tiểu luận ghi nhanh phân tích những đặc điểm của thể loại ghi nhanh lập bảng so sánh ghi nhanh với tường thuật và tin

Đề tài: Phân tích những đặc điểm của thể loại ghi nhanh. Lập bảng so sánh ghi
nhanh với Tường thuật và Tin

MỞ ĐẦU
Xã hội ngày càng phát triển, kéo theo đó là những nhu cầu tất yếu của con
người nhằm nâng cao cả về đời sống lẫn tinh thần, đi liền ngay sau đó chính là sự
cập nhật nhanh chóng tin tức qua các kênh thông tin. Một trong những kênh thông
tin quan trọng nhất, đó chính là báo chí. Có thể nói báo chí là một kênh thông tin
truyền tải mạnh mẽ nhất, nhanh chóng nhất mọi mặt trong đời sống xã hội đến với
quần chúng. Vai trò và sức mạnh của báo chí đã được Đảng Cộng Sản và Nhà nước
Việt Nam đánh giá cao. Đảng ta đã khẳng định: “Báo chí vừa là tiếng nói của Đảng,
của Nhà nước, của các đoàn thể, vừa là diễn đàn của nhân dân”. Rất nhiều các thể
loại báo chí theo đó mà ra đời, tồn tại và phát triển. Thể loại ghi nhanh đến nay có
thể khẳng định, là thể loại báo chí có vị trí quan trọng, có ảnh hưởng lớn đến nền
báo chí nước nhà.
Bài tiểu luận này sẽ đi sâu hơn tìm hiểu về thể loại ghi nhanh, thông qua việc
khảo sát một số đặc điểm tiêu biểu để phân tích, làm rõ hơn một trong những thể
loại quan trọng hàng đầu của báo chí. Do thời gian nghiên cứu và thu thập tài liệu
có hạn nên trong quá trình thực hiện tiểu luận, bài viết chắc chắn không tránh khỏi
thiếu sót. Em hy vọng sẽ nhận được nhiều ý kiến góp ý để em có thể hoàn thiện hơn
các đề tài khác trong kỳ sau.

1


Lịch sử ra đời thể loại ghi nhanh.
Ghi nhanh là thể loại xuất hiện và gắn bó với báo chí nước ta sau Cách
mạng. Nhiều tài liệu thống nhất quan điểm cho rằng ghi nhanh xuất hiện vào những
năm 1945, 1946 và ngày càng phát triển mạnh hơn, nhiều hơn trong hai cuộc kháng
chiến chống Pháp, Mỹ cũng như giai đoạn sau này.
Ghi nhanh là thể loại báo chí duy nhất đã từng gây ra những cuộc tranh luận

khá sôi nổi trong giới báo chí ở nước ta ngay từ những năm 60. Điều này có nguyên
nhân trực tiếp gắn liền với sự bùng nổ của thể loại này.
Khi đế quốc Mỹ đem bom đánh phá miền Bắc, sự bùng nổ của thể loại này
ban đầu có tính chất tự phát. Sự thay đổi của cuộc đấu tranh giành độc lập tự do
của dân tộc đòi hỏi báo chí phải có một lối viết mới nhanh hơn, sinh động hơn. Lối
viết báo thiên về những cách miêu tả có tính chất văn học vốn khá phổ biến trên
báo chí nước ta từ sau chiến thắng 1954 đã tỏ ra có phần không còn thích hợp trước
tình hình mới. Chính những điều đố đã lý giải sự xuất hiện đầy ấn tượng của cách
viết nhanh và tiếp đó là thể loại ghi nhanh. Những ý kiến bàn cãi có liên quan đến
ghi nhanh là hệ quả trực tiếp của tình hình này.
Theo ý kiến của nhà báo Hồng Hà, trong những năm tháng báo chí của ta
còn phải hoạt động bí mật thì ghi nhanh không có điều kiện xuất hiện. Tới khi
cướp được chính quyền và báo chí của ta ra hoạt động công khai thì mới có ghi
nhanh tuy vẫn còn thô sơ chứ chưa thực sự xuất hiện hoàn chỉnh như một thể loại.
”Báo Cứu Quốc sau cách mạng có trường hợp đã dùng ghi nhanh, ví dụ việc Pháp
gây ra vụ khiêu khích ở Lạng Sơn, một đồng chí phóng viên gọi điện thoại từ Lạng
Sơn gửi bài ghi nhanh về. Lúc chưa có cuộc kháng chiến lần thứ nhất, xảy ra vụ
Hàng Bún, anh em cũng viết như ghi nhanh hiện nay nhưng mà sơ sài hơn".
Cũng theo ý kiến của nhà báo Hồng Hà, chỉ thị của Bộ Chính trị cho báo
Nhân Dân năm 1965 về việc xây dựng con người mới’ đã góp phần trực tiếp để đội
2


ngũ những người báo Nhân Dân lúc đó nghiên cứu, tìm hiểu để tìm ra thể loại mới,
đáp ứng yêu cầu của Trung ương. Bên cạnh đó, sự phát triển của điều kiện thông tin
liên lạc cũng tạo ra tiền đề cho ghi nhanh phát triển. Nguyên nhân thứ hai gắn liền
với tình hình mới ở thời điểm này: "Chúng ta thấy rõ tình hình cách mạng chống
Mỹ cứu nước khẩn trương, nhiều điển hình anh dũng, đòi hỏi báo chí sử dụng vũ
khí gì đây để tác chiến nhanh, nhẹ. Vũ khí đó là ghi nhanh.
Cũng nói về sự hình thành và phát triển của thể loại ghi nhanh, Giáo trình

nghiệp vụ báo chí tập II cho rằng: "Nếu lấy mốc từ ngày dân tộc ta chống phát xít
Nhật và thực dân Pháp đến nay, chúng ta cũng đã thấy trên báo chí xuất hiện thể
loại này. Có thể xếp vào ghi nhanh những loại như mẫu phản ánh: “phá kho thóc
Nhật". Đó là hình thức phôi thai của thể loại ghi nhanh ở Việt Nam . Tuy nhiên,
phải đến khi đất nước ta bước vào cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ghi nhanh
mới thực sự phát triển với tư cách là một trong những thể loại có nhiều ưu thế trên
báo với những đóng góp đáng kể trong việc phản ánh một cách kịp thời cuộc sống
chiến đấu của quân và dân ta, quân đội ta và được nhiều người ưu thích với mức
sống sinh động của nó?. Một số tác phẩm thuộc thể loại này đến nay vẫn còn được
nhắc đến như Những giờ phút cuối cùng của quân địch ở Điện Biên Phủ (của
phóng viên Việt Nam thông tấn xã tại mặt trận, ngày 11-5-1954), Bắt sống Đờ-cáttờ-ri, mừng sinh nhật Bác (báo Quân đội nhân dân ngày 15-5-1954). Về đây đem cả
yêu thương cùng về (báo Quân đội nhân dân, ngày 23-11-1965), Trận thắng vang
dội của Thủ đô (báo Nhân Dân ngày 20 - 5-1067) ...
Khái niệm thể loại
Có ý kiến cho rằng “Bản chất của ghi nhanh là thông tin miêu tả một sự kiện
thời sự diễn ra trong không gian cụ thể”. Ngoài ra, Ghi nhanh còn được định nghĩa
“là một thể ký báo chí nhạy bén trong việc phản ánh những sự kiện nổi bật vừa xuất
hiện, thông qua vai trò của nhân vật trần thuật nhằm cung cấp ngay lập tức cho
công chúng một phác thảo đa diện về cái thời điểm ban đầu sinh động nhất của sự
3


kiện với những chi tiết tiêu biểu nhất, gây ấn tượng nhất và sự chứng kiến trực tiếp
của các nhân chứng”.Còn theo quan điểm của nhà báo Hoàng Ngọc Anh thì “Ghi
nhanh thực chất là phóng sự viết nhanh, nhằm phản ánh kịp thời một sự kiện mới,
liên qua đến dư luận rộng rãi, nhằm hướng dư luận ngay từ bước đầu nhận thức
đúng nội dung sự kiện đó”.
Tuy nhiên, dựa trên các quan điểm nói trên có thể rút ra một khái niệm
chung nhất và cụ thể nhất: Ghi nhanh là một thể loại báo chí chủ yếu phản ánh
những sự kiện nóng hổi, cấp bách trong ḍng thời sự chủ lưu, với mô thức kết cấu

linh hoạt, mềm dẻo, thông qua bút pháp mô tả trực tiếp, thuật và những cảm xúc, ấn
tượng, lời bb́nh khi cần thiết nhằm cung cấp cho công chúng một phác thảo sinh
động, đa diện về sự thật mới nảy sinh, có ư nghĩa thời sự đối với những chi tiết tiêu
biểu nhất, ấn tượng nhất.
Chính vì bản chất ấy mà ghi nhanh mang trong mình những đặc điểm chính
không thể tách rời, vì nếu thiếu một trong những đặc điểm ấy, tác phẩm báo chí sẽ
không phải là một bài ghi nhanh hoàn chỉnh. Và sau đây là những đặc điểm chính
của thể loại ghi nhanh.
Đặc điểm của thể loại ghi nhanh
a. Nhạy bén, cơ động, đa diện trong thông tin nhanh về sự kiện mới xảy ra có ý
nghĩa thời sự cấp bách.
Thứ nhất, thể loại ghi nhanh đưa thông tin nhanh về sự kiện mới xảy ra có ý
nghĩa thời sự cấp bách. Tất lẽ, tính thời sự luôn là yếu tố hàng đầu trong báo chí, và
các vấn đề được công chúng quan tâm luôn trở thành đối tượng phản ánh trong các
bài báo. Báo chí luôn xoay quanh những sự kiện nóng hổi và kịp thời phản ánh
những chuyển biến về mọi mặt của đời sống xã hội. Cũng nằm trong đó, ghi nhanh
cũng đã thể hiện rất rõ đặc điểm thông tin nhanh nhạy, mang tính thời sự, gắn liền
với những vấn đề trọng đại, những sự kiện được công chúng quan tâm. Với tư cách

4


là một thể loại báo chí tiêu biểu, trong mỗi bài ghi nhanh đều thể hiện được tiêu chí
thời sự hàng đầu. Các tác phẩm có sự kiện trở thành nội dung bài ghi nhanh, đều là
những vấn đề thời sự, nhận được sự quan tâm của đông đảo công chúng
Ghi nhanh là một thể loại báo chí nhạy bén trong việc phản ánh những sự
kiện nổi bật vừa mới xảy ra, thông qua vai tṛò của người viết. Trước tiên, có thể
khẳng định, ưu thế nổi bật nhất của thể loại Ghi nhanh là ở năng lực phản ánh sự
thật, những sự kiện thời sự điển hình, … một cách xác thực và sinh động. Bằng việc
dựng lên một phác thảo đa diện về thời điểm ban đầu sinh động nhất của sự kiện đó,

Ghi nhanh có thể thoả mãn được nhu cầu hiểu biết sự kiện ngay từ những giây phút
đầu tiên của công chúng với những thông tin cc̣òn nguyên vẹn sức nóng của sự kiện.
Đứng trước một sự kiện, sự việc, hoàn cảnh, tình huống vừa mới xảy ra,
cùng với tin tức, Ghi nhanh bao giờ cũng là thể loại xuất hiện nhanh nhất, sớm nhất.
Bằng cách tạo ra một phác thảo ban đầu của sự thật, nó giúp công chúng hình dung
về sự thật ấy thông qua những chi tiết tiêu biểu được trình bày một cách sống động
mà ở đó những ý kiến khác nhau của các nhân chứng có giá trị như những bằng
chứng khách quan. Tuy nhiên, do sự chi phối của yêu cầu thời sự, tác giả viết bài
ghi nhanh chỉ có thể chọn lọc ý kiến của những nhân chứng tiêu biểu nhất, đại diện
cho nhiều loại người khác nhau, đứng ở những góc độ không giống nhau. Ghi
nhanh phản ánh sự thật (thời sự, điển hình...) với khả năng thông tin xác thực một
cách nhạy bén và sinh động.
b. Phác thảo những nét độc đáo, tiêu biểu nhất của sự kiện, không cần phải miêu tả
quá trình diễn biến hoàn chỉnh
Nhằm cung cấp ngay lập tức cho công chúng một phác thảo đa diện về
những thời điểm, lát cắt sinh động nhất của sự kiện với những chi tiết tiêu biểu
nhất, ấn tượng nhất và đặc biệt là sự chứng kiến trực tiếp của các nhân chứng.
Trong mỗi bài ghi nhanh ta có thể nhận thấy, tả chính là thao tác chính nhằm thông
tin một cách chính xác sự kiện.Hơn nữa, các thao tác bình luận xen lẫn cảm xúc và

5


những đoạn đối thoại được vận dụng triệt để làm tăng tính hấp dẫn trong mỗi bài
ghi nhanh
Ghi nhanh có năng lực phản ánh đa diện, một đặc điểm quan trọng khiến cho
thể loại này có nhiều khác biệt so với các thể loại báo chí khác trong quá tŕnh phản
ánh cuộc sống. Ghi nhanh không chỉ dừng lại ở những thông tin có tính chất khái
quát. Nó luôn cố gắng đi sâu vào những khía cạnh cụ thể của vấn đề mà sự kiện đặt
ra, thông qua những chi tiết điển hình nhất. Tác phẩm ghi nhanh có mục đích đem

đến cho công chúng một phác thảo, tạo ra cái nhìn ban đầu tương đối bao quát, sinh
động về sự kiện vừa mới xảy ra. Như vậy, khả năng phản ánh một cách đa diện là
đặc điểm cơ bản để phân biệt ghi nhanh với các thể loại báo chí khác.
Chính vì lẽ đó mà Ghi nhanh thường vẽ nên một bức tranh toàn cảnh chân
thực, sống động hơn bao giờ hết, làm cho người đọc cùng cảm nhân và cùng suy
nghĩ mỗi một vấn đề, sự kiện.
c. Sử dụng bút pháp linh hoạt.
Chính vì phản ánh sự kiện một cách đa diện, dưới nhiều góc nhìn cụ thể nên
mỗi bài ghi nhanh đều sử dụng nhiều cách viết và bút pháp linh hoạt. Trong thể loại
ghi nhanh, thường sử dụng bút pháp tả là chủ yếu, kết hợp với tường thuật, bày tỏ
cảm xúc, ấn tượng và bình luận, có thể còn xen cả đối thoại. Bởi có như vậy mới
đảm bảo truyền tải hết những chi tiết người viết muốn đưa vào bài ghi nhanh.
Việc sử dụng bút pháp tổng hợp, bao gồm tả, thuật kết hợp với những cuộc
phỏng vấn ngắn xoáy vào những chi tiết nổi bật của sự kiện là đặc điểm chủ yếu
trong bút pháp của thể loại ghi nhanh. Ngoài ra, tác giả còn có thể sử dụng kết hợp
nhiều thủ pháp khác như liển tưởng, hồi tưởng, trình bày số liệu hoặc viện dẫn
những chi tiết khác để góp phần làm sáng tỏ sự kiên...Đặc biệt, những cuộc phỏng
vấn ngắn do tác giả thực hiện đối với các nhân chứng là những người trong cuộc

6


vừa có tác dụng làm cho bài viết sinh động vừa tạo ra sự khách quan, đa diện trong
việc thông tin và thẩm định sự thật.
Với tư cách là một thể Ký báo chí, nhìn chung ghi nhanh có kết cấu co giãn
tương đối linh hoạt. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể nhận diện kết cấu của nó qua
những nét cơ bản như sau:
* Tác phẩm ghi nhanh thường tuân theo một kết cấu đặc trưng gồm ba phần
chính:
- Nêu sự kiện trung tâm (thời điểm, hoàn cảnh, tính chất, ý nghĩa và có thể là cả

những câu hỏi hoặc vấn đề đặt ra...)
- Minh hoạ, soi sáng sự kiện từ những góc độ khác nhau (thông qua các chi tiết tiêu
biểu, điển hình, phản ánh đúng bản chất của sự kiện. Trong đó đặc biệt chú ý đến
những cuộc phỏng vấn ngắn đối với các nhân chứng trực tiếp liên quan đến sự
kiện).
- Tóm lược những nét chính, khẳng định hoặc nhấn mạnh ý nghĩa những vấn đề mà
sự kiện đã đặt ra.
Ba phần nêu trên tạo thành một mô hình kết hợp giữa diễn dịch và quy nạp.
Tuy nhiên, tuỳ theo tính chất, tầm quan trọng của mỗi sự kiện và sự thẩm định của
tác giả trước sự kiện đó mà mỗi phần trong kết cấu nói trên có thể được co ngắn
hay nhấn mạnh để làm nổi bật chủ đề bài viết.
d. Xuất hiện cái tôi năng động của người viết.
Trong mỗi bài ghi nhanh sẽ có xuất hiện cái tôi, nghĩa là tác giả có xu hướng
nhập cuộc thông qua việc mô tả sự việc để đưa suy nghĩ, tình cảm của mình vào bài
viết. Mỗi một bài ghi nhanh đều chứa đựng quan điểm của tác giả đối với vấn đề

7


được đưa ra, dù cho không thật rõ ràng, nhưng có thể nhận thấy qua lời miêu tả, qua
lời bình luận, cái tôi của tác giả sẽ xuất hiện.
Nhân vật trần thuật - tác giả của bài ghi nhanh xuất hiện trong tác phẩm với
tư cách là một nhân chứng, đương nhiên đó phải là nhân chứng đáng tin cậy nhất.
Chính điều đó góp phần tạo ra niềm tin tưởng của công chúng vào tính chính xác
của những điều họ đọc.
Mặc dù đứng dưới góc độ nhận xét, bình luận, nhưng tác giả vẫn giữ được
quan điểm khách quan, đây thật sự chính là nét độc đáo, đặc biệt của thế loại ghi
nhanh.

8

Bảng so sánh thể loại ghi nhanh với tin và tường thuật
Tin
Sự kiện Đối tượng phản
ánh của tin là

Tường thuật

Ghi nhanh

Đối tượng phản ánh của Đối tượng phản ánh của ghi
tường thuật là những sự

nhanh là những sự kiện nổi

những sự kiện đã kiện quan trọng, đặc biệt, bật, nóng hổi, được đông đảo
và đang xảy ra, có có liên quan đến vấn đề

dư luận quan tâm trong dòng

thể bao gồm ở tất chính trị - xã hội khá lớn, thời sự chủ lưu. Ghi nhanh
cả các lĩnh vực

có sự quan tâm muốn tìm cập nhật thông tin nhanh như

liên quan đến đời hiểu cặn kẽ về sự kiện

Tin nhưng lại sinh động, cụ

sống xã hội, có

của đông đảo quần

thể hơn Tin. Bài ghi nhanh

sức ảnh hưởng

chúng, hoặc đơn giản là

thường xuất hiện với nhiều

rộng rãi đối với

muốn thông qua bài

hoặc một chuỗi các sự kiện,

một đại bộ phận

tường thuật để truyền tải nhiều bài ghi nhanh. Không

dân chúng, hoặc

tư tưởng của Đảng, Nhà phải sự kiện nóng hổi nào

là những vấn đề

nước… Một số sự kiện

cũng có thể viết Ghi nhanh.

cần phải loan báo sau đây có thể viết tường Tất cả điều này cho thấy rằng
cho đông đảo

thuật: Tường thuật các

mặc dù cùng chịu sự chi phối

công chúng biết,

phiên họp đại biểu quốc

của tính thời sự một cách triệt

cũng như các vấn hội, tường thuật xét xử

để nhưng giữa Ghi nhanh và

đề có khả năng

một vụ án lớn, tường

Tin có những cách thức khác

thu hút dư luận.

thuật một cuộc thi, tường hẳn nhau khi tiếp cận và phản

Tất cả những sự

thuật một sự kiện xã hội ánh sự thật.

kiện trên mọi lĩnh có chiều sâu giá trị tư

Các đề tài viết ghi nhanh: Ghi

vực của cuộc sống tưởng …

nhanh ngày khai giảng năm

9


luôn là đối tượng

học mới, ghi nhanh ngày lễ

của tin, nếu sự

kỷ niệm trọng đại, ghi nhanh

kiện đáp ứng một

không khí tết nguyên đán, ghi

trong ba yêu cầu

nhanh buổi lễ trọng thể …

trên là có thể viết
thành tin. Ví dụ:
Tin về việc ban
hành nghị định
mới, Tin về việc
ra mắt sách, Tin
về việc tổ chức sự
kiện xã hội, Tin
vắn về người nổi
tiếng…….
Phương Có khá nhiều
pháp

mô thức viết tin,

thể hiện nhưng thường sử

Tường thuật phải tuân

Trong ghi nhanh, thường các

thủ mô thức theo trình tự chi tiết không cần được sắp
thời gian, trình tự logic

xếp theo đúng trình tự, có thể

dụng mô thức

các sự việc diễn ra từ

chỉ chọn những chi tiết đắt

hình tháp ngược

trước đến sau, không

giá để đưa vào bài, hoặc

Bố cục của mô được đảo lộn các sự việc. những chi tiết tác giả thấy có
thức tin được viết Trong bài tường thuật

vai trò quan trọng, nêu bật

theo hình tháp

chủ yếu sự dụng bút

được nội dung trong bài ghi

ngược, nghĩa là

pháp kể, liệt kê, có thể

nhanh.

chi tiết quan trọng lồng thêm một chút tả và
nhất được đặt ở

bình luận khi cần thiết.

cuối cùng, rồi các Ngoài ra, trong thể loại

Ghi nhanh sử dụng ngôn
ngữ tả là chính kế hợp với
trần thuật và bình luận, đánh

chi tiết kém quan tường thuật cần đảm bảo giá …
trọng hơn được

yếu tố đầy đủ, nghĩa là

Giọng điệu trong ghi nhanh

đặt dần lên phía

phải đưa đầy đủ (có thể

là phải đặc tả được không khí

10


đầu mỗi tin.
Ngôn ngữ

lược bỏ thông tin nhỏ,

không quan trọng) nhưng nhiều những câu dài.

được sử dụng

phải đảm bảo tính mạch

trong tin là ngôn

lạch và không thiếu chi

ngữ cô đọng, hàm tiết.
súc, không được
đưa vào lời bình

nơi diễn ra sự kiện, xuất hiện
Trong ghi nhanh không chỉ
thể hiện giọng điệu của sự
kiện mà đó còn là giọng điệu

Ngôn ngữ, giọng điệu của cá nhân tác giả với sự
phải mang tính khách

kiện.

luận, đánh giá của quan vô cùng quan trọng.
người viết.

Mô

Đối với tin:

Đối với thể loại tường

Đối với thể loại ghi

thức tác Do liều lượng của thuật, khi các chi tiết của Nhanh, kết cấu tác phẩm cũng
phẩm

tin là ngắn nên

sự kiện phải trình bày,

dựa trên đặc điểm của thể

các yếu tố dưới

sắp xếp để đưa vào một

loại, được trình bày như sau:

đây cũng cần cô

cách tương đối cẩn thận

đúc cho phù hợp. thì mô thức tác phẩm sẽ
như sau:
Tít: Ngắn gọn,

Tít: Tít bài ghi nhanh

Tít: Tít mỗi bài tường không chỉ đơn thuần gọi tên

súc tích, cô đọng

thuật đều được đặt theo

sự kiện mà trong đó còn thể

và đi thẳng vào

cách truyền thống, đặc

hiện không khí của sự kiện

vấn đề.

biệt là các bài tường

ấy, đôi khi người viết còn sử

thuật liên quan đến sự

dụng một số biện pháp nghệ

kiện chính trị quan trọng, thuật để làm bật nội dung sự
càng cần phải rút tít cho kiện, tạo sự hấp dẫn với
phù hợp với không khí
trang trọng, thường tít
mỗi bài tường thuật chỉ
thể hiện đúng bản chất

11

người đọc.


của sự kiện, đúng tên và
theo khuôn mẫu. Còn đối
với các sự kiện văn hóa,
lễ hội thì có thể linh hoạt
hơn trong cách đặt tít,
tùy theo từng sự kiện.
Sapo: Sapo của bài ghi
Sapo: Theo kết

Sapo: Trong sapo của nhanh thường là những chi

cấu tin truyền

bài tường thuật thường là tiết tiêu biểu hoặc lời trích

thống thường

ý nghĩa của sự kiện, các

không sử dụng

số liệu quan trọng của sự hàm ý dẫn dắt.

sapo. Tuy nhiên,

kiện ấy, hoặc trích dẫn

hiện nay các nhà

của cá nhân có vai trò

dẫn đắt trong sự kiện để mang

báo vẫn thường sử quan trọng trong sự kiện
dụng sapo ngắn

ấy.

như là các chi tiết
đặc biệt ghép lại
để thông báo.
Thân bài: Ghi nhanh
Thân bài: Kết

Thân bài: Phần thân

không phác họa từng chi tiết

cấu thân bài phải

bài mỗi bài tường thuật

cụ thể của sự việc mà chỉ

đủ 5W + 1H (tức

cần đảm bảo trình bày

bằng vài nét chấm phá có thể

là trong tin phải

các sự việc diễn ra trong khiến người đọc hình dung

trả lời được các

suốt sự kiện ấy, theo

câu hỏi: Viết cho

đúng trình tự thời gian từ Vì vậy, trong thân bài ghi

ai? Viết cái gì?

bắt đầu đến kết thúc sự

Viết để làm gì?

kiện. Mặc dù có thể lược đầy đủ, cũng không cần tuân

Tại thời điểm

bỏ một số chi tiết không theo trật tự thời gian. Các chi

nào? Ở đâu? Và

quan trọng nhưng phải

12

được toàn cảnh của sự việc.
nhanh sự việc không cần kể

tiết của sự kiện được trình


viết như thế nào? đảm bảo thông tin được

bày tùy theo sự sắp xếp và

Nếu thiếu 1 trong cung cấp đầy đủ.

cảm nhận của tác giả. Và

6 yếu tố đó thì tin

người đọc có thể cảm nhận

không thật sự là

được sự kiện qua từng hơi thở

tin, không truyền

của sự kiện qua sự biến tấu

tải đủ bản chất sự

của ngòi bút tác giả.

việc.
Kết bài: Ý kiến rút ra của
Kết bài: Lời kết
trong tin không

Kết bài: Thường là
kết thúc của sự kiện.

người viết về sự kiện, hoặc
cũng có thể là lời bình luận

dài, chỉ là một câu hoặc ý kiến đánh giá cảm nào đó của người viết, hoặc
có thể là chi tiết

nhận của tác giả.

của một cá nhân nào đó. Kết

quan trọng nhất

bài trong ghi nhanh tương đối

của sự việc, có thể

linh hoạt tùy theo mong muốn

là lời đánh giá

của người viết.

khách quan của
người trong cuộc,
ngắn gọn và
không mang ý
kiến chủ quan của
người viết.

13


Tác phẩm ghi nhanh cuối kỳ:

Học viện Báo chí & Tuyên truyền trang trọng tổ
chức buổi lễ mừng ngày nhà giáo Việt Nam 2011
Sáng ngày 20-11, trong tiết trời giữa thu se lạnh, thầy và trò trường Học viện
Báo chí và Tuyên truyền đã cùng hòa chung không khí tưng bừng với cả nước,
tổ chức buổi lễ trang trọng để kỷ niệm ngày nhà giáo Việt Nam 20-11. Đây là
một dịp để thầy và trò cùng có cơ hội nhìn lại, cùng chia sẻ những bài học,
những kinh nghiệm quý báu về nghề làm báo đầy gian truân nhưng cũng thật
cao quý.
Mới 7h sáng, quang cảnh trường Học viện Báo chí và Tuyên truyền đã rất
sạch sẽ, thoáng đãng hơn hẳn ngày thường, thay cho những bạn sinh viên đi lại
bận rộn là những tà áo dài duyên dáng, thướt tha. Công đoạn chuẩn bị và đón tiếp
đại biểu được diễn ra khá bài bản, những gương mặt rạng ngời hạnh phúc của các
thầy cô giáo đã về hưu trở lại trường, những nụ cười rạng rỡ trên khuôn mặt các
thầy cô giáo trẻ vì đây là ngày tôn vinh tất cả đóng góp của thầy cô trong sự
nghiệp giáo dục nói riêng và sự nghiệp đào tạo người làm báo nói chung. Học viện
Báo chí và Tuyên truyền trong những năm qua đã giữ vững được thành tích tốt và

truyền thống “Tôn sư, trọng đạo”.
Hội trường lớn Học viện Báo chí và Tuyên truyền rực rỡ sắc hoa, buổi lễ
được chính thức bắt đầu cũng là lúc ghế ngồi đã chật kín những giảng viên và sinh
viên đến tham dự. Tới dự lễ kỷ niệm lần này, phía khách mời có sự hiện diện của

14


GS.TS. Tạ Ngọc Tấn- Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc
Học viện Chính trị Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh; về phía Học viện Báo chí
và Tuyên truyền có sự hiện diện của PGS.TS. Trương Ngọc Nam- Bí thư Đảng ủy,
Giám đốc Học viện; cùng các đồng chí lãnh đạo và Nguyên là lãnh đạo, giám đốc
Học viện qua các thời kỳ.
Đặc biệt, đồng chí Tô Huy Rứa - Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Tổ
chức Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam và đồng chí Đinh Thế Huynh - Ủy
viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương
cũng đã gửi lãng hoa tới chúc mừng, khiến cho buổi lễ càng thêm trang trọng.
Chương trình được mở màn bằng các tiết mục văn nghệ chào mừng vô
cùng đặc sắc do các sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền chuẩn bị. Các ca
khúc được đầu tư khá kỹ lưỡng như màn hát múa tập thể “Từ làng sen”, tiết mục
múa của sinh viên Lào, “Múa hoa sen” … Những chiếc trang phục rực rỡ sắc màu
cùng những điệu múa lời ca uyển chuyển điểm thêm cho chương trình nét vui tươi
và rộn ràng.

Tiết mục “Múa hoa sen” của sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền được
chuẩn bị khá công phu

15

Ca sĩ Tùng Dương cũng đặc biệt đến cống hiến một số tiết mục, chúc mừng
ngày của các thầy cô. Không khí ở hội trường lớn ngày càng sôi động qua phần
văn nghệ chào mừng, các vị đại biểu, các giảng viên cùng sinh viên hết sức chăm
chú lắng nghe và cổ vũ hết mình qua từng giai điệu rộn ràng.

Ca sĩ Tùng Dương gửi lời chúc tới các giảng viên
Trên tay là một bó hoa tươi thắm hòa cùng với nụ cười rạng rỡ, cô Lan Anh
(giảng viên khoa Tiếng Anh – Học viện BC&TT) chia sẻ: “Làm nghề giáo thật
không dễ, nhất là làm nghề giáo trong một môi trường đào tạo báo chí chuyên
nghiệp lại càng đòi hỏi rất nhiều kỹ năng cần thiết. Trong suốt mấy chục năm
giảng dạy, tôi nhận thấy sinh viên Báo chí quả thật rất năng động, số đông các em
đều có một lượng kiến thức và vốn hiểu biết nhất định, vì thế yêu cầu đối với
giảng viên lại ngày càng cao. Ai cũng nói nghề báo là một nghề đầy gian truân và
hiểm nguy, không phải ai cũng theo đuổi được, nhưng tôi hy vọng tất cả các sinh
viên Báo chí đang theo đuổi con đường phấn đấu trở thành nhà báo chuyên nghiệp
có thể ngày càng hoàn thiện bản thân, đi đến cùng trên con đường làm nhà báo
chân chính. Tôi sẵn sàng ủng hộ các em bất cứ lúc nào các em cần!”.

16


Phát biểu tại buổi lễ, PGS.TS. Trương Ngọc Nam (Giám đốc Học viện
BC&TT) đã tóm tắt lại những thành tích đạt được và nêu rõ truyền thống của
trường. Kêu gọi các giảng viên và sinh viên phấn đấu hết mình trong sự nghiệp
giáo dục, đào tạo báo chí chuyên nghiệp.

PGS.TS. Trương Ngọc Nam phát biểu tại buổi lễ
Chăm chú theo dõi chương trình từ đầu, bạn Nguyễn Hải An (Sinh viên lớp
Quan hệ công chúng – K30A2) chia sẻ: “Là sinh viên năm thứ 3 của trường, được
học tập và rèn luyện trong một môi trường chất lượng thế này là niềm tự hào lớn

đối với mình. Các thầy cô giáo không chỉ truyền tải cho chúng mình kiến thức
sách vở mà còn dạy chúng mình kỹ năng nghề nghiệp thực tế vô cùng ý nghĩa.
Lựa chọn một ngành học liên quan mật thiết với báo chí và truyền thông, ban đầu
với mình là ước mơ nhưng cũng là cả một thách thức lớn khi mới bước chân vào
giảng đường đại học. Tuy nhiên, mình luôn cố gắng và đăt lòng tin rằng, dưới ngôi
trường Học viện Báo chí và Tuyên truyền, các thầy cô giáo sẽ giúp mình trau dồi
bản lĩnh và cả kỹ năng để tương lai mình có thể vững bước trên con đường theo
đuổi sự nghiệp sau này”.

17


Sau buổi lễ, các giảng viên cùng học sinh cùng nhau chụp hình tại khuôn
viên trường. Đài phun nước rực rỡ sắc màu của những bó hoa, của những tà áo
dài, của những nụ cười rạng rỡ trên gương mặt thầy và trò Học viện Báo chí và
Tuyên truyền.
Ngày 20-11 kết thúc trong niềm hân hoan của tất cả giảng viên và sinh viên.
Những lớp nhà báo mới sẽ được đào tạo chuyện nghiệp dưới ngôi trường có truyền
thống giáo dục báo chí hàng đầu đất nước. Và chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng
rằng các giảng viên cùng toàn thể sinh viên sẽ tiếp tục mang về những thành tích
xuất sắc cho trường, cùng nhau xây thêm nền tảng vững chắc trong công tác giáo
dục người làm báo.

18


KẾT LUẬN
Trong thời buổi hội nhập ngày càng sâu rộng với thế giới, báo chí cũng cần
thể hiện đúng vai trò của mình, người làm báo cần phải tích cực làm người chiến sĩ
trên mặt trận văn hóa tư tưởng, phản ánh đời sống xã hội, định hướng dư luận,

hướng đến một xã hội văn minh, giàu đẹp. Ghi nhanh là một thể Ký báo chí nhạy
bén trong việc thông tin thời sự về những sự kiện (hoàn cảnh, tình huống...) vừa
mới nảy sinh. Bằng việc đem đến cho công chúng một phác thảo ban đầu của sự
kiện, nó thoả mãn nhu cầu thông tin ngay lập tức của công chúng. Tuy nhiên, khả
năng thông tin thời sự cũng tạo ra những giới hạn nhất định đối với thể loại này
trong việc phản ánh hiện thực. Nhìn chung ghi nhanh không có khả năng trả lời hết
được những câu hỏi mà sự kiện sinh ra. Là một thể loại xung kích, cũng như tin, ghi
nhanh tạo tiền đề cho những thể loại khác đi sâu vào phản ánh sự kiện.
Nắm vững những đặc điểm của ghi nhanh là điều kiện hết sức quan trọng
giúp phóng viên sử dụng nó một cách có hiệu quả trong quá trình khám phá và phản
ánh hiện thực. Giúp ích rất nhiều cho công cuộc làm báo sau này.

19


Tài liệu tham khảo:
1. “Tác phẩm báo chí” Tập 2 – Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Chủ biên:
Nguyễn Văn Dững (NXB Lý luận – chính trị) – Tư liệu chính được sử dụng để viết
bài Tiểu Luận.
2. doko.vn Tư liệu, bài viết: Ghi nhanh – thể loại phản ánh xung kích của báo chí
3. vanchienbc.blogtiengviet.net (Phần tư liệu về môn ghi nhanh)
4. Tác phẩm “Các thể loại báo chí chính luận nghệ thuật” – Tác giả Dương Xuân
Sơn ( Nhà xuất bản ĐHQG – Hà Nội năm 2004)

20


Mục Lục
MỞ ĐẦU................................................................................................................1
Lịch sử ra đời thể loại ghi nhanh.........................................................................2

Khái niệm thể loại.................................................................................................3
Đặc điểm của thể loại............................................................................................5
Bảng so sánh .........................................................................................................9
Tác phẩm cuối kỳ................................................................................................14
KẾT LUẬN..........................................................................................................19
Tài liệu tham khảo..................................................................................................

21