sáng kiến một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp 1

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
MÔ TẢ SÁNG KIẾN

Mã số:.........................................................

1.Tên sáng kiến: “Một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp 1”
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Công tác chủ nhiệm lớp
3. Mô tả bản chất của sáng kiến
3.1. Tình trạng giải pháp đã biết
Ở đầu mỗi năm học, ở cùng một trường học, cùng một khối lớp, chất lượng
học tập của học sinh cũng tương đương nhau. Nhưng tại sao đến cuối năm, chất
lượng về kiến thức kĩ năng, phẩm chất, năng lực của học sinh lớp này lại vượt
trội hẳn so với các lớp khác; sĩ số của lớp này duy trì 100% nhưng ở những lớp
khác lại có học sinh bỏ học. Tất cả những điểm khác biệt đó đều do giáo viên
chủ nhiệm lớp tạo ra. Giáo viên chủ nhiệm có tinh thần trách nhiệm cao, tận tâm
với học sinh của mình thì chắc chắn sẽ tìm ra được các biện pháp để thu hút học
sinh đến lớp, làm cho học sinh trở nên chăm ngoan, thích đi học và luôn cảm
thấy “Mỗi ngày đến trường là một niềm vui”;
Mặt khác, tuy giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học dạy được tất cả các lớp (từ
lớp 1 đến lớp 5) nhưng trong thực tế, không phải giáo viên nào cũng theo học
sinh của mình từ lớp này lên lớp khác. Vì vậy, mỗi năm lên lớp, các em lại được
học với một thầy (cô) khác nhau. Nếu giáo viên lớp dưới làm tốt công tác chủ
1


nhiệm, xây dựng tốt nền nếp lớp học, rèn luyện cho học sinh phương pháp tự
học và nhiều kĩ năng sống cơ bản khác; nhưng lên lớp trên, giáo viên chủ nhiệm
lớp không duy trì, không phát huy thì rồi nền nếp lớp học và chất lượng học tập
của học sinh sẽ ra sao? Do vậy, công tác chủ nhiệm lớp phải được thực hiện

đồng bộ từ lớp Một đến lớp Năm. Nền nếp lớp học, phương pháp học tập, đạo
đức, nhân cách và các kĩ năng sống của học sinh phải được giáo viên chủ nhiệm
chú ý xây dựng, rèn ngay từ lớp 1 và phải được duy trì, phát huy xuyên suốt ở
các lớp trên;
Ngày nay, giáo viên chủ nhiệm đều quan tâm đến học sinh. Trong giảng
dạy luôn đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực để học sinh nắm bắt
được kiến thức kĩ năng các môn học, luôn mong mỏi cho học sinh của mình đạt
về năng lực, phẩm chất theo quy dịnh chung. Nhưng do cách thức thực hiện của
mỗi người khác nhau nên chất lượng, hiệu quả cũng khác nhau. Sau nhiều năm
chủ nhiệm lớp 1, tôi viết đề tài: “ Một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm
lớp 1” để chia sẻ với các bạn đồng nghiệp những công việc mà tôi đã thực hiện
suốt những năm qua để làm tốt công tác chủ nhiệm của mình.
3.2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến
3.2.1. Mục đích của giải pháp
Trong công tác tôi luôn tìm ra những biện pháp để làm tốt công tác chủ
nhiệm. Tôi tiếp cận tìm hiểu học sinh dể tìm ra biện pháp tổ chức lớp học, thành
lập ban cán bộ lớp, xây dựng nền nếp lớp. Tôi luôn chu đáo tỉ mỉ trong việc dạy
chữ cũng như giáo dục phẩm chất, năng lực cho các em. Bên cạnh đó, tôi luôn
kiểm tra nhắc nhở học sinh để các em thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Tôi cũng
2


luôn phối hợp chặt chẽ với giáo viên dạy môn và cha mẹ học sinh trong việc
giáo dục học sinh. Nhờ sự hỗ trợ tích cực của cha mẹ các em trong việc kèm dạy
và giáo dục các em ở nhà sẽ giúp cho việc giáo dục các em càng đạt chất lượng,
hiệu quả cao hơn.
3.2.2.Những điểm khác biệt, tính mới của giải pháp
Dưới sự hướng dẫn, tổ chức lớp học của giáo viên, học sinh phát huy tính
tích cực trong học tập, trong tự quản lớp của cá nhân mỗi học sinh, của ban cán
bộ lớp.

3.2.3. Mô tả chi tiết bản chất của giải pháp
a) Tiếp cận, tìm hiểu học sinh, thành lập đội ngũ cán bộ lớp
Các em lớp 1 rất bé, còn bỡ ngỡ, sợ sệt khi mới bước chân vào “Trường tiểu
học”. Chính vì thế mà ngay từ ngày đầu nhận lớp tôi đã đóng vai vừa là cô giáo,
vừa là mẹ, là chị, là bạn để dìu dắt nâng đỡ các em giúp các em thích nghi với
môi trường mới để các em học tập và rèn luyện tốt hơn. Tôi đã thăm dò để nắm
bắt được nơi ở cũng như hoàn cảnh gia đình, đặc điểm riêng của từng em. Từ đó
có những biện pháp giáo dục tích cực, phù hợp nhất với từng đối tượng, nhất là
những em có hoàn cảnh khó khăn;
Tôi luôn tạo ra sự gần gũi với các em trong học tập cũng như trong giao
tiếp, vui chơi để phát hiện khả năng nhận thức tư duy ở mỗi em. Tôi thường
xuyên theo dõi để phát hiện học sinh nào chăm học, học sinh nào lười học, em
nào trung thực, em nào giả dối. Với những em lười học, tôi thường động viên
các em bằng những lời nói nhẹ nhàng, bằng lời khen khi các em chăm học hơn.

3


Với những em hay giả dối, tôi thường giảng giải để các em hiểu được tác hại của
sự giả dối chúng ta cần phải tránh;
Ngay từ đầu năm học, tôi luôn chăm lo tổ chức xây dựng lớp thành một tập
thể tự quản tốt. Thành lập đội ngũ cán bộ lớp là việc làm không thể thiếu trong
công tác chủ nhiệm lớp. Đội ngũ cán bộ của lớp tôi gồm có: 1 lớp trưởng, 2 lớp
phó, 3 tổ trưởng. Tôi phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng em. Tôi còn có kế
hoạch bồi dưỡng về ý thức đạo đức, về cách quản lí cho các em để các em trở
thành những tấm gương sáng cho các em khác học tập.
b) Tổ chức xây dựng các nền nếp cho học sinh
Ngay từ đầu năm tôi đã hướng dẫn thật tỉ mỉ để các em thực hiện tốt nền
nếp mà nhà trường đã qui định về chào hỏi, xếp hàng ra vào lớp, truy bài đầu
giờ…. Tôi không phó mặc sự quản lí lớp cho đội ngũ cán bộ mà chỉ thông qua

các em để nắm bắt tình hình khi giáo viên không có trên lớp;
Đầu năm học, các em chưa biết đọc, biết viết nên tôi phát cho các em thời
khoá biểu, hướng dẫn các em về dán ở góc học tập và nhờ bố mẹ xếp sách vở
trước khi đến lớp. Tôi hướng dẫn kĩ về sách vở, đồ dùng học tập của từng môn,
giúp các em nhận biết môn học qua bìa sách và nội dung của bài học;
Để dạy một tiết học đủ thời gian 40 phút thật khoa học, hiệu quả tôi đã đa
các em vào nền nếp yêu cầu các em làm theo hiệu lệnh của mình;
Ví dụ: Tôi qui định với các em các kí hiệu khi sử dụng đồ dùng học tập: b:
bảng; v: vở; s: sách….. ;

4


Trong giờ Tiếng Việt, khi đánh vần, đọc trơn tôi chỉ từng chữ ghi âm hay cả
tiếng từ. Khi yêu cầu học sinh phân tích tôi đặt ngang thước dưới tiếng, từ cần
phân tích. Học sinh thực hành theo dãy, theo nhóm …;
Trên thực tế, do gia đình chưa quan tâm nên nhiều em đến lớp còn thiếu
hoặc quên sách vở và đồ dùng học tập. Vì vậy, trong giờ học các em không hoạt
động học tập làm ảnh hưởng đến các bạn xung quanh. Do đó, tôi đã hình thành,
tạo cho các em thói quen giờ nào việc ấy ngay từ đầu năm học;
Trong mỗi giờ học để đảm bảo không khí học mà vui, vui mà học giáo viên
cần hướng dẫn cho các em cách giơ tay phát biểu ý kiến, chăm chú nghe giảng
hay ý thức tham gia các trò chơi học tập …
- Rèn nền nếp học tập ở nhà cũng là một việc rất quan trọng trong việc
hình thành nền nếp học tập cho học sinh lớp 1;
Tuy các em đã được học 2 buổi trên ngày, kiến thức của các môn học đã
được hoàn thành ngay trên lớp nhưng vẫn cần rèn cho các em nếp tự học và soạn
sách vở, đồ dùng học tập. Điều này giáo viên nên thống nhất với cha mẹ học
sinh qua buổi họp đầu năm;
- Việc giữ gìn sách vở, đồ dùng học tập cũng ảnh hưởng tới chất lượng học

tập của các em. Vì thế ngay trong từng tiết học tôi đã hướng dẫn các em cách đặt
tay khi viết, cách để sách vở đồ dùng thật khoa học để không bị nhàu nát, quăn
góc hay hỏng hoặc mất;
c) Công tác chủ nhiệm lớp đòi hỏi người giáo viên phải thật tỉ mỉ
Hằng ngày đến lớp tôi thường xuyên gần gũi, chuyện trò ân cần với các em.
Tôi dạy cho các em biết ăn ở sách sẽ, biết đoàn kết giúp đỡ bạn, biết sống trung
5


thực, thật thà. Tôi xếp từng nhóm những đôi bạn cùng tiến, xếp những em hiếu
động ngồi cạnh những em ngoan để các em dễ noi gương và học tập bạn mình.
Đối với những em học kém tôi tranh thủ thời gian để kèm riêng các em. Đối với
những em giỏi tôi có kế hoạch bồi dưỡng để giúp các em phát huy hết khả năng
của mình, góp phần bồi dưỡng nhân tài cho đất nước sau này;
Tôi thường xuyên tìm hiểu nắm tình hình cụ thể của lớp nói chung, của
từng học sinh nói riêng. Từ đó lựa chọn các biện pháp tác động phù hợp, góp
phần nâng cao kết quả học tập;
Song song với các hoạt động học tập, tôi cũng tổ chức cho các em vui chơi
giải trí, rèn luyện sức khoẻ qua các tiết sinh hoạt tập thể. Hoạt động này giúp các
em sảng khoái tinh thần, mở mang trí tuệ, tăng cường sức khoẻ, làm cho các em
thêm yêu trường, yêu lớp, yêu bạn bè thầy cô giáo và mọi người xung quanh. Vì
vậy tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí văn nghệ là yêu cầu không thể thiếu
đuợc đối với học sinh tiểu học.
d) Tăng cường kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các nề nếp
Thời gian đầu hàng ngày tôi kiểm tra từng em. Khi đã thành nền nếp rồi, tôi
giao việc kiểm tra cho cán bộ lớp;
Giờ truy bài, tổ trởng kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của các bạn: soạn
sách vở, đồ dùng học tập đầy đủ theo đúng thời khoá biểu, ý thức xem trước bài
mới;
Tổ trưởng tập hợp kết quả và báo cáo với lớp trưởng;

Cuối mỗi tuần vào giờ sinh hoạt tôi đã kiểm điểm cụ thể. Tổ nào, cá nhân
nào tốt sẽ được khen, biểu dương và có phần thưởng nhỏ động viên kịp thời.
6


Còn em nào chưa tốt hay quên đồ dùng hoặc sách vở thì tôi sẽ nhắc nhở, rút kinh
nghiệm trước lớp. Nếu nhiều lần không sửa chữa, giáo viên sẽ thông báo về cho
phụ huynh biết để kịp thời đôn đốc các em thực hiện tốt các nề nếp học tập.
e) Kết hợp với giáo viên bộ môn và cha mẹ học sinh
* Kết hợp với giáo viên bộ môn:
Ngay từ khi bước vào lớp 1, ngoài cô giáo chủ nhiệm lớp các em còn được
học các thầy cô bộ môn Mĩ thuật. Vì vậy, tôi đã kết hợp với giáo viên bộ môn
rèn nền nếp cho các em.
*Kết hợp với cha mẹ học sinh:
Buổi họp phụ huynh đầu năm, tôi đã đề ra yêu cầu để phụ huynh cùng rèn
nếp cho học sinh;
- Hằng ngày, kiểm tra sách vở của các em;
- Nhắc nhở con học và làm bài tập cô giao;
- Chuẩn bị sách vở và đồ dùng học tập cho con theo thời khoá biểu;
- Giáo dục con ý thức gọn gàng, ngăn nắp khi học tập, vui chơi;
- Sinh hoạt điều độ, đúng thời gian biểu, tránh tình trạng vừa học vừa chơi;
- Thường xuyên trao đổi với giáo viên chủ nhiệm về tình hình học tập của
con.
3.3. Khả năng áp dụng của giải pháp
Tôi tin tưởng rằng đây là những biện pháp sẽ hỗ trợ cho các giáo viên đang
giảng dạy lớp một ở các trường tiểu học trong công tác chủ nhiệm lớp. Đây là
những chia sẻ của tôi đến các bạn là giáo viên mới ra trường, lần đầu tiên tiếp
xúc với các em học sinh lớp một.
7

3.4. Hiệu quả, lợi ích thu được do áp dụng giải pháp
Sau nhiều năm vận dụng vào quá trình công tác chủ nhiệm, học sinh các
lớp tôi chủ nhiệm đều chăm ngoan, nền nếp tốt, được các bạn đồng nghiệp trong
tổ khen ngợi mỗi lần đến dự giờ, thăm lớp.
Kết quả năm học 2014- 2015:
- Duy trì sĩ số: 27 HS đạt 100%
- Kiến thức kĩ năng: Hoàn thành 26 HS
Chưa hoàn thành 1 HS

Tỉ lệ: 96,3%
Tỉ lệ: 3,7% (HSKT)

- Năng lực: Đạt 27 HS Tỉ lệ: 100%
- Phẩm chất: Đạt 27HS Tỉ lệ: 100%
- Thành tích phong trào:
Học sinh đạt 1 giải nhất, 1 giải nhì hội thi “Viết đúng – Viết đẹp”;
Giải toán trên mạng 2 HS đạt vòng tỉnh;
- Học sinh được khen thưởng cuối năm: 13 em Tỉ lệ: 48,1% .
Năm học 2015-2016, học kì I lớp tôi đạt được những thành tích sau:
- Duy trì sĩ số: 24 HS đạt 100%
- Kiến thức kĩ năng: Hoàn thành 22 HS
Chưa hoàn thành 2 HS

Tỉ lệ: 91,7%
Tỉ lệ: 8,3% (1 HSKT)

Tôi phấn đấu đến cuối năm Kiến thức kĩ năng hoàn thành 24 HS
- Năng lực: Đạt 24 HS Tỉ lệ: 100%
- Phẩm chất: Đạt 24HS Tỉ lệ: 100%

- Thành tích phong trào:
Học sinh đạt 1 giải nhất, 1 giải nhì hội thi “Viết đúng – Viết đẹp”;
8


Giải toán trên mạng 2 HS đạt vòng huyện.
Trên đây là những giải pháp tôi đang thực hiện. Tôi sẽ tự điều chỉnh và tiếp
tục nghiên cứu để tìm ra những giải pháp phù hợp để làm tốt hơn nữa công tác
chủ nhiệm lớp./.

9