Giáo án Ngu văn 9-HKI ( Nh:08-09) ( 4 cột)

NGUYỄN QUANG DŨNG Trường THCS Cát Thành
Giáo án tự chọn :
Ngày soạn : 02.11.2006
Môn : Ngữ Văn
Lớp : 7A

Loại chủ đề : Bám sát
CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM
VỀ SỰ VẬT, CON NGƯỜI
A. Mục đích cần đạt :
Giúp HS :
- Biết : + Nắm được trình tự các bước làm một bài văn biểu cảm.
+ Biết được cách làm một bài văn biểu cảm đúng yêu cầu và dần
dần làm hay hơn, hấp dẫn hơn, mang tính biểu cảm cao.
- Hiểu : + Hiểu được vai trò của văn bản biểu cảm trong đời sống; hiểu được
giá trò tình cảm trong cuộc đời mỗi con người.
- Kỹ năng vận dụng : Rèn HS hãy tạo lập một văn bản nói chung và tạo lập
văn bản biểu cảm nói chung.
A. Chuẩn bò : - SGV, SGK, tài liệu tham khảo khác.
- Một số bài văn tham khảo.
B. Thời lượng thực hiện : ( 6 tiết )
Tiết 1 : CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM
VỀ SỰ VẬT, CON NGƯỜI
I. Mục tiêu cần đạt :
Giúp HS :
- Biết : + Làm bài văn biểu cảm cần làm theo 4 bước.
+ Biết cách tìm ý, lập dàn ý cho bài văn biểu cảm.
- Hiểu : Hiểu rõ từng bước một trong tiến trình làm một bài văn biểu cảm.
- Kỹ năng vận dụng : Có kỹ năng biết vận dụng những lý thuyết về văn biểu
cảm để làm bài văn biểu cảm.
II. Chuẩn bò :

1. Giáo viên :
- Tham khảo tài liệu soạn giáo án.
- Bảng phụ.
2. Học sinh :
- Xem lại kiến thức về văn biểu cảm đã được học.
- Bảng nhóm.
III. Tiến trình tiết dạy :
Giáo án: Tự chọn Ngữ Văn
Lớp: 7 - 1 -
NGUYỄN QUANG DŨNG Trường THCS Cát Thành
1. Ổn đònh tổ chức :
- Kiểm tra nề nếp tác phong, điểm danh : 7A
2
: đủ
7A
3
: đủ
7A
6
: đủ
- Giới thiệu GV dự giờ (nếu có)
2. Bài mới :
a. Giới thiệu bài : (2’)
Trong chương trình ngữ văn 7, các em đã bước đầu tiếp xúc với cách làm
bài văn biểu cảm. Để giúp các em hiểu rõ hơn các bước làm bài văn biểu cảm,
hôm nay chúng ta đi vào tìm hiểu kỹ hơn về “Các bước làm bài văn biểu cảm”.
b. Tiến trình bày dạy :
TT Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung
16’
HOẠT ĐỘNG 1

I/ Các bước làm
bài văn biểu cảm
Bước 1 : Tìm hiểu
đề, tìm ý.
- Xác đònh :
+ Đối tượng
+ Tình cảm
Hướng dẫn HS xác đònh các bước làm bài văn biểu cảm:
- Khi làm một bài văn biểu
cảm cần thực hiện mấy
bước?
- Ở bước tìm hiểu đề và tìm
hiểu ý chúng ta làm như thế
nào?
- GV giới thiệu HS tham
khảo sơ đồ sau (bảng phụ)
TL : 4 bước
- Bước 1 : Tìm hiểu đề
và tìm ý
- Bước 2 : Lập dàn ý
- Bước 3 : Viết bài
- Bước 4 : Sửa bài
TL- Xác đònh đối tượng
phát biểu cảm nghó
- Xác đònh tình cảm của
mình đối với đối tượng.
- Hình dung và sự hiểu
biết của mình về đối
tượng ấy.
- HS quan sát

Đề
Đối tượng miêu tả Thông tin đằng sau
được dùng làm sự miêu tả
phương tiện biểu cảm (các ý)
Suy nghó Tình cảm Đánh giá
Biểu cảm
- Hãy cho biết cách lập dàn TL : sắp xếp các ý theo Bước 2 : Lập dàn ý
Giáo án: Tự chọn Ngữ Văn
Lớp: 7 - 2 -
NGUYỄN QUANG DŨNG Trường THCS Cát Thành
ý cho bài văn biểu cảm?
- Nhiệm vụ của mỗi phần?
(mở bài, thân bài, kết bài).
- Ở bước này các em cần
chú ý vấn đề gì?
- Vì sao chúng ta phải thực
hiện bước 4.
bố cục 3 phần : mở bài,
thân bài, kết bài.
TL :
- Mở bài : Giới thiệu đối
tượng, tình cảm của mình
đối với đối tượng.
- Thân bài : Đặc điểm,
phẩm chất của đối tượng
được miêu tả -> biểu
cảm.
- Kết bài :
Cảm xúc chung về đối
tượng.

TL :
- Dự kiến cách viết các
phần về : độ dài, vốn từ
ngữ, thành ngữ, ca dao...
có thể sử dụng.
- Chú ý các lỗi về : dùng
từ, đặt câu, lô gíc...
TL
Vì trong quá trình viết
bài, chúng ta có thể mắc
các lỗi về chính tả, ngữ
pháp, lỗi liên kết... Do
đó chúng ta đọc lại và
sửa chữa cho hoàn chỉnh
bài viết của mình.
sắp xếp các ý theo
bố cục 3 phần : Mở
bài, thân bài, kết
bài.
Bước 3 : Viết bài :
Dự kiến cách viết
các phần về : độ
dài, vốn từ ngữ,
thành ngữ, ca
dao... có thể sử
dụng.
Bước 4 : Sửa bài
Đọc, kiểm tra lại,
sửa chữa các lỗi về
chính tả, ngữ pháp,

lỗi liên kết...
25’
HOẠT ĐỘNG 2
II/ Luyện tập.
Đề : Loài cây em
yêu.
Bước 1 : Tìm hiểu
đề, tìm ý.
- Đối tượng : Cây
phượng.
- Tình cảm : yêu
quý
Hướng dẫn HS luyện tập
- Hãy xác đònh đối tượng,
tình cảm mà đề yêu cầu?
- Đối với đề này, ta cần đảm
bảo những ý nào?
TL- Đối tượng : loài cây
em yêu (là cây gì? Vì
sao?)
- Tình cảm : yêu quý,
trân trọng.
TL :
- Tìm các đặc điểm của
cây.
- Mối quan hệ gần gũi
Giáo án: Tự chọn Ngữ Văn
Lớp: 7 - 3 -
NGUYỄN QUANG DŨNG Trường THCS Cát Thành
- Hãy lập dàn ý cho đề trên?

- GV nhận xét, bổ sung.
- GV yêu cầu HS viết đoạn
mở bài và kết bài.
- GV yêu cầu HS đọc bài
làm của mình.
- GV nhận xét, sửa chữa
giữa cây với đời sống
của em.
- Cây đem lại cho em
những gì trong đời sống
vật chất và tinh thần.
(Nhóm)
- HS ghi vào bảng phụ,
nhóm nào làm xong
trước sẽ treo lên bảng
đen.
- HS nhóm khác nhận
xét, bổ sung.
- HS viết đoạn mở bài và
kết bài
- HS đọc bài làm của
mình trước lớp.
- HS khác nhận xét về
nội dung và hình thức.
Bước 2 : Lập dàn ý
A) Mở bài : Nêu
loài cây và lý do
yêu thích loài cây
đó (cây phượng)
B) Thân bài :

- Đặc điểm gợi
cảm của cây
phượng.
+ Thân, tán, hoa.
+ Phẩm chất : đẹp,
bền bỉ, dẻo dai.
- Loài cây trong
cuộc sống của con
người.
- Loài cây trong
cuộc sống của em
C) Kết bài :
Tình cảm của em
đối với cây phượng
Bước 3 : Viết bài
Bước 4 : Sửa bài
3’
HOẠT ĐỘNG 3 - CỦNG CỐ
- Hãy nhắc lại các bước làm
bài văn biểu cảm.
TL
- HS trả bài.
3. Dặn dò HS chuẩn bò cho tiết học sau : (2’)
- Học bài, nắm được 4 bước làm bài văn biểu cảm.
- Viết thành văn đề “Loài cây em yêu”
- Xem lại cách tìm ý cho bài văn biểu cảm.
IV. Rút kinh nghiệm bổ sung.
Tiết 2 : CÁCH LẬP DÀN Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
Giáo án: Tự chọn Ngữ Văn
Lớp: 7 - 4 -

NGUYỄN QUANG DŨNG Trường THCS Cát Thành
I. Mục tiêu cần đạt :
Giúp HS :
- Biết : Các cách lập ý thường gặp của bài văn biểu cảm.
- Hiểu : Rõ từng cách lập ý của bài văn biểu cảm.
- Kỹ năng vận dụng : Có khả năng vận dụng linh hoạt các cách lập ý của bài
văn biểu cảm cho phù hợp với từng đối tượng biểu cảm.
II. Chuẩn bò :
1. Thầy :
- Tham khảo tài liệu, soạn giáo án.
- Bảng phụ.
2. Trò :
- Xem lại các cách lập ý của bài văn biểu cảm (T117-SGK)
- Chuẩn bò trước một số đề : + Cảm xúc về nụ cười của mẹ.
+ Cảm xúc về người thân (ông bà, cha
mẹ, anh, chò, em, thầy cô giáo...)
III. Tiến trình tiết dạy :
1. Ổn đònh tổ chức : (1’)
- Kiểm tra nề nếp tác phong, điểm danh : 7A
2
: đủ
7A
3
: đủ
7A
6
: đủ
- Giới thiệu GV dự giờ (nếu có)
2. Bài mới :
a) Giới thiệu bài : (1’)

Tình cảm con người vốn dó rất đa dạng, phong phú, phứctạp. Cách biểu lộ
tình cảm cũng muôn hình muôn vẻ. Do đó, việc lập ý cho bài văn biểu cảm cũng
không nên máy móc, rập khuôn theo những mẫu cố đònh. Tùy thuộc vào từng đối
tượng biểu cảm, tùy thuộc cả vào quy luật tình cảm cũng như thói quen, suy nghó,
biểu cảm của con người để tìm cách lập ý.
b) Tiến trình bài dạy :
TT Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung
16’
HOẠT ĐỘNG 1
I/ Các lập ý của
bài văn biểu cảm
Hướng dẫn HS tìm hiểu cách lập ý của bài văn biểu cảm:
- Hãy nhắc lại các cách lập
ý thường gặp của bài văn
biểu cảm?
TL :
- Liên hệ hiện tại với
tương lai.
- Hồi tưởng quá khứ, suy
nghó về hiện tại.
Giáo án: Tự chọn Ngữ Văn
Lớp: 7 - 5 -
NGUYỄN QUANG DŨNG Trường THCS Cát Thành
- Em hiểu như thế nào về
cách liên hệ hiện tại với
tương lai?
- Hãy giải thích cách hồi
tưởng quá khứ và suy nghó
về hiện tại ?
- Thế nào là tưởng tượng

tình huống, hứa hẹn, mong
ước ?
- Tưởng tượng tình
huống, hứa hẹn, mong
ước.
- Quan sát suy ngẫm.
TL
Là hình thức dùng trí
tưởng tượng để liên
tưởng tới tương lai, mượn
hình ảnh tương lai để
khơi gợi cảm xúc về đối
tượng biểu cảm trong
hiện tại.
TL
Là hình thức liên tưởng
tới những ký ức trong
quá khứ, gợi sống dậy
những kỷ niệm để từ đó
suy nghó về hiện tại. Đây
cũng là hình thức lấy quá
khứ soi cho hiện tại
khiến cho cảm xúc con
người trở nên sâu lắng
hơn.
TL
Là hình thức liên tưởng
phong phú, từ những hình
ảnh thực đang hiện hữu
để đặt ra các tình huống

và gửi gắm vào đó
những suy nghó, cảm xúc
về đối tượng biểu cảm
cũng như những ước mơ,
hy vọng. Cách biểu cảm
này đòi hỏi người viết
phải có trí tưởng tượng
phong phú.
Giáo án: Tự chọn Ngữ Văn
Lớp: 7 - 6 -