Quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục thanh niên học sinh cho cán bộ đoàn trường THPT huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

PHẠM QUANG ĐĂNG

QUẢN LÝ BỒI DƢỠNG KỸ NĂNG TỔ CHỨC
CÁC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THANH NIÊN HỌC SINH
CHO CÁN BỘ ĐOÀN TRƢỜNG THPT HUYỆN PHÙ NINH,
TỈNH PHÚ THỌ

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2015
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

PHẠM QUANG ĐĂNG

QUẢN LÝ BỒI DƢỠNG KỸ NĂNG TỔ CHỨC
CÁC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THANH NIÊN HỌC SINH
CHO CÁN BỘ ĐOÀN TRƢỜNG THPT HUYỆN PHÙ NINH,
TỈNH PHÚ THỌ
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. PHAN HỮU THAM

THÁI NGUYÊN - 2015
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi, các kết quả nghiên
cứu là trung thực và chƣa đƣợc công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Tác giả

Phạm Quang Đăng

i

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, chọn đề tài cũng nhƣ thực hiện luận văn Thạc sỹ
chuyên ngành Quản lý giáo dục, tác giả luôn nhận đƣợc sự quan tâm, giúp đỡ, tạo
điều kiện về nhiều mặt. Xin trân trọng cảm ơn TS. Phan Hữu Tham, ngƣời hƣớng dẫn
khoa học, luôn tận tình và động viên giúp đỡ cho tác giả nghiên cứu và hoàn thành
luận văn này. Xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các giáo sƣ, phó giáo sƣ, tiến sĩ đã quan
tâm nhiệt tình góp ý cho tác giả trong quá trình thực hiện luận văn.

Xin trân trọng cảm ơn Phòng đào tạo (sau đại học), Khoa Tâm lý giáo dục
Trƣờng Đại học Sƣ phạm Thái Nguyên, các thầy cô giáo đã giảng dạy và tạo điều
kiện thuận lợi nhất trong quá trình học tập, nghiên cứu và rèn luyện tại nhà trƣờng.
Xin chân thành cảm ơn Ban thƣờng vụ Huyện đoàn Phù Ninh; Lãnh đạo các
trƣờng THPT; cán bộ, ĐVTN các trƣờng THPT huyện Phù Ninh; các bạn cùng lớp
Cao học Quản lý giáo dục Khoá 21a - Khoa Tâm lý giáo dục, Trƣờng Đại học Sƣ
phạm Thái Nguyên đã động viên giúp đỡ trong quá trình học tập và cộng tác giúp tác
giả hoàn thành luận văn này.
Trong luận văn này, tác giả muốn trao đổi cùng quý bạn đọc về biện pháp quản
lý bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục thanh niên học sinh cho đội ngũ
cán bộ đoàn trƣờng THPT huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ. Hy vọng rằng nó có thể góp
phần giúp bạn đọc hiểu thêm một phần về công tác này.
Mặc dù đã hết sức cố gắng nhƣng luận văn này không khỏi còn những hạn
chế. Tác giả tha thiết mong quý bạn đọc thông cảm và đóng góp ý kiến.
Xin trân trọng cảm ơn!
Phú Thọ, tháng 4 năm 2015
Tác giả

Phạm Quang Đăng

ii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... ii

MỤC LỤC ................................................................................................................... iii
KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN.............................................................. iv
DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................... v
DANH MỤC CÁC HÌNH............................................................................................ vi
MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................ 2
3. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................................ 2
4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu .......................................................................... 3
5. Giả thuyết khoa học .................................................................................................. 3
6. Phạm vi và giới hạn nghiên cứu ............................................................................... 3
7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài .................................................................. 3
8. Phƣơng pháp nghiên cứu .......................................................................................... 4
9. Cấu trúc luận văn ...................................................................................................... 4
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ BỒI DƢỠNG KỸ NĂNG TỔ
CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THANH NIÊN HỌC SINH CHO
CÁN BỘ ĐOÀN TRƢỜNG THPT ........................................................................... 6
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu ................................................................................ 6
1.2. Một số khái niệm cơ bản trong đề tài .................................................................... 8
1.2.1. Khái niệm bồi dƣỡng ...................................................................................... 8
1.2.2. Khái niệm kỹ năng.......................................................................................... 8
1.2.3. Khái niệm kỹ năng tổ chức ........................................................................... 10
1.2.4. Hoạt động giáo dục thanh niên học sinh ở trƣờng THPT ............................ 13
1.2.5. Bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục TN HS trƣờng THPT ............ 15
1.2.6. Cán bộ Đoàn trƣờng THPT .......................................................................... 16

iii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

1.3. Một số vấn đề lý luận cơ bản về công tác Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong
trƣờng trung học phổ thông ........................................................................................ 17
1.3.1. Quan điểm cơ bản của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh và
Đảng cộng sản Việt Nam về vị trí, vai trò, nhiệm vụ của Đoàn TNCS
Hồ Chí Minh ................................................................................................ 17
1.3.2. Vị trí, vai trò, nhiệm vụ của BCH Huyện Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.................. 18
1.3.3. Vị trí, vai trò, nhiệm vụ của BCH Đoàn trƣờng THPT ................................ 20
1.4. Một số vấn đề lý luận về bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục
thanh niên học sinh cho cán bộ đoàn trƣờng THPT ................................................... 21
1.4.1. Mục đích bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục thanh niên
học sinh cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ..................................................... 21
1.4.2. Nội dung bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục thanh niên
học sinh cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ..................................................... 21
1.4.3. Phƣơng pháp bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục thanh
niên học sinh cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ............................................. 22
1.4.4. Hình thức tổ chức bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục
thanh niên học sinh cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ................................... 23
1.4.5. Kết quả bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục thanh niên
học sinh cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ..................................................... 24
1.4.6. Những yếu tố ảnh hƣởng đến công tác bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt
động giáo dục thanh niên học sinh cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ................. 24
1.5. Một số vấn đề lý luận về quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các
hoạt động giáo dục thanh niên học sinh cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ................... 24
1.5.1. Xác định đối tƣợng bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục
thanh niên học sinh cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ................................... 25
1.5.2. Lập kế hoạch bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục thanh
niên học sinh cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ............................................. 26

1.5.3. Nội dung quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động
giáo dục thanh niên học sinh cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT .................... 26
1.5.4. Chỉ đạo hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục
thanh niên học sinh cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ................................... 28
iv

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




1.5.5. Tổ chức thực hiện nội dung chƣơng trình và kế hoạch bồi dƣỡng kỹ
năng tổ chức các hoạt động giáo dục thanh niên học sinh cho cán bộ
Đoàn trƣờng THPT ...................................................................................... 28
1.5.6. Quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả các lớp bồi dƣỡng kỹ năng
tổ chức các hoạt động giáo dục thanh niên học sinh cho cán bộ Đoàn
trƣờng THPT ............................................................................................... 29
1.5.7. Những yếu tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng
tổ chức các hoạt động giáo dục TN HS cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT .......... 30
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ........................................................................................... 31
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ BỒI DƢỠNG KỸ NĂNG TỔ CHỨC
CÁC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THANH NIÊN HỌC SINH CHO CÁN BỘ
ĐOÀN TRƢỜNG THPT HUYỆN PHÙ NINH, TỈNH PHÚ THỌ ...................... 32
2. 1. Giới thiệu về huyện Phù Ninh và Đoàn TN huyện Phù Ninh ............................ 32
2.1.1. Khái quát chung về huyện Phù Ninh ............................................................ 32
2.1.2. Giới thiệu về Đoàn TNCS Hồ Chí Minh huyện Phù Ninh và Đoàn
TNCS Hồ Chí Minh khối trƣờng THPT huyện Phù Ninh...................................... 33
2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng quản lý bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt
động giáo dục TN HS cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ ... 38
2.2.1. Mục đích khảo sát ......................................................................................... 38

2.2.2. Nội dung khảo sát ......................................................................................... 38
2.2.3. Đối tƣợng khảo sát ....................................................................................... 38
2.2.4. Phƣơng pháp khảo sát................................................................................... 39
2.2.5. Địa bàn khảo sát ........................................................................................... 39
2.2.6. Kết quả khảo sát ........................................................................................... 39
2.3. Cán bộ Đoàn trƣờng THPT ................................................................................ 39
2.4. Khảo sát thực trạng hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo
dục TN HS cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ ............. 50
2.4.1. Số lƣơ ̣ng cán bô ̣ Đoàn đƣơ ̣c tham gia các lớp bồ i dƣỡng kỹ năng tổ chƣ́c
các hoạt động giáo dục TN HS cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT
.................... 50
2.4.2. Thời gian tổ chƣ́c bồ i dƣỡng kỹ năng tổ chƣ́c các hoa ̣t đô ̣ng giáo du ̣c TN
HS cho cán bô ̣ Đoàn trƣờng THPT ............................................................. 52
v

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




2.4.3. Về chủ thể bồ i dƣỡng kỹ năng tổ chƣ́c các hoa ̣t đô ̣ng giáo dục TN HS
cho cán bô ̣ Đoàn trƣờng THPT hiê ̣n nay ..................................................... 54
2.4.4. Về Nô ̣i dung bồ i dƣỡng kỹ năng tổ chƣ́c các hoa ̣t đô ̣ng giáo du ̣c TN HS
cho cán bô ̣ Đoàn trƣờng THPT hiê ̣n nay ..................................................... 55
2.4.5. Về hình thƣ́c các lớp bồ i dƣỡng và phƣơng pháp bồi dƣỡng kỹ năng tổ
chƣ́c các hoa ̣t đô ̣ng giáo du ̣c TN HS cho cán bô ̣ Đoàn trƣờng THPT
hiê ̣n nay ....................................................................................................... 57
2.4.6. Chƣơng triǹ h bồ i dƣỡng kỹ năng tổ chƣ́c các hoa ̣t đô ̣ng giáo du ̣c TN HS
cho cán bô ̣ Đoàn trƣờng THPT hiê ̣n nay ..................................................... 59
2.5. Thực trạng quản lý bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục TN

HS cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ .......................... 60
2.5.1. Thực trạng về xây dựng Kế hoạch bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt
động giáo dục TN HS cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ............................. 60
2.5.2. Thực trạng về tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức
các hoạt động giáo dục TN HS cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ............... 62
2.5.3. Thực trạng về chỉ đạo hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt
động giáo dục TN HS cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ............................. 64
2.5.4. Thực trạng về kiểm tra đánh giá chất lƣợng bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức
các hoạt động giáo dục TN HS cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT .................... 65
2.5.5. Ƣu điểm, hạn chế trong công tác quản lý bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các
hoạt động giáo dục TN HS cho cán bộ đoàn trƣờng THPT huyện Phù
Ninh, tỉnh Phú Thọ .................................................................................... 68
2.5.6. Nguyên nhân hạn chế, những vấn đề đặt ra cho quản lý bồi dƣỡng kỹ năng tổ
chức các hoạt động giáo dục TN HS cho cán bộ đoàn trƣờng THPT huyện
Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ trong giai đoạn hiện nay ......................................... 69
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ........................................................................................... 71
Chƣơng 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ BỒI DƢỠNG KỸ NĂNG TỔ
CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THANH NIÊN HỌC SINH CHO
CÁN BỘ ĐOÀN CÁC TRƢỜNG THPT HUYỆN PHÙ NINH TỈNH PHÚ
THỌ ĐÁP ỨNG NHU CẦU THANH VẬN HIỆN NAY ...................................... 72
3.1. Các nguyên tắc để xây dựng biện pháp ............................................................... 72

vi

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




3.2. Biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo

dục TN HS cho cán bộ đoàn trƣờng THPT huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ ............. 72
3.2.1. Bồi dƣỡng nhận thức cho cán bộ đoàn trƣờng THPT huyện Phù Ninh,
tỉnh Phú Thọ về tầm quan trọng của công tác bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức
các hoạt động giáo dục TN HS cho cán bộ đoàn các trƣờng THPT huyện
Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ................................................................................ 72
3.2.2. Hoàn thiện nội dung chƣơng trình bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt
động giáo dục TN HS cho các đối tƣợng cán bộ đoàn trƣờng THPT
huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ có trình độ khác nhau ................................... 74
3.2.3. Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt
động giáo dục TN HS cho cán bộ đoàn trƣờng THPT huyện Phù Ninh,
tỉnh Phú Thọ ................................................................................................. 76
3.2.4. Cải tiến công tác kiểm tra đánh giá kết quả bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức
các hoạt động giáo dục THN HS cho cán bộ đoàn các trƣờng THPT
huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ .................................................................... 78
3.2.5. Tăng cƣờng quản lý giảng viên, học viên lớp bồi dƣỡng và phối hợp các
lực lƣợng tham gia bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục
thanh niên học sinh cho cán bộ đoàn trƣờng THPT huyện Phù Ninh,
tỉnh Phú Thọ ................................................................................................ 80
3.2.6. Kiểm tra đánh giá kịp thời hiệu quả bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt
động giáo dục thanh niên học sinh cán bộ đoàn các trƣờng THPT và
xác định nhu cầu bồi dƣỡng tiếp theo ......................................................... 82
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ........................................................................ 84
3.4. Khảo nghiệm mức độ cấp thiết, tính khả thi của các biện pháp .......................... 85
3.4.1. Tổ chức khảo nghiệm mức độ cấp thiết, tính khả thi của các biện pháp ..... 85
3.4.2. Tổ chức thử nghiệm biện pháp ..................................................................... 87
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ........................................................................................... 91
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ......................................................................... 92
1. Kết luận .................................................................................................................. 92
2. Khuyến nghị ........................................................................................................... 94
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 96

vii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




PHỤ LỤC................................................................................................................... 99

viii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

Viết tắt

Viết đầy đủ

BCH

Ban chấp hành

BTV

Ban thƣờng vụ

CNH, HĐH

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

ĐVTN

Đoàn viên thanh niên

GV

Giáo viên

HS

Học sinh

KNTC

Kỹ năng tổ chức

THPT

Trung học phổ thông

TNCS

Thanh niên cộng sản

TN

Thanh niên

TTN

Thanh thiếu nhi

TW

Trung ƣơng

UV

Ủy viên

iv

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Số liệu thống kê tổng hợp cán bộ Đoàn trƣờng THPT huyện Phù Ninh ... 40
Bảng 2.2. Số liệu thống kê tổng hợp số lƣợng cán bộ, ĐVTN trƣờng THPT
huyện Phù Ninh ....................................................................................... 41
Bảng 2.3. Số liệu thống kê cơ cấu và trình độ chuyên môn, lý luận chính trị cán
bộ đoàn trƣờng THPT huyện Phù Ninh .................................................. 42
Bảng 2.4. Số liệu thống kê độ tuổi Cán bộ Đoàn trƣờng THPT huyện Phù Ninh ............ 44
Bảng 2.5. Số liệu thống kê về chế độ chính sách đối với cán bộ Đoàn trƣờng THPT......... 46
Bảng 2.6. Cán bộ Đoàn tự đánh giá trình độ kỹ năng tổ chức.................................... 48

Bảng 2.7. ĐVTN đánh giá trình độ kỹ năng tổ chức của cán bộ Đoàn ...................... 49
Bảng 2.8. Số lƣợng cán bộ Đoàn tham gia số lớp bồi dƣỡng kỹ năng ....................... 51
Bảng 2.9. Thời gian các lớp bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức cho cán bộ Đoàn ................ 53
Bảng 2.10. Chủ thể bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức cho cán bộ Đoàn ............................. 54
Bảng 2.11. Ý kiến cán bộ Đoàn về nội dung bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức .................. 55
Bảng 2.12. Ý kiến của học viên về những hình thƣ́c bồ i dƣỡng kỹ năng tổ chức
cho cán bộ Đoàn ...................................................................................... 57
Bảng 2.13. Ý kiến của học viên về những phƣơng pháp áp dụng trên các lớp bồ i
dƣỡng kỹ năng tổ chức cho cán bộ Đoàn ................................................ 58
Bảng 2.14. Ý kiến của các đối tƣợng về mức độ chƣơng trình bồi dƣỡng kỹ năng
cho cán bộ đoàn ....................................................................................... 59
Bảng 2.15. Ý kiến của lãnh đạo , chuyên viên trung tâm bồi dƣỡng chính trị , cán
bộ Huyện đoàn , Bí thƣ đoàn trƣờng THPT về mức độ quản lý xây
dựng kế hoạch bồ i dƣỡng kỹ năng tổ chức cho cán bộ Đoàn ................. 61
Bảng 2.16. Ý kiến của các đối tƣợng về mức độ quản lý thực hiện kế hoạch bồ i
dƣỡng kỹ năng tổ chức cho cán bộ đoàn ................................................. 63
Bảng 2.17. Ý kiến của lãnh đạo , chuyên viên trung tâm bồi dƣỡng chính trị , cán
bộ Huyện đoàn , Bí thƣ đoàn trƣờng THPT về mức độ quản lý chỉ
đạo triển khai hoạt động bồ i dƣỡng kỹ năng tổ chức cho cán bộ Đoàn .. 64

v

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




Bảng 2.18. Ý kiến của các đối tƣợng về các hình thức kiểm tra đánh giá kết quả
các lớp bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức cho cán bộ Đoàn ............................. 66
Bảng 2.19. Ý kiến của các đối tƣợng về quản lý kiểm tra đánh giá hoạt động bồ i

dƣỡng kỹ năng tổ chức cho cán bộ Đoàn ................................................ 67
Bảng 3.1. Ý kiến của các đối tƣợng về tính cấp thiết, tính khả thi của các biện
pháp quản lý bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục TN
HS cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT .......................................................... 86
Bảng 3.2. Ý kiến của các đối tƣợng về hình thức bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các
hoạt động giáo dục TN HS cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT thông qua
hoạt động cụm thi đua khối trƣờng THPT ............................................... 88

vi

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 1.1. Sơ đồ mối quan hệ lẫn nhau giữa các thành phần kỹ năng tổ chức của
N.V. Kuzmina............................................................................................ 13
Hình 2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy Huyện đoàn Phù Ninh ................................. 35
Hình 2.2. Sơ đồ hệ thống cơ cấu tổ chức Đoàn trƣờng THPT huyện Phù Ninh ........ 36
Hình 2.3. Cán bộ Đoàn tự đánh giá trình độ kỹ năng tổ chức của cán bộ Đoàn ........ 49
Hình 2.4. ĐVTN đánh giá trình độ kỹ năng tổ chức của cán bộ Đoàn ...................... 50
Hình 2.5. Thời gian các lớp bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức cho cán bộ Đoàn ................ 53
Hình 2.6. Chủ thể bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức cho cán bộ Đoàn ................................ 54
Hình 3.1. Sơ đồ mối quan hệ các biện pháp quản lý bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức
các hoạt động giáo dục TN HS cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT ................ 85

vi

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong tiến trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn luôn quan tâm đặc biệt đến
công tác cán bộ và chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã khẳng định: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “Muôn việc thành công
hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 3 BCH TW
(khoá VII) đã chỉ rõ: “Cán bộ có vai trò cực kỳ quan trọng hoặc kìm hãm hoặc thúc
đẩy tiến trình đổi mới”. Trong đó, cán bộ đoàn là cán bộ kế cận của Đảng trực tiếp
làm công tác thanh, thiếu nhi, là nguồn cung cấp cán bộ cho cả hệ thống chính trị, là
những ngƣời tham gia trực tiếp trong việc giáo dục thế hệ trẻ, là nhân tố then chốt
quyết định đến sự vững mạnh của các tổ chức Đoàn, Hội, Đội; đồng thời tích cực
tham gia xây dựng Đảng và chính quyền. Do đó, cần phải xây dựng đội ngũ cán bộ
đoàn vững mạnh trên các mặt công tác nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác
Đoàn và phong trào thanh, thiếu nhi trong giai đoạn mới.
Cán bộ đoàn nói chung và trong trƣờng THPT nói riêng lại có ý nghĩa vô cùng
quan trọng. Cán bộ đoàn thông qua hoạt động của mình để tổ chức các hoạt động nhằm
nâng cao chất lƣợng giáo dục cho Nhà trƣờng, bồi dƣỡng, giáo dục học sinh phát triển
toàn diện: giỏi về tri thức khoa học và có hệ thống năng lực cơ bản để đáp ứng yêu cầu
xã hội, góp phần đào tạo nguồn nhân lực trẻ vừa “hồng” vừa “chuyên” phục vụ sự
nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nƣớc. Vì vậy, hoạt động giáo dục ở trƣờng
THPT không chỉ là những hoạt động trong giờ lên lớp mà phải gồm cả hoạt động ngoài
giờ lên lớp. Vậy nên, bồi dƣỡng các kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục thanh niên
học sinh cho cán bộ đoàn trƣờng THPT là một nội dung quan trọng, thƣờng xuyên
đƣợc các cấp bộ Đoàn tập trung thực hiện với quan điểm: vừa chú trọng chất lƣợng,
vừa mở rộng phạm vi bồi dƣỡng cán bộ nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ đoàn có đủ
trình độ, năng lực và đảm bảo về số lƣợng để đảm đƣơng nhiệm vụ theo yêu cầu.

Tuy nhiên, trong thời gian qua, công tác quản lý bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các
hoạt động giáo dục thanh niên học sinh cho cán bộ đoàn trƣờng THPT vẫn còn nhiều
bất cập, thiếu tập trung, chƣa hoàn thiện, chỉ giải quyết đƣợc những yêu cầu trƣớc mắt
mà chƣa đáp ứng đƣợc mục tiêu cơ bản, lâu dài; Một bộ phận cán bộ đoàn, sau khi
đƣợc bồi dƣỡng chƣa đƣợc phát huy tốt, vẫn còn lúng túng trong các hoạt động phong
1
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




trào, chƣa chủ động, sáng tạo trong công việc. Mặt khác, cán bộ đoàn các trƣờng THPT
hiện nay đa phần không qua đào tạo công tác thanh vận, cán bộ đƣợc tuyển vào ngành
Giáo dục là sinh viên sƣ phạm tốt nghiệp các trƣờng Cao đẳng, Đại học và là học sinh
đang học tại trƣờng, hầu hết là kiêm nhiệm và thƣờng xuyên có sự luân chuyển.
Để đáp ứng nhu cầu công tác thanh vận hiện nay, ngƣời cán bộ đoàn cần đƣợc
bồi dƣỡng một cách toàn diện với những nội dung phù hợp theo vị trí công tác, với
đặc thù từng đối tƣợng, phù hợp với điều kiện tổ chức của đơn vị. Do đó, công tác
bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục thanh niên học sinh cho cán bộ
đoàn cần tập trung vào những nội dung cơ bản nhƣ: Kỹ năng tổ chức các hoạt động
tập thể, sinh hoạt, hội họp, diễn đàn, tọa đàm, hội thi, hội diễn, kỹ năng hoạt động
xã hội…; kinh nghiệm thực tiễn; đáp ứng với yêu cầu mới của Đoàn trong giai đoạn
hiện nay là yêu cầu bức thiết; đội ngũ cán bộ đoàn mạnh là yếu tố quyết định thực
hiện thắng lợi mục tiêu nhiệm vụ của Đoàn trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nƣớc.
Với những lý do nêu trên. Để nâng cao kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục
thanh niên học sinh cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT tôi chọn đề tài: “Quản lý bồi
dưỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục thanh niên học sinh cho cán bộ
đoàn trường THPT huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ” làm vấn đề nghiên cứu cho
luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý giáo dục.

2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng công tác bồi dƣỡng cho cán bộ đoàn các
trƣờng THPT huyện Phù Ninh, xây dựng biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng
tổ chức các hoạt động giáo dục thanh niên học sinh cho cán bộ đoàn các trƣờng THPT
huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ nhằm nâng cao chất lƣợng của hoạt động này.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu, xây dựng cơ sở lý luận của công tác quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ
năng tổ chức các hoạt động giáo dục thanh niên học sinh cho cán bộ đoàn trƣờng THPT.
- Phân tích thực trạng quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt
động giáo dục thanh niên học sinh cho cán bộ đoàn trƣờng THPT huyện Phù Ninh,
tỉnh Phú Thọ.
2

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




- Đƣa ra các biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt
động giáo dục thanh niên học sinh cho cán bộ đoàn trƣờng THPT huyện Phù Ninh,
tỉnh Phú Thọ nhằm nâng cao nghiệp vụ công tác cán bộ đoàn trƣờng THPT trong
huyện để đáp ứng nhu cầu công tác thanh vận hiện nay.
4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động quản lý bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục thanh
niên học sinh cho cán bộ đoàn ở trƣờng THPT.
4.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục
thanh niên học sinh cho cán bộ đoàn trƣờng THPT huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ.
5. Giả thuyết khoa học

Công tác tổ chức các hoạt động giáo dục thanh niên học sinh của cán bộ Đoàn
trƣờng THPT còn có những lúng túng, bất cập. Nếu đề suất đƣợc các biện pháp quản
lý bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động nói trên sẽ góp phần nâng cao chất lƣợng
hoạt động giáo dục thanh niên học sinh.
6. Phạm vi và giới hạn nghiên cứu
Công tác quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục
thanh niên học sinh cho cán bộ đoàn các trƣờng THPT.
Địa bàn nghiên cứu các trƣờng THPT huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ.
Thời gian nghiên cứu: Từ năm 2012 – 2014
Khách thể khảo sát: Cán bộ Huyện đoàn 03 ngƣời; cán bộ trung tâm bồi dƣỡng
chính trị 04 ngƣời; cán bộ quản lý trƣờng THPT 03 ngƣời; cán bộ Đoàn trƣờng THPT
75 ngƣời, ĐVTN 150 ngƣời.
Nội dung nghiên cứu: Nghiên cứu biện pháp quản lý bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức
các hoạt động giáo dục cho cán bộ đoàn trƣờng THPT.
7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
7.1. Ý nghĩa khoa học
Luận văn góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận về công tác quản lý chất
lƣợng đội ngũ cán bộ đoàn các trƣờng THPT trong công tác Đoàn và phong trào
Thanh niên hiện nay.
3

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




7.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận văn đánh giá đƣợc thực trạng công tác quản lý bồi dƣỡng nâng cao chất
lƣợng đội ngũ cán bộ đoàn các trƣờng THPT trong huyện, phát hiện ra những hạn chế
cần khắc phục và từ đó hoàn thiện, đổi mới biện pháp quản lý bồi dƣỡng cán bộ đoàn

trong các trƣờng THPT cho hợp lý hơn và có tính khả thi cao.
8. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ nghiên cứu đề ra, tác giả sử dụng một
số phƣơng pháp dƣới đây:
8.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận
- Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết
- Phương pháp hệ thống hóa
Bằng các phƣơng pháp trên để nghiên cứu các Chỉ thị, Nghị quyết, các văn kiện
của Đảng và Nhà nƣớc, của TW Đoàn về công tác quản lý nguồn nhân lực, quản lý
đội ngũ cán bộ đoàn các trƣờng THPT; tham khảo, phân tích các tài liệu khoa học,
sách báo có liên quan đến vấn đề nghiên cứu.
8.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp phỏng vấn, lấy ý kiến chuyên gia.
- Phương pháp điều tra viết bằng anket
Bằng các phƣơng pháp trên để trao đổi, trò chuyện, hệ thống bảng hỏi với cán
bộ quản lý, ĐVTN, cán bộ Đoàn để thu thập những thông tin về bồi dƣỡng, quản lý
bồi dƣỡng KNTC các hoat động giáo dục TN HS cho cán bộ đoàn trƣờng THPT và
khảo nghiệm, thử nghiệm các biện pháp đề xuất.
8.3. Phương pháp thống kê toán học
Dùng phƣơng pháp này để xứ lý kết quả nghiên cứu các phƣơng pháp nghiên
cứu khác mang lại.
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận và khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo
và phục lục, luận văn đƣợc trình bày thành 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận của quản lý bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động
giáo dục thanh niên học sinh cho cán bộ đoàn trƣờng THPT.
4
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Chƣơng 2: Thực trạng quản lý bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo
dục thanh niên học sinh cho cán bộ đoàn trƣờng THPT huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ.
Chƣơng 3: Một số biện pháp quản lý bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo
dục thanh niên học sinh cho cán bộ đoàn trƣờng THPT huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ.

5

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ BỒI DƢỠNG
KỸ NĂNG TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THANH NIÊN
HỌC SINH CHO CÁN BỘ ĐOÀN TRƢỜNG THPT
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
Một trong những yếu tố quan trọng quyết định chất lƣợng và hiệu quả của hoạt
động Đoàn và phong trào thanh niên chính là đội ngũ cán bộ đoàn. Họ sẽ là ngƣời
tham gia vào sự nghiệp giáo dục, tập hợp, đoàn kết thanh niên thành những con ngƣời
có đủ năng lực đáp ứng yêu cầu của xã hội hiện đại. Để có đƣợc đội ngũ cán bộ đoàn
đủ mạnh, đáp ứng đƣợc yêu cầu đổi mới hiện nay, vấn đề bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức
cho cán bộ đoàn là cần thiết và quan trọng. Vấn đề này đã đƣợc các nhà lãnh đạo các
cấp quan tâm, nhất là trong giai đoạn hiện nay. Bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt
động giáo dục thanh niên là một trong những đặc trƣng cơ bản của ngƣời cán bộ
đoàn. Đó là một trong những kỹ năng cơ bản trong hệ thống kỹ năng công tác thanh
niên, góp phần đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt thanh niên, giúp ngƣời cán bộ
tổ chức một cách có hiệu quả các hoạt động của Đoàn nhằm thực hiện nhiệm vụ chức

năng của tổ chức mình và mang lại lợi ích thiết thực cho đoàn viên, thanh niên.
Các nƣớc trên thế giới, hay tại một số quốc gia Châu Á nhƣ: Trung Quốc, Hàn
Quốc, Nhật Bản đã đƣa ra nhiều ƣu đãi đối với cán bộ làm công tác thanh niên, tìm
kiếm các tài năng để đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ cán bộ này.
Ở Việt Nam, xác định đƣợc vai trò quan trọng về phát triển kĩ năng công tác cho
thanh niên trƣớc đòi hỏi của xã hội, tại Đại hội đại biểu Đoàn toàn quốc lần thứ IX, tổ
chức Đoàn đã đƣa vào chƣơng trình hành động của mình trong phong trào “4 đồng
hành cùng thanh niên lập thân lập nghiệp” trong đó có một nội dung quan trọng đó
là: “Đồng hành với thanh niên trong việc nâng cao kỹ năng xã hội, giúp thanh niên
hình thành kỹ năng cần thiết trong làm việc, giao tiếp và hoạt động xã hội” [28]. Đây
là hƣớng đi đúng đắn sát thực với nhu cầu của thanh niên và của xã hội và sẽ đem lại
hiệu quả cao trong giáo dục thanh niên và uy tín của Đoàn.
Mặc dù hiện nay, hệ thống các kỹ năng đã đƣợc đề cập đến nhiều trong các tài
liệu (sách, báo, báo cáo, nghị quyết... của Đoàn, Hội), đã khẳng định vai trò, tầm
6
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




quan trọng và nêu ra nhiều loại, nhóm kỹ năng của hệ thống kỹ năng công tác thanh
niên nhƣ: Kỹ năng tổ chức hoạt động thanh thiếu niên của Phạm Đình Nghiệp (NXB
Thanh niên, 2003); Kỹ năng nghiệp vụ công tác văn phòng của Đoàn thanh niên của
Ban tổ chức Trung ƣơng Đoàn (NXB Thanh niên, năm 2006); Kỹ năng công tác của
cán bộ Hội LHTN Việt Nam của Hội đồng huấn luyện Trung ƣơng Hội (NXB Thanh
niên, năm 2006); Kỹ năng thiết kế các mô hình hoạt động Thanh thiếu niên của Trần
Hoàng Trung (NXB Văn hóa Thông tin, năm 2007); Kỹ năng và Phƣơng pháp công
tác thanh niên của Dƣơng Tự Đam (NXB Thanh niên, năm 2009); Kỹ năng tổ chức
các hoạt động công tác thanh thiếu niên của Phạm Đình Nghiệp và Lê Văn Cầu (NXB
Thanh niên, năm 2010)… Nhƣng thực tế, các tài liệu trên chƣa nhiên cứu sâu, cụ thể

về vấn đề về quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục
thanh niên cho đội ngũ cán bộ đoàn trƣờng học.
Trải qua các giai đoạn phát triển của đất nƣớc, vấn đề bồi dƣỡng đƣợc nâng lên
một tầm cao mới. Thủ tƣớng Chính phủ đã có quyết định số 2264/QĐ-TTg ngày 16
tháng 12 năm 2014 “về việc phê duyệt Đề án đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Đoàn TNCS
Hồ Chí Minh giai đoạn 2015-2020”. Các cấp bộ Đoàn đã tập trung hơn vào việc cử
cán bộ đoàn đi học nâng cao trình độ, bồi dƣỡng chuyên môn, nghiệp vụ…
Quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục thanh
niên cho cán bộ đoàn trƣờng THPT là một hoạt động không thể thiếu đƣợc trong
công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu niên. Các vấn đề liên quan đến quản lý hoạt
động bồi dƣỡng cán bộ đoàn trƣờng THPT đƣợc các cấp bộ đoàn quan tâm, không ít
chuyên gia đề cập tới.
Những năm gần đây, đƣợc sự quan tâm, chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng và sự
phối hợp chặt chẽ của các ngành, công tác quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ
chức các hoạt động giáo dục thanh niên học sinh cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT
đã đạt đƣợc nhiều kết quả. Tuy nhiên, việc bồi dƣỡng nguồn cán bộ để thay thế
còn chƣa chƣa kịp thời; một bộ phận cán bộ Đoàn còn bất cập về trình độ, kiến
thức, năng lực tổ chức thực hiện, đặc biệt là kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo
dục thanh niên học sinh. Công tác quản lý hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức
các hoạt động giáo dục thanh niên học sinh cho cán bộ Đoàn trƣờng THPT vẫn
còn có những khó khăn, hạn chế… Do đó, việc đƣa ra các biện pháp quản lý hoạt

7

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




động bồi dƣỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục thanh niên học sinh cho

cán bộ Đoàn trƣờng THPT là rất cần thiết.
1.2. Một số khái niệm cơ bản trong đề tài
1.2.1. Khái niệm bồi dưỡng
Theo Đại từ điển tiếng Việt: Bồi dƣỡng là làm cho tăng thêm năng lực hoặc
phẩm chất [22]. Nhƣ vậy, có thể hiểu: bồi dƣỡng chính là quá trình bổ sung tri thức
và kỹ năng nhằm tăng cƣờng về năng lực và phẩm chất.
Theo UNESCO định nghĩa bồi dƣỡng với ý nghĩa nâng cao nghề nghiệp. Quá trình
này chỉ diễn ra khi cá nhân và tổ chức có nhu cầu nâng cao kiến thức hoặc kỹ năng
chuyên môn nghiệp vụ của bản thân nhằm đáp ứng nhu cầu lao động nghề nghiệp.
Nguyễn Minh Đƣờng cùng nhóm tác giả đề tài KX 07 - 14 cho rằng bồi dƣỡng
có thể coi là quá trình cập nhật kiến thức và kỹ năng còn thiếu hoặc đã lạc hậu trong
một cấp học, bậc học và thƣờng xuyên đƣợc xác nhận bằng một chứng chỉ [13].
Mục đích bồi dƣỡng nhằm nâng cao phẩm chất và năng lực chuyên môn để
ngƣời lao động có cơ hội củng cố, mở mang hoặc nâng cao hệ thống tri thức, kỹ năng
kỹ xảo chuyên môn nghiệp vụ có sẵn nhằm nâng cao chất lƣợng và hiệu quả công
việc đang làm.
Bồi dƣỡng thực chất là bổ sung “bồi đắp” những thiếu hụt về tri thức, cập nhật cái
mới trên cơ sở “nuôi dƣỡng” những cái cũ còn phù hợp để mở mang có hệ thống những
tri thức, kỹ năng, nghiệp vụ, làm giàu vốn hiểu biết, nâng cao hiệu quả lao động.
Chúng ta đang phấn đấu xây dựng một xã hội học tập với phƣơng châm “giáo
dục thường xuyên”, “học tập suốt đời” thì đào tạo, bồi dƣỡng là quá trình thống nhất.
Bồi dƣỡng là sự tiếp nối quá trình đào tạo chứ không phải là khởi đầu; cũng có khi
bồi dƣỡng lại tạo ra tiền đề về tiêu chuẩn cho quá trình đào tạo chính quy ở bậc cao
hơn trong lĩnh vực cụ thể.
Nhƣ vậy theo tác giả: Bồi dưỡng là trang bị, cập nhật, bổ túc thêm một số kiến
thức, kỹ năng cần thiết, nâng cao hiểu biết sau khi đã được đào tạo cơ bản, cung cấp
thêm những kiến thức còn thiếu hoặc đã lạc hậu về chuyên môn chuyên ngành cụ thể,
mang tính ứng dụng.
1.2.2. Khái niệm kỹ năng
8

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




Khi nghiên cứu về kỹ năng, các nhà tâm lý học thƣờng quan niệm kỹ năng là
phƣơng thức thực hiện hành động phù hợp với mục đích và điều kiện hành động mà
con ngƣời đã nắm vững hay kỹ năng nghiêng về mặt kỹ thuật của hành động.
V.A.Cruchetxki quan niệm kỹ năng là sự thực hiện một hành động hay một hoạt động
nào đó nhờ sử dụng những thủ thuật hay những phƣơng thức đúng đắn [5]. Theo ông,
chỉ cần nắm vững cách thức hành động là con ngƣời đã có kỹ năng chứ không cần
tính đến kết quả của hành động.
Nhiều nhà nghiên cứu đã đi sâu phân tích kỹ năng trong mối quan hệ với tri
thức, kỹ xảo và năng lực. Ngƣời có kỹ năng không chỉ hành động có kết quả trong
một hoàn cảnh cụ thể mà còn phải đạt đƣợc những kết quả tƣơng tự trong những điều
kiện khác nhau [3]. Nhƣ vậy kỹ năng vừa có tính ổn định lại vừa mềm dẻo.
Đa số các tác giả Việt Nam nhƣ Nguyễn Ánh Tuyết, Ngô Công Hoàn, Trần
Quốc Thành, Nguyễn Thạc, Hoàng Anh… cũng có quan niệm cho rằng kỹ năng là
khả năng của con ngƣời sử dụng các kiến thức và kỹ xảo của mình một cách có kết
quả trong quá trình hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn. Muốn có kỹ năng
trƣớc hết cần nắm vững tri thức về các thao tác cấu thành hành động và cần có những
kinh nghiệm đã có phù hợp.
Tác giả Đặng Thành Hƣng đã có quan điểm mới về vấn đề kỹ năng. Dựa trên
các nghiên cứu về khoa học tâm lý và khoa học giáo dục, tác giả đã khẳng định kỹ
năng phải là những hành động thực tiễn chứ không phải là khả năng tiềm ẩn,
không phải là những hành vi tự động hóa ở con ngƣời. Kỹ năng là một dạng hành
động đƣợc thực hiện tự giác dựa trên những tri thức về công việc, khả năng vận
động và những điều kiện sinh học – tâm lí khác của cá nhân (chủ thể có kỹ năng
đó) nhƣ nhu cầu, tình cảm, ý chí, tính tích cực cá nhân... để đạt đƣợc kết quả theo

mục đích, tiêu chí đã định hoặc mức độ thành công theo chuẩn hay qui định [14].
Tác giả đã nhấn mạnh kỹ năng phải là cái có thật, đã đƣợc thực hiện chứ không
phải là khả năng có thể có ở mỗi cá nhân.
Tác giả Đặng Thành Hƣng đã chỉ rõ bản chất của kỹ năng chính là những hành vi,
hành động đƣợc cá nhân thực hiện tự giác và thành công xét theo những yêu cầu, quy
tắc, tiêu chuẩn nhất định. Vì kỹ năng là một dạng hành động nên kỹ năng bao gồm một
9
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




hệ thống các thao tác hay kỹ thuật cấu thành hành động, trình tự thực hiện các thao tác,
quá trình điều chỉnh hành động và nhịp độ, cơ cấu thời gian thực hiện hành động.
Từ các phân tích trên, tác giả nhận thấy để hình thành và phát triển kỹ năng về
một lĩnh vực hoạt động nào đó cần hội đủ các yếu tố sau:
+ Chủ thể hành động phải có tri thức và kinh nghiệm về cách thức thực hiện hành
động: Mục đích, điều kiện, trình tự thực hiện các thao tác hành động…
+ Chủ thể phải thực hiện đƣợc những hành động có ý thức dựa trên sự vận dụng
những tri thức và kinh nghiệm đã có về lĩnh vực hoạt động đó vào trong từng trƣờng hợp
cụ thể, có sự kết hợp các yếu tố tâm lý khác nhƣ thái độ, tình cảm, động cơ cá nhân, ý chí...
+ Sau khi thực hiện kỹ năng phải đạt đƣợc kết quả theo mục tiêu đặt ra.
+ Có thể đạt kết quả tƣơng tự trong những điều kiện đã thay đổi.
Nhƣ vậy theo quan niệm của tác giả: “Kỹ năng là những dạng hành động dựa
trên sự vận dụng có kết quả những tri thức và kinh nghiệm đã có vào thực tiễn nhằm
đạt được những mục tiêu đề ra”.
1.2.3. Khái niệm kỹ năng tổ chức
Theo Đại từ điển tiếng Việt: tổ chức là sắp xếp các bộ phận cho ăn nhịp với
nhau để toàn bộ là một cơ cấu nhất định [22].
Theo tài liệu bồi dƣỡng nghiệp vụ công tác Đoàn, Hội, Đội của Trung ƣơng

Đoàn: “Kỹ năng tổ chức là sự tổng hợp của hệ thống các thao tác (tư duy và hành vi)
đã được qui trình hoá. Kỹ năng tổ chức nói lên năng lực của người tổ chức có thể
hành động có hiệu quả trong những tình huống cụ thể. Người có kỹ năng tổ chức là
người thực hiện có kết quả các hành động tổ chức bằng cách vận động những tri thức
về công tác tổ chức vào việc tổ chức một hoạt động cụ thể, biết lựa chọn và thực hiện
những phương thức hành động phù hợp với mục đích đặt ra trong những điều kiện
nhất định. Kỹ năng tổ chức được hình thành và phát triển khi và chỉ khi người tổ
chức có tri thức, có kinh nghiệm tổ chức, biết vận dụng những hiểu biết và kinh
nghiệm đó vào hoạt động thực tiễn” [27, tr.20].
Nhà tâm lý học L.I. Umanxki đƣa ra khái niệm: “Tổ chức nghĩa là làm cho một
tập hợp, một hiện tƣợng, một quá trình nào đó trở thành một hệ thống, là sự sắp xếp các
bộ phận thành một trình tự nhất định có quan hệ qua lại với nhau”. Ông đã đƣa ra cấu
trúc của hoạt động tổ chức gồm 9 bƣớc nhƣ sau [31]: Nắm vững nhiệm vụ; Tính toán
khả năng của các thành viên trong tập thể; Xác định phƣơng tiện và điều kiện hành
10

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




động; Vạch kế hoạch; Phổ biến công việc và giao nhiệm vụ; Xác định các mối quan
hệ lẫn nhau trong tập thể; Lập các mối quan hệ với bên ngoài; Thực hiện nhiệm vụ;
Tổng kết, đánh giá.
L.I. Umanxki cho rằng “Kỹ năng tổ chức là khả năng của ngƣời tổ chức làm
việc có hiệu quả trong các tình huống khác nhau” [31].
N.V. Kuzmina đặc biệt nghiên cứu sâu về hoạt động tổ chức của nhà sƣ phạm, bà
đã nêu ra cấu trúc hoạt động tổ chức gồm 5 thành phần: Thành phần nhận thức; Thành
phần thiết kế; Thành phần kết cấu; Thành phần giao tiếp; Thành phần tổ chức. [16]
Muốn hoạt động tổ chức đạt kết quả, nhà tổ chức phải nắm vững và thực hiện

tốt các hành động trong 5 thành phần trên của hoạt động tổ chức. Có nghĩa là nhà tổ
chức phải có các kỹ năng tổ chức.
N.V. Kuzmina đã đƣa ra cấu trúc 5 thành phần chức năng của kỹ năng tổ chức là:
* Thành phần nhận thức:
Có thể nói đến một số kỹ năng cụ thể sau:
- Biết nghiên cứu nội dung và phƣơng pháp tác động đến ngƣời khác.
- Biết tìm hiểu những đặc điểm lứa tuổi và loại hình cá thể của ngƣời đó.
- Biết tìm hiểu đặc điểm quá trình và kết quả hoạt động của bản thân, nhận ra
những ƣu điểm và khuyết điểm trong hoạt động của mình.
* Thành phần thiết kế
Có thể nêu ra các kỹ năng sau:
- Biết dự kiến các hoạt động của ngƣời học.
- Biết xây dựng kế hoạch giáo dục và giảng dạy trong suốt cả một thời kỳ công
tác nhất định với ngƣời học có chú ý tới triển vọng và kết quả của kế hoạch này.
- Biết thiết kế các biện pháp tác động giáo dục hứng thú học tập và hứng thú
nghề nghiệp của ngƣời học.
- Biết xây dựng các biện pháp kiểm tra, đánh giá hoạt động học tập độc lập của
ngƣời học.
* Thành phần kết cấu
Đƣợc biểu hiện ở một số kỹ năng cơ bản sau:
- Biết lựa chọn và sắp xếp nội dung thông tin mà ngƣời học cần phải đạt đƣợc.
11

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN