Tin 11 - chuong 1 (hot)

Trờng THPT Bán công Lệ Thuỷ Giáo viên: Lê Công Vợng
Tiết theo PPCT: Tiết 1
Khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình
I. Mục tiêu
- Biết đợc khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình
- Biết đợc khái niệm chơng trình dịch
- Phân biệt đợc hai loại chơng trình dịch là biên dịch và thông dịch
II. đồ dùng dạy học
1. Chuẩn bị của giáo viên
Bảng viết, SGK, phiếu học tập
2. Chuẩn bị của học sinh
Sách giáo khoa
III. Hoạt động dạy học
1. Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm ngôn ngữ lập trình
a. Mục tiêu:
- Giúp học sinh biết đợc khái niệm lập trình là gì. ý nghĩa của việc lập trình
- Biết đợc khái niệm ngôn ngữ lập trình và một số loại ngôn ngữ lập trình
b. Nội dung:
Mọi bài toán đều có thuật toán để giải trên máy tính điện tử
+ Xác định bài toán
+ Xây dựng thuật toán
+ Lập trình
Lập trình là việc sử dụng cấu trúc dữ liệu và các lệnh của một ngôn ngữ lập trình
cụ thể để mô tả dữ liệu và diễn đạt các thao tác của thuật toán
Ngôn ngữ lập trình là một phần mềm dùng để diễn đạt thuật toán thành một chơng
trình giúp cho máy tính hiểu đợc thuật toán đó
Một số loại ngôn ngữ lập trình: Ngôn ngữ máy, hợp ngữ và ngôn ngữ bậc cao
Giáo án: Tin học 11 - Chơng 1: Một số khái niệm cơ sở trong NNLT
Trang 1
Trờng THPT Bán công Lệ Thuỷ Giáo viên: Lê Công Vợng
c. Các bớc tiến hành:

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
1. Chiếu nội dung bài toán đặt vấn đề: Kết
luận nghiệm của phơng trình: ax + b = 0
- Hãy xác định Input và Output của bài
toán?
- Hãy xác định các bớc để tìm Output?
- Diễn giải: Hệ thống các bớc này đợc gọi
là thuật toán
- Nếu trình bày thuật toán với một ngời n-
ớc ngoài, em sẽ dùng ngôn ngữ nào để
diễn đạt?
- Nếu diễn đạt thuật toán này cho máy
hiểu, em sẽ dùng ngôn ngữ nào?
- Diễn giải: Hoạt động để diễn đạt một
thuật toán thông qua một ngôn ngữ lập
trình đợc gọi là lập trình
- Yêu cầu học sinh đọc SGK và cho biết
khái niệm lập trình
- Hỏi: kết quả của hoạt động lập trình?
2. Phát phiếu học tập. Yêu cầu các em ghi
các loại ngôn ngữ lập trình mà em biết (sử
dụng kĩ thuật động não để viết)
- Đọc nội dung một số phiếu học tập cho
cả lớp nghe
- Hỏi: Em hiểu nh thế nào về ngôn ngữ
máy, hợp ngữ và ngôn ngữ bậc cao?
1. Quan sát nội dung bài toán và theo dõi
yêu cầu của giáo viên
- Input: a, b, -
- Output: x=-b/a, Vô nghiệm, VSN

Bớc 1: Nhập a, b
Bớc 2: Nếu a<>0, kết luận có nghiệm x=-b/a
Bớc 3: Nếu a = 0 và b<>0, kết luận VN
Bớc 4: Nếu a = 0 và b=0, kết luận VSN
- Ngôn ngữ tiếng Anh
- Em dùng ngôn ngữ lập trình
- Lập trình là việc sử dụng cấu trúc dữ liệu
và các lệnh của một ngôn ngữ lập trình cụ
thể để mô tả dữ liệu và diễn đạt các thao
tác của thuật toán
- Ta đợc một chơng trình
2. Tham khảo SGK và sử dụng vốn hiểu
biết về tin học để điền vào phiếu học tập.
- Ngôn ngữ máy
- Hợp ngữ
- Ngôn ngữ bậc cao
- Ngôn ngữ máy: các lệnh đợc mã hoá
thành các kí hiệu 0-1. Chơng trình đợc viết
trên ngôn ngữ máy có thể đợc nạp vào bộ
nhớ và thực hiện ngay
Giáo án: Tin học 11 - Chơng 1: Một số khái niệm cơ sở trong NNLT
Trang 2
Trờng THPT Bán công Lệ Thuỷ Giáo viên: Lê Công Vợng
- Hỏi: Làm thế nào để chuyển một chơng
trình viết từ ngôn ngữ bậc cao sang ngôn
ngữ máy?
- Hỏi: Vì sao không lập trình trên ngôn
ngữ máy để khỏi mất công chuyển đổi mà
ngời ta thờng lập trình bằng ngôn ngữ bậc
cao?

- Hợp ngữ: Là ngôn ngữ có sự kết hợp
giữa ngôn ngữ máy và ngôn ngữ tự nhiên
- Ngôn ngữ bậc cao: Các lệnh đợc mã hoá
bằng một ngôn ngữ gần với ngôn ngữ tiến
Anh. Chơng trình viết trên ngôn ngữ bậc
cao phải đợc chuyển đổi thành chơng trình
trên ngôn ngữ máy mới có thể thực hiện
đợc trên máy
- Phải sử dụng một chơng trình dịch để
chuyển đổi
- Lập trình bằng ngôn ngữ bậc cao dễ viết
hơn vì các lệnh đợc mã hoá gần với ngôn
ngữ tự nhiên. Lập trình trên ngôn ngữ máy
rất khó
2. Hoạt động 2: Tìm hiểu hai loại chơng trình dịch: thông dịch và biên dịch
a. Mục tiêu:
- Học sinh biết đợc khái niệm chơng trình dịch và sự cần thiết của chơng trình
dịch
- Phân biệt đợc thông dịch và biên dịch
b. Nội dung:
- Chơng trình dịch là một chơng trình có chức năng chuyển đổi một chơng trình
viết bằng hợp ngữ hoặc ngôn ngữ bậc cao sang ngôn ngữ máy
- Đầu vào của chơng trình dịch là một chơng trình đợc viết bằng hợp ngữ hoặc
ngôn ngữ bậc cao. Đầu ra cũng là một chơng trình nhng đợc viết bằng ngôn ngữ máy
- Biên dịch: Kiểm tra, phát hiện lỗi và dịch toàn bộ chơng trình nguồn thành một
chơng trình đích
- Thông dịch: lần lợt dịch và thực hiện từng lệnh một
c. Các bớc tiến hành:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
1. Nêu vấn đề: Em muốn giới thiệu về tr-

ờng mình cho một ngời khách du lịch
quốc tế biết tiếng Anh, có hai cách để thực
hiện
1. Chú ý lắng nghe ví dụ của giáo viên và
thảo luận để tìm ra ví dụ tơng tự
Giáo án: Tin học 11 - Chơng 1: Một số khái niệm cơ sở trong NNLT
Trang 3
Trờng THPT Bán công Lệ Thuỷ Giáo viên: Lê Công Vợng
Cách 1: Cần một ngời biết tiếng Anh, dịch
từng câu nói của em sang tiếng Anh cho
ngời khách
Cách 2: Em soạn nội dung cần giới thiệu
ra giấy và ngời phiên dịch dịch toàn bộ
nội dung đó sang tiếng Anh rồi đọc cho
ngời khách
- Hãy lấy ví dụ tơng tự trong thực tế về
biên dịch và thông dịch từ tiếng Anh sang
tiếng Viết
2. Yêu cầu học sinh nghiên cứu SGK và sử
dụng các ví dụ trên để cho biết các bớc
trong tiến trình thông dịch và biên dịch
- Khi thủ tớng chính phủ trả lời phỏng vấn
trớc một nhà báo quốc tế, họ thờng cần
một ngời thông dịch để dịch từng câu
tiếng Việt sang tiếng Anh
- Khi thủ tớng đọc một bài diễn văn tiếng
Anh trớc Hội nghị, họ cần một ngời biên
dịch để chuyển văn bản tiếng Việt thành
tiếng Anh
2. Nghiên cứu SGK và suy nghĩ để trả lời

- Biên dịch:
Bớc 1: Duyệt, phát hiện lỗi, kiểm tra tính
đúng đắn của lệnh trong chơng trình
nguồn
Bớc 2: Dịch toàn bộ chơng trình nguồn
thành một chơng trình trên ngôn ngữ máy
(thuận tiện cho các chơng trình ổn định và
cần thực hiện nhiều lần)
- Thông dịch:
Bớc 1: Kiểm tra tính đúng đắn của lệnh
tiếp theo tiếp theo trong chơng trình nguồn
Bớc 2: Chuyển lệnh đó thành ngôn ngữ
máy
Bớc 3: Thực hiện các câu lệnh vừa đợc
chuyển đổi
(phù hợp với môi trờng đối thoại gia ngời
và máy)
Giáo án: Tin học 11 - Chơng 1: Một số khái niệm cơ sở trong NNLT
Trang 4
Trờng THPT Bán công Lệ Thuỷ Giáo viên: Lê Công Vợng
IV. đánh giá cuối bài
1. Những nội dung đã học
- Khái niện lập trình và ngôn ngữ lập trình
- Có ba loại ngôn ngữ lập trình: Ngôn ngữ máy, hợp ngữ và ngôn ngữ bậc cao
- Khái niệm chơng trình dịch
- Có hai loại chơng trình dịch là biên dịch và thông dịch
2. Câu hỏi và bài tập về nhà
- Mỗi loại ngôn ngữ lập trình phù hợp với những ngời lập trình có trình độ nh thế
nào?
- Kể tên một số ngôn ngữ lập trình bậc cao có sử dụng kĩ thuật biên dịch và một

số ngôn ngữ lập trình có sử dụng kĩ thuật thông dịch
- Trả lời câu hỏi 1, 2, 3 SGK trang 13
- Xem bài đọc thên 1: Em biết gì về các ngôn ngữ lập trình? SGK trang 6
- Xem trớc bài học: Các thành phần của ngôn ngữ lập trình
Giáo án: Tin học 11 - Chơng 1: Một số khái niệm cơ sở trong NNLT
Trang 5