Đánh giá công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai giai đoạn 2015 2016 trên địa bàn thành phố Lai Châu. (Khóa luận tốt nghiệp)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGUYỄN THÙY TRANG
Tên đề tài:
ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP, KHIẾU NẠI,
TỐ CÁO VỀ ĐẤT ĐAI GIAI ĐOẠN 2014 - 2015 TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ LAI CHÂU

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo
Chun ngành
Khoa
Khóa học

: Chính quy
: Quản lý Đất đai
: Quản lý Tài nguyên
: 2012 - 2016

THÁI NGUYÊN - 2016


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGUYỄN THÙY TRANG
Tên đề tài:
ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP, KHIẾU NẠI,
TỐ CÁO VỀ ĐẤT ĐAI GIAI ĐOẠN 2014 - 2015 TRÊN ĐỊA BÀN

THÀNH PHỐ LAI CHÂU

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo
: Chính quy
Chuyên ngành
: Quản lý Đất đai
Lớp
: K44 - QLĐĐ - N02
Khoa
: Quản lý Tài nguyên
Khóa học
: 2012 - 2016
Giảng viên hƣớng dẫn : TS. VŨ THỊ THANH THỦY

THÁI NGUYÊN – 2016


i
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập và rèn luyện tại trường Đại học Nông Lâm Thái
Nguyên. Được sự nhiệt tình giảng dạy của các thầy, các cơ trong trường nói chung,
trong khoa Quản lý Tài nguyên nói riêng đã trang bị cho em những kiến thức về cơ
bản về chuyên môn cũng như cuộc sống, tạo cho em hành trang vững chắc trong
công tác sau này.
Được sự đồng ý của Ban chủ nhiệm khoa Quản lý tài nguyên em đã tiến
hành thực hiện đề tài: “Đánh giá công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo
về đất đai giai đoạn 2015- 2016 trên địa bàn thành phố Lai Châu”
Để hoàn thành được đề tài này, trước hết em xin chân thành cảm ơn Ban giám

hiệu trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, Ban chủ nhiệm khoa Quản lý tài
nguyên cùng các thầy cô giáo trong trường đã luôn quan tâm, dạy bảo, truyền đạt
những kiến thức, kinh nghiệm quý báu cho em trong suốt bốn năm học vừa qua. Đặc
biệt em xin bày tỏ lịng biết ơn cơ giáo TS. Vũ Thị Thanh Thủy đã nhiệt tình chỉ
bảo, hướng dẫn em hoàn thành tốt đề tài này.Em xin gửi lời cảm ơn tới lãnh đạo
UBND, Phòng Tài Nguyên và Môi trường thành phố Lai Châu, các cán bộ, nhân
viên đang cơng tác tại phịng Tài ngun và Mơi Trường thành phố đã giúp đỡ em
trong suốt thời gian thực tập tốt nghiệp.
Em cũng gửi lời cảm ơn tới gia đình, người thân và bạn bè đã ln ở bên
cạnh động viên, khích lệ em trong suốt q trình học tập và thời gian em thực hiện
khóa luận tốt nghiệp này.
Trong quá trình học tập và làm đề tài tốt nghiệp, em đã cố gắng hết mình nhưng
do kinh nghiệm còn thiếu và kiếm thức còn hạn chế nên khóa luận tốt nghiệp này chắc
chắn sẽ khơng tránh khỏi thiếu sót. Em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các
thầy cơ và bạn bè để khóa luận được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày tháng năm 2016
Sinh viên

Nguyễn Thùy Trang


ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BTP

: Bộ tư pháp

BTNMT

: Bộ Tài ngun-Mơi trường

CP

: Chính phủ

GCNQSDĐ

: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

GPMB

: Giải phóng mặt bằng

HĐND

: Hội đồng nhân dân

KNTC

: Khiếu nại, tố cáo

NĐ

: Nghị định

QĐ

: Quyết định

QH

: Quốc hội

TN&MT

: Tài nguyên môi trường

TT

: Thông tư

TT-BTNMT

: Thông tư Bộ Tài ngun Mơi trường

TTLT

: Thơng tư liên tịch

TTCP

: Thanh tra Chính Phủ

UBND

: Ủy ban nhân dân

VSATTP

: Vệ sinh an toàn thực phẩm


iii
DANH MỤC BẢNG
Bảng 4.1. Phân bố dân cư năm 2015 theo đơn vị hành chính ........................ 32
Bảng 4.2. Hiện trạng sử dụng đất của thành phố Lai Châu
(tính đến ngày 31/12/2015) .............................................................. 35
Bảng 4.3. Tổng hợp kết quả đo đạc, lập bản đồ địa chính
của thành phố Lai Châu ................................................................... 37
Bảng 4.4. Tình hình tranh chấp,khiếu nại, tố cáo đất đai trên địa bàn thành
phố Lai Châu .................................................................................... 45
Bảng 4.5. Kết quả giải quyết tranh chấp về đất đai ........................................ 47
Bảng 4.6. Kết quả giải quyết khiếu nại về đất đai theo đơn vị hành chinh .... 49
Bảng 4.7. Tổng hợp tình hình và kết quả giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố
cáo đất đai giai đoạn 2014- 2015 ..................................................... 50
Bảng 4.8. Kết quả phỏng vấn về nguyên nhân tranh chấp đất đai.................. 55
Bảng 4.9. Kết quả phỏng vấn về nguyên nhân khiếu nại đất đai ...................... 57
Bảng 4.10. Kết quả phỏng vấn về nguyên nhân tố cáo đất đai ....................... 58


iv
MỤC LỤC
Trang
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... i
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................... ii
DANH MỤC BẢNG ........................................................................................ iii
MỤC LỤC ........................................................................................................ iv
PHẦN I: MỞ ĐẦU ......................................................................................... 1

1.1. Đặt vấn đề................................................................................................... 1
1.2. Mục tiêu đề tài ............................................................................................ 3
1.3. Ý nghĩa của đề tài ....................................................................................... 3
PHẦN II: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................. 5
2.1. Cơ sở pháp lý ............................................................................................. 5
2.2. Cơ sở khoa học ........................................................................................... 6
2.3. Một số vấn đề cơ bản khi tiến hành giải quyết tranh chấp, khiếu nại tố cáo
về đất đai ........................................................................................................... 9
2.3.1. Một số vấn đề cơ bản khi tiến hành giải quyết tranh chấp về đất đai ..... 9
2.3.1.1. Khái niệm về tranh chấp đất đai........................................................... 9
2.3.1.2. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai ........................................... 9
2.3.1.3. Trình tự giải quyết tranh chấp về đất đai ........................................... 10
2.3.2. Một số vấn đề cơ bản khi tiến hành giải quyết khiếu nại về đất đai. .... 11
2.3.2.1. Khái niệm về khiếu nại đất đai........................................................... 11
2.3.2.2. Quyền và nghĩa vụ của các bên trong khiếu nại ................................ 11
2.3.2.3. Thẩm quyền giải quyết khiếu nại đất đai ........................................... 13
2.3.2.4. Trình tự giải quyết khiếu nại về đất đai ............................................. 15
2.3.3. Một số vấn đề cơ bản khi tiến hành giải quyết tố cáo về đất đai .......... 15
2.3.3.1. Khái niệm tố cáo ................................................................................ 15


v
2.3.3.2. Quyền và nghĩa vụ của các bên tố cáo ............................................... 15
2.3.3.3. Thẩm quyền giải quyết tố cáo về đất đai ........................................... 17
2.2.3.4. Trình tự giải quyết tố cáo về đất đai .................................................. 17
2.4. Tình hình giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai trong những
năm qua ........................................................................................................... 17
2.4.1. Tình hình giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai của cả nước .... 17
2.4.2. Tình hình tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai trên địa bàn thành phố
Lai Châu .......................................................................................................... 19

2.5. Một số nghiên cứu liên quan đến lĩnh vực giải quyết tranh chấp, khiếu
nại, tố cáo ........................................................................................................ 21
PHẦN III: ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU ............................................................................................... 25
3.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................... 25
3.2. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................. 25
3.3. Nội dung nghiên cứu ................................................................................ 25
3.3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của thành phố Lai Châu ............... 25
3.3.2. Khái quát về tình hình quản lý và sử dụng đất đai của thành phố Lai Châu . 25
3.3.3. Đánh giá công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai
trên địa bàn thành phố Lai Châu-tỉnh Lai Châu giai đoạn 2014- 2015 .......... 26
3.3.4. Nguyên nhân phát sinh, thuận lợi, khó khăn và một số giải pháp nâng
cao hiệu quả trong công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai
trên địa bàn thành phố Lai Châu ..................................................................... 26
3.4. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 26
3.4.1. Phương pháp nội nghiệp ....................................................................... 26
3.4.2. Phương pháp ngoại nghiệp .................................................................... 26
3.4.3. Phương pháp thống kê, phân tích và tổng hợp số liệu .......................... 27


vi
PHẦN VI: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ........................ 28
4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội.......................................................... 28
4.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................. 28
4.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ...................................................................... 30
4.1.3. Nhận xét chung về điều kiện tự nhiên - kinh tế xã hội của
thành phố Lai Châu ......................................................................................... 32
4.2. Tình hình quản lý và sử dụng đất trên địa bàn thành phố Lai Châu ........ 34
4.2.1. Hiện trạng sử dụng đất năm 2014-2015 ................................................ 34
4.2.2. Thực trạng quản lý đất đai của thành phố Lai Châu ............................. 36

4.3. Đánh giá công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo đất đai thành phố Lai Châu
giai đoạn 2014 - 2015 ...................................................................................... 44
4.3.1. Công tác tiếp dân và tiếp nhận đơn thư................................................. 44
4.3.2. Đánh giá kết quả giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo đất đai trên địa
thành phố Lai Châu giai đoạn 2014- 2015 ...................................................... 46
4.3.2.1. Đánh giá kết quả giải quyết tranh chấp đất đai .................................. 46
4.3.2.2. Đánh giá kết quả khiếu nại đất đai ..................................................... 48
4.3.2.3. Đánh giá kết quả tố cáo về đất đai ..................................................... 49
4.3.3. Đánh giá chung ..................................................................................... 50
4.4. Một số vụ việc điển hình, nguyên nhân phát sinh, thuận lợi, khó khăn và
một số giải pháp khắc phục ............................................................................. 51
4.4.1. Một số trường hợp nghiên cứu điển hình về giải quyết khiếu nại, tranh
chấp, tố cáo ...................................................................................................... 51
4.4.2. Nguyên nhân phát sinh .......................................................................... 54
4.4.3. Thuận lợi, khó khăn và giải pháp khắc phục ........................................ 59
PHẦN V: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.................................................... 63
5.1. Kết luận .................................................................................................... 63
5.2. Kiến nghị .................................................................................................. 63
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 65


1
PHẦN I
MỞ ĐẦU
1.1. Đặt vấn đề
Đất đai là tài nguyên vơ cùng q giá. Đất gắn bó mật thiết với sự tồn
tại và phát triển của các sinh vật nói chung, của con người nói riêng. Nó là
điều kiện cần và cơ bản nhất cho quá trình tồn tại và phát triển. Đất đai là tư
liệu sản xuất đặc biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường
sống, là địa bàn phân bố của khu dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hóa,

xã hội, an ninh và quốc phòng của mỗi quốc gia. Đất đai là sản phẩm tự
nhiên, lao động con người không thể tạo ra đất đai và đất đai có giới hạn về
khơng gian và số lượng, cố định về vị trí. Chính vì các đặc tính đó mà đất đai
trở thành đối tượng của các vụ tranh chấp, khiếu kiện.
Xuất phát từ vị trí và tầm quan trọng của đất đai, Đảng và nhà nước ta
luôn luôn quan tâm và đưa ra nhiều chủ trương chính sách pháp luật để quản
lý chặt chẽ, khai thác có hiệu quả quỹ đất đai. Việc ban hành các quy định pháp
luật về đất đai cũng là cơ sở để thực hiện quyền lực và ý chí của nhà nước, là căn
cứ đảm bảo các quyền và lợi ích hợp pháp cho người sử dụng đất.
Từ khi quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà trở thành một đối tượng
của giao lưu dân sự, người dân khơng chỉ có quyền sử dụng đất mà cịn có
quyền chuyển nhượng, cho th, thừa kế quyền sử dụng đất thì các tranh chấp
liên quan đến quyền sở hữu nhà và đặc biệt là quyền sử dụng đất cũng hết sức
đa dạng và phong phú.
Trong thực tế hiện nay, có nhiều địa phương, đơn vị, cá nhân thực hiện
tốt công việc quản lý, sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó
cịn khơng ít địa phương, đơn vị, và một bộ phận cá nhân thực hiện chức năng
quản lý còn lỏng lẻo, yếu kém, chưa đáp ứng yêu cầu của xã hội. Do vậy,
trong quá trình sử dụng đất cịn xảy ra q trình khiếu nại, tố cáo về đất đai


2
giữa các chủ sử dụng đất, vi phạm pháp luật như: lấn chiếm đất, sử dụng đất
sai mục đích, chuyển nhượng sử dụng đất trái phép, giao đất trái thẩm quyền,
không thực hiện nghĩa vụ của người sử dụng đất… Chính vì vậy, để chấn
chỉnh việc quản lý nhà nước về đất đai cho chặt chẽ hơn, tuân thủ quy định
của pháp luật để từ đó tạo điều kiện ổn định tình hình chính trị, kinh tế, xã hội
thì cơng tác thanh tra, kiểm tra việc quản lý sử dụng đất, giải quyết các khiếu
nại, tố cáo đất là việc làm hết sức cần thiết.
Lai Châu là một tỉnh biên giới thuộc vùng núi và trung du Đơng Bắc

Bộ, tồn tỉnh được chia thành 8 đơn vị hành chính cấp huyện, trong đó có
1 thành phố và 7 huyện. Thành phố của tỉnh được xác định là trọng điểm phát
triển kinh tế xã hội. Trong những năm qua công tác quản lý nhà nước về đất
đai của thành phố đã góp phần khơng nhỏ vào phát triển kinh tế - xã hội của
thành phố Lai Châu nói riêng và của tỉnh Lai Châu nói chung. Tuy nhiên cơng
tác quản lý nhà nước về đất đai cịn tồn tại nhiều khó khăn vướng mắc. Đặc
biệt là các vụ khiếu nại, tố cáo về đất đai luôn là vấn đề nhạy cảm và phức tạp
gây mất ổn định chính trị, ảnh hưởng tới sự phát triển đời sống xã hội. Do đó,
để thấy được những mặt tồn tại và yếu kém trong cơng tác quản lý Nhà nước
về đất đai nói chung và trong việc đảm bảo quyền lợi cũng như nghĩa vụ của
nhà nước và chủ sử dụng trong quá trình quản lý và sử dụng đất đai, ta cần
đánh giá một cách khách quan những kết quả đã đạt được. Từ đó rút ra những
bài học kinh nghiệm nhằm quản lý và sử dụng đất đai một cách hiệu quả nhất.
Xuất phát từ những yêu cầu thực tiễn, được sự nhất trí của Ban giám
hiệu nhà trường, Ban chủ nhiệm Khoa Quản lý tài nguyên - Trường Đại học
Nông Lâm Thái Nguyên, dư ới sự hướng dẫn giúp đỡ trực tiếp của cô giáo
TS.Vũ Thị Thanh Thủy - giảng viên khoa Quản lý tài nguyên, em đã tiến
hành nghiên cứu đề tài:


Khóa luận đầy đủ ở file: Khóa luận full