Quản lý cơ sở vật chất ở trường Đại học Sư phạm Đại học Thái Nguyên theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng (LV thạc sĩ)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
––––––––––––––––––––––

NGUYỄN THÀNH TRUNG

QUẢN LÝ CƠ SỞ VẬT CHẤT
Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
THEO TIÊU CHUẨN KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2017


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
–––––––––––––––––––––––

NGUYỄN THÀNH TRUNG

QUẢN LÝ CƠ SỞ VẬT CHẤT
Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
THEO TIÊU CHUẨN KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS NGUYỄN THỊ TÍNH

THÁI NGUYÊN - 2017


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu,
kết quả khảo sát, kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa từng
được công bố trong bất cứ công trình nào khác.
Luận văn này cho đến nay chưa từng được bảo vệ tại bất kỳ hội đồng bảo
vệ luận văn nào trên toàn quốc và cho đến nay chưa hề được công bố trên bất
kỳ phương tiện thông tin nào.
Tơi xin chịu hồn tồn trách nhiệm về những gì mà tôi cam đoan ở trên.
Thái Nguyên, ngày

tháng

Tác giả

Nguyễn Thành Trung

i

năm 2017


LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, Phịng Quản trị - Phục vụ,
Phịng Khảo thí & ĐBCLGD, Phòng Đào tạo, Khoa Tâm lý giáo dục, Trung tâm
Thông tin - Thư viện của Trường Đại học Sư phạm - ĐHTN đã động viên, giúp đỡ
cung cấp số liệu, tài liệu quý giá trong quá trình thực hiện luận văn này.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành nhất tới PGS.TS Nguyễn

Thị Tính, người hướng dẫn khoa học trực tiếp và đã tận tâm dành nhiều thời
gian hướng dẫn, chỉ bảo tôi trong quá trình thực hiện luận văn.
Mặc dù đã rất cố gắng nhưng do thời gian có hạn, cũng như kinh nghiệm
của bản thân cịn nhiều hạn chế, do đó luận văn khơng thể tránh khỏi những sai sót
nhất định, rất mong nhận được sự chỉ dẫn, đóng góp ý kiến của quý Thầy, Cô.
Thái Nguyên, tháng

năm 2017

Tác giả

Nguyễn Thành Trung

ii


MỤC LỤC
Lời cam đoan ........................................................................................................ i
Lời cảm ơn ........................................................................................................... ii
Mục lục ............................................................................................................... iii
Danh mục các chữ viết tắt .................................................................................. iv
Danh mục các bảng.............................................................................................. v
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 2
4. Nhiệm vụ nghiên cứu....................................................................................... 2
5. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 3
7. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................. 3

8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 5
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CƠ SỞ VẬT CHẤT THEO
TIÊU CHUẨN KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC ................ 6
1.1. Sơ lược Lịch sử vấn đề nghiên cứu .............................................................. 6
1.2. Một số khái niệm cơ bản............................................................................... 8
1.2.1. Cơ sở vật chất và quản lý cơ sở vật chất ở trường đại học........................ 8
1.2.2. Kiểm định chất lượng trường đại học và tiêu chuẩn kiểm định chất
lượng trường đại học ......................................................................................... 10
1.2.3. Quản lý cơ sở vật chất ở trường đại học theo tiêu chuẩn kiểm định
chất lượng giáo dục............................................................................................ 11
1.3. Lý luận về quản lý cơ sở vật chất ở trường đại học ................................... 12
1.3.1.Vị trí, vai trò của cơ sở vật chất đối với chất lượng giáo dục ở các
trường đại học .................................................................................................... 12
1.3.2. Nội dung quản lý cơ sở vật chất ở trường đại học .................................. 13

iii


1.3.3. Phương pháp quản lý cơ sở vật chất ở trường đại học ............................ 15
1.4. Quản lý cơ sở vật chất ở Trường Đại học Sư phạm theo tiêu chuẩn
kiểm định chất lượng ......................................................................................... 17
1.4.1. Mục tiêu quản lý cơ sở vật chất ở Trường Đại học Sư phạm theo tiêu
chuẩn kiểm định chất lượng .............................................................................. 17
1.4.2. Nội dung quản lý cơ sở vật chất ở Trường Đại học Sư phạm theo tiêu
chuẩn kiểm định chất lượng .............................................................................. 18
1.4.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý cơ sở vật chất ở trường Đại học Sư
phạm theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng...................................................... 25
Kết luận Chương 1 ............................................................................................. 27
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CƠ SỞ VẬT CHẤT THEO
TIÊU CHUẨN KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC

SƯ PHẠM - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN ...................................................... 28
2.1. Khái quát về khách thể và tổ chức khảo sát................................................... 28
2.1.1. Khái quát về Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên .................. 28
2.1.2. Tổ chức khảo sát ...................................................................................... 31
2.2. Thực trạng về cơ sở vật chất của Trường Đại học Sư phạm - Đại học
Thái Nguyên ...................................................................................................... 33
2.2.1. Thực trạng về diện tích đất sử dụng và hệ thống bảo vệ tài sản, tài
nguyên của Trường ............................................................................................ 33
2.2.2. Thực trạng về thư viện và các thiết bị công nghệ thông tin, trang thiết
bị dạy học của Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên. ................... 35
2.2.3. Thực trạng về diện tích, số lượng phịng học, giảng đường, phịng thí
nghiệm, phòng làm việc của cán bộ, giảng viên ............................................... 36
2.2.4. Thực trạng về Ký túc xá, các cơng trình phục vụ sinh viên của Trường....... 38
2.3. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất ở Trường Đại học Sư phạm - Đại học
Thái Nguyên theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng ......................................... 38
2.3.1. Nhận thức của cán bộ, giảng viên về tầm quan trọng của công tác
quản lý CSVC theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng ....................................... 38

iv


2.3.2. Thực trạng về nội dung quản lý cơ sở vật chất thiết bị ở Trường Đại
học sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng .... 40
2.3.3. Thực trạng quản lý thư viện theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng ở
trường Đại học sư phạm - Đại học Thái Nguyên .............................................. 43
2.3.4.Thực trạng quản lý phịng học, giảng đường lớn, phịng thí nghiệm,
thực hành theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng ở trường Đại học sư phạm
- Đại học Thái Nguyên ...................................................................................... 45
2.3.5. Thực trạng quản lý thiết bị dạy học theo tiêu chuẩn kiểm định chất
lượng ở trường Đại học sư phạm - Đại học Thái Nguyên ................................. 47

2.3.6. Thực trạng quản lý các thiết bị tin học .................................................... 48
2.3.7. Thực trạng quản lý diện tích lớp học, ký túc xá, các cơng trình phục
vụ hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao của sinh viên ...................... 49
2.3.8. Thực trạng quản lý phòng làm việc cho cán bộ quản lý, giảng viên....... 51
2.3.9. Thực trạng quản lý diện tích đất sử dụng của trường.............................. 52
2.3.10. Thực trạng quản lý quy hoạch tổng thể về sử dụng và phát triển cơ
sở vật chất trong kế hoạch chiến lược của trường ............................................. 53
2.3.11. Thực trạng quản lý bảo vệ tài sản, trật tự, an toàn cho cán bộ quản
lý, giảng viên, nhân viên và người học.............................................................. 54
2.3.12.Những khó khăn trong quản lý cơ sở vật chất theo tiêu chuẩn kiểm
định chất lượng giáo dục ................................................................................... 54
2.4. Đánh giá thực trạng quản lý cơ sở vật chất ở Trường Đại học Sư phạm
- Đại học Thái Nguyên theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng ......................... 56
Kết luận Chương 2 ............................................................................................. 57
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CƠ SỞ VẬT CHẤT THEO TIÊU
CHUẨN KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ
PHẠM - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN............................................................. 58
3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp .............................................................. 58
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo chất lượng đào tạo ................................................. 58
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả sử dụng ............................................ 58

v


3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thẩm mỹ, tính giáo dục ................................... 59
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học, đồng bộ, tính khả thi ...................... 59
3.2. Các biện pháp quản lý cơ sở vật chất theo tiêu chuẩn kiểm định chất
lượng tại Trường Đại học Sư phạm ................................................................... 60
3.2.1. Nâng cao năng lực khai thác và sử dụng cơ sở vật chất thiết bị phục vụ
đào tạo cho giảng viên, kỹ thuật viên của Nhà trường.......................................... 61

3.2.2. Phát triển hệ thống thư viện của trường theo hướng mở ............................. 62
3.2.3. Xây dựng cơ chế giám sát bảo đảm an toàn cho người và tài sản
của Nhà trường ................................................................................................. 63
3.2.4. Khai thác và sử dụng có hiệu quả cơ sở vật chất của trường ....................... 65
3.2.5. Bổ sung và làm mới cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu đào tạo, nghiên cứu
khoa học và chuyển giao công nghệ .................................................................... 66
3.2.6. Phát triển môi trường làm việc, học tập, sinh hoạt cho cán bộ, giảng
viên, sinh viên của trường ................................................................................... 67
3.2.7. Rà soát quy hoạch, kế hoạch chiến lược về phát triển cơ sở vật chất, điều
chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế............................................................... 69
3.2.8. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................ 70
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ................... 71
3.3.1. Mục tiêu khảo nghiệm ............................................................................. 71
3.3.2. Đối tượng, nội dung, phương pháp khảo nghiệm.................................... 71
3.3.3. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 72
Kết luận Chương 3 ............................................................................................. 77
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 78
1. Kết luận .......................................................................................................... 78
2. Một số khuyến nghị ....................................................................................... 79
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 81
PHỤ LỤC

vi


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
1.

Bộ GD&ĐT

Bộ Giáo dục và Đào tạo

2.

Cục KT&ĐBCLGD

3.

TCKĐ

Tiêu chuẩn kiểm định

4.

CSGD

Cơ sở giáo dục

5.

CSVC

Cơ sở vật chất

6.

CTĐT

Chương trình đào tạo

7.

ĐBCL

Đảm bảo chất lượng

8.

KĐCL

Kiểm định chất lượng

9.

KĐCLGD

10.

QLCL

Quản lý chất lượng

11.

QLGD

Quản lý giáo dục

12.

QLCLGD

Cục Khảo thí và Đảm bảo chất lượng giáo dục

Kiểm định chất lượng giáo dục

Quản lý chất lượng giáo dục

iv


DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ

Bảng 2.1: Nhận thức của cán bộ, giảng viên về tầm quan trọng của công tác
quản lý CSVC theo tiêu chuẩn KĐCL .............................................. 39
Bảng 2.2: Kết quả khảo sát tổng thể công tác quản lý CSVC ở Trường Đại
học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên ................................................ 41
Bảng 2.3: Kết quả khảo sát thực trạng công tác quản lý thư viện ..................... 44
Bảng 2.4: Kết quả khảo sát thực trạng cơng tác quản lý phịng học, giảng
đường lớn, phịng thí nghiệm, thực hành .......................................... 46
Bảng 2.5: Kết quả khảo sát thực trạng công tác quản lý thiết bị dạy học ......... 47
Bảng 2.6: Kết quả khảo sát thực trạng công tác quản lý các thiết bị tin học .... 49
Bảng 2.7: Kết quả khảo sát thực trạng cơng tác quản lý diện tích lớp học,
ký túc xá, các cơng trình phục vụ hoạt động văn hóa, văn nghệ và
TDTT của sinh viên ........................................................................... 50
Bảng 2.8: Kết quả khảo sát cơng tác quản lý các phịng làm việc .................... 51
Bảng 2.9: Kết quả khảo sát thực trạng công tác quản lý quy hoạch tổng thể
về sử dụng và phát triển cơ sở vật chất trong kế hoạch chiến lược
của trường .......................................................................................... 53
Bảng 2.10: Kết quả khảo sát về những khó khăn trong cơng tác quản lý

CSVC ở Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên ............. 55
Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết của các biện pháp ................ 72
Bảng 3.2: Kết quả khảo nghiệm về tính khả thi của các biện pháp .................. 74
Bảng 3.3: Hệ số tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp ........................................................................................... 76
Sơ đồ 2.1: Các đơn vị trực thuộc của Trường Đại học Sư phạm - Đại học
Thái Nguyên ...................................................................................... 29

v


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Với xu thế toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế, Giáo dục đại học
Việt Nam cũng nhanh chóng đổi mới cách quản lý để đảm bảo và ngày càng
nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng yêu cầu của thực tế khách quan, bằng
chứng là quan niệm về chất lượng giáo dục đại học ở Việt Nam qua các thời kỳ
có sự chuyển biến rõ rệt.
Một cơ sở giáo dục (CSGD) đáp ứng các tiêu chuẩn và được xác nhận
kiểm định đồng nghĩa với việc được xác nhận CSGD đảm bảo chất lượng sản
phẩm đầu ra, người học tốt nghiệp sẽ có chất lượng. Đó là căn cứ để CSGD giải
trình với các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền và xã hội về thực trạng
chất lượng đào tạo, là căn cứ cho người học tham khảo và lựa chọn CSGD, nhà
tuyển dụng lao động tuyển chọn nhân lực.
Cơ sở vật chất (CSVC) là một trong những tiêu chuẩn để kiểm định chất
lượng, đây là một tiêu chuẩn quan trọng bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến quy
mơ, chất lượng, uy tín, vị thế của của trường đại học, là một trong những điều
kiện tiên quyết để có thể triển khai, thực hiện những phương pháp giáo dục
hiện đại, tạo điều kiện thuận lợi để nhanh chóng đạt mục tiêu giáo dục. CSVC
tốt và đầy đủ thì mới có thể đáp ứng được nhu cầu học tập của người học, góp

phần tạo hứng thú và niềm say mê học tập cho người học cũng như đảm bảo
cho công tác giảng dạy của giảng viên. Hệ thống CSVC cũng có quan hệ tích
cực đến thái độ học tập của người học.
Trường Đại học Sư phạm thuộc Đại học Thái Nguyên tiền thân là
Trường Đại học Sư phạm Việt Bắc có bề dày truyền thống lịch sử 50 năm xây
dựng phát triển. Nhận thức rõ tầm quan trọng của hệ thống CSVC, Nhà trường
luôn chú trọng đầu tư, tăng cường công tác quản lý, đảm bảo việc sử dụng hệ

1


thống CSVC để đáp ứng tiêu chuẩn kiểm định chất lượng, đảm bảo tính giáo
dục, kinh tế, kỹ thuật, thẩm mỹ. Với hệ thống CSVC rất lớn, trải rộng trên diện
tích 15,8 ha, cơng tác quản lý CSVC theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng của
Nhà trường đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên, trước yêu cầu
đổi mới giáo dục Việt Nam, trong khu vực và thế giới thì vẫn cịn nhiều bất
cập, chưa đáp ứng hết yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục trong giai đoạn
mới. Xuất phát từ những lí do như đã nêu trên, chúng tôi chọn đề tài: "Quản lý
cơ sở vật chất ở Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo tiêu
chuẩn kiểm định chất lượng" làm luận văn tốt nghiệp cao học.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở lý luận và thực trạng quản lý cơ sở vật chất theo tiêu chuẩn
kiểm định chất lượng giáo dục ở Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên, đề
xuất một số biện pháp quản lý cơ sở vật chất theo tiêu chuẩn kiểm định chất
lượng nhằm nâng cao chất lượng giáo dục của Nhà trường.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Quá trình quản lý cơ sở vật chất của Trường
Đại học .
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Các biện pháp quản lý cơ sở vật chất ở
Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng .

4. Nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý cơ sở vật chất theo tiêu chuẩn
kiểm định chất lượng trường đại học
4.2. Nghiên cứu thực trạng quản lý cơ sở vật chất theo tiêu chuẩn kiểm
định chất lượng ở Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên.
4.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý cơ sở vật chất theo tiêu chuẩn
kiểm định chất lượng ở Trường Đại học Sư phạm - Đại họcThái Nguyên

2


5. Giả thuyết khoa học
Quản lý cơ sở vật chất ở Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên
là một trong những thành tố nâng cao, đảm bảo chất lượng đào tạo, trong những
năm quan quản lý cơ sở vật chất của nhà trường đã đạt được những kết quả đáng
khích lệ. Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới, đảm bảo chất lượng đào tạo giáo
viên thì hoạt động trên vẫn còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng hết yêu cầu nâng
cao chất lượng đào tạo giáo viên trong giai đoạn mới. Nếu đề xuất các biện pháp
quản lý cơ sở vật chất theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng có tính hệ thống,
khoa học thì sẽ góp phần tạo chuyển biến về chất lượng đào tạo của Nhà trường.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Nội dung nghiên cứu: Quản lý cơ sở vật chất theo tiêu chuẩn kiểm định
chất lượng tại Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên qua nhiều con
đường: Công tác tự đánh giá, Công tác kiểm kê định kỳ, hoạt động đầu tư mua
sắm, công tác quản lý cơ sở vật chất phục vụ đào tạo, công tác quản lý cơ sở
vật chất phục vụ nghiên cứu khoa học,... Tuy nhiên, do thời gian hạn chế, đề tài
tập trung nghiên cứu một số biện pháp quản lý cơ sở vật chất ở trường Đại học
Sư phạm Thái Nguyên theo tiêu chuẩn số 9 trong tiêu chuẩn kiểm định chất
lượng đại học được ban hành theo thông tư số 62 của Bộ Giáo dục - Đào tạo
gồm 9 tiêu chí và các chỉ báo về cơ sở vật chất.

Khách thể khảo sát: Giảng viên, cán bộ quản lý Trường Đại học Sư
phạm, cán bộ quản lý Đại học Thái Nguyên: 190 người.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận
- Nghiên cứu các văn kiện của Đảng, của Bộ GD&ĐT bàn về giáo dục

và đào tạo.
- Nghiên cứu các tài liệu và hệ thống văn bản về đánh giá kiểm định

chất lượng Trường Đại học.
- Các giáo trình, sách báo, các cơng trình sản phẩm liên quan đến cơ sở lý

luận về giáo dục, hoạt động giáo dục, hoạt động quản lý cơ sở vật chất theo tiêu
chuẩn kiểm định chất lượng.
3


- Nghiên cứu kinh nghiệm của các quốc gia tiên tiến về kiểm định chất

lượng giáo dục, quản lý cơ sở vật chất nói chung.
7.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Quan sát: Qua quan sát hệ thống cơ sở vật chất tại Trường Đại học Sư
phạm - Đại học Thái Nguyên.
- Tổng kết kinh nghiệm,lấy ý kiến chuyên gia: Qua trao đổi với các nhà
khoa học, các giảng viên chuyên nghiên cứu về giáo dục, quản lý giáo dục. Trình
bày và tiếp thu ý kiến của hội đồng tư vấn đề cương luận văn cao học, chỉnh sửa
thông qua giáo viên hướng dẫn...;
- Khảo sát thực tế, thống kê số liệu, phân tích thực trạng.
7.3. Các phương pháp nghiên cứu bổ trợ
Thống kê toán học: Xây dựng các phiếu khảo sát thực trạng về quản lý cơ

cở vật chất theo tiêu chuẩn kiểm định đối với cán bộ quản lý các cấp, Giảng
viên, sinh viên, học viên cao học. Sử dụng cơng thức tốn học, xử lý số liệu đã
thu được từ các phương pháp khác.
Luận văn còn sử dụng phối hợp các phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp điều tra
Xây dựng hệ thống các câu hỏi đóng và mở nhằm thu thập thông tin, ý kiến
của cán bộ quản lý, giáo viên, học viên về những nội dung liên quan đến đề tài.
Trò chuyện, phỏng vấn sâu CBQL, giáo viên về các vấn đề liên quan tới
đề tài để tăng thêm độ tin cậy của kết quả điều tra.
- Phương pháp đàm thoại
Tiến hành đàm thoại trực tiếp với một số cán bộ quản lý, giáo viên, học viên
để tìm hiểu thêm thơng tin về việc quản lý hoạt động đào tạo ở Trường.
- Phương pháp quan sát
Phương pháp này được thực hiện bằng cách tiếp cận và xem xét để thu thập
dữ liệu về thực trạng quản lý hoạt động quản lý CSVC của Nhà trường.

4


- Phương pháp lấ y ý kiế n chuyên gia
Lấy ý kiế n chuyên gia để khẳ ng đinh
̣ thêm sự tin câ ̣y về mức đô ̣ cầ n thiế t
và tính khả thi của các biê ̣n pháp đề xuấ t.
- Các phương pháp định lượng
Đề tài sử dụng các phương pháp định lượng sau: Sử du ̣ng các phương
pháp thống kê mơ tả để phân tích, xử lý các thông tin, số liệu thu được bằng
công thức toán học phu ̣c vu ̣ cho việc nghiên cứu của đề tài.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, bảng biểu và tài liệu tham khảo,
phụ lục, nội dung cơ bản của luận văn được cấu trúc trong 3 chương:

Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý cơ sở vật chất theo tiêu chuẩn kiểm
định chất lượng trường đại học
Chương 2. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất ở Trường Đại học Sư phạm Đại học Thái Nguyên theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng.
Chương 3. Biện pháp quản lý cơ sở vật chất theo tiêu chuẩn kiểm định chất
lượng ở Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên.

5


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CƠ SỞ VẬT CHẤT
THEO TIÊU CHUẨN KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC
1.1. Sơ lược Lịch sử vấn đề nghiên cứu
Quản lý CSVC là một nội dung quan trọng trong QLGD. Các trường đại
học trên trên thế giới đều tập trung đầu tư hoàn thiện hệ thống CSVC nhằm đáp
ứng với việc hiện đại hóa nội dung, phát triển chương trình đào tạo, sự thay đổi
linh hoạt phương pháp và hình thức dạy học.
Tại Canada, nhằm hỗ trợ tốt nhất cho nhu cầu học tập, nghiên cứu và
sinh hoạt của sinh viên, bên cạnh chất lượng đào tạo theo tiêu chuẩn quốc tế,
các trường đại học ở đây không ngừng đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất, các
trung tâm nghiên cứu cũng như khu học xá cho sinh viên. Các trường đại học
tại Cannada có một hệ thống đồ sộ các lớp học, thư viện, phịng thí nghiệm,
phịng tin học, trung tâm y tế, bảo tàng, rạp hát, rạp chiếu phim, phịng triển
lãm nghệ thuật, sân bóng hay các thiết bị thể dục thể thao... [27].
Đức, Ba Lan, Pháp, Nhật, Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan... là những
nước đầu tư rất nhiều cho phát triển hệ thống CSVC đầy đủ và hiện đại, đặc
biệt là các phương tiện nghe nhìn.
Các nghiên cứu và những kinh nghiệm thực tiễn trong việc ứng dụng kết
quả nghiên cứu, quản lý, đầu tư CSVC ở các nước trong khu vực và trên thế
giới là một trong những cơ sở thực tiễn quan trọng để nghiên cứu, thiết kế và

định hướng hệ thống CSVC cũng như công tác quản lý CSVC trong giáo dục,
đặc biệt là giáo dục đại học ở Việt Nam.
Hoạt động quản lý cơ sở vật chất của của CSGD được một số tác giả
nghiên cứu sâu hơn trong các bài báo, tham luận, kỷ yếu hội thảo, đề tài, luận
văn... Tại hội thảo khoa học “Hiện đại hóa cơ sở vật chất kỹ thuật với công tác

6


nghiên cứu khoa học và Đào tạo ở Đại học” năm 2015, được tổ chức tại Trường
Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, ĐHQG-HCM. PGS.TSKH Bùi Loan Thùy
trình bày tham luận về “Tác động tích cực của trang thiết bị kỹ thuật hiện đại trên
lớp học và thư viện đến đổi mới phương pháp dạy và học trong trường đại học”,
trong đó tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của thư viện điện tử, thư viện số trong
thời kỳ hội nhập. PGS.TS Nguyễn Minh Hịa có tham luận “Vai trò của hệ thống
CSVC trong trường đại học, nghiên cứu và một số đề xuất” [10].
Ở các cấp giáo dục đại học, cao đẳng, dạy nghề, trung học phổ thơng
có một số đề tài nghiên cứu khoa học, luận văn thạc sỹ của cán bộ, giảng
viên nghiên cứu về vấn đề quản lý CSVC phục vụ dạy học.
Có thể liệt kê một số cơng trình tiêu biểu nhất, có liên quan đến vấn đề
nghiên cứu của đề tài này ở các góc độ khác nhau:
- Quản lý cơ sở vật chất phục vụ đào tạo của trường đại học theo quan
điểm quản lý chất lượng tổng thể, Lê Đình Sơn (2012), Luận án tiến sĩ.
- Thực trạng quản lý cơ sở vật chất ở Trường Đại học Tiền Giang, Phan
Văn Ngoạn (2013), Luận văn thạc sĩ.
- Biện pháp quản lý tăng cường cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu đào tạo
của Trường Cao đẳng kinh tế - kỹ thuật Thái Nguyên, Nguyễn Thị Hồng Liên
(2012), Luận văn thạc sĩ.
- Biện pháp quản lý cơ sở vật chất tại trường Đại học Hùng Vương, Lê
Cao Sơn (2010), Luận văn thạc sĩ.

- Giải pháp quản lý cơ sở vật chất kỹ - kỹ thuật đáp ứng mục tiêu phát
triển trường Cao đẳng công nghiệp Việt - Đức, Trần Thị Dịnh (2010), Luận văn
thạc sĩ.
Các cơng trình nghiên cứu đó đưa ra một số kết quả thực tiễn của hoạt
động quản lý CSVC ở các CSGD tại Việt Nam trong giai đoạn hiện nay,
giúp chúng ta có cách nhìn tồn diện hơn về quản lý CSVC và thiết bị dạy
7


học, đồng thời cũng đề cập đến những vấn đề về cơ sở lý luận, thực tiễn
quản lý CSVC trường học nhằm phù hợp với việc hiện đại hóa nội dung,
phương pháp và hình thức dạy học hoặc đề xuất một số biện pháp quản lý
CSVC theo định hướng áp dụng các thuyết quản lý. Tuy nhiên, đến nay
chưa có cơng trình nghiên cứu nào về đề tài quản lý CSVC ở Trường Đại
học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Cơ sở vật chất và quản lý cơ sở vật chất ở trường đại học
1.2.1.1. Cơ sở vật chất
CSVC trường học có thể hiểu là những phương tiện vật chất kỹ thuật và
sản phẩm khoa học, công nghệ thông tin của nhà trường được huy động vào
việc giảng dạy, học tập và các hoạt động mang tính giáo dục, nói cách khác là
được sử dụng làm công cụ để thực hiện nhiệm vụ, tiến hành các hoạt động
nhằm đạt được sứ mệnh, mục tiêu đề ra.
Ở đề tài nghiên cứu này, chúng tôi đề cập đến khía cạnh hữu hình của hệ
thống cơ sở vật chất với mục đích phục vụ đào tạo của trường đại học, đó là tổ
hợp của nhiều hạng mục CSVC khác nhau, bao gồm thư viện, giảng đường,
phịng thí nghiệm, thực hành, nhà làm việc, trang thiết bị dạy học và NCKH,
trang thiết bị tin học, hệ thống ký túc xá, sân bãi, đất đai...
1.2.1.2. Quản lý cơ sở vật chất ở trường đại học
* Quản lý nhà trường: Quản lý nhà trường là những tác động có hệ

thống, có mục đích, hợp quy luật của chủ thể quản lý nhà trường giúp cho nhà
trường vận hành theo đường lối, quan điểm giáo dục của Đảng, thực hiện được
mục tiêu, tính chất của nhà trường Việt Nam đó là hình thành phát triển nhân
cách người học theo yêu cầu xã hội.

8


* Quản lý cơ sở vật chất trường đại học: Dưới sự tác động của cuộc cách
mạng khoa học công nghệ lần thứ tư, cách mạng số. CSVC của trường đại học
góp phần tăng sức cạnh tranh, đảm bảo chất lượng giáo dục, nâng cao chất
lượng đào tạo của trường trong bối cảnh hiện đại hố và tồn cầu hố hiện nay,
vai trò của quản lý CSVC trong QLGD ngày càng được coi trọng hơn, với mục
tiêu nâng cao hiệu quả công tác quản lý, đặc biệt là đảm bảo hệ thống CSVC
đáp ứng tiêu chuẩn kiểm định chất lượng với các chỉ báo hết sức cụ thể.
Hoạt động quản lý CSVC trong trường đại học là một hệ thống nằm
trong hệ thống quản lý nhà trường nói chung. Một mặt, quản lý CSVC trong
trường đại học phải đảm bảo tính pháp quy và bao gồm đầy đủ các chức năng
của quản lý là lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo thực hiện, kiểm tra đánh
giá kết quả, trong đó bao gồm nhiều cơng đoạn: Quy hoạch, lập kế hoạch cho
các hành động cụ thể, thực hiện xây dựng, mua sắm, bảo quản, sử dụng hiệu
quả, cải tạo, sửa chữa, bảo trì, kiểm kê, thanh lý, điều chuyển, thu hồi....
Mặt khác, quản lý CSVC lại đòi hỏi chuyên môn sâu rất đa dạng và khác
biệt ở các hạng mục quản lý khác nhau từ quản lý thư viện, quản lý phịng thí
nghiệm, thực hành, quản lý cơng tác đầu tư xây dựng cơ bản, quản lý công tác
đấu thầu mua sắm tài sản, quản lý ký túc xá, quản lý công tác an ninh trật tự,
quản lý công tác PCCC,...mỗi khu vực đều mang tính đặc thù và địi hỏi chun
mơn nghiệp vụ thích hợp.
Quản lý cơ sở vật chất là những tác động có mục đích, có kế hoạch hợp
quy luật của chủ thể quản lý trường học đến tất cả các hạng mục cơ sở vật chất

khác nhau của nhà trường nhằm đảm bảo cho mọi hoạt động của nhà trường
vận hành một cách hiệu quả đạt được mục đích đặt ra.

9


1.2.2. Kiểm định chất lượng trường đại học và tiêu chuẩn kiểm định chất
lượng trường đại học
Chất lượng luôn là vấn đề quan trọng nhất của tất cả các trường đại học
và việc phấn đấu nâng cao chất lượng đào tạo bao giờ cũng được xem là nhiệm
vụ quan trọng nhất của bất kỳ cơ sở đào tạo đại học nào.
Chất lượng giáo dục - đào tạo là kết quả của quá trình giáo dục, đào tạo
được phản ánh ở các đặc trưng về phẩm chất, giá trị nhân cách và giá trị sức lao
động hay năng lực nghề của người tốt nghiệp tương ứng với mục tiêu, chương
trình giáo dục - đào tạo theo các ngành cụ thể.
Chất lượng giáo dục trường đại học là sự đáp ứng mục tiêu do nhà
trường đề ra, đảm bảo các yêu cầu về mục tiêu giáo dục đại học của Luật giáo
dục, phù hợp với yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực cho sự phát triển kinh tế - xã
hội của địa phương và cả nước.
Một cách khái quát nhất về chất lượng đó là sự phù hợp với mục tiêu.
Mục tiêu trong định nghĩa này được hiểu theo nghĩa rộng và do từng trường đại
học xác định.
Kiểm định chất lượng không còn là khái niệm mới ở Việt Nam. Ở cấp độ
quốc gia, kiểm định chất lượng giáo dục được bắt đầu từ khi thành lập Phòng
kiểm định chất lượng đào tạo trong Vụ Đại học, Bộ GD&ĐT tháng 1/2002,
sau đó là Cục Khảo thí và Kiểm định Chất lượng giáo dục - Bộ GD&ĐT
tháng 7/2003. Kiểm định chất lượng được áp dụng ở tất cả các cấp giáo dục
tại Việt Nam.
Luật Giáo dục 2005 ghi rõ: “Kiểm định chất lượng là biện pháp chủ yếu
nhằm xác định mức độ thực hiện mục tiêu, chương trình, nội dung giáo dục đối

với nhà trường và cơ sở giáo dục khác” [14, tr.5]. Kiểm định chất lượng trường
đại học được xác định là q trình xem xét chất lượng từ bên ngồi, được sử

10


dụng để khảo sát đánh giá các cơ sở giáo dục đại học, các ngành đào tạo đại
học nhằm đảm bảo và cải tiến chất lượng.
Kiểm định chất lượng là một q trình xem xét chất lượng từ bên ngồi,
được GDĐH sử dụng để khảo sát, đánh giá các cơ sở giáo dục và các ngành
đào tạo nhằm đảm bảo và cải tiến chất lượng.
Theo SEAMEO, 2003: “Kiểm định chất lượng là một q trình đánh giá
ngồi nhằm đưa ra một quyết định công nhận một trường đại học hay một chương
trình đào tạo của nhà trường đáp ứng các chuẩn mực quy định” [20, tr.8].
Thông tư 62/2012/TT-BGDĐT đã nêu “Kiểm định chất lượng CSGD là
hoạt động đánh giá và công nhận mức độ cơ sở giáo dục đạt tiêu chuẩn chất
lượng giáo dục về mục tiêu, nội dung, chương trình giáo dục” [21, tr.11].
Theo chúng tơi, kiểm định chất lượng là q trình đánh giá ngồi nhằm
đưa ra một quyết định công nhận một cơ sở giáo dục đại học hay một ngành
đào tạo của cơ sở giáo dục đại học đáp ứng các chuẩn mực quy định.
1.2.3. Quản lý cơ sở vật chất ở trường đại học theo tiêu chuẩn kiểm định
chất lượng giáo dục
Quản lý cơ sở vật chất theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục đại
học là những tác động quản lý của chủ thể quản lý trường học đến các đối
tượng quản lý có liên quan đến lĩnh vực cơ sở vật chất theo mốc tiêu chuẩn
kiểm định chất lượng giáo dục đại học nhằm vận hành mọi hoạt động của nhà
trường theo hướng đảm bảo chất lượng.
Hoặc có thể hiểu quản lý cơ sở vật chất theo tiêu chuẩn kiểm định chất
lượng giáo dục đại học là những tác động quản lý của chủ thể quản lý trường
học đến đối tượng và khách thể quản lý trong xây dựng trang bị, phát triển và

sử dụng có hiệu quả hệ thống cơ sở vật theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng
nhằm đưa nhà trường vận hành đạt chuẩn chất lượng đào tạo.

11


1.3. Lý luận về quản lý cơ sở vật chất ở trường đại học
1.3.1.Vị trí, vai trị của cơ sở vật chất đối với chất lượng giáo dục ở các
trường đại học
CSVC là một trong những điều kiện để người học có thể lĩnh hội, kiểm
nghiệm kiến thức khoa học chuyên môn, rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp. Hoạt
động đào tạo đại học hiện nay không thể tách rời các điều kiện CSVC của nhà
trường, từ phòng học, giảng đường, phịng thí nghiệm, trang thiết bị cơ sở hạ
tầng cơng nghệ thông tin, thư viện…đến các điều kiện đảm bảo sinh hoạt nội
trú, rèn luyện sức khỏe cho học viên, các điều kiện CSVC đảm bảo cho công
tác kiểm tra đánh giá, công tác quản lý, chuyên môn…. Các môn học có nội
dung thực hành cần được trang bị phương tiện kỹ thuật thực tế, cập nhật, hiện
đại, có thể ứng dụng vào cuộc sống và nghề nghiệp sau này để giúp cho người
học thích ứng được với xã hội thực tại và tương lai. Nghĩa là người học đã
được thực sự bước vào "thực tế" nghề nghiệp ngay trên giảng đường, các điều
kiện phục vụ cho lên lớp hoàn thiện là yêu cầu quan trọng để nâng cao chất
lượng giáo dục đại học.
Trong nhiệm vụ nghiên cứu khoa học, hệ thống CSVC tạo điều kiện
thuận lợi cho hoạt động nghiên cứu khoa học của giảng viên, học viên có
thể được triển khai, là điều kiện cần cho người thực hiện nghiên cứu có thể
đo đếm, kiểm nghiệm so sánh để đạt được kết quả nghiên cứu. Hiệu quả
nghiên cứu khoa học của cơ sở giáo dục đại học phụ thuộc nhiều vào mức
độ đầu tư cho CSVC.
Vị trí, vai trò quan trọng của hệ thống CSVC cũng đã được khẳng định
rõ trong các văn bản pháp luật của Nhà nước: Luật giáo dục (2005), Luật giáo

dục đại học,….Với vị trí và vai trị đặc biệt quan trọng của CSVC, việc quản lý,
sử dụng hiệu quả, khai thác tối đa hiệu quả của CSVC đã và đang là yêu cầu
cấp thiết đối với các CSGD. Với xu thế hội nhập, việc tiếp cận nền giáo dục đại
12


học trên thế giới cần được thực hiện trên nhiều phương diện với những yêu cầu
và tiêu chuẩn cụ thể. Bộ Giáo dục và đào tạo có văn bản hợp nhất số
06/VBHN-BGDĐT ngày 04 tháng 3 năm 2014 ban hành Quy định về tiêu
chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường đại học với 10 tiêu chuẩn và 61 tiêu
chí cụ thể. Có thể thấy 10 tiêu chuẩn đã nêu trong Bộ tiêu chuẩn chất lượng
trường đại học của Việt Nam đã bao qt gần như tồn bộ các khía cạnh liên
quan đến cơ chế quản lý cũng như các mặt hoạt động của một trường đại học
hiện đại, không mấy khác với các tiêu chuẩn của các nước trong khu vực và quốc
tế. Trong đó có riêng một tiêu chuẩn với 09 tiêu chí (Tiêu chuẩn 9) đánh giá về
hệ thống CSVC của trường đại học, qua đó ta thấy rõ hơn vị trí, vai trị quan
trọng của hệ thống cơ sở vật chất đối với chất lượng giáo dục đại học [19].
1.3.2. Nội dung quản lý cơ sở vật chất ở trường đại học
1.3.2.1. Quản lý đất đai
Thiết lập hồ sơ về nguồn gốc sử dụng đất: Giấy phép sử dụng đất của
trường phải đảm bảo tính pháp quy; phải có bản đồ địa chính khu đất nhà
trường được phép sử dụng.
Xây dựng quy hoạch đất sử dụng mặt bằng: Xác định các mục tiêu sử
dụng đất theo từng giai đoạn; xác định các cơng trình xây dựng; dự kiến kế
hoạch ngắn hạn, trung hạn, dài hạn sử dụng mặt bằng; Thực hiện quy hoạch
mặt bằng, sử dụng mặt bằng theo hướng tiết kiệm.
1.3.2.2. Quản lý trang thiết bị dạy học
i) Quản lý việc mua sắm thiết bị dạy học
Căn cứ vào mục tiêu, nội dung, chương trình kế hoạch đào tạo của từng
chuyên ngành, đánh giá thiết bị dạy học hiện có, lập kế hoạch mua sắm thiết bị

dạy học bổ sung, thay thế.
Cập nhất thường xuyên sự đổi mới mục tiêu, nội dung, chương trình để
thường xuyên có kế hoạch mua sắm thiết bị dạy học bổ sung, thay thế.
13


ii) Quản lý việc sử dụng trang thiết bị dạy học
Bồi dưỡng, đào tạo cán bộ chuyên trách quản lý thiết bị dạy học
Tổ chức tập huấn, hướng dẫn giảng viên, nhân viên, người học cách sử
dụng trang thiết bị dạy học.
Xây dựng nội quy sử dụng thiết bị dạy học
Giao trách nhiệm quản lý thiết bị dạy học cho tổ chun mơn
Ngồi việc bố trí kinh phí duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa thường xuyên tài
sản hàng năm, trường có kế hoạch và bố trí kinh phí ưu tiên hợp lý từ nguồn
thu của trường để đầu tư bổ sung, đổi mới trang thiết bị, sửa chữa lớn, xây
dựng mới và từng bước hiện đại hóa CSVC kỹ thuật, bảo đảm nâng cao chất
lượng đào tạo và hội nhập quốc tế.
Thường xuyên kiểm tra, giám sát việc sử dụng, bảo quản thiết bị dạy học
theo hướng hiệu quả.
iii) Quản lý việc bảo quản trang thiết bị dạy học
Quản lý thư viện:
- Bố trí khu vực làm việc hợp lý: Kho sách; Khu cơng trình nghiên cứu
khoa học; khu báo trí và tạp chí; Khu tra cứu thư mục; Khu giao tiếp mượn trả
tài liệu; Khu đọc và khai thác tài liệu; Khu thư viện điện tử.
- Mua sắm trang thiết bị và sách mới, thanh lý các loại sách, báo, tài liệu
đã cũ, hỏng.
- Phân loại, sắp xếp sách báo và các tài liệu.
- Giới thiệu sách và tư liệu mới
- Tổ chức hoạt động cho mượn và trả sách
- Tổ chức phòng đọc, khai thác tư liệu điện tử.

- Bảo quản sách báo, tài liệu
- Quản lý các loại hồ sơ, sổ sách thư viện vv…

14


iv) Quản lý cơ sở vật chất hạ tầng
Quản lý phịng làm việc, phịng học, phịng bộ mơn, phịng thực hành, thí
nghiệm, nhà đa năng, nhà ăn, ký túc xá sinh viên vv…
v) Quản lý các cơ sở vật chất khác, phương tiện giao thông, hệ thống
điện nước của trường
Hàng năm, trường tổ chức kiểm kê, đánh giá lại giá trị tài sản và thực
hiện chế độ báo cáo theo quy định.
Bộ phận tham mưu cho ban giám hiệu về quản lý cơ sở vật chất, thiết bị
có nhiệm vụ bảo quản, hướng dẫn cán bộ, giảng viên, người học bảo quản, sử
dụng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, thí nghiệm một cách hiệu quả, an tồn và
đạt mục đích.
1.3.3. Phương pháp quản lý cơ sở vật chất ở trường đại học
Để quản lý cơ sở vật chất ở trường đại học sư phạm, nhà quản lý có thể
sử dụng các phương pháp sau đây:
(1) Phương pháp hành chính - tổ chức
Phương pháp pháp hành chính trong quản lý cơ sở vât chất của trường
đại học là chủ thể quản lý tác động tới đối tượng và khách thể quản lý bằng hệ
thống các văn bản quản lý hành chính thơng qua những quy định, ngun tắc,
quy trình xác định:
Ban hành quy trình sử dụng phương tiện thiết bị dạy học
Ban hành quy trình sử dụng phịng thực hành, thí nghiệm
Quy trình sử dụng hội trường
Quy định sử dụng sách, tài liệu than khảo tại thư viện
Quy định về an ninh, trật tự trường đại học

Quy định về phòng cháy, chưa cháy
Quy định về hoạt động của ban bảo vệ nhà trường
Quy định về hoạt động của ban quản lý ký túc xá vv...
15