Bài 24. Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

TiÕt 118.
NghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm
truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch)


I. Bài học: Tìm
1. Thế nào là bài văn nghị luận về một
hiểu bài nghị luận tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)?
về một tác phẩm
truyện (hoặc đoạn a. Ví dụ
trích)
* Ví dụ 1: Văn bản SGK Tr.61
1. Thế nào là bài
văn nghị luận về
- Vấn
đề
nghị luận của văn bản:
b.
Nhận
xét
một tác phẩm
Những phẩm chất, đức tính đẹp đẽ,
truyện (hoặc
đáng yêu của nhân vật anh thanh
đoạn trích)?
niên trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa
a. Ví dụ
b. Nhận xét

Pa của Nguyễn Thành Long.
- Những nhan đề có thể đặt cho

văn bản
+ Hình ảnh anh thanh niên làm
công tác khí tợng trong truyện ngắn
Lặng lẽ Sa Pa.


I. Bài học: Tìm
Phần
hiểu bài nghị luận
về một tác phẩm
truyện (hoặc đoạn Nội
dung
trích)
1. Thế nào là bài
văn nghị luận về
một tác phẩm
truyện (hoặc
đoạn trích)?

a. Ví dụ
b. Nhận
xét

Câu
mang
luận
điểm

Mở bài
Nêu

vấn
đề

Câu 3,
4 của
đoạn I
(giới
thiệu
luận
điểm

Thân bài
Dùng luận
điểm luận
cứ phân
tích làm
sáng tỏ vấn
đề nghị
luận
Câu 2 của
đoạn II.
Câu 2 của
đoạn III.
Câu 1 của
đoạn IV (nêu
phân tích
luận điểm

Kết bài
Khái quát

đánh gia,
đánh giá
chung vấn
đề nghị
luận
Câu 3, 4
của đoạn
V (cô
đúc luận
điểm


I. Bài học: Tìm
hiểu bài nghị luận Luận
về một tác phẩm
điểm
truyện (hoặc
1
đoạn
1.
Thếtrích)
nào là bài
văn nghị luận về
một tác phẩm
truyện (hoặc
đoạn trích)?
a. Ví dụ
b. Nhận xét

Luận

cứ

- Nhân vật anh thanh niên
đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu
nghề, ở tinh thần trách nhiệm
cao với công việc lắm gian
khổ của mình
- Cuộc sống cô độc
- Công việc vất vả
- Yêu công việc, có suy nghĩ
đúng đắn về công việc

Cách
triển
khai

- Diễn dịch

Phép
lập
luận

- Phân tích, chứng minh


I. Bài học: Tìm
hiểu bài nghị luận Luận
về một tác phẩm
điểm
truyện (hoặc đoạn 2

trích)
1. Thế nào là bài
văn nghị luận về
một tác phẩm
truyện (hoặc
đoạn trích)?
a. Ví dụ
b. Nhận xét

Luận
cứ
Cách
triển
khai
Phép
lập
luận

- Anh thanh niên đáng yêu ở
nỗi thèm ngời, lòng hiếu
khách đến nồng nhiệt, ở sự
quan tâm đến ngời khác
một cách chu đáo.
- Mến khách ngay từ phút
gặp gỡ ban đầu
- Chu đáo với vợ bác lái xe
- Tiếp đón mọi ngời niềm nở
- Diễn dịch

- Phân tích, chứng minh

I. Bài học: Tìm
hiểu bài nghị luận Luận
về một tác phẩm
điểm
truyện (hoặc đoạn 3
trích)
1. Thế nào là bài
văn nghị luận về
một tác phẩm
truyện (hoặc
đoạn trích)?
a. Ví dụ
b. Nhận xét

Luận
cứ
Cách
triển
khai
Phép
lập
luận

- Anh thanh niên ấy rất
khiêm tốn
- Cảm thấy đóng góp của
mình là nhỏ bé.
- Khi hoạ sĩ muốn vẽ chân

dung, anh hào hứng giới thiệu
cho ông những ngời khác mà
theo anh là đáng vẽ hơn
mình.
- Diễn dịch
- Phân tích, chứng minh


I. Bài học: Tìm
hiểu bài nghị luận
về một tác phẩm
truyện (hoặc đoạn
trích)
1. Thế nào là bài
văn nghị luận về
một tác phẩm
truyện (hoặc
đoạn trích)?
a. Ví dụ
b. Nhận xét

- Luận cứ: Lấy từ nội dung tác phẩm liên
quan đến nhân vật.
- Phép lập luận: phân tích, chứng minh
- Mục đích: Nhận xét đánh giá về
những đặc điểm của nhân vật anh
*thanh
Ví dụniên.
2:
Đề 1: Phân tích diễn biến cốt truyện

trong truyện ngắn Làng của Kim Lân.
Đề 2: Suy nghĩ về đời sống tình cảm gia
đình trong chiến tranh qua truyện ngắn
Chiếc lợc ngà của Nguyễn Quang Sáng.
Đề 3: Sách ngữ văn 9, tập I, đã nhận xét
về nghệ thuật truyện ngắn Lặng lẽ Sa
Pa của Nguyễn Thành Long nh sau:
Truyện đã xây dựng đợc tình huống hợp
lý, cách kể chuyện tự nhiên, có sự kết hợp
tự sự, trữ tình với bình luận. Em hãy làm


I. Bài học: Tìm
hiểu bài nghị luận
về một tác phẩm
truyện (hoặc đoạn
trích)
1. Thế nào là bài
văn nghị luận về
một tác phẩm
truyện (hoặc
đoạn
a. Ví trích)?
dụ
2. Yêu cầu của bài
b.
vănNhận
nghịxét
luận về
c. Kết

một
tácluận.
phẩm
Ghi
nhớ 1. SGK.Tr63
truyện
(hoặc đoạn
trích)
a. Ví dụ
b. Nhận xét

2. Kết
c.
Yêu luận
cầu của bài văn nghị luận về
một tác phẩm truyện (hoặc đoạn
trích)
a. Ví dụ (Ví dụ1, 2 của
phần 1)
b. Nhận xét
- Những nhận xét, đánh giá phải
xuất phát từ tính cách, số phận của
nhân vật đợc thể hiện trong tác
phẩm.
- Nhận xét đánh giá phải rõ ràng,
đúng đắn có luận cứ và lập luận
thích hợp
- Bố cục mạch lạc có đủ 3 phần, lời văn
chuẩn xác, gợi cảm.

I. Bài học: Tìm
hiểu bài nghị luận
về một tác phẩm
truyện (hoặc đoạn
1.
Thế nào là bài
trích)
văn nghị luận về
một tác phẩm
truyện (hoặc
đoạn trích)?
2. Yêu cầu của bài
văn nghị luận về
một tác phẩm
truyện (hoặc đoạn
trích)
a.
Ví dụ tập
II. Luyện
b.
xét
1. Nhận
Bài tập
1
c. Kết luận (Ghi
nhớ 2,3,4 trong
SGK).

II.

Luyện
tập
c. Kết
luận
1. Bài tập 1. Hoàn thành sơ đồ
sau:Nghị luận về tác phẩm truyện
(hoặc đoạn trích)
Yêu cầu

Những
nhận xét
đánh giá
phải xuát từ
ý nghĩa
của cốt
truyện,
tính cách,
số phận

Những
nhận xét
đánh giá
phải rõ ràng
đúng đắn,
có luận cứ
và lập luận
thuyết phục

Bố cục
mạch lạc rõ

ràng lời văn
chuẩn xác
gợi cảm


I. Bài học: Tìm
hiểu bài nghị luận
về một tác phẩm
truyện (hoặc đoạn
trích)
1. Thế nào là bài
văn nghị luận về
một tác phẩm
truyện (hoặc
đoạn trích)?
2. Yêu cầu của bài
văn nghị luận về
một tác phẩm
truyện (hoặc đoạn
trích)
II. Luyện tập
Bài tập 2:
SGK

II. Luyện tập
Bài tập 2:
Vấn đề nghị luận của đoạn văn: Tình
thế lựa chọn nghiệt ngã của lão Hạc và vẻ
đẹp tâm hồn của nhân vật này.
- Câu văn chứa luận

điểm:
câu
1
- Các luận
cứ:
+ Suy nghĩ nội tâm của lão Hạc để chọn
cái sống hay cái chết -> cuối cùng lão chọn
cái
chết.
+ Lão
âm thầm chuẩn bị cho cái chết
+ Cái chết của lão khiến ngời ta đau đớn,
nhận ra tình phụ tử thiêng liêng
+ Lão dùng cái chết để cấy cái sống cho
con
trailập luận: Tập trung phân tích
- Cách
những diễn biến nội tâm của lão Hạc.
- Mục đích: Bằng sự phân tích cụ thể nội
tâm hành động của lão Hạc, bài viết làm
sáng tỏ nhân cách đáng kính trọng, một


h.

- Học thuộc ghi nhớ.
- Hoàn thiện các bài tập đã chữa vào
vở bài tập.
- Đọc trớc tiết 119.