giao an ngu van 10 lap dan y bai van thuyet minh

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

LẬP DÀN Ý BÀI VĂN THUYẾT MINH

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
1. Kiến thức:
Giúp học sinh:
- Thấy được sự cần thiết của việc lập dàn ý khi làm văn nói chung và viết bài văn
thuyết minh nói riêng.
- Củng cố vững chắc hơn kĩ năng lập dàn ý.
2. Kĩ năng:
- Rèn luyện kĩ năng lập dàn ý cho bài văn thuyết minh.
3. Thái độ:
- Hình thành ở HS có kĩ năng sử dụng văn thuyết minh.
II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS.
1. GV: SGK + SGV + TLTK + GA
2. HS: Chuẩn bị bài theo câu hỏi hướng dẫn trong SGK
3. Phương pháp: Gợi tìm, thảo luận, trả lời câu hỏi trong SGK
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC.
Hoạt động 1 (5')
1. Kiểm tra bài cũ:
* Câu hỏi: Nêu các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh?
* Đáp án:


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

- Theo trình tự thời gian: Sự việc, sự vật theo quá trình hình thành, vận động, phát
triển, kết thúc, chấm dứt.
- Theo trình tự không gian: Sự vật, sự việc theo tổ chức vốn có: Trên- dưới; trongngoài; trước -sau... theo trình tự quan sát.
- Theo trình tự logic: Sự vật, sự việc theo mối quan hệ nhân - quả; chung - riêng;

liệt kê các mặt, các phương diện...
- Theo trình tự tổng hợp: kết hợp các trình tự trên.
* Giới thiệu bài mới: (1')
Nhằm giúp các em vận dụng những kiến thức và kĩ năng lập dàn ý về văn thuyết
minh, để lập được dàn ý cho một văn bản thuyết minh có đề tài gần gũi quen thuộc.
Ngày hôm nay chúng ta học bài “Lập dàn ý bài văn thuyết minh”.
Lập dàn ý là một khâu quan trọng trong quá trình làm văn. Đối với bài văn thuyết
minh cũng vậy. Song việc lập dàn ý cho bài văn thuyết minh có gì giống và khác
với việc lập dàn ý cho các kiểu VB khác?
* Bài mới:
HĐ CỦA GV

HĐ CỦA HS

Hoạt động 2 (10')

NỘI DUNG GHI BẢNG
I. Dàn ý bvtm:
1. Bố cục của BVTM.

- Nhắc lại bố cục của

- Mở bài: Giới thiệu sự vật,

một bài làm văn và

- Mở bài: Giới thiệu sự

sự việc, đời sống cụ thể của

nhiệm vụ của mỗi

vật, sự việc, nội dung cần

bài viết.

phần?

đề cập.

- Thân bài: Nội dung chính

- Bố cục 3 phần của

- Thân bài: Triển khai nội

của bài viết.


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

một bài làm văn có

dung chính của bài viết.

phù hợp với đặc điểm - Kết bài: Bày tỏ suy nghĩ,
của bài văn thuyết
đánh giá, cảm xúc của
minh ko? Vì sao?

- Kết bài: Nêu suy nghĩ,
hành động của người viết.

người viết.
Phù hợp với VB thuyết
minh. Vì VB thuyết minh
cũng là kết quả của thao
tác làm văn, người viết
cũng cần giới thiệu, trình

- So sánh sự giống và

bày rõ các nội dung thuyết

2. So sánh phần MB, KB

minh, có lúc cần miêu tả,

của VBTM với VBTS.

nêu cảm xúc, trình bày sự

khác của phần mở bài việc,...
và kết bài trong bài

ở phần mở bài.
- Khác: ở phần kết bài.

văn tự sự với bài văn
thuyết minh?

- Giống: cơ bản tương đồng

+ VB tự sự: chỉ nêu suy
So sánh phần mở bài và

nghĩ, cảm xúc của nhân vật

kết bài của bài văn tự sự

(người viết).

và bài văn thuyết minh:

+ VB thuyết minh: vừa trở
lại đề tài thuyết minh vừa
lưu lại cảm xúc, suy nghĩ lâu
bền trong lòng độc giả.

3. Các trình tự sắp xếp:
- Trình tự thời gian.


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

- Trình tự không gian.
- Nêu trình tự sắp xếp

- Điều này tuỳ thuộc vào

ý ở phần thân bài của

từng đối tượng.

VB thuyết minh?

Trình tự sắp xếp ý ở phần - Trình tự chứng minh.
thân bài:
- Thời gian: xưa - nay.

II. Lập dàn ý bv TM:

- Không gian: xa - gần;

1. Xác định đề tài.

ngoài - trong; dưới - trên,... - Một danh nhân văn hoá.

Hoạt động 3 (25')

- Nhận thức: dễ - khó;

- Đó là người mà anh (chị)

quen - lạ.

yêu thích và đã tìm hiểu kĩ.

- Trình tự chứng minh:

- Nguyễn Du, Nguyễn

phản bác- chứng minh.

Trãi....

Xác định rõ đối tượng

2. Xây dựng dàn ý:

thuyết minh:
- Một danh nhân văn hóa.
- Một tác giả văn học.
- Một nhà khoa học.
- Những nội dung
chính cần nêu ở phần
mở bài bài văn thuyết
minh?

- Một danh lam thắng
cảnh.
- Một phương pháp...

- Mở bài:


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

- Yêu cầu đối với mở
bài của VB thuyết

minh?

Lập dàn ý:
Mở bài:

- Thân bài:

- Nội dung chính: nêu
được đề tài (giới thiệu
được đối tượng thuyết
minh).
- Các bước cần làm

- Yêu cầu:

để có dàn ý phần thân + Giúp người đọc nhận ra
bài?

kiểu bài thuyết minh.
+ Thu hút được sự chú ý
của người đọc

- Kết bài:

Thân bài:

+ Nhìn lại những nét chính

- Nội dung chính: triển

đã TM về danh nhân.

khai các nội dung chính

- Các việc cần làm ở
phần kết bài?

cần thuyết minh.

+ Lưu giữ cảm xúc lâu bền

- Các bước cần làm:

trong lòng độc giả.

+ Tìm ý, chọn ý.
+ Sắp xếp các ý theo trình
tự không gian, thời gian,
nhận thức hoặc trình tự
chứng minh.

Yêu cầu hs thảo luận,

Kết bài:

III. Luyện tập:
Đề 1: Trình bày cách chế
biến món đậu phụ rán?

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

lập dàn ý cho 2 bài

- Trở lại đề tài của bài văn

văn thuyết minh:

thuyết minh.

Đề 1: Trình bày cách - Lưu lại những suy nghĩ,
chế biến món đậu phụ cảm xúc.
rán?

Đề 1:
Trình bày cách chế biến
món đậu phụ rán.
- MB: Giới thiệu món đậu
phụ rán.
- TB:
+ Nguyên liệu.

Đề 2:
Giới thiệu về tác giả văn
học Nguyễn Trãi?
- Lập dàn ý giới thiệu về
một tác giả văn học.
- Giới thiệu đôi nét về tiểu

Đề 2:

+ Cách chế biến.

sử của tác giả:

Giới thiệu về tác giả

+ Yêu cầu thành phẩm.

+ Họ tên: năm sinh, năm

văn học Nguyễn

- KB:

mất, quê quán.

Trãi?

+ Trở lại vấn đề.

+ Điểm lại những sự kiện

+ Nêu suy nghĩ, đánh giá.

lớn trong cuộc đời

Đề 2:
Giới thiệu về tác giả văn
học Nguyễn Trãi.

- MB: Giới thiệu sơ lược

của tác giả.
- Giới thiệu sự nghiệp sáng
tác của tác giả.
+ Điểm lại quá trình sáng
tác và số lượng tác phẩm.


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

về tác giả Nguyễn Trãi

+ Giá trị bao trùm về nội

(tên, hiệu, quê hương, gia

dung và nghệ thuật của tác

đình và tầm vóc của ông

phẩm.

trong lịch sử văn học dân

+ Đánh giá vị trí của tác giả

tộc.)

trong văn học sử.

- TB:
+ Giới thiệu các sự kiện
nổi bật trong cuộc đời
Nguyễn Trãi.
+ Giới thiệu về sự nghiệp
thơ văn
- KB:
+ Đánh giá vị trí của
Nguyễn Trãi trong lịch sử
dân tộc.
+ Nêu cảm xúc, suy nghĩ.

(Bảng phụ phần 2)
2. So sánh phần MB, KB của VBTM với VBTS.

So sánh
Giống nhau

Bài văn tự sự
Mở bài

Bài thuyết

Giới thiệu đối tượng (nhân vật, danh nhân)


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Kết bài

Nhấn mạnh ấn tượng chung về đối tượng (nhân vật, danh nhân),
tạo cho người đọc tình cảm, cảm xúc về họ.

Khác nhau

Mở bài

Giới thiệu nhân vật,

Kết thúc câu truyện

tình huống truyện
Kết bài

Giới thiệu địa điểm, vai Nhấn mạnh vai trò, vị trí, ý nghĩa
trò trong đời sống lịch

trong đời sống văn hoá, xã hội, khoa

sử, văn hoá, khái quát

học, lịch sử của của đồng.

về phương pháp, cách
làm…

Hoạt động 4 (4')
3. Củng cố, luyện tập.
* Củng cố: Nắm được các kiến thức đã học.

* Luyện tập : Làm bài tập theo hướng dẫn của GV.
* Dây dựng dàn ý cho bài văn thuyết minh cho các đề sau:
1. GT một tác giả văn học.
2. GT một tắm gương học tốt.
3. GT một phong trào của trường (lớp) mình.
4. Trình bày các bước của một quá trình học tập.
5. GT một tác phẩm văn học.
6. GT một thể loại văn học.
4. Hướng dẫn HS học bài và chuẩn bị bài mới:


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

* Bài cũ: Học bài theo hướng dẫn trong SGK
* Bài mới: Chuẩn bị bài mới