Đánh giá tình hình mắc hội chứng tiêu chảy ở lợn con nuôi tại trại lợn Nguyễn Thanh Lịch Ba Vì Hà Nội và biện pháp điều trị bệnh. (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C NÔNG LÂM
------------------------------------------

tài:
C H I CH NG TIÊU CH Y
,

KHÓA LU N T T NGHI

H

o: Chính quy

Chuyên ngành: Thú y
Khoa:
Khoá h c: 2011 2016

L N CON
,

IH C


I H C NÔNG LÂM
------------------------------------------

tài:
C H I CH NG TIÊU CH Y
,

KHÓA LU N T T NGHI

H
o: Chính quy
Chuyên ngành: Thú y
p: K43 - TY
Khoa:
Khoá h c: 2011 2016
Gi
ng d

L N CON
,

IH C


i

L IC

Trong su t th i gian nghiên c

hoàn thành khóa lu n c a mình, tôi

c s ch b o t n tình c a th

ng d n, s

c a

n c a công ty CP Vi t
c s c ng tác nhi t tình c a các b
,c

ng nghi p, s

ng viên c a n

Nhân d

c bày t lòng bi
t t n tình và tr c ti

c t i th y giáo TS.
ng d n tôi th c hi

tài và

hoàn thành khóa lu n này.
Tôi xin c

u ki n thu n l i

và cho phép tôi th c hi

tài t t nghi

Tôi xin bày t lòng c

i h c.

i Công ty CP Vi t Nam, ch

trang tr i, cùng toàn th anh ch em công nhân trong trang tr i v s h p tác
m, theo dõi các ch tiêu và thu th p s li
cho khóa lu n này.
c bày t lòng bi
b

ng nghi

ct

i thân cùng

ng viên tôi trong su t th i gian hoàn thành

khóa lu n.
Tôi xin chân thành c

tc !
Thái Nguyên, ngày 28
Sinh viên

Nguy n Th Minh


ii

DANH M C B NG
Trang

B ng 2.1: K t qu s n xu

a tr i l n nái Nguy n Thanh L ch

Ba Vì Hà N i:............................................................................... 22
B ng 2.2: S
B

n nái c a tr i: ........................................ 25
b trí thí nghi m .................................................................... 27

B ng 4.1. L ch sát trùng tr i l n nái............................................................... 24
B ng 4.2. L ch phòng b nh c a tr i l n nái .................................................... 23
B ng 4.3. K t qu công tác ph c v s n xu t ................................................. 35
B ng 4.4. Tình hình h i ch ng tiêu ch y

l n theo l a tu i ......................... 39

B ng 4.5. T l l n m c tiêu ch y theo tính bi t tính bi t.............................. 42
B ng 4.6. T l m c tiêu ch y
B ng 4.7. K t qu

l

.......................... 36

nh tri u ch ng lâm sàng c a l n m c tiêu ch y.... 43

B ng 4.8. T l l n ch t do m c tiêu ch y theo tu i (%) .............................. 45
B ng 4.9.

u tr b

........................................ 46


iii

DANH M C CÁC T

CP:

Charoen Pokphand

CS:

C ng s

E.coli:

Escherichia coli

Nxb:

Nhà xu t b n

TT:

Th tr ng

VTM:

Vitamin

T.G.E:

Tansmissibli Gastro Rnterritis

DNA:

Deoxyribonucleic acid

Staph.aureus:Staphylocoscus. Aureus
HCTC:

H i ch ng tiêu ch y

LMLM:

L m m long móng
tính

TB:

Trung bình

STT:

S th t

BCN:

Ban ch nhi m

VI T T T


iv

M CL C
Trang
Ph n 1: M
tv

U ............................................................................................ 1
................................................................................................... 1

1.2. M c tiêu và yêu c u c

tài ................................................................... 2

1.2.1. M c tiêu................................................................................................... 2
1.2.2. Yêu c u.................................................................................................... 2
tài....................................................................................... 2
c ........................................................................... 2
c ti n ........................................................................... 2
Ph n 2: T NG QUAN TÀI LI U ................................................................. 3
khoa h c c

tài .......................................................................... 3

m sinh lý c a l n con.................................................................. 3
2.1.2. Nh ng nghiên c u v h i ch ng tiêu ch y

l n con ............................. 6

2.1.3. M t s lo i vi sinh v t gây b nh ........................................................... 14
2.1.4. M t s lo i thu

u tr h i ch ng tiêu ch y................................. 15

2.2.

..................................... 19

2.2.1 Tình hình nghiên c

c........................................................... 19

2.2.2. Tình hình nghiên c u trên th gi i........................................................ 21
2.3. Các nghiên c u v trang tr i l n Nguy n Thanh L ch............................. 22
2.3.1. Tình hình s n xu t c a tr i l n Nguy n Thanh L ch ............................ 22
2.3.2. S
Ph n 3:

n nái c a trang tr i Nguy n Thanh L ch ..... 25
NG, N

U

......................................................................................................................... 26
ng và ph m vi nghiên c u............................................................ 26
m và th i gian ti n hành ............................................................... 26
3.3.

................................................................................ 26

3.4.

n c u và các ch tiêu theo dõi: .................................. 26


v

u: ..................................................................... 26
3.4.2. Các ch tiêu theo dõi.............................................................................. 27
pháp

nh các ch tiêu theo dõi: ........................................... 28

pháp x lý s li u: ...................................................................... 28
Ph n 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N............................. 29
4.1. Công tác ph c v s n xu t ....................................................................... 29
nuôi................................................................................ 29
4.1.2. Công tác thú y ....................................................................................... 31
4.1.3. Công tác khác ........................................................................................ 35
4.2. K t qu nghiên c u và th o lu n.............................................................. 36
4.2.1. Tình hình m c h i ch ng tiêu ch y

l n con theo l a tu i ................. 36

4.2.2. K t qu

u tra tình hình m c tiêu ch y

4.2.3. K t qu

u tra l n m c b

4.2.4. K t qu giám
4.2.5. K t qu
4.2.6.

l n theo tính bi t............... 42
........................ 36

nh tri u ch ng lâm sàng c a l n con m c tiêu ch y ... 43

u tra s l n ch t do tiêu ch y theo tu i............................... 44

u qu

u tr HCTC

Ph n 5: K T LU

l

............................ 46

NGH ............................................................. 48

5.1. K t lu n .................................................................................................... 48
ngh ..................................................................................................... 48
TÀI LI U THAM KH O


1

Ph n 1
M

U

tv
Vi t nam là m

c có s

ng th t tiêu th bình quân

i không ng

im

ng kho ng

i Vi t Nam tiêu th 49,3kg th t
ng 30kg th t x

y u là các s n ph m v

nuôi l n.
Chính vì th

c bi

gi ng và không ng

n công tác

tc

Hàng lo t các v

n.

qu n lý, k thu

n

c các nhà khoa h c nghiên c u gi i quy t nh m ti n k p v i
c trong khu v c và trên th gi
c thu c khí h u nhi

c bi

i gió mùa nóng m nên r t thích h p cho các b nh

truy n nhi m phát tri n m

không nh

c ta là m t

gây

n ngành c

n. Ngoài ra các y u t

ng
ng th

u ki n khí h u thì công tác thú y là r t quan tr ng quy
s thành b i c

nh

n nói riêng.

Riêng trên l

u ki n nóng

d ch b nh x y ra còn r t ph c t

c ta thì tình hình

c bi t là h i ch ng tiêu ch y l n con

các l a tu i khác nhau. H i ch ng tiêu ch y l n con làm cho l n g y sút, còi
c c làm gi
u tr là m t v

t n ng có th ch t c
h t s c c n thi t.

Xu t phát t th c t trên v i s
chúng tôi ti n hành nghiên c
ch ng tiêu ch y
N

n con.Vì v y vi c phòng và

c a th

ng d n,
i

l n con nuôi t i tr i l n Nguy n Thanh L ch, Ba Vì, Hà
.


2

1.2. M c tiêu và yêu c u c

tài

1.2.1. M c tiêu

chuyên môn

- N mb

c tình hình phát tri
ng d ch b nh t

- Bi

c nguyên nhân và bi

u tr h i ch ng tiêu ch y l n con.

1.2.2. Yêu c u
- Hi

nh tình hình nhi m h i ch ng tiêu ch y

l n con nuôi

t i trang tr i l n Nguy n Thanh L ch.
- Bi
u tr HCTC

c tri u ch ng, hi
l

c nguyên nhân, bi t cách ch

t k t qu cao.

tài

T nh ng s li

uc

tài s

ng bi n pháp phòng, ch ng d ch b
ti

i
n và làm

cho các nghiên c u ti p theo.
c ti n

bi n pháp áp d ng k thu
n

m b o nâng cao ch

i hi u qu kinh t .

ng, s

ng


3

Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U

khoa h c c

tài

m sinh lý c a l n con
Khi m

l n con phát tri

ch

tiêu hóa và mi n d ch. L

HCL t do trong d ch v vì lúc này l
v i d ch nh
ru t

u ki

l

d n hoàn ch nh v c u t o,
c m t tháng tu i không có

ng acid ti t ra và nhanh chóng liên k t
vi sinh v t phát tri n gây b nh d dày -

a vì thi u acid HCl nên pepsinogen ti t ra không tr

thành pepsin ho

c gây r i lo n tiêu hóa s a, s a b k t t

i

d ng casein gây r i lo n tiêu hóa, tiêu ch y màu phân tr ng (màu c a casein
c tiêu hóa).
M t khác khi m i sinh v
hoàn ch

ng m

1%. Lúc khí h

u ti t thân nhi
i da c a l n con m i sinh ch có kho ng

i l n con m t cân b ng gi a hai quá trình s n nhi t và

th i nhi

i t i sao b nh l i hay x y ra hàng lo t

khi th i ti

i th

ng.

Ông Cù Xuân D n và cs (1996) [6] cho bi t
n ngày th 15 là cao nh

n ngày th

khi nhu c u v s a m c a l
m mà thi u ch

ng s a m t
t ng t gi m th p trong
u

ng s t c n thi

ng tiêu hóa là

c m cung c p. Khi ra

ng s ng, s a m ch cung c
non yêu c

l n con tr

kháng, l n d b stress.

M t trong các nguyên nhân quan tr ng nh t gây b
do thi u s

n này l n

ng thì l n con l i càng thi u s

c, gi m s c

t

n t i 40 - 50 mg s

ng s
n


4

con ch nh

c 1mg/ngày thông qua s a m . Vì v y, c n b sung thêm ít

nh t là 200 -

l n tránh thi u máu. Trong s a m không ch

thi u s t mà còn thi u c Coban, vitamin B12 tham gia vào quá trình t o máu,
t ng h p và ho t hóa m t s
suy y u, s

n con d sinh b n huy

kháng gi m, l n con d m c tiêu ch y.

*

ng phát d c c a l n con
L n con có nhu c

ng r t cao. Acid amin là nguyên li u ch

y u cho s

ng và phát tri n c a l n con. T

ng c a gia

súc non r

n 14 ngày, th tr

p 1,3 l n, sau

2 tháng tu i kh

ng l n con có th

s a m không b
ng c

ch

n 15 l n so v

ng, trong kh u ph

u
m, s sinh

s b ch m ho c ng ng l i, kh

b nh t t r t

d b nhi m b nh.
m phát tri
L n con m i sinh ra s ng nh vào s a m , sau khi cai s
tr i qua m

l n

i không ng ng v hình thái, c u t o và sinh lý

c a

thích ng v
Sau khi sinh ra,

d gây r i lo

u ki n m i.

l n con ch

a d dày còn h n ch ,

i ch t mà h u qu là r i lo n tiêu hóa, gây tiêu ch y, còi

c c, thi u máu và ch m l n.
L

c 1 tháng tu
n này g

th

ng HCl t do trong d dày r t ít,

n thích ng c n thi t t

c các kháng th mi n d ch trong s

th m

u c a l n m . D ch v không

có ho t tính phân gi i protein mà ch có ho t tính làm vón s

u, albumin

c chuy n xu ng ru t và vào máu.
Tuy nhiên, l n con trên 14 - 16 ngày tu i tình tr ng thi u HCl

không còn là s c n thi

ng n

d dày
t và cs,


5

1986) [8]. Vì v y, vi c t p cho l
thi u HCl, giúp ho t hóa ho

n
ng ti t d ch, t o kh

ng mi n d ch c

ng nhanh

.

ng s a m gi m d n trong khi nhu c u c a l
lên. Vì v y, l n con r t d

ng thái kh ng ho

kh c ph c tình

tr ng này c n t p cho l

b sung thêm ch

d ng kích thích ti t d

ng HCl và men tiêu hóa: S phát tri n

c a d dày và ru

ng k p th i v i ch

m v kh

kh

sau cai s a.

u ti t thân nhi t

L

u ti

+L pm

ng, có tác

i da m

nh do:

ng m glycogen d tr th p nên không có

ng rét.
+ H th

u ti

n.

+ Di n tích b m

chênh l ch cao so v i kh

ng nên l n con

d b m t nhi t.
Kh

u ti t thân nhi t c a l n con ph thu

N u nhi

ng:

ng th p thì thân nhi t h nhanh, tu i l n con càng ít, t c

h thân nhi t càng nhi u (kh

ng không

ng nhi

n kh

u ti t thân nhi t).
Sau 3 tu n tu

u ti t thân nhi t l

i m v kh
Kh
th

i hoàn ch nh.

n d ch
ng mi n d ch c

là kh

i v i các ch t l khi xâm nh

. Các ch t l có th là m m

b nh, các m m b nh xâm nh
quan b o v

th phát tri

l
quá trình tiêu hóa, gây r i lo

n ng c

id
nh. Trong h th ng tiêu hóa c a
ng HCl ti
i ch t, tiêu hóa và h

ng cho
ng


6

E. coli, salmonella spp

kém. Do v y, các m m b

dàng xâm nh p

ng tiêu hóa và gây b nh.
l n con, các y u t mi n d
c t ng h p còn ít, kh

th , Profecdin và Lysozim

c bào kém. Vì v y, vi c cho l n con bú s a

u là r t c n thi t do trong s

u có r t nhi u Globulin mi n d ch, b o v

l n con ch ng l i m m b nh. Hai gi
s

h

, l n con ph

c nhi u Globulin t s

24 - 36 gi , nh

kháng th trong 5 tu

c bú

u vào máu trong th i gian
u tiên.

Tuy nhiên còn m t y u t quan tr ng n a là s phát tri n c a h vi sinh
v

ng ru t gia súc non có nh

c thù riêng. Vi c cân b ng khu h

vi sinh v t có l

ng ru t nh m kh c ph c, h n ch s lo n khu n trong

quá trình phát tri

ng thành c

ch ph m sinh h

l n con là r t quan tr ng. S d ng

u tr tiêu ch y cho l n con là r t c n thi t.

2.1.2. Nh ng nghiên c u v h i ch ng tiêu ch y

l n con

Tiêu ch y là bi u hi n lâm sàng c a h i ch ng b
ng tiêu hóa. Hi
ch

c thù c a

ng lâm sàng này xu t phát t nguyên nhân, tri u

m và tính ch t c a b

c g i v i nhi u tên khác nhau:

Tên chung nh t: h i ch ng tiêu ch y (Dyspepsia).

H i ch ng tiêu ch y không nhi m trùng (Non-ifectivediarrh)
B nh phân s a (Milk-Scours)
Ho c tiêu ch y là tri u ch ng c a các b nh truy n nhi
E. coli, viêm d dày ru t truy n nhi m, d ch t , rota virut.
Tiêu ch y gây thi t h
hi n

n. B nh xu t

n chính:
n 1:

l

n vài ngày tu i

n 2:

l n con theo m

n 3:

l n con sau cai s

n, 1998 [29]).


7

c ta h i ch ng tiêu ch y

i ti

l nx

c bi t là v

t ng

n chuy n mùa

o và cs, 1996) [23].
Theo công trình nghiên c u c a các tác gi cho chúng ta bi t, tiêu ch y
là h i ch ng b

n r t nhi u các y u t , mà các y u t

nguyên nhân. Có th là nguyên nhân th phát, nguyên nhân nguyên phát,
c phân bi

y là v n

n. Song cho dù nguyên nhân nào gây h i ch ng tiêu ch y,
thì h u qu c

u gây viêm nhi m, t

c th

ng tiêu

hoá và cu i cùng là m t quá trình nhi m trùng
* Nguyên nhân gây h i ch ng tiêu ch y
Trong l ch s nghiên c u v tiêu ch y, nhi u tác gi
nguyên nhân gây b
m t h i ch
v y vi

uv

cho vi c ch a tr . Tuy nhiên, tiêu ch y là
n các y u t là nguyên nhân nguyên phát. Vì

nh nguyên nhân gây tiêu ch y

t

ng giai

c k t qu khác nhau.
Theo Nguy
nhi

cs (2003) [18], cho bi t b nh x y ra có r t
n nay

c nguyên nhân
n

ng ru t h Enterro Bacteriae

ng nh t là tr c

khu n E. coli.
Theo Phùng

ng Lân (1996) [14], cho bi t nguyên nhân chính gây ra

h i ch ng tiêu ch y là các vi khu

t E. coli có h i thu c h vi

ng ru t Enterro Bacteriae, chúng bao g m nhi u ch ng và nhi u

khu

c tính kháng nguyên khác nhau.
Có r t nhi u nguyên nhân gây h i ch ng tiêu ch y

l

nguyên nhân chính là vi khu n E. coli, ngoài ra còn r t nhi u nguyên nhân
khác n a.


8

- Tiêu ch y do virus.
Virus gây ch ng tiêu ch y có th tr c ti p t l n m sang l n kh e,
ho c truy n gián ti

c ti

ng c

Adenovirus (gây viêm ru t a cháy), Coronavirus (gây viêm d dày tiêu
ch y truy n nhi m - T.G.E), Calicivirus, Rotavirus (b nh viêm ru t),
Herpesvirus (b nh gi d i - ueszky), Pestisvirus (b nh d ch t l
- Tiêu ch y do vi khu n
Vi khu n gây tiêu ch y xâm nh p v
mi

l n qua niêm m

ng tiêu hóa.
Vi khu n E. coli

ng g p nh t là b nh phân tr ng

Ngoài ra còn gây tiêu ch y

l n con.

l n sau cai s a và các loài v t nuôi khác.

Clostridium perfringens type C gây viêm ru t ho i t và xu t huy t l n.
C u tr c khu n Amip gây b nh ki t l

l

Do vi khu n Salmonella gây ra: Salmonella cholesrasuis và Samonella

typhumuriumlaf hai tác nhân gây tiêu ch y cho l n con sau cai s a và v béo.
Ngoài ra còn r t nhi u vi khu n gây nên tiêu ch y
-

l n

: C u trùng, sán lá ru t l n,
th

ng c a chúng t n t

ti u và lây nhi m vào ngu n th
c. Khi v

cu
g

c

c bi t là các lo i rau tr ng

u ki n thu n l i chúng bi n thái, phát

tri n thành ký sinh trùng gây b nh.
- Do th
ph

c u ng: Th
i. Th

ôi, m c, thi

lâu ngày, b o qu n không t t, nh t là

nhi m các lo i vi sinh v t gây tiêu ch
m c. Th

m, ch t béo ho

ng, kh u

E. coli, Salmonella spp, n m
u d gây tiêu ch y.


9

c u ng thi u, không s ch, nhi m b n, nhi m hóa ch t, thu c tr
sâu, các kim lo i n
-

c t : Aflattoxin, nhi m hóa ch t, thu c tr

-

ng: Thi u vitamin B1, B2, B12... Thi

u

n v t nuôi b tiêu ch y, b r i lo n trao

i ch t.
y chúng ta có th th

c có r t nhi u nguyên nhân gây

tiêu ch y cho v t nuôi

n n m

có bi n pháp phòng tr

tm

i hi u qu cao

phát sinh tiêu ch y
is
ch

i ch ng tiêu

c gi i thích t

sau:

Th

c th m

th

c th m th u trong máu và t ch c) s

lòng ru t. Ho c khi viêm ru t hay ng
lên g p 80 l n so v i
ru

ng.

c th

c vào trong

ch nh

ng d ch c a ru

kích thích

sinh tiêu ch y.
Gi m h

n tiêu ch y, b

u ng vào h ng ngày cùng v i d ch ti t c a ru t trong m t ngày có th
10 lít.

ng t

h p thu ru t m

c tái h p thu

ngoài gây a ch y.

c n gi m

c trong ru t r t l n.
t: D

nhi u s kích thích thành ru

thành ru

n

c trong lòng ru t quá
y các ch t ra


10

* Tri u ch ng chung:
L n b nh có bi u hi n b

ng

nôn m a.
Thân nhi t l n có th
ch y d

nm

m tt

nh. L n tiêu

c, niêm m

nh t nh

g yd

u có th táo,sau l ng ( b nh d ch

t

s n s t ( các b nh do giun sán), phân l ng ho c

v t c n câu

n cu i c a b

c d ch t .

Phân có màu tr ng ho c vàng nh t, ch
u môn luôn dính phân

ng,

l n con a phân tr ng. Ngoài nh ng tri u

tr ng trên thì tùy theo nguyên nhân gây b nh mà có các bi u hi n khác nhau.
*B

i th

Nh ng l n khi ch t m khám th y có m t s bi u hi n b nh lý
quan b ph n c
B nh tích

: D dày, ru t, gan, lách, tim, ph i.
d dày có nh ng bi u hi

tiêu hóa h t.
B nh tích

ru

th m có th có xu t huy

m

thành ru t.

Gan, lách, th

t.

Bên c nh nh ng tri u ch ng, b nh tích chung thì tùy theo nguyên nhân

khác nhau l i có nh ng bi u hiên b nh tích khác nhau.
* Ch

nh:

D

gây b nh chúng ta có th th y các tri u

ch ng th hi n khác nhau.
Ch

i c a da gi m,

l n con b bú, b
b

n hình chia thành 2 th :

n 400C

nh n ng,


11

+ Quá c p tính: l n ch
v o, phân màu tr

n ít ho c b

c, l y nh

i siêu

c khi ch t b co gi t

chân.

+ C p tính: M

c khi ch t

t, r i ki t s c mà ch t.
* Các bi n pháp phòng b nh
H i ch ng tiêu ch y

gia súc nói chung và l n nói riêng do r t nhi u

phòng ch ng tiêu ch y ph i th c hi

ng b các bi n pháp,

n nhi u khâu, nhi u y u t

i

ng l n con và l n m d a trên nguyên t c 3 nên, 3 ch ng: Nên cho l n bú
s

nm

c khi sinh, nên t

m cho l n con;

ch ng m, ch ng b n, ch ng l nh.
-V
+ Chu ng tr i ph

c quy ho ch, thoáng mát, s ch s

m b o các

tiêu chu n v sinh thú y.
+ H n ch l nh và s

ng nhi

c u ng th

th

ng.

m b o v sinh

+ Nuôi tách riêng t ng lo i l n, riêng l n con nên nuôi trên sàn.
- V i gi ng l n:
+ Ch n gi ng l n có s

kháng cao v i vi khu

ng ru t

nói chung.
+ Ch n l n không b

tránh các hàng vú b

in n

khi sinh s n và cho con bú
- Công tác qu
+ Nuôi l n nái, l n con v i m
+ Gi m các y u t
t ng t, th a ho c thi u ch t trong th
không b n m m c.

v a ph i.
i th
u ph

i ti t, khí h u
i, th


12

+ T p cho l

cu

.

+ Không v n chuy n nh p l n t
u tr tri

c ki m tra và

. Ph i có th i gian tr ng chu ng thích h

c khi nh p

i.
+ Th c hi n nguyên t c t t c cùng xu t, cùng nh
chu ng tr

vi c t y u

c ti n hành d dàng và hi u qu .

- V sinh thú y:
+ Thu d

theo h

th ng sinh h c ho c s d ng h th ng biogas.
+ R a và kh trùng chu ng tr i, d ng c
m i dùng thu c sát trùng v i n

c khi nh

thích h p.

- Phòng b nh b ng vaccine
Vi c tiêm phòng vaccine là bi n pháp có hi u qu cao trong phòng các
b nh truy n nhi m gây tiêu ch y cho l n, t o mi n d ch ch
phòng h i ch ng tiêu ch y cho l

ng cho gia súc.

t hi u qu cao thì nên k t h p

dùng vaccine cho c l n con và l n m .
Theo Nguy n Th N i và cs (1989) [20

n hành nghiên c u

c ch t o t các ch ng vi khu n Salmonella, E.

vaccine h n h
coli và Streptococcus

phòng tiêu ch y cho l n.

- Phòng b nh b ng ch ph m sinh h c
Ch ph m sinh h

ng nuôi c y m t vi sinh v t có l

có tác d ng b sung các vi sinh v t h u ích, giúp duy trì và
l p l i tr ng thái cân b ng c a h vi sinh v
S d ng ch ph m sinh h

phòng h i ch ng tiêu ch y,

Subcolac là m t h n h p g m 3 lo i vi khu n s ng: Bacilus subtilis,
Colibacterium và Lactobacilus. Ch ph m s
cung c p m t s men c n thi t, m t s vi khu
b ng h vi sinh v

ng ru t.

ng tiêu
l p l i s cân


13

Dùng men vi sinh v t cho l n u ng ho
con b tiêu ch y, l n tiêu hóa th

ng gi m t l l n

n t t, gi m mùi hôi chu ng.

u tr h i ch ng tiêu ch y
H i ch ng tiêu ch y do nhi u nguyên nhân gây ra. Mu
qu t t, trong t

ng h p c th , ph

m i nguyên nhân gây b nh có m

c nguyên nhân chính và
u tr khác nhau.

Sau khi lo i b

u tr theo nguyên t c chung: Th i

tr ch t ch a trong d dày và ru t, b o v niêm m
s

phòng s

s cân b

u tr có k t

ng tiêu hoá, c ch

ng th l c cho con v t, l p l i
n gi i, l p s cân b ng c a h vi sinh v

ng ru t

(Nguy n Bá Hiên, 2001) [10].
Do h i ch ng tiêu ch

ng s d

n lo n khu

ng ru t, b i

nhi m E. coli và Salmonella nên vi c s d ng các lo
tr là không th thi

g

u

nh ng ch ng vi khu n có kh

E. coli, Salmonella có th hình thành tính kháng thu

b

cho nh ng gi ng g
Theo

c t gia súc b nh.

T t L i (2004) [17] , cho bi t s d ng các lo i cây th

c

u tr tiêu ch y khá t t cho l n.

Cho t i nay vi c thanh toán hoàn toàn h i ch ng tiêu ch y

m

t vi c khó, c n k t h p nhi u bi n pháp t ng h p. Ngoài vi c
mb

ng, c n chú ý gia súc

m nc mv im mb

i v i gia súc l

n non vì chúng d

c bi t là gia súc sinh s n c n

ng xuyên phát hi n nh ng con b b

u tr k p th i vì chính

con m mang b nh s là ngu n lây b nh cho l n con.
Cu i cùng, c n ph i k t h
và v sinh thú y th t t t m i có th

u tr v i các
n và kh ng ch

ng
c b nh

14

2.1.3. M t s lo i vi sinh v t gây b nh
+ Escherichia coli
là vi khu

c vi t t t là E. coli

cg i

i tràng là m t trong nh ng loài vi khu n chính ký sinh trong

ng ru t c a

ng v t máu nóng (bao g m chim và

ng v t có vú). Vi

khu n này c n thi t trong quá trình tiêu hóa th

n

có m t c a E. coli trong

c a khu n l c ru t. S

c ng m là m t ch th

ng g p cho ô nhi m phân. E.coli thu c h vi khu n Enterobacteriaceae và
c s d ng làm sinh v t mô hình cho các nghiên c u v vi khu n.
Hình thái: E.coli là m t tr c khu n Gram (-), hình g y ng
2-

có hình c u tr c khu

c

ng riêng l

thành chu i ng n, có lông xung quanh thân nên có th

p
c, không

hình thành nha bào, có th có giáp mô.
c t : vi khu n E.coli t o ra 2 lo
Ngo

c t : là m t ch t không ch

trong vòng 10 -

c t và ngo

c nhi t, d b phá h y

i tác d ng c a formon và nhi t ngo

chuy n thành gi
N

ct :n

c t . Ngo

và có kh

560C
ct

c t có tính th n kinh và gây ho i t .

c t : là y u t

bào vi khu n r t ch t. N

ct

c n m trong t bào vi khu n và g n v i t
c t có tính kháng nguyên hoàn toàn, ch u nhi t
ch máu.

+ Salmonella
- Salmonella thu c h enterobacteriaceae. Các lo i gây b nh có th k
salmonella

n
ententidis.

các Salmonella

typhimurium,

salmonella

cholera và salmonella

ng tr c khu n Gram (-), hi u khí tùy ý, h u h t
u có lông xung quanh thân (tr Salmonella gallinarum và

Salmonella pullorum) vì v y có kh
c kho ng 0,4-0,6 x 2-3 m.

ng, không sinh nha bào kích


15

- Salmonella

Salmonella typhi lên
methyl
i, urease âm tính. H2

Salmonella paratyphi A: H2S
-D m

ng nuôi c

ng.

phát tri n t 5 - 450C, thích h p

- Nhi

phát tri

c

khu n có th b tiêu di t, kh

370C, pH thích h p = 7,6

pH t 6 - 9 . V i pH >9 ho c < 4,5 vi
u nhi t c a vi khu n kém:

500C trong

700 C trong 15 phút và 1000 C trong 5 phút.

1 gi ,
-

n

mu i 6 - 8% vi khu n phát tri n ch m và

n

mu i

là 8-19% s phát tri n c a vi khu n b ng ng l i. (Nguy
1997) [25].
2.1.4. M t s lo i thu
2.1.4.1. Các thu

u tr h i ch ng tiêu ch y
ng dùng

- L n con t 1 10 ngày tu i: tiêm marflo - LA, marphamox - LA cho
l n m v i li

ng kéo dài 48 gi

l n con u ng coli oral.
- L n con t 11 - 65 ngày b tiêu ch y:

marflo - LA,

marphamox - LA duy nh t s tiêu di t vi khu n gây b nh tiêu ch y và kh i 80
- 90%. N

marflo - LA, marphamox - LA mà không kh i là do l n b

nhi m virut viêm d dày ru t ho c c u trùng.
m tra:
- N u th y l n con tiêu ch y lây lan nhanh thì tiêm gluco
namin + atropin và cho u

n gi i gluco

K

- N u th y lây lan ch m cho u ng bigcoc, qinocoli và h n ch
2.1.4.2. Thu

K C
tr ng gà.
t.

tài
nh hi u l c c a thu

u tr cho nh ng l n con m c h i ch ng

tiêu ch y s d ng 2 lo i thu c: Nor - 100, Nova - amcoli


16

* Nor - 100: công ty CP s n xu t
- Thành ph n m i ml ch a: norfloxacin 10%
-

tác d ng:

Quinolone

(flumequin,

norfloxacin,

enrofloxacin,

ciprofloxacin,

difloxacin, marbofloxacin, ofloxacin...) là nhóm kháng sinh nhân t o g m
nh ng d n xu t c

u tiên (acid nalidixic) có ph

kháng khu n h p (tác d ng trên vi khu

c s d ng vào nh ng

c fluor hóa g
s d ng trong lâm sàng vào nh

quinolone có ph kháng

khu n r ng, tác d ng trên c vi khu n Gram (-) và Gram (+). Kháng sinh
nhóm này phân b

u c trong d ch n i và ngo i bào, phân b h u h t

i, gan, m

n li t tuy n, t cung, d ch não t y... và

c hàng rào nhau thai. Fluoroquinolone bài th i ch y
ni u

d ng còn nguyên ho t ch t và tái h p thu th

ng

ng ti t

th n.

ng c a kháng sinh lên vi khu

tác

ng c a fluoroquinolone là c ch t ng h p acid nucleic. S
Deoxyribonucleic acid (DNA) b
làm hai, m i bên là m

u b ng ph n ng tách chu i DNA ra
g n nucleotid thích h p theo nguyên t t

b sung.
Enzyme DNA polymerase xúc tác s t ng h p các liên k t gi a các
nucleotid; enzyme DNA gyrase n i các DNA trong quá trình t ng h p và t o
thành các vòng xo n. Quinolone (acid nalidixic và các fluoroquinolone) c
ch

m nh s

t ng h p DNA

enzyme DNA gyrase.

c ch
ng này hi u qu trên c vi khu n Gram (c ch t ng h p acid nucleic này
t bi n

gene, gây s y thai khi s d

ng v t mang thai, và khuy n cáo là

không nên dùng kháng sinh nhóm fluoro
ng v t sinh s n và làm gi ng.

ng v t mang thai,


17

- Công d

u tr cho heo m c b nh v tiêu ch

- Cách dùng:
Tiêm b p th t ho

i da

Dùng liên t c trong 3-5 ngày
-7kgTT/ ngày.
L n, trâu, bò: 1ml/8-10kg TT/ngày
* Nova

amcoli

- Thành ph n m i ml ch a: Ampicillin 10mg
-

tác d ng:

Ampicillin (Anh ng : Ampicillin; Pháp ng : Ampicilline) là kháng
sinh ph r ng thu c nhóm beta-lactam, t c là nhóm kháng sinh có c u trúc
phân t g m khung beta-lactam
nhóm beta-lactam v i ampicillin, còn có các lo i thu c kháng sinh khác
là: Penicillin, Amoxycillin, Augmentin, Unacyl, Cloxacillin, Oxacillin,...
Ampicillin th c ch t là m t penicillin bán t ng h p nhóm A có ho t
ph r ng v i nhi u ch ng vi khu n gram (+) và vi khu n gram (-). Ampicillin
có tác d ng ch ng l i nh ng vi khu n m n c m gây nhi m khu
h p, d n m t, tiêu hoá, ti t ni u, m t s b nh ngoài da
-

ng hô
, áp

a, bàng quang và th n...
c hi u qu , Ampicilin ph i th m qua thành t bào và g n v i

các protein. Các protein g n Ampicilin ch u trách nhi m nhi

trình sinh t ng h p c a thành t bào và có m

c trong quá
n hàng

nghìn phân t trên m t t bào vi khu n. Các protein g n Ampicilin r t khác
nhau gi a các ch ng vi khu n. Các kháng sinh beta-lactam c n tr vi c
t ng h p thành t bào qua trung gian PBP, cu i cùng d

n ly gi i t bào.

S ly gi i di n ra qua trung gian là các enzym t ly gi i thành t bào vi
khu n (ví d : các Autolysin) kháng sinh beta-lactam gây c n tr b ng m t
ch t c ch autolysin.


18

Tính kháng v

c ph n l n là nh s n sinh beta-

kh c ph

o ra m t s ch t c ch beta-

lactama: axít clavulanic và sulbactam. Các h p ch
beta-

n thân chúng ít ho c không có ho t tính kháng khu n.

Chúng làm b t ho t enzym beta-lactam b ng cách g n vào v trí ho
phá hu ; vì v
các c ch "t sát". Vi c b sung ch t c ch

ng c a
c g i là
anic ho c

sulbactam, s tái l p ho t tính c a Ampicilin ch ng l i vi sinh v t s n sinh
beta-

khác v i s n sinh beta-lactam có v là

trung gian t o ra tính kháng c a Staph.aureus kháng methicillin.
- Công d ng: tiêu ch

u, viêm ph i, viêm r n

- Cách dùng:
Tiêm b p th t ho

i da

Dùng liên t c trong 3-5 ngày
/ 5-7kgTT/ ng
L n, trâu, bò: 1ml/5-10kg TT/ngày
* Thu c b tr B - complex:
- Thành ph n:
Vitamin B1 ................ 6000mg

Vitamin B2 .................1500mg
Vitamin B5..................1250mg
Vitamin B6 ................ 1000mg
Vitamin B12 ................100mcg
Vitamin H (Biotin).......150mcg
Vitamin PP..................5000mg
- Công d ng:
+B ib

, phòng ng a các b nh thi u h t VTM, các h i ch ng
i th i ti t, chuy