Đánh giá hiện trạng môi trường nước sinh hoạt tại xã An Khang thành phố Tuyên Quang tỉnh Tuyên Quang (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
---------------------

I

tài:
N TR

C SINH HO T

T I XÃ AN KHANG, THÀNH PH , TUYÊN QUANG,
T NH TUYÊN QUANG

KHÓA LU N T T NGHI

H

o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành : Khoa h

ng

Khoa

:

Khóa h c

: 2011 - 2015

Thái Nguyên - 2015

ng


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
---------------------

I

tài:
N TR

C SINH HO T

T I XÃ AN KHANG, THÀNH PH , TUYÊN QUANG,
T NH TUYÊN QUANG

KHÓA LU N T T NGHI
H

o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

: Khoa h

ng

Khoa

:

Khóa h c

: 2011 - 2015

ng

Gi

ng d n : TS. Nguy n Thanh H i

K

ng -

i h c Nông Lâm

Thái Nguyên - 2015

i

L IC

cs

ng ý c

i h c Nông Lâm Thái

c v v th c t p t i xã An Khang, thành ph Tuyên
Quang, t nh Tuyên Quang v

tài:

n tr

c

sinh ho t t i xã An Khang, thành ph Tuyên Quang, t nh Tuyên Quang".
Trong quá trình th c t p và hoàn thi

c s quan

c a các th y cô giáo. Em xin chân thành c
Nguy n Thanh H i

và t

ng d n em trong su t quá trình

th c hi
t om

xã An Khang
u ki n và nhi

em trong quá trình th c t p t

u ki n và th i gian có h n cho nên
khi m khuy t. Em r
b

th y giáo Ts.

tài còn nhi u thi u xót và

c các th
nb

a

ng và các
khóa lu n c a em hoàn thi

Em xin chân thành c

Sinh viên

i


ii

DANH M C B NG BI U
B ng 2.1. Tr

c trên th gi i....................................................... 14

B ng 3.1: B ng mô t v trí l y m

c sinh ho t xã An Khang.............. 27

B ng 3.2: Các ch

........................................ 28

B ng 4.1. Tình hình s d ng ngu
c sinh ho t c a các h
a
bàn xã An Khang.......................................................................... 36
B ng 4.2. K t qu

i dân v s d ng thi t b l

B ng 4.3. Các lo i nhà v

c ............. 37

a bàn xã An Khang ........................... 38

B ng 4.4

Kho ng cách t ngu
ng tr
nhà v sinh.................................................................................... 40

B ng 4.5.

c th i sinh ho t c a xã An Khang........................ 43

B ng 4.6. K t qu
c sinh ho t
c gi ng khoan t i thôn
An L c A xã An Khang ............................................................... 45
B ng 4.7. K t qu
c sinh ho t
c gi
i thôn An
L c A xã An Khang ..................................................................... 46
B ng 4.8. K t qu phân tí
c sinh ho t
c gi ng khoan t i thôn
Thúc Th y xã An Khang.............................................................. 47
B ng 4.9

. K t qu
c sinh ho t c gi

t i thôn
Thúc Th y xã An Khang.............................................................. 48

B ng 4.10. K t qu
c sinh ho t c gi ng khoan t i thôn
T ng Thi A xã An Khang......................................................... 49
B ng 4.11. K t qu
c sinh ho t c gi
i thôn
T ng Thi A xã An Khang......................................................... 50
B ng 4.13. K t qu

u tra ý ki n c
c sinh ho

ng v ch t
d ng ............................................. 53

B ng 4.14. T ng h p k t qu ý ki n c
i dân v m
ô nhi m các
ngu
c................................................................................... 53
B ng 4.15. M t s b

i dân m c ph

................................ 54

iii

DANH M C HÌNH V
Hình 4.1.

Bi

ngu

c s d ng trong xã An Khang.............................36

Hình 4.2.

Bi

k t qu

Hình 4.3.

Bi

Các lo i nhà v

a bàn xã An Khang...................39

Hình 4.4.

Bi

kho ng cách t ngu

c t i khu chu ng tr

i dân v s d ng thiêt b l c...............38

và nhà v sin ......................................................................................40
Hình 4.5.

Ch s pH c

c sinh ho

a bàn xã An Khang .................51

Hình 4.6.

Ch s Fe c

c sinh ho

a bàn xã An Khang ..................52

Hình 4.7.

Ch s

Hình 4.8.

Bi

c ng c
ý ki n c

c sinh ho
i dân v m

a bàn xã An Khang ........52
ô nhi m các ngu

c .54


iv

DANH M C CÁC T

VI T T T

BKHDT

B k ho

BNNPTNT

B nông nghi p phát tri n nông thôn

BTC

Ban t ch c

BTNMT

B

BVMT

B ov

BYT

B yt

ng
ng

u ki n t nhiên
CP

Chính ph

KTXH

Kinh t xã h i
Ngh

nh

QH

Qu c h i

QCVN

Quy chu n Vi t Nam

TCVN

Tiêu chu n Vi t Nam

TT
UBND
VSMTNT

y Ban nhân dan
V

ng nông thôn


v

M CL C
PH N 1: M
tv

U........................................................................................... 1
................................................................................................... 1

1.2. M

tài .................................................... 2

1.2.1. M

tài ................................................................................. 2

1.2.2. Yêu c u c

tài ................................................................................... 3
tài.................................................................................... 3

PH N 2: T NG QUAN NGHIÊN C U ......................................................... 4
lý lu n c
2.2

tài .............................................................................. 4

pháp lý .............................................................................................. 6
th c ti n ........................................................................................... 8

2.3.1 Vai trò c

iv

2.3.2 Các lo i ô nhi

................................................................ 8

c ........................................................................... 10

2.3.3. Nguyên nhân gây ô nhi m ngu
2.4. Tình hình s d

c ................................................ 11

c trên th gi i và

Vi t Nam .............................. 13

c trên th gi i ................................................................ 13
2.4.2 Tình hình s d

c trên th gi i..................................................... 15
c

Vi t Nam................................................................ 17

2.4.4. Hi n tr ng ch

c sinh ho t t i Vi t Nam ............................. 20
c m t và nh ng thách th

................... 21

c m t Tuyên Quang...................................................... 22
PH N 3:

NG N

U 25

ng, ph m vi nghiên c u ............................................................... 25
m và th i gian nghiên c u ............................................................ 25
3.3. N i dung nghiên c u................................................................................ 25
u ki n t nhiên - kinh t - xã h i c a xã An Khang, thành ph Tuyên
Quang, t nh Tuyên Quang. .............................................................................. 25


vi

3.3.2. Ngu
c và tình hình s d
c sinh ho t t i xã An Khang,
thành ph Tuyên Quang, t nh Tuyên Quang................................................... 25
c sinh ho t t i xã An Khang, thành ph Tuyên
Quang, t nh Tuyên Quang. .............................................................................. 26
xu t m t s gi i pháp cung c
c sinh ho t t i xã An Khang,
thành ph Tuyên Quang, t nh Tuyên Quang................................................... 26
u.......................................................................... 26
p và k th a tài li u th c p................................. 26
ng v n........................................................................ 26
o sát th c t , th

a ................................................ 26

y m u và phân tích trong phòng thí nghi m ................ 27
ng kê và x lý s li u................................................. 28
PH N 4: K T QU NGHIÊN C U ............................................................. 29
u ki n t nhiên, kinh t và xã h i xã An Khang, thành ph Tuyên

Quang, t nh Tuyên Quang ............................................................................... 29
u ki n t nhiên................................................................................. 29
u ki n kinh t - xã h i...................................................................... 31
4.2. Ngu
c và tình hình s d
c sinh ho t t i xã An Khang, thành
ph Tuyên Quang, t nh Tuyên Quang............................................................. 35
4.2.1.Tình hình s d

c sinh ho t t i xã An Khang .............................. 35

4.2.2. Các ngu n có kh
m ngu
c c a xã An Khang,
thành ph Tuyên Quang, t nh Tuyên Quang................................................... 41
4.3. Ch

c sinh ho t t i xã An Khang......................... 45

4.3.1. Th c tr

c sinh ho t t i thôn An L c A ................... 45

4.3.2.. Th c tr

c sinh ho t t i thôn Thúc Th y xã An Khang... 47

4.3.3. Th c tr

c sinh ho t t

ng Thi A xã An Khang48

4.4. Ý ki n c
i dân v ch
c sinh ho
a bàn xã An
Khang. ............................................................................................................. 53


vii

4.4.1 Ch
4.4.2 M

.................................................................. 53
ô nhi m các ngu n

4.5. M t s

c........................................................... 53

i dân m c ph

n ngu

c....... 54

4.6
xu t m t s gi i pháp nâng cao ch

n
c sinh ho
a bàn
xã ..................................................................................................................... 55
4.6.1. Gi i pháp v th ch , chính sách.......................................................... 55
4.6.2. Gi i pháp v công tác qu n lý............................................................... 56
4.6.3. Gi i pháp k thu t ................................................................................. 57
4.6.4. Gi i pháp tuyên truy n giáo d c ........................................................... 59
PH N 5: K T LU

NGH ............................................................. 60

5.1. K t lu n .................................................................................................... 60
ngh ..................................................................................................... 61
TÀI LI U THAM KH O............................................................................... 63


1

PH N 1
M

U

tv
c- m t trong nh ng ngu n tài nguyên vô cùng quan tr
i sinh v t s
không th tông t i n
c

t. S s ng c
c. Trung bình m
c sinh ho t hàng ngày.

ng sinh v t s

c và 70% tr

th

c bao g m các ngu n: Ngu
c bi

i. Ngu

cm

cg

c ng m

c m t, t n

ng xuyên trong các th y v c
t nhiên, h ch a (nhân t

tuy

c

i s ng sinh ho t và s n xu t

cm

t

c chi m

cm

là quan tr ng nh t, có liên quan tr c ti
c

i
ng thành

c u ng và kho

99% tr

iv i

c ng m là m t lo

ml

trên m

t

ng ru

c s d ng ch y u cho sinh

ho t ngoài ra còn s d ng cho nông nghi p, công nghi
c nói chung là m t trong nh ng y u t quy

nh s phát tri n kinh t xã

h i c a m t vùng lãnh th hay m t qu c gia.
Th c t hi n này cùng v i quá trình phát tri n kinh t
dân s

nhu c u s d

l nt i

c là vô cùng l n d n

c. Nh ng ho

ng

n nh ng áp l c r t

ng t phát không có quy ho ch c a

t phá r ng b a bãi, canh tác nông, lâm nghi p không h p lý
và th i tr c ti p ch t th
b ô nhi m, v

nh t là

khan hi

c
c s ch ngày càng tr nên nghiêm tr

các xã vùng núi.

An Khang là m t xã m i sát nh p vào thành ph Tuyên Quang, t nh
Tuyên Quang, n n kinh t

chuy

ng m nh m t nông nghi p


2

sang th công nghi p và d ch v , nông nghi p v n chi m t tr ng l
c máy móc hóa và áp d ng nhi u ti n b khoa h
su

t

nh

c. Song song v

nm

ng không

ng không khí, ngu
m ngày m

cm

.

i s ng và s c kh e c

c ng m,

ng tr c ti

n

i dân trong xã và khu v c lân c n. Ngu

c

dùng cho sinh ho t t i xã An Khang g m nhi u ngu
c m

c gi

y

c gi ng (gi

ng

khoan).
Xu t phát t th c tr ng chung c a vi c s d

c sinh ho t c a

i dân t
t

d ng

ap

ng nguyên nhân gây ô nhi

gi

kh c ph c nh
c s ch t

ts
ng nhu c u s d ng

cs

ng ý c a Ban Giám Hi

Ban ch nhi

i s

ng,

ng d n c a th y giáo Ts.

Nguy n Thanh H i - Gi

i H c Nông Lâm
n hành nghiên c

tài: "

n tr ng môi

c sinh ho t t i xã An Khang, thành ph , Tuyên Quang, t nh
Tuyên Quang".
1.2. M
1.2.1. M
-

h, yêu c

tài
tài
n tr

c sinh ho t t i xã An Khang,

thành ph Tuyên Quang, t nh Tuyên Quang.
- N

c tình hình s

d

c sinh ho

a bàn xã An

Khang, thành ph Tuyên Quang, t nh Tuyên Quang.
- Tìm ra nh ng nguyên nhân gây ô nhi
xã An Khang, thành ph Tuyên Quang, t nh Tuyên Quang.

a bàn


3

-

xu t m t s bi n pháp kh c ph c, gi m thi u tình tr ng ô nhi m

c sinh ho t và cung c
ho

ng nhu c

1.2.2. Yêu c u c

c s ch nh m nâng cao ch

c sinh

c s ch c
tài

-

n tr

c sinh ho t t i xã An Khang,

thành ph Tuyên Quang, t nh Tuyên Quang.
-

m b o tài li u, s li

, trung th c, khách quan.

- K t qu phân tích các thông s v ch
-

m b o nh ng ki n ngh

c chính xác.

ngh

thi, phù h p v i

u ki
tài
- V n d ng ki n th
- T vi
ng nhu c u s d

c vào trong nghiên c u khoa h c.

th c t và hi n tr
n tr
c s ch c

c sinh ho t.

xu t m t s gi i pháp phù h p nh m
i dân t


4

Ph n 2
T NG QUAN NGHIÊN C U
lý lu n c

tài

- Khái ni

ng:

ng là h th ng các y u t v t ch t
t nhiên và nhân t

i v i s t n t i và phát tri n c

i

và sinh v t
-

- Khái ni m Quy chu
Theo kho

ng:

u 3 lu t b o v

Quy chu n k thu t

ng là m c gi i h n c a các thông s v ch

ng xung

ng c a các ch t gây ô nhi m có trong ch t th i, các yêu c u k
thu t và qu

c có th m quy

n b t bu c áp d

b ov

ng.

- Khái ni m tiêu chu
Theo kho

i d ng

ng:

u 3 lu t b o v

ng là

m c gi i h n c a các thông s v ch

ng xung quanh, hàm

ng c a các ch t gây ô nhi m có trong ch t th i, các yêu c u k thu t và
qu

c và các t ch c công b

t nguy n áp d

b ov

-

uan:

Trong t
00

c có kh

ct nt i

c 3 d ng: r n, l

ng riêng l n nh t.

id

n


5

c tham gia vào r t nhi u ph n ng hóa h c,

nhi

ng

c không màu, không mùi, không v .
- Ngu

c sinh ho

cs

ng, v sinh c

ng tiêu chu n ch

- Phát tri

c và nâng cao giá tr c a tài nguy

cs

Ban ch

c s ch Vi t Nam.

c: là bi n pháp nh m nâng cao kh

thác, s d ng b n v
-

i

c: g m các ngu

o Qu c gia v c
c máy ho

c.

ng d n c a

c s ch và VSMTNT):
c c p t các tr

c gi ng khoan có ch

c.

ng t t và

nh.

ng và tr s ch.
cm
-

c sông, su i, ao) có x lý b ng l ng trong và ti t trùng

cs

c có ch

ng quy chu n k thu t v

c

s ch c a Vi t Nam .
Khái ni m ô nhi
Ô nhi
ng

c
c là hi

các ho

, bi

ng c

c

i làm nhi m các ch t có th gây h i cho

i và cu c s ng các sinh v t trong t nhiên.
Hi

c là s

bi
n

i v i ch
c và gây nguy hi

c, làm nhi m b n

i, cho công nghi p, nông nghi p, cho

ng v

n Yêm và cs, 1998) [18].
y, ô nhi

c là s bi

và thành ph n sinh h c c

c không phù h p v i các tiêu chu n, quy

chu n ký thu t cho phép, gây
Suy thoái ngu

i tính ch t v t lí, tính ch t hóa h c

ng x

c là s suy gi m v s

c quan tr c trong các th

i và sinh v t.
ng, ch

ng ngu n

6

Ngu n g c gây ô nhi m có th do t nhiên ho c do nhân t o. Ô nhi m
c có ngu n g c t
nghi

i th i c a các khu công
c b ô nhi m còn ph i k

n s có m t c a các xác

ng th c v t ch t. Ô nhi m nhân t o ch y u do các ho

ng s n xu t công

nghi p, nông nghi p, d ch v , giao thông v n t
i ch
- Gi

pH c

c b ô nhi m là [3]:

c ng t do ô nhi m b i H2SO4, HNO3 t khí

ng SO2-+ và NO3-

quy

c.

ng các ion Ca2+, Mg2+, SiO32-

-

c ng

c

ng cacbonat.
-

ng các mu

cb m

c ng m do chúng

c th i, t khí quy n và t các ch t th i r n.
-

ng các ch t h

h yb

c h t là các ch t khó b phân

ng sinh h c (các ch t ho
-

ng b m t và thu c tr sâu).

ng các ion kim lo

ct

c h t là:

Pb3+, Cd+, Hg2+, Zn2+, As3+, Fe2+, Fe3+
- Gi m n

oxy t nhiên hòa tan tron

oxy hóa các h p ch t h
- Gi
2.2

trong c

c t nhiên do quá trình

u ki n y m khí.
c

pháp lý
- Lu t B o v

ng s

c Qu c h i khóa

13,
k h p th 7 thông qua ngày 23/6/2014. Lu t BVMT 2014 g m 20 c
u. Lu t B o v

ng 2014 có hi u l c thi hành t

ngày

1/1/2015.
- Lu

c c a Qu c H i s 17/2012/QH13 ngày 21 tháng


7

- Ngh

nh s

Ph v vi
v

-

nh chi ti t v

a Chính

ng d n thi hành m t s

u c a Lu t B o

ng.
- Ngh

s

-CP ban hành ngày 08/02/2008 c a Chính ph v

i và b sung m t s

vi

u c a ngh

-CP c a Chính ph v

ng d n thi hành m t s
- Ngh

nh s

u c a Lu t B o v

ng.

-CP ngày 19/12/2003 c a Chính ph ban

hành quy ch thu nh p, qu n lý, khai thác, s d ng d li u, thông tin v tài
c.
- Ngh

nh s

-CP ngày 30/12/1999 c a Chính ph quy

nh vi c thi hành

c.

- Ngh

-CP c a chính ph v vi c c

khai thác, s d
- Ngh

c, x th i vào ngu
nh s

c.

-CP c a Chính ph

ph

nh v x ph t vi

c.
-

02/2005/TT-BTNMT ngày 24/6/2005 c a B Tài nguyên
ng d n th c hi n Ngh

27/7/2004 c a Chính ph
d

-CP ngày

nh vi c c p gi

c, x th i vào ngu
- Thông

c.

-BTNMT ngày 18/7/2011 c a B Tài nguyên và
nh chi ti t m t s

ngày 18/4/2011 c a Chính ph

u c a Ngh

nh s

nh v

ng, cam k t b o v

-

nh s

-CP
ng chi

ng.

ch s : 04/2013/TTLT-BNNPTNT-BTC-

B Nông nghi p và phát tri n nông thôn - B Tài chính - B K ho
vi

ng d n ch

qu n lý, s d

c,

a
u
c


8

c tiêu qu

c s ch và V

ng

n 2012-2015.
-TCVN 6187-1-1996 (ISO 9308-1-1990) - Ch

c - Phát hi n

m vi khu n coliform, vi khu n coliform ch u nhi t và Escherichia coli
gi

nh - Ph

c.

- TCVN 6663-3:2008 - Ch

c. L y m u. Ph

ng d n

b o qu n và x lý m u.
- TCVN 6663-1:2011 - Ch
d nl

c - L y m u. Ph

ng

y m u và K thu t l y m u.

- TCVN 6663-11:2011 - Ch

d nl ym

c - L y m u. Ph

ng

c ng m.

- QCVN 08:2008/BTNMT - Quy chu n k thu t qu c gia v ch t
c m t.
- QCVN 09:2008/ BTNMT: Quy chu n k thu t Qu c gia v ch t
c ng m.
- QCVN 01:2009/BYT: Quy chu n k thu t qu c gia v ch

ng

ng.
- QCVN 02:2009/BYT - Quy chu n k thu t Qu c gia v ch

ng

c sinh ho t.
x ph t các ho
hành Ngh

ng gây ô nhi

nh s

ph

-CP. Ngh
cb ov

x ph t và các bi
2.3

nh v các hành vi

ng, hình th c x ph t, m c ph t, th t c
c h u qu .

th c ti n

2.3.1 Vai trò c

iv

c vô cùng quan tr
quan tr

ng, Chính ph

m, ch

iv

s ng c

c còn

ng, vitamin và mu i khoáng. N u m t


9

i

u

u

c ch s

c có th s

u không

c kho ng 1 tu n.
i, ch t l ng chi m t tr ng nhi u nh t, kho ng 60 -

70% t tr ng. Ch t l

nd

và m t s ch t khác t
các ch

c

thành dòng sông, kênh r ch, v n chuy n
n các b ph n c

thành các d

c tham gia vào vi c hình
i h p th ch

t o thành các ch t l
ch t quan tr

th

i ch

các ph n ng hóa h c và s

ng

i ch t di n ra không

c là m t dung môi, nh

t c các ch

ng

i d ng dung d

còn giúp cho các ph nang luôn
c g i là d

c không ch

cn

t cách u

i u ng nhi

il iu

Vai trò c
iv

c (3

4 lít/ngày), có
c s gây áp l c

c da s khô, tóc gãy, b táo bón...
iv

i s ng s n xu t

i s ng sinh ho

gi t, ho
-

c do các

c. Th

i u ng quá nhi
iu

-

n là gi i khát.

ho c b m

y, nôn m a... s sinh ra m

cho th

c còn
, là m t ch t

hoãn xung c a h th n kinh. Vì v y u

ph

c

t, có l i cho vi c hô h

a toàn b kh

Hàng ngày n u l

c là

c s d ng cho nhu c

ng, t m

i...
i v i ho

ng nông nghi

c là y u

t không th thi u.
-

i v i công nghi

c s d ng trong quá trình s n xu t

gi y, công nghi p hóa ch t và kim lo i, x lý rác th i...


10

th

c có vai trò v i các ho

ng nuôi tr ng th y s

n.
Tóm l

iv

c s ch sinh ho t là ngu n th c

ph

c vai trò và t m quan tr ng c

c bi

c

c s ch sinh ho t. Mu n s d ng t t tài ngu

m i cá nhân, t ch

i

i qu c gia ph i s d

và h p

lý ngu n tài nguyên vô giá này v i công tác qu n lý ch t ch

2.3.2 Các lo i ô nhi

n.

c

Có nhi u cách phân lo i ô nhi

c: D a vào ngu n g c ô nhi m có

ô nhi m do nông nghi p, công nghi p ho c sinh ho t. D
c có ô nhi
nhi

ng

c ng t, ô nhi m bi

a vào tính ch t ô

m sinh h c, hóa h c hay v t lý.
- Ô nhi m sinh h c c

c: Ô nhi

s th i các ch t h

c v m t sinh h c ch y u là do
c, các ngu n th

nghi p bao g m các ch t th i sinh ho

hay công

cr ac

ng,

gi y... s ô nhi m sinh h c th hi n b ng s nhi m b n do vi khu n r t n ng.
- Ô nhi m hóa h c do ch

c các ch t nitrat,

photphat dùng trong nông nghi p và các ch t th i do luy n kim và các công
ngh

ng ch

sinh v t. S ô nhi m do các ch t khoáng là do s th i vào n

c cho th y
c các ch

nitrat, photphat và các ch t dùng trong nông nghi p, các ch t th i t ngành
công nghi p.
- Ô nhi m do các ch t h

ng h p: Ô nhi m ch

y u do

c, các ch t t y r a.
- Ô nhi m v t lý: Các ch t r
ng ch
là g

c th i

ng, t

cc
c vi khu

c làm

c. Các ch t này có th
phát tri n c a vi khu n


11

và các vi sinh v t khác l

xuyên th u c a ánh sáng. Nhi u

ch t th i công nghi p có ch a các ch t có màu, h u h t là màu h
gi m giá tr s d ng c

cv m tyt

mm .

Ngoài ra các ch t th i công nghi p còn ch a nhi u h p ch t hóa h c
i, s t, mangan, clo t

c có v không bình t

Các ch

c có mùi l . T

m t s sinh v
(

ng.

c có mùi bùn,

c có mùi tanh c a cá.

c Thành, 2009)[12].

2.3.3. Nguyên nhân gây ô nhi m ngu

c

c b ô nhi m do nhi u nguyên nhân khác nhau g m:
t..), nguyên nhân ch quan (do các
ho

ng s ng c

c th

r ch không qua x lý làm ô nhi m ngu
có th li t kê m t s

xu ng các sông, h , kênh,

cm

c ng m). Tuy nhiên ta

n gây ô nhi m ngu

2.3.3.1. Ô nhi m do rác th i sinh ho t c

i dân

Vi t Nam m

u t n ch t th i r n, trong

t th i sinh ho t t các h
doanh chi m 80% t
phát sinh t

các nhà hàng, các khu ch và kinh

ng ch t th i phát sinh trong c

ng còn l i

công nghi p và các ch t th i y t .
là ngu n phát sinh chính c a ch t th i sinh ho

th tuy dân s ch chi m 24% dân s c a c
tri u t n ch t th i m
c ac
kho ng 2

ng 50% t

c tính m

c

n6
ng ch t th i r n sinh ho t

Vi t Nam trung bình phát th i

3 kg ch t th i m i ngày, g

ng th

i

vùng nông thôn. Ch t th i phát sinh t các h
có s khác nhau, ch t th i sinh ho t t các h

khu ch và các khu kinh doanh

nông thôn ch a m t t l l n các ch t h u


12

phân h y (chi m 60 - 70%),
ch t h

phân h y th

ch t th i có thành ph n
m kho ng 50% t

ng ch t th i

sinh ho t). [18].
2.3.3.2 Ô nhi m do ho

ng nông nghi p
t cây tr ng, trong quá trình s n xu

s d ng nhi u lo i phân bón, thu c tr sâu, ch
n tình tr ng ô nhi

ng,... d n

ng hi n nay là do vi c l m d ng và s d ng

không h p lý các lo i hóa ch t trong s n xu t nông nghi p.
Các hóa ch t s d ng trong nông nghi
b o v th c v t, thu c tr sâu là hi
nghi p thâm canh gây ô nhi m ngu

hóa h c, thu c

ng ph bi n trong các vùng nông
c.

Trong quá trình s d ng thu c b o v th c v t và phân bón hóa h c
m

thu

c cây tr ng ti p nh n chúng

s lan truy
d

c và các s n ph m nông nghi

i

ng phân bón và thu c b o v th c v t.
ng tiêu c c khác c a s ô nhi m thu c b o v th c v t và phân

bón làm suy thoái ch

ng khu v c canh tác nông nghi

c, ô nhi

c làm gi

ng sinh h c c a

khu v c nông thôn, suy gi
c a sâu b

ng ch u

i v i thu c b o v th c v t.

Các ngu

u xu t phát t ý th c trách

nhi m c

p quán và thói quen s

sinh. Các ch t th i n

c x lý mà th i tr c ti

i hình th c nào cu
khu v
tr c ti

t ô nhi m t n t

tl

ng
i v i ngu

ct i

c sinh ho t có th gây b nh

i sau khi s d ng ngu
t nt

pv

nh v da...
ng, ho


13

i khi nào có

n

ch

nh ng b nh nguy hi m th m chí có th
2.3.3.3 Ô nhi m do ho

T

n tính m

i.

ng công nghi p

hóa, công nghi p hóa ngày càng phát tri n kéo theo hàng

lo t các khu công nghi
c x lý tri

c thành l p v

c th i công nghi

. Ví d

Chí Minh, ngu

H

c nhi m b n b

c th i công nghi p v i t

ng

c tính 500.000 m3/ngày t các nhà máy gi y, b t gi t, nhu m,

c th
d t.

c thì chúng m i gây nên

thành ph

c th i công nghi p th i ra t

s n

xu t gi y, luy n màu, luy n gang thép, khai thác than, v mùa c n t
c th i c a thành ph Thái Nguyên chi

c Sông C u,
ng NH4+ là 4 mg/l, hàm

c th i t s n xu t gi y có pH t 8,4 ng ch t h
nghi p

ng

c th i có màu nâu, mùi khó ch u. Các khu công

khu v c Hà N i m i ngày có kho ng 260.000 m3 rác th i công

nghi p và ch

c x lý còn l

tr c ti p ra các con

sông vùng châu th sông H ng. Ngoài ra t i các khu công nghi p H i Phòng,
Vi t Trì th

ng rác th i l n gây ô nhi m ngu

2.4. Tình hình s d
2.4.1

c trên th gi i và

c n ng n . [3].

Vi t Nam

c trên th gi i
c bao ph 71% di n tích c a qu

m n, còn l

c ng

c
c ng t có trên qu

kho

i không s d

t, b

tuy t trên l

d

c vì nó n m
y n và

d ng

c ng t hi n di n trong sông, su i, ao, h
d ng. Tuy nhiên , n u ta tr ph

nhi m ra thì ch có kho

t thì có

c ng t s

cb ô
i có th s


14

d

c và n u tính ra trung bình m
c ng

c cung c p 879.000 lít

s d ng [2]

Theo tính toán thì kh

c

t kho ng 1,4 t km3

tr ng thái t do ph lên trên trái

i tr

(kho ng 200 t km3) thì ch n

c

l p v gi a c a qu

vì nó ch chi

c t nhiên trên th gi

t

n 1%. T ng

c tính có khác nhau theo tác gi và

ng t 1.385.985.000 km3 (Lvovits, Xokolov

n 1.457.802.450

km3 (F.Sargent- 1974)[2].
V tr

c ng m,

sâu 1000 m có kho ng 4 tri u km3

n 6000 m có kho ng 5 tri u km3

còn

ng m là ngu n cung c p quan tr
c ng m c

c
c

i và cây tr ng. Khi s d ng

khoáng hóa n u <1 g/l là dùng cho sinh ho t và

i t t.
B ng 2.1. Tr
STT
1

Lo

c trên th gi i
c

Tr

Bi

2

ng (km3)
1.370.322.000

c ng m

60.000.000

3

26.660.000

4

H

c ng t

125.000

5

H

cm n

105.000

6

Khí

7

t

75.000

c trong khí m

8

c sông

9

Tuy t trên l

14.000

1.000

a

250
( Ngu n F.Sargent,1974)[2]


15

2.4.2 Tình hình s d

c trên th gi i

Nhu c

n c a n n công nghi p,

nông nghi p và s nâng cao m c s ng c

i. Theo s

quân trên toàn th gi i có ch ng kho

c tính, bình

c cung c

cs

d ng cho công nghi p, 50% cho nông nghi p và 10 % cho sinh ho t. Tuy nhiên,
nhu c

c s d ng l

i tùy thu c vào s phát tri n c a m i qu c gia.

Ví d :

Hoa K , kho

c s d ng cho công nhân nghiêp, 47%

s d ng cho nông nghi p và 9% cho sinh ho t và gi i trí.

Trung Qu c thì 7%

c s d ng cho công nghi p, 87% cho công nghi p, 6% s d ng cho
c sinh ho t và gi i trí [2].
Nhu c u v

c trong công nghi p: S phát tri n ngày càng cao c a

n n công nghi p trên toàn th gi

uv

i v i m t s ngành s n xu
kim, hóa ch

bi n th c ph m, d u m , gi y, luy n

5 ngành s n xu

th m t 90% t

c s d ng cho công nghi p . Ví d c
thùng bia ch ng 120 lít, c

ng

s n xu t m t
l c m t thùng d u m ch ng

160 lít, c

s n xu t 1 t n gi y ho c 1,5 t n thép,c n

2.000.000

s n xu t 1 t n nh a t ng h

sinh h c ph i c n kho ng t
th

c bi t

làm ra 01 lít nhiên li u
c, s n xu

n t ngu n

n d ki
ng th là 60 %. Ph n
c còn l

ch

d

c quay v sông h

id

ng
c th i

y nh ng ch t ô nhi m (Cao Liêm và cs, 1990)[7].
Nhu c u v

nghi

c tiêu hao không hoàn l

thâm

c trong nông nghi p: S phát tri n trong s n xu t nông
và m r ng di

h im

do thâm canh nông nghi p mà dòng ch y c

a các con sông trên toàn


16
ng 700 km3

th gi i có th gi
th a mãn nh
b

n l n nhu c u v

vùng có khí h u

c sông ho

c b xung

c ng m b ng bi n pháp th y l i nh t là vào mùa khô.
c m i quan h gi

c s d ng v i s n ph m

c trong qu
1.500 t

s n xu t 1 t n lúa mì c

c, 1 t n g o c

10.000 t

c. S

n 4.000 t

ns

y ch y u là do s

c c a cây, s b
ng ru ng, s tr c di c

cc al

c xu ng các l

n nay, nông nghi p v n là

c nh t chi

c tiêu th (so v i 40

% dành cho công nghi p và 10 % danh cho sinh ho
quy ho ch s d ng h p lý, nhu c

i s ng). N u không có

cs

c dù s d
n m c gi i h

n 70 % vào
cc am ts

ng th

cm t

i và ph n nh

tích t l i trong các s n ph m nông nghi
ng tiêu th nhi

n

c và 1 t n bông v i c n

cl

h ic

c hi

m

iv l is

di n ra trong nhi
ph

c

l tiêu th th t và các s n

a t i nh

cv

s n xu

ng m nh m t i tài nguyên

cc nt

c, trong k

s n xu t 1 kg th t bò ph i t n t

c. N u vào th

m

i Trung Qu c tiêu th 20 kg th
c c n có thêm 390 km3
Nhu c u v

c sinh ho t và gi i trí: Theo s

sinh s ng ki u nguyên th y ch c n 5s phát tri n c a xã h

i/ngày. Ngày nay, do

i ngày càng cao nên nhu c u v

ho t và gi
c sinh ho

c.

t là
p hàng ch

các th tr n và
n nhi

uv

c sinh ho t và gi i trí s

c sinh
l n,
c
n 20