Bài 29
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi : Loài sinh học là gì ? Chỉ dựa vào đặc
điểm hình thái để phân loại loài có chính xác
không? Tại sao ?
Khái niệm : SGK
- Nếu chỉ dựa vào hình thái để phân biệt loài thì nhiều khi
sẽ không chính xác. Vì có nhiều loài có họ hàng thân
thuộc có rất nhiều đặc điểm hình thái giống nhau, được
gọi là loài đồng hình, nhưng trên thực tế chúng là những
loài khác nhau khi xét trên khả năng cách li sinh sản.
I.HÌNH THÀNH LOÀI KHÁC KHU VỰC ĐỊA LÍ :
1.Vai trò của cách li địa lí trong quá trình hình thành loài
mới :
Tại nơi tiếp giáp giữa
nòi châu âu và nòi Ấn
Độ, giữa 2 nòi Ấn Độ
và Trung Quốc đều có
dạng lai tự nhiên. Tại
vùng thượng lưu sông
Amua, nòi châu Âu và
nòi Trung Quốc cùng
tồn tại mà không có
dạng lai. Có thể xem
đây là giai đoạn chuyển
từ nòi địa lí sang loài
mới.
Ví dụ : Sự phân bố của các nòi chim sẻ ngô.
Cách li địa lí
là gì?
Nghiên cứu
SGK cho biết
vai trò của
cách li địa lí
trong quá
trình hình
thành loài
mới ntn?
- Cánh li địa lí là những trở ngại địa lí như núi, sông, biển …ngăn cản
các cá thể của các quần thể cùng loài gặp gỡ và giao phối với nhau.Cách
li địa lí là yếu tố quan trọng dẫn đến cách li sinh sản, từ đó hình thành
loài mới vì :
+ Do sống trong các điều kiện địa lí khác nhau nên CLTN sẽ làm
thay đổi tần số alen của các quần thể cách li theo những cách khác
nhau.
+Các yếu tố ngẫu nhiên trong các quần thể khác nhau cũng góp
phần đáng kể tạo nên sự sai khác về tần số alen giữa các quần thể.
+Sự sai khác về tần số alen giữa các QT cách li được duy trì mà không
bị xoá nhoà, bởi các QT cách li đã không trao đổi vốn gen cho nhau.
Sự sai khác về vốn gen đến một lúc nào đó có thể xuất hiện sự cách li
sinh sản làm xuất hiện loài mới.
I.HÌNH THÀNH LOÀI KHÁC KHU VỰC ĐỊA LÍ :
1.Vai trò của cách li địa lí trong quá trình hình thành loài
mới :
Hình thành loài bằng con đường địa lí thường xảy ra với
những loài có đặc điểm như thế nào ?
- Cách li địa lí hay xảy ra đối với các loài có khả năng phát
tán mạnh.
Hình thành loài bằng con đường địa lí thì thời gian diễn ra
lâu hay nhanh ? Tại sao ?
- Quá trình hình thành loài bằng con đường địa lí xảy ra
một cách chậm chạm qua nhiều dạng trung gian chuyển
tiếp.
Có phải sự cách li địa lí hay nói cách khác là sự hình thành
các quần thể và các đặc điểm thích nghi nhất thiết dẫn đến
hình thành loài mới hay không ? Lấy ví dụ ?
- Quá trình hình thành loài thường gắn liền với quá trình
hình thành quần thể thích nghi.
Ví dụ : SGK
- Tuy nhiên quá trình hình thành quần thể với các đặc điểm
thích nghi không nhất thiết dẫn đến hình thành loài mới.
Ví dụ : Các chủng tộc người khác nhau …SGK
I.HÌNH THÀNH LOÀI KHÁC KHU VỰC ĐỊA LÍ :
1.Vai trò của cách li địa lí trong quá trình hình thành loài
mới :
Tại sao quần đảo là nơi lí
tưởng cho quá trình hình
thành loài mới ?
- Giữa các đảo có sự cách li
tương đối nên các SV giữa
các đảo ít trao đổi vốn gen
cho nhau. Một khi nhóm SV
tiên phong di cư tới đảo thì
điều kiện sống mới và sự
các li tương đối về mặt địa
lí dễ dàng biến quần thể
nhập cư thành một loài mới.