Nguyên nhân và điều kiện của tình hình tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trên địa bàn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh (tt)

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HOC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

ĐỖ PHONG HÓA

NGUYÊN NHÂN VÀ ĐIỀU KIỆN CỦA TÌNH HÌNH TỘI
CỐ Ý GÂY THƯƠNG TÍCH HOẶC GÂY TỔN HẠI CHO
SỨC KHỎE CỦA NGƯỜI KHÁC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 7,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Chuyên ngành: Tội phạm học và phịng ngừa tội phạm
Mã số: 60.38.01.05

TĨM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

HÀ NỘI - 2017


Cơng trình được hồn thành tại: Học viện Khoa học xã hội
Người hướng dẫn khoa học: TS. Hoàng Xuân Châu

Phản biện 1: PGS.TS. Phạm Văn Tỉnh
Phản biện 2: PGS.TS. Trần Đình Nhã

Luận văn sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn thạc
sĩ họp tại: Học viện Khoa học xã hội 11 giờ 00 ngày 09 tháng 10
năm 2017

Có thể tìm hiểu luận văn tại: Thư viện Học viện Khoa học xã hộ

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Khoản 1 Điều 20 Hiến pháp năm 2013 của nước Cộng hòa xã
hội chủ nghĩa Việt Nam quy định: “Mọi người có quyền bất khả xâm
phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khoẻ, danh dự và
nhân phẩm; không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỳ
hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm
danh dự, nhân phẩm”. Như vậy, có thể nói quyền bất khả xâm phạm
về thân thể, được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự
và nhân phẩm là quyền cơ bản của công dân được Hiến pháp ghi
nhận và bảo vệ. Trong những năm qua, các cơ quan bảo vệ pháp luật
đã tích cực đấu tranh ngăn chặn các hành vi phạm tội xâm phạm tính
mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người nói chung và
các hành vi cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe của
người khác nói riêng, góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh phịng,
chống tội phạm. Thực tiễn áp dụng những quy định của pháp luật
hình sự về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe của
người khác (sau đây xin gọi tắt là Tội cố ý gây thương tích, viết tắt là
tội CYGTT) cho thấy, cịn có nhiều bất cập, vướng mắc, nhiều vụ án
việc định tội rất phức tạp, dễ dẫn đến xét xử oan người vô tội, bỏ lọt
tội phạm. Quy định của pháp luật hình sự về về tội CYGTT còn chưa
thống nhất, chưa phù hợp với thực tiễn. Vì vậy, việc nghiên cứu sâu
sắc những vấn đề lý luận về tình hình tội CYGTT, lý giải nguyên
nhân của tình hình này cũng như thực trạng quá trình điều tra, truy
tố, xét xử tội phạm này trong thực tiễn khơng những có ý nghĩa lý
luận - thực tiễn và pháp lý quan trọng, mà còn là vấn đề mang tính
cấp thiết.
1

Với tình hình trên, tác giả chọn đề tài“Nguyên nhân và điều
kiện của tình hình tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức
khỏe của người khác trên địa bàn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh”
để nghiên cứu. Đây là yêu cầu cấp thiết để làm rõ các vấn đề về lý
luận và thực tiễn nhằm cung cấp thêm các luận cứ khoa học cho công
tác đấu tranh, phòng, chống loại tội phạm này trên địa bàn Quận 7,
thành phố Hồ Chí Minh.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Trong thời gian qua tình hình tội phạm nói chung và tội
CYGTT nói riêng diễn ra hết sức phức tạp, có chiều hướng gia tăng
làm ảnh hưởng tình hình an ninh trật tự, ảnh hưởng đến tính mạng
sức khỏe của con người và đây là vấn đề nóng bỏng, bức xúc của
nhân dân đòi hỏi các ngành, các cấp quan tâm đề ra các biện pháp
giải quyết.
Trước tình hình đó đã có khá nhiều đề tài nghiên cứu về tội
phạm này, dưới các góc độ khác nhau và ở các địa bàn khác nhau.
Trong những năm qua, đã có một số cơng trình nghiên cứu được
cơng bố như:
Luận án Tiến sĩ Luật học của tác giả Nguyễn Đình Đức “Đấu
tranh phịng, chống tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho
sức khỏe của người khác” công bố năm 1997, đã giải quyết một số
vấn đề lý luận và thực tiễn áp dụng pháp luật hình sự đối với tội
CYGTT.
Luận văn thạc sĩ Luật học của tác giả Nguyễn Thị Minh
Nguyệt “Đấu tranh phòng, chống tội cố ý gây thương tích hoặc gây
tổn hại cho sức khỏe của người khác tại địa bàn tỉnh Thừa Thiên
Huế” công bố năm 2002, đã đề cập hoạt động đấu tranh, phòng,
chống tội CYGTT tại địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế.
2

Luận văn thạc sĩ Luật học của tác giả Nguyễn Xuân Thành
“Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người
khác trên địa bàn tỉnh Trà Vinh: Tình hình, ngun nhân và giải
pháp phịng ngừa” cơng bố năm 2013, đã đề cập tình hình, ngun
nhân và giải pháp phòng ngừa tội CYGTT trên địa bàn tỉnh Trà
Vinh.
Các cơng trình nghiên cứu của các tập thể và cá nhân về lĩnh
vực này được xem như là các cơ sở lý luận và thực tiễn rất cần thiết
để tác giả nghiên cứu, tham khảo trong việc thực hiện luận văn tốt
nghiệp này.
Riêng ở Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh chưa có đề tài nào
nghiên cứu về tội CYGTT. Để góp phần ổn định trật tự an toàn xã
hội, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển kinh tế xã hội ở địa
phương, hy vọng kết quả nghiên cứu Luận văn sẽ đem lại kết quả
khả thi nhằm nâng cao hiệu quả cơng tác phịng ngừa tội CYGTT
trên địa bàn.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Căn cứ vào tình hình tội CYGTT, đề tài xác định các nguyên
nhân và điều kiện của tình hình tội CYGTT trên địa bàn Quận 7,
thành phố Hồ Chí Minh, từ đó đề xuất các biện pháp phòng ngừa loại
tội phạm này.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện được mục đích nghiên cứu, đề tài cần tập trung
giải quyết những nhiệm vụ cụ thể sau:
- Nghiên cứu những vấn đề lý luận chung về nguyên nhân và
điều kiện của tội CYGTT.
3

- Nghiên cứu thực tiễn, thu thập số liệu tội CYGTT trên địa
bàn Quận 7, TP HCM từ năm 2012 đến 2016.
- Nghiên cứu làm rõ nguyên nhân và điều kiện của tình hình
tội CYGTT trên địa bàn Quận 7, TP HCM.
- Dự báo và đề xuất giải pháp phòng ngừa tội CYGTT trên địa
bàn trong thời gian tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu tình hình tội CYGTT trên địa bàn Quận
7, TP HCM để tìm ra các mối liên hệ hay sự phụ thuộc của nó vào
các hiện tượng, các quá trình kinh tế - xã hội khác, tức là đi tìm
nguyên nhân và điều kiện của tội CYGTT.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Luận văn nghiên cứu phòng ngừa tội CYGTT
được quy định tại Điều 134 Bộ luật Hình sự năm 2015 dưới góc độ
Tội phạm học;
- Không gian: Luận văn nghiên cứu trên địa bàn Quận 7, TP
HCM;
- Thời gian nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu, thu thập số liệu
thực tế trong khoảng thời gian 5 năm, từ 2012 – 2016, gồm số liệu
thống kê xét xử sơ thẩm hình và 86 bản án.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận:Luận văn được nghiên cứu dựa trên
cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, những quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách pháp luật
của Đảng và Nhà nước ta trong lĩnh vực phòng ngừa tội phạm.
5.2. Phương pháp nghiên cứu:Luận văn sử dụng các phương
pháp nghiên cứu sau: Phương pháp biện chứng; phương pháp hệ
4

thống; thống kê; phương pháp nghiên cứu hồ sơ; phương pháp tổng
kết kinh nghiệm thực tiễn; phương pháp so sánh; phương pháp mô tả,
tổng hợp, diễn dịch, quy nạp và các phương pháp chuyên biệt khác
của tội phạm học.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Luận văn đã thực hiện đạt được các kết quả như sau:
- Làm rõ thực trạng của tình hình tội CYGTT trên địa bàn
Quận 7, TP HCM, bao gồm cả phần ẩn và phần hiện của nó trong
giai đoạn từ năm 2012 - 2016;
- Góp phần vào việc lý giải, làm sáng tỏ những yếu tố tiêu cực
thuộc nguyên nhân và điều kiện của tình hình tội CYGTT trên địa
bàn Quận 7, TP HCM;
- Phân tích những ưu điểm và hạn chế của các cấp, các ngành
trong cơng tác đấu tranh phịng ngừa tội CYGTT thời gian qua;
- Thiết lập được hệ thống các giải pháp góp phần nâng cao
hiệu quả cơng tác phòng ngừa tội CYGTT trên địa bàn Quận 7, TP
HCM.
Về mặt áp dụng thực tiễn: Luận văn có thể dùng làm tài liệu
tham khảo trong triển khai thực hiện các biện pháp phòng ngừa tội
CYGTT trên địa bàn Quận 7, TP HCM.
7. Cơ cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và
phụ lục. Kết cấu luận văn gồm có 3 chương như sau:
Chương 1: Những vấn đề lý luận chung về nguyên nhân và
điều kiện của tội Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe
của người khác

5

Chương 2: Nguyên nhân, điều kiện của tội Cố ý gây thương
tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trên địa bàn quận
7, thành phố Hồ Chí Minh.
Chương 3: Giải pháp khắc nâng cao hiệu quả phòng ngừa tội
Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác
thực hiện trên địa bàn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh.

6


Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ NGUYÊN NHÂN VÀ
ĐIỀU KIỆN CỦA TỘI CỐ Ý GÂY THƯƠNG TÍCH HOẶC
GÂY TỔN HẠI CHO SỨC KHỎE CỦA NGƯỜI KHÁC
1.1. Nguyên nhân và điều kiện của tình hình tội phạm
1.1.1. Khái niệm Tình hình tội phạm
Tình hình tội phạm là trạng thái, xu thế vận động của các tội
phạm (hoặc nhóm tội phạm hoặc loại tội phạm) đã xảy ra trong một
đơn vị khơng gian và thời gian xác định.[7]
Tình hình tội phạm (sau đây được viết tắt là THTP) được thể
hiện thơng qua thực trạng, diễn biến, cơ cấu, tính chất của THTP,
trên cơ sở đó giúp cho các cơ quan có thẩm quyền xây dựng được
biện pháp phịng ngừa tội phạm sát hợp với thực tiễn.
1.1.2. Khái niệm nguyên nhân và điều kiện của tình hình tội
phạm
Qua quá trình nghiên cứu, tác giả nhận thấy nguyên nhân và
điều kiện là có sự tác động qua lại giữa nhiều yếu tố, đặc biệt là yếu
tố mơi trường và con người. Có thể hiểu nguyên nhân của tình hình

tội phạm như sau: “Là sự tác động qua lại giữa các yếu tố tiêu cực
của mơi trường sống bên ngồi với các yếu tố tâm - sinh lý tiêu cực
bên trong cá nhân con người cùng với yếu tố tình huống nhất thời
thuận lợi đã dẫn đến việc thực hiện một hành vi (hành động hoặc
khơng hành động) mà Luật hình sự quy định là tội phạm”[24].
1.2. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe
của người khác theo quy định của Bộ luật hình sự Việt Nam hiện
hành
1.2.1. Khái niệm tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại
cho sức khỏe của người khác
7


Tội CYGTT là hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định
trong BLHS, do người có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện
một cách cố ý nhằm gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe
của người khác.
1.2.2. Đặc điểm pháp lý hình sự của tội cố ý gây thương
tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác
Tội CYGTT được quy định tại Điều 134 Bộ luật Hình sự năm
2015. Phân tích cấu thành tội phạm tội CYGTT cụ thể như sau:
a. Khách thể của tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại
cho sức khỏe của người khác
Là quan hệ xã hội bị hành vi cố ý làm cho người khác bị
thương tích hoặc thiệt hại về sức khỏe (làm cho người khác suy giảm
về sức khỏe), là quyền được pháp luật bảo vệ về sức khỏe. Nói cho
dễ hình dung thì khách thể của tội phạm này là sức khỏe, tính mạng
của con người.
b. Mặt khách quan của tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn
hại cho sức khỏe của người khác

- Hành vi khách quan của tội phạm: Hành vi của tội phạm này
là những hành vi có khả năng gây ra thương tích hoặc tổn thương
khác làm tổn hại đến sức khỏe của con người.
- Công cụ, phương tiện sử dụng:
Nếu người phạm tội sử dụng các phương tiện có tính nguy
hiểm cao như: lựu đạn, súng, chất nổ, dao găm… phần nào đó có thể
xác định người phạm tội mong muốn cho nạn chết.
- Vị trí trên cơ thể mà người phạm tội gây ra thương tích, tổn
hại sức khỏe cho người khác.
- Mức độ nguy hiểm của hành vi tấn công.
8


- Hậu quả của tội phạm: Hậu quả của tội CYGTT thể hiện ở tỷ
lệ thương tật (tỷ lệ %) mất sức lao động của nạn nhân.
- Về hình phạt: để cá thể hóa hình phạt, so với BLHS năm
1999 sửa đổi bổ sung năm 2009 thì Điều luật đã sửa đổi, bổ sung và
chia lại khung hình phạt cho hợp lý và rút ngắn khoảng cách hình
phạt giữa các khoản, tạo cho cơ quan tố tụng nhiều cân nhắc khi
quyết định hình phạt cho bị cáo. Đặc biệt, Bộ luật Hình sự 2015 đã
bỏ quy định tại Điều 105 BLTTHS năm 1999 sửa đổi bổ sung 2009
c. Chủ thể của tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho
sức khỏe của người khác
Chủ thể của tội CYGTT có thể là bất kỳ người nào có năng
lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi theo luật định.
d. Mặt chủ quan của tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại
cho sức khỏe của người khác
-Về lỗi:Người phạm tội cố ý phạm tội. Nghĩa là: Người phạm
tội nhận thức rõ hành vi của mình có thể gây thương tích hoặc gây
tổn hại cho sức khỏa của người khác, thấy trước hậu quả của hành vi

đó và mong muốn hậu quả xảy ra; hoặc Người phạm tội nhận thức rõ
hành vi của mình có thể gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức
khỏe của người khác, thấy trước hậu quả của hành vi đó có thể xảy
ra, tuy khơng mong muốn nhưng vẫn có ý thức để mặc cho hậu quả
xảy ra.
- Về động cơ phạm tội: Động cơ phạm tội không phải là dấu
hiệu bắt buộc của tội phạm này.
- Về mục đích phạm tội: mục đích phạm tội khơng phải là dấu
hiệu bắt buộc của tội phạm này.
1.3. Nguyên nhân và điều kiện của tội cố ý gây thương tích
hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác
9


Căn cứ vào khái niệm nguyên nhân và điều kiện của tình hình
tội phạm nói chung, căn cứ vào các đặc điểm pháp lý hình sự của tội
CYGTT, có thể rút ra một số nhận định về nguyên nhân và điều kiện
của tội CYGTT như sau:
- Khái niệm nguyên nhân và điều kiện của tội CYGTT:Là sự
tác động qua lại giữa các yếu tố tiêu cực của môi trường sống bên
ngoài với các yếu tố tâm - sinh lý tiêu cực bên trong cá nhân con
người cùng với yếu tố tình huống nhất thời thuận lợi đã dẫn đến việc
thực hiện hành vi cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe
của người khác mà Luật hình hiện hành quy định là tội CYGTT.
- Bản chất của nguyên nhân và điều kiện tội CYGTT: là sự tác
động qua lại giữa các nhân tố bên trong và bên ngồi.
- Đặc trưng của tội này là tội phạm có nạn nhân, do đó có thể
nhận định tội CYGTT về cơ bản là kết quả của những mâu thuẫn
giữa người phạm tội và nạn nhân.

10


Chương 2
NGUYÊN NHÂN, ĐIỀU KIỆN CỦA TỘI PHẠM CỐ GÂY
THƯƠNG TÍCH HOẶC GÂY TỔN HẠI CHO SỨC KHỎE
CỦA NGƯỜI KHÁC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 7 - THÀNH PHỐ
HỒ CHÍ MINH
2.1. Đặc điểm kinh tế - xã hội quận 7
2.1.1. Đặc điểm tự nhiên - Vị trí địa lý
Quận 7 được hình thành từ 05 xã phía Bắc và một phần Thị
trấn huyện Nhà Bè cũ với tổng diện tích tự nhiên là 3576 ha nằm về
phía Đơng nam Thành phố.
2.1.2. Đặc điểm về địa hình thổ nhưỡng
Địa hình quận 7 tương đối bằng phẳng, độ cao địa hình thay
đổi khơng lớn, trung bình 0,6m đến 1,5m.Thổ nhưỡng của Quận 7
thuộc loại đất phèn mặn.
2.1.3. Đặc điểm về hệ thống giao thơng
Tổng diện tích đường bộ trên địa bàn quận khoảng 38 ha,
chiếm 1,86% diện tích tự nhiên. Trong đó các cầu Tân Thuận 1, Tân
Thuận 2, Kinh tẻ và Rạch Ông kết nối giữa Quận 7 với nội thành,
góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế của quận.
Quận có khoảng 1.020 ha sơng rạch, chiếm 28,38% diện tích
tự nhiên.
2.1.4. Đặc điểm về các cảng sông
Trên địa bàn quận 7 có 3 cảng lớn là Cảng Bến Nghé, Cảng
Last Tân Thuận Động, Cảng Bông Sen và một số cảng chuyên dùng
phục vụ cho nội bộ như Cảng Rau quả, Cảng Dầu thực vật...
2.1.5. Đặc điểm về tổ chức hành chính

11


Với tổng diện tích tự nhiên là 3576 ha, quận phân chi thành 10
phường: Phú Mỹ, Phú Thuận, Tân Phú, Tân Thuận Đơng, Bình
Thuận, Tân Thuận Tây, Tân Kiểng, Tân Quy, Tân Phong, Tân Hưng;
2.1.6. Đặc điểm về tình hình dân cư
Tình trạng dân cư đang xáo trộn rất mạnh và phân bố không
đều, dân số hiện nay là 312.931 người (mật độ 6.785 người/km2), Tỷ
lệ dân số có hộ khẩu tại quận chiếm 72% số hộ và 74% số nhân khẩu
Tỷ lệ số dân ở diện KT2, KT3, KT4 chiếm 34% số hộ và 33% số
nhân khẩu.
2.1.7. Đặc điểm về tín ngưỡng
Trên địa bàn Quận 7 có 31 cơ sở tơn giáo, trong đó có 14 chùa,
10 tịnh thất, tịnh xá, 05 nhà thờ Thiên chúa.
2.1.8. Đặc điểm về các di tích lịch sử văn hố
Đình Tân Quy Đơng, Đình thờ thân Thành Hồng bổn cảnh,
có sắc phong của vua Tự Đức; di tích Lịch sử Gị Ơ Mơi, nhà tưởng
niệm Bác Hồ, nghĩa trang liệt sỹ Nhà Bè.
2.2. Tình hình tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho
sức khỏe của người khác trên địa bàn quận 7, thành phố Hồ Chí
Minh từ năm 2012 đến năm 2016
2.2.1 Phần hiện của tình hình tội phạm
Phần hiện là một phạm trù của tình hình tội phạm bao hàm
toàn bộ những hành vi phạm tội và chủ thể của các hành vi đó đã
được phát hiện, theo pháp luật hình sự và có trong thống kê hàng
năm.
Như vậy, đối với tình hình tội CYGTT, phần hiện của nó được
biểu hiện thơng qua các tiêu chí đã được khái quát chung đó là: Mức
độ, diễn biến, cơ cấu và tính chất của tình hình tội CYGTT.

12


a. Thực trạng (mức độ) của tình hình tội cố ý gây thương tích
hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trên địa bàn quận 7,
thành phố Hồ Chí Minh
Mức độ của tình hình tội phạm là đặc điểm định lượng của
tình hình tội phạm, bao hàm tổng thể những hành vi phạm tội đã xảy
ra trong thực tế và các chủ thể thực hiện các hành vi đó trong một
đơn vị thời gian và khơng gian nhất định.
Mức độ của tình hình tội CYGTT được phản ánh qua số vụ và
số bị cáo đã được xét xử sơ thẩm hình sự về tội CYGTTtrên địa bàn
quận 7, thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2012 đến năm 2016.
b. Diễn biến của tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho
sức khỏe của người khác trên địa bàn quận 7, thành phố Hồ Chí
Minh giai đoạn 2012-2016
Tác giả lấy năm 2012 làm năm định gốc để phân tích tình hình
tội phạm theo phương pháp so sánh định gốc như nêu ở trên. Nếu lấy
số liệu năm 2012 định gốc là 100% thì từ số liệu thu thập được tác
giả nhận thấy: tình hình tội cố gây thương tích hoặc gây tổn hại cho
sức khỏe của người khác trên địa bàn Quận 7, thành phố Hồ Chí
Minh trong 05 năm từ năm 2012 đến 2016 giao động khơng ổn định,
khơng theo quy luật, nhưng có xu hướng giảm so với đầu kỳ năm
2012. Khi tình hình tội phạm chung trên địa bàn giảm sẽ kéo theo
tình hình tội phạm CYGTT giảm theo.
c. Cơ cấu của tình hình tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn
hại cho sức khỏe của người khác trên địa bàn Quận 7, thành phố Hồ
Chí Minh giai đoạn 2012-2016
Cơ cấu của tình hình tội phạm chính là đặc điểm định tính của
tình hình tội phạm. Nói đến cơ cấu của tình hình tội phạm là nói đến

tính chất và các mối tương quan vốn có bên trong của tình hình tội
13


phạm, cũng như các quan hệ giữa tình hình tội phạm với các hiện
tượng, các quá trình kinh tế, xã hội khác nhau.
* Cơ cấu xét theo hình phạt, tái phạm, tái phạm nguy hiểm của
tội CYGTT trên địa bàn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh từ năm
2012 - 2016.
Qua xem xét số liệu cho thấy, số bị cáo phạm tội có mức án từ
3 năm trở lên chiếm tỷ lệ cao, điều này cho thấy rằng trình trạng
phạm tội nghiêm trọng đối với tội CYGTT trên địa bàn Quận 7,
thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian qua là tương đối cao, chiếm
41,81% trong tổng số bị cáo phạm cùng tội. Điều này cho thấy rằng
tính chất mức độ nguy hiểm của loại tội phạm này rất cao và cần
phải có biện pháp ngăn chặn, phịng ngừa có hiệu quả.
Ngoài ra, qua xem xét 86 bản án với 150 bị cáo, tác giả nhận
thấy như sau:
- Đang bị quản lý tại địa phương và phạm tội: có 02 bị cáo,
chiếm tỷ lệ 1,33%
- Nghiện ma túy: có 03 bị cáo, chiếm tỷ lệ 2%
- Bị cáo đã có rượu bia: có 22 bị cáo, chiếm tỷ lệ 14,66%
* Cơ cấu theo các đặc điểm nhân thân người phạm tội của tội
CYGTT trên địa bàn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh từ năm 20122016
- Cơ cấu về giới tính, dân tộc: Thống kê trong 86 bản án với
150 bị cáo cho thấy rằng: Nam: 150 bị cáo, chiếm tỷ lệ: 100%; Nữ: 0
bị cáo, chiếm tỷ lệ: 0%.
Dân tộc: Kinh: 141 bị cáo, chiếm tỷ lệ: 94%; Khơme: 08 bị
cáo, chiếm tỷ lệ: 5,33%; Khác: 01 bị cáo, chiếm tỷ lệ: 0,67%.

14


Về dân tộc, qua thống kê cho thấy rằng, tỷ lệ dân tộc Kinh
chiếm đa số trong tổng số bị cáo, chiếm tỷ lệ 94%, các dân tộc khác
chiếm tỷ lệ rất nhỏ.
* Cơ cấu về học vấn, nghề nghiệp, tơn giáo, trình trạng hơn
nhân, độ tuổi
- Về học vấn:Thống kê trong 300 bản án với 452 bị cáo cho
thấy rằng:
Không biết chữ: 5 bị cáo, chiếm tỷ lệ 3.33%.
Tiểu học: 44 bị cáo, chiếm tỷ lệ 29,33%.
Trung học cơ sở: 56 bị cáo, chiếm tỷ lệ 37,33%.
- Về việc làm:Thống kê trong 86 bản án với 150 bị cáo cho
thấy rằng:
Học sinh sinh viên:7 bị cáo, chiếm tỷ lệ 4,68%.
Công nhân, nông dân:

21 bị cáo, chiếm tỷ lệ 14%.

Lao động tự do: 22 bị cáo, chiếm tỷ lệ 14,66%.
Không có việc làm:46 bị cáo, chiếm tỷ lệ 30,66%.
Có nghề nghiệp ổn định khác:

54 bị cáo, chiếm tỷ lệ 36%

- Về độ tuổi,việc xem xét độ tuổi của người phạm tội cố ý gây
thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe người khác giúp cho
chúng ta biết được độ tuổi nào dễ phạm tội, từ đó có biện pháp phịng
ngừa có hiệu quả.

Qua thống kê trong 86 bản án với 150 bị cáo, tác giả thấy
rằng:
Từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi:01 bị cáo, chiếm tỷ lệ 0,66%;
Từ 18 đến 30 tuổi:87 bị cáo, chiếm tỷ lệ 58%;
Từ 31 đến dưới 60 tuổi: 61 bị cáo, chiếm tỷ lệ 40,68%;
Trên 60 tuổi:01 bị cáo, chiếm tỷ lệ 0,66%;
- Về nhận thức hành vi sau khi thực hiện hành vi phạm tội
15


Ở đây tác giả đề cập đến vấn đề tự thú và đầu thú của người đã
thực hiện hành vi phạm tội CYGTTxem họ có nhận thức được hành
vi phạm tội của mình khơng, để làm cơ sở đánh giá mức độ nhận
thức pháp luật của người thực hiện hành vi phạm tội và đề ra biện
pháp tuyên truyền giáo dục pháp luật có hiệu quả.
Qua thống kê 150 bị cáo, tác giả thấy rằng:
- Tự thú: 8 người, chiếm 5,33%.
- Đầu thú:5 người, chiếm 3,33%.
* Cơ cấu xét theo bị hại của tội CYGTT
Qua xem xét số liệu thống kê 91 người bị hại trên 86 Bản án,
tác giả nhận thấy: về giới tính, bị hại đa số là nam (chiếm tỷ lệ
94,50%) trên tổng số bị hại; về độ tuổi, bị hại từ 18 tuổi trở lên
chiếm tỷ lệ cao 94,51% trên tổng số bị hại; giữa bị hại và người thực
hiện hành vi phạm tội có quen biết nhau chiếm tỷ lệ rất cao 71,44%;
bị hại có lỗi trước chiếm tỷ lệ 12,08%.
* Cơ cấu theo hình thức và thủ đoạn của tội CYGTT
Qua xem số liệu thống kê tác giả nhận thấy, về vai trò của
người phạm tội, bị cáo phạm tội có tổ chức chiếm tỷ lệ không cao
chiếm 6% trong tổng số bị cáo bị xét xử;còn về thủ đoạn phạm tội, số
bị cáo phạm tội bộc phát và một mình phạm tội chiếm tỷ lệ cao nhất

86,33%;số bị cáo bị kích động phạm tội bộc phát nhưng có sẵn hung
khí trong người tạo điều kiện cho bị cáo dễ dàng phạm tội chiếm tỷ
lệ 15,33%; số bị cáo có chuẩn bị hung khí chiếm tỷ lệ 37,37%.
* Cơ cấu xét theo phương thức gây án
Tác giả sử dụng chất liệu nghiên cứu là các báo cáo thống kê
của Viện kiểm sát nhân dân Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh và
nghiên cứu 86 bản án của Tòa án nhân dân Quận 7, thành phố Hồ
Chí Minh với 150 bị cáo.
16


d. Tính chất của tình hình tội cố ý gây thương tích hoặc gây
tổn hại cho sức khỏe của người khác trên địa bàn Quận 7, thành phố
Hồ Chí Minh giai đoạn 2012-2016
Tính chất của tình hình tội CYGTT được rút ra trên cơ sở nhận
định Mức độ, Diễn biến (động thái) và Cơ cấu của tình hình tội phạm
này trong sự vận động trong không gian và thời gian nhất định, qua
đó nó cho biết về xu hướng, khuynh hướng phạm tội, mức độ nguy
hiểm, phức tạp của tình hình tội phạm này.
2.2.2. Phần ẩn của tình hình tội cố ý gây thương tích hoặc
gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trên địa bàn Quận 7,
thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn năm 2012-2016
Phần ẩn tội phạm CYGTT là các tội phạm CYGTT đã thực tế
xảy ra nhưng không được thể hiện trong thống kê tội phạm vì khơng
được phát hiện, khơng được xử lý hoặc khơng được đưa vào thống
kê tội phạm.
Trong tình hình tội CYGTT trên địa bàn Quận 7, thành phố Hồ
Chí Minh tội phạm ẩn được thể hiện dưới 3 loại: Tội phạm ẩn khách
quan (hay còn gọi là tội phạm ẩn tự nhiên); tội phạm ẩn chủ quan
(hay còn gọi là tội phạm ẩn nhân tạo) và tội phạm ẩn thống kê

2.3. Nguyên nhân và điều kiện của tội phạm Cố ý gây
thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trên
địa bàn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2012-2016
2.3.1. Nguyên nhân và điều kiện thuộc môi trường sống
a. Môi trường tự nhiên - địa lý
Trong những năm qua, cùng với sự đổi mới, phát triển chung
của cả nước và Thành phố Hồ Chí Minh nói chung, Quận 7 đã tiếp
tục thực hiện công cuộc đổi mới.
b. Môi trường xã hội
17


* Mơi trường vi mơ
- Mơi trường gia đình
- Mơi trường nhà trường (giáo dục)
* Môi trường vĩ mô
- Môi trường kinh tế - xã hội
- Mơi trường văn hóa
- Môi trường quản lý nhà nước
2.3.2. Nguyên nhân và điều kiện thuộc về người phạm tội
Một trong những yếu tố khơng thể thiếu trong q trình đánh
giá hệ thống những yếu tố làm phát sinh tội CYGTT trên địa bàn
Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh là những yếu tố tiêu cực thuộc cá
nhân người phạm tội.

18


Chương 3
NHỮNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ PHÒNG NGỪA

TỘI CỐ Ý GÂY THƯƠNG TÍCH HOẶC GÂY TỔN HẠI CHO
SỨC KHỎE CỦA NGƯỜI KHÁC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 7,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
3.1. Dự báo tình hình tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn
hại cho sức khỏe của người khác trên địa bàn quận 7, thành phố
Hồ Chí Minh thời gian tới
Qua dữ liệu và phân tích tại Chương 2, có thể dự báo tình hình
tội cố ý gây thương tích trên địa bàn Quận 7, thành phố Hồ Chí
Minh thời gian tới như sau:
a) Về mức độ của tình hình tội phạm: Mức độ của tình hình tội
cố ý gây thương tích trên địa bàn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh
trong thời gian tới sẽ xu hướng giảm so với năm định mức (năm
2012).
b) Về cơ cấu của tình hình tội phạm: Căn cứ vào các cơ cấu đã
nghiên cứu và phần tích ở Chương 1, có thể dự báo cơ cấu của tình
hình tội CYGTT trên địa bàn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh như
sau:
* Về địa giới hành chính: Tình hình tội CYGTT tại các
phường trong quận sẽ có xu hướng giảm trong những năm tới.
* Cơ cấu nhân chủng học: Tỷ trọng nam giới và dân tộc kinh
vẫn tiếp tục chiếm đa số.
* Cơ cấu trình độ học vấn: Tỷ lệ người khơng có việc làm
chiếm tỷ lệ khơng cao. Bên cạnh đó, theo tình hình phát triển giáo
dục, rút kinh nhgiệm từ những năm trước, cơ cấu người phạm tội
CYGTT có trình độ học vấn thấp cũng sẽ giảm.
19


* Cơ cấu hình phạt: Tỷ lệ hình phạt tù vẫn sẽ chiếm tỷ lệ cao.
Lý do là tình hình tội cố ý gây thương tích tội CYGTT ngày càng gia

tăng về số vụ, số bị cáo và tính chất nguy hiểm.
* Cơ cấu người bị hại: Tỷ lệ bị hại là nam giới vẫn sẽ chiếm
đa số. Bởi vì nam giới do những đặc điểm tâm, sinh lý vốn có của
mình đã làm tăng nguy cơ trở thành nạn nhân của tội phạm.
* Cơ cấu phương thức gây án: Phương thức gây án bước 1
(bộc phát) sẽ gia tăng nguyên do là do các đối tượng sử dụng rượu,
bia ngày càng gia tăng, sau đó va chạm, mâu thuẫn sẽ dẫn đến đánh
nhau.
3.2. Hệ thống các giải pháp ngăn chặn và loại trừ tội
CYGTT trên địa bàn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh
3.2.1. Những giải pháp ngăn chặn tội cố ý gây thương tích
hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trên địa bàn Quận
7, thành phố Hồ Chí Minh
a. Những giải pháp khơng cho tội CYGTT xảy ra
Căn cứ vào một số cơ cấu tình hình tội phạm như đã phân tích
ở Chương 1, tác giả đưa ra các giải pháp không để cho tội phạm xảy
ra như sau:
* Về phía người bị hại, cần hạn chế các yếu tố tác động đến
người khác như: khơng khiêu khích, hăm dọa, chửi bới, gây sự…và
nhất là không sử dụng vũ lực trước. Đây là nguyên nhân cao để tạo
ra hoàn cảnh để người khác thực hiện hành vi CYGTT.
* Về việc sử dụng rượu bia, lối sống và thói quen xấu như
nghiện rượu bia cũng góp một phần đáng kể trong việc biến nhiều
người thành nạn nhân của tội CYGTT.
b. Những giải pháp không cho tội cố ý gây thương tích hoặc
gây tổn hại cho sức khỏe của người khác được thực hiện đến cùng
20


Như đã trình bày ở trên thì tình hình tội CYGTT trên địa bàn

Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2012-2016 chỉ có 2
phương thức gây án đó là phương thức gây án 1 bước (bộc phát thực
hiện hành vi phạm tội) và phương thức gây án 2 bước (có chuẩn bị
và thực hiện hành vi phạm tội).
c. Những giải pháp không để tái phạm tội cố ý gây thương tích
hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác
Như đã phân tích ở trên, qua dữ liệu thống kê cho thấy tái
phạm chiếm tỷ lệ 14,54% và tái phạm nguy hiểm chiếm tỷ lệ 7,54%.
Do đó, các giải pháp ngăn chặn không cho tái phạm như sau:
* Về các cơ quan tố tụng: Cần phải điều tra, truy tố, xét xử và
thi hành bản án một cách kịp thời, nghiêm minh và đúng pháp luật,
đưa ra một số vụ án điểm, xét xử lưu động các vụ án CYGTT để tạo
tác dụng răn đe, phòng ngừa chung.
* Về gia đình, nhà trường: Đối với các trường hợp bị xét xử
tội CYGTT sau khi đã chấp hành xong bản án gia đình cần quan tâm,
quản lý, giáo dục, tác động để họ nhận thức được sai lầm, khuyết
điểm của mình từ đó họ trở thành người tốt có ích cho xã hội.
* Các cơ quan, các ngành đoàn thể địa phương: Các cơ quan
thi hành án hình sự có trách nhiệm trong việc quản lý, cải tạo người
phạm tội phải đổi mới cơ bản việc giáo dục người phạm tội, làm cho
họ nhận thức được sai lầm và tự nguyện khắc phục sữa chữa những
sai lầm khuyết điểm của mình và khơng tái phạm.
3.2.2. Những giải pháp loại trừ tội cố ý gây thương tích hoặc
gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trên địa bàn Quận 7,
thành phố Hồ Chí Minh
a. Những giải pháp về mặt văn hóa - giáo dục
* Giải pháp về giáo dục:
21

* Giải pháp về văn hóa
b. Những giải pháp về mặt kinh tế xã hội
c.

Những giải pháp về mặt pháp luật

d. Những giải pháp về mặt quản lý hành chính
e. Những giải pháp về tổ chức bộ máy

22


KẾT LUẬN
Việc nghiên cứu tình hình tội CYGTT trên địa bàn Quận 7,
thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2012-2016 nhằm để phân tích,
đánh giá đúng tình hình tội phạm này một cách tồn diện, sâu sắc ở
nhiều khía cạnh khác nhau của tình hình tội phạm và các yếu tố tiêu
cực tác động đến tình hình tội phạm trên địa bàn cũng như đề ra các
biện pháp phòng ngừa loại tội phạm này trên địa bàn trong thời gian
tới. Qua đó, tác giả rút ra được các kết luận như sau:
Thứ nhất, luận văn đã trình bày khái niệm, đặc điểm, dấu hiệu
pháp lý và những hạn chế, bất cập trong tội CYGTT, qua đó phân
tích mức độ, diễn biến, cơ cấu và tính chất của tội CYGTT trên địa
bàn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2012-2016.
Thứ hai, luận văn đã đi sâu phân tích những nguyên nhân và
điều kiện của tình hình tội CYGTT trên địa Quận 7, thành phố Hồ
Chí Minh giai đoạn 2012-2016 nhằm làm rõ đâu là nguyên nhân chủ
quan thuộc người phạm tội, đâu là nguyên nhân khách quan thuộc
môi trường sống.
Thứ ba, luận văn đã đưa ra các dự báo về tình hình tội CYGTT

trên địa bàn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tới,
trong đó về mức độ thì trong thời gian tới tình hình loại tội phạm này
có xu hướng giảm, tuy nhiên tình hình tội phạm thủ đoạn ngày càng
phức tạp, sử dụng hung khí nguy hiểm, có sự câu kết giữa các băng
nhóm. Trên cơ sở đó, tác giả đã đề ra một số giải pháp thiết thực
nhằm góp phần ngăn chặn, tiến tới loại trừ loại tội phạm này ra khỏi
đời sống xã hội.
Với khả năng và kinh nghiệm nghiên cứu của bản thân cịn
hạn chế nên q trình thực hiện và hồn thành luận văn khơng tránh
khỏi những khiếm khuyết nhất định. Vì vậy, tác giả rất mong nhận
23