ĐẠI SỐ: BẤT PHƯƠNG TRÌNH VÀ HỆ BPT MỘT ẨN(tt)

Âải säú 10 cå bn
Tiãút 36: BÁÚT PHỈÅNG TRÇNH V HÃÛ BPT BẬC NHẤT
MÄÜT ÁØN

I. MỦC TIÃU
- Vãư kiãún thỉïc:
. Nàõm âỉåüc khại niãûm báút phỉång trçnh, hãû báút phỉång trçnh, gii báút
phỉång trçnh v âiãưu kiãûn ca báút phỉång trçnh.
. Nàõm âỉåüc khại niãûm hai báút phỉång trçnh tỉång âỉång, cạc phẹp biãún
âäøi tỉång âỉång ca báút phỉång trçnh.
- Vãư k nàng:
. Nãu âỉåüc âiãưu kiãûn xạc âënh ca báút phỉång trçnh
. Nháûn biãút âỉåüc hai báút phỉång trçnh tỉång âỉång.
- Gii âỉåüc mäüt säú báút phỉång trçnh thäng qua cạc hoảt âäüng.
- Vãư tỉ duy:
. Hiãøu âỉåüc cạc phẹp biãún âäøi tỉång âỉång.
- Váûn dủng âỉåüc cạc phẹp biãún âäøi tỉång âỉång âãø âỉa cạc báút
phỉång trçnh vãư dảng âån gin hån âãø tçm nghiãûm.
- Vãư thại âäü: HS cáưn cọ thại âäü hc táûp têch cỉûc, âäüc láûp sạng tảo,
chênh xạc.
II. CHØN BË PHỈÅNG TIÃÛN DẢY HC
- Tháưy: Chøn bë giạo ạn chu âạo, cáøn tháûn
- Tr: Â âỉåüc lm quen våïi báút phỉång trçnh åí låïp dỉåïi.
III. PHỈÅNG PHẠP DẢY:
Dng phỉång phạp gåüi måí váún âạp thäng qua cạc hoảt âäüng hc táûp
IV. TIÃÚN TRÇNH BI HC:
Hoảt âäüng ca hc
sinh
Hoảt âäüng ca giạo
viãn
Näüi dung ghi bng

Hoảt âäüng1:Kiãøm tra bi c:
So sạnh táûp nghiãûm ca 2 bpt sau: 3 - x ≥ 0 (1)
v bpt 3 - x + (x + 1) ≥ x + 1 (2). BPT (1) v (2) cọ tỉång âỉång
khäng?
Hoảt âäüng 2: Cäüng hồûc trỉì hai vãú ca mäüt bpt våïi mäüt biãøu thỉïc.
- Nghe, hiãøu nhiãûm vủ
- Âỉa ra âạp ạn
- Låïp âạnh giạ nháûn
xẹt
- Âỉa ra kãút lûn
- Nháún mảnh âãø HS
tháúy ràòng khi cäüng
trỉì 2 vãú ca bpt våïi
mäüt biãøu thỉïc khäng
lm thay âäøi âiãưu kiãûn
ca bpt ta âỉåüc bpt måïi
tỉång âỉång
P(x) < Q(x) ⇔ P(x) + f(x) ≤
Q(x) + f(x)
hay: P(x) < Q(x) + f(x) ⇔
P(x) - f(x) < Q(x) (chuøn
vãư mäüt biãøu thỉïc thç
âäøi dáúu)
3. Cäüng ( Trỉì):
P(x) < Q(x) ⇔ P(x) + f(x) ≤ Q(x)
+ f(x)
Nháûn xẹt:
P(x) < Q(x) + f(x) ⇔ P(x) - f(x) <
Q(x)
Giạo viãn: Cao Thị Thanh Trỉåìng THPT

Ngơ Quyền
aỷi sọỳ 10 cồ baớn
Vờ duỷ aùp duỷng: Giaới bpt sau: (x + 2) (2x - 1) - 2 x
2
+ (x - 1) (x + 3)
- HS nghe, hióứu nhióỷm
vuỷ
- ổa ra õaùp aùn
- Caớ lồùp nhỏỷn xeùt
- Kóỳt luỏỷn
- Kióứm tra caùc bổồùc
giaới cuớa HS
- aùnh giaù, nhỏỷn xeùt
cuọỳi cuỡng
- Kóỳt luỏỷn
(x + 2)(2x - 1)-2 x
2
+(x - 1)
(x+ 3)
1
322432
22

++
x
xxxx
Tỏỷp nghióỷm: S=
(
]
1;

Hoaỷt õọỹng 3: GV nóu pheùp bióỳn õọứi tổồng õổồng khi nhỏn hay chia 2 vóỳ
cuớa bỏỳt phổồng trỗnh vồùi mọỹt bióứu thổùc. HS coù nhióỷm vuỷ nghe hióứu vaỡ
tióỳp nhỏỷn bióứu thổùc.
- Nghe hióứu nhióỷm vuỷ,
tỗm caùch õổa ra õaùp aùn
- ổa ra õaùp aùn
- Lồùp nhỏỷn xeùt, sổớa
chổợa
- Kóỳt luỏỷn
- HS suy nghộ, tỗm
hổồùng giaới quyóỳt
- GV hổồùng dỏựn giaới
quyóỳt baỡi toaùn
+ Nhỏỷn xeùt giaù trở 2
bióứu thổùc ồớ mỏựu
+ Khổớ mỏựu
+ Kóỳt luỏỷn
- Trong trổồỡng hồỹp bpt
coù mỏựu chổa xaùc õởnh
giaù trở dổồng hay ỏm thỗ
ta khổớ mỏựu nhổ thóỳ
naỡo?
4. Nhỏn (Chia) :
P(x)<Q(x)

P(x).f(x)<Q(x).f(x) nóỳu f(x)
>0,
x

P(x)<Q(x)

P(x).f(x)>Q(x).f(x) nóỳu f(x)
<0,
x

Vờ duỷ :
Giaới bpt:
1x
xx
2x
1xx
2
2
2
2
+
+
>
+
++
Tỏỷp nghióỷm : S=
( )
1;

Hoaỷt õọỹng 4: GV nóu tờnh tổồng õổồng cuớa bpt khi bỗnh phổồng 2 vóỳ.
HS coù nhióỷm vuỷ nghe, hióứu vaỡ tióỳp nhỏỷn kióỳn thổùc
Giaùo vión: Cao Th Thanh Trổồỡng THPT
Ngụ Quyn
aỷi sọỳ 10 cồ baớn

- HS nghe, hióứu nhióỷm
vuỷ
- ổa ra caùc bổồùc giaới
- Lồùp õaùnh giaù, sổớa
chổợa, õổa ra caùc bổồùc
giaới cuọỳi cuỡng
B1: Haỡm sọỳ xaùc õởnh
x R
B2: 2 vóỳ õóửu dổồng,
bỗnh phổồng 2 vóỳ
B3: Chuyóứn vóỳ vaỡ giaớn
ổồùc
B4: Kóỳt luỏỷn nghióỷm
- Hổồùng dỏựn HS giaới
quyóỳt
+ Bpt õaợ cho xaùc õởnh
khi naỡo?
+ Nhỏỷn xeùt vóử dỏỳu
cuớa 2 vóỳ
+ Khổớ cn thổùc bũng
caùch naỡo?
- GV õổa ra caùch giaới
bpt daỷng tọứng quaùt:






)()(

)(
)()(
xgxf
xg
xgxf
0
- Nóỳu thay vóỳ phaới
bũng bióứu thổùc x - 2
thỗ caùch giaới bpt:
2x2x
2
++
> x - 2 coù gỗ
giọỳng vaỡ khaùc bpt trón
5. Bỗnh phổồng :
P(x)<Q(x)

P(x)
2
<Q(x)
2
, nóỳu
P(x)

0 vaỡ Q(x)

0,
x

Nhỏỷn xeùt :

1.



>
>
>
BA
B
BA
0
2.





<


<
2
0
0
BA
B
A
BA
3.

>





<
>
2
0
0
0
BA
B
A
B
BA
Vờ duỷ: Giaới bpt:
3222
22
+>++

xxxx
Tỏỷp nghióỷm cuớa pt :
S =






+
;
4
1
Hoaỷt õọỹng 5: Giaới bpt:
1
1x
1


Giaùo vión: Cao Th Thanh Trổồỡng THPT
Ngụ Quyn
Âải säú 10 cå bn
- Hiãøu nhiãûm vủ v
cọ trạch nhiãûm hon
thnh nhiãûm vủ
- Âỉa ra låìi gii
- Låïp âạnh giạ nháûn
xẹt
- Kãút lûn cúi cng
vãư cạc bỉåïc gii

+ B1: Xẹt bpt khi x - 1 >
0
+ B2: Xẹt bpt khi x - 1 <
0
+ Kãút lûn nghiãûm
- Nháûn xẹt giạ trë ca
biãøu thỉïc x - 1 ?
- u cáưu HS âỉa ra
cạch khỉí máùu
- Lỉu : Khi nhán 2 vãú
ca báút phỉång trçnh:
P(x) < Q(x) våïi 1 âàóng
thỉïc f(x) nháûn 2 giạ trë
dỉång v ám, ta cáưn
phi xẹt tỉìng trỉåìng
håüp f(x) ≥ 0 v f(x) < 0
1
1x
1
≥
−
, âk :
1
≠
x
a. Nãúu x-1<0 , trỉåìng
håüp ny vä nghiãûm.
b. Nãúu x-1>0, nhán hai
vãú ca bât ta âỉåüc
bpt måïi :

).( x
−≥
11
Nghiãûm ca bpt s l
nghiãûm ca hãû :
21
2
1
11
01
≤<⇔



≤
>
⇔



≤−
>−
x
x
x
x
x
Hoảt âäüng 6: Gii bpt:
6
x334

4
x
1
4
x32x5
−−
−>−
−+
- Nghe, hiãøu nhiãûm vủ
- Âỉa ra kãút lûn
- Âiãưu kiãûn xạc âënh
ca báút phỉång trçnh l
?
- Trong quạ trçnh biãún
âäøi chụng ta â lm
thay âäøi TXÂ ca bpt nãn
khi tçm âỉåüc giạ trë cua
x phi âäúi chiãúu âiãưu
kiãûn måïi kãút lûn
nghiãûm ca báút
phỉång trçnh.
- Kãút lûn
6. Chụ :
- Trong quạ trçnh biãún
âäøi chụng ta â lm
thay âäøi TXÂ ca bpt
- Nãn khi tçm âỉåüc giạ
trë cua x phi âäúi
chiãúu âiãưu kiãûn måïi
kãút lûn nghiãûm ca

báút phỉång trçnh.
- Låïp nháûn xẹt, âạnh
giạ (nãúu cọ)
- Kãút lûn
V. Cng cäÚ :
- u cáưu HS nhàõc lải cạc phẹp biãún âäøi tỉång âỉång
- Cạch gii mäüt säú bpt thäng qua åí cạc vê dủ
- Bi táûp vãư nh: 1, 2, 3, 4, 5 (SGK)
- Bi táûp lm thãm: Gii cạc bpt sau:
1/
5x4x1xx
22
++>++
2/
1x
2
+
> x + 2
3/
2xx
2
++
< x - 1
VI. Dàûn d:
- HS lm bi táûp chu âạo âãø tiãút sau luûn táûp
VII. Rụt kinh nghiãûm :
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
Giạo viãn: Cao Thị Thanh Trỉåìng THPT
Ngơ Quyền

Âaûi säú 10 cå baín
…………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………....
Giaïo viãn: Cao Thị Thanh Træåìng THPT
Ngô Quyền