Nghiên cứu một số đặc điểm cấu trúc rừng phục hồi trạng thái IIA tại xã Yên Lãng, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

TR

I H C THÁI NGUYÊN
NG
I H C NÔNG LÂM

PH M THANH TÙNG
Tên

tài:

NGHIÊN C U M T S
C I M C U TRÚC R NG
PH C H I TR NG THÁI IIA T I XÃ YÊN LÃNG,
HUY N
I T , T NH THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI P

H ào t o
Chuyên ngành
Khoa
Khóa h c

: Chính quy
: Lâm nghi p
: Lâm nghi p
: 2011 – 2015

Thái Nguyên, n m 2015

IH C


TR

I H C THÁI NGUYÊN
NG
I H C NÔNG LÂM

PH M THANH TÙNG
Tên

tài:

NGHIÊN C U M T S
C I M C U TRÚC R NG
PH C H I TR NG THÁI IIA T I XÃ YÊN LÃNG,
HUY N
I T , T NH THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI P

H ào t o
Chuyên ngành
Khoa
Khóa h c
Gi ng viên h ng d n

IH C

: Chính quy
: Lâm nghi p
: Lâm nghi p
: 2011 – 2015
: TS. NGUY N THANH TI N

Thái Nguyên, n m 2015


i

L I CAM OAN

Em xin cam oan ây là công trình nghiên c u khoa h c c a b n thân
Em. Các s li u và k t qu nghiên c u là quá trình i u tra trên th c
toàn trung th c khách quan và ch a t ng

a hoàn

c ai công b trong b t kí nghiên

c u khoa h c nào.

Thái Nguyên,ngày 28 tháng 05 n m 2015
XÁC NH N C A GVHD

NG

I VI T CAM OAN

ng ý cho b o v k t qu
tr

cH i

ng khoa h c

TS. NGUY N THANH TI N

PH M THANH TÙNG

XÁC NH N C A GV CH M PH N BI N
Giáo viên ch m ph n bi n xác nh n sinh viên
ã s a ch a sai sót sau khi H i
(Ký, h và tên)

ng ch m yêu c u.


ii

L IC M

L i

u tiên cho em xin phép

n ban giám hi u nhà tr

N

c g i l i c m n chân thành nh t

ng cùng quý th y cô ang công tác, gi ng d y t i

Khoa Lâm Nghi p tr

ng H Nông Lâm Thái Nguyên ã cho em c h i, t o

i u ki n t t nh t

em có th hoàn thành bài khóa lu n t t nghi p cùng

nh ng nhi m v nhà tr

ng

ra trong su t th i gian theo h c t i mái tr

ng

H Nông Lâm Thái Nguyên.
c bi t, em xin chân thành g i l i c m n sâu s c nh t

n th y

TS.Nguy n Thanh Ti n dù trong th i gian v a qua th y r t b n v i nh ng
công vi c c a tr
h

ng giao phó nh ng th y v n luôn dành th i gian ch b o,

ng d n, t n tình giúp

em có th hoàn thành bài khóa lu n t t nghi p

m t cách xu t s c nh t.
Ti p theo em xin phép

cg il ic m n

anh ang công tác t i UBND xã Yên Lãng, huy n
Phú Xuyên và các bác ng

n

i ng các bác, các

i T , Tr m ki m lâm

i dân quanh khu v c em làm nghiên c u ã t n

tình ch b o, t o nh ng i u ki n t t nh t

em có th hoàn thành bài khóa

lu n t t nghi p.
Do là l n

u làm m t bài khóa lu n t t nghi p nên v n còn nhi u

thi u sót em r t mong nh n
các b n sinh viên

cs

óng góp ý ki n c a quý th y cô giáo và

bài khóa lu n c a em

c

y

và hoàn thi n h n.

Em xin chân thành c m n..!
Thái Nguyên, Ngày 28 Tháng 5 n m 2015
Sinh Viên

PH M THANH TÙNG


iii

DANH M C B NG BI U
B ng 2.01 Hi n tr ng s d ng

t t i xã Yên Lãng n m 2012 ....................... 12

B ng 4.01. T thành t ng cây g tr ng thái r ng IIA
t i xã Yên Lãng, huy n
B ng 4.02. M t

i T , t nh Thái Nguyên ........................................ 27

t ng cây g tr ng thái r ng IIA t i xã Yên Lãng, huy n

i T , t nh Thái Nguyên ............................................................................... 29
B ng 4.03. Ch s

a d ng sinh h c c a t ng cây g

t i xã Yên Lãng, huy n

i T ,t nh Thái Nguyên.......................................... 31

B ng 4.04. Phân b s cây g theo c p
ph c h i IIA t i xã Yên Lãng,huy n

ng kính

ng kính

tr ng thái r ng IIA

i T ,t nh Thái Nguyên........................................... 35

B ng 4.06. M t s loài ch y u

các c p

tr ng thái r ng IIA t i xã Yên Lãng,huy n
B ng 4.07. Phân b s cây theo c p chi u cao
xã Yên Lãng,huy n

tr ng thái r ng

i T , t nh Thái Nguyên .................... 33

B ng 4.05. S Phân b loài cây theo c p
t i xã Yên Lãng,huy n

tr ng thái r ng IIA

ng kính theo các OTC
i T ,t nh Thái Nguyên ....... 37
tr ng thái r ng IIA

i T ,t nh Thái Nguyên................................................ 38

B ng 4.08. Phân b s loài cây theo c p chi u cao t ng cây g tr ng
thái r ng IIA t i xã Yên Lãng, huy n

i T , t nh Thái Nguyên ............... 40


iv

DANH M C HÌNH

Hình 3.01. Cách b trí các ô o

m trong ô tiêu chu n di n tích 2500 m2 ... 20

Hình 3.02: X lý các cây trên

ng ranh gi i ô o

Hình 4.01. Bi u

s loài u th

t i xã Yên Lãng, huy n
Hình 4.02. Bi u

Hình 4.03. Bi u

phân b s cây g theo c p

ng kính trong tr ng thái

ng kính trong tr ng thái

i T ,t nh Thái Nguyên ........................... 36

phân b s cây theo c p chi u cao

t i xã Yên Lãng, huy n
Hình 4.06. Bi u

tr ng thái IIA

i T ,t nh Thái Nguyên ........................... 34

phân b s loài theo c p

r ng IIA t i xã Yên Lãng,huy n
Hình 4.05. Bi u

t ng cây g

i T , t nh Thái Nguyên......................................... 30

r ng IIA t i xã Yên Lãng,huy n
Hình 4.04. Bi u

tr ng thái r ng IIA

i T , t nh Thái Nguyên......................................... 28

phân b m t

t i xã Yên Lãng, huy n

m............................... 22

tr ng thái r ng IIA

i T , t nh Thái Nguyên......................................... 39

phân b s loài cây theo c p chi u cao tr ng thái r ng

IIA t i xã Yên Lãng, huy n

i T , t nh Thái Nguyên .................................. 41


v

DANH M C CÁC KÝ HI U, CH

Hvn

VI T T T

Chi u cao vút ng n
ng kính thân cây t i ví trí 1,3m

D1.3
C1.3

Chu vi than cây t i v trí 1,3m

OTC

Ô tiêu chu n

ODB

Ô d ng b n

O

Ô o

m

N/ha

M t

cây/ha

N%

T l m t

G/ha

Ti t di n ngang/ha

G%

% ti t di n ngang

IVI

Ch s m c

Shanon

Ch s

C

Các bon níc

QL

Qu c l

[1]

Trích d n tài li u

quan tr ng

a d ng sinh h c


vi

M CL C

Ph n 1. M
1.1.

U ............................................................................................ 1

tv n

................................................................................................... 1

1.2. M c ích nghiên c u .................................................................................. 2
1.3. M c tiêu nghiên c u................................................................................... 3
1.4. Ý ngh a c a

tài ....................................................................................... 3

1.4.1. Ý ngh a h c t p và nghiên c u khoa h c ................................................ 3
1.4.2. Ý ngh a th c ti n s n xu t....................................................................... 3
Ph n 2. T NG QUAN NGHIÊN C U ......................................................... 4
2.1. T ng quan v n

nghiên c u .................................................................... 4

2.1.1. Các khái ni m có liên quan ..................................................................... 4
2.1.2. Nh ng nghiên c u trên Th gi i ............................................................. 6
2.1.3. Nh ng nghiên c u

Vi t Nam .............................................................. 7

2.1.4. Khái khát r ng ph c h i ........................................................................ 10
2.1.5. ánh giá chung ..................................................................................... 10
2.2. T ng quan khu v c nghiên c u ................................................................ 11
2.2.1. i u ki n t nhiên ................................................................................. 11
2.2.2. Tài nguyên ............................................................................................. 12
2.2.3. Dân c ngu n l c lao
2.2.4.

ng ................................................................... 13

ánh giá ti m n ng c a xã ................................................................... 15

Ph n 3. N I DUNG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U........................ 18

3.1.

it

ng nghiên c u............................................................................... 18

3.2.

a i m và th i gian nghiên c u ............................................................ 18

3.3. N i dung nghiên c u ................................................................................ 18
3.4. Ph

ng pháp nghiên c u.......................................................................... 18

3.4.1. Nghiên c u tài li u ................................................................................ 18


vii

3.4.2. Ph

ng pháp ngo i nghi p.................................................................... 19

3.4.3. Ph

ng pháp n i nghi p ....................................................................... 23

Ph n 4. K T QU NGHIÊN C U ............................................................. 26
4.1.

c i m c u trúc t thành sinh thái và m t

r ng ph c h i IIA t i xã Yên Lãng, huy n
4.2.

i T , t nh Thái Nguyên .......... 26

c i m c u trúc ngang .......................................................................... 32

4.2.1. Phân b s cây theo c p
4.2.2. Phân b loài cây theo c p
4.3.

cây g c a tr ng thái

c i m c u trúc

ng kính..................................................... 32
ng kính .................................................. 35

ng ........................................................................... 37

4.3.1. Phân b s cây theo c p chi u cao ........................................................ 37
4.3.2. Phân b loài cây theo c p chi u cao ..................................................... 40
4.4.

xu t gi i pháp k thu t lâm sinh nh m nâng cao hi u qu r ng

ph c h i IIA .................................................................................................... 42
Ph n 5. K T LU N VÀ KI N NGH ........................................................ 43
5.1. K t lu n .................................................................................................... 43
5.2. Ki n ngh .................................................................................................. 44
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 45
Tài li u trong n

c .......................................................................................... 45

Ti ng Anh ........................................................................................................ 47


1

Ph n 1

M
1.1.

U

tv n

Cây r ng ngu n tài nguyên vô giá mà thiên nhiên ban t ng cho chúng ta

tuy v y tài nguyên r ng không ph i là vô t n. Cây r ng
xanh c a trái
cho con ng

c coi là lá ph i

t, chúng cung c p oxy i u hòa khí h u em l i ngu n s ng
i và nhi u loài sinh v t s ng trên hành tinh chúng ta. Ngoài ra

cây r ng còn h p th m t l

ng l n khí CO2 ngoài khí quy n và khí th i

c th i ra t các nhà máy, các khu công nghi p giúp gi m ph n l n các tác
nhân gây hi u ng nhà kính.
Hi n nay, dân s ngày càng t ng cao

nh ng n c phát tri n và ang phát

tri n khi n l ng oxi càng ngày b m t i do nhu c u hô h p c a con ng i, l ng
khí CO2

c th i ra ngoài không khí v i s l ng ngày càng t ng

thách th c l n cho chúng ta v vi c b o v và phát tri n r ng

a ra nh ng

c i thi n tình tr ng

không khí. Ngoài ra cây r ng còn là n i sinh s ng c a r t nhi u loài
dã, quý hi m. Nh ng hi n nay nhi u loài

ng v t hoang

ng v t hoang dã, quý hi m ó ang có

nguy c b tuy t ch ng r t cao. Ph n nhi u do di n tích r ng ngày càng b thu h p,
con ng i tàn phá khi n môi tr ng s ng c a các loài

ng, th c v t m t i d n t i

nguy c tuy t ch ng cao. Do ó r ng không ch quan tr ng v i con ng i mà v i
ng v t cây r ng c ng gi vai trò vô cùng quan tr ng.
Theo s li u th ng kê, t n m 1945 t ng di n tích r ng t nhiên c a
n

c ta là 14 tri u ha, t

t ng di n tích r ng n

ng

ng v i

c ta ch còn là 9,175 tri u ha, t

ph là 27,2%. Nguyên nhân ch y u d n

thác b a bãi,

tn

che ph là 43%,
ng

n n m 1990
ng v i

che

n m t r ng là do chi n tranh, khai

ng làm r y. T khi Chính ph có ch th 286/TTg (n m

1996) c m khai thác r ng t nhiên, t c
quan h n. N m 2003 t ng di n tích r ng n

ph c h i r ng ã tr nên kh
c ã là 12 tri u ha, t

ng

ng


2

v i và

che ph là 36,1%, trong ó r ng t nhiên chi m 10 tri u ha và r ng

tr ng chi m 2 tri u ha. Vì v y

c i thi n thêm tài nguyên r ng ngay lúc

chúng ta ph i chung tay, chung s c

b o v và phát tri n ngu n tài nguyên

vô giá này.
N m

phía Tây b c c a huy n

i T , t nh Thái Nguyên xã Yên Lãng

không có nhi u khu công nghi p tr ng i m nh ng l i có có ngu n tài nguyên
phong phú nh : Than, Lâm s n ngoài g … Nh ng n m g n ây xã Yên Lãng
ã

c

ng b và t nh Thái Nguyên quan tâm t i công tác tr ng, b o v và

phát tri n r ng nên di n tích r ng c a xã Yên Lãng ã

c t ng lên áng k

trong ó có r ng ph c h i sau khai thác.

c giá tr th c c a

ánh giá

r ng ph c h i sau khai thác ki t t i xã Yên Lãng c n có m t
n m
c

c hi n tr ng r ng. K t qu nghiên c u
c i m c u trúc r ng ph c h i IIA

lâm sinh

t

tài nghiên c u

tài mang tính xác
ó

nh

a ra nh ng bi n pháp

phát tri n r ng t i xã Yên Lãng.

Do v y

n mb t

IIA t i xã Yên Lãng và
nghiên c u

c hi n tr ng th c t v r ng ph c h i tr ng thái
cs

ng ý c a tr

tài v : “Nghiên c u m t s

tr ng thái IIA t i xã Yên Lãng, huy n
s khoa h c cho vi c

ng

i H c Nông Lâm em ã

c i m c u trúc r ng ph c h i

i T , t nh Thái Nguyên” t

ó làm c

xu t m t s gi i pháp nh m ph c h i r ng m t cách

hi u qu ph c v cho công tác nghiên c u khoa h c, b o t n tài nguyên, a
d ng sinh h c và phát tri n s n xu t lâm nghi p

a bàn nghiên c u.

1.2. M c ích nghiên c u
D a vào k t qu nghiên c u ánh giá
IIA và

c c u trúc c a tr ng thái r ng

xu t m t s bi n pháp k thu t nh m

i lên ph c h i r ng

Xã Yên Lãng, Huy n

Áp d ng ki n th c ã

i T , T nh Thái Nguyên.

c h c trên nhà tr

c u, có kinh nghi m trong công vi c t

ng lai.

y nhanh quá trình di n th

ng vào th c ti n nghiên


3

1.3. M c tiêu nghiên c u
-

i u tra và phân tích

cm ts

c i m c u trúc t thành, m t

r ng ph c h i tr ng thái IIA t i xã Yên Lãng, huy n
-

xu t

Lãng, huy n

c a

i T , t nh Thái Nguyên.

c m t s gi i pháp nh m ph c h i r ng

khu v c xã Yên

i T , t nh Thái Nguyên.

1.4. Ý ngh a c a

tài

1.4.1. Ý ngh a h c t p và nghiên c u khoa h c
Giúp cho sinh viên c ng c , h th ng l i ki n th c ã h c và v n d ng
vào th c t s n xu t. Làm quen v i m t s ph
nghiên c u

ng pháp

c s d ng trong

tài c th . H c t p, hi u bi t thêm v kinh nghi m, k thu t

c áp d ng trong th c ti n t i

a bàn nghiên c u.

T o n n t ng ki n th c, kinh nghi m cho sinh viên trong công vi c
t

ng lai. Giúp sinh viên n m

c c u trúc và ph

ng pháp c a m t

tài

nghiên c u khoa h c.
1.4.2. Ý ngh a th c ti n s n xu t
Vi c nghiên c u này s giúp chúng ta hi u rõ h n v kh n ng ph c h i

t nhiên c a r ng và có c s

ra nh ng bi n pháp lâm sinh nh khoanh

nuôi ph c h i r ng, làm giàu r ng
sinh tr
ng

có th t n d ng

c nh ng khu r ng

ng phát tri n t nhiên mang l i hi u qu h n cho cu c s ng c a

i dân c ng nh vi c c i t o môi tr

ng, t ng m c

a d ng sinh h c.

Vi c nghiên c u khoa h c c a sinh viên còn giúp các cán b
ph

ng n m b t

có bi n pháp và h

c hi n tr ng r ng n i công tác m t cách khách quan
ng i trong vi c ph c h i và làm giàu r ng.

a


4

Ph n 2

T NG QUAN NGHIÊN C U
2.1. T ng quan v n

nghiên c u

2.1.1. Các khái ni m có liên quan
H sinh thái r ng (Forest ecosystem) là m t h sinh thái mà thành ph n
nghiên c u ch y u là sinh v t r ng (các loài cây g , cây b i, th m t
ng v t, vi sinh v t r ng) và môi tr

ng v t lý c a chúng (khí h u,

i, h
t). N i

dung nghiên c u h sinh thái r ng bao g m c cá th , qu n th , qu n xã và h
sinh thái, v m i quan h

nh h

ng l n nhau gi a các cây r ng và gi a

chúng v i các sinh v t khác trong qu n xã ó, c ng nh m i quan h l n nhau

gi a nh ng sinh v t này v i hoàn c nh xung quanh t i n i chúng m c.
Thành ph n c a h sinh thái r ng c ng gi ng nh thành ph n c a m t
h sinh thái i n hình song
cây g

i v i r ng, thành ph n th c v t mà

c bi t là

c quan tâm h n c , ây chính là thành ph n l p qu n.
Loài u th : là m t loài ho c các nhóm có nh h

xã, quy t

nh s l

ng, kích th

nó có nh h

i u ch nh, vào quá trình trao

ng gi a qu n xã v i�i r ng IIA

i T ,t nh Thái Nguyên
S cây theo c p chi u cao (Cây)

V trí

OTC

0-5m

5-10m

10-15m

> 15m

1

328

4

128

172

24

4

316

0

148

140

28

7

308

0

132

160

16

10

316

0

128

168

20

2

324

0

140

152

32

5

320

4

136

156

24

8

332

0

140

176

16

11

328

0

152

156

20

3

320

0

148

160

12

6

324

0

152

164

8

9

336

8

132

168

28

12

320

0

144

152

24

Trung bình

323

1

140

160

21

%

100%

0,4

43,5

49,6

6,5

nh

S

S cây (cây/ha)

n

Chân

Theo s li u t b ng 4.07 ta th y s cây theo c p chi u cao 10-15m là
chi m t l l n (49,6 %) t ng s cây trong các ô tiêu chu n i u tra và ti p sau


39

ó là c p chi u cao 5-10 m chi m (43,5 %) t ng s cây trong các ô tiêu chu n
i u tra và c p chi u cao >15 m chi m 6,5 % t ng s cây trong các ô tiêu
chu n i u tra . Còn sô cây

các c p chi u cao <5 m chi m t l không áng

k trên các cây i u tra khu v c nghiên c u. Qua b ng trên chúng ta có th
th y r ng có nhi u s cây

c p chi u cao >15 m thì

tàn che r ng s t ng,

qua ó th y di n th t ng theo th i gian, quá trình ph c h i phát tri n i lên,
nh ng chi u cao
nhi u
l

tr ng thái r ng ph c h i IIA t i xã Yên Lãng t p trung

c p chi u cao 10-15 m. Nh v y ta th y s cây

ng cây l n và các loài này là các cây u sáng có xu h

v chi u cao cho

n khi r ng

chi u cao t ng lên, xu h

t ng trên có s
ng phát tri n m nh

t tr ng thái thành th c. S l

ng cây

c p

ng phát tri n v chi u cao. Nh v y nói lên s phân

hóa gi a các c p chi u cao th p v i nhau.

bi u hi n s cây theo c p chi u

cao ta có hình 4.05.

Hình 4.05. Bi u

phân b s cây theo c p chi u cao

t i xã Yên Lãng, huy n

tr ng thái r ng IIA

i T , t nh Thái Nguyên

Qua hình 4.05 ta th y s cây theo c p chi u cao có s phân b khác bi t
nhau,

c p chi u cao 0-5 m thì chi m 0.4 % t ng s cây i u tra a ph n n m

t i nh ng cây b g y cành, ng n nh ng v n sinh tr

ng và phát tri n, c p

chi u cao t 5-10 m chi m 43,5 % t ng s cây i u tra, c p chi u cao t 10-


40

15m chi m 49,6 % t ng s cây i u tra,

c p chi u cao 10-15 m c ng chi m

t l s cây l n nh t trong các s cây i u tra, còn s cây

c p chi u cao >15

m chi m 6,5 %.
4.3.2. Phân b loài cây theo c p chi u cao
Phân b loài cây theo c p chi u cao là ch tiêu quan tr ng
quá trình phát tri n c a th m th c v t.

i v i r ng th sinh, thành ph n ch

y u là các cây tiên phong a sáng nên các cá th
m nh v chi u cao cho

n khi r ng

ánh giá

u có xu h

ng phát tri n

t tr ng thái thành th c.

th hi n

phân b s loài cây theo c p chi u cao t ng cây g tr ng thái r ng IIA s li u
o

c ã

c trình bày d

i b ng 4.08.

B ng 4.08. Phân b s loài cây theo c p chi u cao t ng cây g tr ng
thái r ng IIA t i xã Yên Lãng, huy n

V trí

OTC

Loài/OTC

i T , t nh Thái Nguyên

S loài cây theo c p chi u cao (loài)
0-5m

5-10m

10-15m

> 15m

1

20

3

13

15

7

4
7
10
2

18
16
22
24

0
0
0
0

14
10
13
16

15
13
14
20

9
7
6
11

5
8
11
3

23
21
22
22

2
0
0
0

14
13
14
12

19
17
16
18

8
8
9
7

6

20

0

15

19

7

9

24

5

18

21

6

Chân

12
Trung bình

23
21

0
1

17
14

19
17

10
8

nh

S

n


41

D a trên nh ng s li u trên b ng 4.08 cho th y
cây phân b

các c p chi u cao không

ng

các OTC có s loài

u, th p nh t OTC 7 là 16 loài

cây và l n nh t OTC 2 và OTC 9 là 24 loài cây. S phân hóa các loài trong
c p chi u cao có s rõ r t.

c p chi u cao 0-5m s loài cây có ít ch ng t s

loài này ã b các cây t ng cao

khác c nh tranh v không gian dinh d

và ánh sáng c a cây cao và nh ng cây b
nên chúng có s l
là 14,

ng loài ít.

ng

ng n nh ng v n ang phát tri n

c p chi u cao 5-10m thì có s loài trung bình

câp chi u cao 10-15m chi m ph n l n trong các OTC và có con s

trung bình là 17 loài cây. Còn Ta th y s loài càng xu t hi n càng nhi u khi
mà c p chi u cao t ng nh ng

n c p chi u cao >15m thì s loài cây l i gi m

xu ng do r ng v n còn non và ang phát tri n.

Hình 4.06. Bi u

phân b s loài cây theo c p chi u cao tr ng thái r ng

IIA t i xã Yên Lãng, huy n
Qua bi u

i T , t nh Thái Nguyên

trên hình 4.06 ta th y s phân b s loài cây theo c p

chi u cao t ng cây g tr ng thái r ng IIA thu c xã Yên Lãng có c p chi u cao
t p chung

nh ng cây cao t kho ng 5-10 m và nhi u nh t trong khoang

10-15 m. Có th th y r ng, khi th i gian ph c h i r ng t ng lên,

tàn che


42

c a r ng t ng thì m t s loài cây a sáng n u không v
chính thì s b

ào th i

nh

ng ch cho các loài cây ch u bóng d

r ng, thành ph n loài cây có
r ng ti n
4.4.

ns

n

nh t

t kh i t ng r ng
i tán

i s ng dài xu t hi n, t o l p m t hoàn c nh

ng

i.

xu t gi i pháp k thu t lâm sinh nh m nâng cao hi u qu r ng

ph c h i IIA
Sau th i gian nghiên c u
Thái Nguyên

tài t i xã Yên Lãng, huy n

i T , t nh

c i sâu vào th c ti n em nh n th y.

Các gi i pháp k thu t lâm sinh nh m ph c h i cho tr ng thái r ng
IIa t i xã Yên Lãng, huy n

i t , t nh Thái Nguyên

i u ki n c th c a t ng khu v c,

a ra ph i d a trên

xu t các gi i pháp k thu t lâm sinh

ph i gi i quy t hài hòa gi a l i ích c a con ng

i v i quy lu t sinh tr

ng

và phát tri n c a h sinh thái r ng. V i t ng ki u r ng khác nhau chúng ta
s s d ng các bi n pháp k thu t lâm sinh khác nhau m i có th nâng cao

hi u qu s d ng r ng m t cách hi u qu nh t. N u là r ng s n xu t thì ta
c n t a th a cây g t ng trên

gi m b t s c nh tranh, gi m b t m t

cây kém giá tr kinh t , t o i u ki n cho các loài cây có giá tr sinh tr
và tái sinh, trông b sung cây m c ích.

ng

i v i r ng có ch c n ng phòng

h thì áp d ng các bi n pháp khoanh nuôi b o v , có th tr ng các cây
s nd

c

i tán r ng. Vi c tr ng xen nh th s có tác d ng h p lí, t ng kh

n ng th m n

c và gi n

Th c hiên phát dây leo th

c, kh n ng ch ng xói mòn, h n ch l l t.
ng xuyên.

Khoanh nuôi tái sinh: Không ch n th gia súc vào r ng

tránh vi c

gi m nát, n cây tái sinh. Xong quá trình là khai thác úng quy trình, không
ch t phá b a bãi, không khai thác tr ng, khai thác ph i b o

m tái sinh

r ng.
Nh v y tùy theo

c i m c a m i lâm ph n

pháp lâm sinh phù h p, có th tác
thi n ch t l

áp d ng nh ng bi n

ng t ng h p nhi u bi n pháp nh m c i

ng r ng m t cách t t nh t.


43

Ph n 5

K T LU N VÀ KI N NGH

5.1. K t lu n
Sau th i gian Nghiên c u

tài v m t s

r ng ph c h i IIA t i Xã Yên Lãng, Huy n
vào nh ng s li u thu th p
V

có t 6

i T , T nh Thái Nguyên, d a

c rút ra nh ng k t lu n sau:

c i m c u trúc t thành và m t

vào các qu n xã th c v t

c i m c u trúc tr ng thái

:S l

r ng nghiên c u có s bi n

ng loài cây tham gia
ng t 16

n 10 loài tham gia vào công th c t thành. S l

t 308 cây/ha

n 24 loài,

ng cây dao

ng

n 336 cây/ha. Nh ng loài cây chi m t l cao trong công th c

t thành bao g m: Ch n, K n, Lim x t, Th u t u, Thành ngh nh, Roi r ng…
T thành t ng cây cao
loài cây

các giai o n ph c h i nhìn chung có s k th a. Các

khu v c nghiên c u th

ng là nh ng loài cây a sáng m c nhanh,

phù h p v i i u ki n r ng ph c h i. Nh v y, qua công th c t thành cho
th y h s t thành r ng còn th p, không có loài nào chi m trên 50% t ng s
cá th trong t ng cây g nên không
c a r ng. M t

t ng cao bi n

trung bình

t

u th tuy t

ng th p bi n

t 323 i u này cho th y m t

i trong c hai t ng

ng t 308 - 336 cây/ha, m t
cây trong OTC t i ây

m c

trung bình do r ng còn non và v n ang phát tri n.
c i m c u trúc ngang: Ta nh n th y c u trúc chi u ngang
thái r ng ph c h i IIA có s l

ng cây t p trung nhi u nh t trong c p

kính 6-10 cm trong các ô tiêu chu n i u tra, và khi s
t ng thì s l
ti p

ng cây càng gi m ti p

n là c p

n là cây có c p

ng kính 15-20 cm, còn l i s cây

o

tr ng
ng

ng kính càng

ng kính t 10-15 cm
c p

thì chi m t l không áng k có OTC còn không có cây nào

ng kính >20 cm
t

nc p

ng


44

kính này. S loài

các c p

ng kính ch y u là các loài cây a sáng m c

nhanh, ít có giá tr kinh t : Thôi ba, Thành ng nh, Th u t u, k n, cò ké…
c i m c u trúc

trung

ng: Phân b s cây theo c p chi u cao ch y u t p

c p chi u cao t 5-10 m chi m 43,5% và nhi u nh t

49,6%, còn l i là s cây

10-15 m c i

c p chi u cao 0-5 m và l n h n 20 m.

5.2. Ki n ngh
- C n có thêm nh ng
- Ý th c ng

i dân c n

tài t

ng t

tham kh o.

c nâng cao, t ch c nh ng bu i cán b nông

lâm k t h p ph bi n v vi c b o v r ng và l y ý ki n ng
- T o nên nh ng Lâm S n Ngoài g

ng

i dân

i dân.
c l i t vi c b o v

r ng.
- C n o thêm v i lo i r ng khác
- Do m i

so sánh m t cách khách quan.

c ti p xúc v i vi c nghiên c u

nhi u b ng và thi u sót r t mong

tài khoa h c nên còn

c các th y góp ý.


45

TÀI LI U THAM KH O

Tài li u trong n

c

1. Baur G.N, (1976), C s sinh thái h c c a kinh doanh r ng m a, V

ng

T n Nh d ch, NXB KHKT, Hà N i.
2. Catinot (1965), Lâm sinh h c trong r ng r m Châu Phi, tài li u KHLN,
Vi n KHLN Vi t Nam.
3. Lâm Phúc C (1994), “V n

ph c h i r ng

u ngu n sông

à t i Mù

Cang Ch i”, T p chí Lâm nghi p, 94(5), tr.14 - 15.
4. Lâm Phúc C (1996), “Nghiên c u m t s bi n pháp xây d ng r ng
phòng h

u ngu n sông

à t i Lâm tr

ng Púng Luông, Mù Cang

Ch i, t nh Yên Bái”, Lu n án PTS Nông nghi p, Vi n khoa h c Lâm
nghi p Vi t Nam, Hà N i
i (2001), Nghiên c u m t s

5. Bùi Th

c i m c u trúc và tái sinh t

nhiên qu n xã th c v t trên núi á vôi t i ba

a ph

Nam, Lu n v n th c s khoa h c Lâm nghi p, tr

ng mi n B c Vi t
ng

i h c Lâm

nghi p.
6. V Ti n Hinh (1991), "V

c i m tái sinh c a r ng t nhiên", T p chí

Lâm Nghi p, 2/1991, tr. 3-4.
7. V Ti n Hinh (1992), Ph

ng pháp phân chia các lo i

t, r ng theo hi n

tr ng th m che, Giáo trình i u tra quy ho ch di n th r ng h c ph n 3.
8. B o Huy (1993), Góp ph n nghiên c u r ng n a r ng lá, r ng lá B ng
L ng (Lagerstroemia calyculata Kurz) làm c s
thu t khai thác, nuôi d

ng

xu t gi i pháp k

c L c, Tây Nguyên, Lu n án PTS khoa

h c Nông nghi p, Vi n KHLN Vi t Nam.
9.

ào Công Khanh (1996), Nghiên c u m t s
th

ng xanh H

c i m c u trúc r ng lá r ng

ng S n, Hà T nh, làm c s

xu t các bi n lâm sinh


46

ph c v khai thác và nuôi d

ng r ng, Lu n án PTS KHNN, Vi n

KHLN Vi t Nam.
10.Tr n

ình Lý,

H u Th , Lê

ng T n (1995), Kh n ng tái sinh t

nhiên th m th c v t vùng núi cao Sa Pa, T p chí Lâm Nghi p, 2/1995,
tr. 12 - 13.
ng (1970), B

11.Tr n Ng Ph

c

u nghiên c u r ng mi n B c Vi t Nam,

NXB Khoa h c và k thu t, Hà N i.
ng (2000), M t s v n

12.Tr n Ng Ph

v r ng nhi t

i

Vi t Nam,

NXB Nông nghi p, Hà N i.
13.Richards P. W (1970), R ng m a nhi t

i, V

ng T n Nh d ch, NXB

Khoa h c k thu t, Hà N i.
14.Lê Sáu (1996), Nghiên c u m t s
ch tiêu k thu t cho ph
lâu b n

c i m c u trúc r ng và

xu t các

ng pháp khai thác ch n nh m s d ng r ng

Kon Hà N ng - Tây Nguyên, Lu n án PTS KHNN, Tr

ng

i h c Lâm Nghi p.
15. Tr n Xuân Thi p (1995), “Nghiên c u qui lu t phân b chi u cao cây tái
ng H

ng S n, Hà T nh”, Công

trình nghiên c u khoa h c k thu t, Vi n

i u tra qui ho ch r ng

sinh trong r ng ch t ch n t i lâm tr

1991-1995, NXB Nông nghi p, Hà N i.
16. Ph m Ng c Th

ng (2001), " M t s mô hình ph c h i r ng và s d ng

t b hóa say n

ng r y

Thái Nguyên và B c K n", T p chí Nông

nghi p và phát tri n nông thôn, tr. 480-481.
17. Ph m Ng c Th
nhiên và
n

ng r y

ng (2003), "Nghiên c u

c i m quá trình tái sinh t

xu t m t s gi i pháp k thu t lâm sinh ph c h i r ng sau
hai t nh Thái Nguyên - B c K n”, Lu n v n ti n s lâm

nghi p, Hà N i, tr. 33 - 36.


47

18.Thái V n Tr ng (1978), Th m th c v t r ng Vi t Nam, NXB Khoa h c và
k thu t, Hà N i.
19.Nguy n V n Tr ng (1983), Quy lu t c u trúc r ng g h n loài, NXB Khoa
h c k thu t, Hà N i.
20.

ng Kim Vui (2002), "Nghiên c u
n

ng r y làm c s

huy n

c i m c u trúc r ng ph c h i sau

xu t gi i pháp khoanh nuôi, làm giàu r ng

ng H , t nh Thái Nguyên", T p chí Nông nghi p và Phát tri n

nông thôn, 02(12), tr. 1109- 1113.
Ti ng Anh
21.H. Lamprecht (1969), Silviculture in Troppics. Eschborn.
22.Kammesheidt, L.(1994): Bestandesstruktur und Artendiversitat in selektiv
genutzten Feuchtwaldern der westlichen Llanos
autokologischerMerkmale wichtiger Baumarten.Verlag Erich Goltze
GmbH & Co. KG, Gottingen, 230S. (ISBN 3-88452-426-7).
23.Odum E.P (1971), Fundamentals of ecology, 3rd
SAUNDERS Company.

ed. Press of WB.


PH L C
Ph l c 01.
PHI U I U TRA CÂY G
OTC:............................
H

a i m...........................................

V trí;................................

ng ph i:..................................Ti u khu................. Kho nh.......... Lô...............................

Tr ng thái r ng:...........................

d c:...................

Ng

tàn che:..................................

cao:....................

Ngày i u tra:......................

T a

T

T

khi l p ô: (Ghi l i t a

4 góc c a OTC b ng GPS):....................................................

D (cm)
Tên loài cây

C

D1.3

* Ghi chú: Ghi rõ tên loài cây, n u không xác nh
DT

c xác inh trung bình hai h

Trung bình (2) và X u (3)

i i u tra:....................

H (m)
Hvn

Hdc

DT
(m)

C p

Ghi

ph m

chú

ch t

c ghi sp1,sp2… và l y m u

giám nh

ng ông Tây và Nam B cPh m ch t ánh giá T t (1);


Ph l c 02. Công th c t thành và m t
IIA t i xã La B ng, huy n
OTC

1

loài cây

Kí hi u

s l

ng

t ng cao g

tr ng thái r ng

i T , t nh Thái Nguyên
Gi

Di%(Ni%)

Ai

H s t
thành
IVI%

Thành ng nh

Thn

52

0,111

13,29

15,85

14,57

M

Mo

32

0,091

10,87

9,76

10,31

Kháo á

Kh

32

0,089

10,65

9,76

10,20

Lim x t

Lxe

36

0,078

9,36

10,98

10,17

Roi r ng

Rru

24

0,070

8,40

7,32

7,86

K n

Kn

16

0,044

5,33

4,88

5,11

Ch n

Chn

16

0,043

5,13

4,88

5,01

Loài khác

Lk

120

36,78

14,57Thn+10,31Mo+10,2Kh +10,17Lxe+7,86Rru+5,11Kn+5,01Chn+36,78Lk

OTC

2

loài cây
Thành ng nh
Lim x t
Roi r ng
Mu ng tr ng

Kí hi u
ThN
Lxe
Rru
Mtr
Mo
Ntr

s l

ng
48
32
24
20
20

16

Gi
0,106
0,068
0,066
0,052
0,046
0,040

M
Nang tr ng
Loài khác
Lk
164
14,22Thn+9,31Lxe+7,96Rru+6,45Mtr+6,03Mo+5,02Ntr+51,01Lk

Di%(Ni%)
13,63
8,75
8,51
6,73
5,88
5,09

Ai
14,81
9,88
7,41
6,17

6,17
4,94

51,01

s
OTC

loài cây

Kí hi u

l

ng

Gi

H s t
thành
IVI%
14,22
9,31
7,96
6,45
6,03
5,02

Di%(Ni%)

Ai

ThN
60
Thành ng nh
0,132
18,20
18,75
Lxe
36
Lim x t
0,058
8,02
11,25
Mo
32
M
0,056
7,77
10,00
3
Kn
20
K n
0,049
6,79
6,25
Sru
16
Sung r ng

0,047
6,53
5,00
S ng
Sng
16
0,045
6,25
5,00
Chò ch
ChC
16
0,045
6,23
5,00
Mu ng tr ng
Mtr
16
0,039
5,43
5,00
Loài khác
Lk
108
18,48ThN+9,64Lxe+8,89Mo+6,52Kn+5,76Sru+5,62Chc+5,62Sng+5,22Mtr+34,26L

H s t
thành
IVI%

18,48
9,64
8,89
6,52
5,76
5,62
5,62
5,22
34,26


s
OTC

loài cây

Kí hi u

l

ng

Gi

Di%(Ni%)

Ai

ThN
40

Thành ng nh
0,101
12,98
12,66
Lxe
36
Lim x t
0,076
9,77
11,39
Chn
28
Ch n
0,074
9,60
8,86
Mo
28
M
0,060
7,69
8,86
4
Kháo
Kho
24
0,067
8,68
7,59
Kn

24
K n
0,048
6,21
7,59
20
Lòng m ng c t Lmc
0,052
6,76
6,33
Ba
16
B a
0,040
5,20
5,06
Loài khác
Lk
100
12,82Thn+10,58Lxe+9,23Chn+8,28Mo+8,14Kho+6,9Kn+6,55Lmc+5,13Ba+32,38Lk

s
OTC

loài cây

Kí hi u

l

ng

Gi

Di%(Ni%)

Ai

ThN
56
Thành ng nh
0,135
16,43
17,50
Mo
36
M
0,092
11,18
11,25
t
Lxe
24
Lim
x
0,060
7,33
7,50
5
Kn

24
K n
0,059
7,12
7,50
Rru
20
Roi r ng
0,061
7,41
6,25
Kh
20
Kháo á
0,053
6,45
6,25
Chn
16
Ch n
0,047
5,69
5,00
Sru
16
Sung r ng
0,044
5,31
5,00
Loài khác

Lk
108
16,97Thn+11,21Mo+7,42Lxe+7,31Kn+6,83Rru+6,35Kh +5,34Chn+5,16Sru+33,42L
k

s
OTC

loài cây

Kí hi u

l

ng

Gi

Di%(Ni%
)

Ai

H s t
thành
IVI%

12,82
10,58
9,23

8,28
8,14
6,90
6,55
5,13
32,38

H s t
thành
IVI%

16,97
11,21
7,42
7,31
6,83
6,35
5,34
5,16
33,42

H s t
thành
IVI%

ThN
32
Thành ng nh
0,071
8,84

9,88
9,36
Lxe
28
Lim x t
0,077
9,55
8,64
9,09
Rru
24
Roi r ng
0,066
8,21
7,41
7,81
K n
Kn
24
0,065
8,10
7,41
7,76
Th u t u
ThT
24
0,065
8,05
7,41
7,73

6
Kháo á
Kh
24
0,058
7,22
7,41
7,31
B a
Ba
20
0,050
6,25
6,17
6,21
Mu ng tr ng
Mtr
16
0,044
5,53
4,94
5,24
Ba ch
Bch
20
0,032
4,00
6,17
5,08
Loài khác

Lk
112
0,199
24,83
24,69
34,41
9,36Thn+9,09Lxe+7,81Rru+7,76Kn+7,73Tht+7,31Kh +6,21Ba+5,24Mtr+5,08Ba ch +34,41Lk