Đánh giá hiện trạng nước thải của bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG
I H C NÔNG LÂM
-------------------

L

Tên

NG TH TH Y

tài:
“ ÁNH GIÁ HI N TR NG N
C TH I
C A B NH VI N A KHOA T NH CAO B NG”

KHÓA LU N T T NGHI P

H ào t o
: Chính quy
Chuyên ngành : Khoa h c môi tr
Khoa
: Môi tr ng
Khoá h c

: 2010 - 2014

Thái Nguyên, n m 2014

IH C

ng


I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG
I H C NÔNG LÂM
-------------------

L

Tên

NG TH TH Y

tài:
“ ÁNH GIÁ HI N TR NG N
C TH I
C A B NH VI N A KHOA T NH CAO B NG”

KHÓA LU N T T NGHI P

H ào t o
Chuyên ngành
Khoa
Khoá h c
Giáo viên h

Khoa Môi tr

: Chính quy
: Khoa h c môi tr
: Môi tr ng
: 2010 - 2014

IH C

ng

ng d n: ThS. Hoàng Th Lan Anh

ng - Tr

ng

i h c Nông Lâm Thái Nguyên

Thái Nguyên, n m 2014


L IC M

N

L i u tiên cho phép em
c g i l i c m n chân thành n Ban
Giám hi u tr ng
i h c Nông lâm Thái Nguyên, Ban Ch nhi m khoa Môi

tr ng, các th y giáo, cô giáo ang gi ng d y trong tr ng và khoa ã d y
d và truy n t nh ng kinh nghi m quý báu cho em su t nh ng n m h c
ng i trên gi ng
ng i h c.
Em xin bày t lòng bi t n sâu s c t i cô giáo Th.S Hoàng Th Lan Anh,
ng i ã t n tâm giúp
em trong su t th i gian th c t p và hoàn thành
khóa lu n t t nghi p.
Em c ng xin
c g i l i c m n n t p th các cô, các chú, các anh,
các ch ang công tác t i Chi c c B o v Môi tr ng t nh Cao B ng ã nhi t
tình giúp
và t o m i i u ki n thu n l i giúp
em tìm hi u và nghiên c u
tài li u trong t th c t p t t nghi p v a qua.
Cu i cùng em xin g i l i c m n n gia ình, b n bè, ng i thân
nh ng ng i ã luôn theo sát và ng viên em trong su t quá trình theo h c
vào t o m i i u ki n em hoàn thành t t khóa lu n t t nghi p.
Em xin chân thành c m n!
Thái Nguyên, ngày 25 tháng 05 n m 2014
Sinh viên

L

ng Th Th y


DANH M C CÁC B NG

B

B
B
B
B
B
B
B
B

Trang
ng 2.1: S phân b n c trên trái t ......................................................... 6
ng 2.2: K t qu o c, phân tích m t s ch tiêu môi tr ng n c th i c a
B nh vi n y h c c truy n t nh Cao B ng...................................... 15
ng 4.1: Quy mô c a b nh vi n a khoa t nh Cao B ng ............................ 21
ng 4.2: Kh i l ng ch t th i y t nguy h i c a t ng khoa trung bình m i
ngày .............................................................................................. 24
ng 4.3: Các ngu n phát sinh n c th i c a b nh vi n a khoa
t nh Cao B ng ............................................................................... 25
ng 4.4: K t qu phân tích m t s ch tiêu c a n c th i b nh vi n a khoa
t nh Cao B ng t 1....................................................................... 28
ng 4.5: K t qu phân tích m t s ch tiêu c a n c th i b nh vi n a khoa
t nh Cao B ng t 2....................................................................... 30
ng 4.6: K t qu phân tích t ng h p m t s ch tiêu c a n c th i b nh vi n
a khoa t nh Cao B ng ................................................................. 31
ng 4.7: K t qu phân tích ch t l ng n c sông B ng ............................. 33


DANH M C CÁC HÌNH
Trang
Hình 2.1: S

công ngh c a ph ng án 1 ................................................ 16
Hình 2.2: S
công ngh c a nhóm 2 ........................................................ 17
Hình 2.3: S
công ngh ph ng án 3 ....................................................... 18
Hình 2.4. Công ngh c a h th ng x lý n c th i s d ng công ngh x lý
gián o n theo m ......................................................................... 18
Hình 4.1: S
h th ng t ch c c a b nh vi n a khoa t nh Cao B ng ..... 22
Hình 4.2. Rác th i thông th ng ................................................................... 23
Hình 4.3: Rác th i nguy h i .......................................................................... 24
Hình 4.4: Hình nh n c th i sau khi ã x lý x th i ra ngu n ti p nh n .... 25
Hình 4.5. S
nguyên lý ho t ng c a c a h th ng x lý n c th i
b nh vi n ....................................................................................... 27
Hình: 4.6. Bi u th hi n hi n tr ng n c th i c a B nh vi n a khoa t nh
Cao B ng t 2.............................................................................. 29
Hình 4.7: Bi u
th hi n hi n tr ng n c th i c a B nh vi n a khoa t nh
Cao B ng t 2.............................................................................. 30
Hình 4.8: Bi u
th hi n hi n tr ng n c th i c a B nh vi n a khoa t nh
Cao B ng....................................................................................... 32
Hình 4.9:
th th hi n k t qu phân tích ch t l ng n c sông
B ng Giang ................................................................................... 33


DANH M C CÁC T , C M T
BVMT

BYT
BTNMT
BOD5
COD
QCVN
TCVN
TDS
TSS
UBND
H NN
TP.HCM

VI T T T

: B o v môi tr ng
:B yt
: B tài nguyên và môi tr ng
: Nhu c u oxy sinh hóa
: Nhu c u oxy hóa h c
: Quy chu n Vi t Nam
: Tiêu chu n Vi t Nam
: T ng hàm l ng ch t r n hòa tan
: T ng hàm l ng ch t r n l l ng
: y ban nhân dân
: H i ng nhân dân
:Thành ph h chí minh


M CL C
Trang

Ph n 1: M
U ....................................................................................... 1
1.1. t v n ............................................................................................. 1
1.2. M c tiêu nghiên c u c a tài .............................................................. 2
1.3. Yêu c u c a tài ................................................................................. 2
1.4. Ý ngh a c a tài .................................................................................. 2
Ph n 2: T NG QUAN TÀI LI U NGHIÊN C U .................................. 3
2.1. C s khoa h c c a tài ...................................................................... 3
2.1.1. C s lý lu n ...................................................................................... 3
2.1.2. C s pháp lý...................................................................................... 5
2.2. T ng quan v tài nguyên n c trên th gi i và Vi t Nam ...................... 5
2.2.1. Tài nguyên n c trên th gi i ............................................................. 5
2.2.2. Tài nguyên n c t i Vi t Nam ............................................................ 6
2.2.3. Tài nguyên n c trên a bàn t nh Cao B ng ...................................... 8
2.2.3.1. T ng quan v tài nguyên n c trên a bàn t nh Cao B ng .............. 8
2.2.3.2. Th c tr ng ngu n n c trên a bàn t nh Cao B ng ......................... 8
2.3. c i m c a n c th i b nh vi n ......................................................... 9
2.3.1. Thành ph n và tính ch t n c th i b nh vi n ...................................... 9
2.3.2. Các ch tiêu ánh giá n c th i b nh vi n........................................... 11
2.3.3. c tính c a m t s ch t có trong n c th i b nh vi n t i môi tr ng
và con ng i................................................................................................. 11
2.4. Hi n tr ng n c th i b nh vi n t i Vi t Nam ......................................... 13
2.5. Các công ngh x lý n c th i hi n nay ................................................ 16
Ph n 3:
IT
NG, N I DUNG VÀ PH
NG PHÁP
NGHIÊN C U ........................................................................................... 19
3.1. i t ng nghiên c u và ph m vi nghiên c u ....................................... 19

3.2. a i m, th i gian ti n hành nghiên c u .............................................. 19
3.3. N i dung nghiên c u ............................................................................. 19
3.4. Ph ng pháp nghiên c u ....................................................................... 19
3.4.1. Ph ng pháp thu th p s li u th c p ................................................. 19


3.4.2. Ph ng pháp l y m u ......................................................................... 19
3.4.3. Ph ng pháp phân tích ....................................................................... 19
3.4.4. Ph ng pháp t ng h p và x lý s li u ............................................... 20
Ph n 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N ............................ 21
4.1. T ng quan v b nh vi n a khoa t nh Cao B ng ................................... 21
4.1.1. Gi i thi u v b nh vi n a khoa t nh Cao B ng ................................. 21
4.1.2. Các lo i ngu n th i và bi n pháp b o v môi tr ng t i b nh vi n a
khoa t nh Cao B ng ...................................................................................... 23
4.1.2.1. L u l ng ch t th i r n phát sinh c a b nh vi n .............................. 23
4.1.2.2. N c th i ......................................................................................... 25
4.2. ánh giá hi n tr ng n c th i c a B nh vi n a khoa t nh Cao B ng ... 28
4.2.1. ánh giá hi n tr ng n c th i t 1 .................................................... 28
4.2.2. ánh giá hi n tr ng n c th i t 2 .................................................... 29
4.2.3. T ng h p k t qu ánh giá hi n tr ng n c th i c a b nh vi n a khoa
t nh Cao B ng .............................................................................................. 31
4.4.
xu t m t s gi i pháp nâng cao hi u qu x lý n c th i b nh vi n . 34
4.4.1. Bi n pháp qu n lý ............................................................................... 34
4.4.2. M t s bi n pháp x lý n c th i b nh vi n ....................................... 34
4.4.2.1. Công ngh x lý n c th i b nh vi n theo mô hình DEWAT .......... 34
4.4.2.2. Công ngh x lý n c th i b nh vi n theo nguyên lý h p kh i........ 36
4.4.2.3. Bi n pháp x lý b ng ph ng pháp hóa sinh ................................... 37
4.4.2.4. X lý n c th i b ng b l c sinh h c ............................................... 37
Ph n 5: K T LU N VÀ KI N NGH ...................................................... 38

5.1. K t lu n ................................................................................................. 38
5.2. Ki n ngh ............................................................................................... 39
TÀI LI U THAM KH O.......................................................................... 40


1

Ph n 1
M
U
1.1.

tv n
Ch m sóc, b o v nâng cao s c kh e ng i dân là nhi m v quan tr ng
c a ngành y t . Nh m áp ng k p th i nhu c u khám ch a b nh và ch m sóc
s c kh e c a ng i dân,
c s quan tâm c a ng, Nhà n c, h th ng các
c s y t không ng ng
c t ng c ng, m r ng và hoàn thi n.
Cùng v i ó vi c qu n, lý x lý n c th i y t là v n c n
c quan
tâm c bi t các n c ang phát tri n, trong ó có Vi t Nam. Theo th ng
kê, n m 2012 Vi t Nam có kho ng 1186 b nh vi n và h n 12.569 c s khám
ch a b nh v i 187.843 gi ng b nh. T n m 1997, các v n b n v qu n lý
ch t th i b nh vi n
c ban hành, nh ng h u h t các b nh vi n n c ta v n
ch a trang b các ph ng pháp x lý t tiêu chu n, v n còn tình tr ng x th i
ra môi tr ng mà ch a qua quá trình x lý nào.
N c th i b nh vi n là m t trong nh ng m i quan tâm, lo ng i vì
chúng có th gây ô nhi m môi tr ng nghiêm tr ng và nguy h i n i

s ng con ng i. i u quan tâm hàng u i v i n c th i c a các b nh
vi n là các v n
vi trùng gây b nh và thu c kháng sinh, thu c sát trùng.
Ngoài ra, các ch t kháng sinh và thu c sát trùng xu t hi n cùng v i dòng
n c th i s tiêu di t các vi khu n có l i và có h i gây ra s phá v h cân
b ng sinh thái trong h các vi khu n t nhiên c a môi tr ng n c th i, làm
m t kh n ng x lý n c th i c a vi sinh v t nói chung. Các vi trùng gây
b nh có th t n t i trong m t th i gian nh t nh ngoài môi tr ng, khi có c
h i nó s phát tri n trên m t v t ch khác và ó chính là hi n t ng lây lan
các b nh truy n nhi m. ây chính là i m khác bi t c a n c th i b nh vi n
so v i các lo i n c th i khác [5].
B nh vi n a khoa t nh Cao B ng nay thu c ph ng Tân Giang thành
ph Cao B ng là b nh vi n h ng II, có di n tích 33.462m2, có 500 gi ng
b nh, l u l ng ng i n khám t 150 - 300 ng i /ngày, vào i u tr trung
bình kho ng 20 - 50 ng i/ngày, do ó l ng n c th i phát sinh trong quá
trình khám, ch a b nh t ng i l n.


2

Xu t phát t th c tr ng trên em ti n hành th c hi n
tài: “ ánh giá
hi n tr ng n c th i c a b nh vi n a khoa t nh Cao B ng”.
1.2. M c tiêu nghiên c u c a tài
- Tìm hi u v b nh vi n a khoa t nh Cao B ng.
- ánh giá nh h ng c a n c th i b nh vi n n môi tr ng xung
quanh
- ánh giá hi n tr ng n c th i c a b nh vi n a khoa t nh Cao B ng.
xu t m t s gi i pháp
1.3. Yêu c u c a tài

- S li u thu th p ph i ph n ánh trung th c, khách quan
- K t qu phân tích ph i chính xác.
- Nh ng ki n ngh
a ra ph i kh thi phù h p v i tình hình th c t
a ph ng.
1.4. Ý ngh a c a tài
- Ý ngh a trong h c t p và nghiên c u khoa h c:
+ ánh giá th c tr ng ch t l ng n c th i c a b nh vi n a khoa t nh
Cao B ng.
+ T o cho sinh viên c h i v n d ng lý thuy t vào th c ti n
+ Nâng cao ki n th c, k n ng t ng h p phân tích s li u và rút ra
nh ng kinh nghi m th c t ph c v cho công tác sau này.
- Ý ngh a trong th c ti n
+ ánh giá
c l ng n c th i phát sinh, tình hình thu gom và x lý
n c th i b nh vi n a khoa t nh Cao B ng.
+
xu t m t s gi i pháp kh thi giúp cho công tác thu gom và x lý
n c th i y t m t cách phù h p và khoa h c v i i u ki n c a b nh vi n
nh m gi m thi u ô nhi m môi tr ng.


3

Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U NGHIÊN C U
2.1. C s khoa h c c a tài
2.1.1. C s lý lu n
Khái ni m v môi tr ng và ô nhi m môi tr ng
* Khái ni m v môi tr ng:

Theo i u 1, Lu t B o v môi tr ng c a Vi t Nam: Môi tr ng bao
g m các y u t t nhiên và y u t v t ch t nhân t o quan h m t thi t v i
nhau, bao quanh con ng i, có nh h ng t i i s ng, s n xu t, s t n t i,
phát tri n c a con ng i và thiên nhiên.
Môi tr ng s ng c a con ng i theo ch c n ng
c chia thành các
lo i: môi tr ng t nhiên, môi tr ng nhân t o, môi tr ng xã h i.
Tóm l i, môi tr ng là t t c nh ng gì xung quanh ta, cho ta c s
s ng
và phát tri n.
* Khái ni m v ô nhi m môi tr ng:
Theo Lu t B o v môi tr ng Vi t Nam: “Ô nhi m môi tr ng là s
làm thay i tính ch t c a môi tr ng, vi ph m tiêu chu n môi tr ng”.
Trên th gi i, ô nhi m môi tr ng
c hi u là vi c chuy n các ch t
th i ho c n ng l ng vào môi tr ng n m c có kh n ng gây h i n s c
kh e con ng i, n s phát tri n sinh v t ho c làm suy gi m ch t l ng môi
tr ng. Các tác nhân ô nhi m bao g m các ch t th i d ng khí (khí th i),
l ng (n c th i), r n (ch t th i r n), ch a hóa ch t ho c tác nhân v t lý sinh
h c và các d ng n ng l ng nh nhi t , b c x [13].
* Khái ni m v ô nhi m môi tr ng n c
Ô nhi m môi tr ng n c là s thay i thành ph n và ch t l ng n c
không áp ng cho các m c ích s d ng khác nhau, v t quá ch tiêu cho
phép và có nh h ng x u n i s ng con ng i và sinh v t. N c trong t
nhiên t n t i d i nhi u hình th c khác nhau: n c ng m, n c các sông,
h , t n t i th h i trong không khí… N c ô nhi m ngh a là thành ph n c a
nó t n t i các ch t khác, các ch t này có th gây h i cho con ng i và cu c
s ng các vi sinh v t trong t nhiên. N c ô nhi m th ng khó kh c ph c mà
ph i phòng tránh t
u [13].

4

Hi n ch ng châu Âu v n c ã nh ngh a:
“Ô nhi m n c là s bi n i nói chung do con ng i i v i ch t
l ng n c, làm nhi m b n n c và gây nguy hi m t i con ng i, cho công
nghi p, nông nghi p, nuôi cá, ngh ng i, gi i trí, cho ng v t nuôi và các loài
hoang dã’’ [6].
Ô nhi m n c có ngu n g c t nhiên: Do m a, tuy t tan, gió bão, l l t
a vào môi tr ng n c ch t th i b n, các sinh v t và các vi sinh v t có h i
k c xác ch t c a chúng.
Ô nhi m n c có ngu n g c nhân t o: quá trình th i các ch t c h i
ch y u d i d ng l ng nh các ch t th i sinh ho t, công nghi p, nông
nghi p, giao thông và môi tr ng n c.
Theo b n ch t các tác nhân gây ô nhi m, ng i ta phân ra các lo i ô
nhi m n c: ô nhi m vô c , h u c , ô nhi m hóa ch t, ô nhi m sinh h c, ô
nhi m b i các tác nhân v t lý.
* Khái ni m v n c th i và phân lo i n c th i
- Khái ni m v n c th i:
Theo tiêu chu n Vi t Nam 5980- 1995 và ISO 6107/1- 1980:
N c th i là n c
c th i ra sau khi ã s d ng ho c
c t o ra
trong m t quá trình công ngh và không còn giá tr tr c ti p i v i quá
trình ó
Ng i ta còn nh ngh a n c th i là ch t l ng
c th i ra sau quá trình
s d ng c a con ng i và ã b thay i tính ch t ban u c a chúng [8].
- Phân lo i n c th i: Thông th ng n c th i

c phân lo i theo
ngu n g c phát sinh.
+ N c th i sinh ho t: Là n c th i t các khu dân c , khu v c ho t
ng th ng m i, khu v c công s , tr ng h c và các c s tr ng h c khác.
+ N c th i công nghi p: Là n c th i t các nhà máy ang ho t ng
ho c trong ó n c th i công nghi p là ch y u.
+ N c th i th m qua: Là l ng n c th m vào h th ng ng b ng
nhi u cách khác nhau, qua các l p n i, các ng có khuy t t t ho c thành h ga
hay h xí.
+ N c th i t nhiên: n c m a
c xem nh n c th i t nhiên
nh ng thành ph hi n i, chúng
c thu gom theo h th ng riêng.


5

+ N c th i ô th : là m t thu t ng ch ch t l ng trong h th ng c ng
thoát c a m t t nh, thành ph , ó là h n h p c a các lo i n c th i trên [8].
nh ng kinh nghi m th c t ph c v cho công tác sau này.
2.1.2. C s pháp lý
- Lu t b o v môi tr ng n m 2005
- Lu t tài nguyên n c n m 2012
- Ngh nh s 149/2004/N - CP ngày 27/7/2004 c a Chính ph quy
nh v vi c c p phép th m dò, khai thác s d ng tài nguyên n c, x th i vào
ngu n n c.
- Ngh nh s 34/2005/N - CP ngày 17/02/2005 c a Chính ph quy
nh v x ph t hành chính trong l nh v c tài nguyên n c.
- Ngh nh s 179/2013/N -CP ngày 14/11/2013 c a Chính ph v
x ph t hành chính trong l nh v c b o v môi tr ng.

- Thông t s 02/2005/TT- BTNMT ngày 24 tháng 05 n m 2005 c a
B Tài nguyên và Môi tr ng h ng d n vi c th c hi n Ngh
nh s
149/2004/N -CP ngày 27 tháng 07 n m 2004 c a Chính ph quy nh v
vi c c p phép th m dò, khai khác s d ng tài nguyên n c.
- Quy nh s 153/2006/Q - TTg ngày 30/06/2006 c a Th t ng
Chính ph phê duy t Quy ho ch t ng th phát tri n h th ng Y t Vi t Nam
giai o n 2010, t m nhìn n 2020.
- Quy t nh s 81/2006/Q - TTg c a Th t ng Chính ph phê duy t
Chi n l c qu c gia v tài nguyên n c n n m 2020.
- QCVN 28:2010/BTNMT c a B Tài nguyên và Môi tr ng quy nh
quy chu n k thu t qu c gia v n c th i y t .
2.2. T ng quan v tài nguyên n c trên th gi i và Vi t Nam
2.2.1. Tài nguyên n c trên th gi i
Trên hành tinh chúng ta n c t n t i d i nhi u d ng khác nhau: Trên
m t t, trong bi n và i d ng, d i t và trong không khí d i các d ng:
L ng (n c sông, su i, ao, h , bi n), khí (h i n c), và r n (b ng, tuy t).
L ng n c trong th y quy n theo UNESCO công b là 1386.106km3. Trong
ó n c ng t là 35,106km3 chi m 2,5%, n c m t là 1351.106km3 chi m
97,5% t ng l ng n c trong th y quy n.


6

Trong thành ph n n c ng t thì d ng r n chi m 24,3.106km3 (69,4%),
d ng l ng là 10,7.106km3(30,6%). Trong thành ph n n c l ng 10,7.106km3
(100%) thì n c ng m chi m i b ph n 10,5.106km3 (98,3%), khí quy n
0,020.106km3 (0,19%) và sinh quy n 0,011.106km3 (0,10%).
S phân b l ng n c trên trái t không u t i các i d ng, bi n
và l c a:

B ng 2.1: S phân b n c trên trái t
i tây d
Vùng phân b (L c
a hay vùng)
F.103
(km3)
Châu Âu (c Ailen) 1970
Châu Á (c Nh t
B n, Philippin)
Châu úc (c
Tasmania,
Newzeland)
Nam M
B cM
B ng o Canada và
các qu n o bi n
Malaiyan và các
qu n o
Bình quân

ng

Dòng
ch y
(mm)

Thái bình
d ng
Dòng
F.103

ch y
(km3)
(mm)

297

L u v c n i T ng di n tích
a
c a t
Dòng
Dòng
F.103
F.103
ch y
ch y
(km3)
(km3)
(mm)
(mm)
1710

109

9680

262

16700

300

13630

17

42300

170

13250

355

5470

218

11130

14

29850

203

15600
14400

475
274

1340
4960

444
485

988
835

66
11

17928
20195

450
314

3880

180

-

-

3880

180

-

-

2620

160

2620

160

64070 314

35320 393

32033 21

31423 250

(Ngu n: ánh giá tài nguyên n c Vi t Nam 2012- Nguy n Thanh S n)
D a vào b ng trên ta th y n c trên trái t vào 2 i d ng ch y u là
i Tây D ng và Thái Bình D ng, ph n còn l i i vào các vùng không ti p
giáp v i i D ng và v i bi n. Ngu n n c B c M l n nh t trên trái t
này [10].
2.2.2. Tài nguyên n c t i Vi t Nam
Tài nguyên n c Vi t Nam a d ng và phong phú, g m ngu n n c
m t, n c ng m các th y v c t nhiên và nhân t o nh sông su i, h t

7

nhiên, h nhân t o, gi ng kh i, ao,

m phá và các túi các n

c ng m. Theo

chi n l c qu c gia và tài nguyên n c n n m 2020 c a B Tài nguyên và
Môi tr ng. Vi t Nam có kho ng 2.372 con sông l n nh có chi u dài t
10km tr lên, trong ó có 109 con sông chính. Trong t ng s này, có 9 con
sông (sông H ng, sông Thái Bình, sông B ng Giang - k Cùng, sông Mã,
sông C , sông Vu Gia - Thu B n, sông Ba, sông ng Nai và sông c u long)
và 4 nhánh sông (sông à, sông Lô, sông Sê San, sông Sre Pok) ã t o nên
m t vùng l u v c trên 10.000km2, chi m kho ng 93% t ng di n tích c a
m ng l i sông Vi t Nam [10].
Bên c nh ó, Vi t Nam có r t nhi u lo i h t nhiên, h
p, m phá,
v c n c có kích th c khác nhau tùy thu c vào mùa. M t s h l n
c
bi t n nh h L k (r ng kho ng 10 km2,
k L k), Bi n H (r ng 22 km2
Gia Lai) h Ba B (r ng 5 km2 B c K n) và h Tây (r ng 4,5 km2 Hà
N i). Các m phá th ng các c a sông vùng duyên h i mi n Trung nh
Tam Giang, C u Hai, Th N i.
Vi t Nam còn có hàng ngàn các h
p nhân t o v i t ng s c ch a lên
n 26 t m3 n c. Sáu h l n nh t có s c ch a trên m t t m3 ang
cs

d ng
khai thác th y i n là h Hòa Bình, Thác Bà, Tr An, D u Ti ng,
Thác M , Ya Ly. Nhi u h và p nh h n trên kh p toàn qu c ph c ph t i
tiêu nh C m S n (B c Giang), B n En và C a t (Thanh Hóa), ô L ng
(Ngh An), K G (Hà T nh) và Phú Ninh (Qu ng Nam).
Theo s li u th ng kê, Vi t Nam hi n có h n 3.500 h ch a nh và
kho ng 650 h ch a c l n và trung bình dùng
s n xu t th y i n, ki m
soát l l t, giao thông
ng th y, th y l i và nuôi tr ng th y s n.
N c ng m là ngu n n c có ti m n ng tr l ng l n, c bi t vùng
ng b ng B c B và Nam B . Tài nguyên n c ven bi n và các vùng t
ng p n c n i a có t m quan tr ng cao cho vi c b o t n, duy trì ch c n ng
sinh thái và a d ng sinh h c t ng p n c. i n hình là các vùng nh h Ba
B (B c K n), t ng p n c Xuân Th y (Nam nh), Ti n H i (Thái Bình),
Bàu S u ( ng Nai), C n Gi (TP.HCM) và Tràm Chim ( ng Tháp) [10].


8

2.2.3. Tài nguyên n c trên a bàn t nh Cao B ng
2.2.3.1. T ng quan v tài nguyên n c trên a bàn t nh Cao B ng
Do c thù, Cao B ng là m t t nh vùng cao, a hình ph c t p và b
phân c t m nh, theo ó tài nguyên n c m t c ng phân b không u, t p
trung ch y u m t s l u v c sông l n nh sông B ng Giang, sông Gâm,
sông Quây S n m t s vùng trong t nh còn th ng xuyên ph i i m t v i tình
tr ng thi u n c.
Cao B ng là m t vùng th ng ngu n c a m t s sông thu c hai h th ng
sông H ng và h th ng sông T Giang (Trung Qu c). Trên a bàn t nh có
kho ng g n 1.200 con sông su i có chi u dài t 2km tr lên v i t ng chi u

dài 3.175km, m t
sông su i kho ng 0,47 km/km2. Các sông l n trên a
bàn t nh là: sông B ng Giang, sông Gâm, sông Quây S n. c i m c a sông
su i là có
d c l n, nhi u thác gh nh, nh t là sông su i thu c h th ng sông
Quây S n và sông Gâm, l u l ng dòng ch y phân b không u trong n m,
t p trung vào mùa l (chi m 60 - 80%). Các h hình thành ch y u do c u
trúc a hình b chia c t, trên a bàn t nh có m t h t nhiên (h Thang Hen)
và m t s h nhân t o.
2.2.3.2. Th c tr ng ngu n n c trên a bàn t nh Cao B ng
Ch
th y v n các sông t nh Cao B ng ph thu c ch y u vào ch
m a và kh n ng i u ti t c a l u v c. Ch
th y v n theo các sông thay
i theo hai mùa rõ r t, mùa l và mùa c n. Mùa l trên các sông Cao B ng
t ng i ng nh t v th i gian, th ng t tháng 6 và k t thúc vào tháng 10.
L ng n c trên các sông su i th ng chi m 65 - 80% l ng n c c n m.
Mùa c n trên các sông b t u t tháng 10, có n m vào tháng 11 và k t thúc
vào tháng 4, có n m k t thúc vào tháng 6, 7 n m sau.
Ch t l ng n c t i các sông su i, ao, h trên a bàn t nh trong nh ng
n m g n ây ã và ang suy gi m, c i m là các o n sông ch y qua a
bàn thành ph và các khu v c có ho t ng khai thác, ch bi n khoáng s n.
Trong giai o n 2008 - 2013,
t ch thu và làm giàu qu ng các doanh
nghi p ã u t h th ng tuy n xo n, tuy n tr ng l c có s d ng l ng n c


9

l n g p nhi u l n so v i các giai o n tr

c, trong khi ó công ngh x lý

ch a phù h p và gây ô nhi m môi tr ng t i nhi u khu v c.
Các ho t ng khai thác vàng sa khoáng, cát s i, t i các lòng sông su i
không úng theo quy nh ã làm thay i dòng ch y c a m t s o n sông
su i, t i các khu v c khai thác trái phép các o n sông su i b ô nhi m n ng.
T ng l ng n c th i ô th toàn t nh hi n nay
c tính kho ng
3
8.932m /ngày, h u h t n c th i ô th
u ch a
c x lý t tiêu chu n,
tình tr ng v t rác th i, v t li u xây d ng, xác ng v t ch t xu ng sông ã và
ang gây ô nhi m và m t m quan các dòng sông.
T ng l ng n c th i công nghi p toàn t nh vào nh ng tháng s n xu t
cao i m vào kho ng 702.985 m3/tháng (ngu n th ng kê t các c s n p phí
b o v môi tr ng i v i n c th i công nghi p). H u h t l ng n c th i
tuy n r a qu ng t các m
c x lý b ng ph ng pháp l ng sau ó tu n
hoàn tái s d ng.
Toàn b các bãi chôn l p rác th i t i 13 huy n th hi n nay v n hành
không úng quy trình chôn l p, không có h th ng x lý n c r rác ã b h
h ng. N c r rác, n c m a ch y tràn qua bãi rác ng m qua môi tr ng xung
quanh gây ô nhi m môi tr ng.
N c th i b nh vi n toàn t nh kho ng 340 m3/ngày, h u h t n c th i
t các b nh vi n trong th i gian qua u ch a
c x lý. Tính n n m 2012
ch có b nh vi n a khoa t nh có h th ng x lý n c th i b ng thi t b h p
kh i, t n m 2012 các b nh vi n tuy n huy n và tuy n t nh ã và ang tri n

khai d án nâng c p c i t o b nh vi n, sau khi hoàn thành các b nh vi n u
c xây d ng h th ng x lý n c th i, n c sau x lý
c cam k t t quy
chu n n c th i b nh vi n.
2.3. c i m c a n c th i b nh vi n
2.3.1. Thành ph n và tính ch t n c th i b nh vi n
N c th i b nh vi n g m có:
- Các ch t th i gi ng nh n c th i sinh ho t
- Các vi sinh v t, vi khu n, vi rút
c th i ra t b nh nhân có th d n
n lây lan.


10

- Các ch t kháng sinh và các d

c ch t, k c ch t phóng x (dùng

trong ch n oán và i u tr .
Các hóa ch t và kim lo i th i ra trong các ho t ng c a b nh vi n (hóa
ch t xét nghi m và s n ph m, các kim lo i có trong các thi t b d ng c y t )
N c sau khi s d ng vào m c ích sinh ho t hay s n xu t, n c m a
ch y trên các mái nhà, m t
ng, sân v n… ch a nhi u các h p ch t vô c
hay h u c d b phân h y hay th i r a và ch a nhi u vi trùng gây b nh,
truy n b nh r t nguy hi m cho ng i và ng v t. N u lo i n c th i này th i
ra môi tr ng m t cách b a bãi thì ây là nguyên nhân l n gây ô nhi m môi
tr ng, n y sinh và lan truy n các th b nh hi m nghèo, nh h ng t i i u
ki n v sinh, s c kh e c a nhân dân. N c th i t b nh vi n th ng mang

ch t nguy h i do trong n c th i th ng l n các hóa ch t c h i nh chì,
th y ngân, Cadmi, Arsen, Cianua… và dung d ch máu t quá trình t y r a v t
th ng c a b nh nhân.
N c th i b nh vi n là ngu n ô nhi m c phát tri n dây truy n, g m
r t nhi u thành ph n s ng, các ch t, h p ch t h u c , ch t vô c , các thành
ph n các ch t ó liên t c t ng tác v i nhau n y sinh thêm các thành ph n
m i, ch t m i v i nh ng nguy c m i.
N c th i b nh vi n ch a vô s lo i vi trùng, vi rút và các m m b nh
sinh h c khác nhau trong máu m , d ch, m, phân c a ng i b nh, các lo i
hóa ch t c h i t c th và ch ph m i u tr các ch t dùng trong quá trình
kh trùng, các ng v phóng x . Do ó, nó
c x p vào danh m c ch t th i
nguy h i. Nh ng nghiên c u m i ây cho th y s có m t c a m t vài ch t
trong s ó d n n gi m hi u qu x lý n c th i.
Theo k t qu phân tích c a c quan ch c n ng, lo i n c th i này ô
nhi m n ng n v m t h u c và vi sinh hàm l ng vi sinh, cao g p 100 1000 tiêu chu n cho phép, v i nhi u vi khu n nh salmonella, t c u, liên
c u, vi rút, các kí sinh trùng, amip, n m. Hàm l ng ch t r n cao g p 2 - 3 l n
tiêu chu n cho phép. Sau khi hòa tan vào h th ng thoát n c th i sinh ho t,
nh ng m m b nh này chu du kh p n i, sâm nh p vào các lo i th y s n, v t
nuôi, cây tr ng, nh t là rau th y canh và tr l i v i con ng i. Vi c ti p xúc


11

g n ngu n ô nhi m còn làm t ng ung th và các b nh hi m nghèo khác cho
ng i dân.
2.3.2. Các ch tiêu ánh giá n c th i b nh vi n
Các ch tiêu v t lý: Màu s c,
mùi,
màu, nhi t ,

c.
Các ch tiêu hóa h c: pH, DO, COD, BOD5, t ng N, t ng P, TSS.
Các ch tiêu sinh h c: Coliform, vi sinh v t.
2.3.3. c tính c a m t s ch t có trong n c th i b nh vi n t i môi tr ng
và con ng i
Theo k t qu phân tích c a các c quan ch c n ng, 80% n c th i t
b nh vi n là n c th i bình th ng (t ng t n c th i sinh ho t) ch có 20%
là nh ng ch t th i nguy h i bao g m: Ch t th i nhi m khu n t các b nh vi n
nhân, các s n ph m c a máu, các m u chu n oán b h y, hóa ch t phát sinh
t trong quá trình gi i ph u, l c máu, hút máu, b o qu n các m u xét nghi m,
kh khu n. V i 20% ch t th i nguy h i này c ng
các vi trùng gây b nh
lây lan ra môi tr ng xung quanh. c bi t, n u các lo i thu c i u tr b nh
ung th ho c các s n ph m chuy n hóa c a chúng… không
c x lý úng
mà ã x th i ra bên ngoài s có kh n ng gây quái thai, ung th cho nh ng
ng i ti p xúc v i chúng.
* Tác ng c a BOD t i môi tr ng và con ng i
Nhu c u oxy sinh h c BOD là m t ch s và ng th i là m t th t c
c s d ng xác nh xem các sinh v t s d ng h t oxy trong n c nhanh
hay ch m nh th nào. Nó
c s d ng trong qu n lý và kh o sát ch t l ng
n c c ng nh trong sinh thái h c hay khoa h c môi tr ng. BOD không là
m t th nghi m chính xác v m t nh l ng, m c dù nó có th coi nh là
m t ch th v ch t l ng c a ngu n n c. BOD xác nh kh i l ng c a các
ch t ô nhi m h u c tìm th y trong n c. N u hàm l ng BOD quá cao s
làm suy gi m ch t l ng n c gây nh h ng t i s c kh e c a con ng i và
sinh v t[14].
* Tác ng c a COD t i môi tr ng và con ng i
Trong hóa h c môi tr ng, ch tiêu và th nghi m nhu c u oxy hóa

h c COD (Chemiacl oxygen demand)
c s d ng r ng rãi
o dán ti p
kh i l ng các ch t h u c có trong n c. Ph n l n các ng d ng c a COD


12

xác nh kh i l ng c a các ch t h u c tìm th y trong n c b m t (ví d
trong các con sông hay h ), làm cho COD là m t phép o h u ích v ch t
l ng n c.
COD
c bi u di n theo n v o là miligam trên lít (mg/l), ch ra
kh i l ng oxy c n tiêu hao trên m t lít dung d ch. Các ngu n tài li u c còn
bi u di n nó d i d ng các n v o khác nh ph n tri u (ppm). Khi nhu c u
oxy hóa h c cao thì l ng oxy hóa c n thi t oxy hóa các ch t l n, nhu c u
này v t quá ch tiêu cho phép thì kh n ng t làm s ch c a n c không áp
ng
c. Trong th i gian dài s làm gi m ch t l ng n c.
* Tác ng c a coliform t i môi tr ng và con ng i
Coliform là các vi khu n hình que gram âm có kh n ng lên men
lactose
sinh ra nhi t
35 - 0,50oC, coliform có kh n ng s ng ngoài
ng ru t c a ng v t (thiên nhiên), c i m trong môi tr ng khí h u
nóng. Nhóm vi khu n coliform ch y u bao gi ng nh Citrobacter,
Enterobacter, Escherichia, Klebsiella và c Fecal Coliform (trong ó E
coliform là loài bình th ng dùng
ch nh vi c ô nhi m ngu n n c b i
phân). Ch tiêu t ng coliform không thích h p làm ch tiêu ch th cho vi c

nhi m b n ngu n n c b i phân. Tuy nhiên, vi c xác nh s l ng Fecal
coliform có th sai l ch do ó có m t s sinh v t không có ngu n g c t phân
có th phát tri n nhi t
44oC. Do ó s l ng E. coli
c coi là m t ch
tiêu thích h p nh t cho vi c qu n lí ngu n n c[14].
* Tác ng c a ch t r n l l ng t i môi tr ng và con ng i
N c th i b nh vi n có ch a hàm l ng ch t r n l l ng cao làm n c
bi n màu và làm m t oxy, gây nh h ng x u n ch t l ng ngu n n c ti p
nh n, nh h ng n h sinh thái th y v c c a ngu n n c ti p nh n.
* Tác ng c a h p ch t h u c t i môi tr ng và con ng i
N c th i b nh vi n ch a các h p ch t h u c , m t s kim lo i n ng
v i hàm l ng nh … mà c tính c a nó không th nh n bi t ra ngay. Các
ch t này tích t trong chu i th c n c a h sinh thái v i có th gây ra nhi m
c ng i (v i n ng
l n) khi con ng i là sinh v t cu i cùng trong chu i
th c n ó.


13

2.4. Hi n tr ng n c th i b nh vi n t i Vi t Nam
Tính n n m 2013, Vi t Nam có 1186 b nh vi n v i 187.843 gi ng.
Ngu n ch t th i r n t b nh vi n này lên t i 350 - 400 t n/ngày, trong ó 40
t n ch t th i nguy h i.
V i n c th i, m i ngày các b nh vi n x ra kho ng 150 nghìn m3. N u
không
c x lí t t, nh ng ph n nguy h i trong ch t th i y t nh vi sinh v t
gây b nh, ch t gây c, gây ung th có th ra nguy c áng k
iv is c

kh e c ng ng và môi tr ng.
Th nh ng, hi n 66% b nh vi n t i Vi t Nam ch a có h th ng x lý n c
th i. T i TP.HCM, h u h t các b nh vi n, c s y t không trang b h thong
x lý n c th i ho c h th ng không m b o tiêu chu n. M i ây t i bu i
làm vi c cùng Ban V n hóa - Xã h i HDND TP. TPHCM, báo cáo c a ông
Tr n Nguyên Hi n- Tr ng phòng Qu n lí môi tr ng (S Tài nguyên và Môi
tr ng TP.HCM) v tình tr ng x lý n c th i, ch t th i các b nh vi n trên
b a bàn TP.HCM khi n m i ng i gi n mình. Theo ó, trong s 19 c s y t
tr c thu c Trung
ng trên a bàn TP.HCM có n 11 c s không có h
th ng x lý n c th i, trong ó có nhi u c s r t l n nh : b nh vi n Ch
R y (ph u thu t h n 100 b nh nhân/ngày), b nh vi n 30/4, b nh vi n r nghàm-m t Trung
ng, Vi n Pasteur TP.HCM, trung tâm Ch n th ng ch nh
hình ph c h i ch c n ng… 8 c s còn l i có h th ng x lý n c th i thì có
3 c s không t tiêu chu n.
Theo th ng kê c a S Tài nguyên và Môi tr ng TP.HCM, trong s
62 b nh vi n và Trung tâm y t công l p c a TP.HCM hi n ch có 1/3 c s
có h th ng x lý n c th i t tiêu chu n. 21 c s h th ng không t
tiêu chu n.
Nh v y, theo th ng kê ch a y , trong s h n 100 c s y t công,
t thu c Trung ng và a ph ng t i TP.HCM, có n 34 c s không có
h th ng x lý n c th i, 34 c s có nh ng không t tiêu chu n v i ch có
37 c s mà h th ng x lý n c th i t chu n. ó là ch a k h n 300 Tr m
y t c a các ph
lý n c th i.

ng, xã trên

a bàn TP.HCM không n i nào có h th ng x

14

Hà N i là

a ph

ng có s b nh vi n th nhì sau TP.HCM. Theo S

Tài nguyên và Môi tr ng Hà N i: hi n có 42 b nh vi n và c s khám ch a
b nh c n ph i có h th ng x lý n c th i. Tuy nhiên n th i i m này m i
có 12 b nh vi n (c công và t ) có h th ng x lý n c th i theo yêu c u. Bên
c nh 7 b nh vi n công l n ã có h th ng x lý n c th i (B ch Mai, 108,
Vi t - xô, Nhi Th y i n, 19/8, Thanh Nhàn, Xanh-Pon), còn 5 b nh vi n l n
khác ã
c c quan ch c n ng yêu c u có h th ng x lý vào n m 2007
nh ng n nay ch a hoàn thành (dù quy t nh này
c a vào t n m
2003) g m b nh vi n Vi tc, b nh vi n K, ph s n Trung
ng, ph s n
Hà N i, ng a.
* Hi n tr ng n c th i b nh vi n trên a bàn thành ph Cao B ng
Trên a bàn toàn t nh Cao B ng có 236 c s y t : 16 b nh vi n, 199
tr m y t . Trung bình chung l ng n c th i th i th i ra kho ng 180m3/ngày.
Nhìn chung, các s y t xây d ng ã lâu n m, h th ng thu gom và thoát n c
th i ã xu ng c p. Th i i m hi n t i ã có m t s b nh vi n, c s y t
c
m r ng và nâng c p thêm. Trên th c t trong các c s y t c a toàn t nh ch
có m t s b nh vi n tuy n t nh có u t h th ng x lý n c th i nh : B nh
vi n a khoa t nh Cao B ng, b nh vi n a khoa thành ph Cao B ng, trung

tâm HIV, trung tâm Phòng ch ng b nh xã h i, trung tâm N i ti t. Còn l i các
b nh vi n tuy n d i u ch a
c u t h th ng x lý n c th i phù h p
mà ch
c thu gom và x lý s b b ng b t ho i sau ó th i tr c ti p ra
ngoài môi tr ng [2].
T i b nh vi n y h c c truy n t nh Cao B ng, qua kh o sát th c t v
tình hình phát sinh và x lý n c th i b nh vi n, kh i l ng n c th i c a
b nh vi n (khám ch a b nh và sinh ho t) phát sinh kho ng 8m3/ngày êm,
toàn b n c th i
c d n n b t ho i b ng các ng nh a. T i b t ho i
di n ra ng th i 2 ch c n ng: l ng và phân h y c n l ng v i 3 ng n x lý,
ng n x lý y m khí, ng n l ng ngang và ng n x lý hi u khí tùy ti n. C n l
l ng
c gi l i trong b d i tác d ng c a các vi sinh v t k khí, các ch t
h u c b phân h y, m t ph n t o ra các ch t k khí, m t ph n t o thành các


15

ch t vô c hòa tan, sau ó th i ra môi tr

ng theo h th ng thoát n

c a b nh vi n[3].
B ng 2.2: K t qu o c, phân tích m t s ch tiêu môi tr ng n
c a B nh vi n y h c c truy n t nh Cao B ng

c chung
c th i

Q CVN
TT
Ch tiêu
nv
K t qu
28:210/BTNMT
(C t B)
1
Ph
7,2
6,5- 8,5
2
COD
mg/l
120
50
3
BOD5
mg/l
78,6
50
4
NO3mg/l
214,3
50
5
S2mg/l
1,2
4

6
PO43mg/l
2,5
10
7
TSS
mg/l
98,2
100
+
8
NH4
mg/l
8.2
10
9
D um
mg/l
18,4
20
10
Colifrom
MPN/100ml
3000
5000
(Ngu n: Báo cáo ánh giá tác ng môi tr ng b nh vi n a khoa t nh
Cao B ng)
Nh n xét:
K t qu o c và phân tích các ch tiêu trong n c th i
c th hi n

t i b ng k t qu phân tích môi tr ng n c th i cho th y m t s ch tiêu c
tr ng c a b nh ã v t quá tiêu chu n cho phép.
- Ch tiêu COD là 96,6 v t quá tiêu chu n cho phép là 1,2 l n
- Ch tiêu BOD là 72,16 v t quá tiêu chu n cho phép 1,44 l n
- Ch tiêu coliform là 3000 n m trong gi i h n cho phép.


16

2.5. Các công ngh x lý n c th i hi n nay
Hi n nay, công ngh x lý n c th i b nh vi n
c th c hi n theo 4
ph ng án:
* Ph ng án 1:
Trong công ngh th nh t, n c th i b nh vi n l n l t tr i qua các quá
trình x lý s b (trong b t ho i ho c b l ng), x lý sinh h c trong i u
ki n nhân t o (trong b l c sinh h c ho c bùn ho t tính) và kh khu n (xem
hình 2.1). Các b nh vi n Vi t Nam ã áp d ng nhóm công ngh này t 1975
cho n nay, ây v n là nhóm công ngh ph bi n nh t Vi t Nam.

N

c th i

B t ho i

X th i

Ng n thu +
song ch n rác

Kh trùng

Công trình
x lý sinh
h c

B l ng
th c p

Hình 2.1: S
công ngh c a ph ng án 1
* Ph ng án 2:
Trong nhóm công ngh th 2, n c th i
c x lý s b trong công
trình h p kh i, x lí ti p theo trong mo-dun thi t b x lý sinh h c và
c
kh khu n tr c khi x th i ra môi tr ng các công trình x lý n c th i s
d ng ph ng án h p kh i và theo mo-dun nh công ngh 2000, V69 ã
c
xây d ng Vi t Nam t n m 1998.