P2 dạy học và kiểm tra, đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinh môn GDCD

PhAn

thu hai

DAYltgc D(/A TREN NANG LUC

o4u.ryEg pac rRr./NG cuA cAc Hoar DgNc Day Hgc nuonc
Q
oEr.r pnAr rnlEru ruAruc LUc
f

.t. f0 chric

cdc ho4t.IQng tla dang

vi

phong ph6

T6 chuc c6c hoat dOng cla d4ng vd phong phri d6 girip hoc sinh linh trgi tci6n
thtic vi hinh thinh k! ndng. Di6u nhy c6 nghia lh phdi t6 chric cho hoc sinh ho4t
dOng mQt c6ch tfch cuc, hoc sinh

li

nguoi tham gia cdc hopt dQng 6y, chting tg tim
tdi, khi{m ph6... duoi sir huong din cira girio vi6n: thf du: hoc sinh phii traq d6i,
th6o lufn de gi6i quytit nhi6m vu, hoc sinh duoc ilSng vai, dugc tham gia vio trb
choi hqc tip, d6ng klch di6rr xuat... Girio vi6n chri ]i cho hoc sinh nhi6u co h6i
thuc hhnh, rhgc rdp, duoc th6 hicn, dugc ph6t bi0u rrOn lcrp...
1.2. T6 chrirc cdc hogt al0rg phdt tri6n kh:i nrng tg hgc cria hgc sinh

Td chtc huong d6n hoc sinh ciich tU hoc, c6ch dgc s6ch, c6ch l6y th6ng tin,
ci{ch phAn tich vi hi6u th6ng tin, ciich quan s:it hi6n tugng xung quanh... TU hqc

li

k! nlng

quan trgng nh6t cAn hinh thhnh o nguoi hoc. N6u hoc sinh kh6ng c6 k!
ndng niy thi vi6c hgc gdp rit nhi6u kh6 khan vi hoc sinh r6t it cd kh6 nang s6ng
tao sau nhy. PhAn lon nhirng ki6n thtc vi kinh nghiQm c6 duoc rrong cuQc doi

nhd vlo viQc tu hoc.

13. T6 chri'c ho4t dQng kh6m phd bnng cdch dua ra mQt hQ th6ng cdc c6u h6i
huring d6n hgc sinh tim ra tlugc t<6t qua
Nhitt g cdu hoi cria gir4o viOn cri f nghia htit suc quan treng AOi voi hgc sinh.
Hoc sinh c6 sg hurg thf, tb mb hay kh6ng? Hgc sinh c6 tim duo. c cAu trd lcri hay kh6ng?
Hqc sinh c6 cim gidc chi6n thing khi tim thAy k6t qu6 hay khdng? t6t ca nhimg di6u
niy php thuqc vio chinh nhirng cdu hoi cua giiio vi€n. C6 nhirng cAu hoi t4o ra sg dch
cgc. Vh cfrng c6 nhfrng c6u hoi kh6ng g0y n6n phan ung gr. VAy cdu hoi n6n nhu th6

nio? HiQu qui cria nhfr"ng cdu hoi phu thu6c vlo nhtng k! nang

,
48

clat cdu hoi sau:


Mudi kj ndng iI$ cdu hdi:

-1. B-an it[,t

nhtng c6u hoi mh hgc sinh c6 thiS trd loi

di5 cho hqc sinh c6 dri

-J-tsanc6

duo.-c ?

tri loi?

thoi

3. Bpn c6 su dUng ng6n ngt ct chi (dnh mit, nu
dau...) cl€ thuyi5n khfch hsc sinh tri loi?

culi, nhu6n l6ng miy, g|t

4. Bpn c6 khen nggr hay ghi nh4n cAu tre loi dfng cria hgc sinh?
5. B4n c6 trdnh lhm cho hoc sinh nggi ngtng voi cAu tri

loi ctia minh?

6. Ni5u kh6ng c6 ai tre loi, b4n c6 the d?t mQt c0u hoi kh6c don

giin hon nhim

ggr mo cdchtri loi cdu hoi ban diu?
7. C6u h6i cua b4n ngin ggn, 16 rhng

vi aE nitiuf

8. B4n c6 trdnh dugc viQc chuyOn su dung cdc cdu hoi ghi nh6?
9. Ban c6 th6 phin phOi cdu hoi d6u
10. Trong

1.4.

ci lop?

khi giing bhi, bpn c6 khi ning dflt hai c6u hoi m6i ptrtitt

Linh hoqt trong phuong phdp vi

rimg xfr su phem

linh ho4t trong su dpng phucrng phdp dpy hgc (PPDH), img xu su phpm d6
thich img voi sy thay tlOi cria d6i tugng vh hohn cinh lh y6u t5 quan trgng cho sg
thinh c6ng cua m5i bii day. PhOi hgrp nhi6u PPDH sE girip cho hgc sinh d0 nhem
SU

chrln

vi c6 hung thf hon toi m6n hgc, d{c biet tre chng nh6, sg lu6n thay ttOi cang

cin thi6t. Hon nta sy phong phri v€ PPDH sC d6p img dugc y6u cAu gi6o dgc c6
biQt vi ctdp ung dugc lop hgc d6ng nguoi. U6i hgc sinh c6 nhirng th6i quen ho4t
ttQng trf 6c kh6c nhau nOn mQt PPDH chi c6 thti phir hgp voi mQt sti d6i tuqng
nh6t tlinh. Linh hopt trong sfr dung nhi6u PPDH sE gitip cho mgi hgc sinh clAu c6

co hQi binh tling trong linh hQi ki6n thric
1.5. LuOn ki6m

Kii5m tra

vi

vi k!

tra dinh gi6 ki6n thric vi
ddnh gi6

h

nEng

k! xio.

ki ning ttlt ttugc O hgc sinh

khdu then ch6t cria qud trinh dpy hgc. E6nh gii{ vua

nhlm mgc d(ch xdc dfnh mric dQ n[ng lgc vh ki6n thtc dugc hinh thinh o nguoi
hgc, vta gifp nguoi thly di6u chinh hoat dQng day cta minh. Sg ddnh gi6 c:iua
thiy vO kdt qui hgc cria trb dAn ph6i chuy6n sang thanh k! n[ng tg dr{nh gi6 d trd.
SU tU d6nh gi6 gifp cho sg phdt tri6n khA ning t.u hqc cria hgc sinh. Ddnh gir{ phii
theo nhirng mgc ti6u
4 . GD CONG DAN

(iHPl)

.A

bii

d3y dd dd ra

vi

theo dring c6p dQ ning lgc.

49


cAc ttAxc uuc cnuvEN BIET Duo. c niux
\6N crAo ouc c6rc oAn

6i -

rxlnn rnOnc oul

M6n Gido dgc c6ng dan (GDCD) d tru&ng THPT c6 vai trd quan trQng truc
-ti6p
trong quri trinh hinh thinh f thric chfnh tri, hinh vi d4o dric, pnap lu6t va t6i
sring cho hsc sinh. M6n hgc niy c6 dfc ttilSm ln gin gfii, gin b6 mit thiiSt vdi tloi
siing thpc ti6n sinh dQng cria gia dinh, nhi truong vi xd hQi. Dtc itiiim niy t4o cho
m6n GCDC c6 nhtng lqi rh6 de gi6o vi€n c6 thiS su dpng c6c phuong ph6p gidng

d.y rfch cUc nhim phdt tri6n c6c ning lgc cho hgc sinh. B6n cpnh cdc ndng lgc
chung, m6n GDCD cbn cung clp cdc nlng llrc chuyOn biQt sau:

l. hr nhQn thtc, tu diiu
dqo duc xd

chinh hdnh vi

phi hqp vdi phdp tuQt vd chudn mqc

h|i.

- Nhfln thric dugc cdc gi6 tri ttao duc, truyAn th6ng vin h6a, c6c quy ttinh
c&a ph6p lu6t
s6ng, hqc

-

vi

nhf,n ra dugc cfc ytiu t6 t6c tlQng dain

bin thdn trong

cuQc

tfp.

Nh6n thrlc dugc c6c yi5u t6 tac d6ng tltin brin th6n, c6 c6ch fmg

xt

ph1 hqrp

voi c6c tinh huting trong cuQc s6ng, hqc tflp.

Ty tl6nh gi6, tli6u chinh hiLnh vi pht hqp v6i ph6p luft vi chuAn'mgc

dric

xi

hQi.

2.

ry

d4o

chiu tnich nhiem vd thr4c hiQn trdch nhiQm cbng ddn voi cQng ct'ing,

dit nu6c:

-

D4t ki5 hopch

vi

nhiQm vg ph6n d6u cho muc ti6u cria minh'

- Nhin ra vh tg chiu tr6ch nhiQm trong cdc hohn cd.h vh c6ng viQc cp th6.
_

f

ttrtc dugc quy6n vh nghia v* cta minh; tu gi6c thpc hign tr6ch nhiqm

cdng ddn voi gia dinh, cQng 3. GiAi quydt cdc vdn

di

dqo duc, phdp tuQt, chfnh

ti,

xd h1i:

Tu tl6nh gi6, tu di6u chinh nhtng hinh ttQng chua hqp
hqc tap vi trong cuQc s6ng hing nghy.

-

-

Chir dQng tham gia hqp t6c gidi quyiit

cic

Ii

ctia b6n than trong

vdn tI6 dao itric, phdp

luit, chinh

tri, xd hQi.

50

a . GO

Coirc oAt

tfim - I


g0 pHuoNG pH4p vA x! rHuar Dsy Hgc ruon crAo Duc
@..!gT
_Coxc oan rHEo DNH HrroNG pulrrnEu uAno Lu. c

..--fg
,

$,9-Jiq

gcv

lqLailh !qg1g-p44t

q6-n:qqle-lu-c-b-qs_qi{,h,

-c-o-thc

ktripg

clinh, cdc phuong phdp sri dqng c6 sy khr{c biQt so vdi phuong phdp truyAn tfrOng.
Trong d6, sg kh6c biQt co bin nh6t li vai trd cta.nguoi hoc vi nguoi day tl6 thay

,
,

d6i, sg thay tIOi niy d5 biiSn qu6 trinh hgc cta hgc sinh tu thu tl6ng sang chri dQng,
t& vigc nghe gidng sang ho4t dQng tu duy, lim vi6c dQc lpp, Iim viQc theo nh6m,
aOi moi quan hQ gi6o vi0n - hgc sinh theo hudng cQng tdc c6
nhim phdt triiSn nlng luc xE hQi.
Cdc phucrng ph6p dpy hgc GDCD truyAn th6ng

vi

f nghia quan trgng

hiQn tlpi rld dugc t1d cap

toi

trong nhi6u thi liQu khdc nhau, dugc gii{o vi6n lhm quen qua ci{c ttqt tflp hu6n vi
thUc hign nhi6u trong c6c gio day hgc tr6n lop. Vt5i pfruong ph6p dpy hgc c6
nhfrng bu6c c6u tnic khdc nhau, thUc hiQn nhtng chric nlng lf lu4n d4y hqc kh6c

nhau, c6 nhirng uu, nhuoc ri6ng. Trong thi liQu niy, chfng t6i xin trinh bny mQt s6
phuong ph6p dpy hqc vh

k!

thuat d4y hqc c6 uu th6 trong vi€c dinh hudng ph6t
triiSn nEng lyc cira hgc sinh (thuong gqi tit li PPDH, KTDH tfch cyc) md cilc gi6o
vi6n c6 th6 dC dhng sri dung cl€ ph6t tri6n nlng luc hgc sinh ph6 thOng trong c6c
gio d4y hoc m6n GDCD.
3.1. MOt s5 phuong phdp d4y hgc theo .Iinh hurtug ph6t tri6n

ning lgc

3.1.1. Phuang phdp dgy hgc nhdm

a) Cdc ndng

'

ndy

Day hqc nh6m n6u dugc td chric tdt se c6 tdc dung phr{t tri€n n[ng lyc giao
tt€p, tlng culng sU tW tin cho hoc sinh; nlng lgc hqp t6c ldm viQc nhdm; nlng lgc
..

,.

sdng

-

lry cd th| hinh thdnh qua phuong phdp

qo, g lyc vi tinh rr6ch

nhiOm cta hoc sinh:

b) Ctfrch tiiin hdnh

I

Day hqc nh6m thudng dugc 6p dung ae Ai s6u, IuyQn tflp, cring cti mQt chrl d€
hoc, hodc cfing c6 thd tim hi6u m6t chfi dA moi. Duoc tri6n khai rheo,c6ch sau:
Hgc sinh cria mdt lop hqc duoc chia thinh c6c nh6m nh6.

- Gi6o vi6n giao nhiQm vu vh x6c dinh nhi6rn vu cta ciic nh6m.
- Quy rlinh thoi gian gioi han cho ciic nh6m.

5l


-

M6i nh6m tg lgc hoin thhnh cric nhiQm vU hQc tip tren co so phdn c6ng

-hqp t6c llm

vi

viQc-

c) MQt sA nta

!

- 56 lugng hgc sinh rrong nh6rn nOn ttr 4 - 8 hgc sinh aii aam bio t6t ci cdc
thhnh vi6n trong nh6m d6u dugc chu rlQng

lim

viQc vh phdt huy

lqi

th6, quan di6m

cria minh.

- Nhiem 4r rh6o lufn crha nh6m c6 th6 dQc lpp, ho6c trirng nhau.
- CAn quy dinh rO thdi gian th6o lufln nh6m vI thdi gian trinh biy k6t qun
th6o lufln cira m6i nh6m.

Trong khi cdc nh6m th6o lufln, gi6o vi6n di vbng quanh quan s6t, dQng viOn
vh hudng din hqc sinh th6o ludn tpp trung vio chir dd'

-

d) Vi dU minh hga
Vi dy I.. Khi d4y bdi: Cqnh tranh trong sdn xudt rtd lwu thbng hing hda (GDCD
lo,p l1), di! lim 16 don v[chuAn kiiin thuc: Tfuh hai mat cua c4nh tranh trong sin xuSt

vh lrru th6ng hang h6a, gii{o vi6n t6 chr?c cho hqc sinh (HS) th6o lufln nh6m.

- Gi6o vi6n (GV) chia lop thhnh b6n nh6m. nh6m 1,2 thbo lufln mat tfch cyc

cta c4nh tranh vh cho vi dU minh hga. Nh6m 3,4 th6o lupn m{t

tiOu cqc cua cpnh

tranh vh cho vf dU minh hqa.

-

C6c nh6m thio lu4n, ghi k6t qu6

a

vlo bing vh tnrng biy xung quanh lorp hqc

nhu mQt phbng tnmg biY tranh.

- HS cd lop di mQt vdng quanh lop hgc, xem k6t qui th6o luan cua cilc nh6m
kh6c vh ghi f kicn binh luan, ho{c b6 sung bing bft mdu khdc.
- Sau khi cdc nh6m b6o ci{o k6t qu6, GV nhpn x6t vi k6t lu4n:
,,
Canh tranh lh quy luflt kinh ti5 t6n t4i khdch quan cira sin xudt vi trao tl6i hing
h6a, vira c6 m4t tfch cpc nhtmg vta c6 m{t h4n ch6, nhung m?t tich cgc li co bAn,
mang tfnh trQi, cbn m6t h4n ch6 cira c4nh tranh sE dugc Nhtr nudc di6u tiiSt th6ng
qua gii{o dgc, ph6p luat vi c6c chfnh s6ch kinh ti5 - x5 hQi th(ch ho-p.

<,

vi d1r 2: Dqy bii 2: Th6c hiQn phdp tuqt (GDCD
chu6n ki6n

thfc: Thii nio

lorp tz), dA tim 16 don vi
vi ph4m phdp luft, gi6o vi€n td chirc cho HS thio

li

lu4n nMm;

- GV tiS chtc lorp thanh ba nh6m, cho thio lufn lim rO cdc d6u hiQu cua vi
pham ph6p luAt.

Nhdm 1: Lim rd d6u hiQu thri nh6t vh cho vf dg minh hga.
Nhdm 2:

Limrd

tht hai vi cho vf dg minh hga.

d6u hiQu

Nhdm 3; Lim 16 d6u hiQu thri ba vi cho vf du minh hoa.

,-

thio lu6n, ghi ktit qui ra gi6y kh6 l6n vi tnrng biy xung quanh
lop hqc nhu mdt phbng trung biy tranh. Ghi lai nhirng v6n dC mi nh6m cdn bdn
khoIn, thic milc cin dugc gi6i t16p vdi thAy/c6 gi6o.
C6c nh6m

- HS citlop di mQt vbng quanh l6p hgc, xem k6t qui thio lufn cua cdc nh6m
kh6c

-

vi ghi i

ki6n binh lu{n, ho{c bd sung b6ng bft mhu kh6c.

Sau khi HS b6o c6o k6t

qui th6o lufn nh6m, GV ktit lu4n d6u hiQu cua hanh

vi vi ph4m ph6p lu4t:
Th* nhdt,li hinh vi tn{i phdp luat.
+ Hinh vi tl6 c5 th6 Ia hnnh dQng - lim nhtng vi6c khdng dugc lim theo quy
clinh cta phdp luft, ho{c khdng hinh tlQng - kh6ng lhm nhirng viQc phii lhm theo
quy dinh cua phdp lu4t.

+ Hinh vi tl6 xim pham, gdy rhier hpi cho nhfrng quan hQ xi hQi duqc ph6p

luft bdo vQ.
Th* hai, do nguoi c6 ndng luc trdch nhigm phdp

NIng luc tr6ch nhigm ph6p

lf

thgc hiQn.

lf

dugc hi6u ln khd ning cta nguoi d[ dpt mQt d0
tuOi nfr6t dinh theo quy dinh ph6p luft, c6 th6 nh0n thric, tti6u kni6n vi chiu trdch
nhiQm vd viQc thgc hiQn hhnh vi cria minh.
Thn ba, nguoi vi pham ph6p luat phii c6 l5i.

mi
g0y hpu

tfre hiQn thrii dQ cta nguoi biiSt hanh vi cria minh

qui kh6ng t6t nhmg

vAn

li

sai, trdi ph6p ludt, c6 th6

.6 y la*, ho{c v6 tinh di3 rn{c cho su vipc xiry ra.

53

- GV tdng kilt: Nhu viy, vi phpm phdp luflt li
diu hieu n6u tr6n. Ni5u thi6u

nhirng hhnh vi mang dAy dri ba

mQt trong ba d6u hiQu co

bin niy thi sE khdng c6 vi

pham ph6p luqt.
3.1.2.

a) Ctdc ndng lry c6 thd hinh thdnh qua phuong phdp ndy
Phuong phdp tlQng ndo (mQt s6 tii liQu ggi le ki thu{t dQng n6o) thulng dugc

sti dpng trong day hqc trudc khi gioi thiQu bdi hqc nfi, gioi thiQu mQt nQi dung
mdi, ho[c ktit thric mQt nQi dung nio d6y. Phuong phr{p niy g6p phin rbn luyQn

nlng lgc tu duy

D

Ctrtch

dQc lap; ndng

lgc s6ng tgo; ndng lgc giao ti6p cho hgc sinh.

tiin hdnh

Gi6o vi6n c6 thiS tii5n hinh theo c6c budc sau:

- N€u c0u h6i, hopc v6n dA, trong d6 c6 nhiAu c6ch tri ldi, cAn dugc tirn
hiiSu

tru6c citlop hoflc trudc nh6m.

- Khich 19 HS phdt bi6u.
- Li€t kO c6c f kitin l6n b6ng, ho{c gi6y to.
- Phin lo4i cdc f kii5n; lim s6ng t6 nhfrng f kiiSn chua 16.
- Tdng hW f kii5n cta hgc sinh vh rft ra k6t luan.
c) MQt sA

nn

i

- C0u hoi dQng n6o phti li cAu hoi tpo ra mQt s6 c6ch tri loi kh6c nhau.
- GV chf f HS phr{t biiSu ngin gqn.
- GV kh6ng n€n tl{nh gi6, phO phr{n trong khi HS clang phdt bitiu.
d) Vi d1t minh hga
I(hi day bii 5: Ctdch thuc vqn d\ng, phdt tri€n cia sq vQt, htin tuqng (GDCD
lop 10), dt5 tim hiiiu chudn don vi kitin thric: Su bii5n AOi ve luqng ddn d6n sg biiSn
aOi ve ch6t, gir{o vi6n c6 thiS su dqng phuong phdp dQng n6o:

Cqt

i

ccich tht;c hidn:

- Tru6c net CV nOu c6u h6i:
Nudc nguyAn chdt, hoi nufuc, nuoc itd cd kfuic nhau vi chtit kh\ng?

54


-

Sau khi HS tre

ldi, GV giai thfch: E6 le ba trpng thrii kh6c nhau cua ph6n tri
nudc. Chfng khdc nhau vA ch6t vi c6 thuQc tfnh khdc nhau (d0 li6n k6t gifra c6c

-

-ph6nlu,

trang thdi tdn t4i).

Em cd th€ ngay lilp til,c chuydn nuoc d trqng thdi l6ng sang hoi nudc hay
nrdc tld khhng?

-

Sau khi HS

bao gio cfing

blt

M loi GV kiSt lufn:

Su bi6n AOi ve ch6t cria sg v4t

dAu tu su bii5n t16i vA luo,ng. Qu6

vi hiQn ruqlllg

hinh nly di6n ra mQt cdch din dAn.

- GV h6i: lim cdch ndo dd nrdc thdnh ctd hay c6 th€ bay hoi?
- Sau khi HS tri loi, GV giing giii: Mudn lim cho ch6t co bin ctia sg vft,
hign tuqng thay ddi (nu6c chuy6n sang trpng thdi rin hay tr4ng rh6i hoi) dbi h6i
lugn8 cria sy v$t, hiQn tuQmg (nhiOt tIO) phei bitin dOi, tfch lfry di5n mQt gioi hpn
nn6t Ainfr.

Gioi hpn mh trong d6 sg bi6n ddi ve luqng chua lim thay tl6i vA ch6t co bin
cria sg vft, hign tuqng dugc ggi Ii "DQ"

- GV n6u c6u h6i:
+ E0 cila phdn t* nudc ld gi?

+ Khi

sts

biin diit lttcn lfiy) cia luqn|

ctqt

din gioi hqn cia DQ thi diiu gi

sd

xay ra?

- Sau khi HS tri loi GV gi6i thich khi d6 sg vft, hi6n tugng s6 kh6ng cdn li
n6 nta. Sg vft, hign ruqng cfr sE bi thay thi5 bing sg v{r, hiQn tuqng moi.
Di6m gioi h4n mh tpi d6, sg biiin d6i cria Lugng lhm thay rt6i Ch6t cira sg vat,
hiQn tuqng, dugc ggi

li "Di6m nfit".

- GV nOu cdu h6i:
+ Dtiim nrit ctia phdn t* nrdc
+ Diiim ntit cia HS kh6i

l0 ld

ld gi?
gi?

- GV kiSt lu4n: Khi su bien d6i vA luqng clat roi mQt gioi hpn nh6t clinh, ph6
vO s1r th6ng ntr6t

gita ch6t vi lugng, ch6t co bin cta sg v4t sE thay d6i, ch6t moi

ra doi thay thti ch6t cfi, su var moi ra doi thay th6 sg v6t cfi.

55


- GV y6u c6u HS l6y cdc vi du dO chimg minh su bi6n t16i vO luqng din diSn
,71t

su bi6n d6i vC chdt.

3.1.3. Phrang phdp nghidn crru, trrdng hgp dihn hinh

a) Cric ndng lry hinh thdnh qua phrong phrong phdp ndy
Phuong phdp niy nhim phdt huy nlng lgc phdt hiQn, gini quy6t v6n dC cd
nhfin vi hgrp tdc gihi quy6t vfn ilA xE hQi; n[ng llrc tu duy s6ng t4o; ndng lgc tU

nhfn thric, tU diAu chinh henh vi vI nlng lUc tU hqc, ttr nghiOn ciru...

D Ctrtch fiAn hdnh
Phuong phdp nhy dugc ti6n hinh bing c6ch:

- Gi6o vi6n st dUng mQt cAu chuyQn c6 thft, ho{c chuygn dugc vi6t dga trOn
nhfrng truong hqp thuon

g

xey ra trong cuQc siSng thUc ti6n a6 mintr chtng cho

mQt vdn tl6 hay mgt s6 v6n d€.

-

Gi6o vion c6 thiS cho hQc sinh dqc, ho{c xem, ho{c nghe vA truong hqp diCn

hinh sau d6 suy nghi vA n6.

- YOu cAu hgc sinh vi6t ra gi6y suy nghi cua minh vh th6o lufn vO truong hqp
2

,

.X

. .

1

di6n hinh theo cdc cdu hoi huong d8n cua gi6o vten.

c)MQttAnoi

- Tuy tung nQi dung v6n d0 song trudng hqrp dien hinh phdi phD hqp voi chu
aA Uai hgc, phil hgrp

voi trinh

dQ hgc sinh

vi thcri lugng cho ph6p cta ti6t hqc.
t

- Truong hqrp dien hinh phii tuong dOi phuc t4p, voi c6c tuy6n nh0n vpt vi

nhirng tinh hu6ng kh6c nhau chri kh6ng phdi

li

mQt

clu chuyOn

clon gi6n

nhim

phin 6nh tfnh da d4ng cira cuQc t6ng thyc.

- Trong ttmg truong hqp cg th6, c6 thti t6 chilc cho ci lop ctrng nghiCn cuu
mQt truong hgp di6n hinh, holc phin cdng m6i nh6m nghiOn cr?u mOt trudng hqp

kh6c nhau.

vu ngudi hgc cAn gini quyi5t khi
nghien cuu trudng hap. c6c nhiern vu can 16 rhng, vua suc voi nguoi hgc vi
nhirn dat mpc ti6u cua bhi hoc.

-

56

phin

nhiQm vg: Xi{c dinh nhirng nhiQm

.T
't.
,:!

t''r*'
':
:

:-

Vi dy minh hog:
'
k )-, 1. t l^: A^-,
,) --Li^
.,.,
L^^ tdp
+A^ lQAnl l':n,.tT\
u4 hgtc
Vi du 1; Khi day bhi 15; Quydn u_a ngftia
\Sgph GpCD_l ap 7), ei6p
viOn c6 thi5 fien hQ cr{c cAu chuyQn vO tAm guong hqc sinh nghEo vuqt kh6 d€ dat
r

" --_

thhnh tich cao trong hqc t?p. Qua cdu chuyQn , hgc sinh
cg th€ hon bdn ph$n, nghia vU cua minh.

Vi du 2: Y:hi day

bii

sE

nhanh hon,

13: Cdng ddn voi cflng ctdng (GDCD lorp 10), gi6o viOn

A - enpm Thi HuQ", mQt nguoi bi
HIV nhrmg d6 vugt qua s5 phfln dC gifp dO nhimg nguoi c6 ctng hohn cinh vh
ti0n phong trong phong trlo ddu ftanh phdng, ch6ng HIV/AIDS.
c6 thti liOn he ve t6m guong "Nfr anh htng chdu

3.1.4. Phrmg phdp dqy hgc qua trdi nghiQm vd khdm phd

a) Cdc nfrng

lry cd thi hinh thdnh qua phwmtg phdp ndy

Phuong ph6p nhy g6p phAn ph6t tri6n cho hgc sinh n[ng lgc phdt hiQn vi

giii

quylit v6n d€; ndng lgc tg nghiOn cuu; ndng lgc s6ng t4o vh ndng lgc tg chlu tri{ch
nhi0m.

b) Cdch

tiin hdnh

Phuong phdp niy dugc ti6n hhnh th6ng qua:

-

Gi6o vi6n cho hgc sinh x6c dinh, nhfn d?ng v6n dA/tinh hu6ng.

- HQc sinh thu thpp thdng tin c6 liOn quan cl6n vAn A€ltintr hu6ng dit ra, liQt
kO cdc cdch gini quy6t c6 th6 c6.

- Hec sinh th6ng b6o k6t qui, cim tu&ng, phin t?ng vi ph6t hiQn ra c6ch gi6i
quyi5t v6n d6.

- HQc sinh vi gi6o vi0n ctng nhau ph6n tfch theo hu6ng 5WlH (ai, cdi $, d
dAu,

khi nio, t4i sao..).

-

Gi6o vi6n kh6i qu6t h6a kii5n th&c vh dtic ktlt bni hqc (bii hgc gi, qui luqt gi,
.!

.

r ,'

r

^
nguy6n
t6c gi, k€t lufln gi) vh nhirng hufng vdn dung ki6n thtc vio thgc t6.
a

c) MQt sii tm y

- C6c tinh hu5ng dua ra cho hoc sinh trii nghiQm phii gAn gfli voi cuQc sdng
th1rc, pltr

c6 d0

ho.

p v6i chri ae Uai hgc, phir hqp v6i trinh dQ nffin thfc cria hgc sinh

vi

dii vta phni.

57


-

Tinh hu6ng/V6n dd: trei nghiQm phdi chria dr,rng nhirng m0u thuSn cin giAi
quy6t, ggr ra cho hgc sinh nhi6u hudng suy nghi, nhi€u c6ch trii nghiQm, giii
t.

quytit v6n d6.

d) Vi dU minh hga
dpy

bii

12: Chtnh sdch vdn hda, girio d1tc, khoa h7c c6ng nghe
(GDCD lop 1l), vdi tli6u ki€n cho ph6p , gi6o vi€n t6 chric cho hgc sinh tham
quan mQt di s6n v6n h6a cria clia phuong.
a.

I

a

- Gitio vi€n y6u c6u hgc sinh c6c nh6m ghi lai nhirng gr minh quan s6t duo. c,
cim tuong,

xu6t cdch gi6i quy6t cfuc vdn dA cbn chua t6t
c6c ban kh6c, bi{o c6o lai kiit qui cho gido vi0n.
n0u

dC

vi thio lu6n voi

Hgc sinh vi gi6o vi6n cilng nhau phan tfch, sau d6 gi6o vi€n khr{i qudt h6a
kii5n thric vh dric kiSt bhi hgc vi nhirng huong vpn dqng kii5n thric vio thuc t6.

-

3.1.5. Phuong phdp ildng vai vd g1rti quyh finh ha6ng

a) Cdc ndng lqtt cd thd hinh thinh qua phrong phdp ndy
Ddy ln phuong ph6p nhim gifp hgc sinh ph6t huy n6ng Iuc giAi quytit v6n dA;
ndng lgc s6ng tpo; ndng luc hqrp t6c; ning lgc giao tii5p vi n6ng Igc tu duy sflu

sic bing

cdch

tfp trung vio

mQt sg viQc cg th6

mi

c6c em

vta thlrc hiQn, ho{c

quan s6t dugc.

b) Cdch dk nann

-

Gi6o vi6n t6 chtic cho hgc sinh thgc hinh mQt sd cfuchimg xri nio d6 trong
mQt tinh huiSng gi6 tlinh.

- chia nh5m, quy clinh thoi gian vh giao tinh hudng cho cdc nh6m.

- YOu cAu c6c nh6m phdn cdng nhiQm vg, vi6t loi tho4i, th6o lupn cdch giii
quytit tinh hu6ng

vi d6ng vai gi6i quytit tinh hu6ng.

- Cdc nh6m the hiOn tinh hu6ng, gii{o vi6n vi c6c nh6m kh6c nhan x6t, dr{nh gi6.
c) MQt sA Uru y

- Tinh hu6ng kh6ng nOn qu6 dli vd phfc tgp, kh6ng cho trudc lcri tho3i.
- Tinh huting dua ra cAn mo vi phii c6 nhidu cdchgiii quy6t, c6ch img xu.
- Tinh huting d6ng vai phii phil hqp voi chri aC UX hgc, phir hgrp voi lira tu6i,
trinh d0 hqc sinh vi di€u kiQn, hohn cinh lop hgc.
58


d) Vi dyminh hga
Dqy bni 12: Chinh sdch tdi nguyAn vd bdo v( mAi mrdng (Gi6o dgc c6ng ddn
lop I l), gi6o vi6n c6 th6 t6 chric chehgesinh d6ng vai trong.cric tinh hu6ng sau:

li

gi6miO" *Ot c6ng ty h6a ch6t. Chfu thai cria sAn phim mn
- Giri sri, em
,
A.
c6ng ty em s6n xudt ra rdt tlQc h?i c6 the gAy ung thu. Tuy nhi6n, n€u d6u tu vho
I

xu lf chAt thii sE lim giilm
em sE xti lf nhu thi5 ndo?
viQc

50Vo

lqi nhu{n cia c6ng ty. Trong truong hqp 6y

2. Btnh tinh cd bii5t duqc nhi hdng x6m bu6n bdn ttQng v{t quf hii5m. Ntiu ln
Binh, em sE lim gi?

3. Ph6t hiQn ra c6ng ty A gin nhi
trong tinh hu6ng 6y em

sE

xi

nu6c thei lem 6 nhi6m m6i trudng,

lhm gi?

- Hgc sinh trinh bhy tii5u phAm cria nh6m trudc lop.
- Thdo lufln lcrp vd c6ch xri lf vi tl6ng vai trong tinh hui5ng.
3.1.6. PhranC phdp trd choi

a) Cdc ndng lyx c6 th| hinh thdnh qua phrong phdp ndy
Phuong phdp trd choi dugc sri dpng trong dqy hgc GDCD nhim kich thfch
nlng lgc sdng t4o; n6ng lgc hqp tdc gini quy6t v6n d6; ndng lgc giao tiiSp; ning lgc
qr nhfln thtc vh nlng lgc tU di6u chinh hanh vi.

b) Cdch Adn nann
Gi6o vi6n sri dgng phuong ph6p niy bing cdch tii chrtc cho hgc sinh tim hi6u
mQt v6n dC tray thii nghiQm nhtng hinh tl6ng, nhtrng thei dO, nhtng viQc

thdng qua mQt trd choi nlo d6 sau d6 y€u cAu hgc sinh thio lu6n v6

f

lim

nghia gi6o

dlrc cria trb choi.
c) Mpt

silru j

Trd choi phii phi hqp vdi cht da bei hgc, voi
voi qu! thoi gian, didu kign thlrc ti5 cria l6p hgc.

-

-


di6m vd trinh tlQ hgc sinh,

Trd choi phii dE t6 chtc, duoc thuc hiQn luin phi6n

vi

kh6ng gdy nguy

hi€m cho hgc sinh.

- Phei phdt huy tinh t(ch cyc, chri dQng, sdng.t4o cira hqc sinh, tao tli€u kiQn
cho hgc sinh tham gia t6 chuc, di6u khi6n tilt cd cdc khAu: tir chu6n bi, tii5n hdnh
trd chcri vi ddnh gi6 sau khi choi.
59


d) Vf dy minh hpa
Khi day bii 2: Hdng h6a, tiin G, thi trudng (s6ch GDCD lop l l), d6 tdng ktit
bei }ec, gir{o viOrr-to errue cho hgc sinh c*roi tr} e hoi ',86n tiio,':
Nh6m

/;

Nguoi b6n t6o.

Nhdm 2.. Nguoi mua

16o.

Nhdm 3.' Ngdn hing (lhm nhiEm vp phrit ti6n voi cdc mQnh gi6 cho nguoi mua
vi theo d6i, ghi ch6p hopt dQng mua vi b6n, m5i cen bQ ng0n hing phu trdch mQt
hoac nhi6u c{p nguoi mua vi ngudi b6n).

-

Girio vi6n ph6 bi6n luflt choi:

+ Thoi gian: Trong 10 phrit, hgc sinh dilng nhirng gi6 t6o cho sln (m6 ph6ng)
cdc mfc gir{ khr{c nhau ai5 ai Uan.

vu

+ Nguoi b6n

vi ngudi mua ctng thoa thupn ciic mric gi6 b6n vi mua hi,urg sao

cho c6 lqi nh6t di5 cd lqi nhuan so vcri menh gir{

mi minh dugc

ngan nang c6p.

+ Sau khi thda thudn xong gi6, nguoi bdn vi nguoi mua dft tay nhau tt6n gap
Ngin hing (nh6m 3) de ngdn hang ghi lai ktit qui giao dich vi ph6t ti6p hhng vi
ti6n cho b6n brin vi b6n mua.

+ Nguoi chi6n thing li nh6m hoin thinh viQc mua, b6n sdrm nhit
lgi nhu3n nhdt sau khi tham gia trd choi.

-

vi

c6 nhi6u

Gir{o vi6n t6ng tiSt va y6u cAu hgc sinh nOu f nghia cta trb choi.

i.L7.

Phwong phdp dgy hgc theo dy dn
a) Cdc ndng lqrc cd thA hnh thdnh qua phuong phtip ndy
Phucrng phr{p dpy hgc

t.u

quin

lf;

niy nhim ph6t triiln nrng luc hqp r6c; ndng lgc ru hgc,

ning lyc ph6t hi6n vi gini quy6t v6n d6; n[ng lgc tu duy ph6

ndng luc c6ng nghe

vi

ndng lgc siing r4o.

b) Cdch tiin hdnh
Qud trinh rhUc hiQn phuong ph6p hgc rheo dr,r 6n:

-

Xr{c dinh mgt v6n d,i, dy rln phir hqp voi hgc viOn.

- Li6n ktlt vAn d€ vdi th6 gidi, m6i trucrng xung quanh cira hgc viOn.
60

phr{n;

a


- Xiy dUng c6c chri dA xung quanh v6n d6, du 6n.
gini quyiit v6n d6.

- Khuy6n khfch sg cQng tr{c bing cdch tpo ra c6c nh6m hqc t4p.
- YOu ciu t6t ci hgc vi6n trinh bhy ktit qui hgc tAp duoi hinh thric mQt dg 6n,
hoic chuong trinh.
L

c) MQt sA ntu

!

- Nhiem vu dU 6n cAn chria t\mg nhirng vAn dO phtr hqp voi trinh tlQ vd khA
ndng ctra hgc sinh. Hgc sinh dugc tharn gia chgn d6 thi, nQi dung hpc t4p phn hqrp

voi khd nlng vi htmg thfi

cr{ nhdn.

- Gi6o vi6n cAn tu v6n cho hgc sinh chqn dU 6n gEn vi6c hoc tdp trong nhh
tru&ng voi thgc ti6n doi s5ng, xd hQi; c6 sy ttit trqtp gita nghiOn cr?u lf thuytit vi
v4n dgng

lf

thuytit vho hopt tlQng thgc ti6n, thyc henh.

- Ngi dung dU 6n c6 sg ket frqp tri thric cria nhi6u lTnh vyc, hodc m6n hgc
kh6c nhau nhim gi6i quy6t mQt vdn dC mang tfnh phuc hqp.

d) Vi dat minh hga
Ifti day bai 12 Chinh sdch tdi nguy€n vd bdo v€ mdi trudng (Gi6o dgc c6ng
dfln lcrp 11), gii{o viOn c6 the td chfc cho hgc sinh thuc hiQn dU 6n tim hi(iu tinh
hinh m6i tru&ng, thi nguy6n thi6n nhi6n o dia phuong vi c6c biQn ph6p bio vQ
mdi tru&ng, te,i nguyOn thiOn nhi0n ; dU 6n tham gia bio vQ, gifr gin mdi truong
I

trong nhi trudng; mdi trudng chung,

tii

nguyOn thi6n nhiOn

cta dia phuong.

- Gido vi6n hufng ddn cdc nh6m HS xdy dung dd cuong, k6 hoach thgc hiQn
du 6n:
NQi dung cO

tfriS

li mQt trong hai viQc nhu sau:

+ Tim hi6u tinh hinh m6i trudng o dia phuong c6 nhirng bi6u hign gi t6t vi
chua t6t, cdc ngudn g0y 6 nhi6m, c6c hinh thilc gAy 6 nhi6m (bfii rdc, ao, h6, ch6t

thii, nu6c thAi cta lhng nghd, cta c6c nhi mdy, lb gi6t

mO Ogng v6t, ch6t

thii

ctia

bQnh viQn...).

6t


+ Xdy dgng

vi thyc hien kti hoach bio v.6 m6i trudmg tii_nguyel thiOn nhiOn nhu

cdy gdy rimg, bio v0 rimg,

*

bio v0 ngudn nudc, tim

vQ

sinh k€nh muong. ..
-i

Thli gian d1r ki6n.

* C6ch

tiiSn

hinh m5i c6ng viQc.

* Phin cdng nguoi phg tr6ch tung c6ng viQc.
+ HS vA
'r'

nhi thgc hiQn c6c bu6c titip theo cfia dU 6n:

Thuc hign k6 hopch du r{n theo k6 ho4ch dd phdn c6ng.

* Thu thap s6 liQu, vi6t bi{o c6o ki5t qui.

* Trinh bhy br{o c6o tru6c lorp ve sin phAm cria dg 6n.
3.2. MOt s6
3.2.1.

Kj

ti thugt d3y hgc theo tlinh hrning ph6t tri6n nlng tgc hgc sinh

thuQt chia nhdm

C6 nhi6u cdch chia nh6m kh6c nhau nhu: Chia nh6m theo s6 ditim danh, theo
c6c miu sic, theo biiSu tugng, theo hinh gh6p, theo sd thfch, theo th6ng sinh, theo
trinh dQ, theo gioi t(nh....
3.2.2.

Kj

thuQt giao nhiQm

Giao nhiQm

vqt

vqt

phdi cu th|, rd rdng:

- NhiQm vp giao cho c6 nhdn, nh6m nio?

- Nhi€m vu lh gi?
- Dia di6m thyc hiQn nhiEm vu 6 ddu?
- Thdi gian thgc hiQn nhiQm vU lh bao nhi6u?
- Phuong tiQn thgc hiQn nhiQm vu lh gi?
- Stn phAm cu5i c[ng cAn c6 lh gi?
- Cdch thric trinh biy/d6nh gi6 sin phim nhu t[ti n]ro?
3.2.3. K! thuQt

iI$

c6u h6i

-: quan trQng cila t'iQc ctil c1u hdi:
- Tdm
Sir dgng cflu hoi c6 hiQu qui dem lai sU hi6u bi6t l6n nhau gita hQc sinh vi
gi6o vi6n vi hgc sinh voi hgc sinh, k! n[ng ddt cdu hoi c]ng ttit thi mric ttO tham
gia cria c6c hgc sinh chng nhidu, hgc sinh sE hqc t4p tfch cuc hon.
62

?


a

- Y€u cdu khi clfu cAu hdi:
-+Li€n quarrdin viQc-thfc
+ Ng*n ggn, 16 ring,

O6

hiQn mlic ti0u bhihoc.

triiiu.

+ Dfng ftic, dfng ch5, phD hgrp voi trinh dQ, k(ch thfch suy nghicria hgc sinh.

.

+ Ph[ hqrp voi thoi gian thyc tti.
+ sip x6p theo trinh tu tri a6 dtin kh6, tir don giin d6n phric tap...
3.2.4.

K!

thuQt khdn trdi bdn

- Hqc sinh dugc chia thinh b6n nh6m nguoi, m6i nh6m c6 mQt to gi6y A0 rtit
tr6n bitr, nhu lh mQt chii5c kh[n trii bin, b6n thinh vi6n cria nh6m s€ ng6i d6i
diQn

voi m6t canh cta "kh6n trii bin,,.

- U5i thlnh vi6n sE suy nghi vi IiQt kO t6t ci
c4nh "khdn

cdc

trii bin' tru6c mdt minh.

- Sau d6, nh6m sE thio ludn vh tim ra nhfrng f

"kh6n

trii bin".

3.2.5.

K!

-

f

tuong cta minh vio phin

tuong chung dC dua

vio gita

thugt phdng tranh

HQc sinh dugc chia

thinh nhi6u nh6m,

tii5n

hinh thio lupn theo nhiQm vU

duqc ph6n c6ng.

-

Cdc nh6m ghi ktit quA th6o

lufn ra gi6y A0 vi trung biy xung quanh lorp

nhu mQt phdng tnmg biy tranh.

I

- HQc sinh ci lorp di mdt vdng quanh l6p hgc, xem k6t qua thio lufn cria c6c
nh6m khdc nhau, cd thiS ghi y ki6n binh ru6n, hoEc b6 sung.
3.2.6.

Ki

thuQt

"Hdi

chuyOn

gia',

MQt nh6m hoc sinh d6ng vai Ih "t6 chuydn gia' v6 mQt cht d6 nho dd
d6 cr{c
chuy6n gia giii ddp, mQt em trusng nh6m (ho[c gi6o vi6n) sE diAu
khi6n bu6i .,Tu
vin", moi c6c ban hoi r6i moi chuyCn gia tr6 loi.

i.2.7. Ki thuQt *Bdn d6 tr du!',

K! thqt niy c6 nghia li

hoc sinh vi6t mQt y tudng..chfnh d gifia r6i nghi ra
cdc ! tu&ng moi c6 li0n quan xoay quanh tuong trung
tdm n6i tr€n, bing c6ch
f

tflp trung vho cdc f tuong chinh vi€t bing ng6n ngt cua
minh, r6i sau d6 ph6t

63


t

tritin thhnh cdc nhdnh vi moi ren
__ J?p

hQ

gita

c6c

y ruong nhy, chinh

li nguoi dang

ban Oo E6n thricrheo e6ch sE-grup h9 hiiSu-vi nh6 th6ng+in*rcri;

8. K!

thufit|ktnhldy mfi pkrtft

Cdc hqc sinh dugc 10p thinh cilc nh6m ba nguoi vi trong vdng l0 phrit,
c6c
em sE th6o lufn v6 nhirng gi mh cdc em uii5t ve chri rt€ niy, sau d6 ciic

em chgn ra
3 diiSm ae trintr biy voi ca lop, m5i nh6m sE crlr mQt em I€n trinh bhy
v6 c6 3 di6m
n6i trdn.

I
I

I

64