Bài 23. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động

Kiểm tra bài cũ

Bi tp: Xỏc nh cõu ch ng v cõu b ng
trong cỏc vớ d sau?

Vớ d
1. Ngời
lái đò đẩy
thuyền ra xa.
2. Nó bị tập thể phê bỡnh.
3. Ngời ta chuyển đá lên
xe.
4. Em đợc thầy giáo khen.

C

B

x
x
x
x
x


Tiết 100.

chuyển đổi câu chủ động thành câu bị
động (tiếp theo)

I- Cách chuyển đổi câu
chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhn xột
* So sỏnh cõu a v b:
- Ging nhau :
+ Cựng ni dung miờu t
+ Cựng l cõu b ng
- Khỏc nhau:
+ Cõu b: cú dựng t c
+ Cõu a: khụng dựng t c

a. Cánh màn điều treo ở đầu
bàn thờ ông vải đã c hạ
xuống từ hôm hoá vàng.
=> Câu bị động
b. Cánh màn điều treo ở đầu
bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ
hôm hoá vàng.
=> Câu bị động
c. Ngời ta đã hạ cánh màn điều
treo ở đầu bàn thờ ông vải
xuống từ hôm
hoá
So sỏnh
svàng.
=> Câu chủ
động
ging

v khỏc
nhau ca hai cõu
vn trờn?


Tiết 100.

chuyển đổi câu chủ động thành câu bị
động (tiếp theo)

2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động thành
câu
bị động:
+ Cách 1 :
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối
tợng của hoạt động lên đầu
câu
- Thêm từ bị (đợc) vào sau từ
(cụm từ) chỉ đối tợng

TH + b / c + (CT) + H

+ Cách 2 :
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối
tợng của hoạt động lên đầu
câu
- Có thể lợc bỏ hoặc biến chủ
thể
của hoạt động thành một bộ

phận
TH + (CT) + H
không bắt buộc trong câu

Chủ thể

HĐ

Đối tợng của họat động

a) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông
vải đã
Đối tợng của họat động
đợc hạ xuống từ hôm hóa vàng(Câu bị
động)
HĐ
b) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông
vải đã
Đối tợng của họat động
hạ xuống từ hôm hóa vàng. (Câu bị
động)
HĐ
c) Ngời ta đã hạ cánh màn điều treo ở ầu
bàn thờ ông vải từ hôm hóa vàng.(Câu chủ
động)


Tiết 100.

chuyển đổi câu chủ động thành câu bị

động (tiếp theo)

I- Cách chuyển đổi câu
chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động
thành câu
bị động: có 2 cách
* Lu ý :
- Không phải câu nào
có các từ bị, đợc cũng
là câu bị động.
- Sắc thái ý nghĩa của
câu bị động dùng từ đ
ợc : có hàm ý tích cực.
- Sắc thái ý nghĩa của
câu bị động có dùng từ
bị : có hàm ý tiêu cực.
* Ghi nh: sgk/ 64

* Bi tp nhanh
Xác định câu bị động trong các ví
dụ sau :
a) Em đợc giải nhất trong kỳ thi học sinh
giỏi
b) Tay em bị đau
c) Em đợc mẹ khen
d) Em bị cô phê bình

* Nhận xét :
- Câu a,b : không phải là câu bị động
(vì không có câu chủ động tơng
ứng)
- Câu c,d : là câu bị động( vì có câu
chủ động tơng ứng, CN đợc họat
động khác hớng vào)
Nhận xét sắc thái ý nghĩa của câu bị
động dùng từ đợc, câu bị động dùng
từ bị

?


Tiết 100.

chuyển đổi câu chủ động thành câu bị
động (tiếp theo)
II- Luyện tập :
Bi tp 1: Chuyển đổi câu chủ động
thành hai câu bị động theo hai kiểu
Bi 1:

Tho lun nhúm:
- 4 nhúm
- thi gian: 5p

khác nhau.
a/ Một nhà s vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ
Ngôi

chùa ấy đợc (một nhà s vô danh)
thế
kỉ XIII.
xây từ thế kỉ XIII.
=> Ngôi chùa ấy đợc xây dựng từ
thế kỉ XIII.
b/=>
Ngời
tacả
làm
tất cả
cánh
cửa
chùa
bằng
gỗ
Tất
cánh
cửa
chùa
đợc
(ng
ời ta)
lim.
làm bằng gỗ lim.
=> Tất cả cánh cửa chùa làm bằng
gỗ lim.
=> Con ngựa bạch c (chàng kị sĩ)
bên
đào.

c/buộc
Chàng
kị gốc
sĩ buộc
con ngựa bạch bên gốc
đào.
=> Con ngựa bạch buộc bên gốc
đào.
=> Một lá cờ đại đợc (ngời ta) dựng ở
gia sân.
=> Một lá cờ đại dựng ở giữa sân.
d/ ngời ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân.


Tiết 100.

chuyển đổi câu chủ động thành câu bị
động (tiếp theo)
II- Luyện tập :
Bài tập 2 :
a.

b.

Chuyển đổi mỗi câu chủ động dới
đây thành 2 câu bị động
động--một
một
câu dùng từ đợc, một câu dùng từ
bị. Cho biết sắc thái ý nghĩa.

a) Thầy giáo phê bình em.
- Em đợc thầy giáo phê bình
=>sắc thái vui.
biết ơn
- Em bị thầy giáo phê bình.
bình
=> sắc thái buồn
b) Ngời ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
- Ngôi nhà ấy đã đợc ngời ta phá đi
=>sắc thái hài lòng
- Ngôi nhà ấy đã bị ngời ta phá đi
=>sự nuối tiếc không mong muốn


Tiết
Tiết100
99.. chuyển
chuyển đổi
đổi câu
câu chủ
chủ động
động thành
thành câu
câu bị
bị

II. Luyn tp
* Bi tp 2:
c.

động (tiếp theo)
c) Trào lu đô thị hóa đã thu
hẹp sự khác biệt giữa
thành thị với nông thôn.
- Sự khác biệt giữa thành
thị với nông thôn đã đợc
thu hẹp bởi trào lu đô
thị hóa
=> Sắc thái vui mừng
- Sự khác biệt giữa thành
thị với nông thôn đã bị
thu hẹp bởi trào lu đô
thị hóa
=> Sắc thái khách quan


Bi tp 3: Vit on vn ngn v lũng say mờ vn hc cú s
dng cõu b ng
Em rất yêu văn hc. Nhng tỏc phm vn
hc cú giỏ tr c em nõng niu, gi gỡn cn thn.
Chính những câu truyện, bài thơ hay đã
bồi đắp thêm cho em nhiều tình cảm tốt
đẹp: đó là tình yêu quê hơng đất nớc,
tình cảm gia đình,...Em nghĩ chúng ta
không thể có một cuộc sống tinh thần
phong phú nếu ta cha bao giờ biết đến
một tác phẩm văn học.


TiÕt 100.

chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ
®éng (tiÕp theo)

TRÒ CHƠI
XEM H×NH §ÆT C
¢U

1. Ông lão thả
cá vàng xuống
biển (CCĐ)

2. Cá vàng được
ông lão thả xuống
biển.(CBĐ)


XEM HÌNH ĐẶT CÂU

- Mẹ dắt em tới trường
=>CCĐ
- Em được mẹ dắt tới
trường
=>CBĐ


XEM HÌNH ĐẶT CÂU

- Hai anh em chia đồ
chơi.=>CCĐ

- Đồ chơi được hai anh
em chia.=>CBĐ


XEM HÌNH ĐẶT CÂU

- Con mèo vồ con chuột.

=>CCĐ
- Con chuột bị con mèo vồ.
=>CBĐ


XEM HÌNH ĐẶT CÂU

- Bà đang soi trứng.
=>CCĐ

- Qủa trứng được bà soi.
=>CBĐ


Tiết 100.

chuyển đổi câu chủ động thành câu bị
động (tiếp theo)

I- Cách chuyển đổi câu
chủ động thành câu
bị động

1. Ví dụ
2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động
thành câu
bị động:có 2 cách
Lu ý
II- Luyện tập :

Dặn dò :
- Bi c:
+ Thuc ghi nh
+ Xem li cỏch chuyn i cõu ch
ng thnh cõu b ng.
- Bi mi
+ ễn tp phn vn bn. Chun b
lm bi kim tra Vn.