Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng đất trên địa bàn xã Vũ Ninh huyện Kiến Xương tỉnh Thái Bình (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

NGUY N TH NG C Y N

tài:
GIÁ TH C TR
QU S D

XU T GI I PHÁP NÂNG CAO HI U
N KI
T NH THÁI BÌNH

KHÓA LU N T T NGHI

H
o
Chuyên ngành
Khoa
Khóa h c

: Chính quy
: Qu
: Qu n lý tài nguyên
: 2011 - 2015

IH C


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

NGUY N TH NG C Y N
tài:
C TR
QU S D

XU T GI I PHÁP NÂNG CAO HI U
N KI
T NH THÁI BÌNH

KHÓA LU N T T NGHI

H
o
Chuyên ngành
Khoa
L p
Khóa h c
Gi

IH C

: Chính quy
: Qu
: Qu n lý tài nguyên
: K43 - N01
: 2011 - 2015
ng d n : Th.S.

i

c s nh t trí c a Ban giám hi
tài nguyên -

ng, th y cô giáo khoa Qu n lý

i h c Nông lâm Thái Nguyên, sau khi hoàn thành khóa h c
n hành th c t p t t nghi p t i

huy

tài:
c tr

xu t gi i pháp nâng cao hi u qu s d

t trên

.
Khóa lu

c hoàn thành nh s

c

ng.
Em xin chân thành c

i h c Nông lâm Thái

o, gi ng d
t

em trong su t quá trình h c t p, nghiên c u

ng.
Em vô cùng c

y giáo - cán b gi ng d y Th.

viên khoa Qu

c ti

t n tình trong su t th i gian nghiên c

tài.

Em xin chân thành c
om

u ki

gi ng

ng d n, ch b

em

y cô giáo trong khoa Qu n lý tài nguyên
ng th i, em xin chân thành c

&

c a

;
om

em trong quá trình nghiên c

tài.

Em xin bày t lòng c m
c

em th c hi

u ki n

ng viên,
tài này.
Thái Nguyên, ngày
Sinh viên


ii

B ng 2.1 : C c

i theo m

B ng 4.1:
nhi

ng

............20
Ninh

2010 - 2015..................................................................................30

4.2: Th c tr ng s d
B ng 4.3: Bi

d ng c a Vi

ng di

t vào các m

...............................33

ai theo m

d

- 2014..........................................................................................36
B ng 4.4: Hi n tr ng s d

t nông nghi p c a xã

4.5:
B ng 4.6: M t s

4 .............37
Ninh .....................................38

m c a các LUT tr

.................................40

B ng 4.7: Hi u qu kinh t c a các lo i cây tr ng chính..........................................41
B ng 4.8: Phân c p hi u qu kinh t các LUT..........................................................42
B ng 4.9: Hi u qu kinh t các lo i hình s d

t ..............................................43

B ng 4.10: Hi u qu xã h i c a các LUT .................................................................46
B ng 4.11: Hi u qu môi tr

ng c a các ki u s d

t ......................................47


iii

Hình 2.1: S

4.1:

t ....................................................................5
2010

2014

...................................................................................................32


iv

DANH M C CÁC T

VI T T T

BVTV

:

LX

:

LM

:

CNH,

:

FAO

: Food and Agricuture Organnization

,

Liên
LUT

: Land use type (
:
:

KT
CN

/
ang /

:
TTCN

XDCB
TM

)

DV

:
:

UBND

: y ban nhân dân

SXNN

:

SX, KD

:

KHKT

:

, Kinh doanh

g


v

M CL C

L I C M N ............................................................................................................. i

DANH M C CÁC B NG......................................................................................... ii
DANH M C CÁC HÌNH ......................................................................................... iii
DANH M C CÁC T
PH N 1: M

VI T T T .......................................................................... iv

U....................................................................................................1

1.1. Tính c p thi t c

tài .......................................................................................1

1.2. M c tiêu c

tài ...............................................................................................2

1.3. Yêu c u c

tài ................................................................................................2
tài.................................................................................................3

PH N 2: T NG QUAN TÀI LI U.........................................................................4
2.1. C s khoa h c c
2.1.1. C s

tài ....................................................................................4

n ......................................................................................................4

2.1.2. C s th c ti n c
2.1.3. S d

t và nh

tài ..................................................................................8
mv s d

2.1.4.

s

2.2. Tình hình nghiên c u v

u qu s d

t .............................................8
..............................................14
t nông nghi p trên Th

gi i và Vi t Nam .......................................................................................................17
2.2.1. Trên Th gi i...................................................................................................17
2.2.2. T i Vi t Nam...................................................................................................19
PH N 3:

NG, PH M VI, N I DUNG

NGHIÊN C U.........................................................................................................23
it

ng và ph m vi nghiên c u......................................................................23

it

ng nghiên c u......................................................................................23

3.1.2. Ph m vi nghiên c u.........................................................................................23
m và th i gian nghiên c u ......................................................................23
3.3. N i dung nghiên c u ..........................................................................................23
u ki n t nhiên, kinh t - xã h

.............................................23


vi

3.3.2. Th

ng s

Ninh .........................................................23

3.3.3. Th

p .........................................23

3.3.4. L a ch n các lo i hình s d
v

t thích h p theo nguyên t c s d ng b n

................................................................................................23

3.3.5. Các gi i pháp nâng cao hi u qu c a các lo i hình s d

t trong t

ng lai

cho xã

.........................................................................................................24

3.4. Ph

ng pháp nghiên c u....................................................................................24

3.4.1. Ph

u tra thu th p s li u th c p................................................24

3.4.2. Ph

u tra thu th p s li u s c p .................................................24

3.4.3. Ph

ng pháp k th a.......................................................................................24

3.4.4. Ph

3.4.5. Ph

u qu s

..................................................25

ng pháp t ng h p thông kê và x lý s li u............................................26

PH N 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N.....................................26
u ki n t nhiên, kinh t - xã h

................................................26

4.1.1. i u ki n t nhiên ...........................................................................................26
4.1.2. Th

..........................................................29

4.1.3.

i ..............................................................................................31

4.1.4.

n t nhiên -

4.2. Th c tr ng s d
4.2.1. Th

tc

i .................................32

............................................................33

ng s

..........33

4.2.2.

2013 - 2014......................35

4.2.3. Th c

...................36

4.3. Th c tr ng các lo i hình s d

t nông nghi p ............................................38

4.3.1. Th

p .........................................38

4.3.2.

...........................................................38
ánh giá hi u qu s d

4.4. L a ch n các lo i hình s d
v

-

t nông nghi

a bàn xã ..........................40

t thích h p theo nguyên t c s d ng b n

................................................................................................48

4.4.1. Nguyên t c l a ch n........................................................................................48


vii

4.4.2. Tiêu chu n l a ch n LUT s d
4.4.3. Qua

m khai thác s d

4.4.4. L a ch

nh h

t b n v ng............................................49
t....................................................................49

ng các lo i hình s d

t thích h p ........................50

4.5. Các gi i pháp nâng cao hi u qu c a các lo i hình s d

t trong t

ng lai

.........................................................................................................52
4.5.1. Nhóm gi i pháp v chính sách ........................................................................52
4.5.2. Nhóm gi i pháp v c s h t ng ....................................................................54
4.5.3. Nhóm gi i pháp v khoa h c k thu t.............................................................54
4.5.4. Nhóm gi i pháp v th tr
4.5.5. Gi i pháp v v

ng .........................................................................55

u t ..................................................................................56

4.5.6. Gi i pháp v gi ng ..........................................................................................56
4.5.7. Gi i pháp v ngu n nhân l c ..........................................................................57
4.5.8. Nhóm các gi i pháp v t ch c s n xu t.........................................................57
PH N 5: K T LU

N NGH ................................................................58

5.1. K t lu n ..............................................................................................................58
5.2.

............................................................................................................59

TÀI LI U THAM KH O
PH L C


1

u ki n t n t i và phát
tri n c

i và các sinh v

t.

nt

ch c các ho

ng kinh t xã h i, nó không ch

u s n xu t không th thay th
ngành s n xu t nông nghi
tiên quy t

ng m

n hi u qu s n xu t nông nghi

ng th
i.

c xây d ng s nghi p CNH,

c s d ng ti t ki m, hi u qu
t

m b o cho m c tiêu
Bên c

và s d

c nông nghi p, có dân s

nào cho có hi u qu
cc

m t kinh

nh chính tr - xã h i.

c ta là m

u, là m c tiêu chi

iv i
u ki n

c th c ph m nuôi s

Trong hoàn c

ng

c bi

t là y u t

ng duy nh t s n xu t ra nh

con

t

c qu n lý

thành m i quan tâm hàng

c.

M t khác,
vi c s d
su t và ch

ng l

ng cây tr ng, v t nuôi,

-

. Chúng ta
c

d

m mang l i hi u qu cao v


2

kinh t cho t ng ngành, t ng vùng và phù h p v

ng phát tri n kinh t - xã

h ic at
Th c ch t c a m c tiêu này chính là v
l i hi u qu xã h

i hi u qu kinh t , v

ng.

u ki

th c hi n ti n trình h i

nh p v i kinh t th gi i.
ng b ng n m v phía b c c a huy n Ki
c a ngõ vào TP Thái Bình, có di n tích t nhiên là 531.96 ha chi m 4.44 % di n

t t nhiên c a huy n. Trong nh
hoá, hi

i quá trình công nghi p

i hoá nông nghi

nâng cao hi u qu s d

n hành nhi u bi
t

giao quy n s d

t lâu dài,

nông dân, áp d ng nhanh các ti n b k thu t m
gi ng cây tr ng, v t nuôi phù h p v
t

nh cho các h

u cây tr

u ki

t cao, ch

ng

h.
Vì v y vi

i dân khai thác s d ng

qu là m t trong nh ng v
u qu s d

h t s c c n thi
t nh

xu

t h p lý, có hi u

gi i quy t v
ng s d

này thì vi c

t và lo i hình s d ng

t thích h p là vi c r t quan tr ng cho phát tri n và nâng cao hi u qu s d

t

ng phát tri n b n v ng.
tài t t nghi p:

tr

gi i pháp nâng cao hi u qu s d
t

xu t
, huy n Ki n

.

u qu s d
L a ch n lo i hình s d

t s n xu t nông nghi p.
t hi u qu cao phù h p v

u ki n t

nhiên, kinh t - xã h i c
h
- huy n Ki

-

u tra, thu th p s li u v

- t nh Thái Bình.

u ki n t nhiên - kinh t xã h i c a xã

3

m

, chính xác và khách quan.
-

u qu các lo i hình s d

t nông nghi p m t cách khách quan,

khoa h c và phù h p v i tình hình th c ti n c
- Các lo i hình s d

c l a ch n ph

t hi u qu cao v kinh t - xã h i -

ng.
- Gi i pháp nâng cao hi u qu s d

tn

ph i khoa h c và

có tính kh thi.

- C ng c ki n th

c ti

th c t cho sinh viên trong quá trình th c t p t
- Nâng cao kh

ng và nh ng ki n th c
.

p c n, thu th p và x lý thông tin c a sinh viên trong

tài.
nghi

c ti n:
t

xu

u qu s d
c nh ng gi i pháp s d

t hi u qu cao.

t nông


4

2.1.1.

Khái ni m chung

t là m t ph n c a v

t, nó là l p ph l

khoáng sinh ra nó, bên trên là l p th c bì và khí quy
t có kh

t là l p m

n xu t ra các s n ph m c a cây tr

nhiên, mà ngu n g c c a th t

pc a

t là m t v t th t

h p thành c a b n th t nhiên khác

c a hành tinh là th ch quy n, khí quy n, th y quy n và sinh quy n. S
b n quy n trên và th quy n di

ng c a

ng xuyên và liên t c, s

ng y mang

i quan h qua l i sâu s c.
Theo ngu n g

thành do s

c coi là m t v t th t

ng t ng h p c

u t là khí h

t cá th s ng, nó luôn v
Theo C.Mac:
s n xu t nông nghi
c a hàng lo t th h

u s n xu

a hình và th i

ng và phát tri n.
n và ph bi n quý báu nh t c a

u ki n không th thi

c c a s t n t i và tái sinh

i k ti

Theo các nhà kinh t , th
là ph n trên m t c a v

m

c hình

ng và quy ho ch Vi t Nam cho r

t mà

i có th m

c.

t nhi u khái ni
khái ni m chung nh t có th hi
chi u th
th c v

ng bao g m: Khí h u c a b u khí quy n, l p ph th
ng v t, di n tích m

t. Theo chi u ngang, trên m
th

ng không gian có gi i h n, theo

m th c v t v i các thành ph

ng, th m

c ng m và khoáng s n trong
t là s k t h p gi a th

a hình,

ng gi vai trò quan tr ng


5

i v i ho

ng s n xu

c s ng xã h i c a loài

i [4].
Quá trình hình th

t

Quá trình

M u ch t

Phá h y

Quá trình

t

Hình thành

Hình 2.1: S

t

i tác d ng c a các y u t ngo i c nh b phá h y t o thành m u ch t,
m u ch

t vì còn thi u m t h p ph n vô cùng quan tr ng là ch t h u
c khi có sinh v

c

ch bao g m l p v

n ph m v v n c

ho c

v

tr

trôi xu
ng c a v

ng
t có th làm n i nh

i ti p t

ch

i tác d ng

i ta g

t quá trình t o l

i tu

a

n và x y ra theo m t chu trình khép kín

và r ng kh p.
t xu t hi n sinh v t, sinh v
m u ch

v

sinh s ng và khi ch

y sinh v t ngày càng phát tri
bi n m u ch

v

o lên m

ng ch t h

ng ch t h

i ta g
y, s th ng nh t gi

ng t nh ng

u tu n hoàn sinh v t.
i tu

a ch t và Ti u tu n hoàn sinh

n ch t c

t [4].

2.1.1.2.
t nông nghi p
t nông nghi

t s

d ng vào m

n xu t, nghiên c u, thí

nghi m v nông nghi p, lâm nghi p, nuôi trông th y s n, làm mu i và m
v , phát tri n r ng.

m;

o


6

[15].
t nông nghi p
t nông nghi p thu c lo
nghi

i ta ch y u s d ng vào m

ng tr

ng th y s n. Ngoài ra còn có lo

nông nghi

c t không thu

cho ngành khác. Vì v y ch có lo

t thu c

t s n xu t nông nghi p mà nó ph c v

t s d ng vào m

pm

c

t nông nghi p.
Nh ng di
nghi

i qua c i t o m
t có kh

ch y u c

ng s n xu t nông

ông nghi

nh m

d ng

t nông nghi p là s d ng vào m

tình hình t ng lo

t này có s khác nhau d

t nông nghi p

c ta phân b

m
n s d ng c th khác nhau.
u gi a các vùng trong c

màu m
H

ng b ng sông C

ng b ng Sông
màu m cao ch y

t l l n so v

t phù sa chi m

và Tây Nguyên ph n l n là

t bazan.
t nông nghi p Vi t Nam chi m t l r t l n so v i t ng di
nhiên c a c
ph

c. V i qu
c và xu t kh

ys

m b o cho ngu

tt
c, th c

m t nhiên, khí h u c n


7

nhi

i nên th c v t Vi t Nam r
ng và phong phú.

ng và s n xu t nông nghi p c

mi n B

c ta có 4

c ta

t vì v y s n xu t

nông nghi p mang tính mùa v ; mi
vi c s n xu t nông nghi p r t thu n l i.

2.1.1.3.
:

Trong nông nghi

c bi t quan tr ng, là y u t

c a ngành s n xu

là ch

ngu n cung c p th

ng. M

ng mà là

ng c

n hóa vào cây tr
ru

ng, ch t

u

t

d ng trong nông nghi p.

t trong nông nghi p v

ng, v

v y, v trí c

u.
:
nh s t n t i và phát tri n c a xã h

n

t nhiên, là ti
t là m

nghi

cho m i quá trình s n xu

n m nh

ng là cha c a m i c a c i v t ch t xã h
i, là kho tàng cung c

n n t ng c a t p th
ng

t là m t phòng thí

ng, v t ch t, là v

t nông nghi p là s n ph m t

ng ch u s

ng tr c ti p c

u ki n chung c

nh
c lao

i trong

xu t, ngoài ra còn tham gia vào các ngành h y l
tri n c a xã h i,

i,

quá trình s n
cùng v i s phát

ng,

quan tr ng nh

hình thành các vùng chuyên canh nh m khai thác s d ng hi u qu các ti
nhiên

m

c [14].
tg

ng s n ph m ph thu
xu t dùng trong nông nghi p ch

thành m t công c s n xu
phì nhiêu c
t m i có ch

t. Trong t t c
.

t và ch t
us n


8

u s n xu t c n thi t và không th thi
xu t.

i v i nông nghi

ki n v t ch

u t tích c c c a quá trình s n xu

ng th

xu

i v i m i quá trình s n

ng (luôn ch

ng trong quá trình s n

a, x

d

ng (S

tr ng tr

n xu t luôn có m i quan h ch t ch v i

phì nhiêu và quá trình sinh h c t nhiên c

t.

gi i quy t nhu c u v s n ph m nông nghi

i ph i thâm canh,

t cây tr ng và m r ng di n tích
n m v ng s

ng và ch

t nông nghi p.

n ph

u tra thành l p b

u tra hi n tr ng, quy ho ch s d
r t quan tr ng mà các qu

c bi t quan tâm nh

thi u hi u bi t c
d

u

th

u

n nh ng suy thoái tài
ng th i nh

t và qu

ng d n v s

c khai thác t t nh t mà

v n duy trì s n xu
Phát tri n nông nghi p b n v ng có tính ch t quy

chung c a toàn xã h
thi n ch

nh trong s phát tri n

n nh t c a phát tri n nông nghi p b n v ng là c i

ng cu c s ng trong s ti

nv

gi gìn tài

nguyên cho th h sau này.

2.1.3.1.
S d

t là h th ng các bi n pháp nh

u hòa m i quan h

t trong t h p các ngu
S d

s n xu

ng.

t thu c ph m trù ho

Trong m

ng kinh t c a nhân lo i.

c s n xu t nh

i s ng c

nh, vi c s d

t theo yêu c u c a

vào thu c tính t nhiên c

V i vai trò là nhân t c a s c s n xu t, các nhi m v và n i dung s d
c th hi n

i-

các khía c nh sau:

t


9

-S d
s d

t h p lý v không gian, hình thành hi u qu kinh t không gian

t.
- Phân ph i h

c s d ng, hình

u kinh t s d

t.

- Quy mô s d
t s d

t c n có s t p trung thích h p, hình thành quy mô kinh

t.
- Gi m

s d

p, hình thành vi c s d

t

cách kinh t , t p trung, thâm canh

n tài nguyên có h n, vì v y, s d
s n xu t nông nghi p d
h i, t n d

cân nh c nh ng m c tiêu phát tri n kinh t xã

ct

ng x

t nông nghi p trong

i th so sánh v

u ki n sinh thái và không làm nh

ng là nh ng nguyên t

n và c n thi

m b o cho

khai thác và s d ng b n v
tc

c s d ng theo nguyên t

và h

2.1.3.3.
Trong quá trình s d
ra vi c s d ng

i là nhân t phân ph i ch y u, ngoài

t còn ch u

ng b i

u ki n và quy lu t sinh thái t

nhiên, m t khác b ki m ch b

u ki n, quy lu t kinh t - xã h i và các y u t k

thu t. Vì v y có th khái quát nh

u ki n, nhân t

n hi u qu s d ng

t g m 4 n i dung chính sau:
*Y ut

u ki n t nhiên :

u ki n t

c, khí h u, th i ti t...) có

s n xu t nông nghi p. B i vì, các y u t c

ng tr c ti

n

u ki n t

sinh

i, ngoài b m t không gian c

n vi c thích ng

v t t o nên sinh kh i.
Khi s d
v

u ki n t nhiên và quy lu t sinh thái c

u t bao quanh

m
s

t. Trong nhóm nhân t

u ki n khí h u là nhân t h n ch


10

u c a vi c s d

a hình, th

u ki

y

u ki n

ng và các nhân t khác.
u ki n khí h u: Khí h u là y u t r t quan tr ng, nó quy

tr ng trong

m v ng y u t khí h u và b trí cây tr ng h p lý s

nh ng thi t h i do khí h u gây ra, gi
nghi p nh m nâng cao hi u qu s d

không nh

t.

t, s

ng, ch

c hi u qu qu n lý và s d
u ki
c bi

d

vô cùng quan tr ng, nó
ng cây tr ng cao mà còn th

tc

khác nhau gi

d

ng d

hi u qu s d

cao so v i m c
u cây tr ng, xây

i hóa.
u ki n t nhiên t i vi c s d

t. M

ng

a lý khác nhau có s khác bi

khác nhau. Các y u t này
cs d

am

c cho vi c l a ch

ng ru ng, th y l
ng c

c

c tính th i v trong s n xu t nông

+ Loài cây tr ng và h th ng cây tr ng là

hi

nh s v

ng r t l

n

nh kh

t, công d ng và hi u qu s d

ng v

t. Vì v y c n tuân theo

các quy lu t c a t nhiên, t n d ng các l i th

v kinh t , xã h i

u ki n t nhiên

c hi u qu cao nh t

ng.

* Y u t v kinh t - xã h i
Bao g m các y u t
qu

xã h i, dân s

phát tri n c a kinh t

ng, thông tin và

u kinh t và phân b s n xu t,

u ki n v nông nghi p, công nghi p, giao thông, v n t i, s phát tri n c a
khoa h c k thu t công ngh

qu n lý, s d

Y u t kinh t - xã h

nh, ch

i v i vi c s

d
S

nh chính tr - xã h i, h th ng chính sách v

u ch

tr ...

, th t

ng

quan tr

.
y, các nhân t

u ki n t

u ki n kinh t - xã h i gi v


11

,

ng khác nhau, t o ra nhi u t h p

d

y, c n d a vào
s d

n vi c s

tìm ra nh ng nhân t thu n l

t hi u qu cao.

* Y u t v k thu t canh tác
Bi n pháp k thu

ng c

tr ng,

v t nuôi, nh m t o nên s hài hoà gi a các y u t c a quá trình s n xu
thành, phân b và tích lu
nghi

t kinh t .

n gi a th k 21, trong nông

c ta, quy trình k thu t có th góp ph
v y, nhóm các bi n pháp k thu

hình

n 30% c

t kinh t .

c bi

ng trong quá

t theo chi u sâu và nâng cao hi u qu s d

t nông nghi p.

* Nhóm các y u t kinh t t ch c
- Công tác quy ho ch và b trí s n xu t:
tr ng, v

tm

thu n l

phát tri n h th ng cây
,h

ng th i t

u ki n

n hành t p trung hoá, chuyên môn hoá, hi

hoá nh m nâng cao hi u qu s d

t nông nghi p và phát tri n s n xu t hàng hoá.

- Hình th c t ch c s n xu t: có
nâng cao hi u qu s d

i

ng tr c ti

n vi c khai thác và

t nông nghi p.

- D ch v k thu t: S n xu t hàng hoá c a h nông dân không th tách r i
nh ng ti n b k thu t và vi c ng d ng các ti n b khoa h c công ngh vào s n
xu t. Vì s n xu t nông nghi p hàng hoá phát tri
cao ch

i ph i không ng ng nâng

ng nông s n và h giá thành nông s n ph m.

2.1.3.4.
Trong l ch s phát tri

i c a s n xu t nông nghi p thì các h th ng

c hình thành, phát tri n thay th l n nhau. Có nh ng h th ng canh

tác hi u su t r t th

n t n t i, có nh ng h th ng canh tác hi
ng s n xu t không thích h p nên ph

cho nh ng h th
m t h th ng phù h p v i t

c
ng ch

n nay, các h th ng này t n t i xen k nhau và m i
u ki n c a m i vùng.


12

u cây tr ng là thành ph n các gi ng

lo

c b trí trong

không gian và th i gian c a các h sinh thái nông nghi p, nh m t n d ng h p lý
nh t các ngu n l i t nhiên - kinh t - xã h i.
u cây tr ng ph

c yêu c u phát tri

h p ch t ch v i lâm nghi p, nuôi tr ng th y s

ik t

ng th i t

cho ngành

ngh khác phát tri n.
S n xu t nông nghi p có tính th i v cao, n u b trí m
gi m b t s

ng th i v và h n ch

ng khác nhau, không trùng nhau

u thích h p s

ng nhàn r i theo các chu k sinh

cây tr ng v t nuôi theo các hình th

canh bao g m: tr ng xen, tr ng g i, luân canh, canh tác ph i h p
u cây tr ng v di n tích là t l các lo i cây trên m t di n tích canh tác.
T l này m t ph

thâm canh s n xu t c a t ng vùng.

Tóm l i, h th ng cây tr ng b n v ng là h th ng có kh
xu t c

u cây tr

ng c a nh

cs n

u ki n b t l i.

2.1.3.5.
T khi bi t s d

nc

c n thi t, s d

t cách hi u qu và b n v ng luôn là mong

mu n cho s s

nc

i.

Vì v y tìm ki m nh ng bi n pháp s d

t thích h p, b n v

nhi u nhà khoa h c và các t ch c qu c t quan tâm. Và thu t ng
v

d ng

nên thông d ng trên th gi
Nông nghi p b n v

c
tb n

n nay.

c t nh ng kinh nghi m truy n

th ng mà ph i ph i h p, l ng ghép nh ng sáng ki n m i t các nhà khoa h c, t nông
dân ho c c h

u tr

ng v i nh

s d ng nh ng công ngh và thi t b m i v
t ng h

c phát ki n, nh ng mô hình canh tác

gi

nh ng ki n th c v

i nông dân, b n v ng là vi c

ng công ngh v
qu n lý sâu h

nông nghi p b n v ng c

ng v t,

ch.
u ki

nh ng t ch c t bên ngoài và nh ng t ch c v

b o t n tài nguyên,
(

s


13

tham gia c

i dân trong vùng nghiên c u). Phát tri n b n v ng là vi c qu n lý

và b o t

tài nguyên t

ng nh

theo m

i công ngh th ch

n s th a mãn m t cách liên t c nhu c u c a
i, c a nh ng th h hôm nay và mai sau. S phát tri n nông nghi p b n

v ng chính là s b o t

c, các ngu

ng, sinh l i kinh t và ch p nh

ng th c v t, không b suy thoái

c v m t xã h i.
c nh ng ch tiêu c

th cho nông

nghi p b n v ng là:
Th a mãn nhu c

iv s

ng, ch t

ng và các s n ph m nông nghi p khác.
Cung c p lâu dài vi

thu nh

u ki n s ng t t cho nh ng

i tr c ti p làm nông nghi p.
Duy trì và có th
nhiên, kh

ng kh

n xu t c a các tài nguyên thiên

n xu t c a các tài nguyên tái t

c không phá v ch c

và cân b ng t nhiên, không phá v b n s c
- xã h i c a c
nhi

i dân s ng

nông thôn ho c không gây ô

ng.
Gi m thi u kh

t

p, c ng c lòng tin cho

nông dân.
+ Nh ng nguyên t
nh ng m c tiêu c

c coi là tr c t trong s d

n v ng và là

c:

Duy trì, nâng cao s

ng (Hi u qu s n xu t).

Gi m t i thi u m c r i ro trong s n xu t (An toàn).
B ov

ns

c.

Có hi u qu lâu dài.
c xã h i ch p nh n.
Th c t n u di
s

c, n u ch

ng b v i nh ng m c tiêu trên thì kh

n v ng

c m t hay vài m c tiêu mà không ph i t t c thì kh

n v ng ch mang tính b ph n.


14

V n d ng các nguyên t

Vi t Nam m t lo i hình s d

c coi là b n v ng ph

t

c 3 yêu c u:

B n v ng v kinh t : Cây tr ng cho

t cao, ch

ng t

c th

ng ch p nh n.
B n v ng v m t xã h

is

ng, phù h p v i phong t c t p quán c
B n v ng v

i dân.

ng: Các lo i hình s d

màu m c

ns

c

t ph i b o v

t và b o v

t.

Ba yêu c u trên là tiêu chu
d

t

th

m hi n t i. Vi c

có nh
Tóm l

i hình s
u trên chính là

ng phát tri n nông nghi p t ng vùng.
i v i s n xu t nông nghi p vi c s d

duy trì các ch
tr ng m t cách
và vi c s

d

t b n v ng ch

m b o kh

nh, không làm suy gi
t không gây

n xu t c a cây

iv
ng x

c

i gian
n ho t

ng s ng c a con

i[10][12].
2.1.4.
2.1.4.1.
Có nhi

m khác nhau v hi u qu . Khi nh n th c c

còn h n ch
nh n th c c

i

ng quan ni m k t qu và hi u qu là m t. Sau này khi
i phát tri

i ta th y rõ s khác nhau gi a k t

qu và hi u qu .
S d

t nông nghi p có hi u qu cao thông qua vi c b

tr ng, v t nuôi là m t trong nh ng v

u cây

c quan tâm hi n nay c a h u h t các

c trên th gi i. Nó không ch thu hút s quan tâm c a các nhà khoa h c, các nhà
ho

nh chính sách, các nhà kinh doanh nông nghi p mà còn là mong mu n c a

c nhà nông - nh
* Hi u qu kinh t

i tr c ti p tham gia vào quá trình s n xu t nông nghi p.


15

khác.
-

- Hai là, ph

m c a lý lu n h th ng.

- Ba là, là m t ph m trù ph n ánh m t ch

ng c a ho

ng kinh t b ng

ng các ngu n l c s n có ph c v cho l i ích c

Hi u qu kinh t

c hi u là m

ng chi phí b ra trong ho
T nh ng v
s d

ng k t qu

t

ng s n xu t kinh doanh.

trên có th

b n ch t c a ph m trù h

t là: v i m t di

kinh t trong

nh s n xu t ra m t kh

v t ch t nhi u nh t v i m
nh t nh

i.

v t ch

ng nhu c

ng c a c i
ng ti t ki m

v t ch t c a xã h i.

* Hi u qu v m t xã h i
Hi u qu xã h i là m

a k t qu xét v m t xã h i và

t ng chi phí b ra. Hi u qu kinh t và hi u qu xã h i có m i quan h m t thi t v i
nhau, chúng là ti

c a nhau và là m t ph m trù th ng nh t.

Hi u qu xã h i trong s d
mb

t hi n nay là ph

i s ng nhân dân, góp ph

ngu n l c c

c nhi u lao

y xã h i phát tri n, n i l c và

ng nhu c u c a h nông dân v

m c, và nhu c u s ng khác. S d
cs d

t phù h p v i t p quán, n
nv

a

cl is

i dân

ng h .
* Hi u qu v
Hi u qu

ng
c th hi n

ch : lo i hình s d

m um c

ns

che ph t i thi u ph

ng an toàn sinh thái (>33%).

t ph i b o v

t, b o v

ng sinh
ng sinh

h c bi u hi n qua thành ph n loài.
Hi
h

c phân theo nguyên nhân gây nên g m: hi u qu hoá
ng, hi u qu v

ng và hi u qu sinh h

ng.


16

Hi u qu hoá h

hoá h c hoá

trong nông nghi

c s d ng phân bón và thu c b o v th c v t trong quá

trình s n xu t mà không gây ô nhi

t.

Hi u qu sinh h
cây tr ng v

c th hi n qua m

t, v i các lo i d ch h i trong các lo i hình s d

thi u vi c s d ng hoá ch t trong nông nghi p mà v
Hi u qu v

t nh m gi m

cm

t ra.

c th hi n thông qua vi c l i d ng t t nh t tài

nguyên khí h
s

ng qua l i gi a

a các ki u s d

ng cao và ti t ki

t

u vào [5].

Trong quá trình s d

t, tiêu chu

n và t

u

qu là m

ng nhu c u c a xã h i và s ti t ki m l n nh t v chi phí các ngu n

tài nguyên, s

nh lâu dài c a hi u qu

hi u qu s d

c nâng cao

t nông nghi p là m

u ki n ngu n l c hi n có ho c m
s n xu t ra m t kh

ng nông s n nh

Tiêu chu
kinh t , xã h
ms d

ti t ki m v chi phí các ngu n l c khi
nh.

u qu s d
ng. Vì v
tb nv

t qu s n xu t

t là m
u qu s d

ng vào ba

c các m c tiêu
t ph i tuân theo

tiêu b n v ng

u qu kinh t thông qua các ch tiêu sau:
- T ng giá tr s n ph m (T): T = p1.q1 + p2.q2 +...+ pn.qn
+ q: Kh

ng c a t ng lo i s n ph

+ p: Giá c a t ng lo i s n ph m trên th
+ T: T ng giá tr s n ph m c
- Thu nh p thu n (N): N = T - Csx
p thu n túy c
+ Csx: Chi phí s n xu
- Hi u qu

ng v n: Hv = T/ Csx

c s n xu
ng t i cùng m t th

m