Bài 24. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)

Kiểm tra bài cũ:
Hãy chọn và khoanh tròn vào đáp án đúng nhất sau mỗi câu hỏi ?
Câu 1: Trong các câu sau đây, câu nào là câu chủ động?
A. Chiếc thuyền bị nước cuốn trôi đi.
B. Ngôi chùa ấy người ta phá đi đã lâu.
C
C. Gió đưa mùi hương ổi lan xa.

D. Hương tràm được nắng bốc thơm ngây ngất.

Câu 2: Trong các câu sau câu nào là câu bị động?
A. Mọi người yêu mến em.
B. Người ta chuyển hết bàn ghế cũ lên xe tải.
C. Chị cõng em bé đi chơi.
D. Trường học cũ bị phá đi.
D



Tiết 99:

Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
( Tiếp theo )

I) Cách chuyển đổi câu chủ động thành
câu bị động.
1) Ví dụ.
*) ví dụ 1.
Hai câu sau có gì giống nhau và khác nhau.
a) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải

đã được hạ xuống từ hôm “hóa vàng”.
b) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải
đã hạ xuống từ hôm “hóa vàng”.
 Diễn đạt ý a theo các cách tương tự là:

Giống nhau:
⇒ Đều là câu bị động.
⇒ Chủ đề: Đối tượng cánh màn điều.
⇒ Chủ thể: “ Người ta” đều vắng mặt.
Khác nhau:
- Câu a có sử dụng từ được.
- Câu b không sử dụng từ được.
- Sắc thái ý nghĩa miêu tả khác nhau:
+ Câu b có cách miêu tả thông
thường, khách quan.

+ Câu a có sắc thái nhấn mạnh làm
cho người đọc chú ý đến thời gian đối
tượng “cánh màn điều” bị người ta hạ
Hoặc: Cánh màn điều ở đầu bàn thờ ông vải bị xuống.
hạ xuống từ hôm hóa vàng.
- Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải
bị hạ xuống từ hôm hóa vàng.


Tiết 99:

Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
( Tiếp theo )

I) Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động.
1) Ví dụ :
*) Ví dụ 1:
2) Nhận xét.
⇒ Cách chuyển câu chủ động thành câu bị
động.
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của
hoạt động lên đầu câu.
- Thêm hoặc không thêm từ bị, được vào
sau từ, cụm từ chỉ đối tượng.
- Có thể lược bỏ hoặc biến chủ thể của
hoạt động thành một bộ phận không bắt
buộc trong câu.

* ) Bài tập nhanh: Quan sát đoạn
Video clip sau và thảo luận.


Tiết 99:

Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
( Tiếp theo )


Tiết 99:

Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
( Tiếp theo )

I) Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động.
1) Ví dụ :
*) Ví dụ 1:
*) Ví dụ 2:
2) Nhận xét:

Thảo luận nhóm: Từ tình huống trong
đoạn Video clip trên:
- Nhóm 1: Đặt các câu bị động tương
ứng với sự tiếp nhận hành động của
mèo với chuột và chim gõ kiến (chủ thể).
- Nhóm 2: Đặt các câu bị động tương
ứng với sự tiếp nhận hành động của
chim gõ kiến với mèo và chuột (chủ thể).
- Nhóm 3: Đặt các câu chủ động tương
ứng với hành động của mèo (chủ thể)
với chuột và chim gõ kiến (đối tượng).
- Nhóm 4: Đặt các câu chủ động tương
ứng với hành động của chim gõ kiến
(chủ thể) với mèo và chuột (đối tượng).


Tiết 99:

Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
( Tiếp theo )

I) Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động.

1) Ví dụ :
*) Ví dụ 1:
*) Ví dụ 2:
- Bạn em được giả Nhất trong kỳ thi
học sinh giỏi.
- Tay em bị đau.
 Không phải là câu bị động vì ta
không tìm được chủ thể của hành động ở
câu a,b.
2) Nhận xét.

*) Đối tượng: - Bạn em.
- Tay em.
*) Chủ thể: Không xác định được chủ thể.


Tiết 99:

Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
( Tiếp theo )

I) Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động.
1) Ví dụ :
*) Ví dụ 1:
*) Ví dụ 2:
2) Nhận xét:

( Ghi nhớ: SGK – tr.64 )

- Không phải câu nào có từ bị, được cũng là
câu bị động.

II) Bài tập
1) Bài tập 1: Chuyển đổi mỗi câu chủ
động thành các câu bị động theo
hai cách chuyển đổi tương ứng.

Ví dụ mẫu, Một nhà sư vô danh đã xây
ngôi chùa ấy từ thế kỷ XIII.
 Ngôi chùa ấy được một nhà sư vô
danh xây dựng từ thế kỷ XIII.


Tiết 99:

Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
( Tiếp theo )

I) Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động.
1) Ví dụ :

- Thầy giáo phê bình em.

*) Ví dụ 1:
*) Ví dụ 2:
2) Nhận xét:

- Em được thầy giáo phê bình.

( Ghi nhớ: SGK – tr.64 )

II) Bài tập
1) Bài tập 1:
2) Bài tập 2: Chuyển đổi mỗi câu chủ
động thành 2 câu bị động – Một câu
dùng từ được, một câu dùng từ bị .
Cho biết sắc thái ý nghĩa của câu khác
nhau như thế nào

- Em bị thầy giáo phê bình.
⇒ Câu: Em được thầy giáo phê bình.
mang sắc thái ý nghĩa tích cực, chủ
động nhận ra khuyết điểm và sửa lỗi.
⇒ Câu: Em bị thầy giáo phê bình.
mang sắc thái ý nghĩa chỉ sự tiếp
nhận thụ động, chứng tỏ học sinh đó
chưa thực sự nhận ra lỗi của mình.


Tiết 99:

Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
( Tiếp theo )

I) Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động.

Em rất yêu văn học. Những tác

1) Ví dụ :

phẩm văn học có giá trị được em nâng

*) Ví dụ 1:
*) Ví dụ 2:
2) Nhận xét:

II) Bài tập
1) Bài tập 1:
2) Bài tập 2:

Đoạn văn nói về lòng say mê văn học:

niu, trân trọng và giữ gìn cẩn thận.
( Ghi nhớ: SGK – tr.64 )

Chính những câu truyện, bài thơ hay
đã bồi đắp cho em nhiều tình cảm tốt
đẹp: đó là tình yêu quê hương đất

nước, tình cảm gia đình …em nghĩ con
3) Bài tập 3: Viết một đoạn văn ngắn nói về
người sẽ không thể có cuộc sống tinh
lòng say mê văn học của em hoặc về ảnh
hưởng của tác phẩm văn học đối với em,
thần phong phú nếu chưa bao giờ biết
trong đó có dùng ít nhất một câu bị động.
đến một tác phẩm văn học.

Hướng dẫn về nhà:

- Về nhà học bài, làm các bài tập trong vở bài tập.
- Đọc trước bài “Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.

Giờ học kết thúc,
chúc các em chăm
ngoan, học giỏi.