Ảnh hưởng của sự phát triển đô thị đến sử dụng đất nông nghiệp và đời sống người dân tại phường Phùng Chí Kiên thành Phố Bắc Kạn tỉnh Bắc Kạn Năm 2010 2015. (Khóa luận tốt nghiệp)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
-----------0o0----------

NGUYỄN THỊ KIỀU

Tên đề tài:
ẢNH HƢỞNG CỦA SỰ PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ ĐẾN SỬ DỤNG ĐẤT NÔNG
NGHIỆP VÀ ĐỜI SỐNG NGƢỜI DÂN PHƢỜNG PHÙNG CHÍ KIÊN,
THÀNH PHỐ BẮC KẠN, TỈNH BẮC KẠN GIAI ĐOẠN 2010 – 2015

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo

: Chính quy

Chuyên ngành

: Địa chính môi trƣờng

Khoa

: Quản lý Tài nguyên

Khóa học

: 2012 - 2016

Thái Nguyên, năm 2016

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
-----------0o0----------

NGUYỄN THỊ KIỀU
Tên đề tài:
ẢNH HƢỞNG CỦA SỰ PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ ĐẾN SỬ DỤNG ĐẤT NÔNG
NGHIỆP VÀ ĐỜI SỐNG NGƢỜI DÂN PHƢỜNG PHÙNG CHÍ KIÊN,
THÀNH PHỐ BẮC KẠN, TỈNH BẮC KẠN GIAI ĐOẠN 2010 – 2015

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo

: Chính quy

Chuyên ngành

: Địa chính môi trƣờng

Lớp

: K44 - ĐCMT

Khoa

: Quản lý Tài Nguyên

Khóa học

: 2012 - 2016

Giảng viên hƣớng dẫn

: GS TS. Nguyễn Thế Đặng

Thái Nguyên, năm 2016


LỜI CẢM ƠN
Thực tập tốt nghiệp là giai đoạn hết sức quan trọng trong toàn bộ quá trình học
tập, rèn luyện của mỗi sinh viên. Với phương châm “học đi đôi với hành, lý thuyết
gắn liền với thực tiễn”, thực tập tốt nghiệp sẽ giúp cho sinh viên củng cố và hệ
thống hóa lại toàn bộ kiến thức đã học, áp dụng một cách sáng tạo, linh hoạt vào
thực tế nhằm nâng cao năng lực chuyên môn để sau khi ra trường có thể đáp ứng
được nhu cầu của xã hội.
Được sự nhất trí của BGH nhà trường, BCN khoa Quản lí tài nguyên em đã
tiến hành thực hiện đề tài: ““Ảnh hưởng của sự phát triển đô thị đến sử dụng đất
nông nghiệp và đời sống người dân tại Phường Phùng Chí Kiên , Thành Phố
Bắc Kạn, Tỉnh Bắc Kạn Năm 2010- 2015”.
Để hoàn thành khóa luận này, bên cạnh sự nỗ lực cố gắng của bản thân, em đã
nhận được rất nhiều sự giúp đỡ của thầy giáo hướng dẫn và cơ quan chủ quản. Em
xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến các thầy cô giáo trong khoa Quản lí tài
nguyên và các thầy cô giáo trong trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên. Em xin
chân thành cảm ơn UBND phường Phùng Chí Kiên, Phòng TN & MT thành phố
Bắc Kan và các hộ nông dân trên đ ịa bàn phường Phùng Chí Kiên đã giúp đỡ , tạo
điề u kiê ̣n thuâ ̣n lơ ̣i cho em trong quá trin
̀ h thu thâ ̣p thông tin để thực hiê ̣n khóa lu ận
này. Đặc biệt em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới thầy giáo GS.TS. Nguyễn Thế

Đặng đã chỉ bảo và hướng dẫn em trong quá trình nghiên cứu.
Do thời gian có hạn, kinh nghiệm và trình độ của bản thân còn hạn chế nên
khóa luận tốt nghiệp của em không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận
được những ý kiến đóng góp ý của các thầy cô và các bạn để đề tài của em được
hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Bắc Kan, ngày

tháng

năm 2016

Sinh viên
Nguyễn Thị Kiều


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2. 1: Dân số đô thị và tỉ lệ % dân số sống ở khu vực đô thị năm 1970, 1990 và
2025 .............................................................................................................................7
Bảng 2. 2: Dân số đô thị ở các nước kinh tế phát triển qua các năm ..........................8
Bảng 4. 1: Hiện trạng dân số, lao động năm 2010 ....................................................21
Bảng 4. 2: Hiện trạng sử dụng đất Phường Phùng Chí Kiên năm 2015 ...................24
Bảng 4. 3: Tình hình biến động đất đai của phường Phùng Chí Kiên từ năm 2010
đến năm 2015 ............................................................................................................31
Bảng 4. 4: Diện tích, cơ cấu đất nông nghiệp đến năm 2015 ...................................34
Bảng 4. 5: Một số thông tin cơ bản về các chủ hộ điều tra .......................................37
Bảng 4. 6: Thu nhập bình quân của hộ dân từ 2010 – 2015 .....................................38
Bảng 4. 7: Tình hình nghề nghiệp của hộ trong giai đoạn 2010 – 2015 ...................40

DANH MỤC HÌNH VÀ BIỂU ĐỒ
Hình 4. 1: Bản đồ sơ đồ vị trí phường Phùng Chí Kiên ............................................17
Hình 4. 2: Biểu đồ cơ cấu tổng diện tích của phường Phùng Chí Kiên 2015 ...........24
Hình 4. 3: Biểu đồ cột biến động các loại đất trong nhóm Nông nghiệp từ năm 2010
– 2015 phường Phùng Chí Kiên ................................................................................35
Hình 4. 4: Khung nghiên cứu sinh kế bền vững của người nông dân có đất nông
nghiệp bị thu hồi........................................................................................................36
Hình 4. 5: Biểu đồ thu nhập các ngành nghề trong tổng thu nhập bình quân năm
2010 và 2015 (tổng hợp từ 50 hộ dân phường Phùng Chí Kiên) ..............................39
Hình 4. 6: Cơ cấu nghề nghiệp của các hộ trong giai đoạn 2010 – 2015 .................41
Hình 4. 7: Tỷ lệ sử dụng tiền bồi thường vào các mục đích .....................................44


DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU VIẾT TẮT

Kí hiệu

Tên viết tắt

CNH

Công nghiê ̣p hoá

ĐTH

Đô thị hoá

HĐH

Hiê ̣n đa ̣i hoá

TN&MT

Tài nguyên và môi trường

KD – DV

Kinh doanh - dịch vụ

KT – XH

Kinh tế - xã hô ̣i

SXKD

Sản xuất kinh doanh

SXNN

Sản xuất nông nghiê ̣p

TTCN

Tiể u thủ công nghiê ̣p

UBND

Uỷ ban nhân dân

XHCN

Xã hô ̣i chủ nghĩa

PTĐT

Phát triển đô thị

GPMB

Giải phóng mặt bằng


MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG BIỂU
DANH MỤC HÌNH ẢNH VÀ BIỂU ĐỒ
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Phần 1: MỞ ĐẦU...................................................................................................................... 1
1.1. Đặt vấn đề ............................................................................................................1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ............................................................................3
1.2.1. Mục tiêu tổng quát ............................................................................................3
1.2.2. Mục tiêu cụ thể ..................................................................................................3
1.3. Ý nghĩa của đề tài .................................................................................................3
Phần 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU....................................................................................... 4
2.1. Cơ sở khoa học của đề tài ...................................................................................4
2.1.1. Cơ sở pháp lý ....................................................................................................4
2.1.2. Cơ sở lý luận và thực tiễn .................................................................................4
2.2. Thực tiễn đô thị hóa .............................................................................................6
2.2.1. Tình hình đô thị hóa trên thế giới......................................................................7
2.2.2. Đô thị hóa ở một số nước phát triển trên Thế giới ............................................7
2.2.3. Quá trình đô thị hóa ở Việt Nam .......................................................................9

2.3. Nghiên cứu trong và ngoài nước về đô thị hoá và tác động của nó đến đất đai và
đời sống con người ....................................................................................................10
Phần 3: ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............ 13
3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................13
3.1.1. Đối tượng nghiên cứu......................................................................................13
3.1.2. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................13
3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành .........................................................................13
3.3. Nội dung nghiên cứu ..........................................................................................13
3.4. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................14
3.4.1. Phương pháp điều tra thu thập tài liệu, số liệu ................................................14
3.4.2. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu ...............................................................15


3.4.3. Phương pháp xử lý số liệu ...............................................................................15
Phần 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................................................. 16
4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội ......................................................................16
4.1.1. Điều kiện tự nhiên ...........................................................................................16
4.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ................................................................................19
4.2. Tình hình sử dụng đất và quản lý đất đai của phường Phùng Chí Kiên ............24
4.2.1. Tình hình sử dụng đất của phường Phùng Chí Kiên .......................................24
4.2.2. Thực trạng tình hình quản lý đất đai tại phường Phùng Chí Kiên ..................27
4.3. Đánh giá ảnh hưởng của sự phát triển đô thị tới công tác quản lí đất đai trên địa
bàn phường Phùng Chí Kiên, thành phố Bắc Kan, tỉnh Bắc Kan .............................30
4.3.1. Đánh giá ảnh hưởng của sự phát triển đô thị tới quản lí đất đai tại phướng
Phùng Chí Kiên .........................................................................................................30
4.3.2. Đánh giá ảnh hưởng của sự phát triển đô thị tới biến động sử dụng đất và tình
hình sử dụng đất nông nghiệp ...................................................................................31
4.4. Đánh giá ảnh hưởng của sự phát triển đô thị tới đời sống của người dân trên địa
bàn Phường Phùng Chí Kiên, Thành phố Bắc Kạn, tỉnh Bắc Kạn ...........................36
4.4.1. Ảnh hưởng của sự phát triển đô thị đến thu nhập và việc làm của người dân 36

4.4.2. Ảnh hưởng của sự phát triển đô thị đến đời sống xã hội của người dân ........43
4.5. Đánh giá sự ảnh hưởng của đô thị hóa tới đời sống kinh tế – xã hội của các hộ
thông qua các câu hỏi định tính.................................................................................45
4.5.1. Đánh giá chung tác động của đô thị hóa tới sản xuất nông nghiệp và đời sống
của hộ nông dân mất đất nông nghiệp trên địa bàn phường Phùng Chí Kiên .. Error!
Bookmark not defined.
4.5.1. Tác động tích cực .............................................................................................47
4.5.2 Tác động tiêu cực ..............................................................................................47
4.6. Một số giải pháp nâng cao đời sống kinh tế hộ, tăng cường vai trò quản lý nhà nước
trong quá trình đô thị hóa tại phường Phùng Chí Kiên .............................................48
4.6.1. Những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao đời sống kinh tế hộ nông dân bị mất
đất nông nghiệp trong khu vực đô thị hóa.................................................................48


4.6.2. Một số giải pháp cơ bản nhằm tăng cường vai trò quản lý của Nhà nước đối
với đất đai trong quá trình đô thị hóa ở phường Phùng Chí Kiên .............................51
Phần 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................. 56
5.1. Kết luận ..............................................................................................................56
5.2 Kiến nghị .............................................................................................................56
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................... 58


Phần 1
MỞ ĐẦU
1.1. Đặt vấn đề
Đất đai là nguồn tài nguyên vô cùng quý giá và có tầm quan trọng rất lớn đối
với đời sống con người và xã hội, là sản phẩm của sự tác động đồng thời của nhiều
yếu tố tự nhiên và kinh tế xã hội. Đất là nơi diễn ra các hoạt động sống, là tư liệu
sản xuất đặc biệt, là đối tượng của các mối quan hệ sản xuất trong các lĩnh vực sử
dụng đất đai. Nó giữ vai trò rất quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội. Đất đai

còn là địa điểm, là nền tảng, là cơ sở cho mọi hoạt động phát triển kinh tế xã hội của
đất nước.
Ngày nay, xã hội phát triển, dân số tăng nhanh kéo theo những đòi hỏi ngày
càng tăng về lương thực và thực phẩm, chỗ ở cũng như các nhu cầu về văn hóa, xã
hội. Con người đã tìm mọi cách để khai thác đất đai nhằm thỏa mãn những nhu cầu
ngày càng tăng đó. Các hoạt động ấy đã làm cho diện tích đất nông nghiệp vốn có
hạn về diện tích ngày càng bị thu hẹp, đồng thời làm giảm độ màu mỡ và giảm tính
bền vững trong sử dụng đất. Ngoài ra, với quá trình đô thị hoá làm cho quỹ đất nông
nghiệp ngày càng giảm, trong khi khả năng khai hoang đất mới và các loại đất khác
chuyển sang đất nông nghiệp lại rất hạn chế. Do vậy, ảnh hưởng của đô thị hóa đến
quỹ đất nông nghiệp là rất lớn, để sử dụng quỹ đất hợp lý theo quan điểm về sinh
thái và phát triển bền vững đang trở thành vấn đề mang tính chất toàn cầu, được các
nhà khoa học trên thế giới đăc biệt quan tâm. Đối với một nước có nền kinh tế nông
nghiệp là chủ yếu như ở Việt Nam, nghiên cứu, đánh giá ảnh hưởng của sự phát
triển đô thị đến sử dụng đất nông nghiệp và đời sống người dân càng trở nên cần
thiết hơn bao giờ hết.
Phường Phùng Chí Kiên ,Thành phố Bắc Kạn, Tỉnh Bắc Kạn là thị trấn ở
miền núi phía Đông Bắc nước ta, đang trong quá trình đô thị hoá, công nghiệp hoá
và hiện đại hoá với tốc độ nhanh. Quá trình phát triển đô thị diễn ra trên bình diện


Khóa luận đầy đủ ở file: Khóa luận full