Báo cáo kiến tập TRUNG tâm TIN học THỂ dục THỂ THAO

1

MỤC LỤC
A-

LỜI MỞ ĐẦU

B- NỘI DUNG
I. NỘI DUNG KIẾN TẬP

1.Mục đích kiến tập.
2.Nhật kí kiến tập.
3.Thuận lợi và khó khăn trong quá trình kiến tập.
II.KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TRUNG TÂM TIN HỌC THỂ DỤC THỂ THAO

1.

Giới thiệu chung.

2.

Chức năng.

3.

Nhiệm vụ.

4.

Quyền hạn,trách nhiệm,cơ cấu tổ chức.

III.ĐỀ TÀI: “NÂNG CAO VĂN HOÁ BÁO CHÍ TRONG THỜI KỲ
HỘI NHẬP”
1.Khái niệm văn hóa, báo chí và văn hóa báo chí.
2.Thực trạng.
3.Giải pháp..
C. KẾT LUẬN

B. NỘI DUNG


2

I NỘI DUNG KIẾN TẬP

1. Mục đích kiến tập
Hàng năm, sau khi hoàn thành tất cả các môn học của khoa, toàn thể sinh
viên năm thứ 3 thuộc khoa Văn hóa & Phát triển sẽ thực hiện chương trình kiến
tập kéo dài 1 tháng tại các cơ quan hoạt động trong lĩnh vực văn hóa,báo chí,
truyền thông…Đợt kiến tập được xem là thử thách bắt buộc dành cho các bạn
sinh viên năm thứ 3. Nội dung chương trình kiến tập nhằm rèn luyện cho sinh
viên khả năng độc lập trong tư duy và công việc. Các bạn sẽ tự mình vận động,
tìm nơi thực tập phù hợp với yêu cầu của khoa đã đề ra.
Sinh viên sẽ được khoa cấp giấy giới thiệu để xin thực tập tại những nơi
mà bạn muốn đến. Cùng với đó thì khoa cũng có những tư vấn cho sinh viên
những nơi mà họ có thể đến làm việc hoặc tham khảo danh sách những địa điểm
mà các cựu sinh viên khóa trước đã từng kiến tập tiện cho việc tìm hiểu và
nghiên cứu trong quá trình thực tập.
Nhận thức được vai trò của báo chí trong đời sống xã hội nói chung và
trong ngành văn hóa nói riêng, trong đợt kiến tập kéo dài 1 tháng này em đã
chọn Phòng Quản trị trang tin điện tử của Trung tâm tin học thể dục thể thao với

mục đích:
+ Vận dụng những kỹ năng cũng như kiến thức về báo chí đã được học
trong quá trình tham gia lớp nghiệp vụ báo chí do trường tổ chức cũng
như những lý thuyết trong lĩnh vực văn hóa đã được thầy,cô truyền thụ trên
giảng đường vào thực tiễn.
+ Mong muốn được tiếp xúc với môi trường thuận lợi cho sinh viên vận
dụng được các phương pháp và kỹ năng đã học vào việc thực hiện một số công
việc liên quan đến văn hóa,báo chí truyền thông theo hướng chuyên nghiệp và có
hệ thống.


3

+ Tiếp tục được nâng cao năng lực tự nghiên cứu, bồi dưỡng tình cảm và
trách nhiệm nghề nghiệp cho sinh viên.
+ Được rèn luyện tính tự lập, tính tổ chức và kỷ luật của sinh viên trong
một môi trường thực tế.
+ Tham gia khảo sát thực tế và viết bài cho một tòa soạn có vai trò đối với
xã hội.
+ Định hướng cho sinh viên lựa chọn đối tượng nghiên cứu, để viết ( cá
nhân hoặc nhóm) để tích luỹ kinh nghiệm, để tiến tới sự lựa chọn đề tài nghiên
cứu, hướng nghiên cứu chuyên nghiệp sau này trong công việc tuyên truyền văn
hóa sau này.
+ Tăng cường các mối quan hệ với cơ quan tổ chức, bổ sung, nâng cao các
kiến thức, kỹ năng của người làm truyền thông chuyên nghiệp.
+ Thực hiện được các phương pháp thu thập thông tin, phân tích và xử lý
thông tin liên quan đến cơ sở thực tập và đối tượng nghiên cứu: Tìm hiểu và hòa
nhập với cơ sở thực tập.
+ Tạo lập các mối quan hệ, trao đổi kinh nghiệm, xác định rõ các đối
tượng cần hướng tới trong quá trình tìm hiểu phát hiện đề tài.

+ Được sử dụng những kỹ năng mềm như giao tiếp, đàm phán, thương
lượng, kỹ năng làm việc nhóm.
+ Sinh viên phát hiện được những biểu hiện có vấn đề trong hành vi con
người, để từ đó phát hiện vấn đề và bắt đầu nghiên cứu tìm hiểu viết thành một
bài báo hoàn chỉnh có tính chất thông tin hoặc phản ánh, bình luận...
+ Tập dượt các kỹ năng nghề nghiệp báo chí trong các điều kiện có thể trở
thành một người truyền thông văn hóa đồng thời là một người làm báo chuyên
nghiệp.


4

+ Tìm hiểu tác phong làm việc cũng như công tác tuyên truyền chủ người
làm chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước tại Phòng Quản trị trang tin
điện tử về thể dục thể thao.
+ Tìm hiểu và làm quen với quá trình tổ chức ,cách viết một tin vắn, cách
đánh giá một sự kiện thể thao,tầm quan trong của nó với nước nhà,.tìm hiểu các
khâu,cách biên tập để một bài báo đủ tiêu chuẩn đăng.
2. Nhật ký kiến tập

2

Thời gian

Địa điểm

Nội dung

15/10/201

36 Trần Phú -

Gặp mặt,tham quan chỗ

Ba Đình - Hà Nội
kiến tập.
16,17/10/2
Phòng Quản trị
Tìm tài liệu,nghiên cứu về

012

trang tin điện tử(36 nhiệm vụ,chức năng,tổ chức của
Trần Phú - Ba Đình - Phòng Quản trị trang tin điện tử
Hà Nội)
18,19/10/2
Phòng Quản trị

012

trang tin điện tử
23,24,25/1

0/2012

Phòng Quản trị
trang tin điện tử

Tìm hiểu,đọc tài liệu,học
hỏi kinh nghiệm,cách viết bài.

Tìm hiểu,thu thập đánh giá
thông tin thể thao dưới góc nhìn
văn hóa tại các trang báo điện tử
về các tin tức trong ngành,các sự
kiên thể dục thể thao trong và
ngoài nước,phục vụ cho quá
trình viết bài.


5

29/10/201
2

Phòng Quản trị

-Nộp bài viết,tin vắn…

trang tin điện tử
1/11/2012

Phòng Quản trị
trang tin điện tử

2,5,6/11/2
012

Phòng Quản trị
trang tin điện tử

-Sửa bài,nghe đóng góp về
bài đã viết
-đề tài viết bài tháng 11
(lĩnh vực thể dục thể thao
dưới góc độ văn hóa)
-Đi thực tế và tìm hiểu từ

7,8,/11/20
12

các bài viết trên các trang báo về
văn hóa thể thao (trong bóng đá)
-viết bài
-Nộp bài đã viết

10/11

Phòng Quản trị

13/11

trang tin điện tử
Phòng Quản trị

15/11

trang tin điện tử
kinh nghiệm
Phòng Quản trị
-Kết thúc đợt kiến tập.

trang tin điện tử

Sửa bài,nghe góp ý,rút

-xin tài liệu viết báo cáo.

3.Thuận lợi và khó khăn trong quá trình kiến tập
a. Thuận lợi:
Trong suốt thời gian kiến tập tại đây tôi đã được mọi người trong phòng
Quản trị Trang điện tử tạo điều kiện tốt nhất để được tham gia làm việc . Tôi
được tham gia vào viết bài...Bên cạnh đó tôi còn được nêu ý tưởng của mình.
Qua nhận xét, sửa chữa,đóng góp những ý kiến, những thiếu xót trong ý tưởng
đã giúp khả năng viết của tôi tiến bộ hơn rất nhiều. Trong quá trình kiến tập tôi
cũng học hỏi được rất nhiều từ cách giao tiếp, cư xử với đồng nghiệp, với cấp
trên, đối tác làm việc...


6

Được theo chân các anh chị đi thực tế ,được chỉ bảo các bước cần thiết để
có thể hoàn thành một tác phẩm báo trí chí....bản thân tôi đã được làm tất cả các
bước từ nêu ý tưởng đến khi tác phẩm được hoàn thành. Nhờ vậy tôi có thêm
được nhiều kinh nghiệm trong quá trình làm việc cũng như thực tế.
Tôi đã thực sư hiểu được rõ nét, sâu sắc hơn về những công việc của một
người làm báo phụ trách một trang tin điện tử về thể dục thể thao. Qua đây tôi
cũng hiểu hơn về công việc của mình trong tương lai. Đây là một nghề luôn đòi
hỏi sự sáng tạo, lòng yêu nghề, sự thông minh nhạy bén trong cách xử lý công
việc, quan hệ ngoại giao để hoàn thành những tác phẩm hay, chuyển tải được nội
dung cần thiết trong quá trình tuyên truyền văn hóa trong tương lai.
Những điều thuận lợi ở trên đã giúp cho tôi trưởng thành hơn rất nhiều,

biết làm việc một cách khoa học nhất. Đó là những điều tôi cần cố gắng hơn nữa
để ngày càng có thêm nhiều kinh nghiệm và sự hiểu biết, góp phần vào công việc
của tôi sau này.
b. Khó khăn:
Đây là kì kiến tập đầu tiên và cũng là lần đầu tiên tiếp xúc với môi trường
làm việc thực tiễn vì vậy trong quá trình kiến tập tôi gặp một số khó khăn:
- Còn chưa tự mình tìm kiếm được nhiều đề tài hay, sát với chuyên mục
trong phòng.
- Trong giao tiếp còn rụt rè nên chưa tiếp xúc, học hỏi được nhiều ở các
anh chị phòng khác như các viết bài,biên tập bài....
- Có ý tưởng nhưng việc triển khai thành tác phẩm còn gặp nhiều khó
khăn do chưa biết cách liên hệ với đối tượng cần cho tác phẩm.
-Với những nhược điểm ở trên tôi tin rằng sau một thời gian rèn luyện,
tham gia làm việc nhiều hơn nữa tôi sẽ khắc phục được những điều đó. Với
những nỗ lực, cố gắng của bản thân tôi hi vọng mình có thể trở thành một phóng
viên có năng lực, có nghiệp vụ tốt để sáng tạo ra những tác phẩm báo chí hay


7

phục vụ cho quá trình truyền tải văn hóa,đúng với chuyên ngành mà tôi đang
theo đuổi.
II. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TRUNG TÂM TIN HỌC THỂ DỤC THỂ THAO

1. Giới thiệu chung
Trung tâm tin học thể dục thể thao là một trong 18 cơ quan trực thuộc
Tổng cục Thể dục thể dục,thể thao.Trung tâm tin học Thể dục,Thể thao được
thành lập 2003,giám đốc trung tâm là ông Đàm Quốc Chính.Cơ quan này thực
hiện chức năng quản lý nhà nước về thể dục, thể thao trong phạm vi cả nước;
quản lý nhà nước các dịch vụ công thuộc lĩnh vực thể dục, thể thao theo quy định

của pháp luật.
Trung tâm tin học thể dục thể thao
Địa chỉ: 36 Trần Phú - Ba Đình - Hà Nội
Điện thoại: (84-4) 3747 3310 - 3747 2958
Email:
Trong đợt kiến tập vừa qua tôi đã lựa chọn phòng quản trị Trang tin điện
tử làm địa điểm kiến tập.
Phòng Quản trị Trang tin điện tử là một trong những phòng ban thuộc
trung tâm tin học thể dục thể thao,được thành lập năm 2004.
Website:
Phòng Quản trị trang tin điện tử có chức năng,nhiệm vụ,quyền hạn và
trách nhiệm chính sau:
1.Chức năng
1.1 Quản trị hai Trang điện tử UBTDTT đảm bảo sự vận hành thường
xuyên và liên tục.
1.2 Tạo lập thong tin qua khai thác,thu thập, xử lí,cung cấp phổ biến các
thong tin chuyên ngành TDTT.


8

1.3 Thông tin nhanh về cơ chế chính sách của Đảng và Nhà nước ,công tác
nghiên cứu khoa học,đào tạo,ứng dụng khoa học công nghệ ,quản lý..v.v phục vụ
yêu cầu chỉ đạo ,uản lý Nhà Nước của UBTDTT.
1.4 Tổ chức ,quản lý đội ngũ cán bộ trong Phòng và đội ngũ cộng tác viên
đảm bảo cung ứng thong tin kịp thời,chính xác.
2.Nhiệm vụ:
2.1 Chủ trì xử lý,tìm kiếm thong tin công tác quản lý cảu UBTDTT.
2.2 Chủ trì xây dựng kế hoạch công tác của Phòng và đội ngũ cộng tác
viên để cập nhật thong tin kiphj thời cho Trag điện tử.

2.3

Chủ trì thu thập các văn bản quy phạm,pháp lật nhằm phục vụ yêu

cầu quản lý ,đào tạo,huấn luyện trong ngành TDTT.
2.4

Khai thác các nguồn thông tin trong và ngoài nước theo các lĩnh

vực:Biên tập bài viết ,bài dich để đăng trên Trang điện tử UBTDTT.
2.5

Tổ chức biên tập ,nhập liệu các loại văn bản về cơ chế chính

sách,hoạt động KHCN,quản lý,… phục vụ các yêu cầu lãnh đạo UBTDTT và các
đơn vị trong ngành TDTT.
2.6 Biên soạn ,dịch thuật các thông tin trong và ngoài nước theo chuyên đề
phục vụ công tác của Trung tâm và UBTDTT.
2.7 Tổ chức cập nhạt thông tin cho Trang điện tử ,các hệ thống tác nghiệp
và các cơ sở dữ liệu của Trung tâm và UBTDTT.
2.8 Phối hợp với các Phòng chuyên môn khác thuộc Trung tâm tin học để
xây dựng ,nâng cấp và phát triển các modul trong hệ thống này.
2.9 Thực hiện các việc đột xuất của UBTDTT và của Trung tâm Tin học
giao.
3.Quyền hạn và trách nhiệm ,cơ cấu tổ chức:


9

3.1 Tổ chức ,quản lý và điều hành về mọi mặt của Phòng theo chứ năng

nhiệm vụ được giao và theo các qui chế,nội qui của UBTDTT và của Trung tâm
Tin học.
3.2 Xây dựng qui chế làm việc,mối quan hệ,phối hợp công tac của cơ
quan. Phòng trình lãnh đạoTrung tâm Tin học phê duyệt để triển khai thực hiện.
3.3 Phân công công tác và kiểm tra ,đánh giá kết quả công tác của cán bộ
công chức trong Phòng theo nhiệm vụ được giao.
3.4 Phổ biến,tổ chức chỉ đạo cán bộ viên chức trong Phòng thực hiện,tuân
thủ pháp luật ,chính sách,quy định ,quy chế làm việc ,nội quy của UBTDTT và
Trung tâm Tin học.
3.5 Quan hệ với các đơn vị trong và ngoài ngành TDTT( được lãnh đạo
Trung tâm Tin học cho phép) để thực hiện các chức năng nghiệm vụ được giao.
3.6 Tổ chức quản lý và sử dựng có hiệu quả tài sản,phương tiện làm việc
của Phòng theo chế độ,chính sách Nhà nước và quy định hiện hành.
Cơ cấu tổ chức của phòng Quản trị Trang tin điện tử :Phòng quản trị Trang
tin điện tử có:
+1 trưởng phòng.
+Một số phó trưởng phòng,Bộ phận (tổ công tác )
+Các chuyên viên.
Tại đây vào đầu tuần cả phòng sẽ họp để phân công công việc cho từng
người và lên lịch làm việc cụ thể. Các phóng viên tiến hành viết tin, phóng sự và
đến cuối tuần sẽ tiến biên tập và hoàn thành bài viết. Nhờ có lịch làm việc cụ thể
nên các công việc đều được thực hiện một cách nhanh chóng và chính xác, đảm
bảo thời gian đăng bài kịp thời,đúng với kế hoạch đặt ra.
III. ĐỀ TÀI: “NÂNG CAO VĂN HOÁ BÁO CHÍ TRONG THỜI KỲ
HỘI NHẬP”

1.Khái niệm văn hóa,báo chí và văn hóa báo chí.


10

1. 1.khái niệm văn hóa:
Cho đến nay, hai từ “văn hóa” có đến vài trăm định nghĩa, tùy góc tiếp cận
của mỗi người; định nghĩa nào cũng đúng và cũng có mặt chưa bao quát. Vì vậy
cần thống nhất trước với nhau, văn hóa chúng ta đề cập ở đây là nền tảng tinh
thần của xã hội, sức mạnh nội sinh của phát triển, biểu hiện trong cuộc sống
bằng nhiều hình thái và qua nhiều hoạt động, ở đó con người giữ vị trí chủ đạo
và trung tâm. Xã hội chúng ta kiến tạo là xã hội xã hội chủ nghĩa nhằm mục tiêu
dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, do dân làm chủ, với nền
kinh tế phát triển cao, văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc.
1.2 khái niệm báo chí:
Báo chí có nhiều cách hiểu, cái chung nhất được mọi người chấp nhận là,
nói báo chí là nói thông điệp. Thông điệp mang tin tức, tư tưởng, quan điểm…
của người, thể hiện qua lời, chữ, tiếng, hình… hoặc riêng rẻ hoặc liên kết bằng
công nghệ. Nhà báo chuyển thông điệp đến công chúng bằng phương tiện truyền
thông. Truyền thông không chỉ là công cụ vật chất, là công nghệ và kỹ thuật,
truyền thông trước hết là người. Thông điệp báo chí vì vậy có thể cao quý, nhân
văn, phục vụ lợi ích cộng đồng, cũng có thể thô tục, phi văn hóa, phi đạo đức,
phục vụ lợi ích nhóm và tham vọng kinh tế-chính trị của họ. Trong thời đại toàn
cầu hóa, do nhiều yếu tố đan xen, ranh giới trong nội dung thông điệp không rõ
nét như trước song chẳng bao giờ biến mất hoàn toàn.
1.3 Khái niệm văn hóa báo chí.
Bác Hồ dạy: “Nói đến báo chí trước hết phải nói đến người làm báo
chí”.Vì vậy “văn hóa báo chí” có nghĩa là văn hóa của người làm báo, nhà báo
phải luôn luôn coi tác nghiệp của mình là hoạt động văn hóa. Nói “nhà báo - nhà
văn hóa” là nói đến tố chất văn hóa nơi người làm báo. Trong công việc, tố chất
văn hóa người làm báo thể hiện trước hết bằng đạo đức nghề nghiệp. Nhà báo có
văn hóa là người tôn trọng luật pháp, tôn trong các quy ước của cộng đồng. Văn

11

hóa báo chí biểu hiện cuối cùng ở hiệu quả xã hội của từng tác phẩm, ở cống
hiến của từng người làm báo trong suốt cuộc đời tác nghiệp, ở tác động dài lâu
của từng cơ quan báo chí, truyền thông vào tiến trình phát triển.
Văn hóa của người làm báo thể hiện ở thái độ đối với tổ quốc, xã hội, tâm
linh…, ở cách ứng xử với thiên nhiên, môi trường, đồng nghiệp, đồng bào…, cả
với đối phương khi cần. Do nhu cầu nghề nghiệp, nhà báo hòa nhập giới thượng
lưu mà không lấy thế làm sang, sống chung với lớp người nghèo khó thậm chí bị
coi là hạ đẳng trong xã hội mà không tiêm nhiễm những thói hư tật xấu của một
số nào trong đó. Từ khi ra đời, đội ngũ báo chí ta có rất nhiều gương sáng người
cầm bút hiên ngang khí phách trước kẻ thù, cùng anh chiến sĩ xung kích lên
tuyến lửa không chút ngại ngần, cho dù biết mình có thể nằm lại vĩnh viễn nơi
đây. Không thể gọi là có văn hóa những ai vô cảm trước nỗi đau của đồng bào,
đồng loại, ra ngoài thì phong nhã hào hoa, về nhà dở thói côn đồ với vợ con, thô
bạo với hàng xóm, dửng dưng trước biến đổi khí hậu, mải mê chạy theo đồng
tiền và danh vọng mà bon chen, chụp giật, xâm phạm đời tư người khác, không
ngại ngùng tung ra công chúng những sản phẩm chất lượng kém thậm chí độc
hại, miễn là có tiền, nổi tiếng. “Nghề báo có thể đưa người ta đến bất kỳ đâu, cái
quan

trọng

là

biết

dừng

lại

khi

cần”,

người

xưa

từng

nói.

Tố chất văn hóa của người làm báo, hàm lượng văn hóa trong sản phẩm truyền
thông hiện lên mặt báo, màn hình qua âm thanh, màu sắc, công nghệ, kỹ xảo…
Tuy nhiên sẽ sai lầm nếu đồng nhất tác phẩm báo chí ăn khách nhất thời nhờ thủ
thuật, nhờ hợp thị hiếu một bộ phận nào đó trong cư dân, với tác phẩm có lượng
văn hóa hàm súc bên trong, cũng như không nhất thiết nhà báo nổi danh nào
cũng là người văn hóa cao...đồng thời tố chất văn hóa còn được hiểu theo nghĩa
nhân văn, không đơn thuần biểu hiện bằng trình độ tri thức, học vị, cống hiến, tài
hoa... cho dù đấy là những phẩm cách không thể thiếu. Nhà báo Phan Quang
khẳng định: “Văn hóa báo chí biểu hiện cuối cùng ở hiệu quả xã hội của từng tác


12

phẩm, ở cống hiến của từng người làm báo trong suốt cuộc đời tác nghiệp, ở tác
động dài lâu của từng cơ quan báo chí, truyền thông vào tiến trình phát triển.
Mối quan hệ văn hóa – báo chí thường là tiềm ẩn, song đấy lại là cái âm thầm,
bền bỉ khắc họa nhân cách nhà báo chân chính, phân biệt họ với những kẻ lợi

dụng

báo

chí

với

mục

đích

tầm

thường...”.

-Mối quan hệ giữa văn hóa và báo chí: Văn hoá và báo chí - truyền thông có mối
quan hệ khăng khít, biện chứng. Báo chí là bộ phận của văn hoá nhưng báo chí
cũng sáng tạo ra và phổ biến văn hoá, lưu truyền văn hoá. người làm báo phải
hiểu văn hoá, có văn hoá, coi hoạt động báo chí không những là hoạt động chính
trị-xã hội mà còn là hoạt động mang đậm tính văn hoá. Chúng ta tự hào, trong
làng báo Việt Nam đã có những nhà báo được đồng nghiệp, được công chúng
ngưỡng mộ, đón nhận như những nhà văn hóa. Tuy nhiên, trên thực tế cũng còn
có những nhà báo coi nhẹ tính văn hóa, yêu cầu về văn hóa trong hoạt động nghề
nghiệp.
2. Thực trạng về chất lượng văn hoá báo chí ở Việt Nam hiện nay
Đời sống xã hội ngày càng phát triển, càng phong phú, đa dạng, phức tạp.
Điều đó đòi hỏi mỗi nhà báo không chỉ cần kiến thức chuyên ngành sâu sắc, mà
phải có nền tảng kiến thức vững vàng về chính trị,kinh tế,xã hội,văn hoá.Kiến
thức chuyên sâu cùng phông văn hoá rộng sẽ giúp nhà báo có cái nhìn sâu sắc về

từng linh vực,có vốn tài liệu,tư liệu để khái quát,so sánh đối chiều xây dựng tác
phẩm của mình sâu sắc và cá tính riêng,nó là nền căn bản tạo nên năng lực của
nhà báo và cơ sở ra đời của sản phẩm báo chí có chất lượng văn hoá.
Trong những năm qua các cơ quan báo chí dưới sự lãnh đạo của các cấp
uỷ Đảng,sự chỉ đạo của các cơ quan quản lý,đã góp phần tích cực và có hiệu quả
vào việc thực hiện nhiệm vụ thong tin truyền thong tuyên truyền đường lối,chính
sách của đảng và sự quản lý của nhà nươc.Báo chí phản ánh kịp thời tâm
tư,nguyện vọng chính đáng của các tầng lớp nhân dân,phát hiện các nhân tố mới


13

điển hình tiên tiến và những thành tựu to lớn có ý nghĩ lịch sử trong việc triển
khai thực hiện nghị quyết của Đảng trong đời sống xã hội…nhiều cơ quan báo
chí đã năng động,tchs cực trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng,lãng phí và
các hiện tượng tiêu cực xã hội khác,tích cực đấu tranh chống diễn biến hoà
bình,phản bác quan điểm sai trái.
Báo chí mới ra đời nhưng lớn mạnh nhanh, cống hiến nhiều cho sự phát
triển, từ đó nghiễm nhiên trở thành một bộ phận cấu thành văn hóa, đồng thời là
phương tiện thực thi, quảng bá văn hóa. Một minh chứng về mối quan hệ qua lại
giữa báo chí và văn hóa ở nước ta là vai trò của báo chí trong sự khẳng định,
quảng bá và hoàn thiện chữ quốc ngữ... Báo chí là văn hóa thì tất nhiên đòi hỏi
người làm báo phải có văn hóa, nhà báo phải luôn coi tác nghiệp của mình là
hoạt động văn hóa. Nói “nhà báo – nhà văn hóa” là nói đến tố chất văn hóa nơi
người làm báo. Tố chất văn hóa được hiểu theo nghĩa nhân văn, không đơn thuần
biểu hiện bằng trình độ tri thức, học vị, cống hiến, tài hoa... cho dù đấy là những
phẩm cách không thể thiếu. Nhà báo Phan Quang khẳng định: “Văn hóa báo chí
biểu hiện cuối cùng ở hiệu quả xã hội của từng tác phẩm, ở cống hiến của từng
người làm báo trong suốt cuộc đời tác nghiệp, ở tác động dài lâu của từng cơ
quan báo chí, truyền thông vào tiến trình phát triển. Mối quan hệ văn hóa – báo

chí thường là tiềm ẩn, song đấy lại là cái âm thầm, bền bỉ khắc họa nhân cách
nhà báo chân chính, phân biệt họ với những kẻ lợi dụng báo chí với mục đích
tầm thường...”.
Trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta luôn quan tâm đến
hoạt động báo chí, coi báo chí là công cụ đắc lực để tuyên truyền, vận động
nhân dân, là vũ khí sắc bén tấn công kẻ thù. Chính nền báo chí cách mạng đã làm
tròn sứ mệnh mà Đảng và nhân dân giao phó. Báo chí đã đưa những chủ trương,
chính sách của Đảng, Nhà nước đến với các giai tầng xã hội, cổ vũ, động viên,
góp phần làm cho chủ trương, chính sách đi vào cuộc sống, thành những phong


14

trào hành động cách mạng sôi động. Đồng thời, chính từ thực tiễn cuộc sống, báo
chí đã kịp thời chỉ ra những khiếm khuyết, tồn tại của các quyết sách đã ban
hành; đề xuất, kiến nghị với Đảng và Nhà nước cần phải sửa đổi, bổ sung để đáp
ứng nhu cầu cuộc sống, nguyện vọng của nhân dân, góp phần làm cho “ý Đảng,
lòng dân” hòa làm một.
Báo chí cũng đã đấu tranh không khoan nhượng với cái xấu, cái ác, những
hiện tượng tham ô, lãng phí, tiêu cực trong đời sống xã hội; đề đạt những tâm tư,
nguyện vọng của nhân dân với Đảng; thật sự là diễn đàn tiếng nói của mọi tầng
lớp nhân dân, là “tai mắt” của Đảng, Nhà nước trong quá trình lãnh đạo, điều
hành đất nước. Đó chính là sứ mệnh thiêng liêng, vai trò phản biện xã hội mà
báo chí và nhà báo-những người cầm bút, phải đảm đương, thể hiện sự dân chủ
hóa trong đời sống xã hội, tính ưu việt của chế độ ta. Để làm được điều này, nhà
báo phải không ngừng học hỏi trau dồi về bản lĩnh chính trị, trình độ chuyên
môn nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp, phải lăn lộn, đắm mình trong thực tiễn,
“cái tâm, cái tầm, cái tài” phải đáp ứng được nhu cầu của xã hội, trách nhiệm
công dân của mỗi nhà báo.Bên cạnh những thành tựu đã đạt được thì báo chí
hiện nay còn gặp phải một số hạn chế.

-Hạn chế
+Văn hóa báo chí đang quá xô bồ
Việc đua tranh đưa tin và bình luận về sự kiện-hiện tượng bất thường đã
đưa tới một hệ quả là tình trạng “chụp giật”, nổi lên là “chụp giật” thông tin vụ
án, tin tức liên quan đến người nổi tiếng hoặc các sự vụ có thể tác động đến sự
hiếu kỳ và lôi cuốn số đông. Cứ vào trang văn hóa của một website báo mạng
chuyên tổng hợp tin bài sẽ gặp vô số tin bài rất ít tính văn hóa, đại loại như: PTV
sợ bị coi là giả tạo nếu mặc kín; Phát ngốt vì TNH dạo phố “kín trên hở dưới”...
làm nhiễu loạn chuẩn mực văn hóa lành mạnh! Bàn về văn hóa truyền thông
trong môi trường internet, nhà báo Nguyễn Thúy Hoa (báo điện tử VOV online)


15

thông tin: Hiện cả nước đã có tới 30.516.587 người dùng internet, chiếm 33,05%
dân số, trong đó có tới 4 triệu người dùng internet băng thông rộng… Theo kết
quả nghiên cứu được Yahoo công bố gần đây thì tỷ lệ người trẻ của ta dùng
internet chiếm số đông hơn cả. Như vậy cũng có nghĩa: nếu báo chí không làm
tốt chức năng văn hóa thông tin, trái lại, đăng tải những thông tin phản giáo dục
thì tác hại thật khó lường. Thực trạng thật đáng buồn:Báo chí ngày nay đầy rẫy
những “chiêu” câu khách, những “đâm, cướp, hiếp, giết” được thể hiện bằng
những “lâm, khốc, giật, sốc”. các báo đua nhau đăng những chuyện kích thích trí
tò mò, nhằm thỏa mãn nhu cầu tầm thường của ai đó, khai thác triệt để những vụ
án đau lòng, bạo lực với những tình tiết rùng rợn. Đua nhau phát tán các hình
ảnh khêu gợi, khiêu dâm, những pha quảng cáo phơi bày da thịt, động tác động
chạm phản cảm. Có tờ báo, giở ra là vô vàn tít “khủng”, là vô vàn nội dung “trái
với thuần phong, mỹ tục”. Có thể là có văn hóa được không khi tác phẩm báo chí
khai thác thông tin câu khách theo kiểu “gặp người thân kẻ thủ ác” hoặc “trước
khi gây án Luyện đã ăn mì tôm”… Hàng loạt tờ báo đưa tin về một cái chết bình
thường của một cá nhân ở một huyện nọ chỉ vì trước đó chị gái anh ta đã tổ chức

cho con mình một “siêu đám cưới”. Chưa hết, với kiểu làm báo “nghe nói” họ
còn “cho rằng” đó là cái chết do tự tử vì vỡ nợ. Đạo đức, nhân văn và văn hóa ở
đâu khi trong bài báo đưa tin về cái chết ấy, người ta còn đăng kèm video clip
của đám cưới của con, cháu họ.
Chúng ta gặp trường hợp cùng một tin, bài viết của một tác giả đăng ở
nhiều báo khác nhau (nội dung, có khi chỉ là một vụ tai nạn, dăm bảy con rắn hổ
chết ven sông, tổ kiến hình con hươu…). Những tin tức vụn vặt còn được xáo
xào, thêm thắt, thay tiêu đề… Và, kết quả là: người đọc phải ngồi trước những
món ăn hổ lốn, chua vữa.
Văn hóa báo chí có nghĩa là đòi hỏi người làm báo phải có văn hóa, nhà
báo phải luôn luôn coi tác nghiệp của mình là hoạt động văn hóa. Điều đáng lo


16

ngại nhất là chất lượng tư tưởng, văn hóa, trình độ nghiệp vụ của một số nhà báo
hiện nay chưa ngang tầm với yêu cầu của đời sống. Điều đó đòi hỏi bản thân mỗi
nhà báo phải có sự nỗ lực trau dồi, rèn luyện không ngừng.
Từ chỗ không “ngang tầm” đó, dẫn đến tác phẩm báo chí cũng thiếu đi lối
thể hiện, ứng xử truyền thống của văn hóa Việt Nam. Văn hóa báo chí biểu hiện
cuối cùng ở hiệu quả xã hội của từng tác phẩm: tác phẩm được thể hiện như thế
nào, đối tượng người đọc là ai, hướng đến giá trị nhân văn như thế nào…
+Báo chí ngày càng mang khuynh hướng thực dụng, thương mại hóa
Từ khi Đảng ta chủ trương thực hiện công cuộc đổi mới, cũng như nhiều
lĩnh vực khác, báo chí thay đổi điều kiện hoạt động từ bao cấp sang kinh tế thị
trường định hướng XHCN, ngoài những cơ quan báo chí hoạt động bằng ngân
sách Nhà nước theo cơ chế đơn vị sự nghiệp có thu, hầu hết các cơ quan báo chí
đều hoạt động theo cơ chế tự hạch toán kinh tế. Cũng từ đó, hiện tượng báo chí
chạy theo lợi nhuận kinh tế đơn thuần bộc lộ ngày càng rõ và dần trở thành một
khuynh

hướng

đáng

lo

ngại.

Cụm từ "thương mại hóa" báo chí được cho là được sử dụng một cách chính thức
đầu tiên tại Chỉ thị 08/CT-TƯ ngày 31/3/1992, của Ban Bí thư Trung ương Đảng
về tăng cường sự lãnh đạo và quản lý nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả
công tác báo chí, xuất bản. Tại Chỉ thị này, Ban Bí thư cho rằng, khuynh hướng
thương mại hóa, chạy theo lợi nhuận đơn thuần khá nặng nề dẫn tới đua nhau
đăng và phát những tin, bài, hình ảnh giật gân, câu khách. Khuynh hướng sai lầm
đó đã được các cơ quan có trách nhiệm chỉ đạo uốn nắn, nhắc nhở, đã bị dư luận
lên án nhưng chưa sửa chữa được nhiều. Tại Nghị quyết Hội nghị T.Ư 5 (khóa
VIII) Về xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, Chỉ
thị 22/CT-TƯ ngày 17/10/1997 của Bộ Chính trị khóa VIII về Tiếp tục đổi mới
và tăng cường sự lãnh đạo, quản lý công tác báo chí, xuất bản; tại các hội nghị


17

báo chí, xuất bản toàn quốc hàng năm đều đã có những phân tích, phê phán
nghiêm khắc khuynh hướng nói trên.
Những giá trị văn hóa thể hiện sức sáng tạo trong toàn bộ hoạt động vật
chất, tinh thần của xã hội. Tuy nhiên, văn hóa văn nghệ thuộc thượng tầng kiến
trúc của xã hội. Ðời sống tinh thần, những giá trị nhân văn, trí tuệ sắc sảo và tâm
hồn mẫn cảm của dân tộc đều thuộc về phạm trù ý thức tinh thần của xã hội khác

biệt với hoạt động sản xuất vật chất, hàng hóa, nhu yếu phẩm trong đời sống.
Cũng vì thế tuy có những mối liên hệ chặt chẽ nhưng không thể đánh đồng giữa
hoạt

động

vật

chất

và

tinh

thần

của

xã

hội.

Quá trình chuyển hóa từ chế độ phong kiến sang chủ nghĩa tư bản các chuẩn mực
giá trị cũng thay đổi. Trong tuyên ngôn Ðảng Cộng sản, Mác-Ăng-ghen đã chỉ ra
tình trạng mất thiêng, tiền trao cháo múc khi đồng tiền lên ngôi. Mác phê phán
khuynh hướng thực dụng đánh đồng hoạt động ý thức với hoạt động sản xuất.
Luận bàn về vấn đề này Mác có những ý độc đáo. Người viết nhiều khi không
xem tác phẩm của mình là một phương tiện. Tác phẩm có mục đích tự thân và
khi cần “có thể hy sinh sự tồn tại của cá nhân mình cho sự tồn tại của tác phẩm".
Nguyên tắc quan trọng đó có thể hiện đúng nhận thức về bản chất của hoạt động

văn nghệ và rộng ra cả văn hóa. Không thể biến hoạt động truyền thông văn hóa
thành thực dụng tầm thường. Suy cho cùng vì lợi ích kinh tế hoặc do trình độ hạn
chế. Với báo chí truyền thông lại dễ nảy sinh khuynh hướng thương mại hóa...
Mặc dù các cơ quan lãnh đạo, quản lý báo chí đã có nhiều hình thức, biện pháp
để ngăn chặn, khuynh hướng "thương mại hóa" báo chí không những chưa bị đẩy
lùi mà còn diễn biến theo chiều hướng trầm trọng, phức tạp. Biểu hiện "thương
mại hóa" cũng muôn hình nhiều vẻ. Trong đó, dễ nhận thấy nhất là nhiều cơ
quan báo chí chạy theo các tin, bài mang tính giật gân, câu khách, câu view, câu
comment (chia sẻ, bình luận), đưa nội dung các tin, bài về đề tài "cướp - giết hiếp", "tình - tiền - tù - tội" với liều lượng đậm đặc, thái quá. Chú trọng đến việc


18

miêu tả rùng rợn, ly kỳ, khêu gợi, dung tục... chỉ quan tâm phục vụ những thị
hiếu thấp kém, tầm thường. Diễn tiến của quá trình "thương mại hóa" lại là quá
trình "tầm thường hóa", "lá cải hóa" chất lượng nội dung thông tin bởi việc hạ
thấp chất lượng chính trị, văn hóa, khoa học của báo chí, thiếu quan tâm đến tính
giáo dục, đến hậu quả, tác động của thông tin đối với cộng đồng. Nhiều cơ quan
báo chí lợi dụng cái gọi là giáo dục giới tính đã đăng tải dày đặc các câu chuyện
về

tình

dục,

nhưng

lại

không

hề

có

tính

giáo

dục.

Để thu hút bạn đọc, để được coi là nhanh nhạy, nhiều cơ quan báo chí đã bộc lộ
sự cẩu thả trong việc tìm mọi cách chạy đua bằng mọi giá để có những thông tin
mới, "nóng", bất chấp tính chính xác của nội dung thông tin. Gần đây, ngày
18/9/2012, phóng viên Nguyễn Chu Trinh viết bài đăng trên trang mạng VOV
miêu tả cảnh "ông A. (58 tuổi) cùng nàng dâu (36 tuổi) quan hệ tình dục trong
khi người con trai đi làm xa... Sau khi báo điện tử VOV đăng tải bài viết, lập tức
có hàng chục báo mạng, báo viết, hàng trăm trang tin điện tử khác đều khai thác
và đăng tải lại thông tin này. Trong đó, người ta thống kê có đến hàng chục bài
báo

đã

"xào"

lại

câu

chuyện

trên...

Do sự việc thu hút quá nhiều sự quan tâm của báo chí, công luận, nên cơ quan
chức năng đã vào cuộc. Sau thời gian kiểm tra, thẩm tra, ngày 20/9/2012 báo
điện tử VOV đã chính thức cải chính thông tin và chính thức cho biết rằng đó chỉ
là thông tin thất thiệt, do P.V Nguyễn Chu Trinh chỉ nghe tin đồn, chưa xác minh,
đã vội dựng nên chuyện và viết thành bài báo. Nói tóm lại, là trên thực tế hoàn
toàn

không

xảy

ra

vụ

việc

trên.

Vì thế, ngày 3/10, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) đã ký Quyết
định thi hành kỷ luật phóng viên Nguyễn Chu Trinh với hình thức Cảnh cáo,
không được hoạt động nghiệp vụ báo chí vô thời hạn và bố trí làm công việc
khác do vi phạm viết tin sai sự thật, không tuân thủ quy trình sản xuất tin, bài.
Cùng ngày, Tổng Giám đốc VOV cũng ký Quyết định thi hành kỷ luật ông Phạm


19

Mạnh Hùng, Tổng Biên tập Báo Điện tử VOV thuộc VOV với hình thức Khiển
trách do đăng tin sai sự thật, không tuân thủ quy trình sản xuất tin, bài. Sự việc
này không chỉ làm cho VOV bị "mất mặt", Tổng Biên tập và phóng viên bị kỷ
luật, mà nhiều báo điện tử, báo viết, trang tin điện tử, nhiều phóng viên khác
cũng một phen bị "hố", bị lộ chân tướng vì đã chạy theo tin "hot" nhằm mục đích
bán

báo.

Một số cơ quan báo chí, lợi dụng một số điểm gần nhau giữa hoạt động kinh tế
báo chí với "thương mại hóa" báo chí nên đã thực hiện những cách làm hết sức
sai lệch, thiếu trách nhiệm. Đó là việc biến báo chí, một bộ phận thuộc lĩnh vực
tư tưởng - văn hóa của Đảng, thành đối tượng kinh doanh; đồng nhất báo chí,
một sản phẩm hàng hóa đặc biệt, với các loại hàng hóa thông thường, tầm
thường khác nhằm mục tiêu lợi nhuận. Nhiều cơ quan báo chí đã không ngần
ngại chuyển giao ấn phẩm của mình cho một cá nhân hoặc nhóm cá nhân, cơ sở
kinh doanh nào đó, để mặc sức cho cá nhân, nhóm cá nhân hoặc cơ sở kinh
doanh nào đó "tự tung tự tác", tự chủ hoàn toàn trong việc tổ chức tin bài, in ấn,
phát hành, tổ chức hoạt động báo chí và sử dụng nhân sự đi làm báo. Cách làm
này

thường

gọi

là

"bán

cái".

Hoạt động "bán cái" thường thấy ở một số báo, tạp chí của các cơ quan ngành,
hội... ở Trung ương. Các cơ quan, tổ chức này "bán cái" dưới nhiều hình thức, có
khi là bán từng trang (bán "đất"-diện tích mặt báo), có khi là bán các chuyên
mục, có khi là bán hẳn từng số ra, và tệ hơn, là đã xuất hiện hiện tượng bán hẳn
các ấn phẩm cho một hoặc một số cá nhân, tổ chức khác. Hậu quả của "thương
mại hóa" theo dạng "bán cái" này rất nghiêm trọng, đó là sự xa rời tôn chỉ, mục
đích, coi nhẹ chức năng tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, chức năng văn
hóa, thẩm mỹ. Đánh mất vai trò quản lý, giám sát, chịu trách nhiệm của cơ quan
chủ quản, đồng thời bỏ qua sự lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý của Đảng và Nhà
nước.


20

Trong thời gian vừa qua ở nước ta một số cơ quan quản lý báo chí đã từng phát
hiện không dưới một ấn phẩm báo chí bị "bán cái" hoàn toàn "dạt" vào hoạt động
trên địa bàn. Tuy măng sét, tên gọi của tờ báo, đơn vị chủ quản và tôn chỉ mục
đích của các tờ báo này thuộc địa bàn khác, đối tượng và phạm vi phản ánh khác,
nhưng những ấn phẩm này lại hoàn toàn đăng tin bài về Nghệ An, thậm chí được
tổ chức in ấn và phát hành chỉ trên phạm vi địa bàn Nghệ An. Cơ quan quản lý
báo chí tỉnh nhà đã kịp thời phát hiện và có ý kiến với cơ quan chủ quản về tình
trạng "bán cái" nói trên và đã "đẩy" được một ấn phẩm bị "bán cái" ra khỏi địa
bàn.
Ở các thành phố như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh cũng phổ biến hiện
tượng một số tờ báo chạy theo lối kinh doanh báo chí tư sản, sưu tầm chuyện giật
gân, đi vào đời tư cá nhân và thêu dệt, tô điểm thêm cho hấp dẫn, chạy theo thị
hiếu tầm thường của một bộ phận công chúng, dẫn đến hạ thấp chất lượng tờ
báo. Vì cạnh tranh độc giả, cạnh tranh báo chí, một số tờ báo chạy theo thị hiếu

tầm thường, thấp hèn, tìm sự việc ly kỳ và rút tít giật gân, câu khách, phản ánh
vụ án một cách ghê rợn, đi sâu vào mảng mặt đen, tiêu cực của xã hội, khai thác
đời tư của các nhân vật nhất là các giới ca sỹ, diễn viên, người mẫu một cách tùy
tiện, dẫn đến tình trạng báo chí có xu hướng “lá cải hóa”
Hậu quả, tác động tiêu cực của khuynh hướng "thương mại hóa" đối với đời sống
xã hội, với cộng đồng là rất nguy hiểm. Một số tờ báo vì lấy tiêu chí kinh tế làm
đầu nên đã không ngại chà đạp lên pháp luật, chân lý, luân lý đạo đức, bỏ qua
chức năng tuyên truyền, định hướng thông tin và giải quyết các vấn đề bức thiết
của xã hội, ngược lại còn tạo ra những tác động tiêu cực, làm đảo lộn các giá trị
văn hóa và tiềm ẩn những nguy hại về an ninh tư tưởng. Vì vậy, việc ngăn chặn
khuynh hướng "thương mại hóa" báo chí là một trong những công việc mà các
cơ quan lãnh đạo, quản lý báo chí, các cơ quan chủ quản báo chí cần có biện
pháp quyết liệt và hữu hiệu hơn. Trước hết, các cơ quan chủ quản báo chí cần


21

thực hiện đầy đủ trách nhiệm, quyền hạn, chức năng, nhiệm vụ của cơ quan chủ
quản

báo

chí.

3.Giải pháp:
Báo chí, bên cạnh việc ca ngợi cái tốt, cái đẹp, còn phải phản ánh cái xấu,
cái ác trong cuộc sống, nhằm làm cho cuộc sống tốt hơn, đẹp hơn. Tuy vậy, phản
ánh cái xấu, cái ác như thế nào mới là việc cần phải bàn. Người viết phải có tầm
văn hóa như thế nào để làm chủ được ngòi bút, không buông lỏng, xuôi dòng
theo diễn biến của sự việc mà phải kiềm chế, ngăn chặn xu hướng đồng lõa và

tha hóa trước cái xấu.vì vậy xin được phép đưa ra một số giải pháp sau:
-Về nội dung lãnh đạo của Đảng đối với báo chí: Đảng tiếp tục bổ sung,
hoàn thiện quan điểm, đường lối, phương thức lãnh đạo báo chí sát hợp với đặc
thù của báo chí và tình hình thực tế vận động liên tục, phong phú hiện nay; Tiếp
tục tăng cường nội dung lãnh đạo có tính khoa học cao, có tầm bao quát vừa
rộng, vừa sâu, vừa lâu dài; Đảng tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện
đường lối, chủ trương của Đảng đối với hoạt động báo chí; Đảng chỉ đạo nâng
cao vai trò quản lý, chỉ đạo của cơ quan chủ quản báo chí; Tăng cường vai trò
lãnh đạo của cấp ủy trong cơ quan chủ quản và cơ quan báo chí; Cơ quan chỉ
đạo, quản lý báo chí phải công khai, minh bạch, chủ động hơn nữa trong việc
cung

cấp

thông

tin

và

định

hướng

thông

tin...

-Về vấn đề xây dựng, hoàn thiện pháp luật và các chính sách đối với báo chí:
Tăng cường vai trò của pháp luật tức là tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng đối

với hoạt động báo chí thông qua hoạt động của bộ máy nhà nước; Sửa đổi Luật
Báo chí cho phù hợp với hoạt động báo chí trong bối cảnh mới; Củng cố, bổ
sung cơ chế để tăng cường giám sát xã hội đối với báo chí; Đảng và Nhà nước
định hướng chính sách xây dựng quy hoạch và phát triển lâu dài hệ thống báo chí
tiên tiến, mạnh về đội ngũ, tài chính, có khả năng đáp ứng mọi yêu cầu thông tin
trong các tình huống phức tạp nhất; Tiếp tục đầu tư xây dựng một số đơn vị báo


22

chí có vị thế đầu đàn, đủ năng lực cung cấp thông tin cho các tầng lớp nhân dân,
giữ vai trò chi phối dư luận xã hội, giữ nhịp cho cả hệ thống báo chí, vươn ra thế
giới, chủ động thông tin về những diễn biến kinh tế, chính trị trong nước và trên
thế giới; Bổ sung và hoàn thiện chính sách khuyến khích theo hướng phải bảo
đảm

được

sự

tự

chủ,

chủ

động

sáng

tạo

của

báo

chí.

-Về vấn đề tổ chức, nhân sự: Tiếp tục kiện toàn bộ máy và tăng cường nâng cao
năng lực chuyên môn, bản lĩnh chính trị của cán bộ quản lý báo chí; Nâng cao
vai trò, chất lượng hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam; Nâng cao chất lượng
người làm báo theo tiêu chí vừa hồng vừa chuyên, xây dựng chuẩn hóa đội ngũ
phóng viên, biên tập viên; Coi trọng việc đào tạo, bồi dưỡng nâng cao ý thức,
bản lĩnh chính trị và phát triển Đảng tại cơ quan báo chí cũng như cơ sở đào tạo
báo chí; Chọn lọc kỹ và nâng cao vai trò của người lãnh đạo cơ quan báo chí...
-Về đổi mới hoạt động của các cơ quan báo chí: Báo chí phải tuân thủ sự lãnh
đạo tuyệt đối của Đảng (đó là nghĩa vụ, trách nhiệm và đồng thời là lợi ích, là
phẩm chất chính trị của cơ quan báo chí và người làm báo của Đảng - ý thức này
phải được thực hiện với nguyên tắc tối thượng, nhất quán); Cơ quan báo chí cần
phải nâng cao tính định hướng tư tưởng xã hội, phải trở thành cơ quan đi đầu về
thông tin chính trị, định hướng dư luận xã hội tin tưởng vào sự nghiệp đổi mới
của Đảng và tiến trình phát triển đất nước; Cơ quan báo chí phải năng động trong
hoạt động kinh tế báo chí nhưng đúng quy định của pháp luật...
Nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện của Đảng đối với báo chí trong bối cảnh
toàn cầu hóa hiện nay là một đòi hỏi khách quan của sự nghiệp cách mạng. Sự
lãnh đạo của Đảng đối với báo chí trước hết là bằng quan điểm, đường lối, thể
hiện qua các nghị quyết, chỉ thị và qua sự quản lý của Nhà nước. Đảng lãnh đạo
báo chí là nhằm nắm vững và sử dụng công cụ tư tưởng của mình, đồng thời bảo
đảm quyền sáng tạo của báo chí, giúp báo chí hoàn thành chức năng cao cả của
mình. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, báo chí mới có quyền lực chính trị và quyền

23

lực xã hội mạnh mẽ. Quyền lực đó của báo chí nằm trong sự quy định của pháp
luật. Quyền lực đó bảo đảm để báo chí luôn giữ vững bản lĩnh chính trị, đấu
tranh kiên quyết với các hành vi, thủ đoạn chống đối chế độ; Bảo đảm phát triển
mạnh mẽ, đóng góp nhiều hơn nữa cho sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước
vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh.
-Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, làm báo có nhiều thuận lợi, nhưng cũng
có vô vàn thách thức, để thực hiện văn hóa truyền thông trong hoạt động báo chí
thì cơ quan báo chí và cơ quan chủ quản phải quản lý chặt chẽ hơn nữa. Cần làm
thật tốt việc đào tạo, giáo dục, bồi dưỡng nhà báo và lãnh đạo của các cơ quan
báo chí. Đương nhiên, giải quyết tình trạng thiếu văn hóa trong truyền thông báo
chí không chỉ là trách nhiệm của riêng cơ quan quản lý Nhà nước mà xã hội, bạn
đọc và báo chí cần bày tỏ thái độ phản ứng rõ ràng đối với trào lưu xấu trong
thông tin.
-Đi cùng với giáo dục cần xử lý nghiêm, thậm chí nghiêm trị, phạt thật
nặng đối với những tác giả và lãnh đạo cơ quan báo chí cho loan truyền những
tác phẩm vô văn hóa.
-Nâng cao trình độ nghiệp vụ của các nhà báo đáp ứng yêu cầu của đời
sống. Điều đó đòi hỏi sự rèn luyện không ngừng của các nhà báo nhưng cũng
cần nghiêm khắc nhìn lại sự giáo dục đối với các đối tượng này, từ khâu tuyển
chọn, đào tạo trong nhà trường cũng như sự giáo dục ở cơ quan báo chí và của cả
xã

hội.

- truyền thông đại chúng phải đóng vai trò then chốt trong việc phát triển ngành
công nghiệp văn hóa Việt Nam, cần nâng cao tính đề kháng cho nền văn hóa dân

tộc trước những ảnh hưởng tiêu cực của toàn cầu hóa văn hóa, đồng thời hạn chế
tác động tiêu cực của xu hướng thương mại hóa văn hóa và thương mại hóa báo
chí.”


24

-Cần trang bị cho người làm báo một cảm quan mỹ học, một cảm hứng mỹ
học thường trực chi phối toàn bộ đời sống của chúng ta. Nó phải được chuyển
hóa vào trong các sản phẩm tinh anh và đẹp đẽ của mỗi người lao động, nhất là
lao động chữ nghĩa của nhà báo.
-Nâng cao tính chuyên nghiệp trong khâu chỉ đạo và điều hành các cơ
quan báo chí, nâng cao công tác quản lý và chỉ đạo báo chí. Cần hoàn thiện hệ
thống văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực báo chí; xây
dựng và quản lý quy hoạch, kế hoạch phát triển hệ thống báo chí; thiết lập cơ chế
chỉ đạo, quản lý, cung cấp thông tin chủ động, kịp thời, chuyên nghiệp; cần có sự
chỉ đạo, quản lý thống nhất, chuyên nghiệp giữa cơ quan quản lý báo chí với cơ
quan chủ quản. Những người làm công tác lãnh đạo, quản lý báo chí cũng cần
phải được đào tạo, bồi dưỡng về hoạt động báo chí một cách bài bản, chuyên
nghiệp.
-Thường xuyên quan tâm, theo dõi sâu sát hoạt động của cơ quan báo chí, tránh
tình trạng buông lỏng, khoán trắng cho cơ quan báo chí hoặc để xảy ra tình trạng
thẳng tay "bán cái", chuyển nhượng, cho thuê mượn mặt báo để tổ chức đăng tải
tin, bài một cách tư do, tự nhiên chủ nghĩa. Bên cạnh đó, cơ quan lãnh đạo, chỉ
đạo và cơ quan quản lý Nhà nước về báo chí phải có biện pháp xử lý nghiêm
minh đối với các cơ quan chủ quản báo chí, cơ quan báo chí khi để xảy ra tình
trạng

"thương

mại

hóa".

-Việc ngăn chặn, đẩy lùi "thương mại hóa" báo chí là một trong những việc cần
làm ngay, làm quyết liệt để tạo cho môi trường hoạt động của báo chí ngày càng
trở nên minh bạch hơn, trong sạch, thực sự hữu ích hơn đối với yêu cầu ổn định,
hội nhập và phát triển đất nước.
Tóm lại:Trong bất kì thời điểm nào,dù thời kì bao cấp hay thời kì hội
nhập quốc tế ngày nay thì báo chí cũng tác động đến đời sống xã hội ở 2
mặt:Thuận và nghịch. Nếu báo chí phản ánh đúng thực tế chiều hướng phát triển


25

của xã hội trên tinh thần xây dựng và có thiện chí thì đó chính là động lực quan
trọng thúc đẩy xã hội phát triển ổn định, lành mạnh và tiến bộ. Ngược lại, báo
chí phản ánh không sát hoặc đi quá sâu vào các mặt trái xã hội sẽ tạo ra sự “phân
tâm” trong các tầng lớp dân cư, đồng thời làm cho diện mạo quốc gia, dân tộc bị
giảm sút đáng kể trong quá trình giao lưu, hội nhập với thế giới. Nghĩa là, những
cái đáng lẽ chỉ nên nói ở mức độ vừa phải với liều lượng hợp lý thì nó đã bị “mổ
xẻ” quá sâu, khai thác quá kỹ. Còn những cái đáng ra phải được ghi nhận, phản
ánh một cách cụ thể, sinh động thì lại lướt qua. Một cô diễn viên, một anh ca sĩ,
một cầu thủ bóng đá, một người mẫu nhiều khi được tô đậm “tiểu sử, cuộc đời và
sự nghiệp” hơn cả một danh nhân, một nhà khoa học, một thầy thuốc có trí tuệ
và tấm lòng cao cả. Thế nên, có lúc báo chí đã tạo ra một sự “kích thích” cho
một bộ phận giới trẻ chỉ thích trở thành ca sĩ, diễn viên, người mẫu hơn là chịu
khó học tập, phấn đấu thành kỹ sư, công nhân, thầy giáo và nhà khoa học! Ngoài
ra, phải kể đến tình trạng quảng cáo tràn lan, hình thức quảng cáo thiếu văn hóa,
thẩm mỹ, không phù hợp với thuần phong, mỹ tục của dân tộc, nội dung quảng

cáo phần nhiều là “kem dưỡng da, dầu gội đầu, nước uống tăng lực, kẹo cao
su”… nên đã tạo ra tâm lý xã hội tiêu dùng “ăn chơi sành điệu”. Tóm lại, những
vấn đề thái quá vừa nêu, nếu tiếp tục được báo chí “quan tâm khai thác, phản
ánh” thì xã hội ta, đất nước ta sẽ dần dần thiếu đi một nhuệ khí.
Thông tin là một nhu cầu thiết yếu trong đời sống tinh thần - văn hóa của
con người và có ảnh hưởng sâu sắc đến việc giữ gìn ổn định chính trị, tạo sự
thống nhất và đồng thuận trong tư tưởng của xã hội và phản ánh, quảng bá diện
mạo, hình ảnh quốc gia. Vì vậy, quan điểm “phát triển đi đôi với quản lý” thông
tin, truyền thông phải được cụ thể hóa bằng những cơ chế, quy định, chế tài
trong thực tiễn cuộc sống. Trong một thời đại thông tin bùng nổ mạnh mẽ như
hiện nay, ngoài việc phát triển các phương tiện truyền thông hiện đại nhằm đáp
ứng và thỏa mãn nhu cầu của nhân dân, cần phải siết chặt và lập lại trật tự kỷ