SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục trẻ 4 -5 tuổi theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm”.
1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1 Lý do chọn đề tài:
Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII của Đảng đã nêu rõ nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục là: Đổi
mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực... Đây là một nhiệm vụ vô cùng
quan trọng của hệ thống giáo dục quốc dân nói chung và giáo dục mầm non nói riêng.
Bởi vì: Giáo dục Mầm non là bậc học đầu tiên, là nền tảng, là cơ sở ban đầu để hình thành nhân cách con
người. Chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ ở trường Mầm non có quyết định rất lớn đến chất lượng giáo dục ở bậc
học tiếp theo.
Chính vì thế, trong những năm qua nhằm phát huy tính tích cực của trẻ, tạo cơ hội cho trẻ được trải nghiệm
nhiều hơn, thỏa mãn nhu cầu được vui chơi, học tập theo ý thích cá nhân góp phần hình thành nhân cách, kỹ năng
sống cho mỗi đứa trẻ, nuôi dưỡng, các trường mầm non đã đẩy mạnh việc tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ theo
quan điểm giáo dục “lấy trẻ làm trung tâm” phù hợp với điều kiện thực tế của trường, lớp và khả năng của trẻ.
Để làm được điều này, đòi hỏi nhiệm vụ của giáo viên mầm non là phải tạo cho trẻ có nhiều cơ hội để học,
để làm, để trải nghiệm và khám phá, trẻ chủ động tư duy, chủ động suy nghĩ tìm tòi, tự khám phá sáng tạo theo
khả năng nhận thức của mình. “Lấy trẻ làm trung tâm” là quan điểm thực hiện xuyên suốt, thống nhất trong mọi
hoạt động giáo dục trẻ trong trường mầm non nhằm đảm bảo việc thực hiện chương trình Giáo dục mầm non có
hiệu quả, có chất lượng và tất cả trẻ được hưởng lợi từ chương trình này.
Nhận thức sâu sắc được vấn đề này, bản thân tôi là một giáo viên trực tiếp chăm sóc giáo dục trẻ, tôi luôn
băn khoăn, trăn trở làm thế nào để làm tốt công tác nâng cao chất lượng giáo dục theo hướng giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm. Trên thực tiễn cho thấy trẻ lớp tôi phụ trách còn nhút nhát, chưa mạnh dạn tham gia vào các hoạt động
của lớp, chưa tự mình suy nghĩ tìm ra cách giải quyết, trẻ đang học theo lối thụ động, khả năng giao tiếp, kỹ năng
sống còn nhiều hạn chế...Với đặc điểm của lớp mình phụ trách tôi đã mạnh dạn lựa chọn và vận dụng nhiều
phương pháp vào thực tế đó là: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trẻ 4 -5 tuổi theo
hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm“ làm đề tài nghiên cứu.
1.2. Điểm mới của đề tài:
Đây là đề tài mà bản thân tôi nghiên cứu lần đầu và có nhiều điểm mới đạt hiệu quả cao trong quá trình
chăm sóc giáo dục trẻ ở lớp tôi phụ trách. Qua một thời gian thực hiện trẻ ở lớp tôi, trường tôi đã thể hiện được
năng lực cá nhân, trẻ mạnh dạn, tự tin trong tất cả các hoạt động. Đặc biệt là đối với trẻ nhút nhát, trẻ có hiện
tượng tự kỹ đã hòa nhập được với bạn bè. Bên cạnh đó, việc vận dụng đề tài này vào thực tiễn cho thấy rất nhiều
giáo viên cũng như trẻ mầm non luôn tạo được sự hứng khởi trong các hoạt động. Đặc biệt nhiều giáo viên có sự
chuyển biến thật sự về năng lực tổ chức các hoạt động cho trẻ cũng như khả năng vận dụng linh hoạt kiến thức - kĩ
năng vào các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. Từ đó tạo điều kiện cho giáo viên, trẻ có nhiều cơ hội được trải
nghiệm, tìm tòi, khám phá, linh hoạt sáng tạo hơn trong hoạt động.
* Phạm vi áp dụng đề tài:
Đề tài “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trẻ 4 -5 tuổi theo hướng giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm” được áp dụng trong phạm vi trường mầm non ở các vùng miền huyện Lệ Thủy và các trường
trong và ngoài tỉnh Quảng Bình.
Nội dung của đề tài được viết trên tinh thần tổng hợp những kinh nghiệm của bản thân, chủ yếu là những
biện pháp tích cực, thiết thực phù hợp với công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
2. NỘI DUNG:
2.1 Thực trạng nội dung cần nghiên cứu.
1
Giáo dục mầm non cả nước nói chung, của huyện nhà nói riêng đã và đang thực hiện theo hướng đổi mới
nội dung, phương pháp, đặc biệt tập trung giáo dục đẩy mạnh mô hình “giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”. Đòi hỏi
mỗi một giáo viên chúng tôi, cần phải tăng cường tự học tập, tự bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ để đáp ứng mục
tiêu chăm sóc giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
Thực tế, trong quá trình chăm sóc các cháu hằng ngày với độ tuổi 4 - 5 tuổi bản thân tôi ngoài việc nắm
vững những kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, xác định những mục tiêu và nội dung chương trình về chương
trình giáo dục mầm non làm cơ sở, tôi còn phải hiểu được tình hình thực tiễn của địa phương, của trường và lớp
mình đang công tác để khai thác những cái hay, cái đẹp lồng ghép vào các nội dung giáo dục phù hợp. Để có
phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm, bản thân tôi cần phải biết đến vị trí, tầm quan trọng của trẻ, nhằm
tìm ra những phương pháp giảng dạy đúng đắn và thiết kế những nội dung và hình thức hoạt động phù hợp với
khả năng nhận thức của trẻ.
Với tầm quan trọng của đề tài và thực trạng của trường, bản thân tôi đã băn khoăn, suy nghĩ tìm ra các giải
pháp phù hợp để tự bồi dưỡng cho bản thân tự tin, sáng tạo, linh hoạt hơn trong đổi mới phương pháp dạy học.
Tuy nhiên trong quá trình thực hiện bản thân tôi gặp những thuận lợi và khó khăn như sau:
2.1.1 Thuận lợi:
Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao ban giám hiệu nhà trường, các đồng chí phụ trách công tác chuyên môn
đã góp ý, bồi dưỡng cho bản thân tôi có nhiều kinh nghiệm.
Nhà trường có bề dày thành tích, được nhà trường trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học, đồ
chơi, môi trường xanh, sạch, đẹp vì vậy đã tạo điều kiện thuận lợi trong việc dạy trẻ 4-5 tuổi tích cực tham gia vào
các hoạt động.
Bản thân tôi được tham gia tập huấn do Sở, Phòng tổ chức, cập nhật đầy đủ và kịp thời các thông tin về đổi
mới của cấp học mầm non, trong đó có giáo dục theo hướng “lấy trẻ làm trung tâm’.
Đa số phụ huynh rất quan tâm đến công tác chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục trẻ. Đó cũng chính là những hạt
nhân tốt trong công tác phối hợp với nhà trường làm tốt công tác tuyên truyền thông qua các buổi họp phụ huynh.
2.1.2 Khó khăn:
Trường nằm ở vùng nông thôn, phần lớn trẻ là con em của các gia đình làm nghề nông, cuộc sống còn gặp
nhiều khó khăn, vất vả, lam lũ, việc chăm sóc, giáo dục trẻ chưa được coi trọng, nên không ít phụ huynh chưa
nhận thức được hết tầm quan trọng của độ tuổi mẫu giáo. Còn xem nhẹ việc học ở độ tuổi này, cho con nghỉ học
tuỳ tiện, đi muộn về sớm, chưa chịu khó hướng dẫn thêm cho con ở nhà.
Trẻ trong lớp tuy cùng một độ tuổi nhưng có cháu sinh đầu năm, có cháu sinh cuối năm nên trình độ nhận
thức của trẻ không đồng đều, có trẻ thì hoạt động nhanh nhẹn nhưng cũng có trẻ thì nhút nhát sợ sệt, chưa mạnh
dạn thực hiện các nhiệm vụ cô giáo, chưa tự thực hiện các công việc đơn giản.
Mặc dù, được sự quan tâm của phòng giáo dục, Ban giám hiệu nhà trường đã không ngừng tăng trưởng về
cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học ngày càng được tăng trưởng đáng kể. Tuy nhiên, so với nhu cầu thì vẫn chưa
đáp ứng đầy đủ nên bản thân Tôi rất khó khăn trong việc thực hiện chương trình giáo dục nói chung và một số
hoạt động truyền thụ kiến thức nói riêng.
* Điều tra thực tiễn:
Từ thực tế trên, là giáo viên chủ nhiệm lớp tôi băn khoăn suy nghĩ, làm thế nào để tìm ra giải pháp, những
cách làm hay để nâng cao chất lượng giáo dục trẻ 4-5 tuổi theo hướng lấy trẻ làm trung tâm qua đó kích thích, tạo
sự ham muốn được khám phá mở mang kiến thức, giúp trẻ tự tin hơn, phát triển vốn từ của trẻ một cách khoa học
đưa chất lượng giáo dục trẻ trong nhà trường đạt kết quả cao và tôi đã sử dụng một số biện pháp sau:
2.2 Biện pháp thực hiện
2.2.1: Xây dựng kế hoạch năm, tháng, tuần, ngày phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.
Xây dựng kế hoạch là khâu đầu tiên không thể thiếu được của công tác giáo dục trẻ, nó có vai trò định
hướng cho mọi hoạt động nhằm phát huy tính độc lập và chủ động của cô và trẻ. Vì thế khi lập kế hoạch năm,
2
tháng, tuần, ngày cho trẻ, hoạt động tôi không chỉ chú ý đảm bảo các yêu cầu chung của giáo dục như tính mục
đích, tính định hướng, tính toàn vẹn, tính thực tiễn mà còn đặc biệt chú ý đến vai trò, đặc điểm của trẻ, căn cứ vào
khả năng nhận thức của trẻ, từng cá nhân trẻ để lựa chọn nội dung phù hợp.
Ví dụ: Ở tháng 9 trẻ mới đến trường, trẻ còn bỡ ngỡ, nhút nhát. Vì thế, khi xây dựng kế hoạch tôi không
nặng về việc truyền thụ kiến thức mà chủ yếu là rèn các kỹ năng cần thiết trong nhóm lớp như biết đi vệ sinh đúng
nơi quy định, không xả rác bừa bãi, biết rửa tay, lau mặt đúng quy trình và chú ý giáo dục các kỹ năng sống để trẻ
có thể ứng phó khi có trường hợp xấu xảy ra như biết gọi người lớn khi cần sự giúp đỡ, thấy người lạ không được
đi theo…
Mặt khác, trên cơ sở đặc điểm của trẻ, tôi đã xây dựng kế hoạch phù hợp với đặc điểm của trẻ như sau: Tôi
xây dựng nội dung kế hoạch đi từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Bản thân tôi lựa chọn nội dung, hình thức
tổ chức phù hợp với trẻ và mang tính chất lấy trẻ làm trung tâm nghĩa là tôi căn cứ trên đặc điểm phát triển của
trẻ, khả năng hứng thú của trẻ để lựa chọn nội dung, biện pháp, hình thức phù hợp với tư duy của trẻ.
Ví dụ: Ở lĩnh vực phát triển nhận thức, đa số bố mẹ trẻ làm nghề nông, một vài trẻ có bố mẹ làm nghề y,
nghề giáo viên. Thì khi xây dựng kế hoạch tôi lựa chọn nội dung theo nghề nghiệp của bố mẹ trẻ để trẻ thích thú,
dễ hiểu hơn.
Khi cho trẻ làm quen với nghề nông, tôi cho trẻ kể về công việc của các cô bác nông dân để làm ra hạt lúa,
củ khoai theo những gì mà trẻ biết. Sau đó, tôi cho trẻ quan sát trải nghiệm trên màn hình để trẻ tự suy nghĩ, tự
khám phá. Giờ hoạt động ngoài trời, tôi cho trẻ chơi “gieo hạt” bắt chước động tác, công việc của bác nông dân…
Để trẻ thực sự trở thành trung tâm của việc xây dựng kế hoạch giáo dục, bản thân tôi luôn có một quan
điểm xuyên suốt là hướng vào trẻ, căn cứ vào nhu cầu của trẻ để xây dựng kế hoạch giáo dục và tổ chức các hoạt
động giáo dục. Tôi đã xây dựng kế hoạch bắt đầu từ việc xác định mục tiêu và trước hết phải căn cứ vào khả năng
nhu cầu học tập của trẻ. Trẻ sẽ làm được gì? Sẽ làm như thế nào? Thời gian trẻ hoàn thành công việc là bao lâu?
Kế hoạch giúp trẻ đạt được những kết quả gì?
Ví dụ:
Mục tiêu giáo dục năm
Mục tiêu tháng
Mục tiêu giáo dục ngày
Phát triển nhận thức
Tháng 9 chủ đề “Trường Mầm
non”.
Hoạt động ngoài trời “Quan sát
trường Mầm non của bé”
Trẻ có khả năng quan sát, so
sánh, phân loại, phán đoán, chú
ý ghi nhớ có chủ định.
Quan sát, nhận xét, kể về một số
khu vực trong trường Mầm non
(phòng học, vườn hoa, cây xanh...)
- Kiến thức: Nhận ra tên trường, tên
các khu vực trong khuôn viên nhà
trường.
- Kỹ năng: Quan sát, nhận xét, giới
thiệu.
- Thái độ: Có ý thức bảo vệ môi
trường xanh, sạch, đẹp.
2.2. 2. Xây dựng môi trường vật chất và môi trường tinh thần thân thiện, an toàn, lành mạnh cho trẻ.
Như chúng ta đã biết, việc học và việc dạy không tự nó diễn ra. Vì thế mà người giáo viên cần tạo ra các
điều kiện để thực hiện. Người giáo viên cần phải suy nghĩ một cách cẩn trọng về môi trường xã hội là cách mà
giáo viên tương tác với trẻ để hỗ trợ học tập. Điều này đòi hỏi phải được lập kế hoạch chi tiết, cụ thể. Thiết kế môi
trường ảnh hưởng đến việc học, cách học của trẻ, cách mà giáo viên dạy. Môi trường giáo dục ảnh hưởng lớn đến
sự thành công trong học tập của trẻ. Nó ảnh hưởng đến nội dung và kết quả mong đợi có đạt được hay không. Môi
trường vật chất tác động đến cảm xúc của cô và trẻ, tác động đến việc sử dụng nguồn học liệu như thế nào, vật
liệu và phương tiện, bản chất tự nhiên của hoạt dộng vui chơi.
Để tạo được môi trường cho trẻ trải nghiệm trong các nội dung hoạt động một cách an toàn, tích cực. Bản
thân tôi đã sắp xếp bàn ghế, tủ giá đồ dùng đồ chơi và các phương tiện cho trẻ vui chơi, học tập, sinh hoạt, không
làm hạn chế không gian hoạt động của trẻ, không làm cho trẻ có cảm giác gò bó, chật chội trong mọi hoạt động,
3
đảm bảo trên nguyên tắc cho trẻ “chơi mà học”. Khi xây dựng môi trường tôi luôn chú ý phải làm sao để nổi bật
chủ đề chính; các góc chơi được tôi thay đổi đồ dùng, đồ chơi, tranh ảnh, học liệu…, cần đảm bảo tính thẩm mỹ,
mang tính mở và đặc biệt đảm bảo tuyệt đối khi trẻ chơi Đồ dùng đồ chơi ở các góc được sắp xếp phù hợp với trẻ,
đẹp mắt, vừa tầm, kích thích sự hứng thú của trẻ ở mọi lúc mọi nơi.
Ví dụ: Khi trang trí các góc của lớp tôi lựa chọn những hình ảnh động gần gũi để có thể thay đổi thường
xuyên theo chủ đề như: bác sỹ Gấu, Mẹ gà mái mơ hoặc những con vật nghộ nghĩnh, những trái cây biết nói…
Để tạo cho trẻ sự yêu thích, tự tin trong hoạt động, bên cạnh môi trường vật chất tốt, đầy đủ thì bản thân tôi
còn chú trọng đến môi trường tinh thần. Đó là tình cảm, sự yêu thương, gần gũi, sự tôn trọng trẻ của người giáo
viên tạo cho trẻ niềm tin “cô như người mẹ thứ hai” của trẻ. Trẻ cần sự động viên, khen ngợi khi trẻ làm được
việc tốt, trẻ cần sự khuyến khích của cô khi trẻ còn bỡ ngỡ… Chính vì vậy, quan tâm đến trẻ là việc mà tôi luôn
chú ý nhất. Có yêu thương, có tôn trọng thì trẻ mới có thể gần gũi để thể hiện những gì trẻ biết, trẻ nói, trẻ mới
mạnh dạn, tự tin trò chuyện với cô và bạn.
2. 2. 3. Tổ chức tốt các hoạt động theo hướng lấy trẻ làm trung tâm:
Trong chương trình GDMN, hoạt động giáo dục gồm nhiều hoạt động như hoạt động học, hoạt động chơi,
hoạt động ngoài trời… để tổ chức hoạt động lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả thì giáo viên luôn là người hướng
dẫn, gợi mở, hỗ trợ tạo mọi cơ hội cho trẻ hoạt động. Khuyến khích trẻ trao đổi, chia sẽ, trình bày ý kiến của
mình. Quan tâm đến trẻ, tìm hiểu nhu cầu của trẻ, khơi gợi tính ham hiểu biết, tìm tòi, khám phá qua những câu
hỏi mà trẻ thắc mắc. Tạo cơ hội cho trẻ tích cực chủ động tham gia các hoạt động. Đặc biệt trong quá trình thực
hiện giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, tôi luôn chú ý đến việc tạo tình huống và sử dụng các câu hỏi mở để kích
thích sự tò mò,tư duy của trẻ.
Ví dụ: Thay bằng lối kể, trình bày giáo viên cần đặt câu hỏi, tạo tình huống như: Con nghĩ như thế nào?
Làm sao con biết? Tại sao con lại nghĩ như vậy? Nếu… thì sao? Theo con thì điều gì/ cái gì sẽ xảy ra?
Khi tổ chức hoạt động học, bản thân tôi lựa chọn nội dung phù hợp với chủ đề, phù hợp với độ tuổi mà tôi
đang phụ trách.
Ví dụ: Đối với chủ đề Động vật sống trong gia đình tôi lựa chọn nội dung để tổ chức hoạt động làm quen
với môi trường xung quanh là: “Tìm hiểu về các con vật nuôi trong gia đình”.
Đồ dùng sinh động phù hợp với trẻ như: Hình ảnh slied động, có âm thanh, lô tô các con vật…
Lựa chọn câu hỏi: Đặt ít câu hỏi nhưng câu hỏi phải khiến trẻ suy nghĩ, không hỏi tràn lan. Tôn trọng câu
trả lời của trẻ, khuyến khích trẻ đặt câu hỏi.
Ví dụ:
Con nghĩ thế nào?
Làm sao con biết?
Tại sao con lại nghĩ như vậy?
Các góc phải được sắp xếp linh hoạt để có thể thay đổi, di dời khi cần thiết.
Ví dụ: Để có thể thay đổi sự tập trung của góc phân vai nội dung hoạt động thay đổi từ trò chơi đóng vai
sang trò chơi Bác sỹ khám bệnh.
Công tác chuẩn bị đồ dùng phải chu đáo, màu sắc đẹp, nội dung chơi phải hấp dẫn, cô là người động viện,
gợi mở cho trẻ, tạo những tình huống nảy sinh có vấn đề cho trẻ tự tìm ra cách giải quyết.
Ví dụ: Ở góc chơi Bé làm nội trợ, cô giáo có thể cùng chơi và trong vai một người khách khó tính đến ăn,
khách đòi hỏi món ăn ngoài dự tính của bà chủ quán. Như vậy giáo viên có thể quan sát xem thái độ, cách giải
quyết của các bé ở góc này như thế nào…
Đối với hoạt động vui chơi ngoài trời, giáo viên cần tạo nhiều cơ hội cho trẻ lựa chọn học liệu, giáo viên
cần trò chuyện và chia sẻ ý tưởng của trẻ kích thích trẻ tư duy, trẻ có thể chủ động tích cực vui chơi, tìm tòi khám
phá trải nghiệm thực hành sáng tạo. Vì thế giáo viên cần phải suy nghĩ cẩn thận về những gì họ muốn trẻ em để
học và làm thế nào để điều này có thể xảy ra tốt nhất thông qua quá trình tham gia và động viên trẻ. Giáo viên cần
có suy nghĩ về những kinh nghiệm và cơ hội cho trẻ tham gia khám phá và hoạt động.
4
Đối với hoạt động chiều, tôi tăng cường cho trẻ hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân như: Tổ chức cho trẻ
hoạt động nhóm 3-5 trẻ với hoạt động dán tranh, trẻ tự bàn bạc, thảo luận trong nhóm của mình để dán tranh theo
đúng yêu cầu mà giáo viên đưa ra. Giáo viên chuẩn bị tranh cho trẻ, bảng dán, keo dán và đưa ra yêu cầu.
Đối với những trẻ cá biệt, nhút nhát tôi luôn gần gũi, động viên và cùng thực hiện với trẻ tạo cho trẻ cảm
giác tự tin, mạnh dạn như: cô chơi với trẻ ở góc chơi, cô cùng vẽ với trẻ, dần dần động viên trẻ tự thể hiện khả
năng của mình như để trẻ tự mình hát một bài hát, tự mình đọc một bài thơ.
2.2 4. Tăng cường sử dụng các trò chơi với nhiều hình thức khác nhau, đa dạng hóa các hoạt động của
trẻ, quan tâm giáo dục cá nhân trẻ trong nhóm bạn bè.
Việc sử dụng các yếu tố chơi và hình thức học bằng chơi, sẽ giúp cho trẻ tiếp thu kiến thức một cách tự
nhiên, hiệu quả mà không gò bó áp đặt trẻ. Không tạo cho trẻ sự nhàm chán giúp trẻ lĩnh hội kiến thức nhanh
chóng, nhớ lâu. Giáo viên là người tổ chức các hoạt động chơi mà học, tạo không khí thoải mái, không ép buộc
trẻ, mà giúp trẻ hứng thú vào hoạt động. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng các yếu tố chơi, bản thân tôi luôn chú
ý tăng dần độ khó của tình huống chơi, trò chơi. Khi trẻ đã thực hiện được tôi làm phức tạp hóa luật chơi, nội
dung chơi, hành động chơi nhằm mục đích nâng cao sự nhận thức rèn luyện kỹ năng cho trẻ.
Ví dụ: Để hình thành kỹ năng phân loại các đối tượng theo dấu hiệu đặc trưng, cho trẻ chơi trò chơi “Hãy
xếp nhanh thành nhóm” yêu cầu:
Lần 1: Trẻ phân loại theo một dấu hiệu khác nhau.
Lần 2: Trẻ phân loại theo 2 dấu hiệu khác nhau.
Lần 3: Trẻ phân loại theo 3-4 dấu hiệu khác nhau.
Trí tưởng tượng và óc sáng tạo của trẻ được phát triển trong quá trình hoạt động, sự hoạt động của trẻ càng
phong phú bao nhiêu thì trí tưởng tượng của trẻ càng dồi dào, phong phú bấy nhiêu.
Ví dụ: Để tạo sự chú ý kích thích hứng thú của trẻ, ta có thể tổ chức cho trẻ trao đổi kinh nghiệm, kết hợp
với việc cho trẻ được thể hiện những kinh nghiệm đó bằng tranh vẽ, động tác, kích thích sự tò mò.
Sau khi trẻ được tìm hiểu về hình dạng trong giờ toán. Ta có thể cho trẻ sử dụng các hình khác nhau để
chắp ghép hoặc xếp thành hình ngôi nhà, các con vật…Như vậy, trò chơi này vừa vận dụng kiến thức toán học,
kiến thức MTXQ, vừa được chơi trò chơi sáng tạo.
Mặt khác, ta cũng biết mỗi trẻ là một cá thể riêng biệt nên tư duy và khả năng nhận biết của trẻ cũng khác
nhau. Chính vì vậy giáo viên là người trực tiếp truyền thụ kiến thức cho trẻ phải nắm bắt được khả năng của từng
trẻ. Trong quá trình giảng dạy tôi luôn chú ý đến từng cá nhân trẻ để có những hình thức và phương pháp phù hợp.
Đối với trẻ yếu: Bản thân tôi luôn quan tâm đến trẻ như trong giờ học gọi trẻ trả lời, động viên trẻ, khen trẻ
khi trẻ làm được. Với giải pháp này tôi đã thành công với cháu Ngô Thế Hải, Quang Huy, Minh Huy cháu rất rụt
rè, nhút nhát tôi luôn gần gũi và tạo sự thoải mái đối với trẻ. Khi trẻ trả lời và làm được những yêu cầu đưa ra tôi
kịp thời động viên trẻ, được khen ngợi trẻ rất hứng thú và thực hiện tốt mong muốn của cô.
Đối với trẻ giỏi: Tôi luôn đặt những câu hỏi, những tình huống khó hơn để trẻ phát huy tối đa tính tích cực
sáng tạo của bản thân. Khi trẻ thực hiện được bản thân tôi kịp thời khen trẻ như: trẻ Công Minh, Vân Anh, Khang,
Thùy Nhi, Thùy Dương.
Để nâng cao chất lượng giáo dục trẻ và đáp ứng mục tiêu giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm”, trong quá trình
trẻ ở trường mầm non, giáo viên cần phát huy cao độ tính tự lập tự chủ động tham gia trong mọi hoạt động mặc
dầu qua hoạt động đó chưa đem lại kết quả cụ thể song ẩn trong đó là sự phát triển về tâm sinh lý của trẻ.
2.2.5 Làm tốt công tác phối hợp với phụ huynh.
Thực hiện nghiêm túc theo sự chỉ đạo của nhà trường, đầu năm học tôi triển khai họp phụ huynh để bàn và
thống nhất với cha mẹ trẻ về nội dung và hình thức, biện pháp giáo dục trẻ trong từng giai đoạn và cả năm. Lập kế
hoạch phối hợp với phụ huynh cụ thể ngay từ đầu năm học.
Ví dụ: Vào đầu năm học, cô giáo thông báo với phụ huynh của lớp về nội quy như sau:
5
Động viên con đi học đều, đưa đón con đúng giờ quy định. Ghi rõ tên con vào các đồ dùng riêng, ba lô, dày
dép, mũ...quan tâm và dạy dỗ con những nề nếp, thói quen văn minh, lịch sự: Chào hỏi, biết cám ơn, xin lỗi, biết
vệ sinh thân thể, vệ sinh môi trường. Đóng góp các khoản kinh phí theo quy định.
Tổ chức hợp với cha mẹ của lớp theo định kỳ, Trong buổi họp giáo viên thông báo cụ thể về nội dung hoạt
động của lớp, trao đổi với cha mẹ về kinh nghiệm chăm sóc giáo dục trẻ, tuyên truyền kiến thức khoa học về nuôi
dạy trẻ, giải đáp những thắc mắc cho cha mẹ trẻ khi cần thiết.
Phối hợp trao đổi trực tiếp với cha mẹ trẻ hàng ngày trong giờ đón và trả trẻ. Cô thông báo nhanh về tình
hình của trẻ trong ngày, hỏi han về tình hình của trẻ ở nhà, nghe cha mẹ trao đổi những điều cần chú ý của mỗi trẻ.
Trong lớp giáo viên chủ động xây dựng mối quan hệ giữa giáo viên với cha mẹ và các thành viên khác trong gia
đình, cung cấp các câu chuyện, bài thơ, trò chơi, chữ cái, chữ số có trong chương trình cho các bậc cha mẹ để họ
cùng nhau dạy trẻ lúc ở nhà.
Ví dụ: Tôi trao đổi với phụ huynh về một số biện pháp giáo dục trẻ như: Cha mẹ có thể làm nhiều cách để
giúp bé tự tin và mạnh dạn hơn: như dẫn bé đi chơi, tham gia các buổi lễ hội, gặp gỡ bạn bè của cha mẹ và các
bạn. Tuy nhiên, phụ huynh không nên ép trẻ phải trò chuyện với người lạ, mà nên động viên con, tạo hứng thú cho
trẻ biết trò chuyện, dẫn dắt bé làm quen.
Cha mẹ cần luôn khen ngợi những ưu điểm của trẻ, để trẻ cảm thấy tự tin hơn.. Ở Mẫu giáo trẻ học bằng
chơi, thông qua hoạt động vui chơi để trẻ được học được trải nghiệm, nên không gò bó áp đặt trẻ, không nhồi nhét
kiến thức vào đầu trẻ. Phụ huynh cần nắm bắt khả năng, sở thích của con mình để động viên cho con sự tự tin, có
động lực để phát triển. Cha mẹ nên quan tâm đến những gì con mình đang học ở trường, biết mỗi ngày trẻ cần tìm
hiểu và chuẩn bị bài như thế nào cho ngày học kế tiếp. Phụ huynh càng tham gia nhiều hoạt động tại trường càng
tốt. Những điều này sẽ có tinh thần khích lệ cao đối với trẻ. Điều quan trọng là, phụ huynh nên tạo cho con mình
một sự hứng thú với việc học và thích được đến trường, thể hiện sự quan tâm tới những gì bé đang học, khuyến
khích trẻ biết chia sẻ những gì trẻ đang học hàng ngày với mình, khen ngợi sự tiến bộ và sự cố gắng dù nhỏ của
bé.
2.3. Kết quả đạt được:
Qua quá trình thực hiện với những biện pháp trên trẻ ở lớp tôi đạt được những kết quả đáng phấn khởi, cụ
thể:
* Đối với trẻ:
Trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động. Từ chỗ trẻ tham gia hoạt động một cách rập khuôn giờ trẻ đã
hứng thú tham gia một cách tích cực. Có nhiều trẻ còn đưa ra những câu hỏi mang tính sáng tạo.
Qua nhiều lần tổ chức các hoạt động theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tôi thấy trẻ tự tin, mạnh
dạn hơn một số trẻ nhút nhát đã tham gia vào hoạt động một cách tích cực.
Qua đánh giá trẻ cuối học kỳ I vừa qua, kết quả cho thấy:
STT
Nội dung
Kết quả
Số lượng
Tỷ lệ
1
Trẻ yêu thích đến trường Mầm non.
29/29
100 %
2
Trẻ hứng thú tham gia các hoạt động.
28/29
95,6 %
3
Trẻ thực hiện tốt các nhiệm vụ cô giao.
28/29
95,6 %
4
Trẻ biết chủ động suy nghĩ tìm ra cách giải quyết vấn đề.
24/29
82,8 %
5
Trẻ hòa đồng với các bạn chơi trong lớp
28/29
96,6 %
6
Trẻ tự tin mạnh dạn trong giao tiếp.
27/29
93,1 %
6
7
Trẻ có khả năng thể hiện mạnh dạn mong muốn, suy nghĩ
của mình.
27/29
93,1 %
* Đối với giáo viên:
Giáo viên linh hoạt, sáng tạo hơn trong việc tổ chức hoạt động cho trẻ và có thể lồng ghép nhiều bài học
giáo dục, phù hợp trong các hoạt động.
Có thêm nhiều kinh nghiệm trong việc lựa chọn đồ dùng đồ chơi và trang trí lớp học sinh động lôi cuốn,
kích thích trẻ tham gia vào các hoạt động.
Qua nhiều lần tổ chức các hoạt động theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, tôi thấy bản thân mình gần
gũi với trẻ hơn tạo được lòng tin của phụ huynh.
* Đối với phụ huynh:
Phụ huynh rất phấn khởi và quan tâm hơn về việc học của trẻ. Đồng thời tự nguyện đóng góp nguyên liệu,
phế liệu để cô và cháu cùng chuẩn bị đồ dùng cho các hoạt động.
3. KẾT LUẬN:
3.1. Ý nghĩa của đề tài:
Người xưa có câu: "Có công mài sắt có ngày nên kim". Thật vậy, với sự miệt mài, phấn đấu không mệt mỏi
trong quá trình áp dụng nhiều giải pháp phù hợp tác động đến trẻ, tôi đã đưa đến cho trẻ một cách học nhẹ nhàng,
thoải mái. Trẻ đã mạnh dạn tự tin, tích cực hoạt động và phát huy tính sáng tạo của bản thân, phát triển mạnh về
tất cả mọi mặt. Trẻ đã có thái độ chú ý tập trung vào hoạt động, trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động một cách
hứng thú và say mê.
Xây dựng kế hoạch năm, tháng, tuần, ngày phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ . Luôn tìm cách làm
mới nội dung và đa dạng hóa hoạt động của trẻ, biết tạo ra tình huống có vấn đề và đề cao tính độc lập, tự chủ,
sáng tạo của trẻ. Luôn khuyến khích trẻ tìm cách giải quyết vấn đề. Nắm được đặc điểm tâm sinh lý của từng trẻ,
đặc điểm tình hình của trường, lớp để lựa chọn phương pháp giáo dục sao cho phù hợp.
Xây dựng môi trường thân thiện, an toàn, lành mạnh. Tạo sự thích thú khi đến trường, tự tin, tham gia một
cách tích cực, sáng tạo trong các hoạt động.
Để tổ chức tốt các hoạt động theo hướng lấy trẻ làm trung tâm. Trước hết bản thân phải xác định được
nhiệm vụ của người giáo viên mầm non là: “Cô giáo như mẹ hiền”, tận tình chịu thương chịu khó. Giáo viên tích
cực học tập bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ nhằm nâng cao chất lượng dạy học.
Cần phải làm tốt công tác phối hợp với phụ huynh. Kết hợp chặt chẽ với các bậc phụ huynh, các ban ngành
địa phương, làm tốt công tác tuyên truyền vận động phụ huynh hiểu và đồng tình với các kế hoạch của giáo viên
đưa ra để cùng phối hợp thực hiện.
Tăng cường sử dụng các trò chơi với nhiều hình thức khác nhau, đa dạng hóa các hoạt động của trẻ, quan
tâm giáo dục cá nhân trẻ trong nhóm bạn bè. Một điều rất quan trọng không thể thiếu được đó là động viên,
khuyến khích trẻ kịp thời tôn trọng ý kiến của trẻ, không chê trẻ và luôn tạo tập.
Tính xuyên suốt của đổi mới phương pháp giáo dục theo hướng lấy trẻ làm trung tâm chuyển từ hoạt động
thụ động sang việc tổ chức hướng dẫn trẻ hoạt động chủ động, độc lập, tự giác phát triển năng lực của mỗi cá
nhân. Cô giáo là người tổ chức, hướng dẫn các hoạt động, đồng thời khuyến khích, động viên trẻ có thể tham gia
khi cần thiết để tạo ra quá trình hoạt động tích cực của trẻ.
Muốn làm tốt vai trò của mình, cô giáo phải nắm bắt những biểu hiện tính tích cực, chủ động, sáng tạo của
trẻ, mặt khác phải biết áp dụng đồng bộ, khoa học và hợp lý các giải pháp sáng tạo đã nêu trên. Hy vọng rằng
chúng ta sẽ có một “thế hệ tương lai mai sau đầy triển vọng”.
3.2. Kiến nghị đề xuất:
Đối với ban giám hiệu nhà trường: Thường xuyên tổ chức các giờ dạy mẫu theo hướng giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm để giáo viên được hoạt động và rút kinh nghiệm.
7
Trang cấp đầy đủ hơn trang thiết bị, cơ sở vật chất để phục vụ cho các hoạt động được tốt hơn./.
8
XÁC NHẬN CỦA HĐKH NHÀ TRƯỜNG
XÁC NHẬN CỦA PHÒNG GD&ĐT LỆ THỦY
9