vận dụng có hiệu quả việc kiểm tra bằng
phơng pháp "trắc nghiệm khách quan"
vào các bài kiểm tra môn toán
I. đặt vấn đề:
Toán học là một bộ môn trong khoa học tự nhiên, là một môn học cơ bản
trong chơng trình phổ thông. Nó đòi hỏi ngời dạy, ngời học phải có t duy sáng
tạo. Do đó trong quá trình hớng dẫn của giáo viên, những tìm tòi khám phá kiến
thức mới của học sinh phải đợc kiểm tra, đánh giá một cách chính xác. Chúng ta
đang coi đây là việc làm thờng xuyên, thế nhng kiểm tra nh thế nào để đảm bảo
tính khoa học, kiến thức đợc kiểm tra phải là những kiến thức cơ bản nhất, làm
thế nào học sinh có thể vận dụng kiến thức lý thuyết vào việc giải toán một cách
dễ dàng nhất, nhanh nhất, chính xác nhất và việc chấm trả của giáo viên cũng đ-
ợc thuận lợi nhất.
Là một giáo viên dạy toán, trong suốt 4 năm qua tôi luôn đợc giảng dạy
chơng trình thí điểm SGK mới. Đặc biệt năm nay tôi đợc giảng dạy bộ môn toán
lớp 9, tôi luôn suy nghĩ làm thế nào để thông qua bài giảng học sinh nắm chắc
đợc kiến thức cơ bản. Để kiểm soát đợc mức độ tiếp thu của các em một cách
nhanh nhất, phải có cách thực hiện phơng pháp kiểm tra nh thế nào và trải qua
thời gian tiến hành thực hiện qua các bài kiểm tra 15 phút, kiểm tra 1 tiết, kiểm
tra học kỳ, tôi luôn áp dụng phơng pháp kiểm tra "trắc nghiệm". Đây là một
trong những hình thức kiểm tra cha thật quen thuộc lắm đối với học sinh khi cha
thực hiện chơng trình thay sách. Nhng với nội dung chơng trình SGK mới, ph-
ơng pháp dạy mới, việc kiểm tra bằng phơng pháp "trắc nghiệm" đã thực sự đa
lại những thuận lợi đáng kể trong quá trình dạy - học.
ii. giải quyết vấn đề:
Bất kỳ một bài kiểm tra nào cũng phải đảm bảo các yêu cầu sau đây:
Về kiến thức: Đảm bảo đủ các dạng toán với kiến thức cơ bản nhất.
Nếu là bài kiểm tra 15 phút: Kiến thức đợc kiểm tra phải là kiến thức cơ
bản của bài giảng đó.
Nếu là bài kiểm tra chơng thì nội dung bài kiểm tra phải là kiến thức cơ
bản nhất trong chơng ...
- 1 -
Về mức độ: Tối thiểu phải đạt từ 5 - 70% từ trung bình trở lên, phải có bài
cho học sinh khá để phát hiện năng khiếu.
Về khối lợng: Phải vừa đủ (không quá dài, không quá ít), đảm bảo với mức
độ thời gian tuỳ vào bài kiểm tra.
Chẳng hạn khi dạy xong chơng I (đại số 9) chơng căn thức bậc hai cần
kiểm tra việc nắm những kiến thức cơ bản: Định nghĩa CTBH, CBHSH, hằng
đẳng thức, khai phơng một tích, khai phơng một thơng, chia các căn thức bậc
hai, trục căn ở mẫu v.v... Sau khi sơ bộ hệ thông thống kiến thức trong chơng
việc ra bài kiểm tra phải cha đựng các yêu cầu nội dung trên.
Ví dụ: Bài kiểm tra 1 tiết (thời gian 45') chơng I.
Đề bài:
Khoanh tròn chỉ một chữ cái dứng trớc kết quả đúng.
1. Căn bậc hai số học của 25 là
A. 25 B.
5 C. (- 5) D. 5
2. Biểu thức
2
)(a
nhận giá trị:
A. |a| B.
a C. a D. - a
3. Nếu
x
+
1
= 3 thì x bằng:
A. 64 B. 25 C. 4 D. 2
4. Với giá trị nào của x thì biểu thức sau có nghĩa:
2
21 xx
++
A. 1
x B. x
3 C. x < 3 D. x > 3
5. Biểu thức:
22
34
+
có giá trị là:
A. 25 B. - 12 C. 5 D. 7
6. Biểu thức:
2
22
+
có giá trị là
A.
2
+ 1 B. 2
2
C.
2
D. 2
7. Giá trị biểu thức:
12
12
+
là:
A. 2 B.
(
2
)12
+
C. 3 D. - 1
Với nội dung bài kiểm tra tuy không rờm rà nhng đã toát lên đợc toàn bộ
nội dung trong chơng, học sinh vận dụng kiến thức lý thuyết vào việc giải toán
một cách thuận lợi để đi đến kết luận đúng. Đặc biệt thuận lợi trong việc chấm
trả của giáo viên và kết quả bài kiểm tra đối với một lớp đại trà đã đạt đợc 70%
từ trung bình trở lên trong đó có 15% đạt từ điểm 8 trở lên. Dẫu rằng không
tránh khỏi những khó khăn trong khi thực hiện phơng pháp kiểm tra "trắc
nghiệm" giáo viên coi thi phải hết sức nghiêm khắc, tuyệt đối không để học sinh
quay cóp, nhìn bài của nhau. Nếu không sẽ đánh giá học sinh không chính xác.
- 2 -
Hay bài kiểm tra thứ hai sau khi học xong chơng I hình học, hệ thức lợng
trong tam giác vuông, bằng phơng pháp kiểm tra "trắc nghiệm" tôi đã vận dụng
khá thành công.
Đề bài:
Khoanh tròn chỉ một chữ cái đứng trớc kết quả đúng:
1, Trong hình bên cho ABC vuông
ở A, AH
BC. Độ dài đoạn thẳng HB =
4. HC = 9. Độ dài AH bằng:
A. 4,5 B. 5 C. 6 D. 6,5
2, Cho ABC vuông ở A, đờng cao AH. Cho biết độ dài AB = 3; AC = 4. Thì
độ dài AH bằng:
A.
12
5
B.
25
144
C.
5
12
D. 5
3, Cho
và
là hai góc nhọn thoã mãn điều kiện: sin
= cos
suy ra:
A.
+
=
90
0
B.
= 60
0
,
=30
0
C.
=
=45
0
D.
=30
0
,
=60
0
4, Cho ABC
vuông ở A có đờng cao
AH:
a, sin B bằng:
A.
BH
AH
B.
AB
AH
C.
BC
AC
D.
BC
AB
b, cos C bằng:
A.
AC
AH
B.
HC
AH
C.
BC
AC
D.
BC
AB
c, tg B bằng:
A.
BC
AC
B.
AH
BH
C.
BH
AH
D.
AC
AB
d, cotg C bằng:
A.
AC
HC
B.
AH
HC
C.
AC
AB
D.
HC
AH
5, Quan sát hình bên:
- 3 -
ABC có A = 90
0
, đờng cao AH. Hãy điền thêm
vào chỗ chấm (...) số đo độ dài các đoạn thẳng thích hợp
để đợc công thức đúng:
a, b
2
= a x .............
b, h
2
= ............. x .............
c,
2
1
h
=
.........
........
+
.........
........
d, .............. = a, c'.
Bài kiểm tra 45 phút với 5 bài toán trên đủ toát lên toàn bộ nội dung kiến thức
cơ bản trong chơng. Hệ thức lợng trong tam giác vuông. Kết quả giờ kiểm tra khá
thành công. Trên 70% học sinh đạt kết quả từ trung bình trở lên.
Trong thời gian tôi đã tiến hành vận dụng phơng pháp kiểm tra bằng "trắc
nghiệm" thờng xuyên đã làm cho học sinh trở nên quen thuộc và bớc đầu bản thân
tôi nhận thấy tơng đối có hiệu quả. Hiện nay Bộ giáo dục và Sở giáo dục đã tiến
hành ở mức độ 20% khối lợng kiến thức. 2/10 điểm dành cho trắc nghiệm. Nhng tôi
nghĩ nếu tiến hành ở mức 50% hoặc 100% bằng phơng pháp "trắc nghiệm" có lẽ
cũng tốt thôi. ở phơng pháp này đòi hỏi ngời coi thi phải hết sức nghiêm túc mới
đánh giá chính xác.
Tôi cũng hy vọng rằng phơng pháp kiểm tra bằng "trắc nghiệm" ngày càng đ-
ợc thực hiện phổ biến, có hiệu quả ngày càng cao.
Trên đây là chút kinh nghiệm đợc rút ra trong công tác giảng dạy tuy bản
thân đã có nhiều cố gắng nhng còn rất nhỏ nhoi, bản thân sẽ cố gắng học tập rèn
luyện, tự học tự bồi dỡng để có nhiều kinh nghiệm có giá trị hơn./.
- 4 -