Đánh giá chất lượng nước sinh hoạt tại địa bàn xã Sỹ Bình huyện Bạch Thông tỉnh Bắc Kạn (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
-----------

Tên

-----------

tài:
C SINH HO T
T I XÃ S BÌNH

HUY N B CH THÔNG

KHÓA LU N T T NGHI

H

o

T NH B C K N

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

: Khoa h

Khoa

:

Khóa h c

: 2011 - 2015

Thái Nguyên - 2015

ng
ng


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
-----------

-----------

tài:
C SINH HO T
T I XÃ S BÌNH - HUY N B CH THÔNG - T NH B C K N

KHÓA LU N T T NGHI
H

o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

: Khoa h

ng

Khoa

:

Khóa h c

: 2011 - 2015

ng

Gi

ng d n : TS. Tr n Th Ph

Khoa

ng -

i h c Nông Lâm

Thái Nguyên - 2015

i
L IC
Th c t p t t nghi

n quan tr ng nh

i h c,

i c a sinh viên các
i h c Nông Lâm Thái

Nguyên nói riêng. T

th ng hóa l i ki n th

c, ki m

nghi m l i chúng trong th c t , nâng cao ki n th c nh m ph c v chuyên
môn sau này.
Trong th i gian th c t p t t nghi p, v i s n l c ph
thân và s

c a th y cô, các cô chú cán b

uc ab n
c t p và b n

bè em hoàn thành báo cáo t t nghi p c a mình.
Em xin bày t lòng bi

ng, Ban ch nhi m

c bi t em xin bày t lòng bi
Th Ph

c ti

c u th c hi

ng d n, t

tài t t nghi

em trong su t quá trình nghiên
em hoàn thành t

Em xin chân thành c
và t

u ki n cho em trong su t th i gian th c t p.

, giú

nh

i thân và b n bè c a

ng viên em trong quá trình h c t p nghiên c u

tài t t nghi p c a mình.

Do th i gian có h
h n ch

tài.

S Bình và bà con nhân dân trong

c bi t em xin g i l i c
hoàn thành t

c t i cô giáo TS.Tr n

c và kinh nghi m c a b n thân còn nhi u

tài này không tránh kh i nh ng thi u sót. Vì v y em r t mong
c nh ng ý ki

a các th

c hoàn

thi n t
Em xin chân thành c
Thái Nguyên, ngày tháng 05
Sinh viên


ii

DANH M C CÁC B NG BI U
Trang
B ng 2.1: Tr
B ng 3.1:

c trên th gi i ...............................................................9

Ngày l y m u, v trí l y m

cm

c ng m ....................22

B ng 4.1: M t s thông tin c
c ph ng v n b ng phi
u
tra .......................................................................................................24
B ng 4.2: K t qu

u tra v tình hình s d ng ngu
c sinh ho t c a
a bàn xã S Bình ....................................................25

B ng 4.3: K t qu
u tra ý ki
i dân v vi c s d ng các thi t b l c
c ...................................................................................................26
B ng 4.4:

K t qu

u tra ý ki n m
ô nhi m ngu
c sinh ho t
.........................Error! Bookmark not defined.

B ng 4.5: K t qu

u tra s

i ch

c sinh ho t theo mùa....29

B ng 4.6: K t qu

u tra m t s v
v ngu
c sinh ho
i
i xã S Bình............................................................30

B ng 4.7: K t qu
u tra ngu
c HVS c
a bàn xã
S Bình ..............................................Error! Bookmark not defined.
B ng 4.8: T l nhi
a ngu
c sinh ho

a bàn xã S
Bình ...................................................................................................32
B ng 4.9: Th c tr ng v
c c a nh
i
a bàn xã S Bình .....................................................................33
B ng 4.10: K t qu phân tích ch

c khe su i .....................................34

B ng 4.11: K t qu phân tích ch

c gi

...................................39


iii
DANH M C HÌNH
Trang
Hình 4.1:

Bi

th hi n tình hình s d ng ngu
c sinh ho t c a
i dân t i xã S Bình. ...............................................................25

Hình 4.2:

Bi

th hi n t l

Hình 4.3:

Bi

th hi n t l m
ô nhi m ngu
c sinh ho t
......................Error! Bookmark not defined.

Hình 4.4:

Bi
th hi n s
i ch
c sinh ho t theo
mùa .................................................................................................... 29

Hình 4.5:

Bi

th hi n t l

c gi

Hình 4.6:

Bi

th hi n t l

c khe su i h p v sinhError! Bookmark not defined

Hình 4.7:

Bi
th hi n t l nhi
c sinh ho t t i xã
S Bình ...........................................................................................32

Hình 4.8:

Bi
th hi n th c tr
c nh
su i t i xã S Bình ..........................................................................33

Hình 4.9:

Bi

th hi n giá tr pH c

Hình 4.10:

Bi

th hi n thông s DO c

c khe su i t i xã S Bình ..35

Hình 4.11:

Bi u

th hi n giá tr COD c

c khe su i t i xã S Bình ....36

Hình 4.12:

Bi

th hi n thông s

c khe su i t i xã S Bình ....37

Hình 4.13:

Bi
th hi n thông s
c ng c
c khe su i t i xã S
Bình.................................................................................................38

Hình 4.14:

Bi
th hi n giá tr S t t ng s c
c khe su i t i xã S
Bình.................................................................................................38

Hình 4.15:

Bi
th hi n giá tr pH c a các m
c gi
t i xã
S Bình ...........................................................................................39

Hình 4.16:

Bi
th hi n n
COD c a các m
c gi
i
xã S Bình.......................................................................................40

Hình 4.17:

Bi
th hi n giá tr
c ng c a các m
c gi
t i xã S Bình..................................................................................41

Hình 4.18:

Bi
th hi n n
s t c a cácm
c gi
i xã
S Bình ...........................................................................................41

i dân s d ng hình th c l

c........26

p v sinhError! Bookmark not define

c khe su i t i xã S Bình........34


iv
DANH M C CÁC T , C M T
BOD5

Nhu c u oxy sinh hóa

BTNMT

B

BYT

B Yt

CHXHCNVN

C ng hòa xã h i ch

COD

Nhu c u oxy hóa h c

DO

VI T T T

ng

t Nam

ng oxy hòa tan

FAO

T ch c L

HVS

H p v sinh

ISO

T ch c tiêu chu n hóa qu c t
- CP

QCVN

Ngh

c và Nông nghi p Liên Hi p Qu c

nh - Chính ph

Quy chu n Vi t Nam

- BNN - TCTL Quy

nh - B nông nghi p - T ng c c th y l i

- BTNMT

Quy

nh - B

- BYT

Quy

nh - B Y t

- TTg

Quy

nh - Th

ng

ng

QH

Qu c h i

TCVN

Tiêu chu n Vi t Nam

TT - BTNMT

-B

UBND

U ban nhân dân

UNICEF

Qu

ng liên hi p qu c

ng


v
M CL C
Trang
PH N 1: M
1.1

U...............................................................................................1

tv

.........................................................................................................1

1.2. M

tài .........................................................................................2

1.3. Yêu c u c

tài ...........................................................................................2
tài............................................................................................2
c t p...................................................................................2
th c ti n ................................................................................2

PH N 2: T NG QUAN TÀI LI U....................................................................3
lý lu n ...................................................................................................3

2.1.1. M t s khái ni m v

c..........................................................3

ch pv
2.1.3. Vai trò c

c s ch ...................................................................3
c ...........................................................................................5

2.1.4. Khái ni m ô nhi

c..............................................................................5

2.1.5. M t s b

c ..................................................................6

pháp lý...................................................................................................7
th c ti n ................................................................................................8
c th gi i .............................................................................8
c
PH N 3:

Vi t Nam.....................................................................13

NG, N

U...21

ng và ph m vi nghiên c u.................................................................21
ng nghiên c u.................................................................................21
3.1.2. Ph m vi nghiên c u....................................................................................21
m và th i gian th c hi n nghiên c u .................................................21
3.3. N i dung nghiên c u .....................................................................................21
3.3.1

c sinh ho t tr

a bàn xã S Bình - huy n B ch

Thông - t nh B c K n...........................................................................................21


vi
xu t m t s gi i pháp............................................................................21
u...............................................................................22
p tài li u, s li u, thông tin th c p...........................22
ng v n.............................................................................22
y m u.................................................................................22
m........................................23
3.4.5. Ph

ng h p, x lý s li u .........................................................23

PH N 4: K T QU NGHIÊN C U ...............................................................24
d

c sinh ho

a bàn xã S Bình, huy n

B ch Thông, t nh B c K n ...................................................................................24
4.1.1. Thông tin v

c ph ng v n b ng phi

a bàn

xã S Bình ............................................................................................................24
c sinh ho t t i xã S Bình theo k t qu phân tích
t i Phòng thí nghi m ............................................................................................34
xu t m t s gi i pháp...............................................................................42
4.3.1. Gi i pháp công tác qu n lý và chính sách..................................................42
4.3.2. Gi i pháp v k thu t .................................................................................42
4.3.3. Gi i pháp tuyên truy n giáo d c ................................................................45
PH N 5: K T LU N VÀ KI N NGH ...........................................................46
5.1. K t lu n .........................................................................................................46
5.2. Ki n ngh .......................................................................................................47
TÀI LI U THAM KH O .................................................................................49


1
PH N 1
M

1.1

U

tv
i v i s s ng các sinh v t s ng
t. Tro

vai trò quan tr

sinh v

c chi

n kho

c có

i v i duy trì s s ng c a các sinh v t.

c là kh i ngu n c a s s
c

duy trì các ho
c ngày càng khan hi m, s

suy gi m. Bi

i hay sinh v
ng s ng c

n nay ngu n

ng và ch

c

nhi

i khí h

ng ngu

cung c

i. Vi c s d ng không h p lý ti t ki

nguyên nhân khi

c gi m v s
cs

u

ng và ch

s d ng.

c

ng. Nhi

i

Vi t Nam theo th ng kê c a B Tài
t trong ba ng

i Vi t Nam s ng

c s ch, m i ngày có ba sinh linh bé nh ch t vì m c các b nh
liên qu

c s ch. M

i t vong vì ngu n

u ki n v sinh kém (Xuân Th ng (2013)) [12].V
c s ch ph c v

b c thi

nhi u qu c gia trên th gi i. Theo Liên Hi p Qu
nhu c u thi t y u nh t c

cs

c ti p c n v i h th
ng t

c có t m quan tr ng r t l
ng s
nay.

i dân s d ng là v

ng trên th
dùng, 769 tri

c s ch và 2,5 t

ng s ng m t v sinh vì thi

c(

i v i cu c s ng, vi
c n ph

c quan tâm

c s ch là m t trong ba

i. Trong 7 t

gi i có 1,1 t

cung c p

i
nh
) [8].

m b o ch t
u hi n

2

bi

c ch

c sinh ho

ô nhi

d ng có b

m b o an toàn cho s c kh

i dân không? Thì

c n ph i ti

d ng. Xu t

phát t nh ng v
ng -

trên, cùng v i s

ng ý c a Ban ch nhi m khoa Môi

ih

cs

giáo TS. Tr n Th Ph , em ti n hành th c hi
c sinh ho t t

ng d n c a cô

tài:

ng

a bàn xã S Bình huy n B ch Thông t nh B c K

1.2. M

.

tài
c ch

ng sinh ho

a bàn xã S Bình

huy n

B ch Thông t nh B c K n.
1.3. Yêu c u c

tài

- Thu th p m

c, phân tích m t s ch tiêu c a m

-

nh.

t qu phân tích theo các tiêu chu n, quy chu n

Vi t Nam hi n hành.
- Thông tin, s li u thu th

c ph

m b o tính chính xác, trung

th c, khách quan.
- Gi i pháp, ki n ngh

i có tính th c t , kh thi.

tài
ct p
- C ng c và hoàn thi n nh ng ki n th
- B sung ki n th

c

ng.

m th c t .

- Bi t cách hoàn thi n khóa lu n t t nghi p.
c ti n
- Cung c p thông tin v hi n tr ng ch

c sinh ho

a

bàn xã cho UBND xã S Bình.
-T o
pháp qu n lý ch

cho vi c ho

ra các gi i

a bàn xã, có bi n pháp nâng cao ch t


3
c sinh ho

m b o an toàn s c kh e

i dân.
PH N 2

T NG QUAN TÀI LI U
lý lu n
2.1.1. M t s khái ni m v

c

c là m t d

c bi t, v a vô

h n v a h u h n và chính b
s

c có th

ng, sinh ho t ho

ng các nhu c u c a cu c

ng công nghi p, nông nghi p,

ng,

giao thông v n t i th y, du l ch.
c phân thành 3 d ng ch y u theo v
m hình thành, khai thác và s d
cm
n

c trên m t

c ng

c trong khí quy

c Thành(2013) [9] .

c).
cm

c trong sông, h ho

cm

c ng

c b sung m t cách t nhiên b i giáng th y và chúng m t
m xu

c ng m là m t d
tr m tích b r
b m

t ng p

t.
t, tích tr trong các l

n, s n, cát b t k t, trong các khe n
t, có th khai thác cho các ho

ng s ng c

i
i.

Nguy n Th L i(2010) [5].
Theo kho

u 2 lu

c bao g m ngu
thu c lãnh th c
ch pv

c Vi
cm

c C ng hòa xã h i ch
c s ch

Tài
c bi n


4
Theo b ch s

c s ch và v

thôn (Ban hành kèm theo Quy
aB

nh s

-BNN-TCTL ngày 22 tháng

ng B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn) thì:

c h p v sinh: L
th

ng nông

c s d ng tr c ti p ho c sau khi x lý

u ki n: trong, không màu, không mùi, không v .
nh tính, c n k t h p v i nh ng quan sát theo
ng d
c máy HVS:
c t các công trình c

th

ng ng cung c

c t p trung (t ch

c cho nhi u h

n) có h
a mãn các

u

ki n: trong, không màu, không mùi, không v .
Gi

p v sinh:

Gi

i n m cách nhà tiêu, chu ng gia súc ho c ngu n gây ô

nhi m khác ít nh t 10 m.
Thành gi ng cao t i thi u 0,6
sâu ít nh t 3 m k t m

c xây b ng g

ng buy

t.

Sân gi ng ph i làm b ng bê tông ho c lát g

n tn .

Gi ng khoan h p v sinh:
Gi ng khoan ph i n m cách xa nhà tiêu, chu ng gia súc ho c ngu n

gây ô nhi m khác.
Sân gi ng khoan ph i làm b ng bê tông ho c lát g
Các ngu

c h p v sinh khác:

c su i ho
ho

n tn .

c m t không b ô nhi m b i các ch t th i c

i

ng v t, hóa ch t, thu c b o v th c v t ho c các ch t th i công nghi p,

làng ngh .
c thu h ng t mái ngói, mái tôn, tr n nhà b ng bê tông
cb ib
r as

c khi thu h ng.

c khi thu h ng) trong b ch a, lu ch

c


5

c m ch l là ngu

c ng m xu t l t

không b ô nhi m b i ch t th i c

i ho

t

ng v t, hóa ch t, thu c b o

v th c v t ho c các ch t th i công nghi p, làng ngh .
c s ch: Là
t

c ph

t QCVN 02:2009/BYT ban hành kèm theo

05/BYT ngày 17/6/2009.

2.1.3. Vai trò c

c

c là m t h p ch t liên quan tr c ti p và r
t

c a s s ng

n s s ng trên

i v i m i sinh v

i v i th gi i vô sinh

c là thành ph n tham gia r ng rãi các ph n ng hóa h
ng tàng tr
trình hoá h

u ki

i v i con

y hay kìm hãm các quá

c là nguyên li u chi m t tr ng l n nh t.

c r t c n thi t cho ho

ng s ng c

i có th

t.

u ngày mà v n s

b ch t

ch sau ít ngày (kho ng 3 ngày) nh
68

c n u m t 12

c

i có kho ng 65 có th b hôn mê và có th ch t.

ic
s n xu t. M

c ng

ng, cho sinh ho t hàng ngày và cho

im

ng ch c

c sinh ho t thì

i c n kho ng 300 lít

c m i ngày. V

ns

dùng cho m

Nhu c

c là dung

-

c

i.

c cho s n xu t công nghi p và nh t là nông nghi p r t l n.

khai thác m t t n d u m c n ph i có 10 m3
t n s i t ng h p c n có 5600 m3
công su t 1 tri u kW c

c, mu n ch bi n t o m t

c, m t trung tâm nhi

n 1,2 - 1,6 t m3

n hi

c trong m

Nxb KH&KT Hà N i [2].
2.1.4. Khái ni m ô nhi

c

iv i
. Nguy n


6
Ô nhi
ng

c là hi

các ho

, bi

ng c

c

i làm nhi m các ch t có th gây h i

i và cu c s ng các sinh v t trong t nhiên.
Hi

c là s bi n

hâu Âu v
i v i ch

gây nguy hi

c, làm nhi m b

i, cho công nghi p, nông nghi

c và
ng v t

. Tr n Yêm và cs, (1998) [14]
Theo kho
nhi m ngu

u 2 lu t Tài
c là s bi

ph n sinh h c c
cho phép, gây

c Vi

i tính ch t v t lý, tính ch t hóa h c và thành

c không phù h p v i tiêu chu n, quy chu n k thu t
ng x

i và sinh v

2.1.5. M t s b n

c

-B

c b nhi m sinh v t

gây b nh, ví d

, viêm gan A, l , b i li

- B nh do ti p xúc v
sinh v t gây b

c: Lây truy n qua ti p xúc tr c ti p v i các
c. Ví d : b nh sán máng (Schistosomiases) x y ra

nh

c có loài c b nhi m nh ng sinh v t gây các

b nh này sinh s ng. Các u trùng r i kh
xuyên qua da c

c và s n sàng

i.

- Các b nh do côn trùng truy n: S t rét, s t Dengue, SXH Dengue,
b nh giun ch , các b nh viêm não (ví d viêm não Nh t B

ng g p

tr

em). Côn trùng trung gian truy n b nh là các lo i mu i.
- B nh do thi

c trong t m gi t: Nguyên nhân ch y u là do ký

sinh trùng, các vi khu n, virus, n m m c gây ra. Các b nh ngoài da (ví d gh ,
n m, h c lào...), b nh m t h t và b nh viêm màng k t.
- B nh do vi y u t và các ch

c.


7
-B

uc

c, th c ph m quá thi u i t, ví d : vùng núi

cao, vùng xa bi n.
- B nh v

u ho c th a flo: Flo < 0,5 mg/l s b b nh sâu
làm hoen

- B nh do nhi

nh v kh p.

c b i các ch

c hoá h c: ví d

asen, thu c tr

c nhi m

nh Minamata, Itai - Itai... (Hà

Trung (2012)) [10]
pháp lý
- Lu t b o v

c Qu c h

c CHXHCNVN

khóa XI k h p th 8 thông qua ngày ngày 29/11/2005 và có hi u l c thi hành
ngày 01/07/2006.
- Lu t b o v

14

c Qu c h i

c CHXHCNVN

khóa XIII k h p th 7 thông qua ngày ngày 26/3/2014 và có hi u l c thi
hành ngày 01/01/2015.
- Lu

c s

C ng hòa xã h i ch

c Qu c h

c

t Nam khóa XIII, k h p th 3 thông qua ngày

21/06/2012 và có hi u l c t 01/01/2013.
-

ngh

CP ngày 11/07/2007 c a Chính ph

v s n xu t, cung c p và tiêu th
vi c b

c s ch.

m ch

- Quy

ng và ki m soát ch
nh s

chính ph v vi c phê duy t chi

- Quy

nh

nh s

ng trong quan tr

TTg ngày 25/08/2000 c a Th
c qu c gia v c

ng

c s ch và v sinh

BYT ngày 11/03/2005 c a B

t v vi c ban hành tiêu chu n ngành : Tiêu chu n v

ng.

c s ch.

ng y

8
- Quy

nh s

BTNMT ngày 18/12/2006 c a B Tài

ng v vi c b t bu c áp d ng các tiêu chu n Vi t Nam.
- Quy

nh s

BNN

TCTL ngày 22/10/2012 c a

B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn v vi c phê duy
s và tài li

u ch nh b ch

ng d n tri n khai công tác theo dõi

v

c s ch và

ng nông thôn.
- TCVN 6663-3:2008(ISO 5667-3:2003)

Ch

c

L y m u.

ng d n b o qu n và x lý m u.
- TCVN 6663-1:2011(ISO 5667-1:2006)
ng d n l

Ch

c

Ph n 1:

y m u và k thu t l y m u.

- QCVN 08:2008/BTNMT: Quy chu n k thu t qu c gia v ch

ng

c m t.
- QCVN 09:2008/BTNMT: Quy chu n k thu t qu c gia v ch

ng

c ng m.
- QCVN 02:2009/BYT: Quy chu n k thu t qu c gia v ch

ng

c sinh ho t.
th c ti n
c th gi i
c bao ph 71% di
còn l

c ng t.

c m n,

c gi cho khí h

y u t gây ô nhi

c chi m 70% tr ng l
Trong 3%

ng c

, ch ng h

và s a bi

d

i

c chi m t i 97%.

c ng
i không s d

ch

nh và pha loãng các

ng, nó còn là thành ph n c u t o chính y

th sinh v t, chi m t 50% - 97% tr

t, b

i

t thì có kho
c vì nó n m quá sâu trong lòng
n và

d ng tuy t trên l

c ng t hi n di n trong sông, su i, ao, h


9
d ng. Tuy nhiên, n u ta tr
kho

ph

c b ô nhi m ra thì ch có

c ng t s

i có th s d

tính ra trung bình m

c cung c

c và n u

c ng

s d ng

(Miller, 1988)[15].
Theo hi u bi t hi
t 3 ngu

c trên hành tinh c a chúng ta phát sinh
t, t các thiên th ch ngoài

t t ng trên c a khí quy n;
ch y u.

ng ct

c có ngu n g

gi a c

t mang vào và
t là

c hình thành

t do quá trình phân hóa các l p nham th ch

t

tc al pv

cao

c thoát d n qua l p v

ngoài thì bi n thành th
ng m

nhi

l pv

l i thành th l ng

t. Trên m

c ch y tràn t

p

và tràn ng p các vùng tr ng t
nguyên th y.
Theo s tính toán thì kh
t kho ng 1,4 t km3

c

tr ng thái t do ph lên trên

i tr

t (kho ng 200 t km3) thì ch

c

l p v gi a c a

vì nó ch chi

n

1%. T

c t nhiên trên th gi

c tính có khác nhau theo

các tác gi

ng t 1.385.985.000 km3 (Lvovits, Xokolov -

n

1.457.802.450 km3 (F. Sargent - 1974)[15].
B ng 2.1: Tr
Lo
Bi

c

c trên th gi i
Tr

ng (km3)
1.370.322.000

c ng m

60.000.000
26.660.000

H

c ng t

125.000

H

cm n

105.000


10
Khí

t

75.000

c trong khí m

14.000

c sông
Tuy t trên l

1.000
a

250
(Theo F.Sargent, 1974)[15].

c th gi i
c th gi

c t ch c h

toàn c u v vai trò quan tr ng c
b nv

m kêu g i s quan tâm

c và tuyên truy n, v

ng v qu n lý

c.
Là ngày qu c t

ng

c bi

c th gi

qu c v

c kh

c

ng t i H i ngh Liên hi p

ng và Phát tri

ng Liên hi p qu
Và t

ih i

y ngày 22/03/1993 là N
c th gi

u tiên.

c k ni

u. M i

p Qu c s l a ch n m t ch

c th

c th gi i

c. UN Water 2014 [13].

ph n ánh nh ng khía c nh khác nhau v
Ch

c th gi

c th gi i m t s

:

c s ch cho m t th gi i kh e m nh.
c cho phát tri

h.
c.

2013: H

c.
ng.
c và phát tri n b n v ng.

2.3.1.2.Tình hình khan hi

c s ch trên th gi i

c do thiên nhiên ban t ng, là ngu n s ng quan tr ng mà qu c gia
c ng

cm

n v i tình tr ng

, phát tri n nóng v kinh t , xã h i là s ô nhi

ng,

11
bi

i khí h u... khi n ngu

ki

c cho s n xu t và sinh ho t ngày càng c n

nên kh c nghi t, qu t l

c bi n

a v i các qu c gia có bi n. Nh
h ng th

th y tri

th y tri

xu t hi n nhi

nghiêm tr

t th

b khô h n, thì
bão và l

m,

i tác h i

vùng này, qu c gia này

vùng khác, qu c gia khác l

ng l t,

t.
c tình tr ng khan hi

th gi

c,

m t s qu c gia, vùng lãnh th trên

y ra mâu thu

Chính ph nhi

t vì tranh giành ngu

c ph i kêu g

i dân ti t ki

c h p lý. Công ngh x
Khan hi

các di

c th

ct il

ra nh

a này. Ngu

c

c.

c, s d ng và khai

c quan tâm nhi

c s ch nghiêm tr ng nh t ph i k
Xt c-

hi

i

n là Châu Phi. T i
ng v th m c nh khan

a r t thi u, l i r t th a vì b ô

nhi m n ng do rác th i và s d ng các ch t hóa h c thi u ki m soát.
M t nghiên c u c a Ngân hàng Phát tri n Châu Á (ADB) và Di
c khu v c châu Á-

m

th y có trên 75% qu c gia trong khu v
nghiêm tr ng, nhi

c trong s

a thi

c

i m t v i cu c kh ng ho ng

c s p x y ra. T i khu v
c t v n ra b

i qua m

c nh ng thông tin con sông
p Ti u Loan (Trung Qu c) và ch y dài v h

c Lào, Thái Lan, Campuchia v i k ho ch xây d ng lên t i 11
p th

n gi i khoa h c ph i lên ti ng c nh báo, bày t lo ng i

r ng nh

n các lu

h th y sinh v t, t
i.

ngu

nl nt i
c và cu c s ng c

u


12
T ch c FAO c nh báo, th gi
ph i s ng trong tình tr ng b thi
ic

i s có g n 2 t

c do s bi n d ng c a h sinh thái. Theo

ng qu c t s d ng an toàn ngu

c th i c a các

cho nông nghi p. Nghiên c u c a FAO cho bi
gi i s d

c th i qua x

gi i quy

c trên th

ph c v s n xu t nông nghi p, vì nó v a

c n n ô nhi m

,v

c chi phí

c ng m, còn ngu n ch t h
gi m chi phí v

i

c th i có th giúp

n hình là Tây Ban Nha và Mê-hi-cô.

Theo Vi

c qu c t Xt c-khôm (SIWI), tình tr ng ô nhi m ngu n
t, v i trung bình m i ngày kho ng 2 tri u t n

ch t th i sinh ho t b

th ng ra sông, h và bi n. Nghiêm tr ng nh t là t i
ng ch t th i công nghi p không qua

x lý tr c ti

vào các ngu

toàn c u hi n không ti p c
t vong m

c. Tình tr
c ngu

n cho 1/6 s dân

cs

u v sinh và thi

u tr
c s ch. Xuân Th ng (2014)

[12].
Theo ông Eliasson, trên th gi i hi n có kho ng 780 tri
u ki n ti p c n v i ngu

c s ch và 2,5 t

i không

i không có nhà v

u ki n v sinh thi u th n chính là nguyên nhân c a các b nh gây t
vong cao

tr em bao g m tiêu ch y, m t

c và b nh t . Hi n nay, m i

ngày trên th gi i có kho ng 3.000 ca t vong c a tr

i 5 tu i.

Theo Báo cáo c a Liên H p Qu c v Các m c tiêu phát tri n Thiên
niên k

gi i v n còn kho ng 11% dân s , v i kho ng 780 tri u

i không ti p c

c v i ngu

c a thiên tai do bi

i khí h u v
n làm cho ngu

ki t. Hi

c s ch. Nh ng di n bi n b

ng

c ngày càng tr nên suy thoái và c n

t n a dân s th gi i d a vào các ngu

c chung gi a


13
các qu

th gi i sinh s ng

t i các qu c gia có sông ho c h ch

c chung v i qu c gia khác. Tuy

ng sông h này hi
nào v ho t

t k khung qu n lý chính th c

ng h p tác s d ng [15].

Theo Liên Hi p Qu
c

c s ch là m t trong ba nhu c u thi t y u nh t

i và trong 7 t

ng trên th gi i, 1,1 t

cs
v i h th

dùng, 769 tri

c ti p c n

c s ch và 2,5 t

m t v sinh vì thi

ng t

c s ch, d

vi c thi

ng s ng

c.

C 9 công dân toàn c u có m
ngu

i

n 3,4 tri

c và mô

ng thi u ti p c n v i
i ch

nh d ch t

ng m t v sinh mà 99% trong s
n.

ng

[8].

Theo báo báo c a Liên H p Qu

uv

th gi i s

cc a

ng s

hi n t i. Ngu n tài n

i

c s ti p t c ph i ch u s c ép c a các y u t

, ô nhi m, n ng nóng và h n hán do s nóng lên toàn c u.
Hi n nay, trên toàn th gi i, có kho ng 770 tri
v

c s ch; con s này s

i không ti p c

i các khu v c

c

c M , Trung
ng b ng sông

Mekong, s tr

m nóng tranh ch
i nhi
c

c s ch, khi ngu n

c [15].
Vi t Nam

c c a Vi
trung bình toàn lãnh th
vùng l

a, cung c p 640 t m3

kho ng 320 t m3, h s dòng ch y là 0,5 .

a
o ra m

ng dòng ch y


14
không

u theo không gian và th

a hình và lo i hình th i ti

c
i. Chênh l ch

n 10 l n. Nh
n

u

a hình d ng ph u h i t

c

Quang, Móng Cái - Tiên Yên (>5.000
i Vân, b

, Trà Mi

ng Nai, Plâycu (3.000 - 4.000

n m trong vùng khu t

ng Xén, Phan Rang (500

600

Châu, L c Bình, s ng Ba (<1.200

u theo th i

gian, 20 - 30% t

m, 70 - 90
nh t ch chi m 5 - 8% t
t ch còn 1 - 2%. Nguy n Th

Loan(2005)[6].
T

cm

830 - 840 t m3

n trên lãnh th Vi t Nam trên m
i sinh là 310 - 315 t m3 chi m 37%. Ngo i sinh

là 520 - 525 t m3 chi m 63%.
Vi t Nam, tài ng

c m t (dòng ch

phong phú, có m

i sông su

ch

dài m

c v i 2372 con sông v i dòng
ng di

sông là: 1.167.000 km2
km2 chi

i

c

c n m ngoài lãnh th là: 835.422

n 72%. Có 13 sông chính và sông nhánh l n có di

v c t 10.000 km2 tr lên; 166 con sông có di
c m t bi
gi

i m nh m theo th

ng

b

u

gi a các h th ng sông và các vùng (B
2.3.2.1. Th c tr

i 10.000 km2.

c

Vi t Nam

ng 2006).


15
c ta, m c b
t 12.800 m3

c trung bình cho m
m còn 10.900 m3

i và

còn kho ng 8500 m3

và có kh

i trong m

i vào kho

m cb

c nói trên c

Á (3970 m3

i) và 1,4 l n so v i th gi i (7650 m3

c l i phân b

c ta hi n nay l

n so v i Châu

u gi

i),
cb

nay c a m t s h th ng sông khá nh : 5000 m3
t 2980 m3

sông H ng, Thái Bình, Mã và ch
Theo H

c Qu c t (I
3

n u nh

i

h th

ng Nai.

c nào có m c b

c cho m t
c lo i thi

i thì thu c lo i hi

chung cho c

c hi n

i v i các h th ng

i 4000 m3

i trong m

n

c. Theo tiêu chí này, n u xét

c ta không thu c lo i thi

c sông hi

c và

c lo i thi

c,

c và hi

bi n Ninh Thu n - Bình Thu n, h

n kh

t ph

c hình thành

và tiêu

c ngoài s b s d ng

trong ph n lãnh th
ng c

iv

s s n xu t và 23 khu công nghi

a bàn t nh n
x

Nhu -

t qu có t

qu c gia v

c th i công nghi p (QCVN) t 2 - 10 l n tr
ng h th ng x
ng th

c th

c sông
t quy chu n k thu t

c th

mb o x

giác th c hi n n i dung cam k t trong báo
ng hay cam k t b o v

duy t, d

n ô nhi

ng

tr ng th

c th

lý vào h th

bi
khu công nghi p.

t

m ts

c phê
n ti p di

c bi t, tình

n khá ph

c qu n lý và ki m soát ô nhi m môi tru ng

các


16
c sông Nhu -

% t ng các

ngu n th i. T ng lu ng th i t các ngu n khác nhau c a thành ph kho ng
670.000 m3

3

(93% t

c th

c x lý x th ng vào h th
cx

c th i còn l i ch

ho c trong các b t ho i, các b l ng trong các tuy n thoát
c th i có ch t d

m các ch t th i r t nguy hi

v

các h

i
ch

vòng có ch a Clo.
Thành ph Hà N i hi n nay m i ch có 4 tr m x
(Kim Liên, Trúc B ch, B

c th i t p trung

- Vân Trì và m t tr m x lý nh
i t ng công su t thi t k 50.000 m3/ngày

m iM
g h u h t các tr m x

c th i sinh ho t t p trung này có t l

x lý còn r t th p so v i yêu c u.
Ô nhi m t i các làng ngh

i làng ngh Vân Hà

(làng Vân, B c Giang) và các làng ngh t
Ch tính

c Ninh).
u t i Vân Hà (B c Giang) luôn

nuôi t 15.000 ÷ 20.000 con l n, m i ngày phát sinh kho ng 1.500 m3
th i, g n 100 m3 ch y

c

tr c ti p ra h th ng c ng

rãnh, ao h

ng các ch t ô nhi

nh cho phép

c a c t B1 QCVN 08:2008/BTNMT nhi u l n: BOD5 t 7,5 -10,1 l n; amoni
t 34,5 - 96,2 l

a bàn xã Phong Khê, huy n Yên Phong và khu s n

xu t gi y Phú Lâm, huy
nh và
m3

nh B

n g n 100 xí nghi p

ng s n xu t nh , t o ra m i ngày kho ng trên 3.000

c th i ch a các hoá ch

thông, Javen, ligin, ph

ch

t t y r a, phèn kép, nh a
n sông C u ch y qua ranh gi i B c

Giang, B c Ninh gi a huy n Vi t Yên (B c Giang) và Yên Phong (B c Ninh)
b ô nhi m nghiêm tr

sau 2 gi là có mùi hôi th i.


17
c th i y t

c xem là ngu n th

c khi th
ch

ch in

ng. Do thành ph

ch iv in

c x lý

c th i y t ch a nhi u hóa

cao và ch a nhi u vi trùng, vi khu n lây lan b nh

truy n nhi m. M

c th i y t
u h t các b nh vi n do B Y t qu

h th ng x

c th i t p trung. Tuy nhiên, t i các b nh vi n thu c S y t
n lý hay các b nh vi n thu c ngành khác qu

khám ch a b

m r i rác, ph n l

c th i. Theo C c Qu
c ta có

th ng x

ng y t thu c B Y t
y t , khám ch a b nh. M

th i ra kho ng 120.000 m3

c th i y t

t ng s b nh vi n có h th ng x
l n các ch

ch

pháp x

c th

này
có 53,4% trong

c th i y t

ts

c th i y t không th x

cb

ng qu c gia (2012)[1].

ng.

M t k t qu kh o sát m

ng

a Vi

ng

B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn cho th y v i kho ng 70% dân s
khu v c nông thôns m
1.300 tri u mét kh

u t n rác th i sinh ho t, kho ng
c th i sinh ho t và kho ng 7.500 t n v bao thu c

b o v th c v
ho t và h u h

ng 80% kh
ng v bao thu c b o v th c v

Theo báo cáo c a T ng c

tr

c thu gom x lý

ng (B

ng),

t c a Vi t Nam khá phong phú nh
ng khai th

t trên toàn qu

c ng su t c
tri u m3
so v i công su t thi t k . V

c th i sinh

ng. Báo Hà N i M i (2012) [3].

h p v sinh, x tr c ti

ngu

ng rác th

u. Hi n t ng
t g n 20 tri u m3, t ng
c này vào kho ng 1,47

c t các nhà máy ch
ng là ngu

c 60 - 70%
tc a