Tuần 1. Khái quát văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến hết thế kỉ XX

TRƯỜNG CẤP II – III SƠN THÀNH

LỚP 12A

Môn
: Văn học
Giáo viên : Bùi Thị Bích Thủy



Tiết 72: ÔN TẬP VĂN HỌC VIỆT NAM

1945 -1954
I. Văn chính luận:
Tác phẩm: Tun ngơn độc lập (HỒ CHÍ MINH)
- Hồn cảnh - mục đích sáng tác:
+ Cách mạng tháng tám thành công
+ Các thế lực Anh, Pháp, Mĩ, Tưởng
ngấp nghé xâm lược nước ta.
- Viết bản tuyên ngôn để tuyên bố
độc lập (2/9/1945) và trừng giới các
thế lực lăm le xâm lược nước ta.


Tiết 72: ÔN TẬP VĂN HỌC VIỆT NAM
1945 - 1975
I. Văn chính luận:
Nội dung:
Một văn kiện lịch sử quan trọng, ghi dấu
một thời kì đấu tranh vẻ vang giành độc
lập, xây dựng chế độ DC CH, nêu cao niềm

tự hào về truyền thống đấu tranh,về quyền
độc lập của dân tộc Việt Nam.


Tiết 72: ÔN TẬP VĂN HỌC VIỆT NAM

1945 -1954
II. Thơ ca:


Tiết 72: ÔN TẬP VĂN HỌC VIỆT NAM
1945 -1954
II. Thơ ca (1945-1954)
TT TÁC PHẨM
1

TÂY TIẾN

T.GIẢ
Q.
DŨNG

HC ST-XUẤT
XỨ
- Cuối 1948,
nhớ về đơn vị
cũ
- “Mây đầu ô”
(Nhớ Tây Tiến)

N. DUNG
Khắc họa dặc sắc
cảnh trí hùng vĩ,
hiểm trở, hoang vu
nhưng kì thú.
- Xây dựng tượng
đài người lính TT
bất hủ với những
phẩm chất nổi bật:
hịa hoa, lãng mạn
mà anh hùng.
-


Tiết 72: ÔN TẬP VĂN HỌC VIỆT NAM
1945 -1954
II. Thơ ca (1945-1954)
TT

2

TÁC
PHẨM

T.GIẢ

BÊN KIA HỒNG
SƠNG
CẦM
ĐUỐNG

HC STXUẤT XỨ

- 4/1948
(nghe QH
bị kẻ thù
giày xéo)

N. DUNG
-Yêu

QH sâu
sắc , cảm xúc
cao độ →tái
hiện chân thực
và sinh động
đầy nhớ tiếc,
xót xa.


II. Thơ ca (1945-1954)
TT

3

TÁC
PHẨM

T.GIẢ

HC ST-XUẤT XỨ

ĐẤT
NGUYỄN -1948-1955
NƯỚC ĐÌNH THI

N. DUNG

Cảm nhận
( nhiều năm k/c khái quát về
ĐN
và
con
chống P)
người trong
-Đúc kết từ:
trường kì lịch
+ Sáng mát trong sử(CMT8 →
như sáng năm
chiến thắng
xưa(1948)
ĐBP)
+ Đêm mít
tinh(1949)
+ Đất
nước(1955)


II. Thơ ca (1945-1954)
TT

TÁC
PHẨM

T.GIẢ

HC STXUẤT XỨ

4

VIỆT
BẮC

TỐ
HỮU

-10/1954

N. DUNG

Bài thơ bộc lộ
- Tập “Việt và khẳng định
tình nghĩa thủy
Bắc”
chung son sắt
của CB với ND,
CM và kháng
chiến.

III. VĂN XUÔI (1945 -1954)
TT

TÁC T.GIẢ
PHẨM

HC ST-XUẤT
XỨ

1

ĐÔI NAM - Đầu 1948
MẮT CAO - Ban đầu có
tên là: Tiên sư
thằng Tào
Tháo

N. DUNG

- Văn nghệ sĩ phải
có cái nhìn đúng
đắn( từ lập trường,
lợi ích của dt,của
cm,của k/c) mới thể
hiện được vai trị
của người văn nghệ
sĩ.


III. VĂN XUÔI (1945-1954)

TT

TÁC T.GIẢ HC ST-XUẤT
PHẨM
XỨ

N. DUNG

2

VỢ
KIM Sau CMT 8
NHẶT LÂN ( dở dang,
mất bản
thảo) →
1954 hoàn
thành

- Cuộc sống khốn
cùng của nhân dân
trước CM.
- Ca ngợi vẻ đẹp tâm
hồn của người nơng
dân dù trong hồn
cảnh cùng quẩn, họ
vẫn khao khát yêu
thương và hạnh phúc,
sẵn lòng yêu thương
nhau,
cưu

mang
nhau.


III. VĂN XUÔI (1945-1954)
TT

TÁC
PHẨM

T.GIẢ

HC STXUẤT XỨ

N. DUNG

3 VỢ

TÔ
1953
Bị bọn quan lại PK
CHỒNG HOÀI -tập
đàn áp nặng nề,
A PHỦ
“Truyện người dân Tây Bắc

Tây
Bắc”

đã tự giải thốt

mình (tham gia CM)
cùng xóa chế độ
PKTD. Đây là con
đường tất yếu để
đến với ánh sáng,
với hạnh phúc.


Tiết 72: ÔN TẬP VĂN HỌC VIỆT NAM
1945 -1954
III. VĂN XUÔI (1945-1954)


TÁC GIA LỚN GIAI ĐOẠN VĂN HỌC
1945-1954
I. NGUYỄN ÁI QUỐC (HỒ CHÍ MINH)
1. Tiểu sử: 1890 – 1969 ( HS tự tìm hiểu)
2. Quan điểm sáng tác văn học
Văn chương phải có:
- Tính chiến đấu
- Tính nhân dân
- Tính chân thật


TÁC GIA LỚN GIAI ĐOẠN VĂN HỌC
1945-1954
I. NGUYỄN ÁI QUỐC (HỒ CHÍ MINH)

3. Sự nghiệp văn học:
a. Văn chính luận: (Tun ngơn độc lập….)

b. Truyện và kí: (Vi hành, Những trò lố hay
Va-ren và Phan Bội Châu….)
c. Thơ ca: là lĩnh vực có giá trị nổi bật (trên
250 bài, sáng tác nhiều thời điểm)


TÁC GIA LỚN GIAI ĐOẠN VĂN HỌC
1945-1954
I. NGUYỄN ÁI QUỐC (HỒ CHÍ MINH)

4. Phong cách nghệ thuật:
- Kết hợp: + Chính trị và văn học
+ Tư tưởng và nghệ thuật
+ Truyền thống và hiện đại
- Mỗi loại hình có phong cách riêng


TÁC GIA LỚN GIAI ĐOẠN VĂN HỌC
1945-1954
I. NGUYỄN ÁI QUỐC (HỒ CHÍ MINH)
II. TỐ HỮU (1920 – 2002)

1. Tiểu sử: HS tự tìm hiểu
2. Con đường thơ ca:
5 chặng đường (7 tập thơ)


TÁC GIA LỚN GIAI ĐOẠN VĂN HỌC
1945-1954
1. Tiểu sử:

2. Con đường thơ ca:
3. Phong cách nghệ thuật: nhà thơ lí tưởng
cộng sản, thơ Tố Hữu tiêu biểu cho
khuynh hướng trữ tình-chính trị.
- Sử thi, cảm hứng lãng mạn.
- Giọng thơ ngọt ngào, tâm tình.
- Đậm đà bản sắc dân tộc.


CÂU HỎI LUYỆN TẬP:
Những nét chung và nét riêng thể hiện qua 2 bài thơ :
Bên kia Sơng Đuống (Hồng Cầm) và Đất nước
( Nguyễn Đình Thi)
* Điểm

chung:

- Có ý thức người chủ đất nước.
- Rung cảm với vẻ đẹp của đất nước, quê hương.
- Cảm nhận chiều sâu lịch sử, truyền thống giữ
nước.
- Ý thức trách nhiệm bảo vệ đất nước, tố cáo tội ác
của giặc.


* Nét khác nhau:
- Bên kia Sông Đuống: đậm đà màu sắc Kinh
Bắc, sáng tạo những chi tiết mới lạ.
Đất nước (Nguyễn Đình Thi): mạnh mẽ, phóng
khống, hình ảnh thơ vừa xác thực vừa có tính

khái qt cao.
-

( Do vốn sống văn hóa và cá tính các nghệ sĩ
khác nhau)


Những phát hiện khác nhau về số phận và vẻ đẹp tâm hồn
của người nông dân trong truyện “Vợ nhặt” và “Vợ chồng
A Phủ”?

-“Vợ nhặt”:
+ Số phận bi thảm của người nơng dân dưới áp bức của bọn
phát
xít và thực dân.

* Điểm chung của 2 tác phẩm: miêu tả
+ Bộc lộ
tình thương
người
lành đùm
lá rách”,
tinh thần - lạc
cuộc
đổi đời
của“lángười
dân
lao động
quan, nhu cầu tự cứu mình trong viễn cảnh của cách mạng.
nghèo khổ, bất hạnh dưới tác động của

- “Vợ chồng
Phủ”:
cách Amạng.
+ Số phận bi thảm của người dân lao động miền núi dưới sự áp
bức của bọn TD PK
+ Sự thức tỉnh của khát vọng sống và lòng đồng cảm , thương
người đã xui Mị cứu sống A Phủ và đi cùng A Phủ.


BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM:

1. Trong bài thơ “ Cảm tưởng đọc Thiên gia thi”, Hồ Chí
Minh có 2 câu thơ:
“Nay ở trong thơ nên có thép
Nhà thơ cũng phải biết xung phong”
Ý của 2 câu thơ trên thể hiện quan niệm nào sau đây?
A

Văn chương nghệ thuật là một mặt trận
SAI

B

Văn chương phải có tính chiến đấu.

C

Nhà thơ, nhà văn là chiến sĩ trên mặt trận văn hóa.

D

Cả 3 quan niệm trên.

ĐÚNG


2. Bài thơ nào thể hiện cảm hứng về quê hương
đất nước thời kì kháng chiến chống Pháp trong
những bài thơ đã học?
→ Bên kia sông Đuống, Việt Bắc, Đất nước
3. Cảm xúc chính trong bài thơ là dịng cảm xúc
ngổn ngang những nhớ tiếc, xót xa, đau thương
và căm giận khi nghe quê hương bị kẻ thù giày
xéo?
→ Bên kia sơng Đuống (Hồng Cầm)


4. Bài thơ nào sau đây của Hồ Chí Minh
khơng phải được viết trong giai đoạn kháng
chiến chống Pháp?
A

Cảnh khuya

B

Ngắm trăng

C

Rằm tháng giêng

D

Tin thắng trận

ĐÚNG

SAI


5. Nét cổ điển và hiện đại thể hiện trong bài thơ
“ Mới ra tù tập leo núi” của Hồ Chí Minh?
- Nét cổ điển:
+ Thể thơ thất ngơn tứ tuyệt
+ Đề tài quen thuộc của thơ xưa
+ Bức tranh thiên nhiên đậm chất cổ điển (điểm
nhìn, bút pháp chấm phá, phong thái nhân vật
trữ tình)
+ Lối tả cảnh ngụ tình
- Nét hiện đại:
+ Nhân vật trữ tình là một thi sĩ
+ Tâm trạng vui, buồn đang xen