sinh cá biệt thường gây rối phá vỡ tính đoàn kết trong tập thể.Không
nên có sự chia rẽ nội bộ hay xảy ra ở các bạn khác thôn, xóm hoặc giữa các
nhóm khác nhau về sở thích, sức học…Điều này GVCN nên nắm bắt để có biện
pháp dàn xếp, xử lý.
Không dừng ở đó, vai trò động viên của GVCN góp phần rất to lớn vào
kết quả phong trào thi đua của lớp. Phải khích lệ nêu gương điển hình,so sánh…
đúng lúc, kịp thời thì sẽ có tác dụng tích cực.
+ Tiếp xúc với học sinh của lớp chủ nhiệm:
Giáo viên chủ nhiệm có tiếp xúc thường xuyên với học sinh mới biết được
các em biết gì, cần gì, các em là người như thế nào. Có tiếp xúc với các em mới
kéo ngắn được khoảng cách giữa thầy và trò, các em không còn e ngại, rụt rè,
chắc chắn sẽ tự tin hơn và mạnh dạn bộc bạch những việc cuả lớp, những thiếu
sót của bản thân…
Khi tiếp xúc với học sinh, với vai trò là giáo viên chủ nhiệm, có những
việc nên làm và những việc không nên làm:
Phải thật khéo léo hỏi thăm về gia cảnh để biết được đó có phải là điều
kiện khó khăn, hoặc thuận lợi ảnh hưởng đến học tập, đạo đức của các em. Đối
với học sinh có gia đình quan tâm, giáo viên nên phát huy thế mạnh này. Vì
thường học sinh được giáo dục tốt, được chăm lo việc học tập nên thường chăm
ngoan hơn, chính những em như thế này là nhân tố tích cực của lớp. Ngược lại,
học sinh gặp phải những khó khăn về gia đình như: kinh tế, con ngoại hôn, cha
mẹ là người say sưa, lười lao động… do đó giáo viên và tập thể lớp luôn cần có
sự quan tâm giúp đỡ. Đối tượng này thường tự ti, mặc cảm nên cần phải khéo
léo tế nhị trong cách đối xử cũng như giúp đỡ các em.
Những buổi lao động, xây dựng trường, sinh hoạt đội, tổ chức thi các hoạt
động về TDTT, văn nghệ… rất dễ dàng tạo điều kiện để thầy và trò gần gũi nhau
hơn, hiểu nhau hơn.

9

Giáo viên hướng dẫn cặn kẽ công việc để các em tự tin phát huy khả năng
của mình. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao làm các em tránh được
những sai sót thay vì nhăn nhó, bất lành, giáo viên nên nhẹ nhàng nhắc nhở,
hướng dẫn lại. Có làm như vậy, giáo viên mới giúp các em rút ra được kinh
nghiệm, tự tin hơn. Đặc biệt trong lao động ngoài việc hướng dẫn, phân công
công việc nặng nhọc, khó khăn. Thử hỏi có mấy học sinh đứng chơi, không chịu
lao động trong khi thấy cô đang làm? Giáo viên, cùng lao động với các em vừa
tạo nên không khí sôi nổi trong buổi lao động, vừa giáo dục các tính tích cực.

Như vậy có nghĩa la giáo viên cùng san sẻ niềm vui, nỗi buồn, thành
công, thất bại với lớp chủ nhiệm. Tiếp xúc với cán bộ lớp, cán sự bộ môn để biết
được mọi hoạt động của lớp là việc làm hết sức cần thiết. Những thông tin về
lớp chủ nhiệm chủ yếu là do các em cung cấp. Những việc làm này còn là con
dao hai lưỡi, nếu giáo viên không khéo léo xử lý sẽ dễ dàng biến học sinh thành
những kẻ mách lẻo, xoi mói người khác, nói xấu người khác cho sướng miệng
mình
10


Phương pháp giảng dạy mỗi giáo viên có sự khác nhau. Bên cạnh đó còn
tuỳ thuộc vào đặc trưng bộ môn. Giáo viên chủ nhiệm có thể khẳng định rằng
mình biết được tất cả các phương pháp giảng dạy của các bộ môn? Một số học
sinh lười học cho rằng thầy cô dạy khó hiểu, yêu cầu cao…nên các em đạt kết
quả học tập bộ môn thấp. Giáo viên chủ nhiệm cần tìm cách phân tích, để các
em có nhận thức đúng đắn, từ đó xác định đúng trách nhiệm học tập của mình và
tự giác hoàn thành yêu cầu do giáo viên đề ra.
Thiết nghĩ, để xác minh thông tin từ phía học sinh, giáo viên chủ nhiệm
nên khéo léo tiếp xúc với giáo viên bộ môn để tường tận hơn trước khi đi đến
kết luận về việc giảng dạy của giáo viên đó. Tôi cho rằng việc nghe học sinh

phản ánh một chiều là việc không nên làm, nếu có thì phải hết sức thận trọng, vì
mỗi chúng ta đều phải giữ gìn, bảo vệ uy tín của đồng nghiệp.
+ Giải quyết các vấn đề nảy sinh trong lớp và giờ sinh hoạt lớp:
Trong một tập thể lớp, việc nảy sinh nhiều vấn đề trong mỗi buổi học là
điều khó có thể tránh khỏi, giáo viên chủ nhiệm phải có mặt với lớp vào mười
lăm phút đầu buổi. Giáo viên đến lớp như vậy để giúp các em ôn bài, chuẩn bị
bài mới hoặc có sự việc gì xảy ra ở buổi học trước kịp thời chấn chỉnh…Nếu
thực hiện tốt và thường xuyên lên sinh hoạt đầu buổi, học sinh sẽ ổn định tâm
thế để bước vào tiết học đầu tiên tốt hơn, kể cả các tiết học sau.
Sau mỗi buổi học, xét thấy có việc gì cần giải quyết ngay, giáo viên yêu
cầu các em ở lại năm, mười phút để làm việc và hàng tuần nên có cuộc họp với
cán bộ lớp. Tuy rằng lớp có lớp trưởng, lớp phó…nhưng giáo viên không hoàn
toàn giao cho các em mà phải để ý đến lớp thường xuyên, kịp thời nhắc nhở,
động viên.
Giáo viên chủ nhiệm cần phải biết phát huy khả năng làm việc của cán bộ
lớp, nhất là lớp trưởng. Định hướng cho cán bộ lớp làm việc, tôn trọng ý kiến đề
xuất, cách làm việc của các em, giáo viên giúp cán bộ lớp làm việc là chính thay
vì làm tất cả. Cán bộ lớp là những người gần gũi, sát với lớp nhiều hơn giáo viên
chủ nhiệm nên các em giải quyết các vấn đề của lớp nhanh hơn, hiệu quả hơn và
giáo viên chủ nhiệm đỡ vất vả hơn.
Có một số học sinh thường chán ngán giờ sinh hoạt lớp, thậm chí có
trường hợp vài em bỏ trốn. Sở dĩ có hiện tượng này vì giờ sinh hoạt lớp chủ yếu
là kiểm điểm những sai sót của một số em vi phạm nội quy chủa trường, lớp. Vì
vậy, giáo viên phải tạo không khí vui vẻ, thoải mái trong giờ này. Giáo viên cho
lớp nhận xét, đánh giá hoạt động trong tuần với thời gian ngắn, dành thời gian
nhiều hơn cho việc vạch ra phương hướng tuần tới, sinh hoạt văn nghệ, thi sáng
tác thơ văn, câu hỏi giải quyết tình huống… Có như thế, những em vi phạm nội
quy hầu hết đều tự nhận thấy sai lầm của mình, sẽ tự thấy hối hận, xấu hổ, kể cả
học sinh cá biệt. Tránh trường hợp trong các buổi sinh hoạt, tập thể lớp cứ tập
trung vào sai sót của bạn mà phê bình, chỉ trích, nặng lời thay vì giúp bạn tiến

bộ thì ngược lại học sinh sẽ lì lợm hơn, phá phách hơn, xa rời tập thể có khi cố
tình phá lớp.
11


Đối với học sinh phá lớp, khó bảo, giáo viên cũng như tập thể quan tâm
theo dõi giúp đỡ thay vì nghiêm khắc phê bình trước tập thể lớp. Cần phê bình
đối tượng này nhưng tránh tình trạng căng thẳng giữa học sinh đó với giáo viên,
với tập thể lớp. Điều đó có thể xảy ra là học sinh cá biệt phản ứng mạnh khi bị
phê bình, tự ý bỏ ra khỏi lớp, đập phá đồ dùng trong lớp, hoặc có lời lẽ vô lễ với
giáo viên…Trường hợp này xảy ra, chắc chắn giáo viên sẽ bị mang tiếng, bị mất
uy tín. Cho nên, là giáo viên chủ nhiệm phải lấy tình thương yêu, lời lẽ phải trái
phân tích nhẹ nhàng để các em nhận ra việc làm sai của mình và nhận lỗi là tốt
nhất. Bởi vì dẫu các em là học sinh cá biệt thì các em vẫn sống có tình nghĩa.
Thực tế đã chứng minh rằng những học sinh này thể hiện tinh thần tập thể cao
trong những buổi lao động, cắm trại. Tôi thật xúc động khi thấy những học trò
cũ đến thăm mình có đến hai phần ba là học sinh thường bị cô la ngày nào.
Giáo viên chủ nhiệm cần chú ý đến việc khen chê kịp thời đối với học
sinh. Giáo viên không thiên vị, phải công minh trong khi khen cũng như chê các
em. Những lời động viên khi các em làm việc tốt, những lời nhắc nhở khi các
em làm sai có tác dụng rất lớn đến việc tự rèn luyện của các em.

Như vậy việc gì cần giải quyết giáo viên chủ nhiệm giải quyết kịp thời sau
mỗi buổi học, không đợi đến sinh hoạt lớp. Làm như vậy rất dễ dàng chấn chỉnh
nề nếp của tập thể. Điều hết sức quan trọng là cách đối xử, xử lý học sinh cá biệt
không nên quá nghiêm khắc. Khen chê học sinh phải công minh, có làm được
như vậy học sinh mới nể phục chúng tôi
+ Hoạt động kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm và các lực lượng giáo
dục khác:
- Phối hợp với gia đình học sinh

Việc giáo dục học sinh trong nhà trường là sự kết hợp nhà trường với
đoàn thể, địa phương, gia đình…Trong đó, mối quan hệ giữa gia đình và nhà
trường nhất là đối với giáo viên chủ nhiệm là hết sức cần thiết. Chính vì vậy,
công tác chủ nhiệm của một giáo viên thành công hay không đừng bao giờ quên
gia đình học sinh là yếu tố quan trọng.
Với tôi việc đến thăm gia đình học sinh rất cần thiết. Trước khi đến thăm
phụ huynh học sinh, giáo viên cần phải phân loại đối tượng học sinh: Hạnh kiểm
12


tốt, học tập tốt – hạnh kiểm tốt, học tập trung bình, yếu – hạnh kiểm trung bình,
yếu…để có kế hoạch đi thăm. Tốt nhất là nên đi thăm trước đối với gia đình
những em có hạnh kiểm trung bình, yếu hoặc những trường hợp đặc biệt khác
của học sinh…
Đến với gia đình những em chăm ngoan là nhằm để biết thêm về hoàn cảnh
gia đình, phương pháp học tập…của các em. Tiện thể giáo viên báo cho gia đình
biết những ưu điểm về hạnh kiểm, học tập…Thường là phụ huynh của đối tượng
này lo lắng, quan tâm đến con cái nhiều hơn khi biết thêm con mình từ giáo viên
chủ nhiệm.
Đến với học sinh hay nghịch, lơ là việc học tập, việc giáo viên chủ nhiệm
có thể gửi tin nhắn về cho phụ huynh hoặc đến nhà thăm gia đình là hết sức cần
thiết. Vì có những học sinh gia đình lao động nghèo, cha mẹ ít có thời gian quản
lý, chỉ bảo chuyện học hành của con cái, có thể nói là họ giao con mình cho thầy
cô. Đến khi được giáo viên chủ nhiệm báo cho biết về tình hình học tập, rèn
luyện đạo đức họ mới vỡ lẽ. Có gia đình thực sự khổ tâm vì con, nhưng cũng có
gia đình xem như chẳng có chuyện gì, thậm chí chẳng cần thiết phải nghe thông
tin từ giáo viên. Nhưng giáo viên chủ nhiệm đừng bao giờ nản lòng, thậm chí
phải tác động nhiều lần để cùng nhau bàn bạc về việc giáo dục học sinh đến khi
nào có kết quả. Và điều cần lưu ý là khi giáo viên chủ nhiệm trao đổi cùng phụ
huynh học sinh phải có mặt các con.

Gặp phụ huynh học sinh cá biệt, bản thân tôi nhận thấy, muốn có tác dụng
tốt và hữu ích thì chúng ta có thể thực hiện như sau:
Có thể lần đầu đến thăm gia đình mà không bàn chuyện giáo dục học sinh.
Hoặc nếu muốn bàn chuyện giáo dục các em phải thật bình tĩnh, trao đổi ôn hoà,
đừng để phụ huynh có cảm nhận là mình mắng khéo.
Theo tôi, việc đến thăm gia đình của các em sẽ giúp cho phụ huynh biết
khá tường tận về con em mình. Từ đó, họ chú ý hơn đến việc dạy bảo các em.
Bản thân các em cũng sợ việc làm này của thầy cô nên cố gắng sửa chữa những
sai sót của mình.
Đến thăm gia đình, cùng trao đổi việc giáo dục học sinh là việc làm
thường xuyên, tuy mất nhiều thời gian của giáo viên chủ nhiệm. Sau mỗi lần
được giáo viên chủ nhiệm đến thăm, bản thân học sinh có phần tiến bộ rõ rệt.
GVCN phải là người huy động được tiềm năng, trí tuệ và khả năng của
các bậc phụ huynh vào việc giáo dục toàn diện học sinh đặc biệt là vấn đề tư
tương đạo đức ý thức học tập cũng như việc phòng chống các tệ nạn xã hội.
Muốn có sự phối hợp này cần nhận thức một cách đầy đủ trách nhiệm của chính
phụ huynh học sinh và sự yêu nghề mến trò của GVCN.
* Tổ chức các đoàn thể trong nhà trường
- Phối hợp với các giáo viên bộ môn
GVCN phải thường xuyên thông báo trao đổi với giáo viên bộ môn về
tình hình học tập của lớp cũng như của từng học sinh để nắm bắt được khả năng
trình độ của các em mà có phương pháp giảng dạy thích hợp. Tôi còn đề nghị
giáo viên bộ môn có kế hoạch phụ đạo thêm những em yếu kém giúp các em lấy
13


lại kiến thức cơ bản. Tôi xin phép giáo viên bộ môn được dự giờ thăm lớp mình
để biết được thực lực từng môn của các em như thế nào từ đó đề ra biện pháp
giúp đỡ phù hợp. Còn trong các tiết học đề nghị giáo viên bộ môn thường xuyên
kiểm tra bài vở, gọi các em phát biểu ý kiến. Những câu trả lời đúng giáo viên

bộ môn tuyên dương hoặc cộng điểm để các em có hứng thú trong học tập
- Phối hợp với Đội TNTP Hồ Chí Minh:
GVCN cũng thường xuyên phối hợp với thầy tổng phụ trách đội, để
thường xuyên nắm bắt tình hình học sinh lớp mình cũng như phối hợp học sinh
cá biệt của lớp. Ngoài việc học kiến thức văn hóa, thì việc tham gia các hoạt
động đội là một điều không thể thiếu. Thông qua đó, các em sẽ được rèn luyện
thêm nhiều phẩm chất của người học sinh cần có như là: tình đoàn kết, lòng
nhân ái, tinh thần cầu tiến…GVCN phải luôn phối hợp với Đội TNTP, hiểu biết
về hoạt động đội của các em, luôn động viên nhắc nhở các em trong các hoạt
động đội.
Mỗi tuần GVCN họp với đội cờ đỏ và thầy tổng phụ trách đội một lần và
BGH tổ chức họp giao ban lần trên tuần, đề ra kế hoạch chủ nhiệm cho GVCN
của cả trường cũng như các khối lớp. Kế hoạch họp giao ban định kì trong tuần
của BGH được nghe phản ánh từ GVCN về thuận lợi, khó khăn trong quả trình
thực hiện hoặc có ý kiến đề xuất nào tôi trực tiếp gặp BGH để điều chỉnh kế
hoạch cho phù hợp. Những khó khăn thắc mắc tôi đều xin ý kiến chỉ đạo hoặc
nhận sự giúp đỡ từ phía BGH.
c/ Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp:
* Đối với giáo viên chủ nhiệm: Luôn quan tâm, theo dõi và gần gũi với
các đối tượng học sinh. Đánh giá được khả năng tư duy, nhận thức về học tập và
ý thức tham gia các hoạt động của học sinh. Tìm hiểu được điều kiện sống, sự
quan tâm của gia đình đối với học sinh. Nhìn thấy được sự thay đổi trong tâm,
sinh lí của các em học sinh để có phương pháp giáo dục. Tranh thủ được sự giúp
đỡ của ban giám hiệu nhà trường, của các bộ phận và của đồng nghiệp trong
công tác chủ nhiệm.
* Đối với gia đình phụ huynh học sinh: Luôn phải quan tâm đến nhu cầu
học tập của học sinh. Theo dõi sự phát triển của con cái để hiểu được tâm, sinh lí
con cái và đáp ứng các nhu cầu cần thiết trong học tập của học sinh. Luôn gần
gũi, lắng nghe ý kiến con cái để tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất về tinh thần,
vật chất cho con cái học tập tốt. Thường xuyên liên lạc với giáo viên chủ nhiệm

để có hướng đi đúng cho con cái và có biện pháp giáo dục con cái tốt nhất.
* Đối với cá nhân học sinh: Luôn xác định nhiệm vụ học tập và rèn luyện
trong một tập thể, một môi trường học tập là quan trọng nhất. Có phương pháp
học tập khoa học, có nhận thức rõ ràng, đúng đắn về tầm quan trọng của việc
học và rèn luyện. Luôn có lối sống lành mạnh, luôn học tập những chuẩn mực
đạo đức đúng đắn để có cách ứng xử đúng với thầy cô, cha mè, bạn bè và những
người xung quanh. Tích cực tham gia các hoạt động tập thể. Luôn biết lắng nghe
lời dạy của gia đình, thầy cô và sự góp ý của bạn bè. Quan tâm, giúp đỡ bạn bè,
14


tự giác chấp hành nội quy trường lớp và nhiệt tình để hoàn thành tốt mọi kế
hoạch đề ra.
d/ Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp:
Giáo viên cần xây dựng kế hoạch cụ thể, chi tiết trong một năm học cho
tất cả các mảng của công tác chủ nhiệm.
Xác định thời gian thực, hình thức thực hiện và người thực hiện đối với
các hoạt động mà giáo viên đã định hướng.
Có hình thức phối hợp chặt chẽ, hiệu quả đối với các đối tượng phối hợp
khác như: Đội TNTP; Thư viện; Văn thư; Giáo viên bộ môn và gia đình học
sinh…
2.4. KIỂM CHỨNG CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ TRIỂN KHAI CỦA SÁNG
KIẾN
Qua những năm đã làm công tác chủ nhiệm và qua thời gian một năm
chủ nhiệm lớp 9A trong năm học 2016-2017, bằng việc áp dụng kinh nghiệm
làm chủ nhiệm của mình, bản thân đã có được những thành công đáng khích lệ
cả về phía cá nhân tôi và cả lớp tôi chủ nhiệm. Đồng thời, bản thân tôi cũng như
đồng nghiệp cũng đã nhìn thấy được thay đổi rất lớn của nhiều cá nhân học sinh
nói riêng và tập thể lớp 9A nói chung. Cụ thể, sau một năm học, tập thể lớp 9A
đạt được những thành tích và những sự thay đổi như sau:

+ Tỉ lệ học sinh đi học chuyên cần đạt 100%.
+ Việc chấp hành nội quy trường lớp khá tốt, đạt 95%.
+ Điểm học tập các môn học ở lớp, lực học của đa số học sinh có nhiều
tiến bộ và cao hơn so với năm học trước (qua theo dõi, nhìn nhận của giáo viên
chủ nhiệm và theo lời nhận xét của nhiều Giáo viên bộ môn).
+ Ý thức chấp hành nội quy tương đối tốt, đa số học sinh đã ngoan hơn,
biết nghe lời hơn (qua theo dõi của giáo viên chủ nhiệm và qua lời nhận xét
BGH nhà trường, của nhiều giáo viên bộ môn).
+ Tham gia nhiệt tình, tích cực hơn và có nhiều thành tích cao hơn đối với
các hoạt động phong trào (qua việc tham gia và kết quả cụ thể của các phong
trào).
Thái độ và ý thức học tập tốt của học sinh được nâng lên rõ rệt, học sinh
cảm nhận được tầm quan trọng của việc học và rèn luyện ở trường, lớp.
Đa số học sinh đã chủ động, tích cực và hăng say hơn khi tham gia các
hoạt động phong trào ở lớp, trường hay ở cấp trên.
Tinh thần đoàn kết, biết giúp đỡ nhau trong học tập và trong sinh hoạt của
học sinh được thể hiện trông thấy.
Tỉ lệ học sinh vi phạm nội quy trường lớp đã giảm rất nhiều, số học sinh
được coi là cá biệt đã biết tự thay đổi, tự hòa nhập vào hoạt động chung của lớp.
Đa số học sinh có lối sống lành mạnh, ngoan ngoãn và có tinh thần tự
giác, tự lập cao. Không còn để giáo viên phải nhắc nhở nhiều lần.
Học sinh dường như mạnh dạn, tự tin hơn khi giao tiếp và đứng trước tập
thể.
15


Bảng hạnh kiểm và học lực của học sinh lớp 9A
Lớp

Sĩ

số

Hạnh kiểm ( Cuối HKI )
Khá
T. Bình
SL
TL
SL
TL
5
20%
1
4%

Tốt
9A

25

SL
19

TL
76%

Lớp Sĩ
số

SL
0

TL
0

Học lực ( Cuối HKI)
Giỏi

9A

Yếu

Khá

25
SL
0

TL
0

SL
7

TL
28%

Trung
bình
SL
TL

17 68%

Yếu
SL
1

Kém

TL
4%

SL
0

TL
0

Bảng hạnh kiểm và học lực của học sinh lớp 9A
Lớp

Sĩ
số
Tốt

9A

25

SL
23

TL
92%

Lớp Sĩ số
Giỏi
9A

25
SL
1

TL
4%

Hạnh kiểm ( Cuối HKII )
Khá
T. Bình
SL
TL
SL
TL
2
8%
0

Học lực ( Cuối HKII)
Khá
Trung
Yếu

bình
SL
TL
SL
TL
SL
TL
9
36% 15 60%

Yếu
SL
0

TL

Kém
SL

TL

3. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Trong suốt quá trình giảng dạy cũng như trong nhiều năm làm công tác
chủ nhiệm, bản thân tôi đã từng gặp phải những khó khăn rất lớn khi làm chủ
nhiệm lớp. Những khó khăn ấy cũng xuất phát từ nguyên nhân chủ quan về phía
năng lực, nhận thức của tôi; cũng có những nguyên nhân từ phía nhà trường, gia
đình học sinh hay các đối tượng học sinh. Tuy nhiên, đó chỉ là những khó khăn
khi những năm đầu mới được phân công làm công tác chủ nhiệm. Nhưng, sau
một thời gian làm chủ nhiệm lớp, bản thân tôi tự nhận ra rằng chính mình sẽ làm

thay đổi cách thức chủ nhiệm của mình, để có thể làm tốt được công tác chủ
nhiệm.
16


Chính vì lí do đó, bản thân tôi đã từng trăn trở, suy nghĩ để tìm ra những
giải pháp có thể áp dụng được cho công tác chủ nhiệm đối với bất kì môi trường
nào, đối tượng học sinh nào. Sau nhiều năm nghiên cứu, tìm tòi và học hỏi, bản
thân đã tìm ra được một số giải pháp để làm tốt công tác chủ nhiệm, đã áp dụng
những kinh nghiệm đó vào công tác chủ nhiệm của mình và đã đạt được rất
nhiều những thành công. Những thành công ấy không chỉ cho chính bản thân
mình mà còn cho cả chính tập thể lớp mình chủ nhiệm.
Điều quan trọng hơn nữa là, trong quá trình chủ nhiệm, để làm tốt công
tác chủ nhiệm của mình, tôi đã không nôn nóng, vội vàng mà luôn điềm tĩnh,
vạch định kế hoạch rõ ràng về thời gian, về nội dung công việc và hình thức
thực hiện công việc. Đồng thời luôn tranh thủ được sự giúp đỡ của những nguồn
lực khác trong nhà trường, từ phía gia đình học sinh và từ chính sự tích cực của
các đối tượng học sinh.
2. Kiến nghị:
Kiến nghị với ban giám hiệu nhà trường cần phải giám sát chặt chẽ hơn
trong công tác chủ nhiệm, nên thường xuyên dự giờ thăm lớp vào các buổi sinh
hoạt lớp cuối tuần.
Kiến nghị với các đoàn thể như Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên tiền
phong nên thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khoá, thi đua học tập giữa
các chi đội với nhau, thường xuyên phát động phong trào hoa điểm mười giữa
các chi đội…..
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Quan Sơn, ngày 25 tháng 4 năm

2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người
khác.
Người thực hiện

Nguyễn Thị Loan

17


18


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. A.X.MaKarenco.Giáo dục thực tiễn( Thiên Giang dịch ), NXB trẻ 2002.
2. Điều lệ trường THCS do BGD ban hành.
3. Nhà giáo dục học USINNXKI.
4. Bộ giáo dục và đào tạo, quy chế đánh giá, xếp loại học sinh THCS.