SKKN Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

PHẦN MỞ ĐẦU
I. NHẬN THỨC VẤN ĐỀ.

Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

1


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

Theo Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 04/11/2013 về đổi mới căn bản,
toàn diện giáo dục và đào tạo. Đòi hỏi người giáo viên phải giáo dục cho
học sinh hiểu biết khơng những về mặt kiến thức mà cịn về tất cả các
mặt: năng lực, kỹ năng, phẩm chất,… để cho các em phát triển một cách
toàn diện. Nhưng trong thực tế hiện nay, việc rèn kỹ năng sống ở các
Trường Tiểu học vẫn chưa được quan tâm nhiều, do trong tư tưởng giáo
viên và phụ huynh chỉ chủ yếu đến việc dạy chữ, dạy các em đọc, viết,
làm tính, nặng nhiều về kiến thức mà chưa thật sự chú trọng về giáo dục
và rèn cho các em kỹ năng sống.
Lứa tuổi học sinh Tiểu học đang còn rất hồn nhiên, vô tư như một tờ giấy
trắng, các em rất dễ bắt chước hành vi của mọi người xung quanh và những gì
mình thấy được. Cho nên việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh không phải là
việc một sớm một chiều mà đòi hỏi phải trải qua quá trình dài, kiên nhẫn và
bằng cả tâm huyết. Kỹ năng sống phải được rèn luyện ở mọi lúc, mọi nơi, thực
hiện càng sớm càng tốt đối với trẻ em, nhất là học sinh lớp 1. Các em mới từ
mẫu giáo chuyển qua mơi trường tiếp xúc hồn tồn mới: Ngôi trường mới, thầy
cô mới, bạn bè mới,… tất cả đều lạ lẫm với các em. Vì vậy, giáo viên chủ nhiệm
phải là người tiên nhận, phải lên kế hoạch phối hợp với phụ huynh các em là chủ
yếu. Bởi vì các em đang cịn bắt chước, thích gì làm đó, chưa ý thức được việc

học, việc đến trường bây giờ rất đặc biệt, các em khơng cịn chơi nhiều, ngủ
nhiều nữa khác hẳn khi còn ở mẫu giáo mà đã phải bắt đầu học, tiếp thu những
cái mới.
Từng bước hình thành cho học sinh có thái độ tự tin, giúp học sinh hình
thành kỹ năng sống, u thương tơn trọng con người, yêu cái đúng, cái thiện,
biết phân biệt đúng sai làm theo cái đúng, nhắc nhở các em hành động theo
chuẩn mực đạo đức và thói quen đạo đức. Nếu hình thành cho các em học sinh
có hiểu biết về những chuẩn mực đó và được thực hành một cách thường xun
thì tơi tin rằng các em sẽ có lối sống lành mạnh, năng lực tốt để các em có thể tự
tin hơn trong cuộc sống.
Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

2


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

Trong những năm qua, tôi được phân công làm giáo viên chủ nhiệm lớp 1
nên đã có một số kinh nghiệm, tôi đã áp dụng và thấy rất khả thi trong việc
giảng dạy của mình, chính vì vậy tôi quyết định chọn đề tài: “Một số biện pháp
rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1”.
II. THỰC TRẠNG.
1. Đặc điểm tình hình.
Năm học 2014 - 2015, tơi được nhà trường phân cơng chủ nhiệm lớp 1A5.
Lớp có tổng số học sinh 29/15 nữ. Trong đó có 2 học sinh dân tộc, 4 học sinh
lớn tuổi. Qua thực tế nhận lớp, qua phiên họp phụ huynh đầu năm và giảng dạy
trong những tuần đầu tiên, tôi thấy kỹ năng sống của các em như sau:
- Có 7 học sinh có kỹ năng tốt: Trả lời được các câu hỏi của giáo viên đưa
ra một cách nhanh nhẹn, mạnh dạn, tháo vát; Quần áo gọn gàng, nói năng lễ
phép,…

- Có 13 học sinh có kỹ năng: Trả lời câu hỏi còn vấp, hơi thiếu tự tin, chưa
mạnh dạn,…
- Còn 9 học sinh chưa có kỹ năng: Nhút nhát, thiếu tự tin, đến lớp cịn khóc
nhè, chưa biết chào hỏi khi gặp thầy cơ và người lớn,…
Qua nắm bắt tình hình lớp 1A5, năm học 2014 - 2015, tôi thu được kết quả
như sau:
Tổng
HS đã qua lớp mẫu giáo
HS chưa qua lớp mẫu giáo
số
Kỹ năng chưa tốt
HS Kỹ năng tốt Có hình thành kỹ năng

29

SL

Tỉ lệ

SL

Tỉ lệ

SL

Tỉ lệ

7

24.1%

13

44.8%

9

31%

Theo tình hình hiện nay, nhiều gia đình chỉ mải lo đến việc kiếm tiền mà
qn mất đi gia đình là chính chiếc nơi, qn đi việc tạo một mơi trường gia
đình đầm ấm, người lớn gương mẫu, quan tâm dạy dỗ trẻ; Có những gia đình
Người thực hiện: Hồng Thị Lệ Trinh

3


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

cha mẹ mâu thuẫn dẫn đến việc bỏ đi, li hơn, cịn số khác thì cờ bạc, rượu chè,...
ảnh hưởng vô cùng lớn tới sự phát triển nhân cách của các em. Một số gia đình
thì hồn tồn phó mặc việc dạy dỗ con em mình cho nhà trường. Cũng có những
gia đình có điều kiện, họ chiều chuộng con làm cho các em luôn ỷ lại, luôn phụ
thuộc vào gia đình, hạn chế trong việc tự bảo vệ bản thân mình, mỗi khi gặp các
tình huống trong thực tế thì lúng túng khơng biết xử lý thế nào; hoặc có những
em được nng chiều chỉ làm theo ý của mình chứ khơng làm theo ý người
khác. Phụ huynh vì bận nhiều cơng việc nên ít quan tâm giúp đỡ con em trong
các hoạt động cần thiết, làm cho các em rụt rè, thiếu tự tin khi giao tiếp hoặc
tham gia vào các hoạt động chung của trường lớp.
Giáo dục kỹ năng sống trong trường học là một việc làm cần thiết, nhưng

bên cạnh đó khơng thể thiếu gia đình, đó là những người gần gũi với các em
giúp cho việc khắc sâu và tạo kỹ năng thuần thục hơn cho các em. Vì vậy giáo
dục kỹ năng sống phải có sự kết hợp giữa gia đình, nhà trường và cả xã hội.
2. Thuận lợi - Khó khăn.
Trong quá trình rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1 gắn với thực hiện nội
dung phong trào “Xây dựng trường học thân thiện - học sinh tích cực”, tơi đã
gặp những thuận lợi và khó khăn sau:
2.1. Thuận lợi.
Trường Tiểu học Phước Hòa B được xây mới vào năm 2010, đạt Chuẩn cấp
độ 1 năm học 2010 – 2012 và đạt Chuẩn chất lượng giáo dục cấp độ 3 nên thuận
lợi trong việc thực hiện nội dung xây dựng mơi trường giáo dục sạch đẹp, an
tồn cho trẻ.
Trường được trang bị hệ trống cơ sở vật chất đầy đủ, khang trang, trang
thiết bị khá hiện đại đảm bảo cho yêu cầu giảng dạy và học tập.

Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

4


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

Giáo viên được sự quan tâm, hỗ trợ kịp thời từ phía Ban Giám Hiệu nhà
trường, được các đồng nghiệp trong tổ khối nhiệt tình đóng góp ý kiến, rút kinh
nghiệm trong việc giảng dạy và giáo dục cho học sinh.
Có đa số học sinh ngoan, biết vâng lời, được phụ huynh quan tâm phối hợp
với giáo viên trong việc giáo dục con em mình.
Vì thế, bản tơi luôn cố gắng vận dụng nhiều biện pháp làm sao rèn cho các
em kỹ năng sống, giúp các em tự tin hơn, phát triển một cách toàn diện để trở
thành con người năng động, sáng tạo phù hợp với xã hội hiện nay.

2.2. Khó khăn.
Các em học sinh vừa từ lớp mẫu giáo lên làm quen với môi trường lớp 1,
các em khá rụt rè vì chưa quen với trường lớp cũng như còn lạ lẫm với các bạn.
Còn một số học sinh chưa qua trường lớp mẫu giáo nên ý thức của các em
chưa cao.
Có một số em hiếu động, thích đùa giỡn, chưa biết nề nếp lớp, thường gây
ồn ào, mất trật tự trong giờ học.
Có 2 em ở Lị Gạch thường xun nghỉ học do hồn cảnh gia đình khơng
tiện trong việc đưa rước; nhiều em có hồn cảnh khó khăn nên khơng có góc học
tập ở nhà, đi học về là vứt sách vở lung tung.
Các em chưa biết chữ, chưa thể tự soạn sách vở theo thời khóa biểu nên đến
lớp thì thường xun qn sách vở do phụ huynh chưa thực sự quan tâm việc
học của các em.
Trong lớp vẫn còn một số học sinh chưa ngoan, chưa lễ phép, gây mất đoàn
kết trong tập thể lớp, một vài em cịn khóc nhè, nhút nhát,... các em có tính hay
bắt chước nên rất dễ học theo những tính hư đó.
Khi phát biểu các em nói khơng rõ ràng, trả lời trống khơng, khơng trịn câu
và ít nói lời cảm ơn, xin lỗi với cơ, bạn bè.
Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

5


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

Phụ huynh chỉ quan tâm nhiều đến kiến thức, khi con đi học về cũng chỉ
hỏi: “Nay con viết bài như thế nào, có đẹp khơng?”, “đọc bài tốt khơng?”, “làm
tốn có đúng khơng?”,…chủ yếu về kiến thức mà ít quan tâm đến nề nếp, tác
phong con mình trên lớp, con học có ngoan khơng? Có lễ phép khơng? Có biết
vâng lời thầy cơ hay khơng?,…

Phụ huynh nng chiều, cung phụng con quá mức mà không tập cho các
em tự làm những công việc đơn giản dẫn đến các em khơng có kĩ năng tự phục
vụ bản thân.
Từ những thuận lợi và khó khăn nêu trên, bản thân đã cố gắng tìm nhiều
biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh thơng qua q trình giảng dạy và các
hoạt động ngoài giờ lên lớp, sinh hoạt tập thể,… nhằm đem lại hiệu quả cao
trong công tác giáo dục.
III. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN.
1. Giáo viên gần gũi với học sinh.
Ngay những tuần đầu tiên nhận lớp giảng dạy, giáo viên cần tạo sự gần gũi
giữa thầy và trò. Nhằm giúp học sinh tự giới thiệu về mình, động viên khuyến
khích các em chia sẻ, hịa đồng với nhau thì ngay chính giáo viên phải coi các
em học sinh như những người bạn, thường xuyên tiếp xúc, chủ động trò chuyện
để các em có thể cởi mở, bớt nhút nhát, dễ nói chuyện với cơ.
Giáo viên phải giải quyết cơng bằng những mẫu thuẫn xảy ra giữa các em
học sinh trong lớp. Nhắc nhở thường xuyên, nhẹ nhàng và chỉnh sửa những lỗi
mà các em hay mắc phải: Không được xưng hô “mày – tao” mà thay bằng
“bạn”, phát biểu bằng cách giơ tay, không chen ngang khi giáo viên nói, khi nói
phải “thưa cơ”, khơng đùa giỡn trong lớp, không tự ý ra khỏi chỗ, không quay
ngang quay dọc,….
Giáo viên đưa ra những kí hiệu chung cho cả lớp thực hiện thay vì lời nói:
+ Học sinh lấy bảng con: Gõ vào góc bảng 1 cái;
Người thực hiện: Hồng Thị Lệ Trinh

6


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

+ Ngồi khoanh tay: Gõ vào chữ o;

+ Lớp ồn: Ghi dấu “–” ở góc bảng;
+ Lớp học tốt: Ghi dấu “+” ở góc bảng; ...
2. Xây dựng nề nếp lớp.
2.1. Xếp hàng.
Trước khi vào lớp: Xếp thành 2 hàng ngay ngắn (1 hàng nam, 1 hàng nữ),
đứng từ thấp tới cao, tay phải đặt trên vai bạn trước mặt, tay trái áp sát thân, đầu
và người thẳng, mắt nhìn thẳng sau gáy bạn trước mặt, so hàng thẳng và vào lớp
đúng theo sự chỉ huy của lớp trưởng.
Tập thể dục buổi sáng và giữa giờ: Tập trung đúng vị trí lớp mình, xếp hàng
ngay ngắn và giữ đúng khoảng cách giữa các bạn.
Khi xuống nhà ăn: Xếp hàng trật tự đi xuống nhà ăn, không chen lấn, xô
đẩy bạn.

Học sinh xếp hàng vào lớp.
ăn.

HS xếp hàng tập thể dục.

HS xếp hàng xuống nhà

2.2. Khi ngồi học.

Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

7


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

Hướng dẫn học sinh tư thế ngồi học đúng: Lưng thẳng, giữ khoảng cách

giữa mắt và mặt bàn là 25 - 30cm, tay để ngay ngắn trên mặt bàn. Ngồi đúng tư
thế giúp xương sống thẳng, có dáng đứng thẳng đẹp, có đơi mắt sáng, học tập
hiệu quả.
Khơng ngồi bò ra bàn, nghiêng ngả, cúi mặt sát bàn. Ngồi không đúng tư
thế sẽ khiến xương sống bị cong, lưng bị còng và tạo nên dáng đi xiêu vẹo, mỏi
mệt, vẹo xương sống, tiếp thu bài chậm, mắt bị mờ,…

Học sinh ngồi ngay ngắn khi học và khi viết bài.

2.3. Nề nếp ăn - ngủ, tự phục vụ bản thân.
Giáo viên cần dạy học sinh nghi thức văn hóa trong ăn uống qua đó dạy
các em kĩ năng lao động tự phục vụ, rèn tính tự lập như: Biết thay đồ trước khi
xuống nhà ăn, tự rửa tay sạch sẽ trước khi ăn, chỉ ăn uống tại bàn ăn, biết cách
sử dụng những đồ dùng, vật dụng trong ăn uống một cách đúng đắn, ăn uống
gọn gàng, không rơi vãi, nhai nhỏ nhẹ không gây tiếng ồn, ngậm miệng khi nhai
thức ăn; khi ăn ở nhà có người lớn phải biết mời trước khi ăn, cảm ơn sau khi
ăn; biết tự dọn, cất đúng chỗ bát, chén, thìa,… hoặc biết giúp người lớn dọn dẹp,
ngồi ngay ngắn, không làm ảnh hưởng đến người xung quanh; biết đánh răng,
súc miệng và rửa chân tay sạch sẽ sau khi ăn.

Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

8


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

HS thay đồ chuẩn bị đi ăn. HS rửa tay trước khi ăn. HS ngồi ăn nghiêm túc tại nhà ăn.

HS xếp hàng lần lượt vệ sinh răng miệng sau khi ăn

Hướng dẫn học sinh biết cách sắp xếp đồ vật gọn gàng, ngăn nắp: Biết để
cặp đúng chỗ sau buổi học thứ 1, xếp giày cẩn thận lên kệ; tự dọn bàn ghế, trải
nệm ba mẹ đã chuẩn bị sẵn để chuẩn bị chỗ ngủ. Nằm ngủ đúng vị trí giáo viên
đã sắp xếp, khơng chen lấn hoặc giành chỗ với bạn. Khi ngủ dậy phải gấp nệm,
chăn, gối gọn gàng,…

Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

9


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

HS chuẩn bị nệm, gối để ngủ.

HS nằm ngủ đúng vị trí.

HS gấp và để nệm, xếp giầy và để cặp ngay ngắn, gọn gàng.

3. Xây dựng kỹ năng giao tiếp.
3.1. Chào hỏi.
- Em chào tất cả mọi người khi em gặp. Cụ thể:
+ Ở trường: Chào giáo viên, phụ huynh khi gặp, khi lên lớp, khi ra chơi và
ra về,...
+ Ở nhà: Chào ông bà, cha mẹ, anh chị khi đi học và khi học về,...

Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

10

Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

+ Ở ngồi đường: Chào cơ chú, bác,...khi gặp trên đường,…
- Tư thế chào – lời chào: Khoanh tay cúi người khi gặp người lớn tuổi, nét
mặt tươi vui.
Mẫu câu chào:
+ Khi gặp người lớn: “Dạ, cháu/ con/ em chào…… ạ.” (Phần chỗ trống là
người lớn cụ thể mà em muốn chào)
+ Khi gặp bạn bè: “Tớ chào cậu.”
+ Khi gặp em nhỏ: “Anh/ Chị chào em.”

Giáo viên hướng dẫn HS một số tư thế khi chào hỏi.

3.2. Trong giao tiếp.
Quy tắc “một chạm”: Hướng dẫn học sinh cách đưa đồ vật để người nhận
có thể sử dụng thuận tiện nhất: Đưa sách xi chiều về phía người nhận; Đưa
đi bút, đi kéo về phía người nhận. Biết cách đưa và nhận đồ vật bằng 2 tay.

Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

11


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

HS thực hành đưa kéo, sách vở theo qui tắc “một chạm”.

3.3. Lịch sự và lễ phép.

- Thể hiện lời xin lỗi: Khi các em làm những việc khơng đúng dù vơ tình
hay cố ý thì các em cần phải biết xin lỗi.
Chẳng hạn:
+ Khi làm vỡ chậu hoa trong nhà, em nói: “Con xin lỗi mẹ!”
+ Khi lỡ va vào bạn, em nói: “Mình xin lỗi bạn!”
+ Khi làm sai bị cơ giáo mắng, em nói: “Em xin lỗi cô!”
- Tư thế xin lỗi đúng của em là: Lưng thẳng, chân trụ, chân tựa, đầu gật,
mắt nhìn, mặt hối lỗi, nói “tớ (con, em, cháu...) xin lỗi cậu (bố, mẹ, anh, chị, cơ,
bác,...)

Người thực hiện: Hồng Thị Lệ Trinh

12


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

Học sinh thực hành tư thế xin lỗi.

- Thể hiện lời cảm ơn: Em nói những lời cảm ơn khi được người khác cho
quà hay giúp đỡ mình trong việc gì đó.
Chẳng hạn:
+ Khi bạn tặng q cho em, em nói: “Mình cảm ơn bạn!”
+ Khi cơ dạy em bài học hay, em nói: “Em cảm ơn cơ!”
+ Khi bố giúp em tắt đèn, em nói: “Con cảm ơn bố!”
+ Khi anh, chị nhường đồ chơi cho em, em nói: “Em cảm ơn anh, chị!”
+ Khi bác hàng xóm nhường ghế cho em ngồi, em nói: “Cháu cảm ơn
bác!”
+ Khi bạn cho e mượn bút, em nói: “Mình cảm ơn bạn!”
- Tư thế cảm ơn: Lưng thẳng, đầu gật, mặt tươi cười, mắt nhìn.

Người thực hiện: Hồng Thị Lệ Trinh

13


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

Học sinh thực hành tư thế cảm ơn.

4. Kỹ năng tự bảo vệ bản thân.
- Bảo vệ mắt: Khi học bài, em cần quan tâm chăm sóc mắt của mình bằng
cách: Nhắm mắt nghỉ sau mỗi giờ học, đọc sách vở trong khoảng nhìn phù hợp.
Để bảo vệ đôi mắt khi chơi đùa, em cần cẩn thận với: côn trùng, bụi, vật cứng.
Khi bị bụi, vật cứng hoặc côn trùng vào mắt, em cần chớp mắt liên tục, nhắm
mắt lại và nhờ sự giúp đỡ của người lớn.
- Bảo vệ bản thân: Giáo viên giúp học sinh nhận thức một số tác nhân gây
hại đến bản thân và biết cách tự bảo vệ bản thân trước những tổn thương thơng
thường.
+ Va đập tạo vết thâm, bầm tím: GV hướng dẫn cách xử lí vết bầm do va
đập:
Bước 1: Rửa sạch vết bầm
Bước 2: Chườm lạnh
Bước 3: Băng lại
+ Nô đùa, ngã xe, trèo cây: Tập sơ cứu vết thương nhỏ theo các bước sau:
Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

14

Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

Bước 1: Rửa sạch vết thương
Bước 2: Băng cầm máu.
+ Bị bỏng vì những vật dụng như: nước sôi, ống pô xe máy, bếp cồn,…
em nên tránh xa những vật dụng đó. Khi bị nước sơi đổ vào tay, em xả nước lạnh
vào tay.
+ Em không nên chọc tay vào ổ điện: Có thể bị điện giật, nguy hiểm đến
tính mạng.
+ Những vật dụng sắc và nhọn rất dễ làm em bị tổn thương. Em nên hạn
chế chơi đùa, sử dụng những vật dụng sắc nhọn. Khi cần dùng, em hãy thật cẩn
thận.

HS thực hành sơ cứu vết thương

5. Kỹ năng đoàn kết - hợp tác:

Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

15


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

Các em học sinh có nhiều bạn bè gần gũi, thân thiết với nhau trong lớp thì
các em sẽ hợp tác vui vẻ cùng nhau và sẽ giúp nhau cùng tiến bộ. Em hoàn
thành tốt sẽ giúp những em chưa hoàn thành; ngược lại, em chưa hoàn thành
cũng dễ dàng nhờ bạn giúp đỡ mình học tập mà không phải ngại ngùng, xấu hổ.
Giáo giục học sinh học chung một lớp phải biết đồn kết, gắn bó với nhau lúc
bạn gặp khó khăn: Sẵn sàng cho bạn mượn bút, thước kẻ, cục gôm khi bạn để

quên hay bị mất,... cho bạn coi chung sách, chơi với bạn, bênh vực bạn khi bị
các anh chị khác ăn hiếp, bắt nạt, trị chuyện với bạn. Khơng xa lánh, ghen ghét,
đố kị nhau.
Khi có chuyện xích mích giữa các học sinh, giáo viên phải kịp thời can
thiệp không để mâu thuẫn kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến tình bạn của các em.
Gặp gỡ trao đổi riêng với từng học sinh hoặc nhóm học sinh để biết rõ đầu đi.
Sau đó phân tích rõ ai đúng, ai sai. Ai sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn. Sau đó
giảng hịa và bắt tay nhau vui vẻ trở lại.
Tích cực giúp đỡ bạn cùng học tốt: Cùng nhau đọc bài, hướng dẫn bạn cách
tính tốn,…

Giúp nhau đọc bài và làm tính.

6. Ý thức tự học.
Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

16


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

- Để tập trung khi học trên lớp, em phải:
+ Ngồi học đúng tư thế;
+ Chăm chú nghe thầy cô giảng bài;
+ Ghi chép, làm bài tập thầy cô giao đầy đủ;
+ Hăng hái phát biểu ý kiến.
- Các nguyên tắc giúp em tập trung:
+ Mỗi lúc một việc: Khi đang làm việc này thì em khơng nên làm việc
khác. “Chơi ra chơi, học ra học”.
+ Giờ nào việc nấy: Em tự lập kế hoạch cho mình, giờ nào là giờ học,

giờ nào là giờ chơi và thực hiện theo đúng kế hoạch đó;
+ Ln tự hỏi: “ Mình đang làm gì?”, “mình nên làm gì?” để xác định
rõ và tập trung vào việc đang làm.

HS ngồi học và viết bài ngay ngắn.

Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

17


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

HS hăng hái phát biểu ý kiến.

7. Chăm sóc cây cảnh, giữ gìn vệ sinh trường lớp.
Khơng xả rác bừa bãi, thấy rác phải nhặt ngay và bỏ rác đúng nơi qui định.
Trực nhật lớp, giữ gìn vệ sinh trong và ngoài lớp học sạch sẽ.
Tưới và chăm sóc cây cảnh của lớp mình; khơng ngắt hoa, bẻ lá cây xanh
trong trường.

HS trực nhật lớp, dọn vệ sinh và bỏ rác đúng nơi qui định.

Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

18


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

HS chăm sóc, tưới hoa trước lớp học.

8. Lồng ghép vào các môn học.
Qua môn Tiếng Việt, để hình thành cho học sinh những kiến thức và rèn kỹ
năng sống cần vận dụng nhiều phương pháp dạy học như: Trò chơi học tập,
phương pháp hỏi – đáp, phương pháp nêu và giải quyết vấn đề, thực hành giao
tiếp, phương pháp tổ chức hoạt động nhóm,…Thơng qua các hoạt động học tập,
các em được rèn kỹ năng hợp tác, mạnh dạn bày tỏ ý kiến cá nhân, đóng vai,…
có cơ hội rèn luyện, thực hành thêm nhiều kỹ năng sống cần thiết.

Học sinh thảo luận nhóm. Học sinh thi đua làm bài

Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

HS học theo nhóm

19


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

Đối với môn Đạo đức, để các chuẩn mực hành vi đạo đức trở thành thói
quen của học sinh cần tổ chức cho các em thực hiện đa dạng các hoạt động học
tập như: Quan sát tranh ảnh, tiểu phẩm, băng hình; tập kể chuyện theo tranh;
chơi trị chơi; xử lí tình huống; múa, hát, vẽ tranh,… Sử dụng nhiều phương
pháp dạy học như: Học theo nhóm, đóng vai,… Thơng qua đó giúp các em có cơ
hội thực hành nhiều kỹ năng sống phù hợp với lứa tuổi của mình, tiếp cận các
hành vi ứng xử phù hợp chuẩn mực đạo đức, trải nghiệm lối sống lành mạnh,
nói lời hay ý đẹp, biết chăm sóc ơng bà, cha mẹ, biết hợp tác, giúp đỡ bạn…

Học sinh mạnh dạn biểu diễn

Đóng vai xử lý tình huống

Giáo dục học sinh kỹ năng phịng chống tai nạn giao thơng, giữ gìn và bảo
vệ sức khỏe qua các tiết An toàn giao thông, Tự nhiên và xã hội bằng cách vận
dụng các phương pháp: Cho các em chơi trò chơi, tập xử lí tình huống, quan sát
tranh ảnh, biển báo,… Qua đó, học sinh được thực hành, được nhận biết, tập xử
lí những tình huống, qua đó nắm được các kỹ năng cần thiết áp dụng vào cuộc
sống hàng ngày.

Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

20


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

Thực hành đội nón bảo hiểm

Thực hành an toàn khi ngồi trên xe máy

9. Biện pháp động viên, khen thưởng.
Nhằm giúp các em thực hiện tốt việc rèn các kỹ năng sống thì biện pháp
động viên, khen thưởng đúng lúc, kịp thời sẽ tạo cho các em niềm phấn khởi,
các em sẽ không ngừng thi đua cố gắng thực hiện tốt.
Để ghi nhận những học sinh có biểu hiện tốt thì giáo viên sẽ theo dõi hằng
ngày, ghi nhận lại và trong tiết sinh hoạt cuối tuần sẽ cho các em bình chọn:
Những bạn nào ngoan, lễ phép, học chăm,… sẽ được một bông hoa điểm tốt.
Vào cuối mỗi học kì, giáo viên sẽ tổng kết, bạn nào có nhiều bơng hoa điểm tốt

sẽ được khen thưởng và nhận được những món quà.
Đây là một biện pháp động viên tinh thần rất hiệu quả. Các em sẽ mạnh dạn
hơn, tự tin hơn, có lối sống, đạo đức tốt hơn.

Góc học tốt.

Người thực hiện: Hồng Thị Lệ Trinh

21


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC.
Trong thời gian vừa qua, tôi đã áp dụng các biện pháp rèn kỹ năng sống cho
học sinh lớp 1. Qua theo dõi việc học hàng ngày của các em, phối hợp cùng với
phụ huynh và nhà trường, tơi có bảng kết quả sau:
Tổng
số
HS

29

HS đã qua lớp mẫu giáo

HS chưa qua lớp mẫu giáo

Kỹ năng tốt Có hình thành kỹ năng

Kỹ năng chưa tốt

SL

Tỉ lệ

SL

Tỉ lệ

SL

Tỉ lệ

20

69%

8

27.6%

1

3.4%

Các em đã mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp, đã dần hình thành các kỹ
năng hợp tác, biết thương yêu bạn bè, biết giúp đỡ bạn cùng tiến.
Học sinh ngày càng ngoan ngoãn, lễ phép, biết chào hỏi khi gặp thầy cô và
người lớn, biết cảm ơn, biết nhận quà bằng hai tay, biết nhận lỗi và sửa sai khi
mắc khuyết điểm.

Học sinh đi học đều hơn, đúng giờ hơn và ít gặp khó khăn khi đến lớp.
Lớp học ngày càng tốt hơn, học sinh phát biểu rõ ràng hơn, nói năng trơi
chảy, lưu lốt, trả lời trịn câu; các em có ý thức tự học, tự hồn thành nhiệm vụ
học tập của mình; các em đã có nề nếp hơn, biết xếp hàng ngay ngắn, không đùa
giỡn trong các giờ ăn, biết đánh răng sau khi ăn và tự xếp nệm trước và sau khi
ngủ.
Biết lao động chăm sóc hoa, cây cảnh; biết giữ gìn vệ sinh trong và ngoài
lớp học; biết sắp xếp giầy lên kệ, biết phân công trực nhật, sắp xếp bàn ghế; tự
ngồi ngay ngắn, biết tự bảo vệ bản thân,...
Phụ huynh quan tâm học sinh hơn nhưng khơng cịn chiều chuộng con, mà
đã dần tập cho các em những kỹ năng tự biết phục vụ bản thân.

Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

22


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

Phụ huynh sẵn sàng phối hợp với giáo viên cùng giáo dục con em mình.
Ngồi những kết quả đã đạt được kể trên thì vẫn cịn số ít học sinh kỹ năng
sống có tiến triển hơn so với đầu năm, song vẫn còn một số hạn chế (1 học sinh:
3.4%), nguyên nhân một phần là do cha mẹ bỏ nhau, chưa quan tâm đúng mực,
trí nhớ của em chưa tốt, cịn nói trước qn sau; phần nữa là vì giáo viên đã dạy
trên lớp mà về nhà cha mẹ bỏ bê, khơng quan tâm, những kỹ năng đó không
được lặp đi lặp lại nhiều lần nên các em khơng cịn khắc sâu nữa và dần qn đi.
V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM.
Giáo viên phải gần gũi, thân thiện, tạo mọi điều kiện để các em có thể mạnh
dạn, tự tin trong giao tiếp, năng động tham gia trò chơi, các buổi hoạt động
ngoài giờ lên lớp. Giáo viên cần mạnh dạn trao đổi với đồng nghiệp, đưa ra

những ý kiến nhằm nâng cao việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
Giáo viên cần tập trung vào việc soạn giảng, lồng ghép kỹ năng sống vào
các môn học. Cần chú ý đến hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm nhiều hơn.
Việc học của các em nếu được động viên, khuyến khích kịp thời thì các em sẽ tự
tin hơn, và cố gắng hơn.
Khơng nên tạo cho các em thói quen kiêu ngạo nhưng cũng khơng nên nói
những lời khơng hay đối với các em.
Không la mắng, lớn tiếng doạ nạt các em. Nếu làm như vậy các em sẽ sợ
hãi và rất căm giận. Điều đó có hại cho các em và sẽ không giúp cho hành vi của
các em tốt hơn.
VI. KẾT LUẬN
Việc học sinh hình thành những kỹ năng sống diễn ra lâu hay mau, thích
nghi nhanh hay chậm, phụ thuộc nhiều vào mức độ đúng đắn trong các chuẩn
của người lớn đối với đứa trẻ.

Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

23


Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1

Trẻ em trong lứa tuổi Tiểu học, nhất là học sinh lớp 1 rất hồn nhiên ngây
thơ trong trắng. Vốn kiến thức, vốn kinh nghiệm sống của các em mới có rất ít.
Vì vậy muốn đạt được mục tiêu giáo dục phát triển toàn diện của nhà trường,
các thầy cơ giáo cần phải kiên trì, nhiệt tình, có tâm huyết với nghề, bên cạnh
kiến thức về chuyên môn nghiệp vụ, người giáo viên phải có vốn kiến thức tâm
lý học, hiểu được tâm sinh lý của trẻ. Từ đó sẽ tìm ra được những phương pháp
hiệu quả để giáo dục trẻ. Việc dạy “chữ” cần luôn song hành với việc dạy “làm
người”, và phải được xuất phát ngay từ những tình huống, những việc làm nhỏ

nhất trong cuộc sống thực tế của học sinh. Ngay trong những giờ học ngoài việc
đảm bảo mục tiêu, kiến thức, kỹ năng của bài, giáo viên cần chú ý đến rèn kỹ
năng sống cho học sinh. Học sinh được rèn kỹ năng sống qua nội dung kiến thức
của bài, qua lĩnh hội kiến thức pháp luật, qua tham gia các hoạt động học tập
trong lớp, hoạt động ngoài giờ do giáo viên tổ chức. Học sinh được học tập sinh
hoạt vui chơi, rèn luyện ngay cả trong mơi trường gia đình, nhà trường, xã hội;
Trên đây là một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1 mà tôi đã
thực hiện và đạt được kết quả như trên. Tuy nhiên, do khả năng bản thân có hạn
nên đề tài khơng tránh khỏi những thiếu sót. Tơi kính mong đồng nghiệp, Ban
Giám Hiệu, Phịng Giáo Dục và Đào Tạo góp ý để đề tài được hồn thiện hơn.

Phước Hịa, ngày 26 tháng 1 năm 2015
Người thực hiện

Hoàng Thị Lệ Trinh

Người thực hiện: Hoàng Thị Lệ Trinh

24