Con người và thời đại trong nhật ký nguyễn huy tưởng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
---------------------------

LÊ THỊ QUỲNH THƢƠNG

CON NGƢỜI VÀ THỜI ĐẠI
TRONG NH T

NGU ỄN HU TƢỞNG

Chuyên ngành: Văn học Việt Nam
Mã số: 60 22 01 21

LU N VĂN THẠC SĨ
NGÔN NGỮ VÀ VĂN HÓA VIỆT NAM
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Tuyết Minh

HÀ NỘI - 2017


ỜI CẢ

ƠN
TS

Nguyễn Thị Tuyết
H

inh

vă

ư

ư

rư ng

ư

r

r

ă
r
r

vă

ă
ă
r

r
ă

,
ư

Tôi
H

7 ăm 2017
c


ỜI CA

ĐOAN

r
r

r

r

công trình

r

ă
r

r

ă

ă

ư

ư

r
H

ng 7 ăm 2017
c


ỤC ỤC
MỞ ẦU ........................................................................................................... 1
1.

............................................................................................ 1

2. ị

............................................................................................... 2

3. M

...............................................................

.4

.............................................................

4

.........................................................................

4

ư

4.
5. P ư

ă .................................................................................. 5

6.

I DU G ....................................................................................................... 6
CHƯƠ G 1. H

I

H

À

HÀ

Ă

GUYỄ

HUY

ƯỞ G ............................................................................................................. 6
11

ý .................................................... 6

111
112

m ................................................................................................. 6
c

.................................................................................... 9

113P â b
1

ậ ký vớ

ồ ký v

r

ý r

1

H

ă

p vă

ọc .............................................................. 25
ậ ký

uyễ Huy T ở

...................... 15
ý ....................................... 25

v

CHƯƠ G

.............................................. 11

ư

1 3 1 Cu c đờ v sự
132

ự uy

sự

p vă

ọc của

........................................................................................ 36

. C

GƯỜI

R

G

H

GUYỄ

HUY

ƯỞ G ........................................................................................................... 45
1H

ư

ư

211C

ờ cô

dâ

2.1.2 C

ờ c

â

2.2 C

.................................................................... 45
uyễ Huy T ở
uyễ Huy T ở
ă

.............................................. 45
................................................ 48
ĩ ............................................ 56


2 2 1 C â du

c c

2 2 2 C â du

c c ọa s

2.3 C

ư

CHƯƠ G . ÂM

vă .......................................................................... 57
c s ............................................................... 61
r
A G

....................................................... 66
HỜI

I

R

G

H

GUYỄ

HUY ƯỞ G ................................................................................................. 69
1H
311

ư
ờ s

............................. 69
am

ớc v

C c m

T m

1945 ............................................................................................................... 69
312 ờ s

am sau C c m
ă

3.2.1

sự k

322

ă

Ế

U

T m 1 45 ................. 71
H

ớ của vă
ở của

ư

.... 73

............................................................ 73

uyễ Huy T ở

................................................ 80

..................................................................................................... 91

DA H MỤC ÀI IỆU HAM HẢ ........................................................ 93


1
Ở ĐẦU
o họn

1.

tài
H

ư

ă

ă
ị

ă

giá trị
é

16 r

r

ă

ý r

ừ 19

196

ị

ị

1700 trang mà ông ghi

ư

r

r

ư
N ậ ký

H

ư

ư
ră

r

ă

ng

ă

r

mà ông
ậ ký

H

ư
ư

ư

H

ư

é

ư
r

r

ý

ư
ă

ư

ư

ă

r
ý

ă
ư

ư

ý ă

ư

ư
H

r
ư

ư

ẩ

rư

ẩ

ư
ý
ư

D

ĩ

r
vă

ừ

ờ v

r
ờ đ

ng
ậ ký

ư
ư

ông

ư
ý

ă :C

B

ă

r

,

ư

ư

ă

r

uyễ Huy T ở


2
2. ị h sử vấn
ậ ký

Tr

H

(3/2016) ư

ư

ư

ư

r

. rư

ă

ă

r

ư

ư

ă

ă

r

quý giá

ă ,

ư

ă

é

,

ậ ký

chuyên sâu

H

ư

r

ư
.

ý
ă

ét: “

ậ ký đ
của

ư

ua m

vă
199 ,

ă

H

uc

m

1957

ô

k a

am v

ă

ă

ua

đ c

8

ă

âm k

ab

ờ đ m ua

ỷ

H

đọc

ư
m y a

p

âm

ọ …” [20, 205].

ă

ă (191 -199

B

ă
Huy T ở
r

m

:

sự

pc

ak

uyễ

c. H

r

H

,

ă
ư

uyễ Huy T ở

Tr

P

r

T ở …

: “ c s

c s

m

ờ sự… v

–
ua

v

đ c

đ

âm sâu s c của

c s

sự k

uyễ Huy

a u k

đ

…” [14, 8].
Nhà nghiên c u P
Huy T ở
u

đ

c

a đờ m

ở

m

c u

p

đ

k

u

r
s

cp

ư
c vớ m

m đ

vớ ô

ẳ

ị : “ ọc d s

d

ậ ký của ô
c m

yk ck
đ

c đọc

d

a

cu c vậ

m suy
ậ ký ô

uyễ

v

ựa c ọ … C

a mớ c c sở c

y


3
ađ

c

của ô

âu ay c

uyễ Huy T ở
cp

m C
u

a c

uy

c s
ở

ờ

ậ

vớ

c s v

a cô

b

c

ọ

sự k

của m

ờ
M

ởk

k a s

cđ

pp

c c

ua

đ

ọ

ớ c c

…

kc

m

mớ 20 u

đ c s c của
a

u

mc

uyễ Huy T ở

-

ư
ậ ký
ờ

a

u
c

uyễ Huy T ở
c s

đ

ớc

C c m
a

n

vă

Hư

r

k

uyễ Huy T ở
suy

k

uồ m c

c

cm

b v

d

r

ở

đ

uậ vă

đ y đủ vớ v

H

b
m

ư

v

yv

ă
c s

v dâ

uyễ Huy T ở

m c d

m

, r

d

uy

đ

c y su

m sự đam m ” [8].
H

r

ư

r

ư

H

ư

ă

H

ư

ĩ

ă
bài: C a ô

uyễ Tuâ

c

” [20, 209].

v c m

P p c

mp

cu c” [5].

vă của ô

C

ô

: “C

c s dâ

c đờ v

u

ý:“
c

…

b c

m

: “ ọc

u

quan tâm và

u ua

T m k

a

Nhậ ký

r
uồ

c

c

r

r

c s ba

c

c s dâ

H

đờ vă

ac m

y đủ s c p â

uy

P
c

ck

ậ ký ăm 1 32 k

yđ

c uy

r

uồ dồ d

vă ô

ồ

cp

” [20, 89].
A

s

c u ý

vă

uyễ Huy T ở

vă
v

uyễ Huy T ở
C

a

v
c


4
m

b

“b

ọa s

”

âm

c

a

a

vă

H

vă

T a

uyễ Huy T ở

a vớ c a ô

r

c â du

v

ă

8,

s

ă
C

N ậ ký
:

ậ ký

H

ý
ừ

ư

ư

ư

:C
ụ

ư

rư
r

3.

ư

ư

ý

ư

H

ư

N ậ ký

H

ư

trên

và T

h, nhiệm vụ nghiên ứu
:
ư

-H
ậ ký

H

ư tră

ư

ư

r

r

é

ư
r

ă

r
H

ĩ

r

ư

ă

r

ậ ký

ă

-

ư

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên ứu
ư
ư

ă

(

ă

P
r

ă
ậ ký

H

ư

ư

H

16
:C

ư

.

5. Phƣơng pháp nghiên ứu
ư
:


5
-P ư

ị

-P ư
-P ư
-P ư
-P ư
-P ư
6. Đ ng g p

u n văn
ý

C

ư

:

ă
r

của

ă

ờ đ ”(

ư

ậ ký

ư

c

r
ư

H
“

ư

ừ

ờ

ký u

, không

é

ị

ý

ă

ư
:

-

ă
H

ư

-

ă

ẩ

ư

rư


6
NỘI UNG
CHƢƠNG 1
THỂ OẠI NH T
1 1 Những vấn

VÀ NHÀ VĂN NGU ỄN HU TƢỞNG

u n v thể oại nh t ký

C

ị

ă

ý

T đ

vă

ĩ

r
r

ọc” [7,1257]. T đ

ý

ă

ọc b mớ

u c

r

uậ

ư

ư

:“

ậ k đc

ực

m

vă

ọc ị

ĩ :“

vă
ậ kí

kí” [6, 237]

m

ý ă

ă

ký
Trê

rị

ký
ă

ký

r

ă

ký

ị
é

ký khoa
r

ị

r

ị

ý

ư

ư

r

r

ĩ r
ý

ư

ư

ư
r
ý

ư
r

,

r

ý
r
r

ư

r

ý
ư

ư

ư

ư

ý

ư

r

r


7
r

ẩ

rư

ư
ý

C

r

M H

ư

M B r

r

… r
ý
r

nh
ý

ư

ý

r

ư

ị

Frank (

ư

ý

ĩ

ư

The Diary of Anne

ậ ký A e F a k )

éD

r

H

r

r

r

ă

1945

r

ớ”
M

“10 cu

r

r

r

H

R

ư

ư

ý

r(

ẩ

ư

ý

ý

r

ậ ký T

,H a

ừ

r

ớ

d

ậ ký
k ô

c

…

m

a cy (Tây Ban
ờ ( r

ư
r

ư

c đọc

U E C

r
ư

- r

s c đ

5 ư

“lên ngôi” có ư

Nha),

II

ă

ý

r

ă

rị r
r

ý

ĩ

r

ý

ă

(
ư

ị
ư

ập

ậ ký c p m c

é ư
é

,

ý
vă

ý ư
ư

ọc k

đ

cm

…
“m

ớ âm ồ


8
ua
v

sự v c v

âm

đ

ọ

H

của c

â

c

p

ư

r

ý ă

ý

r

ĩ

ư

ý ư

ă
ý

ă

r

ă

ư

Ở
r

ă

ư

ý

ý
ư

ư

ư

ă (

ă

r

ẩ

T uỳ T âm
uyễ

ậ ký

ọc T

uyễ

ậ ký

rư

ý ị

ă T c
uyễ Huy T ở
ă

vậ của

…

ờ đ

c

ị

ư

ồ

c của du ký
ở ” [6, 108].

ờ đ
c

M
ă

ý C

ý

ị

ừ
“H

ậ ký

C

ậ ký
r

é

ậ

r

ý ư

ị
đa d

c

ậ ký

a (Lecmontop); C

ư
ư

ao.

…
ý:

â

ẩ

ậ ký C u C m P

ẩ
;

ă

ừ
rị ă

ă

C
(

ý

ư
r

(

r

ý ị
ý ư

ký

y

ư ư
ư

ừ

ậ

đ ” [29, 379].

ẩ

-

ờ đọc

c p ký sự

ậ ký,


9
c
Là m
ký

ý, nh

ý mang nh

r êng bi

àm nên s

ư

ý - th

“

”
r
ă

ư

c

x

ý

ý

h
ư

r
à ghi ché

rư

xem l

r

th

ư

C

ý ă

r

é

tin
ý rư

ư

là s

ân h

r

g

r
ý

r

ă

ư

y

ày
ý

ý khoa h

ư

c luôn ph

ư
r

n

ư

C

ôn chân th

ý ă

ý
ân th

ư

ư

th
ché

ýr

.V

ĩ

ân vi

ậ ký

m

C
ý

là ghi ché

ĩ

r

ă
ă

r

“
ư

ẩ

à nhân v

th
c

ý, yêu c

ông chân th

ư ư ư

ă

ư

ư

ý

ý

”…

àn c

ẳ

th
nhiên, n

ư

é ư

ý. Tuy

ư
r

ẩ ,

àm n
ư

é

ư


10

Nh

ý là

ân v

m

x

é

ra, là nh

ý

V
ư

ư

é

r

ĩr

ư

Ri

r

ý

ư

r

ý

ư

ư

rư

.

ý
ư

nh

ư

ân v
Nh

à

âm.

ý là th

th

ân v

t ký

ư:

th

ý… r
ý ă

gi

ư

r

So v
h
ừ

r

r

ôn là trung tâm.
r

ôi tr
ẩ

àn b
r

ư r

ôi th

ý ă

ông ng

r

r
là

ư

ư

r

nhi

ân v
ư
r

ân

ư

H

ư

ư

ư ư
Nh

ý

é

r
ẩ

ư

ĩ
ư

ký mà ghi h

ư

é
ý

ư

ý ă

lao.

ên t
ký là s

à cu

é

C

à th

ông th
rư

ư


11
ă

ý là s

bên trong, là ti

r

âm v
ă

k
ư

ă

ă

ư

ư

à gi

r

ư

ư

mà.

ư

ôi,

ýl
H C

c

3P â b

ậ ký ớ

r

r

ư

ậ ký

ư

tị

ồ ký à ự

ý
ý

ý ư

à lo

àm

ư

ậ ký

âm s
à tr

ờ đ ên c
ư

nhiên b

y

ý ă

ư

ý ă

ý

“

vă

u

kc ”

ị
ừ

r
ừ
ư

dung c

ư

ừ

ư
ư

ý

r r
ẳ

r
ừ
ư

r
ư

ý

G

rị
ă

r
sự v c c

của ký

ay ở

của c c sự v c đ

ờ c

c s k a của
c

ậ

đờ s
ô

” “

v ý

du
a v

” [29, 367].

é
ý

r r

ý

(
“ ýp

c b

r

ư

ý ă

ý
ư
ư ư

…
ý

ư

ư

ý ư


12
r

ẩ

ă

ư

ý

ý

é
r

ư
ý

r

ý

ă

ư

ă

r

r
r

r
ư

,

ị

P ư

ư

ă
ư

ý ă

r

ẩ

ư

ư

ý

ă

ư

:

ư
ư

r

r

ư
r

ư

C

é

r

r

ư

ư

ư

ý
r

ý
ị

r

r

ẩ
ư

-

ư

ă
r

ư

ư

r

ẩ

ư
M

ư

ư

r

ư ư

ư

ư

ư

ư
r

ư
ý

r

ư

ă

M C

ý
ư

r

r
ẩ

ý ă
“Hồ ký
u k
ư

m

u c
m

c

ý
ký k

ờ

am dự

b
cc
ư

k

c đ

y a

” [6, 152]. é


13
ư

ý

ý

ý

ĩ ừ
ý
ư

ư

ư

r

ư

ư

ý

ă

ý

ư

r

ă

ư
ư

H

C :“

ồ ký

c

s

m

ờ

a cu c đờ m

vu buồ của m

p

m dọc đờ đ s

B

ý
k u

b

(
uc

u(

…

H
ừr

r

P

ư

:C

a

ờ (

; ăm
ý

r

r
ý

H

H
ọc

ư

ý

C
ừ

H

ư

ư

Ở

b

ý ă

c â a (Tô Hoài),

(P
Hồ ký
ăm

a đ m sực ỉ

y ua (
T a

(M
ư

ý

đô (Huy

ă

ă
ư

G

a Hồ ký s

ớ

r
r

c s

I
r

m

(

P ủ, đ m ẹ

ă

ớ

r

ăm

ư

M

ýr

r

C

H
ừ

Â

r

m

:

: ư

ỞC

H

rư
G

ĩ

( ư

ý

;

C

ư

r

” D

v

ư

ư
ư

â p ậ của m

r

c â a C
ẩ

sa s

ý

ư:
C

m c

ư
ư

B

ư

ị
…

rị

ư
ư

14
“Tự uy
ựv

(

A

v cu c đờ m

ă

au b

ap y

” [6, 389].

c p m vă

m

é

c

ư

r

r

ọc d

r

ư

r

ă

ĩ
r

ư

ă

ư
nhau: “C c
uđ

vă

ậ

m

c k mp

âm ý v đờ s
k

I

ờ

ua

vă

uậ

đồ

dâ

k

b sự đa d

c m của m

v

c

đờ

ờ
ua

b yc cm

ac

ờ v

c
đ

c

â c

â đ p
m

b

v p

v b

cu c đờ của c

â

c

p

đ
vă

ực
a

ờ v

k
ua đ p

u

s p ậ của c

c” [6, 389].

é

ư

r

ư

ý

“ ậ ký
u k

III s d

m

r

r

sự v c của

vớ c

ă
ý

ym

ua ” [7, 19 6

c

ự uy

ý

r

k v
é

ỷ

ư

r

ư

r
r
ý

ă

r

ỷ

r

ừ

r

ư
ý

ư

ư
r

ư

ừ r

ư
ừ
ư

-

ẩ

ẹ

ý
ý ư


15
1

S phát triển
C

thể oại nh t ký trong văn họ Việt N m

ư

C
ý

ư

C
ư

ư

ý

ẩ
ă

r

ư

ư

ẹ
é

“

uy

c

”

ý

ý

ư

ý ừ
ă

ý r

ă
ư

ý

ừ

ẩ

,
r

r

.

ă

ị
ư

r
ý

ư

“

ă

r

ý

ô” C

ý

ư

ư

ư

ư

B

é

ý

r

ă
r

ý
é

ă

ư

ư

ư

ý ư

ý

“ ực uy ”
ư

r

ư
r
ư

r
r

rị

r

r

ă
ă

ă
ý r

ư

ý
ă

ẩ


16

r

ă

C

ý

ă

ị r

r

ư

r

ý M

ư

ý

r

ă
r

r quan

ă

rư

r

r

ý
ư

ẩ

ý

ă

ừ

r

ừ

ỷ

r

III

ỷ
ư

ư
T
ẩ
u

ý

y b

P

P

p

H

k

r

c

k
g

T

k

Cô
H

vă k
ă

d
r

c

ý

vă k

ý

ý

c

ý

ký sự

ý

ă P
ă

r

ư

ý

ẩ

ý

ă

…
ẩ

ý
ý

ý

p ký

r

ký sự

Tây

c
ă

rư
M

ờ
ưT

H

I

r
m

ư ă

ý

ý

P ư

ỷ

B

ư:

ý

Tây

k
ư

r
ừ

G

B (

r

Dư

(

ư

ị

ý

ư
ẩ

ý r
ý

ư

r

r

ă

ỷ
rị

ă

ă

ư


17
B
r

ẩ
r

- C uy

đ

c ỳ ăm

H

rư

ý
ĩ

ý

ẩ

ư
B
rị

ẩ

B

ư

ă

ỷ I

ý

é

r

ẩ
ư:

Tây

ý ư
ậ

r

ă

r …

ă

(1888

ký (1914

rư

ĩ

H

M

m

ý

P

ă

r

ý ă

ý

am p

ý H

du ký (19

B

P p du

ậ ký

pc

ă

19

C

ư

ă
ư

ă

19

P

r

ị
M r

P

r

r

P r

r

ư

r

ă

.
ý
r
M

ừ

ă
y

ă

ư
ậ ký Ở

C d

ý

(Nam Cao),

H

ư

ý

ă
ư

(

ư
r

ừ
ư:

H

ư

tr

ă
r

u(

r
5

r

ỷ

ỷ rư

ý ă
ư

ừ

ư
ừ

C
ậ ký c

rư

ă
ư
ẩ

dc (

-


18
r

…C
ậ ký

“c

s

m

u

ẩ
ĩ r

C

r

ý

ĩ
(

ă

ờ

ậ (

G

Tờ

ý

ư

:

Tô
ă C

a

k ô

ư

ờ may m

b

ẳ

ị

(

r

-

H
ờ

ớ (

đ y u

…C

ý

v dâ

(H

rư
ý ị

r

ư

r

r
M
rị

ă (

H

ý

ư r
r

P

a ậ

Tài hoa ra

r
ư

ý

ừ

rư

ă Cư

ỷ

ư

r

ậ (H

ă

tranh”
r

(B

ĩ

T y T âm ư

ậ ký c

a c u vồ

20

H

é

ă

r
ư

ư

ư

ră

rư
r

r

ý

r
…

rị r

ư

ư

ý

ư

r

ẩ

rị ă

ư
r
r

ư

r
ẩ


19
m

u

a m

ý
ă

1

Vă

“C uy

ă

1969 - 197

rư

A

H

rư

rị ă

ă

197

ư

1 1971

rư

ư
ă

Vă
r

ừ

và nh

ý

ư

r

ư
r

,
ư
c uy

Cây s u đô
m

p
c

a a m a

a ở

m

a

A cô T c

k ô

rư

v

ờ

a đô

y

a
m

mc

s

p cây

đây

ớv c

a au c
sâ

m

a đ

mc

ậ

ay

ay k ô

d v

đồ c c

v

ẹp v

c

dâ

â y u m se

av đ

a ủ C m u c

v đ mc ớ c

p

c

uk

cm
b

b

m

ư :“

ớc c m

ớc đ y
k pb

r

s uc

b cây

ị

r

của b u ờ

mọc
y cây ồ

ờ

m

ă
r

ư
y uc

1971

1

ý
4 5 197

”

ư

B

k

đờ b

y

c e cô dâu c
v

a

bu

m” [34,17].

m

ớc
m

ă

é r
ư

ư
ư

ị

…C

ư
ý
ừ

r
é

ă
ừ

.Â

ư


20
ý

r
ư

ậ ký
ừ

ă

r

ị

T y T âm
197

ẩ

ỷ rư

ư

ư
5 ă

ư

ẩ

ư

r

ư

ư

r

C
ý

ý

hành

r

ư

ư

ư

r

ư

ị

ư

ậ ký

ị

T y T âm
ư

ị

r
r

ư

ă
r
…C

ý

r ừ

ư

r

r

ư

ư

r

r

ư
ý

r

ư

r
ư
r
ý ư

ý

ư
ị

ư

ẳ

r

C ị

r

…

ị
ị

r

ư

ư
rư

ư

r
B

ý
ư

ý
ư

ă
ý

ă