Hoàn thiện hệ thống báo cáo kế toán quản trị tại công ty TNHH SXHTD bình tiên luận văn thạc sĩ

BQ GIAO DVC VA DAO T~O
TRUONG D~I HOC KINH TE TP.HO CHi MINH

Du'dNG THJ KIM DINH-

'-

A

A

,....,

-'

_,

A.-'

,

HOAN THIEN
. HE. THONG BAO CAO KE TOAN
QUAN TRJ T~I CONG TY TNHH SXHTD BINH TIEN
?

A

A

'

'-

~

_,

,{)

A

,

CHUYEN NGANH: KE TOAN- KIEM TOAN
MA SO: 60.34.30

LUAN vAN THAC sf KINH TE

NGUOI HUONG DAN KHOA HOC: TS TRAN ANH HOA

BQ GIAO DUO VA 9~0 T~O
TRU(jNCl ~H KINH Tt: TP.HCM

THUVItN

~.-.... . . .-.....[~_c..~

hP Hd Chf Minh - Nam 2oos

LC1i cam dn
Toi xin chan thanh earn dn Co Trffn Anh Hoa giao vien hu'ong d~n cung toan th€ th~y
co cua Truong E>~i HQC Kinh Te' TP.HCM da t~n tarn chi bao va giang d~y toi trong
suO't thoi gian qua.
Va d6ng thoi t6i cling xin chan thanh earn dn cac anh chi d6ng nghi~p, b~n be da
quan tarn giup do toi hoan thanh lu~n van nay.
Tac gia
Du'dng Thi Kim E>inh


Ml}Cll}C

Danh ffil;lC cac ky hi~u, cac chu vie't t~t
Danh ffil;lC cac bang
Loi m~

A'

~

"

'

,

,

K

,

?

Cmf(iNG I: TONG QUAN VE KE TOAN VA BAO CAO KE TOAN QUAN TRJ
1.1 Khai quat ve ke toan ................................................................................................. 1
1.1.1 E>inh nghia ve ke to an .......................................................................................... 1
1.1.2 Chuc nang cua keto an ........................................................................................ 1
1.1.3 M1:1c tit~u ke toan .................................................................................................. 2
, t'a1• ch'Inh va' kKt
, quan t r~• ........................................................................ . 2
1.2K eKt oan
e oan
?

, ta1
'• ch'm h va' k""
, quan tq• ........................................ . 2
1.2. 1 C d so h'm h th'an h kK
e to an
e t oan
?

?

" b""
, ta1
'• ch'm h va' kK
, quan tq ..................................................... . 2

1.2 .2 Phan
I~t k""
e to an
e to an
,
1.3KeK to an
quan tr~ ....................................................................................................... . 4
?

?

•

•

, quan
1. 3 . 1 Kh'•
a1 n1~m ve~ k""
e to an
?

•A

tr~•

............................................................................. . 4

~
, quan tr"~ ........................................................................... . 5
1.3 .2 Ch'~

uC nang
cua kK
e t oan
?

?

1.4 Bao cao ke' to an ......................................................................................................... 6
, k""t
, ................................................................................. . 6.
'" n1~m b'ao cao
1.4. 1 Kh a1
e oan
'A

, kK
, .................................................................. . 7
1.4.2 V a1• tro' cua h"~ th""
ong b,ao cao
e toan
?

1.4.3 H~ th6ng bao cao ke' toan ..................................................................................... 8
1.4.3.1Bao cao tai chinh ................................................................................................. 8
1.4.3.1.1 Ban cha't cua bao cao tai chinh ........................................................................ 8
1.4.3.1.2 Ml;lc dich cua bao cao Uti chinh ........................................................................ 9
1.4.3 .2 Bao cao keto an quan tri .................................................................................... 11
1.4.3 .2.1 Ban cha't cua bao cao ke' to an quan tri ............................................................ 11
1.4.3.2.2 Ml;lC dich cua bao cao ke' toan quan tri

............................................................ 11
1.4.3.2.3 H~ th6ng bao cao ke' toan quan tri .................................................................. 12
1.4.3.2.3.1 Bao cao dlj toan ngan sach ........................................................................... 12
1.4.3.2.3.2 Bao cao phan tich danh gia tlnh hlnh ho?t dong SXKD ................................ 13


1.4.3.2.3.3 Bao cao cung d(p thong tin cho qua trlnh ra quye't dinh ............................... 20
Ke't lu?n chu'cing I ........................................................................................................... 23
,.

AI

"

,

K

"

?

CHu'<1NG II: THTjC TR~NG H~ THONG BAO CAO KE TOAN QUAN TRJ T~I
CONG TY TNHH SXHTD BINH TIEN (BITI'S)
2.1 GiOi thi<$u

sd

lu'

2.1.1 Khai quat v~ cong ty .............................................................................................. 24
2.1.2 Qua trlnh hlnh th~tnh va ph at tri€n cong ty ............................................................. 24
2.1.3 Cd ca'u t6 chile b9 may cong ty ............................................................................. 24
2.2 T6 chile b9 may ke' tmin t£.ti cong ty .......................................................................... 26
2.2.1 Hlnh thuc t6 chuc b9 may ke' toan ......................................................................... 26
2.2.2 Chile nang, nhi<$m v1:1 phong ke' to an ..................................................................... 26
2.2.3 Sd d6 t6 chuc b9 may k€ toan ............................................................................... 27
2.2.4 Nguyen t~c qmln ly di~u hanh ............................................................................... 29
/ cong tac k""
/ t£.11 cong ty ...................................................... .. 29
e to an
2 .3 Thlfc tr£.tng to~ ch uc
0

A

/

A

2.3.1 T6 chile cong tac KTTC & KTQT t£.ti cong ty ........................................................ 29
1:'\~
d.~
/ k""
/ quan tq ....................................................... .. 30
• . u£.1C
Iem hA~ th""
ong b/ao cao
e to an
232

?

•

2.3.2.1 Bao cao ke'ho£.1Ch ............................................................................................... 30
2.3.2.2 Bao cao tlnh hlnh thlfc hi<$n ke'ho£.tch ................................................................. 39
2.3.2.3 HI$ th6ng bao cao phl;lc v1:1 chile nang danh gia va ra quye't dinh ....................... .40
2.4 Banh gia chung v~ tlnh hlnh thlfc hi<$n ke' toan quan tri n6i chung va ht% th6ng bao cao
KTQT n6i rH~ng t£.ti Cong ty Biti's .................................................................................. 41
uC
2 .4 .1 C ong tac t~0 Ch·~
A

/

th·~
I!C

h•I~n k""
/ quan tf~ .......................................................... . 41
e toan
0

?

A

2.4.2 Cong tac t6 chuc va thi€t l?p thong tin tren bao cao ke' toan quan tri ................... .43
2.5 Slf cfin thie't phai xay dlfllg va hoan thi<$n h<$ th6ng bao cao KTQT cung ca'p thong tin
cho qua trlnh ho£.tt d9ng san xua't kinh doanh ciia Cong ty Biti's .................................. .43

K€t lu?n chu'dng II .......................................................................................................... 44
?

"

'

"'"'

K

,

"K,

CHUaNG III: GIAI PHAP ROAN THI~N H~ THONG BAO CAO KE TOAN
QUAN TRl T~I CONG TY TNHH SXHTD BINH TIEN (BITI'S)
?

"

'

"'

3.1 Cac quan di€m khoa hQc lam n~n tang xay dlfng b9 ph?n KTQT n6i chung va hi$
th6ng bao cao KTQT n6i rieng t£.ti Cong ty ................................................................... .45


A tact

J
h""'IA
:;.: b",:t
/ KTQT ..................................... . 45
311N
. .
guyen
1et '.lP hA~ th"'
ong mau
1eu b/ao cao
3.1.2 Thong tin bao cao KTQT phai phu h3.1.3 Yeu c~u d6i voi thong tin tren bao cao ke" toan quan tr~ ........................................ 46
3.2 MQt s6 y kie"n xay d1;l'ng va hoan thi~n b9 ph~n KTQT t(.li cong ty .......................... .46
3.2.1 T6 chile b9 may ke" toan quan tr~ ........................................................................... .46
3.2.2 T6 chile h~ th6ng chilng tuke" toan, tai khoan, s6 sach va bao cao KTQT ............ 54
3.2.2.1 T6 chile h~ th6ng chll'ng tu ke" toan ..................................................................... 54
3.2.2.2 T6 chile tai khoan ke' toan ................................................................................... 56
3.2.2.3 T6 chile h~ th6ng s6 sach KTQT ......................................................................... 58
3.2.2.4 T6 chile h~ th6ng bao cao KTQT ........................................................................ 59
3.3 Phu'dng hu'ong va giai phap xay d1;l'ng h~ th6ng bao cao KTQT ap dt,mg cho Cong ty
Biti's ............................................................................................................................... 59
3.3.1 Phu'dng huang xay d1;l'ng h~ th6ng bao cao KTQT ap dvng cho Cong ty Biti's .... 59
3.3.2 Giai phap d~ d£.tt mvc tieu xay dvng h~ th6ng bao cao KTQT ............................... 60
3.3.2.1 Xay d1;l'ng ke't cffu h~ th6ng bao cao KTQT ......................................................... 60
3.3.2.1.1 Bao cao cung ca'p thong tin phvc vv chile nang l~p ke'ho(.lch ......................... 60
3.3.2.1.2 Bao cao cung cffp thong tin cho vi~c di€u hanh va ki~m soat qua trlnh thvc hi~n
ke'ho(_lch ......................................................................................................................... 62
3.3.2.1.3 H~ th6ng bao cao nh~m cung cffp thong tin de' ra quye't d~nh .......................... 70
3.3.2.1.4 Bao cao phan tich tlnh hlnh tai chinh ............................................................... 71
3.3.2.1.5 H~ th6ng bao cao kie'm tra- ki~m soat ho(.lt d<)ng cac trung tam, chi nhanh cua

cong ty ............................................................................................................................. 72
3.3.2.2 Cac giai phap h6 trCong ty Biti's ................................................................................................................. 75
Ke't lu~n chu'dng III ........................................................................................................ 76
~

K

"'

PHAN KET LUAN ......................................................................................................... 77
Tai li~u tham khao
Phv Ivc


DANH MVC CAC KY HI~U, CAC CHUVIET TAT

KTTC

: Ke" toan Uti chinh

KTQT

: Ke" toan qmln tri

SXKD

:San xua't kinh doanh

KDNB&BM

: Kinh doanh n()i dia va bien m~u

KHKD

: Ke" ho(;lch kinh doanh

HCTC

: Hanh chinh tai chinh

Ban. TGB

: Ban T6ng Giam B6c

P. QLKDNB&BM : Phong quan

ly kinh doanh n()i dia va bien m~u

P. KDXK

: Phong kinh doanh xua't khffu

P. KHSX

: Phong ke'" ho(;lch san xua't

P.KT&PTTC

: Phong ke'" toan va phan tich tai chinh

,

?

DANH MVC CAC BANG

Trang
Bang 1: Tom tat nhfi'ng di~m khac bi~t KTTC va KTQT

4

Bang 2: Bao cao ke't qua kinh doanh d~ng toan b9

14

Bang 3: Bao cao ke't qua kinh doanh theo s6 du dam phi

15

Bang 4: Bao cao b9 ph~n

16

Bang 5: Bao cao chi phi san xufft

17

Bang 6: Bao cao phan tich bie'n d()ng chi phi nguyen v~t li~u tn;tc tie'p

17

Bang 7: Bao cao phan tich bie'n d()ng chi phi nhan cong tn;l'c tie'p

18

Bang 8: Bao cao phan tich bie'n d()ng bie'n phi san xufft chung

19

Bang 9: Bao cao phan tich bie'n d()ng dinh phi san xufft chung

19

Bang 10: Bang tom tat thong tin thlch h
21

Bang 11: Danh gia hi~u qua d~u tu dl;f an moi

22

Bang 12: Bang xe'p h~ng dl;f an d~u tu

22

Bang 13: Ke' ho~ch doanh thu n<)i tieu nam theo tung thang chi tie't tung
chung lo~i hang hoa

30

Bang 14: Ke' ho~ch doanh thu n<)i tieu nam theo tung thang chi tie't tung
khu vl;fc, chi nhanh, trung tam

31

Bang 15: Ke' ho~ch doanh thu n<)i tieu nam t6ng hchi nhanh, trung tam co phan tich tinh hlnh tang truCing so voi nam tntoc

31

Bang16: Ke' ho~ch doanh thu n9i tieu nam t6ng hphan tich tlnh hinh tang tnidng so voi thang tnioc cua nam truoc

32

Bang 17: Ke' ho~ch doanh thu xufft khffu t6ng hhlnh tang trudng so voi nam truoc theo tung chung lo~i hang hoa

32

Bang18: Ke' ho~ch doanh thu xufft khffu nam theo tung thang chi tie't tll'ng
khu vl;fc thi tntong

32

Bang 19: Ke' ho~ch doanh thu xufft khffu t6ng hhlnh tang trudng so voi nam truoc theo tung khu vt;tc thi truong

33

Bang 20: Bao cao ke' ho~ch doanh thu tieu th1;1 nam cho toan cong ty

33

Bang 21: Bao cao t6ng h
34


Blmg 22: K€ ho~ch slm xuff't trong nam: chi ti€t theo tung nh6m hang hoa,
tung thang

34

Bang 23: K€ ho~ch san xuff't t6ng h
34

Bang 24: K€ ho~ch di;it hang hoa Cong ty Biti's Dona va mua ngoai chi ti6t
theo tung nh6m hang hoa, tung thang

35

Bang 25: K€ho~ch dt_it htmg hoa t6ng h
35

Bang 26: K€ ho~ch tai chinh nam/ thang

37

Bang 27: K6ho~ch l
38

Bang 28: Bao cao k6t qua kinh doanh cho toan h~ thO'ng KDNB&BM theo
muc khoan phi (d~ng to an b<))

40

Bang 29: Bao cao k€t qua kinh doanh cho toan h~ thO'ng KDNB&BM theo
muc khoan phi (d~ng sO' du' dam phi)

41

Bang 30: S6 chi ti6t chi phi nguyen v~t li~u/ nhan cong trl;l'c ti€p

59

Bang 31: S6 chi ti6t chi phi san xuff't chung/ chi phi ban hang & quan ly

59

Bang 32: MO'i lien h~ thong tin giii'a cac Phong ban voi b<) ph~n k€ toan l~p
dt! toan ngan sach

61

Bang 33: Bao cao phan tich doanh thu hoa v6n

63

Bang 34: Bao cao phan tich tinh hinh tht;tc hi~n k€ ho~ch ban hang

66

Bang 35: Bao cao phan tich hi~u qua sll' dt;mg chi phi

68

Bang 36: Bao cao k6t qua kinh doanh toan cong ty

69

Bang 37: Phi6u tinh gia san phffm

70

Bang 38: Bao cao ngay

74

Bang 39: Bang can dO'i phat sinh chi nhanh

74

Bang 40: Bao cao nh~p - xua't- t6n

74

Bang 41: Bao cao hang thl;l'c tieu thl,l thang/nam

75

Bang 42: S6 chi ti6t tai khoan theo dO'i tu'<;Jng

75

Bang 43: Bao cao thO'ng ke doanh thu nam

75


....

?

~

LOIMODAU
I.

Tinh ca'p thie't cua d~ tai

Thong tin c6 m9t vai tro he't sue to IOn trong quan tri, m9t t6 chuc mu6n cac
ho~t d(}ng quan tri c6 hi~u qua thi di~u khong th~ thie'u du'th6ng thong tin t6t. H~ th6ng thong tin doanh nghi~p se cung cffp thong tin hftu hi~u
cho nha quan tri. Trong d6 thong tin ke' toan Ia thong tin he't sue c~n thie't va quan

tn;mg d6i voi cac nha quan ly. Cac nha quan tri trong bift ky doanh nghi~p nao ciing
d~u c~n thong tin ke' toan d~ quan ly, di~u hanh, ki~m so at va ra quye't dinh.
Cac thong tin do ke' toan tai chinh cung cffp tift nhien la c~n thie't cho cac nha
quan ly doanh nghi~p nhttng chua du d~ ra cac quye't dinh, di~u hanh va t6 chuc quan
ly doanh nghi~p. N~n kinh te' thi tru'ong cung voi qua tdnh h9i nh~p kinh te' khu vlfc
va qu6c te' dang di@n ra m~nh me da d~t cac doanh nghi~p Vi~t Nam dll'ng tru'oc
nhii'ng kh6 khan thii' thach. Quan tri doanh nghi~p trong giai do~n nay phai luon c~p
nh~t, xii' ly va kiP thoi ra cac quye't dinh dung d~n cho mQi tinh hu6ng kinh doanh
nh~m d~t du'ly phai n~m b~t m9t each d~y du va chi tie't nhii'ng thong tin c6 lien quan de'n m9i
ho~t d(}ng n9i b9 trong doanh nghi~p rna cac bao cao cua ke' toan tai chinh khong th~
cung cifp du'Ke' toan quan tri la phan h~ thong tin thu9c h~ th6ng thong tin ke' toan, thlfc
hi~n vi~c cung cifp thong tin cho ml.JC dich quan tri trong n9i b9 doanh nghi~p d~ dl.J'
bao cac Slf ki~n xay ra va dlf doan cac anh hu'dng V~ tai chinh kinh te' cua chung d6i
voi t6 chuc. Thong qua h~ th6ng bao cao ke' toan quan tri cac thong tin ke' toan c~n
thie't phl.JC Vl.J cho qua tdnh ho~t d(}ng san xufft kinh doanh CUa doanh nghi~p Se de'n
cac nha quan ly & di~u hanh. Chift lu'tinh anh httdng rift IOn de'n quye't dinh cua nha quan tri trong vi~c di~u hanh ho~t
d(}ng doanh nghi~p d~t hi~u qua cao nhift.
Tu thlfc te' cong tac t6 chuc ke' toan quan tri t~i Cong ty TNHH SXHTD Binh
Tien, xay dlfng va hoan thi~n h~ th6ng bao cao ke' toan quan tri nh~m dap ung ngay
cang t6t hdn nhu c~u cung cifp thong tin cua cac nha quan tri doanh nghi~p Ia di~u
cffp thie't. B~c bi~t la trong giai do~n kinh te' thi tru'ong c~nh tranh gay g~t nhu' hi~n
nay thong tin ke' toan quan tri thlfc Slf la cong Cl.J d~c llfc va khong th~ thie'u du'QC
trong quan ly va di~u hanh doanh nghi~p.

II.

Mq.c dich nghien cti'u

Tren cd sd thlfc te' t6 chuc cong tac ke' toan quan tri, cong tac thie't l~p h~
th6ng bao cao ke' toan quan tri t~i Cong ty TNHH SXHTD Binh Tien, lu~n van phan


tich va danh gia thlfc tn,mg cong tac t6 chuc v~n dl,mg ke' toan qmln tri n6i chung va
h~ th6ng bao cao quan tri n6i rieng hi~n dang ap dl,mg t~i doanh nghi~p. Qua d6 d€
xua't phuong huang va giai phap nh~m hoan thi~n h~ th6ng bao cao quan tri t~i Cong
ty TNHH SXHTD Blnh Tien.
Lu~n

van t~p trung vao ba mvc tieu chinh sau:

- H~ th6ng h6a nhii'ng va'n d€ ly lu~n v€ ke' toan tai chinh, ke' toan quan tri va cac
noi dung co ban ca'u thanh h~ th6ng thong tin trong bao cao quan tri.
- E>anh gia thlfc tr~ng cong tac t6 chuc v~n dvng ke' toan quan tri qua h~ th6ng cung
cffp thong tin cua bao cao ke' toan quan tri t~i Cong ty TNHH SXHTD Blnh Tien
d€ rut ra nhii'ng h~n che', khuye't di€m c~n du'- £>€ xua't phu'ong hu'ong va cac giai phap d€ g6p ph~n hoan thi~n cong tac t6 chuc
ke' tmin quan tri va thie't l~p thong tin tren bao cao quan tri t~i Cong ty.

III.

Phlidng phap nghien cti'u

Phuong phap chu ye'u du'duy v~t. Ngoai ra trong qua trlnh nghien CUu, lu~n van con sii' dvng cac phu'ong phap
khac nhau nhu': phuong phap so sanh, phu'ong phap phan tich, phuong phap di~n giai
Va quy n~p ... d€ lam fO CaC nQi dung nghien CUu CUa lu~n van v€ ly lu~n, trlnh bay
thl,l'c tr~ng, ciing nhu' du'a cac giai phap Cl.J th€ trong vi~c thlfc hi~n ffil.JC tieu cua d€

tai.

B6 cvc lu~n van g6m 3 ph~n chinh:
-

Chu'ong I: T6ng quan v€ ke' toan va bao cao ke' toan quan tri

-

Chuong II: Thlfc tr~ng h~ th6ng bao cao ke' toan quan tri t~i Cong ty TNHH
SXHTD Blnh Tien (Biti's)

-

Chuong III: Giiii phap hoan thi~n h~ tho'ng bao cao ke' toan quan tri t~i Cong ty
TNHH SXHTD Blnh Tien (Biti' s)


N

~

~

_,

'_,

_,

~

_,

?

CHU'<1NG 1: TONG QUAN VE KE TOAN VA BAO CAO KE TOAN QUAN TRJ

1.1 Khai quat v~ ke' toan
1.1.1 Dfnh nghia v~ ke' toan

v oi

rnl:IC dich cd ban cung ca'p cac thong tin v€ Uti chinh cua rn(>t t6 chuc cho nhung
ngu'oi ra quye"t dinh di€u h?mh thl ke" toan du'<;jc quan ni~rn "la rn(>t khoa h9c lien quan
de"n vi~c ghi nh~n. phan lo~;ti, t6ng h<;jp va tinh toan ke"t qua cua cac ho~;tt d(>ng kinh te"
tai chinh cua rn(>t t6 chuc giup Ban Giarn B6c c6 th~ can cu vao d6 rna ra cac quye"t
dinh quan ly" [3, 5].
Theo di€u 1~ t6 chuc ke' toan nha nu'oc Vi~t Narn thl "ke" toan la cong vi~c ghi chep,
tinh toan b~ng con s6 du'oi hinh thuc gia tri, hi~n v~t va thai gian lao d(>ng, chu ye'u
du'oi hinh thai gia tri d~ phan anh ki~rn tra tinh hinh v~n d(>ng cua cac lo~;ti tai san, qua
trinh va ke't qua ho~;tt d(>ng SXKD, si't d1:1ng vffn va kinh phi cua nha nu'oc, cling nhu' cua
cac t6 chuc, xi nghi~p ".

Uy ban thu~t ngu cua Vi~n ke' toan cong chung Hoa

Ky (AICPA) dinh nghia ke' toan
nhu' sau: "Ke" toan Ia ngh~ thu~t ghi chep, phan lo~;ti, va t6ng h<;jp rn(>t each c6 y nghia
va du'oi hinh thai ti€n t~. cac giao dich va cac slf ki~n rna it nhi€u lien quan de"n tai
chinh, va giai trinh ke"t qua cua vi~c ghi chep nay". Ph~;trn vi dinh nghia tren c6 ve bi

gioi h~;tn, c6 rn(>t dinh nghia khac r(>ng hdn nhu' sau: "Ke" toan Ia qua trinh nh~n di~n, do
lu'ong va truy€n d~;tt thong tin kinh te' d~ cho phep nguoi si't d1:1ng thong tin c6 danh gia
va ra quye't dinh" [11, 22].
Ngoai ra con c6 cac dinh nghia khac thien v€ KTQT nhffn rn~;tnh vai tro cung cffp thong
tin cho chuc nang quan ly nhu': ke" toan Ia rn(>t h~ th6ng thong tin dung d~ do Iuong, xi't
ly va truy€n d~;tt thong tin v€ tai chinh cua rn(>t ddn vi kinh te'. Thong tin nay giup cho
ngu'oi si't d1:1ng c6 th~ ch9n llfa hqp ly trong each si't d1:1ng dlf phong cac ngu6n thong tin
hie"m hoi d6 trong vi~c di€u khi~n ddn vi kinh doanh, leo lai cac ho~;tt d(>ng kinh te' hay
"Ke" toan Ia rn(>t ho~;tt d(>ng phlJc Vl:l c6 chuc nang cung cffp thong tin dinh lu'<;jng chu
ye'u v€ tinh tr~;tng tai chinh v€ t6 chuc kinh te' rna rn1:1c tieu d~ ra cac quye"t dinh kinh te',
llfa chQn cac phu'dng an kinh doanh khac nhau" [11, 23].
Theo lu~t ke" toan Vi~t Narn ban hanh ngay 17/06/2003 thi "ke" toan Ia vi~c thu th~p.
xi't ly, ki~rn tra, phan tich va cung cffp thong tin kinh te", tai chinh du'Oi hinh thuc gia tri,
hi~n v~t va thoi gian lao d(>ng". Chung t6i nghi dinh nghia nay la hqp ly nha't, vi ke'
toan Ia rn(>t h~ th6ng thong tin kinh te" bao g6rn vi~c thu th~p, xi't ly, ki~m tra, phan tich
cac thong tin lien quan de'n tinh hinh tai chinh, phan anh ho~;tt d(>ng SXKD t~;ti ddn vi.
Tit d6, ke' toan la cd sd cho vi~c ra cac quye't dinh kinh te', quye't dinh kinh doanh va
dffu tu' cho nha quan ly cling nhu' cho cac ben lien quan.

1.1.2 Chuc nang ciia ke' toan
1


Hoi;tt d()ng ke' tmin c6 hai chile nang co ban:
Chile nang thong tin: ke' tmin se cung dip cac thong tin hii'u kh cho vil$c ra cac
quye't dinh kinh te', xa h()i va di~n di;tt dli<;Jc kha nang, tnich nhil$m va cu'cJng vi quan
ly. D6ng thoi cung cffp cac thong tin hii'u kh cho vil$c danh gia hil$u qua cua t6 chile
va lanh di;lO.
Chuc nang ki~m tra: ke' toan tht,tc hil$n vil$c giam sat ki~m tra cac m~t hOi;lt d()ng
kinh te' tai chfnh, tlnh hlnh sii' dl;lng va bao quan tai san trong doanh nghil$p, dam

bao cho cac hOi;lt d(}ng cua doanh nghil$p CO hil$u qua thie't tht,tc, di;lt du'QC cac m1;1c
tieu da d€ ra, d&ng thoi tuan thu phap lu~t cua nha nu'oc.

1.1.3 Mt;~c tieu ke' tmin
Voi chile nang phan loi;ti, t6ng h<;Jp, xii' ly ke't qua va truy€n di;tt thong tin v€ tlnh hlnh
tai chfnh m(}t tcS chile thl m1;1c tieu cua ke' toan lfi cung cffp thong tin tai chfnh, chu ye'u
la nhii'ng thong tin c6 lien quan de'n l<;Ji nhu~n cua m()t t6 chile kinh te' d6 nhii'ng ngu'oi
sii' dvng c6 quye't dinh kinh doanh thkh h<;Jp.

1.2 Ke' tmin tai chinh
1.2.1

va ke' tmin quan trj

Cd sd hinh thanh KTTC va KTQT

HI$ th6ng ke' to an Vil$t N am dang d~n chuy6n d6i phu h<;Jp voi co che' thi tru'ong, thong
11$ va chuffn mt,tc qu6c te' v€ ke' toan. Vil$c phan dinh giii'a KTTC va KTQT la mQt trong
cac yeu C~U C~n thie't dang du'QC Sl,l' quan tam CUa CaC chuyen gia ke' toan, cac nha ke'
toan va nhii'ng nglioi sii' dvng thong tin ke' toan. Nhu' chung ta da bie't, chuc nang cua ke'
toan la cung cffp va truy€n di;lt cac thong tin kinh te' v€ m()t t6 chile cho cac d6i tu'qng
sfr dvng khac nhau; m1;1c dich cua ke' toan la nh~m cung cffp cac thong tin hii'u ich cho
vil$c ra cac quye't dinh kinh te' xa h()i, cho vil$c danh gia hil$u qua t6 chile va quan ly.
Do v~y' thong tin ke' toan phl;IC VlJ cho ca ben trong Iiin ben ngoai doanh nghil$p. Dt,ta
tren d~c di6m nay, ke' toan duqc chia thanh hai phan hi$: KTTC cung cffp thong tin chu
ye'u cho cac d6i tuqng ben ngoai doanh nghil$p va KTQT cung cffp thong tin chu ye'u
cho quan ly, di€u hanh va hoi;tt d()ng trong n()i bQ doanh nghil$p.
KTQT la cong c1;1 danh gia vil$c tht,tc hil$n nhii'ng m1;1c tieu thong qua vil$c phan tich cac
chi phi, Ia cong c1;1 ki6m tra qua qua trlnh tht,tc hil$n hoi;lt d()ng SXKD theo ke' hoi;lch da
d€ ra, tu d6 c6 nhii'ng quye't dinh h<;Jp ly d~ hoi;lt d()ng ngay cang di;tt hil$u qua cao hcJn.

KTTC Ia vil$c thu th~p xii' ly, ki~m tra, phan tfch va cung cffp thong tin kinh te' tai chfnh
b~ng bao cao tai chfnh cho d6i tu'<;Jng c6 nhu c~u sii' dvng thong tin cua ke' toan. Vi the'
c6 sv khac nhau giii'a hai phan hi$ ke' toan trong m()t hi$ th6ng thong tin ke' toan.

1.2.2 Phan

bi~t

KTTC va KTQT

KTTC va KTQT la hai phan hi$ thu()c hi$ th6ng thong tin ke' toan tuy nhien c6 nhii'ng
di6m d~c tntng khac nhau. Tru'oc he't, chung ta d€ c~p de'n nhii'ng di6m gi6ng nhau:
2


Thu nhdt, KTTC va KTQT cling d~ c~p de'n cac nghi~p Vl;l kinh te' phat sinh ho~c cac
Slj ki~n kinh te' CUa doanh nghi~p, ca hai d~u CO yeu cffu dinh lu'd()ng kinh te' va d~u quan tiim de'n thu nh~p, chi phi, tai san, cong nchuy~n ti~n cua doanh nghi~p.
Thu hai, KTTC va KTQT d~u th~ hi~n trach nhi<$m cua cac nha quan tri. KTQT th~
hi~n trach nhi<$m cua cac nha quan tri cac cffp ben trong doanh nghi~p, KTTC th~ hi~n
trach nhi~m cua nha quan tri cffp cao trong doanh nghi~p.
Thu ba, KTTC va KTQT d~u dlja tren hi$ th6ng ghi chep ban dffu cua ke' toan. H~
th6ng nay la cd sCi d~ KTTC so~n thao cac bao cao tai chinh va cung cffp cho cac d6i
tu'<jng theo quy dinh cua nha nu'oc. £>6i voi KTQT, h~ th6ng d6 cling Ia cd sCi d~ v~n
d1;1ng, xi't ly nh~m tt;to ra thong tin thich h
Ben ct;tnh nhii'ng di~m gi6ng nhau tren thl hai phan hi$ ke' toan nay d~u c6 nhii'ng d~c
tntng khac nhau. E>i~m khac nhau giii'a KTQT va KTTC chu ye'u phat sinh tu vi<$c
chung ph1;1c Vl;l cac d6i tu'

nhau, Cl;l th~ la:
Thu nhdt, v~ d6i tu'qng si't d1;1ng thong tin: thong tin KTQT chu ye'u danh cho nha quan
tri trljc tie'p di~u hanh ho~t d()ng kinh doanh trong doanh nghi~p, ngu'KTTC chii ye'u danh cho cac thanh phffn ben ngoai khong trljc tie'p di~u hanh kinh
doanh cua doanh nghi<$p.
Thu hai, v~ d~c di~m va yeu cffu cua thong tin: thong tin cua KTQT chu ye'u huang v~
tu'dng lai. Nhi~m Vl;l cua cac nha quan tri la l~p ke' hot;tch, dlj doan cac slj ki~n sap xay
ra va ra quye't dinh m9t each kip thoi d~ nam bat cd h()i kinh doanh nen thong tin cung
cffp thuong mang tinh linh hot;tt, t6c d9 va thich hcao.Trai lt;ti, thong tin KTTC hu'ong v~ qua khu, phan anh nhii'ng slj ki~n da xay ra
trong qua khu va tuan thu nhii'ng nguyen tac ke' toan chung. Yeu cffu thong tin KTTC
phai phan anh trung thljc cac slj ki~n kinh te', mang tinh khach quan va c6 d9 chinh xac
gffn nhu' tuy~t d6i.

Thong tin cua KTTC chu ye'u du'KTQT c6 th~ bi~u hi~n theo hlnh thai gia tri I fin hi<$n v~t.
Thu ba, v~ pht;tm vi bao cao: bao cao cua KTTC la bao cao theo illlJC tieu chung cua
doanh nghi<$p, phan anh toan b9 ke't qua kinh doanh cua toan doanh nghi<$p. Ngu'bao cao cua KTQT thuong phan anh m()t phffn ho~c ho~t d()ng cua toan doanh nghi~p,
cac bao cao KTQT thu'ong duquye't dinh Cl;l th~. Khi c6 vffn d~ cffn du'qc quan tam giai quye't thl bao cao se nham
vao vffn d~ d6. N()i dung bao cao KTQT chi tie't h6a chi phi SXKD, tinh gia thanh,
phan anh doanh thu va ke't qua lai 16 theo tung ddn vi, tung b9 ph~n, tirng lot;ti san
phfim... Bao cao KTQT cling du'cao dlj toan cho illl;IC tieu ke' ho~ch tu'dng lai ngan ht;tn va dai h~n.
3


Thli tu, v~ ky bao cao: bao cao cua KTTC dttqc l~p thea dinh ky quy djnh (thang, quy,
nam) con bao KTQT do nhu c~u cung cffp thong tin cho vi~c di~u hanh va quan tri ho~t

d()ng SXKD hang ngay nen dttqc l~p m()t each thttong xuyen bon c6 th~ hang ngay,
tu~n, thang, quy ...
Thli niim, v~ tinh phap l~nh: KTTC c6 tinh phap l~nh con KTQT thl khong. S6 sach
bao cao cua KTTC (J mQi doanh nghi~p d~u b~t bu()c phai tuan thea che' d() th6ng nhfft,
ne'u khong thl bao cao d6 khong dttqc chffp thu~n. Trai l~i, s6 sach va bao cao KTQT Ia
rieng c6, hoan toan phl;l thu()c vao each thie't ke' cua tung doanh nghi~p dlisao cho phu hqp va CO tac d1;1ng d6i voi ffil;IC tieu d~ ra quye't dinh kinh doanh cua
doanh nghi~p.

Bang 1: Tom tiit nhiing di~m khac bi~t KTTC va KTQT

Can ell' phan bi~t

KTQT

KTTC

M\lc dich

Ph1;1c Vl;l quan tri kinh doanh

Do'i tti«;ing ph11c V\1

Cac nha quan tri cac cap Cac d6i tliqng ben ngoai
trong doanh nghi~p
doanh nghi~p

Ph1;1c v1;1
chinh

vi~c l~p

bao cao tai

K

?

-

Linh ho~t, thich hqp,
;;
Dijc di~m cua thong httong ve tttong lai, bi~u
hi~n b~ng gia tri va hi~n v~t
tin
- Chu trQng tinh kiP thoi, it
chu trQng tinh chinh xac
?

- Phan anh qua khu, khach
quan, bi~u hi~n b~ng gia tri
- Tinh chinh xac cao bon

?

Cac nguyen tiic cung Do ngttoi quan ly quye't Tuan thu thea cac nguyen
dinh, thich hqp cho quan ly t~c, chuffn mlJ'c ke' toan
ca'p thong tin
khong c6 nguyen t~c chung
Ph~m

vi bao cao

Tung b()
'"
VlyC

ph~n,

khau cong Toan doanh nghi~p

.KY bao cao

Thttong xuyen thea yeu c~u E>inh ky (thang, quy, nam)
nha quan ly

Tinh phap I~nh

Khong c6 tinh phap

1.3 Ke' toan qmin tri
1.3.1 Khai ni~m v~ KTQT

4

l~nh

C6 tinh pha p l~nh

Theo hi~p h<)i ke' tmin vien Hoa Ky nam 1982: "KTQT 1a qua trlnh nh~n di~n, do
h.tong, t6ng hqp, phan tich, l~p bao cao, giai thich va truyen d~t thong tin tai chinh va
phi tai chinh cho cac nha quan tri doanh nghi~p ho~ch dinh, danh gia va dieu hanh ho~t
d<)ng kinh doanh trong ph~m vi n<)i b<) doanh nghi~p nham sit d1;1ng c6 hi~u qua cac tai
san va quan ly ch~t che cac tai san nay.
Theo cuO'n tt! di@n thu~t ngii' ke' toan My thl KTQT du'qc dinh nghia nhu' sau: "KTQT Ia
linh vtfc ke' tmin lien quan de'n vi~c thu th~p va xit ly cac thong tin kinh te' nham h6 trq
nhii'ng nha quan ly trong vi~c dua ra cac quye"t dinh tai chinh, d~c bi~t la trong vi~c
ho~ch dinh ke' ho~ch va quan ly gia thanh" [8, 9].
Nhu v~y c6 nhieu quan di@m va khai ni~m khac nhau ve KTQT, nhung theo chung t6i
dling tren g6c dQ tie'p c~n ve sit dl;lng thong tin cua ke' toan cho ho~t d<)ng quan tri, c6
th@ dinh nghia KTQT nhu' sau:
KTQT Ia h~ thO'ng ghi chep, do luang thu th~p, t6ng hqp, xit ly va cung ca"p thong tin
kinh te' pht;tc v1;1 cho cac ca"p d<) quan tri trong doanh nghi~p d@ dieu hanh ho~t d<)ng va
ra quye't dinh kinh doanh.
Theo lu~t ke" toan Vi~t Nam thl "KTQT 1a vi~c thu th~p, xit ly, phan tich va cung ca"p
thong tin kinh te', tai chinh theo yeu cfiu quan tri va quye"t dinh kinh te' trong n<)i bQ cua
dcm vi ke" to an".

1.3.2 Chuc nang ctia KTQT
KTQT la linh VtfC ke" toan phlJC VlJ cho chile nang quan ly cua cac nha quan tri doanh
nghi~p, d@ dap ling yeu cftu nay KTQT c6 cac chile nang sau:
Chztc nang phan tfch: tinh toan, phan tich cac chi phi, doanh thu, ke't qua ho~t d(>ng

kinh doanh cua doanh nghi~p. v oi chile nang nay tru'oc he't chi phi, doanh thu va
ke"t qua duqc phan tich theo tung lo~i hang hoa, dich VlJ ... sau d6 duqc phan tich theo
chile nang ho~t d<)ng nhu khau mua, khau ban va khau dtf trii', cuO'i cling phan theo
nganh ho~t d<)ng... (J cac doanh nghi~p san xua"t, chi phi du'qc phan tich theo tinh
cha't cua cac lo~i chi phi.
Chztc nang df! todn kl hOf;zch: thie't l~p, xay dtfng ffilJC tieu va each thilc d~t ffilJC

tieu. Mqi ho~t d<)ng cua doanh nghi~p deu duqc tie"n hanh theo cac chuong trlnh
dinh tru'oc trong cac ke' ho~ch dai h~n, ke' ho~ch hang nam va ke' ho~ch tac nghi~p.
Vi~c xay dtfng ke' ho~ch (J cac doanh nghi~p la dieu cfin thie't: vl ke' ho~ch Ia co sd
dinh hu'ong chi d~o ho~t d(}ng, CO Sd ki@m tra va danh gia ke"t qua ho~t d(}ng cua cac
b() ph~n trong doanh nghi~p cling nhu' la co sd tang cu'ong trach nhi~m v~t cha"t,
thtfc hi~n cac phu'ong phap quan ly va dieu hanh doanh nghi~p.

5


Chric nang kilm tra, kilm sodt qua trlnh ho?t d()ng kinh doanh thong qua h~ th6ng
ki€m soat n()i b() va cac quy che' n()i b() cua doanh nghi~p. Vi~c ki€m tra va danh
gia c6 th€ thl)'c hi~n thu'ong xuyen trong tung b9 ph~n hay t6ng th€ doanh nghi~p.
Ki€m tra Ia d€ phan tich nguyen nhan cac bie'n d()ng, tlm bi~n phap di~u chinh kiP
thoi. So sanh gifi'a chi tieu ke' ho?ch va tlnh hlnh thl)'c hi~n d€ c6 nhfi'ng thong tin
phan hcSi cffn thie't cho cong tac hO?Ch dinh Va t6 chuc thl)'c hi~n, la CO Sd cua cac
quye't dinh quan tri.
Chric nang ra quye't dtnh: cung ca'p thong tin phvc Vl) qua trlnh ra quye't dinh. Thong
tin ke' toan Ia nhan tO' ra't quan tr9ng trong vi~c ra quye't dinh, do d6 ke' toan c6 trach
nhi~m thu th~p cac sO' li~u v~ doanh thu, chi phi, lcac ca'p quan ly thich hqp.

1.4 Bao cao ke' toan
1.4.1 Khai ni~m bao cao ke' toan

d Vi~t Nam khi n~n kinh te' con v~n hanh theo co che' ke' ho?ch hoa t~p trung, bao cao
ke' toan du'"Bao cao ke' toan Ia phu'ong phap ke' toan t6ng hqp sO' li~u tu cac s6 ke' toan theo cac
chi tieu kinh te' v~ tlnh hlnh va ke't qua ho?t d()ng SXKD,

dvng vO'n cua don vi ke'
toan trong m()t thoi ky nha't dinh vao m()t h~ th6ng mfru bi€u bao cao da quy dinh".
Hay "Bao cao ke' toan Ia phu'ong phap ke' toan t6ng htieu kinh te' tai chinh phan anh tlnh hlnh tai san t?i m()t thoi diem va ke't qua ho?t d()ng
SXKD cua doanh nghi~p trong m()t thoi ky nha't dinh vao m()t bi€u mfru bao cao da quy
dinh" [9, 34].

sa

Cac dinh nghia tren d~u th6ng nha't cho ding bao cao ke' toan la m()t trong cac phu'ong
phap CUa ke' toan du'QC
dl)ng d€ thl)'c hi~n cac chuc nang phan anh va ki€m tra dO'i
tu'
sa

Khi co che' v~n hanh n~n kinh te' nu'oc ta thay d6i tu co che' ke' ho?ch h6a t~p trung sang
co che' thi tru'ong c6 sv quan ly cua nha nu'oc theo dinh hu'ong xa h()i chu nghia thl
quan ni~m v~ bao cao ke' toan ciing c6 sv chuy€n bie'n: "Bao cao ke' toan dinh ky Ia
nhfi'ng bao cao t6ng htlnh hlnh tai chinh, ke't qua kinh doanh trong ky CUa mQt doanh nghi~p nh~m phl)C Vl)
cac yeu cffu thong tin cho vi~c d~ ra cac quye't dinh cua chu doanh nghi~p. h()i d6ng
qwln tri doanh nghi~p. nha dffu tu', ngu'oi cho vay hi~n t?i va tu'ong lai, cac co quan, t6
chuc chuc nang. Bao cao ke' toan du'dvng nhu' m()t phu'ong ti~n cung ca'p thong tin
cho nhfi'ng ngu'oi dl;lng d€ d~ ra quye't dinh kinh te'" [9, 35].

sa

sa

Thay d6i nay c6 y nghia quan tr9ng trong n~n kinh te' v~n hanh theo co che' ke' ho?ch
hoa t~p trung, cung voi vi~c khong phan bi~t KTTC va KTQT trong h?ch toan ke' toan,
6


h~ tho'ng bao cao ke" toan ciing khong CO Sl;l' phan bi~t giii'a h1;1ch toan bao cao tai chinh

va

h~ch

toan bao cao KTQT.

Ngay nay, bao cao k€ toan du'k@ toan trong doanh nghi~p, la ngu6n thong tin quan trQng cho cac nha quan tri ciia
doanh nghi~p ciing nhu' cho cac do'i tu'cd quan chuc nang ciia nha nu'oc. Va bao cao k@ toan g6m 2 phan h~: bao cao tai chinh
va bao cao quan tri.
Bao cao HLi chinh bao g6m nhii'ng bao cao du'doanh nghi~p phili c6 trach nhi~m l~p dung theo m~u quy dinh, dung phu'dng phap va
phai gui nop cho cac ndi theo quy dinh, dung thai h1;1n. Theo quy dinh hi~n nay thl h~
tho'ng bao cao tai chinh bao g6m:
•

Bang can do'i k€ toan

•

Bao cao ke"t qua hOI;lt dong kinh doanh

•

Bao cao htu chuy~n ti~n t~

•

Bang thuye"t minh bao cao tai chinh

Bao cao KTQT bao g6m cac bao cao du'doanh nghi~p (J cac ca'p do khac nhau. Bao cao KTQT khong b~t buoc phai cong khai.
Vi~c l~p bao nhieu bao cao, each xay dl;l'ng noi dung, cd ca'u ciia bao cao, phu'dng phap
l~p va su d1,1ng bao cao KTQT ph1,1 thuoc vao d~c di~m SXKD va yeu cffu quan ly ClJ
th~ ciia doanh nghi~p. N6i chung h~ tho'ng bao cao KTQT da d1;1ng va mang tinh linh
h01;1t cao, thich ling voi cac ffilJC tieu quan ly cua doanh nghi~p.

1.4.2 Vai tro cua h~ tho'ng bao cao ke' toan
Theo quan ni~m v~ k€ toan da thay d6i, vai tro h~ tho'ng bao cao k@ toan khong con bi
gioi h1;1n trong vi~c cung ca'p nhii'ng thong tin tai chinh, du'ra va du'nhii'ng thong tin phi tai chinh nhu' thong tin v~ tlnh hlnh san xua't kinh doanh, dl;l' doan
nhu cffu ngu'ai tieu dung, cac chi tieu blnh quan trong nganh ... nh~m dap ling nhu du
thong tin hii'u ich cho nhi~u do'i tu'Bao cao tai chinh Ia ngu6n thong tin quan trQng khong chi do'i vOi ban than doanh
nghi~p rna con phl,lC Vl,l cho cac do'i tu'quan ly nha mtoc, cac nha dffu tu', cac chii nkhac c6 lien quan. Vai tro ciia bao cao k€ toan du'thong tin cho mot so' do'i tu'
7

-

Ddi wJi nha mtac: bao cao tai chfnh cung dip thong tin dn thie't giup cho vi~c qmln
ly vi mo cua nha nu'oc d6i voi n~n kinh te', cd quan t6 chuc thlfc hi~n kiem tra dinh
ky ho~c d()c l~p d6i voi ho(;lt d()ng doanh nghi~p, d6ng thoi lam cd so tinh thue' va
cac khoan phai n()p cua doanh nghi~p cho ngan sach nha nu'oc.

-

Ddi vai nha qudn ly doanh nghi?p: cac nha quan ly thu'ong C(;lnh tranh voi nhau de
tim kie'm ngu6n v6n Va c6 g~ng thuye't phl,IC VOi cac nha dffu tu' Va cac chu nhQ se dem ll;li muc ldu'dinh ky v~ ho(;lt d()ng cua doanh nghi~p. Ngoai ra, nha quan ly con stt d1,1ng bao cao
t~ii chfnh de qmln ly, di~u hanh ho(;lt d()ng SXKD.

-

Ddi vai cdc nha ddu tu, cdc chu nq: cac nha dffu tu', cac chu nchfnh de giam sat va b~t bu()c cac nha quan ly phai thlfc hi~n theo dung hda ky ke't va hQ cffn cac thong tin tai chfnh de thlfc hi~n cac quye't dinh cho vay cua
minh.

-

Ddi vai cdc kiim todn vien dqc lqp: cac nha dffu tu' va tin d1,1ng c6 ly do de lo l~ng
dng cac nha quan ly c6 th€ b6p meo tinh hinh tai chfnh cua doanh nghi~p tren bao
cao tai chfnh nh~m m1,1c dfch tim kie'm ngu6n v6n ho(;lt d()ng. Vi v~y, cac nha dffu tu'

va tin d1,1ng doi hoi cac nha quan ly phiii bo ti~n ra thue cac ki€m toan vien d()c l~p
d€ ki€m toan bao cao tai chfnh va cac nha quan ly dudng nhien phai chffp thu~n vl
hQ cffn v6n. Nhu' v~y, bao cao tai chfnh dong vai tro Ia d6i tu'ki€m toan vien d()c l~p [6,371].

Bao cao ke' toan qmln tri cung cffp thong tin cho cac nha quan tri cac cffp trong vi~c
danh gia Vi~C thlfc hi~n nhfi'ng ml,IC tieu CUa doanh nghi~p qua vi~c phan tich cac chi
phi, ki€m tra ki€m soat qua trlnh thlfc hi~n ho(;lt d()ng SXKD theo ke' ho(;lch d~ ra, tu d6
c6 nhii'ng quye't dinh h
1.4.3 H~ tho'ng bao cao ke' toan
Bao cao ke' toan Ia ngu6n thong tin quan trQng d€ ph1,1c v1,1 yeu cffu quan ly ben trong
cfing nhu' ben ngoai doanh nghi~p. Thong tin tren bao cao ke' toan du't6ng hcac chi tieu phil hkhac c6 quy~n lphan thanh hai lo(;li bao cao tai chinh va bao cao quan tri.

1.4.3.1 Bao cao tai chinh
1.4.3.1.1

Ban cha't ciia bao cao tai chinh

8


Theo quye't dinh s6 1141 TC/QE>/C:DKT ngay 01-11-1995 cua B9 Tai Chinh v6 vi~c
ban hanh che' d9 ke' tmin doanh nghi~p thi bao cao tai chinh du'CaO t6ng hCUa doanh nghi~p trong IDQt thai ky nhfft dinh, du'

cac chi tieu c6 m6i lien h~ voi nhau do Nha nu'oc quy dinh th6ng nhfft va mang tinh
phap l~nh. N6 cung cffp cho ngu'ai si't dvng m9t buc tranh toan canh v6 tinh hinh tai
chinh cua doanh nghi~p.
Theo h9c vi~n ke' toan vien cong chung Hoa Ky (AICP A): Bao cao tai chinh du'nh~m ffil;IC dich phl;IC Vl;l cho Vi~c xem xet dinh ky ho~C bao CaO v6 qua trinh hO'.J.t dQng
cua nha quan ly, v6 tinh hinh dffu tu' kinh doanh ciing nhu' ke't qua d'.lt du'bao cao. H~ th6ng bao cao tai chinh phan anh slj ke't hnh~n, nhii'ng nguyen t~c ke' toan va nhii'ng danh gia cua ngu'ai l~p bao cao. Nhii'ng danh
gia dung d~n tuy thUQC VaO kha nang va Slj trung thljc CUa ngu'ai l~p bao cao, d6ng thai
ph1;1 thUQC vao Slj tuan thu dfSi VOi cac nguyen t~C ke' toan du'Quan di~m tren cho thffy r~ng, ban chfft bao cao tai chinh Ia phan anh slj ke't hnhii'ng Slj ki~n xay ra trong qua khu voi nhii'ng nguyen t~c ke' toan da du'va nhii'ng danh gia cua ca nhan, nh~m chu ye'u cung cffp thong tin tai chinh hii'u ich cho
cac d6i tu'bay tren bao cao tai chinh chiu slj chi ph6i bdi nhii'ng danh gia cua ngu'ai l~p bao cao
tai chinh. M~t khac, c6 slj tach bi~t giii'a slj sd hii'u va kha nang ki~m soat cua ngu'ai
cung cffp v6n cho doanh nghi~p, nen bao cao tai chinh du'toan bdi m9t t6 chuc d9c l~p.

1.4.3.1.2

Ml}.C

dich cda bao cao Uti chinh

Mvc dich cua bao cao ke' toan chi ph6i vi~c SO'.J.n thao va trinh bay bao cao ke' toan.
Con d6i tu'dich cua bao cao ke' toan.
Trong n6n kinh te' v~n han~ theo co che' ke' ho'.J.ch hoa t~p trung, bao cao ke' toan du'l~p nh~m [9, 45]:

Phan anh va ki~m tra v6 tinh hinh thljc hi~n ke' hO'.J.Ch cua doanh nghi~p
Cung cffp thong tin d~ phan tich tinh hinh thljc hi~n ke' hO'.J.Ch cua doanh nghi~p
Cung cffp tai li~u tham khao d~ xay dljng ke' ho'.J.ch cho doanh nghi~p
Cung cffp dii' li~u cho co quan chu quan va co quan quan ly chuc nang ki~m tra,
ki~m soat tinh hlnh ho'.J.t d9ng cua doanh nghi~p
Cung cffp dii' li~u cho cac co quan chuc nang d~ t6ng hph'.J.m vi toan nganh, toan b9 n6n kinh te' qu6c dan
9


Trong n€n kinh te' v~n h~tnh theo co che' thi tntong, h~ th6ng bao cao ke' toan cua doanh
nghi~p du'qc phan bi~t th~mh h~ th6ng bao cao tfti chinh va h~ th6ng bao cao qmln tri
voi illlJC dich khac nhau r6 r~t. M1Jc dich cua bao cao KTTC hk nay la cung cfip thong
tin v€ tlnh hlnh tai chinh, ke't qua hot,tt d<)ng va nhii'ng thay d6i v€ tlnh hlnh tai chinh
cua m<)t doanh nghi~p. nhii'ng thong tin nay se dap U'ng yeu cffu cua ngu'oi sii' dl]ng
trong qua trlnh ra quye't dinh kinh te'. Cl] th~ bao cao tai chinh du'QC sot,tn thao va trlnh
bay nh~m dap ling nhu cffu sau:
-

Dl,l' doan kha nang tt,to ra ti€n va tu'ong du'ong ti€n trong tu'ong lai
Dl,l' doan nhu cffu v6n sii' dl]ng trong tu'ong lai
Dl,l' doan kha nang thanh toan cac khoan nq de'n ht,tn cua doanh nghi~p
Dl,l' doan doanh nghi~p c6 th~ phat tri~n nhu' the' nao khi gia tang ngu6n tai trq v€
v6n trong tu'ong lai.

-

Danh gia nhii'ng thay d6i ti€m ll,l'c trong cac ngu6n ll,l'c kinh te' rna n6 c6 th~ ki~m
SOat du'QC trong tu'ong lai.

-

Danh gia hi~u qua vi~c doanh nghi~p sii' dl]ng cac ngu6n ll,l'c b6 sung

-

Danh gia nhii'ng hot,tt d<)ng dffu tu', hot,tt d<)ng tai trq va hot,tt d<)ng chile nang trong
ky bao cao.
Danh gia kha nang cua doanh nghi~p d~ tt,to ra lu6ng ti€n va nhu cffu sii' dl]ng lu6ng
ti€n d6 cua doanh nghi~p

H~

thdng bdo cdo tai chfnh dU(Ic quy djnh thanh 4 loqi bdo cdo sau:

-

Bang din ddi kt todn: la bao cao tai chinh phan anh m<)t each t6ng quat toan b<) tai
san cua doanh nghi~p theo m<)t h~ th6ng cac chi tieu quy dinh th6ng nhfft. Phan anh
tai san du'oi hlnh thai gia tri tt,ti m<)t thai di~m dttqc quy dinh la cu6i thang, cu6i quy,
cu6i nam. Bang can d6i ke' toan la ngu6n thong tin tai chinh he't sue quan trQng
trong cong tac quan ly cua chinh doanh nghi~p ciing nhu' cho nhi€u d6i tu'qng khac (J
ben ngoai trong d6 c6 cac co quan chile nang cua nha nu'oc. Do v~y Bang can d6i
ke' toan phfti du'QC l~p theo dung ill~U quy djnh, phan anh trung thl,l'c tlnh hlnh tai san
cua doanh nghi~p va phai n<)p cho cac d6i tu'qng lien quan dung thoi ht,tn quy djnh.

-

Bdo cdo ktt qua hor;zt dqng kinh doanh: la bao cao tai chinh t6ng hqp, phan anh t6ng
quat tlnh hlnh va ke't qua hot,tt d<)ng kinh doanh trong m<)t ky ke' tmin cua doanh

nghi~p. chi tie't theo hot,tt d<)ng kinh doanh chinh va cac hot,tt d<)ng khac, tlnh hlnh
thl,l'c hi~n nghia VlJ voi nha nu'oc v€ thu€ va cac khoan phai n<)p khac.

-

Baa cdo luu chuyin tie'n t?: 1a bao cao tai chinh t6ng hqp phan anh vi~c hlnh thanh
va sii' dl]ng lu'qng ti€n phat sinh trong ky bao cao cua doanh nghi~po Dl,l'a vao bao
cao htu chuy~n ti€n t~ ngu'oi ta c6 th~ danh gia du'qc kha nang tt,to ra ti€n, sl,l' bi€n
10


d()ng Uti san thufin ciia doanh nghi~p, kha nang thanh tmin ciia doanh nghi~p va dlf
dmin duqc Iu6ng tien trong ky tie'p theo.
-

Bang thuytt minh bdo cdo tai chfnh: la m()t b() ph~n hqp thanh h~ th6ng bao cao tai
chinh cua doanh nghi~p, du'QC l~p d€ giai thich b6 sung thong tin ve tlnh hlnh ho(_lt
d()ng SXKD, tlnh hlnh tai chinh ciia doanh nghi~p trong ky bao cao rna cac bao cao
tai chinh khac khong th€ trlnh bay fO rang va chi tie't du'QC.

1.4.3.2Bao cao KTQT
1.4.3.2.1

Ban cha't ciia bao cao KTQT

Bao cao KTQT la nhfi'ng bao cao pht,IC Vt,I cho yeu cfiu quan tri va dieu hanh ho(_lt d()ng
SXKD ciia nha quan ly doanh nghi~p.
Bao cao KTQT cung ca'p nhfi'ng thong tin cho cac nha quan ly d€ l~p ke' ho(.lch, danh
gia va ki€m soat ho(.lt d()ng trong doanh nghi~p, n6 t6n t(.li vllqi ich ciia nha quan ly.
M()t each t6ng quat, n6 cung ca'p nhfi'ng thong tin giup cho nha quan ly c6 cac quye't

dinh chinh xac ve nhfi'ng va'n de nhu' gia ca, s6 lu'qng san phffm dfiu ra, ke't ca'u san
phffm tieu tht,I, va'n de quan ly v6n ... ta't ca deu lien quan de'n vi~c danh gia cac thong
tin KTQT. Vl thong tin duqc chuffn bi va sli' dt,Ing rieng cho nha quan ly nen ki€m toan
d()c l~p se khong thich hqp. Do khong cfin duqc ki€m toan d()c l~p va khia c(.lnh scJ hfi'u
ca nhan cua thong tin KTQT, nen vi~c l~p bao cao nay Ia khong cfin thie't phai tuan thii
theo nhfi'ng nguyen t~c ke' toan nha't dinh, nhAm mt,Ic dich tang cuong kha nang so sanh
gifi'a cac cong ty, bdi nhfi'ng so sanh d6 khong phai la mt,Ic dich ciia KTQT n6i chung va
bao cao KTQT n6i rieng.
Nhu v~y, ban cha't ciia bao cao KTQT Ia h~ th6ng thong tin duqc so(.ln thao va trlnh bay
theo yeu cfiu quan tri, dieu hanh SXKD va ra quye't dinh cua ban than tttng doanh
nghi~p, nen n6 CO tinh linh ho(_lt, da d(_lng va khong pht,I thUQC vao nhfi'ng nguyen t~C ke'
toan. E>ieu cd ban ciia cac bao cao nay Ia giup cho nha quan ly tha'y duqc nhfi'ng gl da
dang va se di~n ra trong ho(.lt d()ng cua doanh nghi~p g~n lien voi tung bQ ph~n, tung
chuc nang nha't dinh.

1.4.3.2.2

Ml}.c dich ciia bao cao KTQT

Cac nha quan tri doanh nghi~p deu V(.lch ra cho doanh nghi~p mlnh m()t mt,Ic tieu va
con duong d€ di de'n mt,Ic tieu d6. Trong su6t qua trlnh dieu hanh ho(.lt d()ng di de'n mvc
tieu cac nha quan ly se cfin nhfi'ng thong tin phii. hqp voi tung chuc nang ho(.lt d()ng va
tung ca'p quan ly. KTQT cung ca'p thong tin pht,Ic VlJ n()i b() vl v~y mt,Ic dich ciia bao
CaO quan tri doanh nghi~p phai g~n lien ffil,IC tieu ho(_lt d{)ng Ct,l th€ CUa tUng doanh
nghi~p va cac chuc nang quan ly n()i b() cua nha quan ly. C6 th€ n6i, mt,Ic dich ciia bao
cao KTQT Ia nhAm cung ca'p thong tin hfi'u ich pht,IC Vt,I cho vi~c ho(_lch dinh, ki€m soat
va ra quye't dinh ciia nha quan ly C1 nhieu ca'p d() khac nhau trong slf phii. hqp voi dijc
11

di~m ho~t dong ciia doanh nghi~p. d ccJ che' kinh te' th! tn.tCing hi~n nay ml)c tieu hffu
he't ciia cac doanh nghi~p Ut t6i da hoa l<;ii nhu~n cho chii so hfi'u. E>~ c6 th~ t~o ra
ngu6n l<;ii nhu~n cho chii so hfi'u ciia cac doanh nghi~p tn.toc tien doanh nghi~p phai
qmln ly v6n sii' dl,lng mot each c6 hi~u qua tu d6 moi c6 th~ bao to~m ngu6n v6n kinh
doanh va thl}'c hi~n ml)c tieu t6i da hoa thu nh~p cho v6n chii so hfi'u, day Ia ph~m vi
ho~t dong ciia ke' toan quan tr!.

1.4.3.2.3

H~

tho'ng bao cao KTQT

KTQT voi chuc nang phl)c Vl) noi bo doanh nghi~p, cung ca'p thong tin hfi'u ich cho cac
nha quan ly thl]'c hi~n t6t chuc nang ciia mlnh trong qua trlnh ho~ch dinh, t6 chuc thl]'c
hi~n, ki~m soat va ra quye't dinh. E>~ dap ung nhu cffu nay, thong tin tren bao cao
KTQT phai phu hv~y c6 th~ t6m h.t<;jc h~ th6ng bao cao quan tri thanh cac lo~i bao cao chii ye'u sau:
• Bao cao dl]' toan ngan sach
• Bao cao ki~m soat va phan tich danh gia tlnh hlnh ho~t dong SXKD
• Bao cao cung ca'p thong tin cho qua trlnh ra quye't dinh

1.4.3.2.3.1

Bao cao dtf toan ngan sach

L~p

dl]' toan ngan sach Ia mot nhi~m Vl), chuc nang quan ly quan trQng ciia Nha quan
tri nh~m d~t hi~u qua cao trong ml)c tieu kinh doanh. Chung ta da bie't cac chuc nang

co ban ciia nha quan ly la ho~ch dinh, t6 chuc, ki~m tra va ra quye't dinho Dl]' toan ngan
sach dong vai tro quan trQng d~ thl]'c hi~n cac chuc nang nay, d~c bi~t Ia ho~ch dinh va
ki~m soat.
Khai ni~m: dl]' toan ngan sach la nhii'ng tinh toan dl]' kie'n chi tie't chi r6 each huy
dong, sii' dl,lng v6n va cac ngu6n ll]'c khac ciia doanh nghi~p theo tung dinh ky va
du'<;ic bi~u di~n mot each c6 h~ tho'ng du'oi d~ng s6lu'<;ing va gia tri.
Tac dl)ng: dl]' toan ngan sach la cong Cl) tai chinh quan trQng d~ nha quan ly thl]'c
hi~n cac ml)c tieu kinh doanh da dinh tru'oc trong the' chii dong vS tai chinh. Nhii'ng
l<;ii ich ciia vi~c l~p dl]' toan la:
• L~p dlf toan ngan sach Ia tlm kie'm cho doanh nghi~p kha nang khai thac thu d~
thoa man chi tieu dem l~i khoan l<;ii nhu~n.
• L~p dt! toan ngan sach la each thuc d~ ke' ho~ch hoa va chinh thuc hoa cac ke'
ho~ch d6 vS ke't qua tai chinh se thu vS trong ky kinh doanh.
• Ke' ho~ch thu, chi trong dlf toan ngan sach Ia ml)C tieu va ml)C dich cho ho~t
dong, Ia can cu diSu hanh, ki~m tra, danh gia cac ho~t dong.
12


•

L~p dlf tmin ngan sachse giup doanh nghi~p kham pha khau san xua't dang ti~m

ffn, kha nang d~ nang cao hi~u qua.
• Ke' ho~ch ngan sach la mot ke' ho~ch t6ng th~ v~ch ra phu'ong thuc, mlJC tieu
ho~t dong cua cac bo ph~n khac nhau, bdi v~y n6 doi hoi d6ng thoi t~o di~u ki~n
lien ke't ho~t dong CUa CaC bo ph~n khac nhau VI mlJC tieu chung CUa doanh
nghi~p.

Co so l~p bao cao dlf toan:
•

Ke't qua ho~t dong SXKD d cac ky tru'oc

• Tinh hlnh ho~t dong SXKD hi~n t~i, chinh sach kinh doanh, ngu6n llfc ho~t
dong, nang llfc san xua't...
• L• Moi tru'ong kinh te', xa hoi chinh tri
• Xu hu'ong phat tri~n chung cua cac nganh kinh te'
-

Phuong phap l~p: dlfa vao cac dinh mile chi phi, vl dinh mile chi phi san xua't kinh
doanh Ia chi tieu dlf toan cho tung don vi dlf toan.
H~ th6ng bao cao dlf toan ngan sach bao g6m cac dlf toan sau:

• Dv toan tieu th1:1
• Dlf toan san xua't
• Dlf toan chi phi nguyen

v~t li~u

• Dlf toan chi phi nhan cong trlfc tie'p
• Dl! toan chi phi san xua't chung
• Dv toan thanh phffm, hang hoa t6n kho cu6i ky
• Dlf toan chi phi ban hang va quan ly doanh nghi~p
• Dlf toan bao cao ke't qua ho~t dong kinh doanh
• Dlf toan ti~n m~t
• Dlf toan Bang can d6i ke' toan

1.4.3.2.3.2

Bao cao phan tich danh gia tinh hinh ho~t d()ng SXKD

- Bao cao ktt qud kinh doanh:
M1:1c dich: thS hi~n t6ng quat tlnh hlnh va ke't qua kinh doanh cua doanh nghi~p.
Co Sd l~p: can eli vao bao cao ke't qua kinh doanh ky tru'oc va cac s6 ke' toan trong
ky cho cac tai khoan doanh thu, chi phi tu lo~i 5 de'n lo~i 9.

13


Phuong phap l~p: th6ng ke cac chi tieu doanh thu, gia v6n, chi phi va tinh ktt qua
Hii 16 ho~t dong kinh doanh
C6 hai hlnh thuc bao cao: bao cao ktt qua kinh doanh theo chile nang chi phi cua
KTTC (d~ng toan b9) va bao cao k@t qua kinh doanh theo d~ng dam phi (theo each
ling xti' chi phi).
Bang 2: Bao cao ke't qua kinh doanh d~ng toan b()

Ky trlioc

Chi tieu

Kynay

1. Doanh thu thuffn
2. Gia v6n hang ban
3. Lqi nhu~n g()p (1- 2)
4. Chi phi ban hang
5. Chi phi quan ly doanh nghi~p
6. Lqi nhu~n thuffn tu SXKD [3- (4 + 5)]
7. Doanh thu ho~t d()ng tai chinh

8. Chi phi tai chinh
9. Lqi nhu~n tai chinh (7- 8)
10. Thu nh~p khac
11. Chi phi khac
12. L13. T6ng lqi nhu~n tru'oc thu@ (6 +9+12)
14. Thu@ thu nh~p doanh nghi~p phai n()p
15. Lqi nhu~n sau thu@ (13-14)
Bao cao nay dliqc thitt l~p tren co sd chile nang cua chi phi san xua't, lttu thong va
quan ly. Bao cao nay ra't cffn thi@t cho KTTC vi m1;1c dich bao cao cho ben ngoai.
Nhling d~ sit d1;1ng cho cac quytt dinh cua n9i b9 thl bao cao theo s6 du' dam phi
du'd()ng SXKD cua nha quan tri.

14


Bang 3: Bao cao ke't qua kinh doanh theo sfi dd dam phi

Sfiti@n

Chi tieu

Ty trQng_ (%)

Doanh thu ban hang
(-) Chi phi kha bi~n
- Chi phi NVL tnfc ti~p
- Chi phi NC trt!c ti~p
- Bi~n phi san xufft chung

- Bie'n phi ban hang va quan ly

s6 du dam phi
(-) E>inh phi
- Dinh phi san xufft chung
- E>inh phi ban hang va quan ly
Uii (16) kinh doanh
Bao cao nay yeu cffu chi phi SXKD phai chia thanh 2 y~u t6 kha bi~n va bfft bie'n. Nha
quan ly can eli vao mlic ling
cua chi phi de dt! toan cac bie'n d()ng cua mlic d9 ho(_lt
d()ng trong toan doanh nghi~p tu d6 c6 quy~t dinh kiP thoi.

xa

Vi~c phan chia chi phi thanh bi~n phi va dinh phi tuy thu()c vao quan diem nhln nh~n

cua tung nha quan tri trong tung m\lC tieu sa d1;lng khac nhau. £>6i VOi nhii'ng chi phi
h6n h<;Jp thl phai v~n d1;lng cac phuong phap tinh toan de phan tich l~p thanh phuong
trlnh dt! toan chi phi de khi ho(.lt d()ng thay d6i doanh nghi~p c6 the dt! doan du'chi phi cffn thie't ling voi ho(_lt d()ng d6.
-

Bfw cao bl) phQ,n:

M1;lc dich: cung cffp thong tin v~ ke't qua ho(.lt d()ng kinh doanh cua tling b() ph~n trong
doanh nghi~p de danh gia k~t qua ho(.lt d()ng cua bQ ph~n d6 va danh gia nha quan ly
cua bQ ph~n d6.
Co sCi l~p: Iffy s6 li~u

tu cac s6 chi tie't doanh thu va chi phi cac b9 ph~n trong doanh

nghi~p

Phuong phap l~p: theing ke cac chi tieu doanh thu, chi phi trt!c ti~p phat sinh tung b9
ph~n, chi phi chung (phan bi~t chi phi kiem soat du'cua titng b9 ph~n); sa d1;lng hlnh thlic sCi du' dam phi de tinh k~t qua kinh doanh cua
tung b9 ph~n vacua toan doanh ng~i~p.

15