Nghiên cứu đặc điểm cấu trúc của rừng phục hồi IIB tại xã La Bằng huyện Đại Từ tỉnh Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
------------------------------------------

NÔNG H NG HI N
tài:

ÊN

KHÓA LU N T T NGHI

H

o

: Chính quy

Chuyên ngành : Nông lâm k t h p
Khoa

: Lâm nghi p

Khóa h c

: 2011 2015

Thái Nguyên, 2015

IH C

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
------------------------------------------

NÔNG H NG HI N
tài:

KHÓA LU N T T NGHI

H

o

: Chính quy

Chuyên ngành

: Nông lâm k t h p

L p

: 43

Khoa

: Lâm nghi p

Khóa h c

: 2011 2015

Gi

IH C

ng d n : TS.

NLKH

Hoàng Chung

Thái Nguyên, 2015


i

oàn toàn

TS


ii

ng
trúc
.

IIB

TS.

Chung

!

Thái nguyên, ngày

tháng

5


iii

Trang
................................................21
hiên ............................................22
.............23
...................................24
......................................................26
1.3 theo

hàm Weibull ...........28

......................................31
....................................................33
vn

theo hàm Weibull ...........35

.............................................................38

iv

HÌNH
Trang
.......................................................................................17
Hình 3.2.

.............................................................18
...............................................................................18

Hình 3.4.

......................................................................................19
......................25
.........................................27
...............................29
.........................32
............................................34
vn)

theo hàm Weibull ..............................36


v

Ai

Di

Gi

H

dc

Hvn
IVI
N
N/ Hvn
N/D1.3
OTC
STT
TNTV
THCS
UBND


vi

M CL C
Trang

U .....................................................................................................1

PH N 1 M
1.1.

tv

............................................................................................................1

u ki n th c hi n khóa lu n .............................................................................3
u ki n b n thân ............................................................................................3
1.3. M

n c u............................................................................................3

1.4. M c tiêu nghiên c u.............................................................................................3
1.4.1 V th c ti n.........................................................................................................3
1.4.2 V lý lu n............................................................................................................4
tài.................................................................................................4
c t p và nghiên c u khoa h c .................................................4

1.5.1

c ti n......................................................................................4
PH N 2. T NG QUAN CÁC V
u ki n c

NGHIÊN C U.......................................5
ri n khai th c hi n khóa lu n...................5

u ki n t nhiên .............................................................................................5
2.1.2. Tình hình kinh t - xã h i khu v c nghiên c u..................................................6
2.1.2.1. Tình hình dân sinh kinh t ..............................................................................6
xã h i.............................................................................7
2.1.2.3. Tình hình s n xu t..........................................................................................8
2.1.2.4. Nh n xét chung v

n l i ......................................................9

2.2 T ng quan tài li u................................................................................................11
2.2.1. M t s khái ni m có liên quan ........................................................................11
2.2.2. Nh ng nghiên c u trên th gi i ......................................................................12
2.2.3. Nh ng nghiên c u

Vi t Nam ........................................................................14
..........15

ng nghiên c u..........................................................................................15
m và th i gian ti n hành .........................................................................15


vii

m ti n hành nghiên c u .......................................................................15
3.2.2. Th i gian ti n hành nghiên c u ......................................................................15
3.3 N i dung nghiên c u ...........................................................................................15
3.3.1

m c u trúc t thành và m

cây g ................................................15

m c u trúc ngang ................................................................................15
mc

ng ..................................................................................15

m t ng cây b i th

....................................................................15

xu t m t s gi i pháp ................................................................................15
u....................................................................................16
n...........................................................................................16
i nghi p .............................................................................16
a.

th a s li u.................................................................................16

b

p s li u ...............................................................................16
i nghi p .................................................................................20
lí s li u ................................................................20

b.

m c u trúc r ng ...............................................20

PH N 4. K T QU NGHIÊN C U.....................................................................22
4.1. M t s

m chung c a r ng t nhiên t i xã La B ng, huy

i T , t nh

Thái Nguyên..............................................................................................................22

4.2

mv m

và c u trúc t thành cây g t i xã La B ng, huy

iT ,

t nh Thái Nguyên.......................................................................................................23
4.2.1. K t qu nghiên c

m c u trúc t thành và m

cây g c a r ng t

nhiên ..........................................................................................................................23
4.2.2. K t qu nghiên c

m c u trúc ngang ................................................24

4.2.2.1. Phân b th c nghi m s cây theo c

ng kính .....................................24

4.2.2.2. Phân b loài cây theo c

ng kính.........................................................26

4.2.2.3. Quy lu t phân b lý thuy

ng kính thân cây (N/D1.3)............................28

4.2.3. K t qu nghiên c

mc

ng ..................................................30

4.2.3.1. Phân b th c nghi m s cây theo c p chi u cao .........................................30


viii

4.2.3.3. Quy lu t phân b lý thuy t chi u cao cây (N/Hvn) theo hàm weibull...........35
m t ng cây b i th

.....................................................................37

xu t m t s gi i pháp ................................................................................38
..............................................40
.............................................................................................................40
5.2. T n t i ................................................................................................................41
5.3. Ki n ngh ............................................................................................................41
TÀI LI U THAM KH O ......................................................................................42

PH L C


1

P

1

1.1.
R ng là tài nguyên quý giá và có th tái t

cc

r t quan tr ng trong vi c duy trì cân b ng sinh thái và s

c ta, r ng có vai trò
ng sinh h c trên hành

tinh chúng ta. B i v y, b o v r ng và ngu n tài nguyên r ng luôn tr thành m t
yêu c u, nhi m v không th

i v i t t c các qu c gia trên th gi i trong

t thách th c vô cùng to l

i m i cá nhân, t ch c

thu c các c p trong m t qu c gia và trên th gi i nh n th

c vai trò và nhi m

v c a mình trong công tác ph c h i và phát tri n r ng.
R ng là m t h sinh thái mà qu n xã cây r ng gi vai trò ch
quan h

a sinh v t v

ng. R

o trong m i

c a s s ng, là m t

ngu n tài nguyên vô cùng quý giá, nó gi vai trò r t quan tr ng trong quá trình phát
tri n và sinh t n c

i. R ng cung c p ngu n g , c

u hoà ngu
trú c

u hoà khí h u, t o

c, ch ng xói mòn, r a trôi, b o v

ng th c v t và tàng tr các ngu n gen quý hi m. M t r ng gây ra h u qu

nghiêm tr ng, nh ng di

t tr

hi

t, h n hán, m t di n tích canh tác, m

ng xói mòn, r

i núi tr

d ng sinh h c. M c dù di n tích r ng tr
song r ng tr

ng có c u trúc không

nh, vai trò b o v

phòng h kém. H u h t, r ng t nhiên c a Vi

ub

t ch n (ch
l i khai thác hoàn toàn t do, ph bi n

ng

ng yêu c u s d

các vùng

s ng (l y g v làm nhà, làm c

ng, s

ng,

ng bào dân t c thi u s sinh

hai là khai thác tr

ng

y, khai thác tr ng cây công nghi p, phá r ng t nhiên tr ng r ng công
nghi
c u r ng b phá v , r ng nghèo ki t v tr

nh t r ng v n còn tính ch
ng và ch

t r ng, k t
n còn kh


2

c h i. V i cách khai thác th hai, r ng hoàn toàn b m t tr ng, khó có kh
c h i.
Vai trò c a r ng là r t to l n, th

n

r ng t nhiên c a chúng ta ngày càng gi m sút c v s
B ng n m

a qua di n tích

ng và ch

phía tây c a huy n và thu c vùng núi

17,95 km², dân s

i, m

ng. Xã La

o, có di n tích

dân s

i/km².La

B ng cách trung tâm thành ph Thái Nguyên khoáng 35 km và cách huy n l
T kho ng 4

a hình kéo dài theo chi

v i xã Phú Xuyên

i

c - tây nam và ti p giáp

phía b c, xã B n Ngo i

c, xã Hoàng Nông

o, La B ng giáp v i xã Thi n K c a huy n
, t nh Tuyên Quang.
Theo th ng kê c a Liên H p Qu

gi i có 11 tri u ha

r ng b phá hu , riêng khu v

u ha

r ng b phá hu

i ngày m

H ng Ban (2000) [1]

ng nhi

Vi

i. Theo Ph m

n tích r ng b suy

gi m nghiêm tr

che ph c a r ng

còn

26%. Nguyên nhân ch y u d

n m t r ng là do chi n tranh, khai thác b a bãi,

y.
Hi

a bàn, di n tích r ng t

suy gi

công trình quy ho ch xây d ng khu du l
xu t các lo i cây tr ng khác làm cho tr
r ng tr

tr
ng r

s n

gi m m nh. Tuy s

ng ch y

v

ng

ng r ng

. Chính vì v y c n có nh ng gi i pháp thích h p nh m ph c

h il ir

r ng có th phát huy t

ích v m

ng và kinh t
u này thì chúng ta ph i hi u bi

h sinh thái r

ng vai trò c

ng chính xác vào r

mb

cl i

i dân s ng quanh khu v
nh ng quy lu t phát tri n c a

u trúc r

nhà lâm nghi p có th ch
thu

c h t là do

quan tr ng nh t giúp các

ng trong vi c xác l p các k ho ch và bi n pháp k
qu n lý, kinh doanh r

c lâu b


3

c th c ti

n hành th c hi n khóa lu n:

m c u trúc c a r ng ph c h i IIB t i xã La B ng, huy

c
i T , t nh Thái

khoa h c cho vi c nghiên c u v di n th và tr
xu t m t s gi i pháp nh m ph c h i r
tr

is

ng. T
ng r ng

i dân s ng trong khu v

c a r ng.

-

-

, hu
1.4.1
Nghiên c u

m c u trúc r ng ph c h i t

lu t c u trúc và tái sinh t
ng v tr ng thái có c u trúc h p lí, n

các quy

xu t m t s gi i pháp nh m t ng


4

1.4.2
Trê

i

-

-


5

P

Xã La B ng n m
210

trong t

2

phía tây c a huy n và thu
n 1050

La B ng cách trung tâm thành ph Thái

Nguyên khoáng 35 km và cách huy n l
dài theo chi
Ngo i

o, n m

i T kho ng 4

a hình kéo

c - tây nam và ti p giáp v i xã Phú Xuyên

phía b c, xã B n

c, xã Hoàng Nông

o, La

B ng giáp v i xã Thi n K c a huy n

, t nh Tuyên Quang. V i t ng

di n tích t 17,95 km², dân s

i, m

dân s

i/km². các

dân t c anh em ch y u là : Tày, Kinh , Nùng, Dao, Sán Dìu
Xã La B

ng liên t nh Thái Nguyên

nâng c p và m r ng, là tuy
nhi

Tuyên Quang ch y qua

ng liên t nh k t h p liên huy

u ki

c
o cho xã

i v i nhi u vùng kinh t khác, kinh t

xã h i

n t ng ngày. Theo niên giám th ng kê t nh Thái Nguyên
ng có di n tích 21,42 km² khu v c xã.
a hình
Khu v c nghiên c u n m t i phía Tây c a huy

có khu du l ch r ng qu

a hình d c

dãy núi:
- 600m .
- Phía Nam

- 300 m.

c bi


6

Khí h u
Theo s phân vùng c

ng Thái Nguyên, khí h u c a xã La B ng

n m trong vùng khí h u nhi
rõ r t, m

i, nóng

u bi

i

c thù riêng.
trung bình

15,50C, th p nh t t 9 - 100C, cao nh t 20 - 210

t gió mùa

i kèm theo khí h u khô hanh.
Mùa hè kéo dài t

trung bình là 280C, th p

n tháng 10. Nhi

nh t là 260C, cao nh t là 300

và tháng 7, nhi

t xu t có ngày lên t i 380C, nóng nh t là tháng 6
n và t p trung.
n vào kho ng tháng 6 và

tháng 7, chi m 60 mm, cao nh t là 2380 mm, th p nh t là 1385 mm.

2.1.2.1. Tình hình dân sinh ki
d a vào cây lúa và tr
nay chuy

u sang tr ng chè , v n là lo i cây truy n th ng t

hi n nay t ng di n tích tr
t /ha. T t c

us d

100% tr

c phân b
c s ch và các h

t 98

us d

i qu c gia,

ng. Là xã n

a chính

ph . Xã La B ng chia làm 10 xóm: Na L c, Lau Sau, La B
R ng V n, K m, Ti
tâm , t

n

ng Ti n,La Cút,

, Non B o. UBND xã và huy

u ki n giúp phát tri n kinh t c a xã ngày càng phát tri

.

Xã La B ng có 1010 h và 3869 nhân kh u (theo s li u th ng kê tháng 12
a bàn xã có 10 xóm: La N c, Lau Sau, La B
Cút, R ng V n, Kem, Ti

o.

ng Ti n, La


7

i s ng nhân dân trong xã ch y u d a vào s n xu t nông nghi p, lâm

nghi

nên m c thu nh p c
nh. Xã n

i dân còn th

a chính ph

t ch y u d a vào cây lúa và tr

n hành chuy

i

u sang tr ng chè, v n là cây truy n th ng c
Hi n nay di

c phân b

t

t 98

u ki
n t ng ngày, d n t

kinh t xã h i

i s ng sinh ho t c

i dân

V

S nghi p giáo d c ph thông có nhi u chuy n bi n tích c c, xã có m t
ng trung h
ch

,m

ng l
c 2013

ng ti u h c, và m

v t

c c ng c , s giáo viên d y gi i, h c sinh gi
2014 c 3 c p h

sinh khá gi

c hi n t t công tác d y và h c, t l h c
u ki n vào l p 1. T l h c sinh

lên l p b c ti u h
tác chu n b

ng m

t 100%, c
u ki n cho khai gi

ng gi v ng chu n qu c gia. Công
c m i 2014

cc 3

ng t ch c thành công, ti p t c th c hi n và phát huy t t công tác d y và h c,
duy trì ph c p giáo d
Nh v

tu i, 100% các cháu 5 tu

u ki n vào l p 1.

c công nh n hoàn thành ph c p giáo d c trung h


8

nh. Hi
ch

ng ti p t c ch

o xây d

ng xanh, s

p,

ng giáo d c trung h c t

Xã La B ng có m t tr m y t
b

ng, duy trì t t ho

c tri

ho ch, th c hi

phòng ch ng b nh mùa hè, b

ng tr em, t ch c chi n d ch truy n

thông l ng ghép k ho
ch a b

ng khám, ch a

c kh e sinh s n, t ch c khám

nh k

i nghèo và làm t t công tác y t h
ch c 10 bu i truy

b

ng. Trong 6
t khám ch a

t khám mi n phí.
t
D a trên b

t c a xã La B

c nh ng k t qu sau:
* V cây lúa: T ng di n tích gieo c y c
t 56,5 t /ha, s

t 100% di n tích,
t 2205,2 t n

* V các lo i cây màu:
- Di n tích gieo tr ng cây màu c

t 128ha/125ha k ho

102,4% g m rau các lo i 76,6 ha/ 125 ha k ho
khoai lang 25ha/ 25 ha k ho ch, s
t ngô 42 t /ha, s
T ng s

t

u các lo i 8 ha/ 8 ha k ho ch,

n tích tr ng ngô là 2,4 ha/3ha k ho ch,
t 10,08 t n.

c có h t c

t: 2215,28 t n.

* V cây chè: Di n tích chè hi
chè c i t o là 30.5 ha, còn l i là di n tích chè
115t /ha, s

t 2.742,7 t

tr ng l i, tr ng m

t 16,1 ha và chuy

t ch

p th i cho di n tích chè
i di

ng sang chè cành có

ng cao.

* V lâm nghi p: H dân tr ng phân tán trên di
ha, k ho

t

c th c hi

c 10
nh quy


9

nh, công tác qu n lý b o v r ng có nhi u ti n b , th c hi n t t vi c ph i k t h p
tuyên truy n giáo d c pháp lu t b o v , phát tri n và khai thác r ng. B t gi và x
ph t 2 v v n chuy n g trái phép, x ph t hành chính, thu n p ngân qu 400.000 .

Trong nh

n,

khoa h c k thu t cho nghàn

m nâng cao t tr ng c

u kinh t nông nghi p. Theo s li u th ng kê thì s

ng gia súc,

gia c
c m: 45.381 con.
V nuôi cá thì di n t

ng c

t 8t n/ha, s n

t 80 t n. Mô hình nuôi cá l

c l ng cá m i.

a bàn xã có m t tr m ki m d ch, nghiêm c m v n chuy n gia súc, gia
c

a bàn xã. UBND xã ch

m nên

ch b nh x y ra.
2.1.2.4
u tra tình hình th c t c a xã chúng tôi nh n th y xã có m t s nh ng
n l i sau:

Là m t xã mi

ir

phát

tri n kinh t nông nghi p. Bên c

ch l n nh t c a t nh

thu n ti n cho vi c phát tri n các d ch v
n a xã l i n

n, nhà ngh , nhà hàng, buôn

ng qu c l liên t nh, liên huy n nên thu n l i cho

vi

các s n ph m nông lâm nghi p, ng d ng các ti n

b khoa h c k thu t và v n chuy

ic

Xã còn có l i th là di

i dân.

t t nhiên r ng l

c bi

i nên

thu n l i cho vi c phát tri n lâm nghi p, các mô hình nông lâm k t h p và các lo i
hình kinh t trang tr i.
Xã có s
huy

o, ch
i T , s lãnh

o, s quan tâm c a UBND huy n, các ban nghành
o, ch

o sát sao c a c p

ng, chính quy n


10

ph i k t h p ch t ch gi
y m nh các ho

chính tr xã h i

ng chuyên môn, ph i h p th c hi n t t các nhi m v

ra.

s c a xã gi i v chuyên môn, không
ng ng n l

ng, sáng t o và r t có trách nhi m trong vi c ch

o các

án phát tri n kinh t xã h i.

iv

i dân, nhi u h

c các thành t u c a khoa h c k

thu t, vi c ti p thu và ng d ng ti n b khoa h c k thu t trong s n xu
n th c c

c nâng cao nên vi

nb

khoa h c k thu t vào th c ti n s n xu t m t cách phù h p và k p th

c bà

ng ng nhi t tình.
Kh
Bên c nh nh ng thu n l
Là m t xã mi

ng còn g p nhi
a hình ph c t p, th i ti t kh c nghi t, rét kéo dài

n xu t nông nghi p g p nhi

t s di n tích m , lúa

b ch t.

S bi

ng v giá c hàng hóa ph c v

cao, nh t là phân bón; th

i gi ng lúa khan hi m. Bên c

m t hàng nông s n quan tr ng là chè búp giá l i không

nh d

n thu nh p

c a nhân dân trong
S phân b

u nên

ng t i vi c tuyên truy n ph c p

khoa h c k thu t trong s n su t t i t ng h nông dân.
V

p còn h n ch

u này làm cho vi c ng

d ng khoa h c k thu t ngày
M

vi c ki m soát d ch b

còn y u trong t ch c và qu n lý, do v y làm cho
c t t. T

c h u nên vi c áp

d ng các bi n pháp v sinh thú y và phòng b nh còn khó th c hi n.


11

+

(Forest ecosystem):

+

:

tán, t

+

:

.
+

:

12

:

Qu

các thành


13

Baur, G.N (1976) [20]

Odum E.P (1971) [21]

Naslund (1936

m Charlier A, hàm Charlier B...
Schiffel (1902

1908), Hohenadl (1921

1922), A.V.Chiurin (1923


14

2.2

Trong nh

u trúc r ng

quan tâm nghiên c u, vì c u trúc r

c nhi u tác gi

cho vi

ng phát tri n r ng

ra biên pháp lâm sinh h p lý.
[4], B o Huy (1993) [1]
cây m

phân lo i r

vào t thành loài

ph c v cho vi c xây d ng các bi n pháp lâm sinh

Lê Sáu (1996) [7] d a vào h th ng phân lo i c

ng (2000)

[17] k t h p v i h th ng phân lo i c a Loeschau, chia r ng

khu v c Kon Hà

N ng thành 6 tr ng thái.
Theo

[18]

(Dt) và
1.3).

[10]

Trong

ây,

quan tâm nghiên
tri n

ra bi n pháp lâm

v

ta
vì

trúc là
lý.

cho

tác

phát


15

3

ng nghiên c u là tr ng thái r ng ph c h i t nhiên t i xã La B ng,
huy

i T , t nh Thái Nguyên.

- T i xã La B ng, huy

i T , t nh Thái Nguyên
u

-T

3.3.1
-

-

cây theo

-

N/D1.3).

-

lý

3.3.5
- Gi i pháp v qu n lý b o v
- Gi i pháp v k thu t

thân cây (N/ Hvn )