DSpace at VNU: Tổ chức hoạt động học tập môn Lịch sử cho HS lớp 10 trường THPT ở huyện Phúc Thọ - Hà Nội với sự hỗ trợ của phần mềm dạy học

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN THỊ HOA

TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP MÔN LỊCH SỬ CHO
HỌC SINH LỚP 10 TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở
HUYỆN PHÚC THỌ - HÀ NỘI VỚI SỰ HỖ TRỢ CỦA
PHẦN MỀM DẠY HỌC

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƯ PHẠM LỊCH SỬ

HÀ NỘI – 2014

1


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN THỊ HOA

TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP MÔN LỊCH SỬ CHO
HỌC SINH LỚP 10 TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở
HUYỆN PHÚC THỌ - HÀ NỘI VỚI SỰ HỖ TRỢ CỦA
PHẦN MỀM DẠY HỌC

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƯ PHẠM LỊCH SỬ

CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
(BỘ MÔN LỊCH SỬ)

Mã số: 60.14.01.11

Người hướng dẫn khoa học: TS. Hoàng Thanh Tú

HÀ NỘI

2


Ở ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục ngày nay được coi là nền móng của sự phát triển khoa học kỹ
thuật và đem lại thịnh vượng cho nền kinh tế quốc dân. Vì lẽ đó có thể nói
giáo dục đồng nghĩa với sự phát triển và có thể khẳng định rằng không có
giáo dục thì không có bất kỳ sự phát triển nào đối với con người, kinh tế - văn
hoá. Đảng và nhà nước ta luôn đặt: "Giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu"
để tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu kinh tế - xã hội. Do vậy, chất lượng
giáo dục phải được nâng cao đáp ứng nhu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá
đất nước.
Ngày nay, CNTT đang diễn ra rất nhanh và mạnh, nó đã chứng tỏ được
vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của các quốc gia trên thế giới.
Và đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục nó đang ngày càng chứng tỏ ưu thế của
mình, CNTT đang trở thành một phương tiện phổ biến trong quá trình dạy
học nó có khả năng tích hợp cao một số chức năng của các phương tiện dạy
học truyền thống. Đối với bộ môn Lịch sử, CNTT trở thành một người bạn
đắc lực không chỉ với giáo viên mà còn là người bạn đồng hành với học sinh
về trao đổi thông tin, tìm kiếm và xử lý dữ liệu. Trong nền giáo dục hiện đại,
CNTT là nhân tố có vai trò rất quan trọng góp phần đổi mới phương pháp dạy
học nâng cao hiệu quả bài học và tạo hứng thú đam mê cho học sinh tích cực
chủ động. Cùng với các bộ môn khác, môn Lịch sử với chức năng và nhiệm

vụ của mình đã góp phần tích cực vào giáo dục con người trong công cuộc đổi
mới. Bởi vì tri thức lịch sử là một yếu tố của nền văn hoá chung của loài
người và không thể coi giáo dục con người hoàn thành đầy đủ nếu không
trang bị cho học sinh những hiểu biết cần thiết về lịch sử. Nhiệm vụ của bộ
môn Lịch sử ở trường THPT nhằm trang bị cho học sinh hệ thống kiến thức
cơ bản về tiến trình phát triển hợp quy luật của lịch sử xã hội loài người và
dân tộc, trên cơ sở đó giáo dục tư tưởng, tình cảm, góp phần phát triển toàn

1


diện học sinh. Tuy nhiên, do đặc trưng của môn Lịch sử, HS không thể trực
tiếp tri giác được các sự kiện, hiện tượng lịch sử đã xảy ra, không thể tái hiện
lịch sử trong phòng thí nghiệm nên việc sử dụng CNTT hỗ trợ cho việc dạy và
học là một điều vô cùng cần thiết. Với việc sử dụng một số phần mềm hỗ trợ
quá trình dạy và học như: Microsoft Powerpoint, Microsoft Word, Proshow
Gold, HotPotatoes, E-Learing…, không chỉ giúp học sinh thu nhận kiến thức
mà còn phát triển tư duy và giúp học sinh rèn luyện các kỹ năng như: đọc, suy
nghĩ, phân tích, thực hành…Thực tiễn trong những năm gần đây nền giáo dục
nước ta đang có những bước chuyển mình quan trọng. Cùng với quá trình đổi
mới phương pháp dạy học chúng ta đã mạnh dạn ứng dụng CNTT vào quá
trình giảng dạy. Hầu như ở mọi cấp học, mọi vùng miền phần lớn giáo viên
đều biết sử dụng CNTT, biết ứng dụng CNTT vào quá trình giảng dạy nhằm
gây hứng thú cho học sinh, điều đó đã phần nào thay đổi chất lượng dạy và
học. Tuy nhiên, nó mới chỉ dừng lại ở việc ứng dụng CNTT phục vụ cho quá
trình giảng dạy của giáo viên và phần lớn là sử dụng để trình chiếu, chưa chú
trọng phục vụ quá trình học tập của học sinh. Đó là hạn chế chúng ta cần khắc
phục để nâng cao hơn nữa hiệu quả dạy và học. Thực tiễn, ở huyện Phúc ThọHà Nội việc sử dụng CNTT trong quá trình giảng dạy đã trở nên rất phổ biến.
Song nó cũng mới chỉ dừng lại ở việc giáo viên ứng dụng phục vụ bài giảng,
gần như chỉ sử dụng để trình chiếu, học sinh ít được tham gia vào việc sử

dụng CNTT phục vụ việc học của mình. Trong xu thế đổi mới hiện nay người
thầy không còn là trung tâm nữa đang dần chuyển sang học trò là trung tâm,
giáo viên chỉ là người hướng dẫn điều khiển tổ chức các hoạt động cho học
sinh, còn học sinh được làm chủ việc học của mình. Bởi vậy, nếu việc ứng
dụng CNTT mới chỉ dừng lại ở việc phục vụ nhu cầu của giáo viên thì chúng
ta phải thay đổi quan điểm, CNTT không chỉ phục vụ bài giảng của giáo viên
mà quan trọng hơn phải phục vụ quá trình học tập của học sinh.
Thực tiễn việc dạy học nói chung và dạy học Lịch sử nói riêng ở nước ta
hiện nay đòi hỏi phải có những biện pháp tổ chức tốt thúc đẩy quá trình nhận
2


thức tư duy của học sinh để từng bước bắt nhịp vào sự phát triển của nền giáo
dục thế giới. Bởi vậy việc ứng dụng CNTT mà cụ thể là một số phần mềm
dạy học vào tổ chức các hoạt động học tập cho học sinh là một điều vô cùng
quan trọng và cần thiết để học sinh chủ động tích cực chinh phục kiến thức và
rèn luyện kỹ năng.
Xuất phát từ những yêu cầu về thực tế dạy học nói chung và dạy học bộ
môn Lịch sử nói riêng, chúng tôi quyết định lựa chọn đề tài nghiên cứu của
mình là: “Tổ chức hoạt động học tập môn Lịch sử cho học sinh lớp 10 trường
trung học phổ thông ở huyện Phúc Thọ - Hà Nội với sự hỗ trợ của phần mềm
dạy học” làm đề tài nghiên cứu luận văn của mình.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Ở trên thế giới việc ứng dụng CNTT vào dạy học không còn là vấn đề
mới mẻ nữa, từ những năm 80 của thế kỷ XX các nước Anh, Pháp, Mĩ đã đạt
được những thành tựu đáng kể trong việc sử dụng CNTT phục vụ việc giảng
dạy của giáo viên và học tập của học sinh, máy vi tính được sử dụng phổ biến
ở mọi cấp học, CNTT là một yếu tố quan trọng trong hệ thống đồ dùng trực
quan dạy học. Như vậy, CNTT đã có mặt trong lĩnh vực giáo dục từ rất lâu
đời, vậy các nhà giáo dục đã nghiên cứu và đánh giá về nó như thế nào?

Trước hết phải nói tới hai cuốn sách: “Giáo dục học” tập 1 của T.A.Ilina
(NXBGD, Hà Nội, 1973), cuốn “Lý luận dạy học của nhà trường phổ thông”
của M.A.Đianilốp và M.N.Xcatkin (NXB Hà Nội, 1980). Các tác giả đã đề
cập khá chi tiết đến bài học, cấu trúc của bài học và đặc biệt nhấn mạnh đến
vai trò, ý nghĩa của việc sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học nó không
chỉ cung cấp kiến thức cho học sinh mà còn tạo điều kiện cho học sinh chủ
động, tích cực trong quá trình học tập.
Đặc biệt phải nói đến cuốn “Phát huy tính tích cực, độc lập của học sinh
như thế nào” (NXBGD Hà Nội, 1970) của I.F.Kharlamop tác giả cũng đã
khẳng định vai trò của việc sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học lịch sử ở
trường phổ thông: “Việc dạy học trực quan không những làm cho quá trình
3


học tập thêm sinh động, nó còn góp phần rèn luyện tư duy phân tích, tập cho
các em nhìn thấy bản chất của sự kiện ẩn sau các hình thức và biểu hiện bên
ngoài, kích thích tính ham hiểu biết cho các em” [17, tr. 105-106]. Hay trong
cuốn“ Chuẩn bị giờ học lịch sử như thế nào” (NXB Giáo dục, Hà Nội, 1973)
của N.G.Đai-ri đã nêu rõ vai trò của việc sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy
học“ Sử dụng tài liệu trực quan như một nguồn nhận thức, đem lại tính cụ thể
và hình ảnh của sự kiện, có giá trị lớn lao, vì chúng cho phép học sinh hình
dung lại quá khứ” [ 25, tr.25].
Ở trong nước cũng có rất nhiều các nhà giáo dục và giáo dục lịch sử đề
cập đến vấn đề sử dụng CNTT trong quá trình dạy học. Chúng ta có thể tìm
hiểu một số tài liệu sau:
Thứ nhất, là các giáo trình viết về PPDHLS như cuốn Đồ dùng trực quan
trong DHLS ở trường phổ thông cấp II” của Phan Ngọc Liên, Phạm Kỳ Tá
(NXBGD, Hà Nội, 1975)); “Rèn luyện kỹ năng nghiệp vụ sư phạm môn lịch
sử” của Nguyễn Thị Côi (chủ biên), Trịnh Đình Tùng, Lại Đức Thụ
(NXBĐHQG, Hà Nội, 1995); “ Phương pháp dạy học LS” tập 1, 2 của Phan

Ngọc Liên (chủ biên), Trịnh Đình Tùng và Nguyễn Thị Côi (NXB ĐHSP,
2002, 2009, 2010)…các tác giả đã trình bày một cách đầy đủ về các phương
pháp dạy học, đặc biệt nhấn mạnh coi trọng tính hình ảnh trực quan trong
DHLS và sử dụng các phương tiện kỹ thuật trong DHLS ở trường phổ thông,
nhất là sử dụng một số phần mềm trong dạy học nó“ giữ một vai trò quan
trọng trong DHLS, làm cho việc DHLS được phong phú, sinh động, kích thích
hứng thú học tập và phát triển khả năng tư duy, bồi dưỡng tình cảm, tư tưởng
cho học sinh” [10, tr. 85].
Hay trong cuốn “Đổi mới nội dung và phương pháp dạy học lịch sử ở
trường phổ thông” Phan Ngọc Liên (chủ biên) (NXB ĐHSP, 2008) Trần
Quốc Tuấn và Đoàn Văn Hưng trong bài viết“ Ứng dụng CNTT và truyền
thông –Một hướng tích cực trong đổi mới dạy học lịch sử ở trường phổ
thông” đã khẳng định vai trò quan trọng của việc ứng dụng CNTT vào dạy
4


học sẽ làm cho kết quả học tập nâng cao, đặc biệt trong DHLS “Trong DHLS
ở trường phổ thông vấn đề làm chủ CNTT cần được đặc biệt quan tâm đúng
mức vì đảm bảo tốt yêu cầu sẽ giúp giáo viên và học sinh vừa có thể khai thác
tối ưu các ứng dụng của nó, đồng thời tránh được các biểu hiện lệ thuộc, lạm
dụng kỹ thuật, thậm chí phản tác dụng so với những yêu cầu giáo dục đặt ra
và thông qua đó phát huy nội lực để vượt qua thách thức và nắm bắt những
thời cơ” [22, tr.465], và trong bài viết các tác giả đã nhắc lại câu nói của các
nhà giáo dục lịch sử nước ta đó là:“ Việc sử dụng phương tiện kỹ thuật không
hạ thấp vai trò của người giáo viên mà còn góp phần tăng hiệu quả bài học ở
các mặt: thu nhận thông tin, tư duy, ghi nhớ và vận dụng kiến thức” [22, tr. 477].
Nếu giáo viên biết tổ chức giờ học linh hoạt mềm dẻo kết hợp với ứng dụng
các chức năng của phương tiện kỹ thuật thì bài học sẽ thu hút sự chú ý của
học sinh và đem lại hiệu quả cao. Trong thực tế hầu hết giáo viên đã làm được
điều đó các giờ học có ứng dụng CNTT phần lớn làm cho bài học sinh động

và lôi kéo được học sinh tham gia vào bài học, đó là kết quả vô cùng to lớn
chúng ta cần phát huy hơn nữa sức mạnh của CNTT để giúp cho quá trình dạy
và học đạt kết quả cao.
Trong cuốn “Đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá kết quả
học tập lịch sử và giảng dạy lịch sử địa phương ở trường phổ thông” Phan
Ngọc Liên (chủ biên), Nguyễn Hải Châu, Trịnh Đình Tùng, Nguyễn Thị CôiNguyễn Xuân Trường (biên soạn-tuyển chọn) (Tài liệu lưu hành nội bộ),
trong bài viết “ Nâng cao hiệu quả bài học lịch sử ở trường THPT với sự hỗ
trợ của CNTT” Trịnh Đình Tùng và Nguyễn Mạnh Hưởng có đề cập “ứng dụng
CNTT và truyền thông (ICT) thật hiệu quả sẽ góp phần quan trọng vào việc
nâng cao hiệu quả bài học và đổi mới PPDHLS ở trường THPT” [23, tr.131],
cho chúng ta cái nhìn khái quát về những tồn tại trong vấn đề nâng cao hiệu
quả bài học LS ở trường THPT, nêu ra rất nhiều các biện pháp nâng cao hiệu
quả bài học Lịch sử trong đó có việc ứng dụng CNTT vào dạy học Lịch sử.

5


Craig. Barrett – Chủ tịch tập đoàn Intel cũng cho rằng: “Với sự hỗ trợ
của công nghệ, giáo viên sẽ trở thành những người mở đầu trong công cuộc
cải cách giáo dục trên toàn thế giới”. Trong các tài liệu, những cuốn sách mà
tập đoàn Intel cho xuất bản đều khẳng định vai trò, ý nghĩa quan trọng của
CNTT đối với quá trình dạy học [41]. Công nghệ thông tin là công cụ hỗ trợ
hiệu quả cho việc đổi mới phương pháp dạy và học của giáo viên và học sinh.
Bởi sức mạnh của CNTT là: “đánh thức trí tưởng tượng của học sinh nhằm
hướng đến những mục tiêu học tập cao hơn” [40, tr.1].
Đặc biệt trong cuốn sách“ Phương pháp ôn tập lịch sử ở trường THPT
một số vấn đề lý luận và thực tiễn” Hoàng Thanh Tú đã trình bày khá hệ
thống các vấn đề liên quan đến lý luận và thực tiễn của DHLS ở trường phổ
thông, đặc biệt là nội dung ôn tập trong DHLS. Đồng thời, tác giả đã cho thấy
vai trò của việc sử dụng phương tiện công nghệ trong dạy học bộ môn Lịch sử

“ Việc dạy và học với sự hỗ trợ của phương tiện công nghệ có ưu thế hơn
nhiều so với cách dạy học truyền thống(trên lớp giáo viên giảng bài là chủ
yếu còn HS ghi chép” [36, tr. 60]. Quan trọng hơn tác giả còn nhấn mạnh đến
việc giáo viên hướng dẫn học sinh sử dụng một số phần mềm dạy học để hỗ
trợ cho việc học tập của học sinh, đây là một nội dung khá mới mẻ mà hầu
như ít có tài liệu đề cập đến. Đây cũng là một trong những điểm mới mà đề tài
của chúng tôi muốn đi sâu nghiên cứu.
Ngoài ra, chúng tôi còn tham khảo một số bài viết trên các tạp chí về
vấn đề ứng dụng CNTT trong dạy học Lịch sử ở trường phổ thông như:
- Hoàng Thanh Tú với bài viết: “Vận dụng mô hình tiếp cận công nghệ
(TAM) trong dạy học môn lịch sử ở trường THPT” (Tạp chí khoa học
ĐHQGHN, khoa học xã hội và nhân văn tập 25, số 1S, 2009, tr 155-160), tác
giả đã khẳng định một hướng đi khá mới mẻ so với trước:“ Giáo viên là người
thiết kế nguồn tài liệu hỗ trợ, thiết kế câu hỏi, bài tập tương tác vào bài giảng
để tổ chức dạy học trên lớp, đồng thời hướng dẫn học sinh vẽ sơ đồ , thiết kế
thẻ nhớ nhân vật, sự kiện, khái niệm lịch sử và tạo ra sản phẩm học tập với sự
6


hỗ trợ của phần mềm thông dụng”, điều đó hoàn toàn đi đúng với quan điểm
“lấy người học làm trung tâm” của ngành giáo dục trong những năm gần
đây, giáo viên chỉ là người tổ chức hướng dẫn còn học sinh phải trực tiếp
tham gia vào quá trình học như vậy mới phát huy được tính chủ động tích
cực của các em.
- Trịnh Đình Tùng: “Mấy biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục qua
một bài học lịch sử”, Tạp chí nghiên cứu giáo dục, tháng 5-1998.
- Nguyễn Thị Côi: “Kênh hình-một nguồn cung cấp kiến thức quan
trọng trong DHLS”, Tạp chí nghiên cứu giáo dục, số 2, 2002.
- Nguyễn Mạnh Hưởng: “Sử dụng CNTT và truyền thông vào DHLS ở
trường phổ thông”, Tạp chí giáo dục, số 133, tr 26-28, 2006.

- Nguyễn Mạnh Hưởng: “CNTT và truyền thông với vấn đề đổi mới
phương pháp DHLS ở trường phổ thông”, Tạp chí giáo dục, số 185, tr41-43,
2008. Và: “Đặc trưng của việc dạy – học LS và con đường hình thành kiến
thức cho HS với sự hỗ trợ của CNTT”, Tạp chí giáo dục, số 235, tr41-44,
2010. Hầu hết các bài viết trên đều đề cập tới vai trò, ý nghĩa của việc sử dụng
đồ dùng trực quan nói chung và ứng dụng CNTT nói riêng trong DHLS nhằm
nâng cao hiệu quả bài học.
Ngoài ra, chúng tôi còn tham khảo một số luận án, luận văn có liên quan
đến ứng dụng CNTT và sử dụng một số phần mềm trong DHLS như:
Luận án tiến sĩ giáo dục học: “Nâng cao chất lượng DH môn LS ở trường
THPT với sự hỗ trợ của CNTT”, (Nguyễn Mạnh Hưởng, ĐHSP, 2011), đã đi
sâu nghiên cứu một cách đầy đủ về vai trò ý nghĩa của vấn đề ứng dụng CNTT
vào dạy học. Đặc biệt tác giả đã đề xuất khá nhiều các biện pháp ứng dụng
CNTT trong DHLS nhằm góp phần nâng cao hiệu quả DHLS.
Luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục: “Hướng dẫn học sinh học tập môn
lịch sử với sự hỗ trợ của phần mềm Mindmap”, (Hà Minh Đức, ĐHSP, 2012),
tác giả đã phân tích khá chi tiết về thực tiễn ứng dụng CNTT trong DHLS ở

7


trường phổ thông và đề xuất một số biện pháp cho GV khi sử dụng phần mềm
Mindmap trong DHLS.
Luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục: “Củng cố kiến thức cho học sinh với
sự hỗ trợ của một số phần mềm dạy học trong dạy học lịch sử thế giới (19171945) lớp 11 THPT- chương trình chuẩn”, (Nguyễn Thị Xuân Mùi, ĐHSP,
2013), đã trình bày khái quát về vai trò, vị trí, ý nghĩa của một số PMDH trong
DHLS ở trường THPT. Ngoài ra, tác giả còn đưa ra một số biện pháp sử dụng
một số PMDH để củng cố kiến thức cho HS trong DHLS.
Như vậy, hầu hết các tài liệu trên đều khẳng định vai trò quan trọng của
việc sử dụng đồ dùng trực quan nói chung và một số phầm mềm dạy học nói

riêng trong quá trình giảng dạy của giáo viên và học tập của học sinh. Hơn
nữa các tác giả còn cho thấy ý nghĩa vô cùng quan trọng của nó trong quá
trình dạy học là phát triển tư duy và tính tích cực chủ động của học sinh. Bởi
vậy, các công trình nghiên cứu trên là một nguồn tài liệu quý giá phục vụ cho
việc nghiên cứu đề tài của chúng tôi.
Tuy nhiên, các công trình này mới đề cập tới việc ứng dụng CNTT vào
dạy học, chủ yếu là phục vụ bài giảng của giáo viên, mặc dù đã đạt được rất
nhiều kết quả đáng khích lệ. Nhưng dường như chưa có công trình nào đề
cập sâu tới việc sử dụng CNTT làm công cụ học tập phù hợp cho học sinh
Phúc Thọ cũng như cách thức giáo viên hướng dẫn học sinh sử dụng CNTT
để thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. Vì vậy, chúng tôi chọn hướng
nghiên cứu đề tài:
“ Tổ chức hoạt động học tập môn Lịch sử cho học sinh lớp 10 trường
trung học phổ thông ở huyện Phúc Thọ-Hà Nôị với sự hỗ trợ của phần mềm
dạy học”.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu về quá trình tổ chức
các hoạt động học tập nội dung phần Các cuộc CMTS (từ giữa thế kỷ XVI đến

8


cuối thế kỷ XVIII) Lịch sử lớp 10 (chương trình chuẩn) với sự hỗ trợ của phần
mềm dạy học.
3.2. Phạm vi nghiên cứu: Về nội dung, đề tài tập trung tìm hiểu việc tổ chức
các hoạt động học tập cho học sinh lớp 10 với sự hỗ trợ của phần mềm dạy
học (phần Các cuộc CMTS (từ giữa thế kỷ XVI đến cuối thế kỷ XVIII).
Về hình thức tổ chức dạy học: tập trung vào bài học nội khóa.
Về phạm vi điều tra, khảo sát thực trạng và thực nghiệm: tiến hành tại 3
trường THPT trên địa bàn huyện Phúc Thọ gồm: THPT Ngọc Tảo, THPT Vân

Cốc, THPT Hồng Đức.
4. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở khẳng định vai trò, ý nghĩa của việc tổ chức các hoạt động
học tập môn Lịch sử cho học sinh lớp 10 nói chung, đề tài đề xuất một số hình
thức, biện pháp tổ chức hoạt động học tập cho HS lớp 10 THPT trên địa bàn
huyện Phúc Thọ với sự hỗ trợ của phần mềm dạy học theo hướng dạy học tích
cực, nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy và học môn Lịch sử ở trường
trung học phổ thông hiện nay.
4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Tìm hiểu cơ sở lý luận việc tổ chức các hoạt động học tập môn Lịch sử
cho HS ở trường phổ thông.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng dạy học LS nói chung, thực trạng tổ chức
hoạt động học tập với sự hỗ trợ của phần mềm dạy học nói riêng.
- Nghiên cứu nội dung phần Lịch sử thế giới cận đại lớp 10 và đề xuất
một số biện pháp tổ chức hoạt động học tập môn LS cho HS với sự hỗ trợ của
phần mềm dạy học.
- Thực nghiệm và đánh giá tính hiệu quả, khả thi của đề tài
5. Cơ sở phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu

9


5.1. Cơ sở phương pháp luận: dựa trên những quan điểm của chủ nghĩa Mác
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm đường lối của Đảng và Nhà nước ta
về lịch sử, giáo dục.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
- Nghiên cứu lí thuyết: đọc và phân tích, tổng hợp tài liệu sách báo, tạp
chí, internet… về tâm lý học, giáo dục học, phương pháp dạy học LS; phân
tích nội dung chương trình, SGK lớp 10 và các tài liệu phục vụ cho dạy học

phần lịch sử thế giới cận đại lớp 10 chương trình chuẩn. Nghiên cứu việc ứng
dụng các phần mềm dạy học trong quá trình tổ chức các hoạt động học tập
môn Lịch sử cho học sinh ở trường THPT.
- Nghiên cứu thực tiễn: quan sát, dự giờ, trao đổi với giáo viên, học sinh,
điều tra xã hội học để đánh giá về thực trạng ứng dụng CNTT nói chung và
việc tổ chức hoạt động học tập với sự hỗ trợ của phần mềm dạy học trong dạy
học Lịch sử ở trường THPT; Thực nghiệm sư phạm nhằm kiểm tra, đối chứng
kết quả nghiên cứu của luận văn, đánh giá tính khả thi của việc tổ chức hoạt
động học tập môn Lịch sử với sự hỗ trợ của phần mềm dạy học nhằm phát huy
tính chủ động tích cực của học sinh, nâng cao hiệu quả bài học.
6. Giả thuyết khoa học
Trong quá trình dạy học lịch sử nếu giáo viên tiến hành tổ chức hoạt
động học tập cho học sinh với sự hỗ trợ của phần mềm dạy học theo những
biện pháp luận văn nghiên cứu và đề xuất sẽ góp phần phát huy tính chủ động
tích cực của học sinh, nâng cao chất lượng dạy học môn LS ở trường THPT.
7. Đóng góp của đề tài
Thực hiện tốt những nhiệm vụ đề ra, luận văn góp phần:
- Khẳng định vai trò, ý nghĩa, sự cần thiết của vấn đề tổ chức hoạt động
học tập cho học sinh với sự hỗ trợ của phần mềm dạy học trong môn Lịch sử ở
trường THPT

10


- Đánh giá được thực trạng dạy học LS nói chung, thực trạng tổ chức
hoạt động học tập với sự hỗ trợ của phần mềm trong dạy học LS nói riêng.
- Đề xuất một số biện pháp tổ chức hoạt động học tập cho học sinh với sự
hỗ trợ của phần mềm dạy học nhằm góp phần nâng cao hiệu quả bài học cũng
như chất lượng dạy học bộ môn qua phần lịch sử thế giới cận đại lớp 10
(Chương trình chuẩn, phần Các cuộc CMTS từ giữa thế kỷ XVI đến cuối thế

kỷ XVIII).
8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
- Ý nghĩa khoa học: làm phong phú thêm lý luận PPDHLS nói chung và
vấn đề tổ chức hoạt động học tập với sự hỗ trợ của phần mềm dạy học trong
môn Lịch sử ở trường THPT nói riêng.
- Ý nghĩa thực tiễn: là nguồn tài liệu tham khảo cho sinh viên các trường
Cao đẳng, Đại học Sư phạm, Đại học Giáo dục; GV môn LS và bản thân tác
giả luận văn vận dụng trong quá trình DHLS ở trường THPT.
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục,
nội dung chính của luận văn được trình bày trong 2 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc tổ chức hoạt động học tập
môn Lịch sử cho học sinh lớp 10 trung học phổ thông với sự hỗ trợ của phần
mềm dạy học.
Chương 2. Một số biện pháp tổ chức hoạt động học tập môn Lịch sử cho
học sinh lớp 10 trung học phổ thông ở huyện Phúc Thọ - Hà Nội với sự hỗ trợ
của phần mềm dạy học.

11


các cấp lãnh đạo trong nhà trường tạo điều kiện để giáo viên có thể thực
hiện thường xuyên, chủ động, linh hoạt và sáng tạo.
Qua quá trình thực nghiệm cho thấy HS rất hứng thú với các hoạt động
mà giáo viên tổ chức, kết quả học tập và các kỹ năng của các em HS lớp thực
nghiệm cũng có sự chênh lệch tương đối so với học sinh ở lớp đối chứng.
Song do những đặc điểm riêng của HS khu vực huyện Phúc Thọ cùng với
những khó khăn ban đầu khi các em được tiếp cận với hình thức tổ chức dạy
học mới nên cũng không tránh khỏi được những hạn chế, khuyết điểm. Tuy
nhiên, những hạn chế đó sẽ được khắc phục dần trong quá trình học nếu giáo

viên thường xuyên tổ chức các hoạt động học tập với sự hỗ trợ của PMDH.

12


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2008), Sách giáo khoa Lịch sử 10. Nxb Giáo dục,
Hà Nội.

13