Phát triển nông lâm kết hợp ở huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ (Luận văn thạc sĩ)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

TRẦN THU HÀ

PHÁT TRIỂN NÔNG LÂM KẾT HỢP
Ở HUYỆN YÊN LẬP, TỈNH PHÚ THỌ

LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐỊA LÍ HỌC

THÁI NGUYÊN - 2015


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

TRẦN THU HÀ

PHÁT TRIỂN NÔNG LÂM KẾT HỢP
Ở HUYỆN YÊN LẬP, TỈNH PHÚ THỌ

Chuyên ngành: ĐỊA LÍ HỌC
Mã ngành: 60.31.05.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐỊA LÍ HỌC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN MINH TUỆ

THÁI NGUYÊN - 2015

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu, kết quả nghiên cứu trong luận văn này hoàn toàn trung thực và chưa
được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
Thái Nguyên, tháng 05 năm 2015
Học viên

Trần Thu Hà

i


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện luận văn "Phát triển nông lâm kết hợp ở
huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ" tôi đã nhận được nhiều sự hướng dẫn, giúp đỡ,
động viên, tôi xin được bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các cá nhân và
tập thể đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong học tập và nghiên cứu.
Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tình, chu đáo, đầy tinh thần
trách nhiệm của Cô giáo hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Minh Tuệ,
Trường Đại học sư phạm Hà Nội.
Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ, đóng góp nhiều ý kiến quý báu
của các thầy cô giáo, đặc biệt là các thầy cô giáo trong Trường Đại học Sư
phạm Thái Nguyên.
Tôi xin trân trọng cảm ơn các cơ quan: Chi cục Thống kê huyện Yên
Lập, Phòng Nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Yên Lập, Phòng Tài
chính - Kế hoạch huyện Yên Lập, Ủy ban Nhân dân huyện Yên Lập, tỉnh Phú
Thọ đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi về mọi mặt trong quá trình thực hiện luận
văn này.
Xin cảm ơn sự giúp đỡ, chia sẻ của gia đình, đồng nghiệp và bạn bè để
tôi có thể khắc phục được khó khăn, có thêm nhiều thuận lợi trong học tập và

nghiên cứu!
Xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, tháng 05 năm 2015
Tác giả luận văn

Trần Thu Hà

ii


MỤC LỤC
Trang bìa phụ
Lời cam đoan ..................................................................................................................... i
Lời cảm ơn........................................................................................................................ ii
Mục lục ............................................................................................................................ iii
Danh mục viết tắt ............................................................................................................. iv
Danh mục các bảng, các hình ............................................................................................ v
Danh mục bản đồ ............................................................................................................ vi

MỞ ĐẦU........................................................................................................ 1
1. Lý do chọn đề tài......................................................................................... 1
2. Lịch sử nghiên cứu đề tài............................................................................. 2
3. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài...................................................................... 4
5. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu ...................................................... 5
6. Những đóng góp chính của luận văn............................................................ 7
7. Cấu trúc đề tài ............................................................................................. 7
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN
NÔNG LÂM NGHIỆP VÀ NÔNG LÂM KẾT HỢP .................................. 8
1.1. Cơ sở lí luận ............................................................................................. 8

1.1.1. Về phát triển nông, lâm nghiệp .............................................................. 8
1.1.1.1. Khái niệm ........................................................................................... 8
1.1.1.2. Đặc điểm ............................................................................................ 9
1.1.1.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố nông, lâm nghiệp..... 13
1.1.2. Về nông lâm kết hợp ........................................................................... 19
1.1.2.1. Khái niệm ......................................................................................... 19
1.1.2.2. Đặc điểm của NLKH ........................................................................ 20
1.1.2.3. Vai trò của NLKH ............................................................................ 22
1.1.2.4. Các điều kiện ảnh hưởng đến phát triển NLKH ................................ 25
1.1.2.5. Các hệ canh tác NLKH ..................................................................... 28
1.2. Cơ sở thực tiễn ....................................................................................... 30
1.2.1. Phát triển NLKH ở vùng Trung du và miền núi phía Bắc .................... 30
1.2.1.1. Các đặc điểm chính của phát triển NLKH ở vùng Trung du và miền
núi phía Bắc .................................................................................................. 30

iii


1.2.1.2. Tính chất của NLKH ở trung du miền núi phía Bắc .......................... 32
1.2.2. Phát triển NLKH ở tỉnh Phú Thọ ......................................................... 34
Tiểu kết chương 1 ......................................................................................... 36
CHƯƠNG 2. CÁC ĐIỀU KIỆN PHÁT TRIỂN NÔNG LÂM KẾT
HỢP Ở HUYỆN YÊN LẬP, TỈNH PHÚ THỌ.......................................... 37
2.1. Vị trí địa lý, phạm vi lãnh thổ ................................................................. 37
2.2. Tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên.......................................................... 38
2.2.1. Địa hình ............................................................................................... 38
2.2.2. Đất....................................................................................................... 39
2.2.3. Khí hậu và nguồn nước ........................................................................ 41
2.2.4. Sinh vật ............................................................................................... 43
2.2.5. Khoáng sản.......................................................................................... 43

2.3. Kinh tế xã hội ......................................................................................... 43
2.3.1. Dân cư, dân tộc, nguồn lao động.......................................................... 43
2.3.2. Cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật.................................................. 46
2.3.3. Đường lối chính sách........................................................................... 47
2.3.4. Vốn đầu tư........................................................................................... 48
2.3.5 Các điều kiện khác ............................................................................... 48
2.4. Đánh giá chung....................................................................................... 49
Tiểu kết chương 2 ......................................................................................... 51
CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NÔNG LÂM KẾT HỢP
Ở HUYỆN YÊN LẬP, TỈNH PHÚ THỌ ................................................... 52
3.1. Khái quát chung ..................................................................................... 52
3.1.1. Vai trò của nông – lâm – thủy sản trong nền kinh tế huyện Yên Lập,
tỉnh Phú Thọ.................................................................................................. 52
3.1.2. GTSX và cơ cấu GTSX nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản............... 54
3.2. NLKH ở huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ. ................................................. 66
3.2.1. Hình thức NLKH chủ yếu ở huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ ................. 66
3.2.1.1. Hệ canh tác nông lâm ....................................................................... 67
3.2.1.2. Hệ canh tác nông lâm ngư ................................................................ 67
3.2.1.3. Hệ canh tác lâm nông ....................................................................... 68

iv


3.2.1.4. Hệ canh tác lâm súc .......................................................................... 68
3.2.2. Các mô hình NLKH............................................................................. 68
3.2.2.1. NLKH vùng đồi và trung du ............................................................. 68
3.2.2.2. NLKH vùng đồng bằng .................................................................... 74
3.2.3. Đánh giá hiệu quả của việc phát triển NLKH ở huyện Yên Lập, tỉnh
Phú Thọ......................................................................................................... 78
3.2.3.1. Ưu điểm............................................................................................ 78

3.2.3.2. Hạn chế ............................................................................................ 79
3.2.4. Xu hướng phát triển NLKH ở huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ............... 80
Tiểu kết chương 3 ......................................................................................... 81
CHƯƠNG 4. ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NÔNG
LÂM KẾT HỢP Ở HUYỆN YÊN LẬP, TỈNH PHÚ THỌ....................... 82
4.1. Quan điểm, mục tiêu và định hướng phát triển ....................................... 82
4.1.1. Quan điểm ........................................................................................... 82
4.1.2. Mục tiêu phát triển NLKH ở huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ đến năm 2020... 84
4.1.2.1. Những căn cứ để hình thành các mục tiêu......................................... 84
4.1.2.2. Các chỉ tiêu....................................................................................... 85
4.1.3. Định hướng phát triển.......................................................................... 86
4.2. Các giải pháp phát triển NLKH ở huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ ............ 90
4.2.1. Lựa chọn mô hình NLKH phù hợp và hiệu quả ................................... 90
4.2.2. Tổ chức các nguồn lực cho phát triển NLKH....................................... 90
4.2.2.1. Quy hoạch ........................................................................................ 90
4.2.2.2. Giải pháp về đất đai .......................................................................... 91
4.2.2.3. Giải pháp về vốn............................................................................... 91
4.2.2.4. Giải pháp về khoa học công nghệ ..................................................... 92
4.2.2.5. Nâng cao trình độ quản lý sản xuất kinh doanh phù hợp với phát
triển NLKH ................................................................................................... 94
4.2.2.6. Phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm ............................................. 94
Tiểu kết chương 4 ......................................................................................... 95
KẾT LUẬN.................................................................................................. 96
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................... 98

v


DANH MỤC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
STT

Chữ viết tắt

Viết đầy đủ

1

GTSX

Giá trị sản xuất

2

GTTT

Giá trị tăng thêm

3

ICRAF

Trung tâm nông lâm thế giới

4

NLKH

Nông lâm kết hợp

5

RVAC

Rừng vườn ao chuồng

6

UBND

Ủy ban nhân dân

7

VAC

Vườn ao chuồng

8

VAR

Vườn ao rừng

9

VCR

Vườn chuồng rừng

iv

DANH MỤC CÁC BẢNG, CÁC HÌNH
Trang

Bảng 2.1. Diện tích và các đơn vị hành chính huyện Yên Lập ........................ 38
Bảng 2.2. Hiện trạng sử dụng đất huyện Yên Lập năm 2013 ......................... 40
Bảng 2.3. Khí hậu huyện Yên Lập giai đoạn 2000 – 2010 ............................. 41
Bảng 2.4. Quy mô dân số phân theo thành thị, nông thôn huyện Yên Lập
2005 - 2013 ................................................................................... 44
Bảng 2.5. Mật độ dân số theo các đơn vị hành chính huyện Yên Lập (tính
đến 31/12/2013) ............................................................................ 44
Bảng 2.6. Tỷ suất sinh thô, tỷ suất chết thô, tỷ suất tăng tự nhiên của dân số
huyện Yên Lập 2005 - 2013 .......................................................... 45
Bảng 3.1. Giá trị tăng thêm trên địa bàn huyện Yên Lập theo giá thực tế
2005 – 2013 .................................................................................. 53
Bảng 3.2. Giá trị sản xuất và cơ cấu ngành nông – lâm – thủy sản huyện
Yên Lập 2005 – 2013 .................................................................... 55
Bảng 3.3. Diện tích và cơ cấu diện tích các loại cây trồng huyện Yên Lập
2005 – 2013 .................................................................................. 56
Bảng 3.4. Diện tích, năng suất, sản lượng cây lương thực huyện Yên Lập
2005-2013 ..................................................................................... 57
Bảng 3.5. Diện tích, năng suất, sản lượng cây rau đậu huyện Yên Lập 2005-2013 58
Bảng 3.6. Diện tích, năng suất, sản lượng cây công nghiệp hàng năm huyện
Yên Lập 2005 – 2013 .................................................................... 59
Bảng 3.7. Diện tích, năng suất, sản lượng cây công nghiệp lâu năm huyện
Yên Lập 2005-2013 ...................................................................... 60
Bảng 3.8. Diện tích, sản lượng cây ăn quả chủ yếu Yên Lập 2005 – 2013 ..... 60
Bảng 3.9. Kết quả ngành chăn nuôi huyện Yên Lập 2005-2013 .................... 62
Bảng 3.10. Các sản phẩm lâm nghiệp chủ yếu huyện Yên Lập 2005 – 2013 . 63

Bảng 3.11. Diện tích, sản lượng thủy sản chủ yếu huyện Yên Lập 2005 – 2013 . 65
Hình 3.1. Cơ cấu giá trị tăng thêm huyện Yên Lập phân theo ngành kinh tế
qua các năm ................................................................................52
Hình 3.2. Giá trị sản xuất các ngành nông lâm thủy sản huyện Yên Lập qua
các năm .......................................................................................54

v


DANH MỤC BẢN ĐỒ
1. Bản đồ hành chính huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ
2. Bản đồ dân cư huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ
3. Bản đồ nông nghiệp huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ
4. Bản đồ nông lâm kết hợp huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ

vi


Luận văn đầy đủ ở file: Luận văn full