Giáo án Hình học 12 chương 1 bài 1: Khái niệm về khối đa diện

Giáo án Hình học 12 cơ bản

Năm học: 2012 - 2013

BÀI 1: KHÁI NIỆM VỀ KHỐI ĐA DIỆN
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Hiểu được thế nào là một khối đa diện và hình đa diện.
- Hiểu được các phép dời hình trong không gian
2. Kỹ năng:
- Biết nhận dạng được một khối đa diện
3. Tư duy
- Rèn luyện tư duy lô gic, óc quan sát và tư duy hình học
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Tài liệu tham khảo, mô hình đa diện
- Bảng phụ
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Sách giáo khoa, soạn bài trước ở nhà.
- Kiến thức cũ về định nghĩa hình lăng trụ và hình chóp; các phép biến
hình, phép dời hình trong mặt phẳng ở lớp 11.
III. Tiến trình giảng dạy:
1.Ổn định: Kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ:Hãy nêu định nghĩa hình lăng trụ và hình chóp?
3.Vào bài:
Treo bảng phụ có vẽ hình chóp S.ABCDE và hình lăng trụ ABCDE.A'B'C'D'E' (như
hình 1.4SGK) để dẫn dắt đến khái niệm khối chóp và khối lăng trụ và các khái niệm liên
quan.
Hoạt động 1: Hdhs tìm hiểu khái niệm khối lăng trụ và khối chóp
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS

Nội dung
+ Chỉ rõ hình chóp S.ABCD là
+ H/s đánh giá được
* ĐN:
hình giới hạn những mặt nào.
các mặt giới hạn của
Khối lăng trụ (khối
+ Hình chóp chia không gian làm hình chóp mà giáo
chóp) là phần không
2 phần: phần trong và phần ngoài. viên đã nêu
gian được giới hạn bởi
GV
một hình lăng trụ (hình
dẫn dắt đến khái niệm khối chóp là
chóp) kể cả hình lăng
là phần không gian giới hạn bởi
trụ (hình chóp) ấy.
hình chóp kể cả hình chóp đó(khối
lăng trụ, khối chóp cụt đ/n tương
+ Kim tự tháp ở Ai
tự).
Cập có hình dạng là
+ Khối chóp cụt (tương
+ Nêu vd trong thực tế có hình
những khối chóp tứ
tự).
dạng là khối chóp?
giác đều.
+ H/s hãy trình bày :
+ Học sinh thảo luận

- Tên của khối lăng trụ, khối chóp để hoàn thành các khái
- Đỉnh, cạnh, mặt bên, mặt đáy,
niệm mà giáo viên đã
cạnh bên, cạnh đáy của khối chóp, đặt ra.
khối lăng trụ.


Giáo án Hình học 12 cơ bản

Năm học: 2012 - 2013

+ Giáo viên gợi ý về điểm trong
+ H/s phát biểu thế
+ Điểm trong, điểm
và điểm ngoài của khối chóp, khối nào là điểm trong và
ngoài của khối chóp,
chóp cụt.
điểm ngoài của khối
khối lăng trụ: (SGK)
lăng trụ, khối chóp.
Hoạt động 2: Hdhs tìm hiểu khái niệm hình đa diện và khối đa diện
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
+ Treo bphụ (H1.4/5 sgk): Kể tên + Thảo luận và thực hiện
1/ Khái niệm về hình đa
các mặt của hình chóp S.ABCDE hoạt động trên
diện
và hình l/ trụ ABCDE.A'B'C'D'E'?
(SGK)

+ Giáo viên nhận xét, đánh giá.
+ Hình chóp và hình lăng trụ trên
+ Học sinh thảo luận phát
có những nét chung nào?
hiện các hình trên đều có
chung là những hình
không gian được tạo bởi
một số hữu hạn đa giác
+ Nhận xét gì về số giao điểm của + Thảo luận và đi đến
các cặp đa giác sau: AEE’A’ và
nhận xét: không có điểm
’ ’
’ ’
’ ’
BCC B ; ABB A và BCC B ; SAB chung; có 1 cạnh chung;
và SCD ?
có 1 điểm chung
+ Mỗi cạnh của hình chóp hoặc của + Kết luận: là cạnh chung
lăng trụ trên là cạnh chung của
của hai đa giác
mấy đa giác.
+ Từ những nhận xét trên hãy nêu + H/s phát biểu khái niệm
k/n hình đa diện?
hình đa diện
2/ Khái nệm về khối đa
+ Tương tự khối chóp và khối lăng + Trả lời: Khối đa diện là diện:
trụ. Hãy phát biểu khái niệm về
phần không gian được giới (sgk)
khối đa diện
hạn bởi một hình đa diện,

+ Cho học sinh nghiên cứu SGK để kể cả hình đa diện đó.
nắm được các khái niệm điểm
trong, điểm ngoài, miền trong,
miền ngoài của khối đa diện.
+ Cách gọi đỉnh, cạnh, mặt, điểm
trong, điểm ngoài của khối đa diện
giống như cách gọi của khối lăng
trụ và khối chóp.
*VD: SGK/7
+ Giới thiệu cách nhận dạng những + H/s thảo luận vì sao các
A
khối nào đgl khối đa diện, những
hình trong ví dụ là những
khối nào không phải là những khối khối đa diện.
K
đa diện (VD SGK – tr.7)
G4
+Thảo luận HĐ3 sgk trang 8
+ Thảo luận HĐ3(sgk)
G1
B
G3
Có một cạnh là cạnh
D
chung của bốn đa giác nên
M

G2

N

C


Giáo án Hình học 12 cơ bản

Năm học: 2012 - 2013

không thoả là hình tứ diên
vậy không phải khối đa
diện.
IV - Củng cố, dặn dò:
- Nhắc lại đ/n hình đa diện, khối đa diện?
- Hình nào trên đây không là hình đa diện?
-Về làm bt 1,2/12, học bài và soạn phần còn lại.

Lớp 12A2, Ngày dạy: ……………., Tiết TKB: ……., Sỹ số: …………, Vắng: ……
Lớp 12A3, Ngày dạy: ……………., Tiết TKB: ……., Sỹ số: …………, Vắng: ……
Lớp 12A4, Ngày dạy: ……………., Tiết TKB: ……., Sỹ số: …………, Vắng: ……
Lớp 12A5, Ngày dạy: ……………., Tiết TKB: ……., Sỹ số: …………, Vắng: ……
Tiết 2
BÀI 1: KHÁI NIỆM VỀ KHỐI ĐA DIỆN(TT)
III. Tiến trình giảng dạy:
1. Ổn định: Kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Vào bài:
Hoạt động 1: Hdhs tìm hiểu khái niệm hai hình bằng nhau
Hoạt động của giáo
Hoạt động của học sinh
Nội Dung
+ Phép biến hình và phép

+ SGK
1/ Phép dời hình trong
dời hình trong không gian
không gian:
được đ/n ttự như trong mp.
* Đ/n: Trong không gian,
Nêu đ/n?
+ Lên bảng vẽ.
quy tắc đặt tương ứng mỗi
+ Tìm ảnh của đoạn thẳng
điểm M với điểm M’ xác
định duy nhất đgl một phép
AB qua các Tv .
biến hình trong không gian
+ Tìm ảnh của đoạn thẳng
* Phép biến hình trong
AB qua các Đo.
Đó là các phép:
không gian đgl phép dời
+ Tìm ảnh của đoạn thẳng
hình nếu nó bảo toàn
- Tịnh tiến theo v
ABqua các Đd
+ Tìm 2 điểm A', B' sao cho - Phép đối xứng qua mặt khoảng cách giữa hai điểm
tuỳ ý.
mặt phẳng (P) là mặt phẳng phẳng (P)
- Phép đối xứng tâm O
trung trực của đoạn AA';
- Phép đối xứng qua mặt * VD: Các phép dời hình
BB'.

trong không gian (Xem
đường thẳng d.
+ Nhắc lại đ/n phép Tv ; Đo;
sách giáo khoa)


Giáo án Hình học 12 cơ bản

Đd .
+ Nêu vd về các phép dời
hình trong không gian?
+ Tương tự các phép dời
hình trong mặt phẳng ta có
nhận xét gì về phép dời hình
trong không gian?

+ Tương tự như trong mặt
phẳng, hãy đ/n 2 hình bằng
nhau trong không gian?
+ Treo bảng phụ (H1.12/10
SGK). Hãy c/m (H) = (H’’)?
+ Làm HĐ4?
(Giáo viên gợi ý: Phát hiện
phép dời hình nào biến lăng
trụ ABD.A'B'D' thành lăng
trụ BCD.B'C'D'
Nhận xét gì về điểm O là
giao điểm của các đường
chéo).

Năm học: 2012 - 2013

+ Phát biểu nhận xét.

* Nhận xét:
a) Thực hiện liên tiếp các
phép dời hình sẽ được một
phép dời hình.
b) Phép dời hình biến đa
diện H thành đa diện H’,
biến đỉnh, cạnh, mặt của H
thành đỉnh, cạnh, mặt
tương ứng của H’
+ Hai hình được gọi là
2/Hai hình bằng nhau
bằng nhau nếu có một phép * Định nghĩa (sgk)
dời hình biến hình này
+ Đặc biệt: hai đa diện
thành hình kia
được gọi là bằng nhau nếu
r
có một phép dời hình biến
+ Phép tt theo vec tơ v
’
đa diện này thành đa diện
biến (H) thành (H ), phép
’
kia.
đx tâm O biến (H )
’’

thành(H ). Vậy hình (H) = * VD: SGK/10
(H’’)
+ Gọi O là giao điểm các
dường chéo A'C, AC' thì O
chính là trung điểm của các
đoạn A'C, AC', B'D, BD'
B'
C'
Do đó có một phép đối
xứng tâm O biến hình
D'
A'
lăngtrụ ABD.A'B'D' thành
O
lăng trụ BCD.B'C'D'
C
⇒ đpcm
B
A

D

Giải
Gọi O là giao điểm các
dường chéo A'C,AC' thì O
chính là trung điểm của các
đoạn
A'C, AC', B'D, BD'
Như vậy có một phép đối
xứng tâm O biến hình lăng

trụ ABD.A'B'D' thành lăng
trụ BCD.B'C'D'
⇒ đpcm


Giáo án Hình học 12 cơ bản

Năm học: 2012 - 2013


Giáo án Hình học 12 cơ bản

Năm học: 2012 - 2013

Hoạt động 2: Hdhs tìm hiểu phân chia và lắp ghép các khối đa diện
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
+ Treo bphụ (Hình 1.13
+ (H) là hợp của (H1)và
* Nếu khối đa diện (H) là
SGK trang 11) hãy phát biểu (H2)
hợp của hai khối đa diện H1
về phân chia hay lắp ghép
+ (H1) và (H2) không có
và H2 sao cho H1 và H2
các khối đa diện lại với nhau điểm chung trong nào.
không có chung điểm trong
Cho h/s quan sát 3 hình (H),
nào, ta nói có thể chia được

(H1); (H2)
khối đa diện H thành hai
khối đa diện H1 và H2 hay có
thể lắp ghép hai khối đa diện
H1 và H2 với nhau để được
khối đa diện (H)
+ Dùng các mặt phẳng chia + Hs thực hiện theo gợi ý * VD: SGK/11
khối lập phương
của giáo viên
ABCD.A'B'C'D' thành sáu
khối tứ diện
+ Gợi ý:
+ Hs trình bày cách chia
- Chia khối lập phương
của mình
thành hai khối lăng trụ tam
giác
+ Nhận xét: Một khối đa
- Chia mỗi khối lăng trụ
diện bất kỳ luôn có thể phân
tam giác thành 3 khối tứ
chia thành những khối tứ
diện
diện
+ Giáo viên nhận xét
+ Phân tích và chỉ rõ hơn
bằng ví dụ SGK.
IV. Củng cố, dặn dò:
- Bài tập: Cho khối chóp tứ giác đều S.ABCD
a/ Lấy 2 điểm M, N với M thuộc miền trong của khối chóp N thuộc miền ngoài của

khối chóp
b/ Phân chia khối chóp trên thành bốn khối chóp sao cho 4 khối chóp đó bằng nhau
- Về nhà các em học bài, làm các bài tập 1; 2; 3; 4 trang 12 trong SGK.
---------------=oOo=---------------