Hướng dẫn học sinh tham gia các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, nhằm tăng cường vận dụng kiến thức vào thực tiễn và kích thích tư duy sáng tạo của học sinh trường thpt tĩnh gia 4

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

TRƯỜNG THPT TĨNH GIA 4

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

HƯỚNG DẪN HỌC SINH THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG
TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO, NHẰM TĂNG CƯỜNG VẬN
DỤNG KIẾN THỨC VÀO THỰC TIỄN VÀ KÍCH THÍCH
TƯ DUY SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH
Ở TRƯỜNG THPT TĨNH GIA 4

Người thực hiện: Lê Viết Trang
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc lĩnh vực: Sinh học

THANH HOÁ, NĂM 2017


MỤC LỤC
TT
Nội dung
Trang
1
1. MỞ ĐẦU
1
1.1. Lí do chọn đề tài
1
1.2. Mục đích nghiên cứu
2
1.3. Đối tượng nghiên cứu

2
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2
2
2. NỘI DUNG
3
2.1. Cơ sở lí luận của đề tài
3
2.2. Thực trạng vấn đế trước khi áp dụng sáng kiến
7
2.3. Giải pháp đưa ra nhằm giải quyết vấn đề
9
2.3.1. Hướng dẫn học sinh hoạt động trải nghiệm thông qua
9
các chuyên đề
2.3.2. Hướng dẫn học sinh tự thực hiện một số thí nghiệm tại
14
nhà
2.3.3. Đặt vấn đề để học sinh quan sát các hiện tượng thực tế
16
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
16
3
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
18
3.1. Kết luận
18
3.2. Kiến nghị
18

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài.
Sự phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh toàn cầu hoá đặt ra những yêu
cầu mới đối với người lao động, do đó cũng đặt ra những yêu cầu mới cho sự
nghiệp giáo dục thế hệ trẻ và đào tạo nguồn nhân lực. Một trong những định
hướng cơ bản của việc đổi mới giáo dục là chuyển từ nền giáo dục mang tính
hàn lâm, kinh viện, xa rời thực tiễn sang một nền giáo dục chú trọng việc hình
thành năng lực hành động, phát huy tính chủ động, sáng tạo của người học. Định
hướng quan trọng trong đổi mới phương pháp dạy học là phát huy tính tích cực,
tự lực và sáng tạo, phát triển năng lực hành động, năng lực cộng tác làm việc
của người học. Đó cũng là những xu hướng quốc tế trong cải cách phương pháp
dạy học ở nhà trường phổ thông.
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện
giáo dục và đào tạo nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học
theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến
thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ
máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để
người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển
từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt
động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ
thông tin và truyền thông trong dạy và học”.[6, tr.5]
Theo Dự thảo Đề án đổi mới chương trình và sách giáo khoa giáo dục phổ
thông sau năm 2015 đã nêu: “Hoạt động trải nghiệm sáng tạo bản chất là
những hoạt động giáo dục nhằm hình thành và phát triển cho học sinh những
phẩm chất tư tưởng, ý chí tình cảm, giá trị, kỹ năng sống và những năng lực cần
có của con người trong xã hội hiện đại. Nội dung của Hoạt động trải nghiệm
sáng tạo được thiết kế theo hướng tích hợp nhiều lĩnh vực, môn học thành các
chủ điểm mang tính chất mở. Hình thức và phương pháp tổ chức đa dạng, phong
phú, mềm dẻo, linh hoạt, mở về không gian, thời gian, quy mô, đối tượng và số

lượng,… để HS có nhiều cơ hội tự trải nghiệm”.[5, tr. 30]
Từ quan niệm này cho thấy, hoạt động trải nghiệm sáng tạo coi trọng các
hoạt động thực tiễn mang tính tự chủ của học sinh, về cơ bản là hoạt động mang
tính tập thể trên tinh thần tự chủ cá nhân, với sự nỗ lực giáo dục giúp phát triển
sáng tạo và cá tính riêng của mỗi cá nhân trong tập thể. Đây là những hoạt động
giáo dục được tổ chức gắn liền với kinh nghiệm, cuộc sống để học sinh trải
nghiệm và sáng tạo. Điều đó đòi hỏi các hình thức và phương pháp tổ chức hoạt
động trải nghiệm sáng tạo phải đa dạng, linh hoạt, học sinh tự hoạt động, trải
nghiệm là chính.
Tuy nhiên, việc dạy và học trong nhà trường của chúng ta hiện nay vẫn là
truyền thụ một chiều, thiên về lí thuyết, chưa thực sự quan tâm đến quen tự học,


tự khám phá kiến thức, phát triển tư duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề
thực tiễn của người học.
Tại đơn vị tôi công tác, trường THPT Tĩnh Gia 4 nằm trên địa bàn xã Bãi
ngang khó khăn, học sinh đa phần con em nông thôn chưa được gia đình tạo
điều kiện học tập tốt, mặt khác cơ sở vật chất nhà trường chưa đầy đủ, thiếu các
tài liệu về phương pháp dạy học tích cực, đặc biệt thiếu các tài liệu về dạy học
trải nghiệm sáng tạo.
Xuất phát từ lí do trên, tôi đã chọn đề tài “Hướng dẫn học sinh tham
gia các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, nhằm tăng cường vận dụng kiến thức
vào thực tiễn và kích thích tư duy sáng tạo của học sinh ở trường THPT Tĩnh
Gia 4”
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Khẳng định vai trò và ý nghĩa của hoạt động học tập trải nghiệm sáng tạo,
từ đó đưa ra các hình thức và biện pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo
trong dạy học Sinh học phù hợp với đối tượng học sinh trường trung học phổ
thông(THPT) Tĩnh Gia 4. Nhằm đổi mới phương pháp giảng dạy để nâng cao
hiệu quả của quá trình dạy học của bản thân.

1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Các hoạt động dạy và học của giáo viên học sinh trong đó tăng cường
năng lực dạy học môn Sinh học, thông qua các hoạt động trải nghiệm sáng tạo
của học sinh trường THPT Tĩnh Gia 4.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
Khi nghiên cứu đề tài này, tôi đã sử dụng các phương pháp sau
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lí thuyết: Nghiên cứu tài liệu
tham khảo kết hợp với thực tế để hoàn thiện cơ sơ lí thuyết của đề tài.
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Cho học sinh trực tiếp tiến các hoạt
động thực nghiệm.
- Phương pháp làm việc nhóm: Học sinh làm việc trong các nhóm có
phân công nhiệm vụ cụ thể, tăng cường hợp tác giữa các thành viên.
- Phương pháp khảo sát, thống kê: xử lí kết quả thực tế từ quá trình dạy
học.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tham khảo y kiến, rút kinh nghiệm,
học hỏi từ bạn bè, đồng nghiệp.


2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận của đề tài
2.1.1. Khái niệm giáo dục
Giáo dục theo nghĩa hẹp là quá trình tác động có mục đích, có hệ thống,
liên tục của nhà sư phạm đến toàn bộ cuộc sống của học sinh để hình thành cho
họ những phẩm chất, nhân cách.
Về bản chất, giáo dục là quá trình tổ chức cuộc sống, hoạt động và giao
lưu cho học sinh nhằm giúp học sinh nhận thức dung, tạo lập tình cảm và thái độ
đúng, hình thành những thói quen hành vi văn minh trong cuộc sống, phù hợp
với chuẩn mực xã hội.
2.1.2. Định hướng đổi mới phương pháp dạy học
Tại khoản 2, điều 28 của Luật Giáo dục năm 2005 đã ghi “Phương pháp

giáo dục phổ thông phải phát huy được tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo
của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng
phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm, rèn luyện kĩ năng vận dụng
kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học
tập cho học sinh”.[ 7, tr.6]
Nghị quyết số 29-NQ/TW “ về tiếp tục đổi mới căn bản, toàn diện giáo
dục và đào tạo” đã được hội nghị trung ương 8 khóa XI thông qua, có nội dung “
Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát
huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người
học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy
cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và
đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp
sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khóa,
nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông
trong dạy và học”
Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo quyết định số
16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05/06/2006 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo
đã nêu “phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh,
phù hợp với đặc trưng môn học, đặc điểm đối tượng học sinh, điều kiện của từng
lớp học, bồi dưỡng cho học sinh phương pháp tự học, khả năng hợp tác, rèn
luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại
niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập cho học sinh”
Tháng 4/2017 Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố dự thảo tổng thể
chương trình đổi mới giáo dục phổ thông theo hướng phát triển phẩm chất và
năng lực, định hướng lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với học sinh. Trong đó để


phát huy tính chủ động sáng tạo của học sinh. Bộ yêu cầu bắt buộc tất cả học
sinh của các cấp học đều phải lựa chọn hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
Như vậy có thể nói cốt lõi của đổi mới dạy và học là hướng tới hoạt động

học tập chủ động, sáng tạo gắn liền với trải nghiệm của người học nhằm loại bỏ
thói quen học tập thụ động.
Vì vậy, chúng tôi nhận thấy việc đổi mới phương pháp dạy được thực hiện
theo các định hướng sau:
- Bám sát mục tiêu giáo dục phổ thông.
- Chú trọng tính chủ động, sáng tạo của học sinh.
- Gắn liền lí thuyết với thực tế thông qua các hoạt động trải nghiệm
- Phù hợp với nội dung dạy học cụ thể.
- Phù hợp với đặc điểm lứa tuổi, đối tượng học sinh.
- Phù hợp với cơ sở vật chất, các điều kiện dạy học của nhà trường.
- Phù hợp với việc đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả dạy và học.
- Kết hợp giữa việc tiếp thu và sử dụng có chọn lọc, có hiệu quả các
phương pháp dạy học tiên tiến, hiện đại với việc khai thác những yếu tố tích cực
của các phương pháp dạy học truyền thống.
- Tăng cường sử dụng các phương tiện dạy học, thiết bị dạy học và đặc
biệt lưu ý đến những ứng dụng soạn giảng công nghệ thông tin.
Để phát huy vai trò chủ thể tích cực, chủ động, sáng tạo của người học thì
mục tiêu đề ra là cho học sinh, do học sinh thực hiện, chính học sinh thông qua
các hoạt động học tập tích cực phải đạt được những mục tiêu ấy, còn giáo viên là
người chỉ đạo, tổ chức, hướng dẫn, trợ giúp học sinh nắm được kiến thức.
Vì vậy, việc giảng dạy các môn trong nhà trường phổ thông không chỉ
nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức mà còn phát huy ở học sinh tư duy
sáng tạo, hình thành ở học sinh kĩ năng, kĩ xảo vào liên hệ và vận dụng vào thực
tiễn đời sống xã hội.
Việc phát triển năng lực trí tuệ và khả năng tự học của học sinh trong giờ
học, học sinh không chỉ được trang bị kiến thức trong sách giáo khoa mà còn
hình thành phẩm chất, tư duy của người lao động mới trong thời đại phát triển
của khoa học công nghệ.
Tuy nhiên, đổi mới phương pháp giảng dạy không có nghĩa là gạt bỏ các phương
pháp truyền thống mà phải vận dụng một cách có hiệu quả các phương pháp dạy

học hiện có theo quan điểm dạy học tích cực kết hợp với các phương pháp hiện
đại.
2.1.3. Khái niệm “hoạt động trải nghiệm sáng tạo”
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là một hoạt động giáo dục, trong đó dưới
sự hướng dẫn và tổ chức của nhà giáo dục từng cá nhân học sinh được trực tiếp
tham gia vào các hoạt động thực tiễn khác nhau của đời sống gia đình, nhà
trường và xã hội với tư cách là chủ thể của hoạt động, qua đó phát triển năng lực
thực tiễn, phẩm chất, nhân cách và phát huy tiềm năng sang tạo của cá nhân
mình.
Hãy chiêm nhiệm về những triết lý trải nghiệm sáng tạo: Theo Einstein
“sáng tạo là trí tuệ trong niềm vui”; theo Jonh Dewey “giáo dục là phát triển tri
thức có hệ thống thông qua trải nghiệm, và giáo dục chính là sự sống”Kolb
(1984)đưa ra một lí thuyết học từ trải nghiệm(Exprientia learning) theo đó “học
là một quá trình kiến thức của người học được tạo ra qua chuyển hóa kinh
nghiệm; nghĩa là bản chất của hoạt động học là quá trình trải nghiệm”
2.1.4. Đặc điểm của hoạt động trải nghiệm sáng tạo
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo mang tính tích hợp và phân hóa cao
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo thực hiện dưới nhiều hình thức đa dạng
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là quá trình học tích cực, hiệu quả và sáng
tạo
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo đòi hỏi sự phối hợp, liên kết nhiều lực
lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo giúp lĩnh hội những kinh nghiệm mà các
hình thức học tập khác không thực hiện được
2.1.5. Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong trường trung học
- Xây dựng mục tiêu của hoạt động trải nghiệm sáng tạo (khung năng lực)
- Thiết kế nội dung chương trình hoạt động trải nghiệm sáng tạo
- Phương pháp/hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo

- Thiết kế hoạt động trải nghiệm sáng tạo sâu theo năng lực
2.1.6. Mục đích của đổi mới phương pháp dạy học:
Mục đích của việc đổi mới phương pháp dạy học nhằm giúp học sinh phát
huy tính tích cực, tự giác, chủ động, rèn luyện thói quen và khả năng tự học, tinh
thần hợp tác, kĩ năng vận dụng kiến thức vào những tình huống khác nhau trong


học tập và trong thực tiễn. Xem việc học là một quá trình kiến tạo, giúp học sinh
tìm tòi, khám phá, phát hiện, khai thác và xử lí thông tin, tự hình thành hiểu biết,
năng lực và phẩm chất.
2.1.7. Đặc trưng của các phương pháp dạy học:
- Dạy học tăng cường phát huy tính tự tin, tích cực, chủ động, sáng tạo
thông qua tổ chức thực hiện các hoạt động học tập của học sinh.
- Dạy học chú trọng rèn luyện phương pháp và phát huy năng lực tự học
của học sinh.
- Dạy học phân hoá kết hợp với học tập hợp tác.
- Kết hợp đánh giá của thầy với đánh giá của bạn, với tự đánh giá.
- Tăng cường khả năng, kĩ năng vận dụng kiến thức liên môn vào giải
quyết các vấn đề thực tế.
2.1.8. Yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học
Để đảm bảo được việc đổi mới phương pháp giảng dạy nói chung và dạy
học trải nghiệm sáng tạo trong dạy học Sinh học, chúng ta phải đảm bảo được
các yêu cầu sau.
2.1.8.1. Yêu cầu chung
- Dạy học tiến hành thông qua việc tổ chức các hoạt động học tập trải
nghiệm của học sinh.
- Dạy học kết hợp giữa học tập cá thể với học tập hợp tác; giữa hình thức
học cá nhân với học nhóm, lớp.
- Dạy học thể hiện mối quan hệ tích cực giữa giáo viên và học sinh, giữa
học sinh với học sinh .

- Dạy học chú trọng đến việc rèn luyện các kĩ năng, năng lực, tăng cường
thực hành và gắn nội dung bài học với cuộc sống thực tiễn.
- Dạy học chú trọng đến việc rèn luyện phương pháp tư duy, năng lực tự
học, tự nghiên cứu, tạo niềm vui, thái độ tự tin trong học tập cho học sinh.
- Dạy học chú trọng đến việc sử dụng có hiệu quả phương tiện, thiết bị
dạy học được trang bị hoặc giáo viên tự làm, đặc biệt là ứng dụng công nghệ
thông tin.
- Dạy học chú trọng đến việc đa dạng hoá nội dung, các hình thức, cách
thức đánh giá và tăng cường hiệu quả việc đánh giá.


2.1.8.2. Yêu cầu đối với giáo viên
Để đổi mới được phương pháp giảng dạy người giáo viên cần phải đảm
bảo được những nội dung sau:
- Thiết kế giáo án bao gồm các hoạt động của giáo viên và hoạt động của
học sinh theo những mục tiêu cụ thể của mỗi nội dung, mỗi chủ đề mà học sinh
cần đạt được, thiết kế hệ thống câu hỏi, tình huống và bài tập để định hướng cho
học sinh hoạt động.
- Thiết kế giáo án, tổ chức, hướng dẫn học sinh thực hiện các hoạt động
học tập với các hình thức đa dạng, phong phú có sức hấp dẫn phù hợp với đặc
trưng bài học, với đặc điểm và trình độ học sinh, với điều kiện cụ thể của lớp,
của trường và của địa phương.
- Tổ chức các hoạt động trên lớp để học sinh hoạt động cá nhân hoặc theo
nhóm như: nêu vấn đề cần tìm hiểu, tổ chức các hoạt động tìm tòi, phát hiện nội
dung kiến thức từ đó hình thành kĩ năng, kĩ xảo và thái độ cho học sinh.
- Động viên, khuyến khích tạo cơ hội và điều kiện cho học sinh được
tham gia một cách tích cực, chủ động, sáng tạo vào quá trình khám phá và lĩnh
hội kiến thức. Chú ý khai thác vốn kiến thức, kinh nghiệm, kĩ năng đã có của
học sinh, tạo niềm vui, hứng khởi, nhu cầu hành động và thái độ tự tin trong học
tập cho học sinh, giúp các em phát huy tối đa năng lực, tiềm năng vốn có của

bản thân học sinh.
- Chú trọng hướng dẫn học sinh cách tự quan sát, tự đặt các vấn đề liên
quan khi bắt gặp các hiện tượng thực tế. bằng cách đặt ra các dạng câu hỏi, bài
tập phát triển tư duy và rèn luyện kĩ năng, hướng dẫn học sinh có thói quen vận
dụng kiến thức đã học vào giải quyết các vấn đề thực tiễn.
- Sử dụng các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học một cách hợp lý,
hiệu quả, linh hoạt, phù hợp với nội dung, ý nghĩa bài học, phù hợp với đặc
điểm và trình độ học sinh, thời lượng dạy học và các điều kiện dạy học cụ thể
của nhà trường và địa phương.
- Tạo điều kiện để học sinh vận dụng nhiều hơn kiến thức của mình để
giải quyết một số vấn đề có liên quan đến đời sống thực tiễn ở địa phương.
2.1.8.3. Yêu cầu đối với học sinh
Để đạt được mục tiêu lấy người học làm trung tâm thay cho lấy người dạy
làm trung tâm thì người học phải thực hiện và đạt được các yêu cầu sau:
- Tích cực suy nghĩ, chủ động tham gia các hoạt động học tập để tự khám
phá và lĩnh hội kiến thức, rèn luyện kĩ năng, xây dựng mục đích, phương pháp
học tập; thái độ, động cơ và hành vi đúng đắn.


- Tích cực thực hành vận dụng kiến thức đã học để phân tích, đánh giá,
giải quyết các tình huống và các vấn đề đặt ra từ thực tiễn, xây dựng và thực
hiện các kế hoạch học tập phù hợp với khả năng và điều kiện.
- Mạnh dạn trình bày và bảo vệ ý kiến, quan điểm cá nhân, tích cực thảo
luận, tranh luận, đặt câu hỏi cho bản thân, cho giáo viên dạy và cho bạn.
- Biết tự đánh giá và đánh giá các ý kiến, quan điểm, các sản phẩm hoạt
động học tập của bản thân và bạn bè.
Như vậy, trong tình hình cụ thể hiện nay việc dạy học trải nghiệm sáng
tạo phải giúp cho học sinh:
- Phát huy tính tích cực, tự giác, sáng tạo của người học.
- Chuyển trọng tâm từ hoạt động của thầy sang hoạt động của trò.

- Hướng tới hoạt động chủ động, chống thói quen học tập thụ động, học
sinh tích cực chiếm lĩnh kiến thức và kĩ năng thu thập, xử lý trình bày trao đổi
thông tin thông qua các hoạt động trải nghiệm thực tế do giáo viên tổ chức
hướng dẫn.
- Tăng cường hoạt động tư duy sáng tạo.
- Giảm trình bày lý thuyết, tăng thực hành vận dụng.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
2.2.1 Trên thế giới.
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo được hầu hết các nước phát triển quan
tâm, nhất là các nước tiếp cận chương trình giáo dục phổ thông theo hướng phát
triển năng lực; chú ý giáo dục nhân văn, giáo dục sáng tạo, giáo dục phẩm chất
và kĩ năng sống….
- Singapore: Hội đồng nghệ thuật quốc gia có chương trình giáo dục nghệ
thuật, cung cấp, tài trợ cho nhà trường phổ thông toàn bộ chương trình của các
nhóm nghệ thuật, những kinh nghiệm sáng tạo nghệ thuật…[5, tr.32]
- Netherlands: Thiết lập trang mạng nhằm trợ giúp những học sinh có
những sáng tạo làm quen với nghề nghiệp. Học sinh gửi hồ sơ sáng tạo (dự án)
của mình vào trang mạng này, thu thập thêm những hiểu biết từ đây; mỗi học
sinh nhận được khoản tiền nhỏ để thực hiện dự án của mình.[5, tr.32]
- Vương quốc Anh: Cung cấp hàng loạt tình huống, bối cảnh đa dạng,
phong phú cho học sinh và đòi hỏi phát triển, ứng dụng nhiều tri thức, kĩ năng
trong chương trình, cho phép học sinh sáng tạo và tư duy; giải quyết vấn đề làm
theo nhiều cách thức khác nhau nhằm đạt kết quả tốt hơn; cung cấp cho học sinh
các cơ hội sáng tạo, đổi mới, dám nghĩ, dám làm…[5, tr.32]


- Đức: Từ cấp Tiểu học đã nhấn mạnh đến vị trí của các kĩ năng cá biệt,
trong đó có phát triển kĩ năng sáng tạo cho trẻ; phát triển khả năng học độc lập;
tư duy phê phán và học từ kinh nghiệm của chính mình.[5, tr.32]
- Nhật: Nuôi dưỡng cho trẻ năng lực ứng phó với sự thay đổi của xã hội,

hình thành một cơ sở vững mạnh để khuyến khích trẻ sáng tạo.[5, tr.32]
2.2.2 Tại Việt Nam.
Từ cuối những năm 70 của thế kỷ trước Giáo sư Hồ Ngọc Đại đã thành
lập trường Thực Nghiệm với mục tiêu tăng cường sự trải nghiệm của học sinh.
Trong thời gian gần đây chúng ta đã có nhiều đổi mới trong phương pháp dạy
học như: dạy học theo hướng phát huy tích cực của học sinh, thí điểm dạy học
theo chủ đề tích hợp liên môn…bước đầu đã có một số chuyển biến nhất định.
Tuy nhiên dạy học truyền thống theo lối truyền thống thụ tri thức “đọc chép”
hay là có sử dụng công nghệ thông tin trong dạy học nhưng vẫn theo kiểu “nhìn
chép” đã ăn sâu vào gốc rễ vào tiềm thức của quá trình dạy học.
Dạy học của chúng ta đã và đang quá chú trọng vào lí thuyết mà ít chú
trọng vào thực tế, học chưa đi đôi với hành, chưa chú trọng đến kỹ năng, kỹ xảo
của người học.
2.2.3. Thực trạng tại trường THPT Tĩnh Gia 4.
Trường THPT Tĩnh Gia 4 đóng tại xã Bãi ngang đặc biệt khó khăn nên
chất lượng đầu vào thấp, kiến thức của học sinh nghèo nàn đặc biệt là các môn
tự nhiên. Vì thế việc sử dụng tất cả phương pháp dạy học tích cực vào giảng
dạy là điều không hề dễ dàng, mặc dù đa số các em đều ngoan, tích cực, chăm
chỉ, có tinh thần, thái độ học tập tốt, tuy nhiên vẫn còn tồn tại một số học sinh :
không chăm chỉ, còn thờ ơ với môn học, đến lớp không học bài cũ, không làm
bài tập ở nhà, không có sách giáo khoa, thiếu đồ dùng học tập… Nên để giảng
dạy đạt kết quả tốt , ngoài việc dạy kiến thức trên lớp tôi còn hướng dẫn, giao
nhiệm vụ về nhà cho các em để các em có một cách học tập đúng đắn, hình
thành sự tự giác và phát huy năng lực tự học, tính sáng tạo của học sinh.
Về phía giáo viên: Đa số giáo viên đạt chuẩn, còn trẻ có lòng yêu nghề,
có khả năng tiếp thu công nghệ thông tin và không ngừng học tập để nâng cao
trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Song đa số giáo viên còn trẻ nên còn thiếu
nhiều kinh nghiệm, ít tài liệu nghiên cứu, trong việc sử dụng PPDH tích cực để
chuyền thụ cho học sinh.
Trong khi đó, để giải quyết các vấn đề thực tế thường gặp trong cuộc sống

thông thường chúng ta cần vận dụng kiến thức của rất nhiều các môn học, tuy
nhiên quá trình dạy học của chúng ta chưa chú trọng đến việc dạy học tích hợp,
dạy học theo chủ đề, dạy học theo hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
2.3. Giải pháp đưa ra nhằm giải quyết vấn đề
Để khắc phục một số mặt còn tồn tại trong quá trình dạy học hiện nay và
phù hợp với định hướng phát triển giáo dục. Trong năm học 2016-2017 vừa qua,
tôi đã đưa ra một số giải pháp đã áp dụng trong quá trình giảng dạy như sau:


2.3.1 Hướng dẫn học sinh hoạt động trải nghiệm sáng tạo thông qua các
chuyên đề.
Hoạt động trải nghiệm chuyên đề 1. tổ chức cho học sinh trồng và
chăm sóc hoa phù hợp với khuôn viên trườngTHPT Tĩnh gia 4.
Bước 1. xác định mục tiêu, yêu cầu của hoạt động.
* Mục tiêu:
- Về mặt kiến thức: Học sinh củng cố, tổng hợp, vận dụng kiến thức của
nhiều môn học. Như sự sinh trưởng và phát triển, quá trình chuyển hóa vật chất
và năng lượng ở thực vật...trong môn Sinh học, ánh sáng trong môn Vật lí, tính
chất của đất trong môn Công nghệ lớp 10, phương pháp trồng hoa trong môn
nghề Làm Vườn ...
- Kỹ năng: Rèn luyện về cả phẩm chất và năng lực, tích lũy kinh nghiệm,
rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm, rèn luyện thể chất, kỹ năng, kỹ xảo, vận dụng
kiến thức đã học vào thực tiễn, phát huy tiềm năng sáng tạocủa học sinh
- Thái độ: tăng hứng thú đối của học sinh với các môn Sinh học, rèn luyện
tính tự giác, tình yêu thiên nhiên.
* Yêu cầu
- Yêu về phẩm chất: Sống yêu thương, sống tự chủ, sống trách nhiệm
- Yêu cầu cần đạt được về năng lực: năng lực tự học, năng lực giải quyết
vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mỹ, năng lực giao tiếp, năng lực thể chất,
năng lực hợp tác, năng lực quan sát, tư duy phân tích, năng lực khám phá sáng

tạo...
Bước 2. xây dựng nội dung của hoạt động
* Căn cứ xác định nội dung hoạt động
- Căn vào mục tiêu đổi mới giáo dục nói chung và mục tiêu của hoạt
động trải nghiệm sáng tạo nói riêng
- Căn cứ vào lĩnh vực khoa học tư nhiên và điều kiện cụ thể của nhà
trường.
* xác định mạch nội dung, các chủ đề cần nghiên cứu thông qua hoạt
động.
- chủ đề 1: nghiên cứu điều kiện tự nhiên của nhà trường
- chủ đề 2: nghiên cứu phương pháp trồng một số loại cây hoa
- chủ đề 3: nghiên cứu quá trình sinh trưởng và phát triển, chăm sóc cây
hoa.
Bước 3. Hình thức tổ chức hoạt động.
- Chia lớp học thành các nhóm nhỏ hoạt động theo nhóm.
- Cho cả lớp trải nghiệm thực tế theo phương pháp bàn tay nặn bột.
Bước 4. Thiết kế và tổ chức triển khai hoạt động trải nghiệm cho học sinh.
Trong bước này được thực hiện thông qua tám khâu tuy nhiên do giới hạn
số trang của sáng kiến nên ở đây tôi chỉ trình bày khâu thiết kế chi tiết và khâu
kiểm tra, điều chỉnh và hoàn thiện nội dung hoạt động
- Khâu thiết kế chi tiết cho hoạt động trải nghiệm:
TT Nội
Thời
Lực
Người
Phương Địa
Yêu
Ghi
dung, gian,
lượng

chịu
tiện thực điểm,
cầu cần chú
tiến
thời hạn tham gia trách
hiện,
hình
đạt


trình

nhiệm
chính

Chi phí

thức

1

Tìm
hiểu
điều
kiện
tự
nhiên
của
nhà
trường

1 tuần, 8 thành Lê Thị Ngiên
thời hạn viên tổ 1 Vui
cứu tài
hoàn
lớp 11C1
liệu,
thành
internet,
ngày
và thực
15/10/16
tế
nhà
trường

Thư viện
và khuôn
viên nhà
trường

2

Thực
hiện
trồng
hoa

4 ngày,
trước

ngày
20/10/16

khuôn
viên nhà
trường,
tổ 2 và
tổ
3
chuẩn bị
làm đất.
tổ 1 mua
hoa và
phân
bón. Tổ
4 chuẩn
bị dụng
cụ tưới

3

Chăm
sóc
hoa

8 tháng, Mỗi tổ Các tổ
đến nghỉ một khu trưởng là
hè
vục.
người

Tổ1:
chịu
Đông
trách
Bắc, tổ nhiệm
2: Đông chính
Nam, tổ
3: Tây
Nam, tổ
4: Tây
Bắc

Cả
35
thành
viên lớp
11C1

Nguyễn
Văn
Phương
lớp
trưởng

- Dụng
lao động
của nhà
trường.
Cây
hoa,

phân bón
mua.
-Kinh
phí
khoảng
500.000
Đ từ quỹ
lớp

Phân
công
theo tổ

- Khâu kiểm tra, điều chỉnh và hoàn thiện nội dung hoạt động

(hoặc
sản
phẩm)
Khí
hậu,
thổ
nhưỡng
, khuôn
viên
phù
hợp với
loại
hoa gì?
Loai
cây

phù
hợp,
trồng
đúng
kỹ
thuật
của
từng
loại
cây.
- tuyệt
đối an
toàn
trong
lao
động.
Chăm
sóc cây
sinh
trưởng
tốt, ra
hoa
đẹp,
không
bị hư
hỏng

Giáo
viên
làm

cố
vấn

Giáo
viên
làm
cố
vấn

Các
tổ thi
đua
chăm
sóc
hoa
(Giáo
viên
làm
giám
sát và
gk)


+ Giáo viên là người cố vấn đồng thời giám sát, rà soát, kiểm tra lại nội
dung và trình tự của các việc, thời gian thực hiện cho từng việc, xem xét tính
hợp lý, khả năng thực hiện và kết quả cần đạt được.
+ Nếu phát hiện những sai sót hoặc bất hợp lý ở khâu nào, bước nào, nội
dung kiến thức nào hay việc nào thì kịp thời điều chỉnh.
Cuối cùng, hoàn thiện bản thiết kế chương trình hoạt động và cụ thể hóa
chương trình đó bằng văn bản. Đó là giáo án tổ chức hoạt động.

Hoạt động trải nghiệm chuyên đề 2. Xem xét mức độ ô nhiễm môi
trường của dòng sông Kênh Than đoạn chảy qua khu vực xã Hải An huyện Tĩnh
Gia, Thanh Hóa.
Vì lí do như trên nên ở hoạt động này tôi chỉ trình bày mục tiêu của hoạt
động và khâu thiết kế chi tiết hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
* Mục tiêu:
- Về mặt kiến thức: Học sinh vận dụng kiến thức của nhiều môn học bao
gồm cả tự nhiên và xã hội. như là quá trình chuyển hóa vật chất, sinh trưởng của
Vi sinh vật, thực vật trong môn Sinh học, chuyển hóa vật chất trong môn hóa
học, hiện tượng khuyếch tán trong môn Vật lí, tính chất của đất trong môn Công
nghệ lớp 10, sông ngoài trong môn Địa lí, y thức trách nhiệm của công dân
trong môn Giáo dục công dân ...
- Kỹ năng: Rèn luyện về cả phẩm chất và năng lực, tích lũy kinh nghiệm,
rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm, rèn luyện thể chất, kỹ năng, kỹ xảo, vận dụng
kiến thức đã học vào thực tiễn, phát huy tiềm năng sáng tạocủa học sinh
- Thái độ: tăng hứng thú đối với quá trình học tập của học sinh, rèn luyện
tính tự giác, tình yêu thiên nhiên, bảo vệ môi trường sống
* Thiết kế chi tiết và tổ chức hoạt động trải nghiệm
TT Nội
Thời
Lực
dung,
gian, thời lượng
tiến trình hạn
tham
gia
1

Người
chịu

trách
nhiệm
chính

Phương
tiện thực
hiện,
chi phí

Địa
điểm,
hình
thức

Yêu
cầu cần
đạt
(hoặc
sản
phẩm)
Tìm hiểu 1
tuần, 37 học Lớp
Tài liệu Thư
Khái
về khái trước
sinh
trưởng sách
viện,
niêm ô
niệm ô ngày

lớp 12 Lê Bá báo,máy phòng nhiễm
nhiễm
10/2/2017 B1
Vương tính nối máy và môi
môi
internet tại gia trường,
trường
đình
nguyên
nhân,
cách
khắc
phục
chung

Ghi
chú

Giáo
viên
tư vấn
nếu
cần


2

Tham
quan
thực tình

trạng ô
nhiễm
của sông
Kênh
Than,
nguyên
nhân gây
ô nhiễm

2
vào
chiều thứ
7
ngày
25/2 và
4/3/2017

Nhóm
giáo
viên
thực
hiện
đề tài,
37 học
sinh
lớp 12
B1

Giáo
viên:

Lê
Viết
Trang,
HS: Lê
Bá
Vương

- Đi bộ,
dụng cụ:
kính lúp,
cốc
đong,
bình
đựng
mẫu
nước
sông

Đoạn
sông
Kênh
Than
chảy
qua
gần
trường
THPT
Tĩnh
Gia 4,
quan

sát, thu
thập
mẫu
nước
sông

3

Đề xuất 7 ngày,
hướng
đến ngày
khắc
11/3/2017
phục
tình
trạng ô
nhiễm
sông

Cả lớp
12B1
có 4 tổ
chia
làm 4
nhóm
nghiên
cứu

Tổ
trưởng

các
nhóm
báo
cáo

Kính
hiển vi,
kính lúp,
tư liệu
đã chuẩn
bị

Phòng
thực
hành
sinh
hóa,
Phòng
học
lớp
12B1

Tình
trạng ô
nhiễm
như thế
nào?
Tìm
hiểu
được

nguyên
nhân
gây ô
nhiễm
cho
đoạn
sông
này
-phải
tuyệt
đối an
toàn.
Kết
luận về
mức độ
ô
nhiễm
của
nước
sông.
Cần
làm gì
để bớt
ô
nhiễm
sông

Nhóm
GV
cố

vấn

Nhóm
GV tư
vấn
giám
sát

Hoạt động trải nghiệm chuyên đề 3: Tổ chức cho học sinh trải nghiệm
hiện tượng mưa giông.
Ở hoạt động này tôi chỉ trình bày mục tiêu về kiến thức, kỹ năng và thiết
kế chi tiết của hoạt động trải nghiệm.
* Mục tiêu:
- Kiến thức: Học sinh củng cố, tổng hợp kiến thức của nhiều môn học.
Như hiện tượng phóng điện trong không khí, tác hại và cách phòng chống sét
trong môn Vật lí. Vai trò của nước đối với sinh vật, quá trình hình thành chuyển
hóa Nitơ tự nhiên, các nhân tố sinh thái, chu trình nước trong môn Sinh học.


Tính chất của Nitơ trong môn Hóa học. Quá trình hình thành mưa trong môn Địa
lí.
- Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng quan sát, kỹ năng tư duy phân tích tổng
hợp, tích lũy kinh nghiệm, rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm, rèn luyện thể chất,
kỹ năng vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn, phát huy tiềm năng sáng
tạocủa học sinh
* Thiết kế chi tiết và tổ chức hoạt động trải nghiệm
Tt Nội
Thời
Lực
Người

Phương Địa
Yêu cầu Ghi
dung,
gian,
lượng
chịu
tiện thực điểm,
cần đạt chú
tiến
thời hạn tham gia trách
hiện,
hình
(hoặc
trình
nhiệm
chi phí
thức
sản
chính
phẩm)
1 Nghiên
tuần, Cả lớp Lớp
Nghiên
Thư
HS
cứu
trước
10 A5
trưởng cứu tài viện,
hiểu

quá
ngày
và các liệu sách lớp
được quá
trình
05/4/17
tổ
báo,
học , tại trình
hình
trưởng mạng..
nhà
hình
thành,
thành
vai trò,
mưa, sét.
tác hại
hiểu
của
được vai
mưa
trò của
giông,
nước, tác
sét
dụng, tác
hại của
giông sét
với sinh

vật
và
con
người
2
Trải 15 phút Cả lớp Nhóm
Khuôn - tuyêt GV
nghiệm khi trời 10A5
GV, lớp
viên
đối
an giám
mưa
mưa
trưởng
trường. toàn.
sát
giông
giông,
(không - củng cố
đến ngày
ra ngoài lại kiến
20/4/17
trời khi thức liên
giông
quan.
sét)
Hình
thành y
tưởng

phòng
tránh tác
hại của
giông sét
3 Đưa ra 07 ngày, Cả lớp Các tổ máy
Phòng
Hs: - biết


các
đến ngày
biện
27/4/17
pháp
phòng,
tránh
tác hại
của
giông
sét

43 học trưởng
sinh,
báo cáo
chia làm
4 tổ hoạt
động
nhóm

chiếu

học lớp cách
10A5
phòng
tránh
giông,
sét
- phòng
tránh lũ
lụt, đuối
nước.
- làm cột
thu lôi
chống
sét
Giáo viên là người cố vấn đồng thời giám sát, rà soát, kiểm tra lại nội
dung và trình tự của các việc, thời gian thực hiện cho từng việc, xem xét tính
hợp lý, khả năng thực hiện và kết quả cần đạt được.
2.3.2 Hướng dẫn học sinh tự thực hiện một số thí nghiệm tại nhà.
Trong các thí nghiệm này tôi chỉ trình bày cách bồ trí thí nghiệm để học
sinh về nhà tự thí nghiệm.
Thí nghiệm 1: Phát hiện áp suất rễ, hiện tượng mao dẫn.
Cách tiến hành gồm các bước sau.
- Bước 1: Thời điểm vào buổi chiều tối, chọn một cây chuối có đường
kính gốc khoảng 10 cm
- Bước 2: Dùng dao sắc cắt ngang phần cách gốc khoảng 3 cm
- Bước 3: Dùng một chậu nhỏ úp phần gốc còn lại trên đất.
- Bước 4: Để qua một đêm, sáng hôm sau mở chậu quan sát hiện tượng và
giải thích kết quả.
Thí nghiệm 2: Chứng minh áp suất thẩm thấu ảnh hưởng đến khả năng

hút nước của cây.
Cách tiến hành
- Bước 1: Trồng hai hàng cây mỗi hàng khoảng 5 cây trên một khu đất
nhưng các nhau khoảng 1 mét(có thể là cây Ngô, hay cây rau)
- Bước 2: Tiến hành chăm sóc như binh thường khoảng 15 ngày (chăm
sóc giống nhau để cây phát triển bình thường như nhau)
- Bước 3: Lầy 0,5 kg Urê bón cho hàng thứ nhất, hàng thứ 2 vẫn chăm sóc
bình thường như trước
- Bước 4: Sau đó chờ 3-5 ngày, ra quan sát hai hàng cây, so sánh kết quả
của hai hàng cây, giải thích kêt quả thu được.
Thí nghiệm 3: Chứng minh ảnh hưởng của các nhân tố bên ngoài đối với
quá trình sinh trưởng và phát triển của động vật.
- Bước 1: Chuẩn bị hai con gà con có khối lượng bằng nhau khoảng 0,5
kg mỗi con. Một chuồng gà nuôi bình thường, một lồng gà nhỏ, lượng thức ăn,
nước uống, tiêm vacxin đầy đủ(theo khuyến cáo của viện chăn nuôi)
- Bước 2: Cách thực hiện.


+ Cho con thứ nhất vào chuồng chuồng nuôi và chăm sóc như khuyến cáo
của Viện chăn nuôi(yêu cầu học sinh tìm hiểu và áp dụng)
+ Con thứ hai cho vào lồng nhỏ, đặt lồng này vào góc tối của chuồng hoặc
dùng vải đen che lồng lại chỉ để một lỗ nhỏ. Tiến hành chăm sóc, cho ăn với chế
độ dinh dưỡng bằng một nửa con thứ nhất, nước uống vẫn được cung cấp đầy đủ
Bước 3: Chăm sóc như bước hai trong một tháng đối với cả hai con.
Bước 4: Sau một tháng đưa hai con gà ra quan sát, so sánh và giải thích
kết quả.
Thí nghiệm 4: Chứng minh ảnh hưởng của nước đối với sự sinh trưởng
và phát triển của thực vật.
- Bước 1: Chuẩn bị hai chậu hoa(có thể cây hoa, cây cảnh hay cây cây rau
nhưng phải hai chậu cây cùng loài)

- Bước 2: Thực hiện chăm sóc đầy đủ để trong một tháng cây sinh trưởng
và phát triển bình thường.
- Bước 3:
+ Chậu thứ nhất vẫn chăm sóc và tưới nước đầy đủ.
+ Chậu thứ hai trong 15 ngày không tưới nước, được che mưa, che sương.
- Bước 4: Trong thời gian không tưới nước cho cây thứ hai, quan sát và so
sánh sự sinh trưởng và phát của hai cây, giải thích kết quả.
Thí nghiệm 5: Hình thành phẩn xạ có điều kiện
- Bước 1: Buổi tối xem xong chương trình thời sự 8 giờ tối trên VTV1 bố
tắt Tivi, em vào bàn ngồi học bài, cố gắng ngồi học đến 11 giờ đêm.
- Bước 2: Thực hiện đúng như bước 1 trong một tháng
- Bước 3: Sau một tháng, sau khi xem xong thời sự 8 giờ tối bố tắt Tivi,
thì hành động tiếp theo của em là gì? Giải thích vì sao mình lai có thói quen đó.
(thí nghiệm này nên áp dụng và đặc biệt cần thiết đối với các bạn chưa thực sự
chăm học, hoặc chưa có thói quen học bài đúng giờ)
Thí nghiệm 6: Hình thành nhịp sinh học
- Bước 1: Trước khi đi ngủ vào ban đêm, hẹn báo thức 5 giờ sáng dậy
- Bước 2: Thực hiện lặp lại như trong 15 ngày
- Bước 3: Giải thích tại sao những ngày đầu thực hiện thì rất khó khăn,
sau 15 ngày thì có thể chưa cần báo thức bạn đã tỉnh giấc.
* Sau mỗi thí nghiệm giáo viên yêu cầu học sinh báo cáo và giải thích sau
đó giáo viên giải đáp thắc mắc và hoàn thiện kiến thức.
2.3.3 Đặt vấn để để học sinh quan sát các hiện tượng thực tế, từ đó vận dụng
các kiến đã học để giải thích một số hiện tượng thường gặp trong cuộc sống.
- Hiện tượng 1: khi trồng cây mật độ dày một số cây bị còi cọc rồi chết.
- Hiện tượng 2: Khi rửa rau sống ta thường bỏ thêm một ít muối.
- Hiện tượng 3: Khi đi chợ mua cá, để xem cá có tươi không người ta
thường mở nắp mang cá ra xem.
- Hiện tượng 4: Trên cách đồng, ruộng lúa nào có cây Bèo Hoa Dâu, lúa
thường xanh tốt hơn so với ruộng lúa không có cây này.

- Hiện tượng 5: Người ta khuyên khi mới ăn xong không nên tập thể dục,
hay vận động nặng.


- Hiện tượng 6: Tại sao khi vận động cường độ cao một lúc ta lại thấy
nhức mỏi cơ?
- Hiện tượng 7: Ngày nay có rất nhiều bị Ung thư, cần làm gì để giảm
thiểu nguy cơ ung thư?
- Hiện tượng 8: Người ta thường cho tre em tắm nắng vào sáng sớm hoặc
chiều tối.
- Hiện tượng 9: Tại sao người ta khuyên nên ăn muối Iốt?
- Hiện tượng 10: Ở Việt Nam tỉ lệ người trưởng thành bị cao huyết áp lên
đến 25%, nguyên nhân nào gây ra hiện tượng này?
- Hiện tượng 11: Để cải tạo đất cát bạc màu người ta thường trồng cây họ
Đậu.
- Hiện tượng 12: Người ta khuyên phụ nữ không nên sinh con sau 35 tuổi,
cơ sở của lời khuyên này là gì?
- Hiện tượng 13: Tại sao phải gieo trồng và sản xuất theo nông lịch, và
trên một cánh đồng không nên trồng một giống cây?
- Hiện tượng 14: Khi có một cây Bưởi, quả to và ngọt, để nhân giống cây
Bưởi này người ta thường dùng phương pháp ghép cành hoặc chiết cành mà ít
khi lấy hạt của nó để đem gieo làm giống.
- Hiện tượng 15: Cơ sở nào của câu thành ngữ “văn ôn, võ luyện”.
* Với mỗi hiện tượng giáo viên yêu cầu học sinh tự quan sát, nghiên cứu
và giải thích sau đó giáo viên giải đáp thắc mắc và hoàn thiện kiến thức liên
quan.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
- Về phía giáo viên:
+ Với bản thân thực hiện đề tài: Năng động hơn, tích cực nâng cao trình

độ chuyên, phương phá giảng dạy tích cực hơn, đa dang hơn. Phối hợp tốt hơn
với các giáo viên khác, gần gũi và thân thiện hơn với học sinh, hoàn toàn chủ
động trong việc hướng dẫn học sinh lĩnh hội kiến thức.
+ Với đồng nghiệp: Qua trao đổi về kiến thức chuyên môn và phương
pháp giảng dạy giúp nhau cùng tiến bộ trong giảng dạy, tạo mối quan hệ tốt cùng
nhau làm việc hiệu quả nâng cao kết quả giảng dạy của nhà trường.
- Về phía học sinh: các em hứng thú với các tình huống trải nghiệm thực
tế, say mê khám phá kiến thức, thể hiện được khả năng quan sát và sáng tạo.
Tăng hứng thú của các em với các môn khoa học tư nhiên mà trươc nay được
cho là khô khan, khó hiểu.
Sau khi áp dụng các hình thức trải nghiệm trên vào thực tiễn dạy học. Tôi
đã khảo sát trên 06 lớp gồm 03 lớp thực nghiệm(lớp 12B1, lớp 11C1 và lớp
10A5) và 03 lớp đối chứng(lớp 12B2, lớp 11C4 và lớp 10A2). Mỗi khối lớp
khảo sát bằng bài kiểm tra 10 phút và thu được kết quả cụ thể như sau:
Lớp/sĩ số Loại giỏi
Loại khá
Loại TB
Loại Loại kém
yếu
lớp
Sĩ số
TL
Số
TL
Số TL
Số
TL Số
TL
số bài %
bài %

bài %
bài
%
bài
11C1 37 14
37,8 16
43,2 6
16,3
1
2,7 0
0


(TN)
11C4
(ĐC)
12B1
(TN)
12B2
(ĐC)
10A5
(TN)
10A2
(ĐC)

42 8

19

11

26,2

18

42,8

4

9,6

1

2,4

38 18

47,3

11

29

7

18,5

2

5,2

0

0

43 7

16,3

9

20,7

20

46,3

5

11,3 1

2,3

37 9

24,3

14

37,8

13

35,2

1

2,7

0

45 5

11,1

11

22,4

22

48,8

5

11,1 2

0

4,4

3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Khi áp dụng các hoạt động trải nghiệm sáng tạo vào dạy học trong môn
Sinh học tại trường tôi nhận thấy rằng: Học sinh học tập chủ động hơn, hứng thú
hơn với môn học, khả năng vận dung kiến thức vào thực tiễn cung được nâng
cao đáng kể. Đặc biệt nâng cao khả năng sáng tạo của học sinh trong học tập và
thực tiễn.
Trong nỗ lực tìm kiếm một phương pháp dạy học nhằm đáp ứng yêu cầu
của việc đổi mới công tác dạy và học thì dạy học theo các hoạt động trải nghiệm
sáng tạo là một việc làm tất yếu để đáp ứng tốt những yêu cầu đổi mới phương
pháp dạy học theo hướng lấy người học làm trung tâm.
Dạy học theo xu hướng trải nghiệm sáng tạo không chỉ nâng cao khả năng
tư duy độc lập, tăng cường khả năng sáng tạo trong học tập, kích thích lòng ham
muốn, tìm tòi, khám phá những kiến thức mới của học sinh mà còn góp phần
hoàn thiện khả năng chuyên môn và kỹ năng sư phạm của giáo viên trong quá
trình chuẩn bị và đồng hành cùng học sinh khám phá kiến thức mới.
3.2. Kiến nghị
Do điều kiện về thời gian dành cho các hoạt động trải nghiệm trong
chương trình hiện tại còn hạn chế. Các tài liệu về các hoạt động trải nghiệm là
rất ít vì vậy tôi kính đề nghị: Trong chương trình đổi mới cần dành nhiều thời
gian hơn cho hoạt động trải nghiệm sáng tạo, cung cấp thêm các tài liệu và tiếp
tục tổ chức các lớp tập huấn cho giáo viên về việc dạy học theo các hoạt động
trải nghiệm sáng tạo trong môn Sinh học cũng như thông qua tích hợp nhều môn
học.
Đề nghị các nhà trường tạo điều kiện hỗ trợ về cơ sở vật chất, thời gian để
các giáo viên có thể áp dụng nhiều các hoạt động trải ngiệm trong quá trình
giảng dạy.

XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 10 tháng 05
năm2017
Chúng tôi xin cam đoan đây là SKKN
của mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.
(Ký và ghi rõ họ tên)

Lê Viết Trang


Tài liệu tham khảo
1. Bộ giáo dục và Đào tạo (dự án Việt –Bỉ, 2010). Dạy và học tích cực
2. Bộ giáo dục và Đào tạo (2014). Dạy học và kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập theo định hướng hát triển năng lực học sinh.
3. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2015). Dự thảo chương trình giáo dục tổng thể
phổ thông
4. Bộ giáo dục và Đào tạo (2015), Kĩ năng xây dựng và tổ chức các hoạt động
TNST trong trường trung học. Tài liệu tập huấn.
5. Bộ KH-KT và Giáo dục Hàn Quốc (2009), Hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
6. Đảng Cộng sản Việt Nam (2013), Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa
XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.
7. Luật Giáo dục (2005)
8. Nguyễn Thanh Bình (2007), Giáo dục kĩ năng sống, Nxb ĐHSP Hà Nội.
9. Nguyễn Hữu Châu (2005), “Dạy học kiến tạo, vai trò của người học và quan
điểm kiến tạo trong dạy học”