Một số kinh nghiệm chỉ đạo việc nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trường THCS thiệu đô

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài:
Hiện nay, giáo dục kĩ năng sống (KNS) cho học sinh đã được nhiều quốc gia
trên thế giới quan tâm và đưa vào dạy học cho học sinh ở các trường phổ thông
nói chung và trung học cơ sở (THCS) nói riêng dưới nhiều hình thức khác nhau,
giáo dục KNS được coi như chất lượng giáo dục.
Ở Việt Nam, để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thế hệ trẻ, đáp ứng
nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp CNH- HĐH đất nước, đáp ứng yêu cầu hội
nhập quốc tế và nhu cầu phát triển của người học, hướng tới mục tiêu trụ cột của
thế kỉ XXI là: “Học để biết, học để làm, học để tự khẳng định mình và học để
cùng chung sống”. Mục tiêu giáo dục phổ thông nói chung và THCS nói riêng
đang chuyển hướng từ chủ yếu là trang bị kiến thức sang trang bị những năng
lực cần thiết cho các em học sinh. Phương pháp giáo dục cũng đã và đang được
đổi mới theo hướng phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của người
học, đặc biệt rèn luyện KNS cho học sinh được xác định là một trong những nội
dung cơ bản của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh
tích cực”.
- Rèn kỹ năng sống cho học sinh thực sự có tác dụng tốt đến việc giáo dục
đạo đức học sinh trong nhà trường không những giúp cho các em có được những
kĩ năng ứng xử, giao tiếp mà còn tạo thành thói quen phân tích đánh giá tình
hình, thói quen vươn lên xử lý tình huống một cách hợp lí. Khác với các phương
pháp trước trong việc giáo dục đạo đức học sinh là khoảng cách giữa thầy và trò
khi các em mắc lỗi thường các thầy, cô giáo hay dùng hình thức trách phạt, ky
luật mà ít khi lắng nghe các em giải bày... Nay với việc chú trọng rèn kỹ năng
sống cho học sinh mà đòi hỏi cần có sự ân cần chỉ bảo, phân tích, nghe các em
nói lên những suy nghĩ, dẫn đến việc làm chưa phù hợp với chuẩn đạo đức
người học sinh. Việc giáo dục đạo đức, hình thành các kỹ năng sống tối thiểu
của các em đã được lồng ghép trong các chương trình học tập, được tích hợp
trong các bộ môn và còn được trải nghiệm qua thực tế cho nên gây được hứng
1

thú cho các em trong việc tu dưỡng đạo đức, hướng thiện và nâng cao được năng
lực học tập, sáng tạo. Từ đó, các em có nhận thức đúng đắn trong việc thực hiện
nội qui, qui định của nhà trường và tự giác thực hiện.
Ngoài ra việc thực hiện rèn kỹ năng tốt đã góp phần năng cao chất lượng
quản lý dạy và học trong nhà trường.
- Đáp ứng được mục tiêu giáo dục toàn diện theo chương trình đào tạo của
bộ giáo dục và đào tạo đó là giúp các em học để biết, học để làm, học để tồn tại
và học để chung sống. Tăng cường được chất lượng giáo dục ở mọi lĩnh vực và
khẳng định rằng mọi học sinh nhận thức được mục tiêu học tập, phấn đấu vươn
lên nắm tri thức. Thúc đẩy được những hoạt động mang tính xã hội, phát huy
được những nhân tố tích cực, hạn chế được những nhân tố tiêu cực đáp ứng tốt
cho phong trào xây dựng trường học thân thiện - học sinh tích cực tạo ra môi
trường giáo dục lành mạnh, trong sạch trong nhà trường.
- Qua việc rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh đã làm cho các em đổi
mới phương pháp học tập của mình. Từ đó giúp các em có khả năng học tập tốt
hơn, các tư duy hoạt động của các em được phát triển, các em biết lập luận, tự
tin nắm kiến thức và giải quyết các tình huống trong học tập.
- Thông qua sáng kiến kinh nghiệm giáo dục kỹ năng sống tính tự giác, tự
quản của tập thể lớp, nhóm học sinh ngày càng tốt hơn, gắn bó với nhau, giúp
nhau học tập, rèn luyện đạo đức trong nhà trường.
Nhận thức rõ vai trò của các em học sinh - những chủ nhân tương lai của
đất nước. KNS rất quan trọng đối với các em, giúp các em thực hiện tốt trách
nhiệm đối với bản thân, gia đình, cộng đồng và đất nước. Trường THCS Thiệu
Đô xác định mục đích chương trình giáo dục giá trị sống cho các em HS là một
nhiệm vụ quan trọng và cần thiết nhằm đáp ứng mục tiêu giáo dục hiện nay.
Việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh có thể được lồng ghép trong mọi
lúc, mọi nơi, trong mọi hoạt động giáo dục. ( giáo dục kỹ năng sống cho học
sinh thông qua cử chỉ hành động, phong cách của giáo viên - mỗi giáo viên là
một tấm gương sáng để học sinh noi theo; giáo dục KNS cho các em thông qua

2


việc tích hợp trong nội dung phương pháp dạy học ở một số môn: như môn Giáo
dục công dân; Sinh Học; Ngữ Văn; Địa Lý; Lịch Sử ; Vật Lý, thể dục...) đặc biệt
hiệu quả nhất là ở tiết sinh hoạt ngoại khoá; giờ chào cờ thứ hai hàng tuần ( Hay
giờ học hoạt động tập thể của khối 6 theo mô hình trường học mới ) là rất cần
thiết, hiệu quả giúp các em rèn luyện hành vi, có trách nhiệm đối với bản thân,
gia đình, cộng đồng và Tổ quốc, giúp các em biết tự bảo vệ bản thân và có khả
năng xử lí các tình huống của cuộc sống, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp trong gia
đình, đối với bạn bè và mọi người, sống tích cực, chủ động, an toàn, hài hoà và
lành mạnh. Là Hiệu trưởng nhà trường tôi luôn trăn trở về nội dung này, đặc biệt
là trong thời kỳ đổi mới bên cạnh truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc cũng
không ít những luồng văn hoá lai căng, đồi trụy. Nhất là ở địa phương – xã
Thiệu Đô trong thời gian vừa qua có những biến động về tình hình an ninh, trật
tự do là xã ven thị; là một xã thuần nông nhưng phát triển kinh tế lại đa nghành
nghề - thu nhập khá, số người đi làm ăn xa đông, đi xuất khẩu lao động cũng khá
nhiều. Trong khi đó " sức đề kháng văn hoá ” chưa theo kịp được với tình hình
phát triẻn kinh tế … nên đã và có những hệ lụy những ảnh hưởng không nhỏ đến
thế hệ trẻ của địa phương. Ngăn chặn các tai tệ nạn thâm nhập vào trường học là
vấn đề cần thiết, cấp bách, là nhiệm vụ quan trọng đòi hỏi nhà trường phải có
biện pháp giải quyết ngay, triệt để mà bắt đầu từ cái gốc của vấn đề là phải giáo
dục kỹ năng sống cho các em. Qua quá trình nghiên cứu và thực hiện chức trách
nhiệm vụ bản thân tôi rút ra " Một số kinh nghiệm chỉ đạo việc nâng cao chất
lượng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh ở trường THCS Thiệu Đô”.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề xuất một số giải pháp nâng
cao chất lượng giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trường THCS Thiệu Đô.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Một số kinh nghiệm chỉ đạo việc nâng cao chất lượng giáo dục kĩ năng sống

cho học sinh ở trường THCS Thiệu Đô.

3


1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu lý luận.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
- Phương pháp thồng kê, xử lý số liệu.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận:
- Theo tổ chức Y tế thế giới kỹ năng sống là khả năng để có hành vi thích
ứng và tích cực trong các tình huống xảy ra trong đời sống mỗi con người. Rèn
kỹ năng sống là giúp cho mỗi cá nhân có thể ứng xử có hiệu quả trước các nhu
cầu và thách thức cuộc sống hằng ngày.
- Theo UNICES thì cho rằng kỹ năng sống gắn với 4 trụ cột của giáo dục:
học để biết, học làm người, học để sống và học để làm.
+ Học để biết gồm các kỹ năng tư duy như: tư duy sáng tạo, kỹ năng ra quyết
định, giải quyết vấn đề, tư duy phản biện…
+ Học để sống với người khác gồm các kỹ năng xã hội như: Giao tiếp,
thương lượng, tự khẳng định, hợp tác, làm việc theo nhóm, thể hiện sự cảm
thông…
+ Học làm người gồm các kỹ năng cá nhân như: ứng phó với căng thẳng, tự
nhận thức, tự tin, kiểm soát cảm xúc…
+ Học để làm gồm kỹ năng thực hiện công việc và nhiệm vụ như: kỹ năng
làm việc nhóm, đặt mục tiêu, quản lý thời gian…
Như vậy giáo dục KNS cho HS là rất cần thiết. Kỹ năng sống là khả năng
tiếp cận với thay đổi và hình thành những hành vi mới. Tiếp cận này đã lưu ý
đến sự cân bằng về tiếp thu kiến thức, hình thành thái độ và kỹ năng.
- Có quan niệm cho rằng: Kỹ năng sống là năng lực ứng xử tích cực của

mỗi người đối với tự nhiên, xã hội và chính mình; Là khả năng tâm lý xã hội của
mỗi cá nhân trong các hành vi tích cực, để xử lý hiệu quả những đòi hỏi, thách
thức cuộc sống.
- Cũng có quan niệm coi kỹ năng sống là khả năng thực hiện một hành
động hay hoạt động nào đó bằng cách lự chọn và vận dụng những tri thức,
những kinh nghiệm để hành động trong sự thực hiện mục đích, trong hoàn cảnh
thực thế.
4


Tóm lại: Những quan niệm nêu trên đều chứa một nội hàm: Kỹ năng sống
là khả năng thực hiện hành động, hay hoạt động, là năng lực ứng xử tích cực
trước những thách thức của đời sống và chỉ có được khi được rèn luyện, tích lũy
kinh nghiệm và biết lựa chọn một cách hợp lý để giải quyết các vấn đề trong tự
nhiên, trong xã hội và trong chính cá nhân con người.
- Song thực tiễn lại cho thấy rằng: Xã hội ngày càng phát triển thế giới
đang bước vào ky nguyên mới - Ky nguyên của khoa học, công nghệ và những
tiến bộ vượt bậc mang lại cho loài người những lợi ích hữu dụng. Nhưng cũng vì
thế con người phải đối mặt với những thách thức to lớn từ môi trường thiên
nhiên, xã hội và đặc biệt mối quan hệ xã hội giữa người với người. Với những
thay đổi đó, xã hội nói chung, ngành giáo dục nói riêng đang từng ngày phải đối
mặt với những thách thức và cần phải có những thay đổi để phù hợp với những
mục tiêu và hoàn cảnh mới, yêu cầu xã hội đòi hỏi phải đào tạo ra những con
người có tri thức khoa học, vừa có kỹ năng làm việc, nhưng cũng phải có thái
độ, hành vi tích cực trước những sự thay đôi của môi trường thiên nhiên, môi
trường xã hội. Với những chuyển biến kinh tế, xã hội quá nhanh chóng đã hạn
chế phần nào chức năng của gia đình với những giáo dục đạo đức truyền thống.
Những biến đổi về kinh tế, xã hội đã đem lại cho lứa tuổi thiếu niên quá nhiều
thử thách, phân vân trước sự lựa chon con đường phát triển bản thân.
- Bước vào tuổi thiếu niên, trong độ tuổi đi học THCS các em bắt đầu

muốn tự mình xem xét các sự việc, không muốn sự can thiệp của người khác, kể
cả bố mẹ. Sự phát triển của “tự ý thức” đòi hỏi thiếu niên luôn muốn thoát khỏi
mối quan hệ phụ thuộc trước kia để trở thành cá thể độc lập...Nhưng giữa những
mong muốn mang tính chủ quan, cá nhân và những thách thức cuộc sống đôi lúc
không có sự tương ứng nên các em rơi vào trạng thái có thái độ phản kháng
bằng các hính thức như lì lợm, lạnh nhạt... bất hợp tác thậm trí còn tỏ thái độ bất
cần đời.
- Thực tế cho thấy những năm gần đây tình trạng thanh thiếu niên, đặc
biệt là các em ở độ tuổi trung học cơ sở, phạm pháp ngày càng gia tăng với các
mức độ ngày càng nghiêm trọng. Với độ tuổi học sinh trung học cơ sở về mặt
5


phát triển tâm, sinh lý các em dễ rơi vào tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật ảnh
hưởng rất xấu cho môi trường học đường và xã hội. Có rất nhiều nguyên nhân
dẫn đến tình trạng này, nhưng một trong những nguyên nhân chính là học sinh
ngày càng thiếu kỹ năng sống cần thiết để hòa nhập với môi trường phát triển
nhanh chóng.
- Đã có nhiều trung tâm rèn kỹ năng sống cho học sinh được thành lập
nhằm giúp các em học sinh tập trải nghiệm trong tình huống gia đình để hình
thành một số kỹ năng sống cho các em. Mặt khác ngành giáo dục và đào tạo đã
và đang có những định hướng tích cực để đưa việc rèn kỹ năng sống vào giảng
dạy trong từng cấp học nhằm định hướng những giá trị và tạo lập hành vi phù
hợp với từng lứa tuổi. Chính vì thế việc rèn kỹ năng sống cho học sinh trong nhà
trường THCS là hết sức cần thiết và quan trọng và phải có hương đi đúng đắn,
phải thiết lập lại một cách bài bản hơn. Đây là một lĩnh vực khoa học còn khá
mới mẻ trong trường THCS đòi hỏi những người làm công tác giáo dục trong
các nhà trường cần phải quan tâm chú ý để xây dựng , đào tạo thế hệ trẻ trở
thành người “có đức, có tài” để tự tin vững bước trên con đường lập thân, lập
nghiệp.

Trường THCS Thiệu Đô chúng tôi xác định nội dung giáo dục kỹ năng sống ở
bậc học này bao gồm 4 vùng kỹ năng chính đó là:
- Các kỹ năng nhận thức ( tự học, tìm kiếm thông tin, tư duy phê phán, nhận
biết và phân tích vấn đề ).
- Các kỹ năng quản lý bản thân và ứng phó với hoàn cảnh ( quản lý thời gian,
tiền bạc, tự chăm sóc, ứng phó với môi trường xa lạ, kiểm soát cảm xúc).
- Các kỹ năng xã hội ( ứng xử học đường, giao tiếp xã hội, thiết lập quan hệ
liên nhân, thương lượng, làm việc với nhóm và chỉa sẻ - cảm thông).
- Các kỹ năng quản lý công việc ( đặt mục tiêu, thực hiện công việc theo tiến
độ và khắc phục những khó khăn bằng những hành vi, thái độ tích cực).
Từ đó chúng tôi đưa ra phương pháp rèn luyện KNS cho các em là ngoài việc
lồng ghép những giá trị và kỹ năng sống vào các tiết học, trên từng nội dung bài
giảng để tăng cường điều kiện đào sâu và rèn luyện từng kỹ năng, nhà trường
chủ trương chủ đề hoá các kỹ năng và giá trị sống theo từng mốc thời gian, thể
hiện qua các hoạt động lồng ghép và kết hợp nhiều hình thức như sinh hoạt
6


chuyên đề có giáo viên, thảo luận nhóm, trò chơi thực nghiệm, sắm vai, câu lạc
bộ chuyên đề, tự quản với các loại hình như phân tích tình huống, thuyết trình cá
nhân hay theo đội, nhóm. Đặc biệt là thông qua các hoạt động ngoại khoá bộ
môn hoặc liên môn cụ thể thiết thực và thường xuyên nhất là ở tiết chào cờ thứ
hai hàng tuần, các tiết sinh hoạt tập thể…
2. 2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu:
Hiện nay các trường THCS đã và đang chú ý đến việc rèn kỹ năng sống
cho học sinh thông qua các chương trình giáo dục lồng ghép, tích hợp trong các
tiết dạy chính khóa của các môn học và thông qua các hoạt động ngoại khóa và
các tiết học tập ngoài giờ trên lớp. Các tiết học và bộ môn giáo dục công dân và
một số môn học khác ngày càng được quan tâm. Với yêu cầu giáo dục kỹ năng
sống cho học sinh phải đảm bảo các yếu tố: Giúp học sinh ý thức được các giá

trị của bản thân trong mối quan hệ xã hội, giúp học sinh hiểu biết về thể chất,
tinh thần của bản thân mình; có hành vi, thói quen ứng xử có văn hóa, hiểu biết,
chấp hành và tôn trọng pháp luật.
Song với đặc điểm tình hình của địa phương xã Thiệu Đô, huyện Thiệu
Hoá có tình hình chính trị, sự phát triển kinh tế đa ngành nghề của địa phương ,
một vùng ven đô, ven thị. Nhiều học sinh của nhà trường đã phải sống tự lập
không có được sự chăm lo, giáo dục trực tiếp của các bậc làm cha làm mẹ do
cha mẹ đi làm ăn xa không có nhà…đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc hình
thành và phát triển nhân cách học sinh.
Tình trạng thiếu kỹ năng sống đang khiến các em trong độ tuổi học THCS
gặp nhiều lúng túng trong việc giải quyết các vấn đề của bản thân dẫn đến tình
trạng thiếu tự tin, khủng hoảng về tâm lý. Chính vì nhiều học sinh, vì thiếu kỹ
năng sống đã trở thành nạn nhân của những tệ nạn xã hội, thành những học sinh
không ngoan, thành người con hư của gia đình, thậm trí còn dẫn đến vi phạm
pháp luật ở tuổi vị thành niên.
Thực hiện nhiệm vụ năm học với chủ đề kỳ cương - chất lượng việc giáo
dục đào tạo học sinh trở thành con người toàn diện, với phong trào “Xây dựng
7


trường học thân thiện, học sinh tích cực”, việc giáo dục kĩ năng sống cho học
sinh là hết sức quan trọng, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp giáo dục đồng thời tạo
nên thế hệ tương lai cho đất nước, với yêu cầu xã hội ngày càng phát triển mạnh
mẽ cả về kinh tế và quan hệ xã hội.
Thông qua việc làm của bản thân, của các đồng nghiệp, đề tài này nhằm
đúc rút ra một số kinh nghiệm trong việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh từ
đó đưa ra một số giải pháp mang tính khả thi trong việc giáo dục kỹ năng sống
cho học sinh trường THCS Thiệu Đô. Đây chính là nội dung chính mà đề tài
quan tâm.
Thông qua những việc làm thiết thực cụ thể tác động đến học sinh cụ thể

trong việc giúp các em về kỹ năng sống mà đúc rút kinh nghiệm đề xuất các giải
pháp về giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS Thiệu Đô với mong muốn
việc rèn kĩ năng sống cho học sinh ngày càng có hiệu quả tốt hơn đáp ứng được
trong việc giáo dục toàn diện cho học sinh.
Với mục đích nghiên cứu các nhóm kĩ năng:
- Nhóm kĩ năng nhận thức:
+ Nhận thức bản thân.
+ Xác định điểm mạnh, điểm yếu cho bản thân.
+ Xây dựng kế hoạch cho bản thân.
+ Khắc phục khó khăn để đạt được mục tiêu.
+ Rèn kĩ năng tư duy tích cực và sáng tạo.
- Nhóm kĩ năng xã hội:
+ Kĩ năng giao tiếp bằng ngôn ngữ.
+ Kĩ năng giao tiếp không lời.
+ Kĩ năng thuyết trình và nói trước đám đông.
+ Kĩ năng từ chối.
+ Kĩ năng diễn đạt cảm xúc và phản hồi.
+ Kĩ năng hợp tác.
+ Kĩ năng làm việc nhóm.
8


+ Kĩ năng vận động và gây ảnh hưởng.
+ Kĩ năng ra quyết định.
- Nhóm kĩ năng quản lí bản thân:
+ Kĩ năng làm chủ cảm xúc.
+ Kĩ năng vượt qua lo lắng, sợ hãi.
+ Kĩ năng khắc phục tức giận.
Với sự chia nhóm các kĩ năng trên mà chúng ta đưa ra những giải pháp
thiết thực phù hợp với thực tiễn, đặc điểm học sinh của từng địa phương, mà tiến

hành việc giáo dục kĩ năng sống cho các em mới đạt được kết quả cao.
Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, đây là một vấn đề mới (chủ yếu là
do tự học tự nghiên cứu và với kinh nghiệm trong công tác – mặc dù tôi rất coi
trọng nhiệm vụ này trong nhà trường THCS Thiệu Đô), song do thời gian thực
hiện nghiên cứu đề tài cũng chưa được nhiều nên chắc rằng đề tài cần được bổ
sung thêm nữa thì sẽ mang lại hiệu quả sâu và rộng hơn .
2.3. Những giải pháp và tổ chức thực hiện:
Ngay từ đầu năm học 2015 - 2016 ban giám hiệu nhà trường đã xác định
việc rèn kỹ năng sống cho học sinh trong trường học là hết sức quan trọng và hết
sức cần thiết, đồng thời đã đưa ra một số giải pháp nhằm tăng cường công tác
rèn kỹ năng sống cho học sinh nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, làm
chuyển biến đạo đức học sinh giúp các em có nhận thức đúng về hành vi, ứng xử
một cách khoa học hợp lý đưa chất lượng đạo đức học sinh một cách vững chắc,
các kỹ năng mềm của học sinh cũng phải được phát triển tương xứng. Ban giám
hiệu nhà trường đã thống nhất thực hiện chỉ đạo tập thể sư phạm nhà trường
thực hiện một số giải pháp sau để giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
2.3.1. Giải pháp thứ nhất:
Nghiên cứu lí luận: thu thập những tài liệu liên quan đến vấn đề cần
nghiên cứu để nắm chắc cơ sở lí luận cho việc rèn kĩ năng sống đối với học sinh
THCS về các mặt tâm lí, tình hình xã hội và sự thực hiện nghĩa vụ, quyền lợi đối
với học sinh THCS.

9


Nghiên cứu thực tiễn tình hình địa phương xã Thiệu Đô, việc rèn luyện kĩ
năng sống học sinh THCS Thiệu Đô trong các giờ học, giờ chơi, các buổi hoạt
động ngoại khóa, Hoạt động tập thể, đi thực tế, sinh hoạt ngoài giờ, tổ chức các
trò chơi dân gian...để tìm ra các giải pháp tác động vào học sinh giúp các em
hình thành các nhóm nhận thức.

2.3.2. Giải pháp thứ hai: Điều tra kĩ năng sống của học sinh THCS Thiệu Đô
và một số học sinh của các trường THCS lân cận trong Huyện Thiệu hoá.
- Bằng những câu hỏi trắc nghiệm về các hành vi và chỉ yêu cầu nhận
thức đánh dấu các hành vi cho là đúng, sai thông qua đó giúp các em hình thành
những kỹ năng tối thiểu trong nhận thức phạm trù đạo đức, từ đó hình thành cho
các em những thói quen cần thiết hằng ngày như thói quen thực hiện nề nếp,
chào hỏi, giúp bạn...Việc làm này chúng ta có thể tiến hành ngay trong các tiết
dạy trên lớp, giờ sinh hoạt lớp với các câu hỏi phù hợp
- Bằng giao tiếp nói chuyện xem các em nhận thức các nhóm kĩ năng sống
đã nêu ở trên. Từ đó tìm giải pháp thích hợp giúp các em có được kĩ năng sống
tốt hơn.
- Dùng phiếu điều tra để tổng hợp, đánh giá, so sánh việc xử lí các tình
huống của học sinh THCS Thiệu Đô. Từ đó phân ra các nhóm đối tượng và đưa
ra giải pháp cho từng nhóm một cách thích hợp nhằm nâng cao hiệu quả rèn kĩ
năng sống cho các nhóm đối tượng.
2.3.3. Giải pháp thứ 3: Quan sát, tiếp xúc, giúp đỡ, tư vấn học sinh rèn kỹ năng
sống
Qua quá trình quan sát học sinh ngoại khóa ngoài giờ lên lớp, trong các tiết
học đặc biệt giờ ra chơi và các buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp, các buổi giao
lưu văn hóa, văn nghệ... giáo dục giới tính để tìm ra các kĩ năng sống còn thiếu
hoặc chưa đầy đủ sai lệch của học sinh. Từ đó giúp các em điều chỉnh lại hành
vi sửa chữa thói quen không tốt, giải quyết các tình huống nảy sinh một cách
đúng đắn. Với phương pháp này các thầy, cô phải tạo ra được uy tín, tình cảm
thân thiện với học sinh, tạo cho em niềm tin, và trở thành người tư vấn tin cậy
của các em qua đó giúp các em khẳng định bản thân dám nghĩ, dám làm, dám
đấu tranh với sai trái của các bạn và có kỹ năng chia sẻ niền vui, nỗi buồn, sự
thành công của mình và của bạn.
2.3.4. Giải pháp thứ tư: Trải nghiệm
Tổ chức cho các em hoạt động cộng đồng, sinh hoạt và làm việc theo nhóm,
đi thực tiễn tìm hiểu cuộc sống của người lao động để hình thành và rèn kĩ năng

sống cho học sinh biết kết hợp trong làm việc, nhận thức đầy đủ về lao động,
10


yêu quí người lao động. Từ đó có đạo đức tốt trong cộng đồng dân cư. Các em
được trực tiếp tham gia các buổi lao động công ích: Dọn dẹp đường làng, ngõ
xóm, chăm sóc nghĩa trang liệt sỹ, cùng với các anh chị Đoàn viên thanh niên
dọn dẹp, phát quang khu vực đê sông Chu (từ thôn 3 đến thôn 10); Vệ sinh
trường lớp, thấy được ý nghĩa của việc mình làm cho lớp, cho khu dân cư từ đó
hình thành cho các em kỹ năng lao động nhóm, sự cố gắng vươn lên hoàn thành
công việc một cách có trách nhiệm với tập thể, với nhóm. Giúp các em có kỹ
năng về làm việc, kỹ năng hợp tác làm việc, kỹ năng làm việc nhóm được nâng
lên. Việc tổ chức cho học sinh trải nghiệm cuộc sống, thăm làng nghề đã tạo
điều kiện cho các em rèn kỹ năng về mặt xã hội. Với việc tổ chức cho học sinh
các trò chơi, thăm quan, đi dã ngoại, thi thể dục thể thao trong nhà trường, trong
đó các em được giữ vai trò chủ đạo đã giúp các em phát huy được tính tích cực,
tự chủ, tự giác và phát biểu những ý kiến của riêng mình mà các em qua tâm.
2.3.5. Giải pháp thứ năm: Tổ chức cho học sinh thực hành kĩ năng sống
Thông qua các tiết học trên lớp với chương trình giáo dục trong nhà
trường THCS tùy theo từng môn, từng bài mà tổ chức cho các em hoạt động
ngay tại trong lớp, ngay trong tiết học giải quyết tình huống giúp các em tự nêu
lên kĩ năng để xử lý các kiến thức trên lớp. Thông qua đó mà liên hệ các tình
huống tương tự mà các em đã gặp ở cuộc sống hằng ngày. Qua việc lồng ghép
giáo dục kĩ năng sống trong các tiết dạy, ý thức học tập của các em có chuyển
biến rõ rệt. Kĩ năng ghi chép, đọc, phân tích, giải quyết kiến thức một cách chủ
động, sáng tạo đã được phát triển.
2.4. Kiểm nghiệm các giải pháp
Qua nghiên cứu lí luận và thực tiễn về kĩ năng sống của học sinh THCS
Thiệu Đô mà đã đưa được ra các nhóm kĩ năng sống cần phải rèn luyện cho học
sinh:

- Nhóm kĩ năng nhận thức
- Nhóm kĩ năng xã hội
- Nhóm kĩ năng quản lí bản thân
Trên cơ sở nắm bắt được tình hình học sinh với những thói quen không
lành mạnh do địa bàn dân cư sinh sống. Thông qua các câu hỏi cho học sinh trả
lời về nhận thức cách ứng xử trong gia đình, nề nếp của mỗi gia đình, thông qua
cách phát ngôn cửa miệng, qua việc nói chuyện tiếp xúc thì thấy rằng ở địa
phương thường hay nói bậy, chửi thề, nhiều gia đình mải việc làm ăn không có
11


người lớn ở nhà cho nên dẫn đến việc các em phát ngôn tự do, trống không là rất
nhiều. Với việc đánh giá học sinh còn nhiều thiếu sót trong kỹ năng cư xử, sinh
hoạt hàng ngày, nhà trường đã tích cực chỉ đạo các đồng chí giáo viên trong toàn
trường giáo dục học sinh thông qua các giờ lên lớp chính khóa lồng ghép các
chương trình giáo dục ngoại khóa để giúp các em bỏ thói quen xấu, rèn kỹ năng
ứng xử giao tiếp sao cho có văn hóa. Công việc này nhà trường đã tiến hành
thường xuyên liên tục ở mọi nơi mọi lúc khi thấy các em có hành vi nói năng
không phù hợp ở mọi nơi mọi lúc đều được các thầy cô nhắc nhở phân tích do
đó học sinh đã ngoan hơn việc nói tục nói bậy được chấm dứt không còn hiện
tượng chửi thề trong nhà trường. Thông qua các hoạt động ngoại khóa đi thực tế
phù hợp với tâm sinh lý học sinh, qua việc sinh hoạt nhóm tập thể đã giúp các
em nhận thức được bản thân tự đánh giá được điểm mạnh, điểm yếu của mình
và có hướng phấn đấu để sửa chữa, nhiều em đã từ học sinh trung bình trở thành
học sinh khá, nhiều em từ có tính ích ky đã dần dần hòa nhập được cộng đồng.
Một số học sinh chưa ngoan đã có ý thức tu dưỡng hơn.
Thông qua sự giao việc cho các em, hình thành kỹ năng làm việc theo
nhóm để tạo cơ hội cho các em khắc phục khó khăn làm việc đạt hiệu quả và đạt
được mục tiêu của công việc. Thông qua những việc làm đó các em được trao
đổi với bạn bè thầy cô được phát biểu ý kiến của mình, được đề đạt phương án

giải quyết công việc mà khả năng tư duy của các em.
Đối với học sinh THCS với tâm sinh lý đang phát triển sự nhận thức về xã
hội còn nhiều vấn đề cần phải quan tâm để giúp các em hiểu thêm về xã hội nhà
trường đã chú trọng vấn đề rèn kỹ năng giao tiếp bằng ngôn ngữ, lời nói và giao
tiếp không lời bằng ánh mắt cử chỉ. Thông qua các hoạt động xã hội như: tham
gia các phong trào “Xanh – Sạch – Đẹp”, chăm sóc di tích lịch sử, di tích văn
hóa, các phong trào của khu dân cư như : vệ sinh đường làng, ngõ xóm, phong
trào ba sạch, hay tiếp xúc với người lớn, với các cuộc hội thảo. Thông qua việc
hoạt động ngoài giờ lên lớp các phong trào thi đua của đội của nhà trường, các
trò chơi dân gian mà giúp các em có được kỹ năng thuyết trình nói trước đám
đông. Bằng những trò chơi đối đáp nhanh trong các giờ sinh hoạt tập thể làm
cho các em phải suy nghĩ vận động và phải ra quyết định, phải đồng ý hay
không đồng ý, từ chối hay hợp tác một cách nhanh nhẹn và dứt khoát. Thông
qua sự phân công chịu trách nhiệm của trưởng nhóm của thành viên trong nhóm
để các em thể hiện vai trò của bản thân.
Qua việc chỉ đạo trong thực tiễn đã cho thấy rằng rèn kĩ năng sống cho
học sinh cần phải đổi mới phương pháp dạy học một cách tích cực giúp học sinh
12


phát huy được tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo, rèn luyện thói quen và
có khả năng tự học, tinh thần tự giác từ đó luôn có ý thức vận dụng kĩ năng, kiến
thức vào các tình huống trong học tập cũng như trong thực tiễn. Từ đó các em
biết cách khắc phục khó khăn, tạo được niềm vui và hứng thú trong học tập.
Thông qua các cuộc trải nghiệm do nhà trường tổ chức giúp các em xử lí các
tình huống trong cuộc sống, gắn bó, đoàn kết cùng nhau làm việc.
Công tác giáo dục thể chất của nhà trường cũng hết sức quan trọng trong
việc rèn kĩ năng sống cho bản thân. Việc thực hiện dạy thể dục trong nhà trường,
tổ chức các trò chơi, các cuộc thi thể dục thể thao, học tập ngoại khóa đã có tác
động mạnh mẽ đến việc hình thành các kĩ năng vận động khéo léo, kìm nén bản

thân và ý tưởng vươn lên đạt được kết quả tốt hơn đồng thời hình thành cho các
em kĩ năng quản lý thời gian biết cách thư giãn nghỉ ngơi phù hợp mang lại hiệu
quả cao trong cuộc sống. Trong năm học 2015-2016 nhà trường đã tổ chức hoạt
động thành công hội khỏe Phù Đổng cấp trường- Nhà trường tham gia Hội khỏe
Phù Đổng Cấp Huyện lần thứ 5 được xếp thứ nhất toàn Huyện; Học sinh thể dục
thể thao cấp Tỉnh đã được ba huy chương (01huy chương Bạc, 2 huy chương
Đồng). Qua các hoạt động về thẩm mĩ, tổ chức học hát, học múa dân vũ, ngoại
khoá bộ môn địa lý, bộ môn Tiếng Anh, tổ chức ngoại khóa liên môn các môn
khoa học tự nhiên, cuộc thi tìm hiểu lịch sử Quê hương - đất nước, hay các cuộc
thi vẽ sáng tác tranh theo các chủ để... đã giúp học sinh hiểu biết rộng hơn, nhận
thức đầy đủ về văn hóa bản sắc dân tộc, có lòng nêu cao tinh thần truyền thống,
có ý thức giữ được bản sắc văn hóa Việt Nam. Việc hướng nghiệp dạy nghề cho
học sinh được các em hứng thú tìm hiểu nghề truyền thống của dân tộc. Kết hợp
với việc trải nghiệm thăm các làng nghề truyền thống của địa phương Thiệu đô:
“Làng nghề trồng dâu nuôi tằm ,ươm tơ, dệt nhiễu ở Làng Hồng Đô - Xã Thiệu
Đô’’ và thông qua chương trình hướng nghiệp nghề đã tạo cho em những ý
tưởng, ước mơ cho tương lai. Từ đó hình thành bước đầu kĩ năng xây dựng kế
hoạch cuộc đời và đặt mục tiêu phấn đấu, rèn luyện trong học tập cũng như tu
dưỡng về mặt đạo đức. Nhà trường đã chú trọng tạo điều kiện thuận lợi để các
em tham gia các hoạt động xã hội, cộng đồng. Tiếp cận với những hoạt động
truyền thống lễ hội của địa phương để giáo dục ý thức truyền thống cách mạng
và tính gắn bó cộng đồng hình thành nên nhân cách tương thân, tương ái hướng
thiện. Biết thông cảm với hoản cảnh, điều kiện của ngưởi khác. Đồng thời biết
giúp đỡ những người gặp khó khăn một cách vui vẻ.
Trong năm học 2015- 2016 dưới sự chỉ đạo của ban giám hiệu nhà trường,
việc rèn kĩ năng sống cho học sinh được sự chỉ đạo cụ thể thông qua các chương
13


giáo dục từng bộ môn, dạy tích hợp và các yêu cầu hoạt động xây dựng trường

học thân thiện một cách đồng bộ đã tác động mạnh mẽ làm thay đổi nhận thức,
thái độ và hành vi của học sinh. Việc rèn kĩ năng của học sinh đã động viên được
các em tham gia trong các hoạt động, mạnh dạn chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức
với các bạn, các thầy cô và các thầy cô đã trở thành những người tư vấn, giải
quyết giúp các em các khó khăn trong các ứng xử, va chạm trong xã hội đã tạo
điều kiện thuận lợi cho các em tự đánh giá được bản thân mình và biết kiềm chế
bản thân có niềm tin trong cuộc sống. Các em được học tập trong các phòng học
bộ môn, học ngoài trời giữa thiên nhiên đã giúp các em thấy tự tin hơn và có thể
chủ động nhiều hơn trong cuộc sống hàng ngày. Thông qua chương trình giáo
dục kĩ năng sống của chi đoàn nhà trường (dịp 26/3), qua cuộc nói chuyện về
các hoàn cảnh đời sống thường ngày, sự trả lời tọa đàm ngay tại sân trường với
các câu hỏi gợi mở, những câu hỏi tình huống để cho các em xử lý sự việc, sự
vật xảy ra và từ đó có tình cảm, thái độ biểu thị sự sẻ chia với các hoàn cảnh éo
le mà cuộc vận động “vì ngưởi nghèo” đã được các em thể hiện một cách tích
cực hiệu quả, giúp các bạn nghèo trong nhà trường có điều kiện học tập tốt hơn.
Đáp ứng yêu cầu của ngành giáo dục đào tạo con người toàn diện cho xã
hội, với việc chú trọng rèn kỹ năng sống cho học sinh theo ba nhóm kỹ năng: Kỹ
năng về nhận thức, kỹ năng xã hội, kỹ năng quản lý bản thân, đã có tác dụng tích
cực đến kỹ năng sống của học sinh và mang lại những kết quả khả quan tích
cực:
- Học sinh đã nhận thức tốt về mối quan hệ thầy trò, thầy giáo cô giáo là
những người cho ta kiến thức, dạy ta cách làm người, học sinh phải luôn luôn
tôn trọng, lễ phép. Khi giao tiếp các em đã biết thưa gửi, biết thể hiện các hành
động tôn trong thầy cô giáo, lòng biết ơn công lao người dạy bảo mình mong
cho mình tiến bộ. Đồng thời nhiều em đã biết phê phán những hành vi không
đúng đối với thầy cô giáo của các bạn khác.
- Mối quan bạn bè cùng trường, cùng lớp các em đã hòa đồng hơn, gần gũi,
thân thiện, đoàn kết, biết giúp đỡ lẫn nhau khi gặp khó khăn, biết chia sẻ niềm
vui với nhau, vui trước thành công của bạn, nhưng các em cũng đã mạnh dạn chỉ
ra những khuyết điểm khi bạn mắc sai lầm. Các em đã biết kiềm chế, không gây

gổ, không đánh nhau với bạn, không xúc phạm bạn. Đây là một thành công lớn
của trường trong các năm học gần đây, đặc biệt là trong năm học 2014-2015
cũng như năm học 2015-2016, không có một vụ nào học sinh đánh nhau ở trong
hay ngoài nhà trường.

14


- Qua việc chỉ đạo của ban giám hiệu với yêu cầu rèn kỹ năng học tập trên lớp
và tự học tập năm chắc kiến thức đã giúp các em học sinh tự giác rèn ý thức học
tập, ý thức tự học các em thấy được tầm quan trong trong việc nâng cao nhận
thức và phải có thói quen tự học và tự giác học tập. Ý thức tự học khác nhau thì
kết quả học tập cũng khác nhau. Nhiều học sinh trong nhà trường đã thể hiện
được việc rèn luyện tính trung thực mà từ đó các thầy cô đã hiểu các em hơn và
giúp các em ngày càng có kết quả học tập tốt hơn. Qua việc tiếp xúc trao đổi với
thầy cô nhiều em đã trở nên cần cù, chịu khó hơn và có chuyển biến tốt trong ý
thức học tập, vươn lên.
- Với các nhóm giải pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh đã tác động đến tâm
lý các em giúp các em biết lắng nghe. Đứng trước một việc định làm các em đã
biết suy nghĩ cân nhắc trước khi hành động. Đứng trước một tình huống các em
đã biết suy nghĩ để giải quyết, ứng xử hợp lý, thể hiện được bản lĩnh cá nhân.
Trong sinh hoạt tập thể, sinh hoạt nhóm đã có ý thức trách nhiệm, phối kết hợp
với thành viên để hoàn thành công việc tốt hơn.
Qua việc chỉ đạo tập thể sư phạm nhà trường thực hiện bốn giải pháp để
tập trung rèn ba nhóm kỹ năng sống trong năm học 2015 - 2016 công tác giáo
dục học sinh trong nhà trường đã đạt được những kết quả đáng mừng. So với
năm học trước: Các em học sinh ngoan hơn, biết chào hỏi, lễ phép hơn, các vụ
việc mâu thuẫn dẫn đến đánh, chửi nhau không còn, một số học sinh ở những
năm trước cho là khó giáo dục năm học này đã có nhiều chuyển biến tốt về đạo
đức, học sinh trung thực, thẳng thắn và mạnh dạn hơn đã có chính kiến của bản

thân trong việc học tập, phát biểu ý kiến; Tính tự chủ, làm chủ bản thân tốt
hơn...
Chính vì vậy các thầy, cô giáo không những phải làm tốt công tác chuyên
môn, nghiệp vụ sư phạm ( Trong đó việc nâng cao hiểu biết, nhận thức , kỹ năng
sống của giáo viên, kỹ thuật dạy học … giáo viên của nhà trường phải xác định
là yêu cầu cứng ); giáo viên còn cần chú ý đến các hành vi của các em để giúp
cho các em có kỹ năng sống tốt hơn . Đặc biệt, cũng nhờ hoạt động giáo dục kỹ
năng sống cho các em học sinh có nhiều chuyển biến và đạt hiệu quả tốt mà
ngay như một hoạt động tưởng chừng rất khó đối với học sinh là hoạt động kiểm
tra đánh giá học sinh, việc trả bài của học sinh với thầy cô của nhà trường đã khá
thành công đã đạt khá về yêu cầu học sinh Thiệu Đô: Học thật – Thi thật, ví như
trong các kỳ thi, các kỳ khảo sát chất lượng, hiện tượng học sinh vi phạm quy
chế thi giảm hẳn (đến cuối học kỳ I năm học 2015-2016, còn có 02 em học sinh
lớp 7B vi phạm, nhưng đến các kỳ thi của học kỳ II không có bất kỳ một em học
15


sinh nào vi phạm cho dù là ở mức độ nhẹ nhất ) . Một Thành công lớn nữa của
nhà trường mà không thể không nói đến là sự chuyển biến rất tốt về chất lượng
đội ngũ cán bộ giáo viên nhân viên trong mọi hoạt động của nhà trường (mà các
minh chứng cơ bản tôi đã nêu ở phần trên).
2.5. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm: Những kết quả thiết thực khi
thực hiện đề tài ở trường THCS Thiệu Đô:
- Đối với các thầy giáo, cô giáo: Ý thức tự giác nâng cao trình độ, tay
nghề, đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên đáp ứng yêu cầu của ngành
cao hơn. Việc sử dụng các kênh thông tin, các thiết bị, phương tiện dạy học đã
được sử dụng tốt hơn, các ứng dung công nghệ thông tin: giáo án điện tử, sử
dụng kênh hình cho việc giảng dạy được nâng lên và có hiệu quả trong việc
giảng dạy, truyền thụ kiến thức. Thông qua việc dạy tích hợp giáo dục công dân,
rèn kỹ năng sống qua các bộ môn được các thầy cô chú trọng và thực hiện

nghiêm túc. Thông qua các giải pháp để rèn các nhóm kỹ năng sống mà thầy cô
gần gũi học sinh hiểu được hoàn cảnh các em, từ đó có những biện pháp giáo
dục đạo đức và nâng cao được chất lượng cho học sinh tốt hơn.
- Đối với học sinh: Các em đã bổ sung cho bản thân được các kỹ năng
sống tối thiểu mà trước đây các em không để ý tới như các xưng hô, lễ phép với
thầy cô, với khách, với người lớn tuổi; các em biết ứng xử thân thiện hơn trong
mọi tình huống, đã biết kiềm chế bản thân, biết làm việc theo nhóm, bước đầu
có kỹ năng về hoạt động xã hội. Các em đã biết giữ gìn sức khỏe, có ý thức bảo
vệ bản thân. Thông qua việc rèn kỹ năng sống các em đã có ý thức tốt hơn trong
học tập trên lớp và ý thức tự học của các em có tiến bộ rõ nét. Các em đã thể
hiện được bản thân dám đấu tranh với thói hư tật xấu và mạnh dạn lên án thói hư
tật xấu, biết phân biệt đúng sai và dám chịu trách nhiệm việc mình làm.
- Đối phụ huynh học sinh: Đã được nhà trường tư vấn về kỹ năng sống
theo lứa tuổi học sinh từ đó đã có nhận thức đầy đủ, quan tâm đến chuyện học
tâp, rèn luyện của con em mình. Đồng thời đã ôn hòa hơn khi con em mắc lỗi và
có cách dạy bảo khoa học hơn, giảm được các trận đòn lên học sinh khi các em
mắc khuyết điểm. Đã có lý lẽ phân tích cho con nhiều hơn để trẻ thấy được lỗi
đã mắc và hướng phấn đấu vươn lên.
Giúp cho học sinh có được kỹ năng sống tốt hơn là việc làm không thể
thiếu được của các thầy, cô giáo mà nó còn thể hiện lương tâm trách nhiệm của
các nhà giáo. Sau một năm học chỉ đạo, thực hiện đề tài trong nhà trường THCS
Thiệu Đô đã mang lại nhiều kết quả thiết thực cho nhà trường; không còn hiện

16


tượng học sinh bất hòa, gây gổ đánh nhau, mọi quy định của nhà trường đề ra
các em thực hiện khá thực hiện tự giác, nghiêm túc; ý thức trách nhiệm và sự
cố gắng hoàn thành công việc được giao của các em được nâng lên rõ rệt... Ý
thức học tập, tự học tập đã có nhiều chuyển biến tích cực. Phong trào “xây dựng

trường học thân thiện - học sinh tích cực” được củng cố và phát triển. Có thể nói
thông qua việc quan tâm giúp đỡ học sinh rèn các kỹ năng sống đã góp phần tích
cực trong việc hoàn thành nhiệm vụ năm học và có tác dụng rất lớn trong việc
giáo dục toàn diện của nhà trường. Đặc biệt các hoạt phong trào là điểm chưa
trội của nhà trường thì trong hai năm học gần đây đã đạt được thành tích tốt.
Phong trào thi hội diễn văn nghệ do công đoàn giáo dục Huyện tổ chức được
giải nhì; Các hoạt động của địa phương giáo viên của nhà trường đã tham gia
tích cực và rất hiệu quả; phong trào múa hát tập thể của học sinh sôi nổi chất
lượng tốt (100% học sinh trong nhà trường được tham gia ).Trong năm học
2014-2015 Trường THCS Thiệu Đô đạt giải nhất trong cuộc thi “chúng em kể
chuyện Bác Hồ ” cấp Huyện. Trong năm học 2015-2016 nhà trường đã tổ chức
hoạt động thành công hội khỏe Phù Đổng cấp trường- Nhà trường tham gia Hội
khỏe Phù Đỏng Cấp Huyện lần thứ 5 được xếp thứ nhất toàn Huyện. Chất lượng
học tập các môn văn hóa có nhiều khởi sắc đặc biệt là từ tháng 01/2016 đến nay
(Qua việc kiểm tra chất lượng giữa KỳII, chất lượng thẩm định học sinh giỏi
khối 8, được xếp thứ 2 toàn Huyện)…
- Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh là trách nhiệm của các thầy giáo, cô giáo,
hãy bắt đầu từ kỹ năng đơn giản, với “các bước đi nhỏ” kỹ năng sống của các
em dần thay đổi bổ sung, điều chỉnh các kỹ năng sống đã có trong con người các
em. Hãy quan tâm đến các em từ những điều nhỏ nhất chắc chắn chúng ta có
được những thành công không nhỏ trong công giáo dục.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận:
Năm học 2015 - 2016 với chủ đề “ giữ vững ky cương - Nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện”, tiếp tục thực hiện phong trào “Xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực”, đổi mới phương pháp giáo dục với nhận thức đầy đủ
về nhiệm vụ năm học, tập thể giáo viên trường THCS Thiệu Đô – Huyện Thiệu
Hoá đã không ngừng cố gắng học hỏi rèn luyện bản thân, tu dưỡng đạo đức nhà
giáo, nâng cao trình độ chuyên môn đồng thời đã chú trọng trong công tác rèn
17

kỹ năng sống cho học sinh để đảm bảo cho việc hoàn thành tốt kế hoạch năm
học.
Sau một năm nghiên cứu, chỉ đạo và thực hiện việc giáo dục kỹ năng sống
cho học sinh trường THCS Thiệu Đô bản thân có một số nhận định sau:
Trong nhà trường THCS cần nhận thức đầy đủ về việc rèn kỹ năng sống
cho học sinh nó có ý nghĩa rất quan trọng trong việc thực hiện chương trình giáo
dục của Bộ giáo dục thông qua việc dạy tích hợp giáo dục công dân trong các bộ
môn, các tiết học, nhằm hình thành cho các em học sinh những hành vi đạo đức
trong sáng, lễ phép, biết phân biệt đúng sai, biết cư xử trong sinh hoạt trong và
ngoài nhà trường, có tư duy linh hoạt, phong thái tự tin khi hòa nhập cộng
đồng... Biết yêu thương và có trách nhiệm hơn đối với người xung quanh và với
chính bản thân. Muốn làm tốt được việc rèn kỹ năng sống cho học sinh đòi hỏi
các thầy cô giáo cần phải nghiên cứu và đưa ra được các nhóm giải pháp thích
hợp với từng vùng, từng trường phù hợp với đặc tính sinh hoạt của nhân dân,
học sinh ở nơi đó.
Trong đề tài này với năm nhóm giải pháp:
- Nghiên cứu lý luận, nghiên cứu thực tiễn về kỹ năng sống của học sinh
THCS nói chung và học sinh THCS trường Thiệu Đô- Huyện Thiệu Hoá nói
riêng.
- Điều tra thực tế kỹ năng sống của học sinh THCS Thiệu Đô.
- Quan sát, tư vấn gúp đỡ hình thành, củng cố kỹ năng sống cho học sinh
- Tổ chức cho học sinh trải nghiệm các kỹ năng sống.
-Tổ chức cho học sinh thực hành kỹ năng sống.
Từ đó tập trung rèn kỹ năng sống cho học sinh theo ba nhóm kỹ năng:
- Nhóm kĩ năng nhận thức
- Nhóm kĩ năng xã hội
- Nhóm kĩ năng quản lí bản thân
Theo phương pháp từng “bước nhỏ” không vội vàng nhưng cần chú ý đến

tâm lý lứa tuổi học sinh để đạt được hiệu quả cao nhất. Đồng thời khi giúp đỡ
học sinh trong việc thực hành rèn kỹ năng sống chúng ta cần lắng nghe ý kiến
của học sinh. Việc rèn kỹ năng sống cho học sinh phải thường xuyên diễn ra
trong các tiết học chính khóa, ngoại khóa, ngoài giờ lên lớp, có thể nói ở bất cứ
đâu khi có điều kiện, khi có tình huống chúng ta cũng cần phải quan tâm.
3.2. Kiến nghị :
- Đối với cấp quản lý cần mở các chuyên đề bồi dưỡng cho giáo viên
những phương pháp, kiến thức để thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
18


Những chuyên đề dạy tích hợp trong các bộ môn, cách áp dụng vận dung dạy kỹ
năng sống trong các tiết học.
Với xu hướng phát huy những điểm mạnh, tiếp tục cải tiến phương pháp
bồi dưỡng trong nhà trường, tôi tin tưởng rằng những giải pháp trên tiếp tục hỗ
trợ giúp đỡ tôi trong công tác quản lí, chỉ đạo các hoạt động chuyên môn ở
trường THCS Thiệu Đô đạt nhiều hiệu quả hơn. Tôi rất mong được sự tư vấn,
hướng dẫn thêm của các đồng chí lãnh đạo ngành GD&ĐT; sự góp ý, trao đổi
của các đồng chí đồng nghiệp để tôi tiếp tục nâng cao hiệu quả của việc triển
khai đề tài này trong các năm học tiếp theo.
Tôi xin được cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG

Thiệu Đô, ngày 10 tháng 04 năm 2016
Tôi xin cam đoan đây là SKKN
của mình viết, không sao chép nội
dung của người khác.

La Thị Hoa

19


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. ROBERTJ.MARZANO – Người dịch: Phạm Trần Long ( năm 2011), Kỹ
năng quản lý hiệu quả lớp học, NXB GD Việt Nam.
2. Nguyễn Thị Kim Hoa – Đào Thị Thu Thủy ( năm 2012), Phương pháp
dạy học và đánh giá kết quả giáo dục học sinh khó khăn về học cấp học
THCS, NXB GD Việt Nam.
3. PGS –TS: Nguyễn Thị Mỹ Lộc – TS: Đinh Thị Kim Thoa – TS: Đặng
Hoàng Minh ( năm 2010 ), Giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho học
sinh THCS, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
4. Nguyễn Khánh Hà ( 2014), Rèn kỹ năng sống dành cho học sinh – kỹ
năng giao tiếp, NXB ĐHSP.
5. Vũ Đình Bảy – Đặng Xuân Điều – Nguyễn Thành Minh – Vũ Văn Thục,
Lý luận dạy học môn GDCD ở trường THPT, NXB ĐH Quốc gia Hà Nội.

20


MỤC LỤC
Stt
Nội Dung
1 1. MỞ ĐẦU
2 1.1 Lý do chọn đề tài
3 1.2 Mục đích nghiên cứu
4 1.3 Đối tượng nghiên cứu
5 1.4 Phương pháp nghiên cứu
6 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1 Cơ sở lý luận

7
8 2.2 Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
2.3 Những giải pháp và tổ chức thực hiện
9
2.3.1 Giải pháp thứ nhất
1
0 2.3.2 Giải pháp thứ nhất
2.3.3 Giải pháp thứ nhất
1
1 2.3.4 Giải pháp thứ nhất
1 2.3.5 Giải pháp thứ nhất
2 2.4 Kiểm nghiệm các giải pháp
1 2.5 Hiệu quả của SKKN
3 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1
4
1
5
1
6

Trang
01
01
03
03
04
04
04
07

09
09
10
10
10
11
11
16
17

1
7

21


SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THIỆU HÓA

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ KINH NGHIỆM CHỈ ĐẠO VIỆC NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC
SINH TRƯỜNG THCS THIỆU ĐÔ, HUYỆN THIỆU HÓA,
TỈNH THANH HÓA

Người thực hiện: La Thị Hoa
Chức vụ: Hiệu trưởng
Đơn vị công tác: Trường THCS Thiệu Đô

SKKN thuộc lĩnh vực : Quản lý

22


THANH HÓA NĂM 2016

23