Trình bày các cấp độ của quản lý chất lượng

Câu 1: Trình bày các cấp độ của quản lý chất lượng: gồm có 5 cấp độ
•
•
•
•
•

Kiểm tra chất lượng(kiểm nghiệm): Đánh giá chất lượng sản phẩm (chấp
nhận hoặc loại bỏ sản phẩm)
Kiểm soát chất lượng: kiểm soát các yếu tố ngun phụ liệu, máy móc,
quy trình sản xuất
Đảm bảo chất lượng: đảm bảo 4M trong sản xuất (đổi mới cơng nghệ,
trình độ, tư duy)
Quản lý đồng bộ các nhân tố, chủ động đảm bảo chất lượng (chú ý chiến
lược, chú ý chi phí và hiệu quả).
Quản lý chất lượng tồn diện, quản lý chất lượng gắn với lợi ích của
khách hàng (quan điểm mới gắn với thị trường)

Câu 2: Các yêu cầu về chất lượng thuốc, các yếu tố ảnh hưởng đến chất
lượng thuốc




Các yêu cầu về chất lượng thuốc:
• Có hiệu lực tác dụng chữa bệnh (Efficacy),
• An tồn (Safety) cho người dùng do khơng có hay chỉ có rất ít tác
dụng phụ có hại
• Có chất lượng (Quality) vì phải đáp ứng những tiêu chuẩn về bào
chế như tính đồng đều, giải phóng đủ lượng hoạt chất theo quy
định, ổn định bền vững trong một thời gian nhất định, tiện dụng, dễ

bảo quản...
Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng thuốc:
• Yếu tố bên ngồi (PEST): trình độ của nền kinh tế, khoa học, công
nghệ, hệ thống chính sách pháp luật của Nhà nước, các yếu tố văn
hóa xã hội
• Yếu tố bên trong (4M):
Con người, trí tuệ, sự tuân thủ, năng lực quản lý (Menpower)
Nguyên liệu, bao bì, tá dược, năng lượng, nước (Meterials)
Phát minh, nghiên cứu khoa học, mơi trường cơng nghệ (Methods)
Máy móc, thiết bị (Machines)

Câu 3: Khái niệm đảm bảo chất lượng thuốc, nội dung chiến lược đảm bảo
chất lượng thuốc


Khái niêm:




Đảm bảo chất lượng thuốc là toàn bộ hoạt động có kế hoạch và hệ thống,
được tiến hành trong quản lý chất lượng và được chứng minh là đủ mức
cần thiết để tạo sự tin tưởng thỏa đáng rằng sản phẩm hay dịch vụ của tổ
chức sẽ đáp ứng các yêu cầu về chất lượng.
Nội dung chiến lược đảm bảo chất lượng thuốc ( 7 nội dung )
- Thử nghiệm và đánh giá tiền lâm sàng và lâm sàng (GCP)
- Giám sát, đánh giá chất lượng thuốc qua tiêu chuẩn chất lượng
thuốc
- Giám sát, thực hiện chặt chẽ việc đăng ký thuốc
- Thực hành tốt sản xuất thuốc (GMP)

- Kiểm tra chất lượng tốt
- Bảo quản, tồn trữ, mua và phân phối thuốc (GSP, GDP)
- Đảm bảo sử dụng thuốc an tồn, hợp lý

Câu 4: Trình bày các tiêu chuẩn, nguyên tắc trong hệ thống đảm bảo chất
lượng thuốc


GMP = Good Manufacturing Practices : thực hành tốt sản xuất thuốc



GLP = Good Laboratory Practices: thực hành tốt kiểm nghiệm thuốc



GSP = Good Storage Practices: thực hành tốt bảo quản thuốc



GDP = Good Distribution Practices: thực hành tốt phân phối thuốc



GPP = Good Pharmacy Practices: thực hành tốt nhà thuốc



GMP






GLP





Là một yếu tố cơ bản của hệ thống quản lý chất luợng, hướng tối
giảm thiểu các nguy cơ dễ xảy ra trong q trình sản xuất Dược
phẩm mà khơng thể ngăn chặn được hồn tồn. GMP thực hiện
phương châm “ phịng sai lỗi hơn chữa sai lỗi” ( phòng bệnh hơn
chữa bệnh), để thỏa mãn nhu cầu của người tiêu dùng.
GMP nhằm đảm bảo rằng sản phẩm được sản xuất đồng nhất và
kiểm soát theo đúng các tiêu chuẩn chất lượng phù hợp với mục
đích sử dụng chúng, cũng như theo đúng các quy định trong giấy
phép lưu hành.

GSP

Là một bô phận của công tác đảm bảo chất lượng
Đề ra nguyên tắc và tiêu chuẩn => đảm bảo CL của công tác kiểm
nghiệm thuốc nhờ đó các nghiên cứu trong phịng thí nghiệm được
lên kế hoạch, thực hiện, theo dõi, ghi chép và báo cáo









GDP




GSP là một phần trong toàn bộ yêu cầu về đảm bảo chất lượng
thuốc có chất lượng tới tay người sử dụng.
GSP là các biện pháp đặc biệt, phù hợp với việc bảo quản và vận
chuyển nguyên liệu, ở tất cả các công đoạn sản xuất, bảo quản tồn
trữ, vận chuyển và phân phối thuốc để đảm bảo cho thuốc có chất
lượng đã định khi đến tay người tiêu dùng.
GSP qui định các nguyên tắc cơ bản, các hướng dẫn chung về “
thực hành tốt bảo quản thuốc”.
GDP được hiểu là chất lượng thuốc phải bảo đảm từ quá trình sản
xuất đến tay người tiêu dùng, trong đó có khâu phân phối thuốc. Có
8 yếu tố quyết định đến tiêu chí này: nhân sự, cơ sở vật chất kho
tàng, giao hàng, hàng trả về, thu hồi sản phẩm, khiếu nại,
thuốc giả, hồ sơ tài liệu, tự thanh tra.

GPP




Một phần của công tác bảo đảm chất lượng, GPP đề ra các nguyên

tắc và tiêu chuẩn nhắm đến việc cung ứng và vận động sử dụng
thuốc an toàn hiệu quả và hợp lý, đảm bảo chất lượng các dịch vụ
chăm sóc sức khoẻ và các sản phẩm y tế khác cho người bệnh và
các thành viên khác trong cộng đồng. GPP đòi hỏi người dược sĩ
phải quan tâm trước hết đến sức khỏe của người bệnh và cộng
đồng.
GPP là thực hành nhà thuốc nhằm đáp ứng nhu cầu người sử dụng
các dịch vụ của người dược sĩ hướng tới cung cấp chăm sóc tối ưu

Câu 5: Mục tiêu và vai trị của GMP
-

Mục tiêu: nhằm đảm bảo một cách chắc chắn rằng dược phẩm được sản
xuất ra một cách ổn định, luôn ln đạt chất lượng như đã định sẵn.
Vai trị của GMP:
 Đảm bảo một cách chắc chắn rằng dược phẩm được sản xuất ra
một cách ổn định, luôn đạt chất lượng như đã định sẵn
 Là một bộ phận của công tác đánh giá chất lượng nhằm đảm bảo
các sản phẩm được sản xuất và kiểm soát đồng nhất để tiêu chuẩn
chất lượng phù hợp với mục đích sử dụng và theo yêu cầu của
giấy phép lưu hành
 Là toàn bộ những khuyến nghị cần thực hiện để cho phép đảm bảo
chất lượng của một thuốc xác định trong điều kiện tốt nhất




Những khuyến nghị này mô tả những mục tiêu khác nhau cần đạt
tới liên quan đến các nội dung như tổ chức, con người, cơ sở trang
thiết bị,... cũng như các cách kiểm tra cần thiết, kiểm tra từ khâu

nguyên liệu đầu vào đến quá trình sản xuất, thành phẩm, v.v... Và
cũng chỉ ra những phương tiện cần thiết để đảm bảo chất lượng
thuốc đưa ra thị trường

Câu 6: Nguyên tắc chung về nhân sự: (5 nguyên tắc)
-

Con người là nhân tố chính rong việc thiết lập và duy trì hệ thống đảm
bảo chất lượng, sản xuất và kiểm tra chất lượng
Cần có đủ nhân viên có chất lượng để thực hiện các công việc liên quan
đến sản xuất thuốc
Trách nhiệm của mỗi cá nhân phải được xác định rõ và được hiểu bởi các
cá nhân khác có liên quan
Có bản mô tả công việc cụ thể
Tất cả mọi người đều phải hiểu rõ về các quy tắc GMP có ảnh hưởng tới
họ

Câu 7: Nhiệm vụ, quyền hạn của nhân sự chủ chốt
Các nhân sự chủ chốt bao gồm Trưởng các bộ phận sản xuất, Trưởng bộ phận
chất lượng và người được ủy quyền
Trưởng bộ phận sản xuất
-

Đảm bảo sản phẩm được sản xuất và bảo quản theo đúng hồ sơ tài
liệu phù hợp để có được chất lượng đạt yêu cầu

-

Phê duyệt các tài liệu sản xuất, kể cả các kiểm tra trong quá trình
sản xuất, và đảm bảo chúng được thực hiện một cách nghiêm ngặt

-

Đảm bảo hồ sơ sản xuất được đánh giá và ký bởi người được giao
nhiệm vụ này

-

Kiểm tra việc bảo trì cơ sở, nhà xưởng và máy móc thiết bị

-

Đảm bảo việc thẩm định quy trình sản xuất và hiệu chuẩn các thiết
bị kiểm soát đã được thực hiện và ghi chép lại trong hồ sơ và có
báo cáo


-

Đảm bảo thực hiện việc đào tạo ban đầu và đào tạo liên tục cho
nhân viên sản xuất và việc đào tạo được điều chỉnh phù hợp với
nhucầu.

Trưởng bộ phận chất lượng
-

Chấp nhận hoặc loại bỏ các nguyên liệu ban đầu, nguyên
liệu bao bì, sản phẩm trung gian, bán thành phẩm, thành
phẩm so với tiêu chuẩn chất lượng củachúng;

-

Đánh giá hồ sơ lô sản xuất;

-

Đảm bảo tất cả các thử nghiệm cần thiết được thựchiện;

-

Phê duyệt các hướng dẫn lấy mẫu, tiêu chuẩn chất lượng,
phương pháp thử và các quy trình kiểm tra chất lượngkhác;

-

Phê duyệt và theo dõi việc thực hiện các thử nghiệm theo
hợpđồng;

-

Kiểm tra việc bảo dưỡng cơ sở, nhà xưởng, trang thiếtbị;

-

Đảm bảo việc thẩm định phù hợp, bao gồm cả thẩm định các
quy trình phân tích, và hiệu chuẩn các thiết bị phân tích được
thựchiện;

-

Đảm bảo việc đào tạo ban đầu và đào tạo liên tục các nhân
viên bộ phận chất lượng được thực hiện và đáp ứng với yêu
cầu côngviệc;

Người đuợc uỷ quyền:
-

Thực hiện và tham gia vào hệ thống chất lượng
Giám sát bộ phận kiểm tra chất lượng
Đánh giá nhà cung cấp
Tham gia thanh tra và tự thanh tra
Ký xuất lô ( khi các yêu cầu của GMP đạt tuân thủ, kết quả QC đạt yêu
cầu, quá trình sản xuất dược tuân thủ, các sai lệch nếu có được đánh giá
thận trọng, hồ sơ sản xuất và hồ sơ KTCL đầy đủ)


Câu 8: Quy định chung về nhà xưởng
-

Bố trí mặt bằng và thiết kế của nhà xưởng phải nhằm mục đích
giảm tối đa nguy cơ sai sót và đảm bảo làm vệ sinh cũng như bảo
dưỡng có hiệu quả để tránh nhiễm chéo, tích tụ bụi hoặc rác, và nói
chung, bất kỳ ảnh hưởng bất lợi nào tới chất lượng sảnphẩm.

-

Ở những khu vực sinh bụi (ví dụ trong các thao tác lấy mẫu, cân,
trộn và chế biến, đóng gói thuốc bột), cần có biện pháp để tránh
nhiễm chéo và tạo điều kiện làm vệ sinh dễdàng.

-

Nhà xưởng phải được đặt trong môi trường cùng với các biện pháp
bảo vệ quá trình sản xuất để giảm tối đa nguy cơ gây tạp nhiễm đối
với nguyên liệu hoặc sảnphẩm.

-

Nhà xưởng sử dụng cho sản xuất thành phẩm dược phải được thiết
kế và xây dựng phù hợp để đảm bảo điều kiện vệ sinhtốt.

-

Nhà xưởng cần được bảo dưỡng cẩn thận, phải đảm bảo các hoạt
động bảo dưỡng và sửa chữa không gây bất kỳ nguy cơ nào đối với
chất lượng sảnphẩm.

-

Nhà xưởng phải được làm vệ sinh, và tẩy trùng nếu cần, theo các
quy trình chi tiết bằng văn bản. Cần lưu hồ sơ vệsinh.

-

Nguồn điện, ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm và thơng gió phải phù hợp
sao cho chúng khơng có ảnh hưởng bất lợi trực tiếp hoặc gián tiếp
tới dược phẩm trong khi sản xuất và bảo quản, hoặc ảnh hưởng
đến việc vận hành chính xác của máy móc thiết bị.

-

Nhà xưởng phải được thiết kế và trang bị sao cho có thể bảo vệ tối
đa khỏi sự xâm nhập của cơn trùng, chim chóc hoặc các động vật
khác. Cần có một quy trình kiểm sốt lồi gặm nhấm và động vật
gây hại.

-

Nhà xưởng phải được thiết kể để đảm bảo đường di chuyển hợp lý
của nguyên vật liệu và nhânviên.


Câu 9: Những hồ sơ tài liệu cần thiết trong GMP. Tại sao phải viết hồ sơ tài
liệu

-



Những hồ sơ tài liệu cần thiết trong GMP:
Nhãn
Tiêu chuẩn và quy trình kiểm nghiệm
Tiêu chuẩn đối với nguyên liệu ban đầu và nguyên liệu bao gói
Tiêu chuẩn đối với sản phẩm trung gian và bán thành phẩm
Công thức gốc, tài liệu sản xuất gốc, quy trình sản xuất gốc
Hướng dẫn đóng gói
Hồ sơ lơ ( chế biến và đóng gói) : tất cả các tài liệu liên quan đến việc sản
xuất 1 lô bán thành phẩm, thành phẩm. hồ sơ lô thể hiện lịch sử của mỗi
lô sản phẩm và của những tình huống liên quan đến chất lượng của sản
phẩm cuối cùng.

SOP
Phải viết hồ sơ tài liệu vì là để xác định các tiêu chuẩn và quy trình cho
tất cả các nguyên vật liệu và xác định phương pháp sản xuất cũng như
kiểm tra chất lượng; để đảm bảo tất cả nhân viên có liên quan đến sản
xuất đều hiểu cần phải làm gì vào lúc nào; đảm bảo những người được uỷ
quyền có tất cả những thơng tin cần thiết khi quyết định cho xuất một lô
thuốc ra thị trường; và đảm bảo có những bằng chứng trên hồ sơ, có thể
tìm lại được và cung cấp cho thanh tra những hồ sơ cũng như đầu mối để
tiến hành điều tra.

Câu 10: Nhiễm chéo là gì? Các biện pháp chống nhiễm chéo trong nhà
máy?
Nhiễm chéo là nguyên liệu, thành phẩm , bán thành phẩm của Sphẩm này nhiễm
nguyên liệu , thành phẩm, bán thành phẩm của Sphẩm khác trong quá trình
sảnxuất.
Các biện pháp chống nhiễm chéo trong nhà máy
-

Sản xuất ở các khu vực khép kín và riêng biệt

-

Tiến hành sản xuất theo chiến dịch (tách biệt bằng thời gian) sau đó
được làm vệ sinh thích đáng theo quy trình làm vệ sinh đã được
thẩm định;

-

Có các chốt gió phù hợp, chênh lệch áp suất, hệ thống cấp và thải
khơngkhí;

-

Hạn chế tối đa nguy cơ tạp nhiễm gây ra do sự tái tuần hồn hoặc
tái lưu của khơng khí không qua xử lý hoặc xử lý chưa đảmbảo;

-

Mặc trang phục bảo hộ ở những khu vực chế biến các sản phẩm;
hoặc nguyênliệu;

-

Sử dụng các quy trình làm vệ sinh và khử trùng đã được đánh giá
và hiệuquả;

-

Sử dụng một “hệ thống khép kín” trong sảnxuất;

-

Kiểm tra dưchất;

-

Sử dụng nhãn ghi tình trạng sạch trên máymóc.

Câu 11: các u cầu chung đối với hồ sơ tài liệu (slide)

-Nhãn
- Tiêu chuẩn và qui trình kiểm nghiêm
- TC đ/v nguyên liệu ban đầu và ngun liệu đóng gói
- cơng thức gốc
- hướng dấn đóg gói
- hồ sơ lơ ( chế biến và đóng gói)
-SOPs

Câu 12: Trình bày tổ chức của cơ sở kiểm nghiệm đạt GLP


Có các đơn vị kiểm nghiệm, hoặc chia theo đối tượng SP, các đơn vị đặc
biệt: thử độ vơ trùng, thử chí nhiệt tố…



Chức năng, nhiệm vụ của mỗi đơn vị được người có thẩm quyền ban
hành.



Có bộ phận đăng ký mẫu và bộ phận lưu trữ hồ sơ




Có đơn vị hậu cần để phục vụ

Câu 13: Các trường hợp lấy mẫu. Trình tự chế mẫu
•

•
•

•

Các trường hợp lấy mẫu (3)
Tự kiểm tra chất lượng: Việc lấy mẫu do cán bộ chuyên môn của bộ
phận kiểm tra chất lượng tiến hành
Thanh tra, kiểm tra chất lượng thuốc:
TH1: Tiến hành theo KH
TH2: Có thơng tin về CL thuốc
Việc lấy mẫu do cán bộ đồn kiểm tra thực hiện
Trình tự chế mẫu
 Mẫu ban đầu:
Từ lô sản xuất, lấy ra một cách ngẫu nhiên các đơn vị đóng gói.
Từng đơn vị đóng gói mở bao bì để lấy các mẫu ban đầu
 Mẫu riêng:
Trộn đều các mẫu ban đầu và gộp lại thành những mẫu riêng của
từng đơn vị lấy mẫu.
 Mẫu chung:
Trộn đều các mẫu riêng thành một mẫu chung của lô.
 Mẫu cuối cùng
Từ mẫu chung lấy ra một lượng để thử nghiệm.
Mẫu này chia làm 2 phần bằng nhau, một phần để làm mẫu phân
tích và một phần lưu

Câu 14: Các mục có trong sổ tay chất lượng
-

Tổ chức của phịng kiểm nghiệm

Các quy trình đảm bảo chất lượng chung
Thông báo và các biện pháp xử lý khi phát hiện sai
Sơ đồ đường đi của mẫu
Các hoạt động chuyên môn và quản lý.
Quy định về việc sử dụng chất đối chiếu
Quy trình giải quyết các khiếu nại
Quy định chất lượng

Câu 15: các nguyên tắc về thuốc thử
.1. Thuốc thử
5.1.1. Thuốc thử là những hóa chất, dung mơi hay dung dịch chuẩn độ dùng để
tiến hành các thử nghiệm định tính và định lượng, thử tinh khiết... vì vậy thuốc
thử phải có chất lượng phù hợp để kết quả phân tích được chắc chắn và có độ
tin cậy cao.


5.1.2. Thuốc thử phải được mua từ các nhà sản xuất hay các nhà phân phối có
uy tín, tốt nhất là ở dạng đóng gói nhỏ, thích hợp để sử dụng trong phịng kiểm
nghiệm.
5.1.3. Một số thuốc thử có tính chất độc hại hoặc dễ cháy nổ phải được sử dụng
và bảo quản theo một quy chế đặc biệt để đảm bảo an toàn. Các thuốc thử thuộc
về chất độc, chất gây nghiện hoặc chất hướng tâm thần phải được dán nhãn rõ
ràng, bảo quản trong tủ có khóa và giao cho cán bộ chuyên môn phụ trách dưới
sự giám sát của trưởng đơn vị kiểm nghiệm theo các Quy chế tương ứng về
Quản lý thuốc độc, thuốc gây nghiện và thuốc hướng tâm thần.
5.1.4. Việc pha chế thuốc thử phải được giao cho người có trình độ thích hợp, và
phải theo các quy trình đã được mơ tả trong dược điển hoặc các tài liệu chính
thức khác.
5.1.5. Thuốc thử sau khi pha phải được dán nhãn đầy đủ với các chi tiết: tên
thuốc thử, nồng độ, yếu tố chuẩn hóa (hệ số hiệu chỉnh K), hạn dùng, điều kiện

bảo quản, ngày pha chế và tên của người pha chế. Các dung dịch loãng được
pha từ các dung dịch gốc đậm đặc cũng cần được dán nhãn ghi tên dung dịch,
tên nhà sản xuất, ngày pha chế và tên người pha chế.
5.1.6. Phải có sổ ghi thuốc thử đã pha chế gồm có cơng thức pha, theo tài liệu
nào và tên người pha chế. Một số thuốc thử được sử dụng phổ biến nên tập
trung cho một đơn vị pha chế để đảm bảo tính đồng nhất của các thuốc thử này.
Không nên di chuyển thuốc thử từ đơn vị này sang đơn vị khác trừ phi thuốc thử
còn nguyên. Khi di chuyển thuốc thử phải giữ nguyên bao bì ban đầu nếu được.
Khi chia nhỏ thuốc thử phải dùng bao bì sạch và dán nhãn với các chi tiết như
nhãn ở chai, lọ gốc.
5.1.7. Phải định kỳ kiểm tra nồng độ của các dung dịch chuẩn độ và dung dịch
ion mẫu. Khi kiểm tra thuốc thử, nếu thấy có hiện tượng vẩn đục, kết tủa hay
biến màu... thì khơng được sử dụng.
5.1.8. Nước cất và nước khử khoáng (nước trao đổi ion) phải được coi là một
loại thuốc thử. Chúng cần được sản xuất và phân phối sao cho khơng có sự
nhiễm tạp chất cũng như vi khuẩn. Nước phải được kiểm tra ít nhất một lần
trong tháng để bảo đảm chất lượng nước đạt tiêu chuẩn dược điển.
5.1.9. Khi nhận thuốc thư, phải kiểm tra để đảm bảo các chai lọ còn nguyên
niêm phong. Các thuốc thử bị nghi ngờ là khơng cịn ngun vẹn, kém phẩm
chất hoặc giả mạo phải kiểm tra lại chất lượng. Nếu các kết quả định tính, định
lượng và thử độ tinh khiết đạt thì có thể được chấp nhận sử dụng. Nếu không
đạt, phải được hủy bỏ.
5.1.10. Tất cả các thuốc thử dự trữ nên được tập trung bảo quản tại kho trung
tâm. Kho phải có các chai lọ sạch, phễu, thìa (muỗng), nhãn để tiện cho việc
phân phối lẻ. Đối với các dung dịch có tính ăn mịn phải có một dụng cụ đặc
biệt để phân phối lẻ. Ngồi kho chính nên có các kho phụ dành riêng cho các


chất dễ cháy (ether, benzen, ethanol,...), các chất dễ phát nổ (các kim loại natri,
kali,...), các acid đậm đặc dễ bay hơi (acid hydrocloric, acid nitric) và các base,

hợp chất amin dễ bay hơi (amoniac, DEA, TEA, bromine...).
Khu vực kho phải đặt ở vị trí có thể ngăn ngừa được hỏa hoạn và được trang bị
các phương tiện phòng cháy, chữa cháy thích hợp. Để đảm bảo an tồn và tránh
gây ơ nhiễm cho phịng kiểm nghiệm, khơng nên tồn trữ thuốc thử trong phịng
nếu khơng thực sự cần thiết.
Câu 16: Trình bày nguyên tắc về tổ chức của cơ sở GLP
Một phòng kiểm nghiệm thuốc thường được chia làm nhiều đơn vị kiểm nghiệm
hoặc các bộ phận được chuyên mơn hóa dựa trên kỹ thuật kiểm nghiệm (ví dụ:
Hóa lý, Vật lý, Vi sinh vật...) hoặc chia theo các đối tượng là sản phẩm được
kiểm nghiệm (ví dụ: kháng sinh, vitamin, dược liệu...). Đơi khi phịng kiểm
nghiệm cịn có các đơn vị kiểm nghiệm chuyên biệt để phục vụ các u cầu như
thử độ vơ trùng, thử chí nhiệt tố, đo lường vật lý đặc biệt...
Chức năng nhiệm vụ của mỗi đơn vị kiểm nghiệm cần phải được xây dựng và
được người có thẩm quyền ban hành chính thức.
Ngồi các đơn vị kiểm nghiệm (hay còn gọi là các phịng chun mơn), mỗi
phịng kiểm nghiệm cịn phải có bộ phận đăng ký mẫu và bộ phận lưu trữ hồ sơ
tiêu chuẩn chất lượng. Bộ phận đăng ký mẫu có nhiệm vụ nhận mẫu và các tài
liệu kèm theo, phân phát mẫu đến các phịng chun mơn và trả lời kết quả
kiểm nghiệm. Bộ phận lưu trữ hồ sơ tiêu chuẩn chất lượng phải đảm bảo cung
cấp đầy đủ các tiêu chuẩn chất lượng cập nhật và các tài liệu liên quan cho các
đơn vị kiểm nghiệm.
Ngồi ra, phịng kiểm nghiệm cần có một số đơn vị hậu cần để phục vụ cho việc
cung ứng trang thiết bị, vật tư, hóa chất, dụng cụ và súc vật thử nghiệm
Câu 17: Các quy định về kho bảo quản của cơ sở GDP
a) Tất cả các cơ sở phân phối thuốc phải có các điều kiện kho tàng, phương tiện
bảo quản thuốc tuân thủ theo đúng các nguyên tắc “Thực hành tốt bảo quản
thuốc" (GSP). Kho phải có các khu vực bảo quản, khu vực nhận và xuất hàng,
khu vực lấy mẫu, điều kiện và yêu cầu trong bảo quản, nhận hàng, quay vịng
hàng tồn kho và kiểm sốt các dược phẩm quá hạn.
Khu vực bảo quản

b) Phải có các biện pháp phịng tránh người khơng được phép, khơng có phận sự
đi vào khu vực bảo quản thuốc.
c) Khu vực bảo quản thuốc phải có đủ diện tích. để cho phép bảo quản có trật tự
các loại sản phẩm khác nhau, như sản phẩm chờ đóng gói, sản phẩm biệt trữ,


sản phẩm xuất xưởng, loại bỏ, trả lại hoặc thu hồi. Diện tích tối thiểu là 30 m2,
dung tích tối thiểu 100 m3
d) Khu vực bảo quản phải được thiết kế, điều chỉnh để đảm bảo các điều kiện
bảo quản thuốc. Đặc biệt, khu vực bảo quản phải sạch, khô và được duy trì
trong khoảng giới hạn nhiệt độ thích hợp.
đ) Phải trang bị hệ thống giá kệ thích hợp. Và khoảng cách giữa nền kho và giá
để thuốc phải đủ lớn để dễ dàng làm vệ sinh và kiểm tra thuốc. Giá kệ bảo quản
thuốc phải ở trong tình trạng tốt, sạch sẽ. Không được để trực tiếp thuốc trên
nền kho.
e) Khu vực bảo quản phải sạch và không được tích luỹ rác, chất bẩn, và chuột
bọ, cơn trùng. Phải có các văn bản về chương trình vệ sinh, và phương pháp tiến
hành vệ sinh làm sạch nhà kho, khu vực bảo quản.
- Các chất, dụng cụ kiểm soát cơn trùng phải đảm bảo an tồn, và khơng có
nguy cơ gây tạp nhiễm thuốc. Phải có các quy trình thích hợp làm sạch bất kỳ
vết bẩn nào để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn tất cả các nguy cơ gây ô nhiễm.
g) Nếu việc lấy mẫu thuốc được thực hiện trong khu vực bảo quản, thì việc lấy
mẫu phải được tiến hành sao cho phòng tránh được bị nhiễm bẩn hoặc nhiễm
chéo. Phải có quy trình vệ sinh thích hợp cho khu vực lấy mẫu.
- Đối với các cơ sở phân phối nguyên liệu, tá dược làm thuốc, phải bố trí khu
vực lấy mẫu riêng biệt. Khu vực này phải được thiết kế, xây dựng có điều kiện
mơi trường được kiểm sốt thích hợp (về cấp sạch, nhiệt độ, độ ẩm...) và có các
trang bị lấy mẫu thích hợp đảm bảo phòng ngừa khả năng bị nhiễm bẩn và
nhiễm chéo.
h) Khu vực tiếp nhận, cấp phát phải có khả năng bảo vệ thuốc khỏi các các điều

kiện thời tiết bất lợi. Khu vực tiếp nhận phải được thiết kế, xây dựng, và có
trang bị thích hợp để có thể làm sạch các bao bì vận chuyển trước khi nhập kho.
i) Nếu có khu vực dành riêng cho việc biệt trữ sản phẩm, thì khu vực này phải
có biển hiệu rõ ràng, và chỉ có người có thẩm quyền mới được ra vào khu vực
đó. Bất kỳ biện pháp vật lý thay thế nào đều phải đảm bảo cung cấp được mức
độ an tồn như trên. Ví dụ: có thể sử dụng hệ thống máy tính để quản lý nếu hệ
thống được đánh giá thẩm định đảm bảo an ninh.
k) Phải có các biện pháp cách ly vật lý hoặc tương đương (vd: hệ thống điện tử)
cho việc bảo quản các thuốc bị loại bỏ, thuốc hết hạn, thuốc thu hồi hoặc trả lại.
Các sản phẩm hoặc các khu vực bảo quản liên quan phải có biển hiệu thích hợp,
rõ ràng.
l) Các thuốc phóng xạ, gây nghiện, hướng tâm thần, và các sản phẩm độc hại,
nhạy cảm khác, cũng như các thuốc có nguy cơ bị lạm dụng, gây cháy, nổ (ví
dụ: các chất lỏng, rắn dễ cháy, các bình khí nén...) phải được bảo quản tại khu


vực dành riêng, và phải có các biện pháp bổ sung để đảm bảo an toàn và an
ninh.
- Đối với cơ sở phân phối nguyên liệu và tá dược làm thuốc, phải có kho dành
riêng cho việc bảo quản nguyên liệu và tá dược làm thuốc. Kho phải có điều
kiện bảo quản phù hợp với yêu cầu của từng loại.
- Đối với các cơ sở phân phối vắc xin và sinh phẩm y tế, phải thiết lập hệ thống
dây chuyền lạnh (cold chain) (bao gồm kho lạnh, tủ lạnh di động, và xe lạnh…)
cho khu vực bảo quản, vận chuyển phân phối nhằm duy trì mức nhiệt độ đồng
bộ cho mỗi sản phẩm từ lúc sản xuất ra cho đến lúc sử dụng.
+ Kho lạnh phải có thể tích thích hợp đủ để sắp xếp hợp lý các sản phẩm.
+ Phải được trang bị các dụng cụ, thiết bị theo dõi liên tục nhiệt độ, độ ẩm. Phải
có thiết bị ghi tự động và có hệ thống báo động khi nhiệt độ vượt ra ngoài giới
hạn cho phép.
+ Phải trang bị hệ thống phát điện dự phòng đủ cho hoạt động của kho lạnh, nếu

cần.
m) Các thuốc phải được xử lý, bảo quản phù hợp nhằm tránh tạp nhiễm, nhiễm
chéo, lẫn lộn.
n) Phải có một hệ thống để bảo đảm các sản phẩm hết hạn trước sẽ được phân
phối trước (FEFO viết tắt của First Expire, First Out). Khi thuốc không ghi hạn
dùng, phải áp dụng nguyên tắc nhập trước, xuất trước (gọi tắt là FIFO - First In,
First Out). Tuy nhiên, trong những trường hợp cụ thể, có thể chấp nhận những
sai lệch so với các nguyên tắc này, với điều kiện các sai lệch này chỉ có tính chất
tạm thời và được áp dụng phù hợp.
o) Các thuốc bị loại bỏ phải được dán nhãn rõ ràng và được kiểm soát tại khu
vực biệt trữ nhằm tránh việc tái sử dụng chúng cho đến khi có quyết định cuối
cùng trên cơ sở bản chất của vi phạm.
p) Các thuốc yêu cầu phải kiểm soát đặc biệt (gây nghiện, hướng tâm thần, tiền
chất dùng làm thuốc) phải được bảo quản phù hợp với các quy định tại các công
ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, tại Luật Dược, Luật Phòng chống ma
tuý và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan.
q) Các thuốc bị vỡ, bị hỏng phải được loại bỏ ra khỏi khu vực kho thuốc đạt yêu
cầu, và được bảo quản riêng biệt.
r) Phải có các phương tiện và phương pháp đảm bảo an tồn lao động như hệ
thống phịng cháy chữa cháy…Khu vực bảo quản phải có đủ ánh sáng để đảm
bảo các hoạt động được tiến hành chính xác, an toàn.
Điều kiện bảo quản:


s) Điều kiện bảo quản của các thuốc phải phù hợp với điều kiện bảo quản được
ghi trên nhãn thuốc.
Theo dõi điều kiện bảo quản:
u) Điều kiện bảo quản thuốc phải được theo dõi và ghi lại để có thể xem xét sau
này. Thiết bị theo dõi phải được kiểm tra theo định kỳ phù hợp, và kết quả kiểm
tra phải được ghi lại và lưu giữ. Tất cả hồ sơ ghi chép theo dõi phải được lưu

giữ ít nhất một năm sau khi thuốc hết hạn sử dụng hoặc theo quy định của pháp
luật.
v) Phải tiến hành đánh giá độ đồng đều nhiệt độ của khu vực kho bảo quản.
- Thiết bị theo dõi nhiệt độ phải được đặt tại khu vực có sự thay đổi nhiệt độ
nhiều nhất.
- Đối với các thuốc có yêu cầu điều kiện bảo quản đặc biệt, như vắc xin và sinh
phẩm y tế, phải xây dựng giá trị cảnh báo và giá trị hành động đối với việc theo
dõi nhiệt độ bảo quản. Bất kỳ thay đổi nào nằm ngoài giới hạn cho phép hoặc
bất kỳ hoạt động sửa chữa nào đối với trang thiết bị bảo quản, theo dõi điều kiện
bảo quản đều phải được ghi lại, và có đánh giá ảnh hưởng tới chất lượng thuốc.
x) Thiết bị theo dõi điều kiện bảo quản phải được hiệu chuẩn định kỳ phù hợp.
Kiểm sốt quay vịng kho:
y) Định kỳ phải tiến hành kiểm kê đối chiếu thuốc tồn kho so với hồ sơ sổ sách.
z) Tất cả các sai lệch đáng kể thuốc bảo quản tại kho phải được điều tra để đảm
bảo rằng không xảy ra sự lẫn lộn không đáng có.

Câu 18: Các quy định về vận chuyển của cơ sở GDP
a)Quá trình vận chuyển thuốc phải đảm bảo giữ ngun tính tồn vẹn và chất
lượng thuốc.
b) Nhà sản xuất thuốc phải thông báo tất cả các điều kiện liên quan đến việc bảo
quản, vận chuyển thuốc cho bên chịu trách nhiệm vận chuyển. Bên vận chuyển
phải bảo đảm đáp ứng được tất cả các điều kiện đó trong suốt quá trình vận
chuyển, ở tất cả các giai đoạn bảo quản trung gian.
c) Trong thời gian vận chuyển, việc vận chuyển, bảo quản thuốc phải được thực
hiện phù hợp với các quy trình vận chuyển để bảo đảm:
- Khơng làm mất các thông tin giúp nhận dạng sản phẩm;
- Sản phẩm không gây nhiễm và không bị tạp nhiễm bởi sản phẩm khác;
- Sản phẩm không bị đổ, vỡ, bị biển thủ hoặc bị mất trộm;

- Các điều kiện nhiệt độ, độ ẩm thích hợp được duy trì trong suốt quá trình vận
chuyển, bảo quản, ví dụ: sử dụng hệ thống lạnh đối với các thuốc nhạy cảm với
nhiệt độ.
d) Điều kiện bảo quản quy định đối với thuốc phải được duy trì trong giới hạn
cho phép trong suốt q trình vận chuyển; khơng được nằm ngoài giới hạn điều
kiện bảo quản riêng của sản phẩm hoặc nếu nằm ngồi thì chỉ mang tính chất
tạm thời, không kéo dài quá thời gian cho phép. Bất cứ thay đổi nào so với điều
kiện bảo quản yêu cầu phải được sự đồng ý của người sở hữu giấy phép lưu
hành hoặc nhà sản xuất.
đ) Trong quá trình vận chuyển, nếu có các yêu cầu bảo quản đặc biệt khác với
điều kiện mơi trường đã biết (ví dụ: về nhiệt độ, độ ẩm), thì các điều kiện đó
phải được bảo đảm, có theo dõi và ghi chép lại.
e) Q trình bảo quản khơng được ảnh hưởng xấu đến sự tồn vẹn và chất lượng
của thuốc.
g) Phải có quy trình bằng văn bản để xử lý các vi phạm về điều kiện bảo quản,
ví dụ như vi phạm về nhiệt độ.
h) Các thuốc có hoạt tính cao hoặc có tính phóng xạ, các thuốc nguy hiểm và
các chất có nguy cơ bị lạm dụng, dễ cháy hoặc nổ (ví dụ dung dịch, chất rắn dễ
cháy, và khí nén) phải được bảo quản và vận chuyển trong những khu vực, bao
bì và phương tiện vận chuyển an tồn, chun dụng và bảo đảm an ninh. Ngoài
ra, phải tuân thủ các quy định tại các Luật và các điều ước quốc tế có liên quan.
i) Các thuốc có chứa chất gây nghiện, chất hướng tâm thần phải được bảo quản
và vận chuyển trong những khu vực, bao bì và phương tiện vận chuyển an toàn,
chuyên dụng và bảo đảm an ninh. Ngoài ra, phải tuân thủ các quy định tại các
Luật và các điều ước quốc tế có liên quan.
k) Các thuốc bị đổ, tràn phải được lau sạch càng nhanh càng tốt để ngăn ngừa
khả năng tạp nhiễm, nhiễm chéo và các nguy cơ khác. Phải có các quy trình
bằng văn bản để xử lý những sự cố nêu trên.
l) Phải có biện pháp cách ly cơ học hoặc các biện pháp tương đương (ví dụ như
điện tử) để bảo quản, biệt trữ các thuốc bị loại, hết hạn sử dụng, thuốc nghi ngờ

là thuốc giả, thuốc bị thu hồi và bị trả về trong quá trình vận chuyển. Những
thuốc đó phải được tách riêng, đóng trong bao gói an tồn, dán nhãn rõ ràng, và
có kèm theo các tài liệu xác định thích hợp.
m) Các chất độc và nguyên vật liệu dễ cháy phải được bảo quản và vận chuyển
trong các bao bì được thiết kế phù hợp, tách riêng và đóng kín, tn theo các
quy định của luật pháp quốc gia và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành
viên.
n) Bên trong của các phương tiện và bao bì vận chuyển phải được giữ sạch và
khơ trong khi đang vận chuyển thuốc.


o) Vật liệu bao bì và thùng hàng dùng để vận chuyển phải phù hợp để phòng
ngừa thuốc bị hư hỏng trong khi vận chuyển.
p) Phải bảo đảm an toàn để sản phẩm không bị trộm cắp và mất mát. Phải ngăn
chặn những người khơng có nhiệm vụ tiếp cận với sản phẩm trong khi đang vận
chuyển.
q) Phải tuân thủ các quy định chung của quốc tế về an toàn (ví dụ như cháy nổ,
ơ nhiễm mơi trường, vv...).
r) Bất kỳ hư hại nào đối với thùng hàng dùng để vận chuyển và các sự cố xảy ra
trong khi vận chuyển phải được ghi lại và báo cáo cho các bộ phận, tổ chức hay
cơ quan liên quan.
s) Phải có các tài liệu thích hợp kèm theo trong suốt quá trình vận chuyển các
sản phẩm thuốc

Câu 19: Các quy định về giao hàng, gửi hàng
a) Thuốc chỉ được bán và/hoặc phân phối cho cơ sở dược hợp pháp được phép
mua những sản phẩm đó theo quy định của pháp luật. Phải có các văn bản
chứng minh tính hợp pháp của cá nhân, cơ sở đó trước khi thuốc được gửi.
b) Trước khi giao hàng-gửi hàng, cơ sở phân phối thuốc phải bảo đảm rằng cá
nhân hoặc tổ chức vận chuyển hàng, kể cả bên nhận hợp đồng vận chuyển

thuốc, nhận thức được và tuân thủ các điều kiện bảo quản và vận chuyển phù
hợp.
c) Chỉ tiến hành giao hàng-gửi hàng và vận chuyển thuốc sau khi nhận được
bằng chứng có hiệu lực theo qui định của cơ sở, ví dụ như lệnh giao hàng. Lệnh
giao hàng này sau đó phải được lưu vào hồ sơ.
d) Phải xây dựng quy trình làm việc cho việc giao hàng-gửi hàng. Các quy trình
đó phải phải tính đến bản chất của thuốc, cũng như bất kỳ các chú ý đặc biệt nào
phải quan tâm.
đ) Phải chuẩn bị hồ sơ giao hàng-gửi hàng, trong đó ít nhất phải có các thơng tin
sau:
- Ngày gửi;
- Tên và địa chỉ của pháp nhân chịu trách nhiệm vận chuyển; hoặc tên của người
giao hàng.
- Tên và địa chỉ cơ sở, người nhận hàng;
- Phần mô tả sản phẩm, trong đó nêu tên, dạng bào chế và hàm lượng (nếu thích
hợp);


- Số lượng và chất lượng sản phẩm;
- Số lô và hạn dùng của sản phẩm;
- Các điều kiện bảo quản và vận chuyển;
- Mã số cho phép xác định được lệnh giao hàng.
e) Hồ sơ giao hàng - gửi hàng phải có đủ các thơng tin để bảo đảm truy lại
đường đi của sản phẩm từ khâu cung cấp cho đến người mua hàng hoặc sử dụng
sản phẩm. Hồ sơ đó phải bảo đảm việc thu hồi nhanh một lô sản phẩm khi cần.
Tất cả các bên liên quan đến q trình phân phối thuốc phải có trách nhiệm bảo
đảm thực hiện việc truy lại này.
g) Phải lựa chọn một cách thận trọng phương pháp vận chuyển, kể cả phương
tiện vận chuyển, có tính đến các điều kiện tại địa phương, khí hậu của vùng đó
và những biến đổi theo mùa đã biết. Đối với các thuốc có yêu cầu về kiểm soát

nhiệt độ, việc giao hàng phải được thực hiện phù hợp với điều kiện bảo quản và
vận chuyển yêu cầu, có thể bằng các phương tiện nhanh chóng nhất.
h) Phải xây dựng lịch giao hàng và thực hiện việc lên lịch trình đường đi, có
tính đến nhu cầu và điều kiện tại địa phương. Lịch giao hàng và lịch trình đường
đi phải khả thi và có hệ thống. Phải lưu ý số lượng thuốc giao không vượt quá
khả năng bảo quản của cơ sở nhận hàng.
i) Việc xếp hàng vào thùng và phương tiện vận chuyển phải thận trọng và có hệ
thống theo nguyên tắc dỡ trước/xếp sau để tiết kiệm thời gian khi dỡ hàng và
tránh hư hỏng hàng hố. Phải có các biện pháp bổ sung khi xếp, dỡ thùng hàng
cactông để bảo đảm không bị vỡ.
k) Không được nhận hoặc cung cấp sản phẩm đã hết hạn sử dụng, hoặc gần hết
hạn sử dụng để bảo đảm thuốc còn trong hạn sử dụng và bảo đảm chất lượng
khi đến tay người sử dụng.
Câu 20: Trình bày các quy định về nhân sự trong GSP
Phải có đủ số lượng nhân viên, có trình độ phù hợp, thường xuyên được
đào tạo về “Thực hành tốt bảo quản thuốc”, có kỹ năng chun
mơn
Các cán bộ chủ chốt có chức năng giám sát, kiểm tra, cần phải trung
thực, có những hiểu biết, kinh nghiệm cần thiết và phải có trình độ nghề
nghiệ.
Thủ kho
- Phải là người có trình độ hiểu biết cần thiết về dược, về
nghiệp vụ bảo quản
- DSTH: cơ sở sản xuất, bán buôn thuốc tân dược lương
dược/DSTH: cơ sở sản xuất, bán buôn thuốc y học cổ truyền, dược
liệu


-

Thủ kho thuốc gây nghiện và thuốc hướng tâm thần phải đáp ứng
được đúng các qui định của pháp luật có liên quan
Phải thường xuyên được đào tạo cập nhật những qui định mới của
nhà nước về bảo quản, quản lý thuốc, các phương pháp, tiến bộ
khoa học kỹ thuật được áp dụng trong bảo quản thuốc

Câu 21: Các điều kiện bảo quản trong kho GSP
Nếu trên nhãn không ghi rõ điều kiện bảo quản, thì bảo quản ở điều kiện bình
thường( bảo quản trong điều kiện khơ, thống, và nhiệt độ từ 15-250C hoặc tuỳ
thuộcvào điều kiện khí hậu, nhiệt độ có thể lên đến 30 0C. Phải tránh ánh sáng
trựctiếp gay gắt, mùi từ bên ngoài vào và các dấu hiệu ô nhiễm khác)
Nếu trên nhãn ghi bảo quản ở nơi mát, đơng lạnh .... thì vận dụng các qui định
sau:
a- Nhiệt độ:
Kho lạnh:

Nhiệt độ không vượt quá 80C

Tủ lạnh:

Nhiệt độ trong khoảng 2-80C.

Kho đông lạnh:

Nhiệt độ không được vượt quá - 100C.

Kho mát:

Nhiệt độ trong khoảng 8-150C.

Kho nhiệt độ phòng: Nhiệt độ trong khoảng 15-25 0C, trong từng khoảng thời
gian nhiệt độ có thể lên đến 300C.
b- Độ ẩm: Các thuốc yêu cầu bảo quản tránh ẩm hoặc độ ẩm được kiểm soát
phải được bảo quản trong các khu vực mà nhiệt độ và độ ẩm tương đối được
duy trì trong giới hạn yêu cầu. Điều kiện bảo quản "khô" được hiểu là độẩm
tương đối không quá 70%.
Câu 22: . Mục đích của các nguyên tắc tiêu chuẩn thực hành tốt nhà thuốc
-

Đặt lợi ích người bệnh và sức khoẻ cộng đồng lên trên hết.
Cung cấp thuốc đảm bảo chất lượng kèm thông tin về thuốc, tư vấn thích
hợp cho người sử dụng và theo dõi việc sử dụng thuốc của họ.


-

Tham gia vào hoạt động tự điều trị, gồm cung cấp và tư vấn dùng thuốc,
tự điều trị triệu chứng các bệnh đơn giản
Góp phần đẩy mạnh việc kê đơn phù hợp, kinh tế và việc sử dụng thuốc
an toàn, hợp lý, có hiệu quả.

Câu 23: Cơ sở vật chất và thiết bị ở cơ sở bán lẻ thuốc
Diện tích tối thiểu là 10m2
Khu vực để trưng bày, bảo quản thuốc
Khu vực để người mua thuốc tiếp xúc và trao đổi thơng tin
Phịng ra lẻ các thuốc khơng cịn bao bì tiếp xúc trực tiếp với thuốc
Nơi rửa tay cho người bán và người mua
Phòng hoặc khu vực tư vấn riêng cho bệnh nhân và ghế cho người chờ
mua thuốc
Câu 24: SOP bán thuốc (kê đơn và không kê đơn)

SOP bán thuốc kê đơn:
* Mục đích: hướng dẫn bán và sử dụng thuốc theo đơn hợp lý, an toàn, hiệu
quả, đúng chun mơn.
1. Chào hỏi khách hàng, tìm hiểu các thông tin liên quan đến việc sử dụng
thuốc của khách hàng như bệnh gì, ai dùng thuốc, đã dùng lọai thuốc này chưa?
A.

2. Kiểm tra đơn thuốc:
- Nội dung đơn (theo qui chế), Cách ghi đơn (theo qui chế)
- Tên, chữ ký, dấu phòng khám/ bệnh viện (đối chiếu chữ ký mẫu nếu là đơn
thuốc gây nghiện)
3. Lựa chọn thuốc:
- Nếu đơn thuốc ghi theo tên quốc tế: lựa chọn thuốc theo nhu cầu và khả năng
kinh tế của khách hàng.
- Nếu đơn thuốc ghi theo tên biệt dược: lựa chọn thuốc đúng theo tên ghi trong
đơn, nếu khơng có thì thay thế thuốc kê trong đơn nếu thỏa mãn 5 điều kiện (4
cần _ 1 đủ: Đúng hóa chất, hàm lượng, nồng độ, dạng bào chế, người đổi thuốc
phải là DSĐH, được sự đồng ý của người mua)
4. Đóng gói lẻ thuốc theo đơn
- Cho thuốc vào bao gói lẻ của nhà thuốc, ghi rõ tên thuốc, nồng độ, hàm lượng,
dạng bào chế,


- Ghi vào đơn thuốc tên thuốc, số lượng đã thay thế (nếu có)
- Ghi rõ số lượng thuốc thuốc đã bán vào đơn
5. Hướng dẫn sử dụng thuốc theo đơn: Giải thích cho khách hàng về tác dụng,
chỉ định, chống chỉ định, tác dụng không mong muốn, liều lượng, cách dùng ,…
6. Lưu thông tin và số lượng: Ghi đầy đủ vào sổ chuyên môn với các thuốc gây
nghiện, hướng tâm thần, thuốc độc
7. Thu tiền, giao thuốc cho khách, cảm ơn!

SOP bán thuốc khơng kê đơn:
Mục đích: hướng dẫn nhân viên nhà thuốc thực hiện đúng các bước của
qui trình bán thuốc tư vấn hướng dẫn sử dụng thuốc khơng theo đơn
(OTC) một cách hợp lý, an tồn, hiệu quả và kinh tế cho khách hàng
1. Tiếp đón, chào hỏi khách hàng: Hỏi lý do mua thuốc mà khơng có đơn,
nếu thấy triệu chứng bệnh hoặc nhu cầu của khách hàng có liên quan đến
các thuốc phải kê đơn thì phải giải thích và thuyết phục khách hàng đến
khám và lấy đơn thuốc.
2. Tìm hiểu thơng tin về việc sử dụng thuốc củakhách hàng chia làm 2
trường hợp:
- Trường hợp thứ nhất: nếu khách hàng hỏi mua 1 loại thuốc cụ thể thì hỏi
xem:
+ Mua thuốc chữa bệnh gì hay triệu chứng bệnh gì?
+ Đối tượng dùng thuốc là ai (giới tính, tuổi, tình trạng sức khỏe, có đang
mắc bệnh mãn tính nào khơng? đang dùng thuốc gì? hiệu quả của thuốc
đó ra sao? có tác dụng khơng mong muốn?)
+ Hỏi khách hàng xem đã dùng loại thuốc mà khách hàng yêu cầu chưa?
hiệu quả thế nào?) Xác định xem việc tự chỉ định của khách hàng để tự
điều trị triệu chứng bệnh đó là Đ hay S.
- Trường hợp khách hàng hỏi mua thuốc để điều trị một số bệnh thơng
thường thì phải hỏi:
+ Ai dùng (tuổi, giới tính, tình trạng sức khỏe v.v) đang có triệu chứng gì,
biểu hiện ra sao, có mắc bệnh mãn tính gì khơng (tim mạch, tiểu đường)
đang dùng thuốc gì
+ Người bệnh đã dùng thuốc gì để trị bệnh đó, dùng như thế nào, hiệu
quả ra sao?
3. Tư vấn sử dụng thuốc cho bệnh nhân:
- Nếu việc sử dụng thuốc của bệnh nhân khơng đúng, khơng phù hợp thì
phải giải thích, tư vấn và hướng dẫn người mua chuyển sang dùng thuốc khác
đúng và phù hợp hơn, nếu cần thiết tư vấn cho họ đi khám và lấy đơn BS về

mua
B.
•


- Đưa ra lời khuyên về chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng. Nếu thấy trường
hợp bệnh đó thực sự khơng cần dùng thuốc thì tư vấn cho họ phương pháp
điều trị khác không dùng thuốc (dưỡng sinh, vật lý trị liệu, châm cứu …)
4. Lấy thuốc:
- Lấy thuốc khi khách hàng đã chọn
- Cho vào bao bì ra lẻ ghi rõ tên thuốc, dạng bào chế, nồng độ, hàm
lượng, liều dùng, cách dùng.
5. Hướng dẫn sử dụng: Hướng dẫn, giải thích rõ ràng, cụ thể về cơng dụng,
tác dụng, chống chỉ định, cách dùng của từng loại thuốc.
6. Giao thuốc cho khách, thu tiền, cảm ơn!
7. Hình thức lưu trữ:
- SOP này được lưu trữ dưới dạng văn bản và phần mềm vi tính.
- Bộ phận lưu trữ gồm DS phụ trách nhà thuốc và các nhân viên bán
thuốc./.