Đánh giá các tác động của người dân địa phương đến tài nguyên rừng tại Khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa Phượng Hoàng huyện Võ Nhai tỉnh Thái Nguyên. (Khóa luận tốt nghiệp)

ĐẠI HỌC THÁIi NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGUYỄN VIẾT DOANH
Đề tài:
ĐÁNH GIÁ CÁC TÁC ĐỘNG CỦA NGƢỜI DÂN ĐỊA PHƢƠNG ĐẾN
TÀI NGUYÊN RỪNG TẠI KHU BẢO TỒN THIÊN NHIÊN THẦN SAPHƢỢNG HOÀNG, HUYỆN VÕ NHAI, TỈNH THÁI NGUYÊN

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo

:Chính quy

Chuyên ngành

: Quản lý tài nguyên rừng

Lớp

: LT- QLTNR K11

Khoa

: Lâm nghiệp

Khóa học

:2014 - 2016

Thái Nguyên - năm 2016

ii NGUYÊN
ĐẠI HỌC THÁI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGUYỄN VIẾT DOANH
Đề tài:
ĐÁNH GIÁ CÁC TÁC ĐỘNG CỦA NGƢỜI DÂN ĐỊA PHƢƠNG ĐẾN
TÀI NGUYÊN RỪNG TẠI KHU BẢO TỒN THIÊN NHIÊN THẦN SAPHƢỢNG HOÀNG, HUYỆN VÕ NHAI, TỈNH THÁI NGUYÊN

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo

:Chính quy

Chuyên ngành

: Quản lý tài nguyên rừng

Lớp

: LT- QLTNR K11

Khoa

: Lâm nghiệp

Khóa học

:2014 - 2016

Giảng viên hƣớng dẫn TS: NGUYỄN THỊ THU HOÀN

Thái Nguyên – năm 2016


i
LỜI CẢM ƠN
Trƣớc tiên tôi xin đƣợc gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới các thầy cô
giáo trong trƣờng Đại học Nông Lâm - Đại học Thái Nguyên nói chung và
các thầy cô giáo trong khoa Lâm nghiệp nói riêng đã tận tình giảng dạy,
truyền đạt cho tôi những kiến thức, kinh nghiệm quý báu trong suốt thời gian
qua.
Đặc biệt tôi xin gửi lời cảm ơn tới cô TS.Nguyễn Thị Thu Hoàn, cô đã
tận tình giúp đỡ, trực tiếp chỉ bảo, hƣớng dẫn tôi trong suốt quá trình làm
khóa luận tốt nghiệp. Trong quá trình làm việc với cô, tôi không ngừng tiếp
thu kiến thức bổ ích mà còn học tập đƣợc tinh thần làm việc, thái độ nghiên
cứu khoa học nghiêm túc, hiệu quả, đây là những điều rất cần thiết cho tôi
trong quá trình học tập và làm việc sau này.
Sau cùng tôi xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, bạn bè đã động viên, góp ý
và dúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành khóa luận tốt
nghiệp.
Do thời gian hoàn thành khóa luận có giới hạn, chắc chắn rằng khóa luận
không tránh khỏi những thiếu sót nên tôi rất mong đƣợc sự góp ý kiến của
quý thầy cô và các bạn để khóa luận tốt nghiệp của tôi đƣợc hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Thái Nguyên, tháng 5 năm 2016
Sinh viên thực hiện

Nguyễn Viết Doanh


ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của bản thân tôi.
Các số liệu và kết quả nghiên cứu là quá trình điều tra trên thực địa hoàn toàn trung
thực, chƣa công bố trên các tài liệu, nếu có gì sai tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm.
Thái Nguyên ngày 4 tháng 6 năm 2016
XÁC NHẬN CỦA GVHD

XAC NHẬN CỦA GVPB

Ngƣời cam đoan

Đồng ý cho bảo vệ kết quả
trƣớc Hội đồng khoa học!

Nguyễn Viết Doanh


iii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Hiện trạng rừng khu BTTN Thần Sa - Phƣợng hoàng ................... 12
Bảng 2.2: Thống kê số hộ nghèo năm 2015 của các xã nằm trong KBTTN .. 14
Bảng 4.1 : Diện tích canh tác lúa nƣớc trung bình của các hộ điều tra .......... 26
Bảng 4.2 : Diện tích trồng hoa màu trung bình của các hộ điều tra ............... 27
Bảng 4.3: Số lƣợng chăn nuôi trung bình của các hộ điều tra ........................ 28
Bảng 4.4 : Cơ cấu thu nhập của ngƣời dân tại khu vực điều tra ..................... 29
Bảng 4.5: Cơ cấu chi phí của các nhóm hộ tại khu vực điều tra .................... 31

Bảng 4.6: Thống kê diện giao khoán bảo vệ rừng của khu bảo tồn................ 32
Bảng 4.7: Mức độ đốt nƣơng làm rẫy của các hộ gia đình ............................. 35
Bảng 4.8: Mức độ khai thác gỗ của các hộ gia đình ....................................... 36
Bảng 4.9 : Loài thực vật nơi khai thác của các hộ gia đình ............................ 37
Bảng 4.10: Mức độ khai thác củi của các hộ gia đình .................................... 39
Bảng 4.11 : Loài, nơi khai thác và mục đích khai thác của các hộ ................. 40
Bảng 4.12 : Mức độ khai thác lâm sản ngoài gỗ của các hộ gia đình ............. 41
Bảng 4.13: Tên loài, nơi khai thác và mục đích khai thác .............................. 42
Bảng 4.14 : Tên loài, số lƣợng, động vật rừng bị các hộ khai thác ................ 43
Bảng 4.15 : Mức độ chăn thả gia súc của các hộ gia đình .............................. 44
Bảng 4.16 : Tổng hợp mức độ tác động của các hộ gia đình .......................... 45


iv
DANH MỤC HÌNH VẼ
Hình 2.1: Bản đồ Khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phƣợng Hoàng ........... 10
Hình 4.1: Biểu đồ thể hiện mức độ khai thác gỗ của các hộ gia đình ............ 37
Hình 4.2: Biểu đồ thể hiện mức độ khai thác củi của các hộ gia đình............ 39
Hình 4.3: Biểu đồ thể hiện mức độ khai thác lâm sản ngoài gỗ của các hộ ... 42
Hình 4.4: Biểu đồ tỉ trọng của các hình thức tác động ................................... 45
Hình 4.5: Biểu đồ thu nhập từ việc tác động vào TNR của các hộ................. 46


v
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
VQG

Vƣờn quốc gia

KBTTN

Khu bảo tồn thiên nhiên

TNR

Tài nguyên rừng

ĐDSH

Đa dạng sinh học

LSNG

Lâm sản ngời gỗ

THCS

Trung học cơ sở

SXNN

Sản xuất nông nghiệp

SXLN

Sản xuất lâm nghiệp

KNBVR

Khoanh nuôi bảo vệ rừng

KNTS

Khoanh nuôi tái sinh

ĐNLR

Đốt nƣơng làm rẫy

KTGTB

Khai thác gỗ trung bình

KTCTB

Khai thác củi trung bình


vi
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ..............................................................................................................i
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... ii
DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................ iii
DANH MỤC HÌNH VẼ .............................................................................................iv
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .........................................................................v
MỤC LỤC ..................................................................................................................vi
Phần 1: MỞ ĐẦU........................................................................................................1
1.1. Đặt vấn đề ........................................................................................................1
1.2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................2
1.3. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................3

1.4. Ý nghĩa của đề tài ............................................................................................3
1.4.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học ........................................3
1.4.2. Ý nghĩa trong thực tiễn .............................................................................3
Phần 2: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ......................................................................4
2.1. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nƣớc ......................................................4
2.1.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới ...........................................................4
2.2.2. Trong nƣớc ...............................................................................................6
2.3. Tình hình kinh tế xã hội khu vực nghiên cứu ..................................................9
2.3.1 Điều kiện tự nhiên .....................................................................................9
2.3.2. Địa hình, địa chất, thổ nhƣỡng ...............................................................10
2.3.3. Khí hậu thủy văn ....................................................................................11
2.3.4. Nhận xét chung .......................................................................................18
Phần 3: ĐỐI TƢỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀPHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.... 20
3.1. Đối tƣợng, phạm vi và địa điểm nghiên cứu .................................................20
3.2. Nội dung nghiên cứu......................................................................................20
3.3. Phƣơng pháp nghiên cứu ...............................................................................20
3.3.1. Nghiên cứu tài liệu thứ cấp có liên quan đến nội dung nghiên cứu .......20
3.3.2. Xác định và lựa chọn địa điểm nghiên cứu ............................................21


vii
PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ........................................23
4.1. Hiện trạng công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng tại khu bảo tồn thiên
nhiên Thần Sa - Phƣợng Hoàng ............................................................................23
4.1.1. Công tác tuyên truyền và các hoạt động bảo tồn thiên nhiên .................23
4.1.2. Công tác tuần tra bảo vệ rừng .................................................................24
4.1.3. Công tác phòng cháy chữa cháy rừng (PCCC) ......................................24
4.1.4. Công tác khoán bảo vệ rừng ...................................................................25
4.1.5. Công tác Thanh Tra - Pháp Chế, giải quyết khíu nại tố cáo...................25
4.2. Phân tích kinh tế hộ gia đình tại khu vực nghiên cứu ..................................26

4.2.1 Đặc điểm chung .......................................................................................26
4.2.2. Cơ cấu sản xuất .......................................................................................26
4.2.3. Cơ cấu kinh tế .........................................................................................29
4.2.4. Một số nhận xét và đánh giá về kinh tế hộ gia đình nhằm làm cơ sở cho
đề xuất các giải pháp ........................................................................................32
4.3. Các hình thức và mức độ tác động của ngƣời dân địa phƣơng đến khu bảo
tồn thiên nhiên Thần Sa - Phƣợng Hoàng .............................................................32
4.3.1. Các tác động tích cực của ngƣời dân trong công tác quản lý bảo vệ TNR
tại KBTTN Thần Sa - Phƣợng Hoàng ..............................................................32
4.3.2. Nguyên nhân của các tác động tích cực của ngƣời dân trong công tác
quản lý bảo vệ TNR ..........................................................................................33
4.3.3. Các hình thức và mức độ tác động bất lợi của ngƣời dân tới tài nguyên
rừng tại khu vực nghiên cứu .............................................................................35
4.4. Các nguyên nhân dẫn đến tác động bất lợi của ngƣời dân tới TNR tại khu
bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phƣợng Hoàng ......................................................46
4.4.1.Các nguyên nhân về kinh tế.....................................................................46
4.4.2. Các nguyên nhân về xã hội .....................................................................47
4.5. Đề xuất các giải pháp nhằm phát huy tác động tích cực và hạn chế các tác
động bất lợi của ngƣời dân tới tài nguyên rừng tại khu bảo tồn thiên nhiên Thần
Sa - Phƣợng hoàng ................................................................................................49


viii
4.5.1. Tăng thu nhập qua đa dạng hoá các nguồn thu từ TNR và tạo cơ hội việc
làm cho ngƣời dân ............................................................................................50
4.5.2. Xây dựng mô hình vƣờn hộ, nâng cao thu nhập từ diện tích vƣờn hộ
gia đình ................................................................................................. 51
4.5.3. Hỗ trợ thị trƣờng .....................................................................................51
4.5.4. Hỗ trợ tín dụng .......................................................................................52
4.5.5. Xây dựng hệ thống thuỷ lợi, đƣờng giao thông......................................52

4.5.6. Đẩy mạnh công tác thông tin và tuyên truyền ........................................53
PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...........................................................54
5.1. Kết luận ..........................................................................................................54
5.2. Tồn tại ............................................................................................................55
5.3. Khuyến nghị ...................................................................................................55
TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................57


Khóa luận đầy đủ ở file: Khóa luận full