Đánh giá khả năng sinh trưởng của đàn gà Ai Cập từ 1 đến 9 tuần tuổi tại trại Gia cầm khoa Chăn nuôi Thú y trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

NGÂN

tài:
NG C
N 9 TU N TU I T I TR I GIA C
I H C NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI

PT 1
- THÚ Y

IH C

H
o
: Chính quy
Chuyên ngành
m k thu t nông nghi p
Khoa
- Thú y
Khóa h c
: 2011 - 2015


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM

NGÂN
tài:
NG C

PT
9 TU N TU I T I TR I GIA C
- THÚ Y
I H C NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI

H
o:
Chuyên ngành:
L p:
Khoa:
Khóa h c:
Gi
ng d n:

IH C

Chính quy
m k thu t nông nghi p
K43 - SPKTNN
- Thú y
2011 - 2015
PGS.TS T Trung Kiên

N

L IC
Trong th i gian h c t p và rèn luy n t

i h c Nông Lâm Thái

i gian th c t p t i tr i gia c

-

ih

cs

quý báu c a các th y giáo, cô giáo trong Ban Giám hi u, Ban Ch nhi m
- Thú y cùng toàn th các th

n tình

gi ng d y, dìu d t tôi hoàn thành t
lòng tin v

c, t

c

c trong cu c s ng và công tác sau này.

Nhân d p này, tôi xin chân tr ng c

ng,

Ban Ch nhi

- Thú y cùng toàn th các th y giáo, cô giáo

ih

n tình d y b o tôi trong toàn

khóa h c.
c bi t, tôi xin g i l i c

chân thành và sâu s

ng d n PGS.TS T Trung Kiên

n th y giáo

t n tình và t o m i

u ki n giúp tôi trong su t quá trình th c t p và hoàn thành khóa lu n.
lòng bi
và nh

ng nghi p

ng xuyên t o m

tình c m và s

u ki

, giành nh ng

ng viên vô cùng quý báu cho tôi trong su t th i gian h c t p

nghiên c u và trong quá trình hoàn thành b n khóa lu n này.
Cu i cùng, tôi xin kính chúc các th y giáo, cô giáo luôn m nh kh e,
h

t nhi u k t qu t t trong gi ng d y

và nghiên c u khoa h c.
Tôi xin chân thành c

Sinh viên

Ngân


DANH M C CÁC B NG

Trang
B

b trí thí nghi m ................................................................... 23

B ng 4.1. Ch

chi

B ng 4.2. L

........................................................ 30
t i tr i ........................................ 31

B ng 4.3. K t qu ph c v s n xu t................................................................ 34
B ng 4.4. T l nuôi s ng c
B
B

p qua các tu n tu i (%) ............. 36
p qua các tu n tu i (g/con) ........37

ng tuy

i c a gà theo dõi qua

các tu n tu i (g/con/ngày) ............................................................... 39
B ng 4.7. Tiêu th th

a gà theo dõi qua các tu n tu i ........................ 42

B ng 4.8. Tiêu t n th

ng c a gà (kg) ........................... 43

DANH M C CÁC HÌNH

Trang
th sinh t
th
th

a gà Ai C p ...................................... 38
ng tuy

i c a gà Ai C p .................................... 40
i c a gà Ai C p................................... 41


DANH M C CÁC T

VI T T T

T các c m t vi t t t

m t vi t t t

Cs

C ng s

E.coli

Eschrichia coli

KHKT

Khoa h c k thu t

KL

Kh

Nxb

Nhà xu t b n

ng

Th
T.C.V.N

Tiêu chu n Vi t Nam

TT

Tu n tu i
Tiêu t n th

SS


M CL C

Trang

L IC

.................................................................................................... i

DANH M C CÁC B NG................................................................................ii
DANH M C CÁC HÌNH................................................................................iii
DANH M C CÁC T

VI T T T ................................................................. iv

M C L C......................................................................................................... v
Ph n 1. M

U ............................................................................................ 1

tv

................................................................................................... 1

1.2. M c tiêu và yêu c u c

tài................................................................... 2

tài....................................................................................... 2
c........................................................................ 2
c ti n.................................................................................. 2
Ph n 2. T NG QUAN TÀI LI U ................................................................. 3
lý lu n .............................................................................................. 3
m chung v gia c m ................................................................. 3
khoa h c sinh lý tiêu hóa

gia c m .......................................... 4

khoa h c c a c a vi c nghiên c u kh
2.1.3.1. Kh

ng..................................................................... 5

2.1.3.2. Các y u t

ng .......................................... 6

2.1.4. S c s ng và kh
2.1.5. Kh

ng.......... 5

nh..................................................... 11
n hóa th

khoa h c v kh

............................................................ 12
n c a gia c m............................ 13

2.1.7. Gi i thi u v gi ng gà thí nghi m ..................................................... 17
2.2. Tình hình nghiên c
2.2.1. Tình hình nghiên c

c.............................................. 18

c ...................................................... 18


2.2.2. Tình hình nghiên c

c ...................................................... 20

Ph n 3.
ng và ph m vi nghiên c u............................................................ 23
3.2. N i dung nghiên c u................................................................................ 23
u và các ch tiêu theo dõi ................................... 23
trí thí nghi m .......................................................... 23
........................................................................ 24
3.3.2.1. T l s ng (%): ............................................................................ 24
ng .................................................................................. 24
lý s li u ................................................................. 25
Ph n 4. K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N ............................. 26
4.1. Công tác ph c v s n xu t ....................................................................... 26
............................................................................. 26
4.1.1.1. Công tác chu n b chu ng tr i ..................................................... 26
4.1.1.2. Công tác ch n gi ng .................................................................... 26
ng................................................... 27
4.1.1.4. Ch

chi u sáng ........................................................................ 30

4.1.2. Công tác thú y .................................................................................... 31
4.1.2.1. Công tác phòng b nh cho gà........................................................ 31
4.1.2.2. Ch

u tr b nh .......................................................... 31

4.1.2.3. Tham gia các công vi c khác....................................................... 33
4.1.2.4. K t qu công tác ph c v s n xu t. ............................................. 33
4.1.2.5. Bài h c kinh nghi m trong công tác s n xu t.............................. 34
4.2. K t qu nghiên c u .................................................................................. 35
4.2.1. T l s ng........................................................................................... 35
4.4.2. Kh

ng c a gà thí nghi m ........................................... 37
..................................................................... 37


4.4.2.2. Sinh

ng tuy

i c a gà Ai C p qua

các tu n tu i (g/con/ngày)......................................................................... 38
4.4.3. Tiêu th th

a gà thí nghi m qua các tu n tu i ....................... 41

4.4.3.1. Tiêu th th

n................................... 41

4.4.3.2. Tiêu t n th

ng......................................... 42

Ph n 5. K T LU

NGH ............................................................. 44

5.1. K t lu n .................................................................................................... 44
ngh ..................................................................................................... 44
TÀI LI U THAM KH O
I. Tài li u ti ng vi t
II. Tài li u d ch
III. Tài li

c ngoài


1

Ph n 1
M

U

tv n
Vi t Nam là m

c nông nghi p v

s ng

nông

thôn. Thu nh p chính c a h là t ngành tr ng tr
u do kh
ng nhanh v nhu c u th t, tr ng. Ngoài
m t ph n không nh trong vi c phát tri n công nghi
nghi p ch bi n th c ph m, ch bi n th
T p

m

nông thôn, t

ng b

n bó v i nhân dân ta t lâu

i.

n mi n núi, h

m

c qu ng

canh t n d ng. Nh

ng phát tri
ng thâm canh công nghi

Nhi

is

nuôi gà công nghi

c ph

n hàng v
c nhi

ng và kh
xã h

c ta

ng tr

p trung.
c bi
mc

t c

ng nhu c u ngày càng cao c a
p nhi u gi ng gà m

ng chuyên d ng

ng th t có giá tr cao v i các dòng ông, bà, b , m nh m thay

ng gia c

t, h giá thành s n ph m,

t k t qu t t.
Hi n nay, bên c nh nh ng gi ng gà
tr

ng th t, các gi

ng

c quan tâm chú tr

n. M t trong

t cao, ch

ng tr ng t t, thích nghi v i

nh ng gi ng gà sinh s

u ki n khí h u c a Vi t Nam là gi ng gà Ai C p.
ng tr
p trung

ng thâm canh công nghi p hóa,
thành m t trong nh ng ngh phát tri n

2

khá nhanh. V i nh ng thu n l

n nay v các gi ng gà chuyên

d ng, nh ng ti n b c

i ph i có quy trình

ng h p lý. V
phù h p mà v

t ra là ph

m b o kh

n xu t c a gi ng.

Xu t phát t yêu c u c p thi
kh

c nuôi

n hành th c hi n

ng c a

C pt

-

tài:

n 9 tu n tu i t i tr i Gia c m

ih

1.2. M c tiêu và yêu c u c

tài

cs

ng c a gà Ai C p

tu i làm

n t 1 - 9 tu n

n c a gi
d ng th

n.

u qu th

a gà Ai C p

n t 1 - 9 tu n tu i.

tài
1.3.1.

c
tài nghiên c u là s cung c p s li u khoa h c v s

phát tri n, tiêu th th

c a gà Ai C p

ng,

n t 1 - 9 tu n tu i. S li u

này có th s d ng trong gi ng d y và nghiên c u khoa h c.
c ti n
T

k t qu nghiên c u, giúp t nh T
u ki n t

tri

khoa h

ng phát

p
u qu kinh t t vi

t

a

xu
t hi u qu cao.

n nh ng t n t i và

c các gi i pháp nhân r ng mô hình nuôi gà Ai C p trong h


3

Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U

lý lu n
m chung v gia c m
Gia c m nói chung, gà nói riêng có ngu n g c t chim hoang dã. Qua
quá trình thu

o nên các

gi ng gia c m ngày nay.
H u h t các nhà khoa h c nghiên c u v gia c m trên th gi

u cho

r ng t tiên c a gia c m s ng hoang dã. B ng ch ng là gà hoang mi n B c n

hay gà Banquiva (Gallus Gallus murghi) - m t trong b n lo i hình c a gà
r

c thu

u tiên.
n

trong t lót c khô, lá cây; kéo dài 10 - 12

tháng; p 20 - 21 ngày tr ng n . Kh

ng thành: Gà mái

kho ng 0,7kg; gà tr ng kho ng 1,0 - 1,1kg. Gà Banquiva có lông màu s c
s . Gà tr ng có lông c

nâu,

, lông b

. Gà mái lông vàng nh t, vàng tr ng
m, vàng nh

các di ch khai

qu t kh o c

các vùng châu Á cho k t lu n r ng cái nôi c a s thu n

hóa gà nuôi là

châu Á (Lê H ng M n và cs 2007) [10].

Vi
c

n nay, các công trình nghiên c u v ngu n g c gia
c ta l i là m t trung tâm thu n hóa gà

u tiên

quá trình ch n l c t
n l c nhân t o và s sáng t o c

n nay

c r t nhi u gi ng gà khác nhau.
c ta, nuôi gà là ngh truy n th ng t
Nhi u tác gi cho r ng chính t

i. Ph bi n là gi ng gà
c


4

gà ngay trên m

gi ng gà r ng có th t

i Phùng

i qua quá trình phát tri n nông
nghi p, tùy theo s thích th hi

u ki

nh ng gi

c t o nên (Lê H ng

M n và cs 2007) [10].
V phân lo i gà, theo Nguy
gà trong gi

n (1995) [13], v trí s p x p c a

ng v t h

Gi i (Kingdom): Animan
Ngành (Phylum): Chodata
L p (Class): Aver
B (Order): Galliformes
H (Famili): Phasiamictace
Ch ng (Genus): Gallus
Loài (Species): Gallus Gallus
khoa h c sinh lý tiêu hóa

gia c m

m nói riêng vi c t o ra

gi ng m

t
ng phù h p v

mà còn ph i t o ra ngu n th
c tính sinh lý, phù h p v i m

c a t ng gi ng, dòng và phù h p v i t
Tiêu t n th

n phát tri n c a v t nuôi.
s n ph m là ch tiêu kinh t k thu t

quan tr ng. Chi phí cho th
i quy t t t v
thu

n xu t

ng chi m t i 70% giá thành s n ph m.
th

là yêu c u k thu

m b o yêu c u v hi u qu kinh t .
Theo

c Ti n (1996) [15], h s

kh

ng v i tiêu t n th

- 0,

ng và chuy n hóa th

(0,2 - 0,8),

nh tiêu t n th

n gi a
nh là 0,5

s n ph m


5

ph thu c vào tính bi

ng và ch

tình hình s c kh e c a gia c m.
2.1.3.

khoa h c c a c a vi c nghiên c u kh

2.1.3.1. Kh

ng

Sinh tr
s

th

ng hóa và d hóa, là

chi u dài, chi u cao, b ngang kh
con v

ng c a các b ph n và toàn

tính ch t di truy n c

chính là s

c. S

n các ch t mà ch y u là protein. T
ho

c

ng

ng c

ng

và s t ng h p

u khi n s

ng

.
Chamber J.R (1990) [28],

các b ph

ng là t ng h p c a
ng b ph n này không nh ng khác nhau

v t

ng mà còn ph thu c vào ch
ng th c s khi các t

ng. S

kh

chi

y béo m không ph

tr ng c

, vì béo m ch y

ng, s

ng và các

c g i là s
c, không có s phát tri n

v
S

ng c a sinh v t b

u t khi tr

c th

n
n chính: Giai

n trong thai (

m )v

ch y u c
t bào phát tri

m ).
ng g m 2 quá trình: T bào s n sinh và

phát tri n là chính.
c Ti n và cs (2006) [16], thì quá trì

h t là k t qu c a s phân chia t
Johanson L (1972) [26], cho bi t,
n sau khi sinh có

tích t
phát tri

c
t o nên s s ng.
n bào

n ch tiêu phát tri n c a con


6

v t. Nhìn t khía c nh gi i ph u sinh lý, thì s

ng c a các mô di n ra

theo trình t sau:
- H th ng tiêu hóa, n i ti t
- H th

- H th

p

-M
Trong các t ch c c u t o c
nhi u nh t: 42 - 45% kh

gia c m thì kh
. Kh

m
con tr ng luôn l n

con mái (không ph thu c vào l a tu i và lo i gia
c
c

n 70 ngày tu i kh

ng t t c

a gà tr

t 467g.

2.1.3.2. Các y u t

ng
ng bi u th t

ng c a v t nuôi.

Chamber J.R (1990) [28
ng có t

ng c a gia c m g m: Pha

nhanh di n ra t sau khi n

ng cao nh
k ti

t 530g,

n khi con v t ti p c n giá tr

ng có t

tt

ch m kéo dài t

n

ng thành.

Có nhi u y u t
: Di truy n, tính bi t, t

n khi con v

ng c a gà v i nh ng m
m

u ki

ng,

ng c a dòng
Các dòng, các gi ng khác nhau có kh
Các gi ng gà chuyên th t có t

ng khác nhau.
ng gà kiêm

d ng và gà chuyên tr ng.
Theo tài li u c a Chamber J.R (1990) [28], có nhi u gen
ng và phát tri n c

con gà. Có gen

n
n s sinh


7

ng chung, có gen

n s phát tri n nhi u chi u, có gen nh

ng theo nhóm tính tr ng, có gen

ng t i 1 vài tính tr ng riêng l .

Godfrey E.F và Joa R.G (1952) [30] và m t s tác gi khác cho r ng
các tính tr ng s
m

nh b i 15 c

t

ng v liên k t gi i tính n m trên nhi m s c th X, vì v y có

s sai khác v kh

gi a con tr ng và con mái trong cùng m t

gi ng, gà tr ng n

mái 24 - 32%.

Nguy n M nh Hùng và cs (1994) [6] cho bi t: S khác nhau v kh i
ng gi a các gi ng gia c m r t l n, gi ng gà kiêm d ng n

ng gà

ng tr ng 500 - 700g.

Theo Tr n Công Xuân và cs (1999) [24], nghiên c u t

ng

trên 2 dòng gà kiêm d ng (882 Jiangcun) c a gà Tam Hoàng cho th y t
ng c a hai dòng gà là khác nhau:
1872,67g/con dòng

15 tu n tu

t 1742,86 g/con. Nguy n Duy Hoan, Tr n

Thanh Vân (1998) [5] cho bi t, gà con

40 ngày tu i kh

l n so v i lúc 1 ngày tu

t con ch c

10 l n kh

t
p 10
p

ng so v i lúc 1 ngày tu i.

Tr n Thanh Vân (2002) [23] khi nghiên c u kh

n xu t th t c a

ng và Sasso cho bi t: Kh
10 tu n tu

tl

t là 1990,28g/con; 1993,27 g/con; 2189,29 g/con.
c Ti n (1996) [15] cho bi

HV85

gà

56 ngày tu i kh

ng gà Hybro

t 1915,38 g/con.

Theo Marco A.S (1982) [35] cho bi t h s di truy n c a t

sinh

ng là t 0,4 - 0,5. Còn Nguy n Ân và cs (1983) [1] thì h s di truy n
các th
tháng tu i là 0,26 - 0,5.

s di truy n v kh

ng

3


8

Các nghiên c u
gi ng là nhân t

th

c bi t quan tr

su t c a gia c

c tính di truy n c a dòng, c a

iv

ng và s c s n

ng th i, nó còn ch ra gi i h n mà m i dòng, m i gi ng

có th

ut

h

t cao nh t.
ng c a tính bi t
Các lo i gia c m khác nhau có t

bi

ng r t l

có t

ng nhanh h

ng khác nhau. Ngoài ra, tính

nt

ng và kh

ng 24 - 32%, (Jull M.A,1923) [34]

Nh

nh không ph i do hormon sinh d c mà

do gen liên k t gi i tính. Nh ng gen này
ho

. Gà tr ng

ng m

gà tr ng (2 nhi m s c th gi i tính)

m s c th gi i tính).

Nguy n Th H i và cs (2006) [4] cho bi t gà nuôi v Xuân - Hè
tu n tu i có kh

th con tr ng là 2616,33g/con và

10

con mái là

2214,48g/con, khác nhau là 18,15%.
ng th

n 60 - 70 ngày tu i, con tr ng n

mái 180 - 250g (Nguy n Duy Hoan, Tr n Thanh Vân 1998) [5].
Hoàng Toàn Th ng (1996) [12] có khuy n cáo v
i v i gia c m

ng tr ng

t hi u qu

n nuôi

tách tr ng, mái.

ng c a t
T
nghiên c

sin

m

ng

ng còn ph thu c vào t

m c lông. Các k t qu

nh, trong cùng m t gi ng, m t tính bi t thì gà có t

lông nhanh, t

ng và phát tri n t

Kushner K.F (1974) [27] cho r ng t
t it
gà ch m m c lông.

m c

m c lông có quan h ch t ch

ng gà l n nhanh thì m

9

Hayer J.F và cs, (1970) [31
mái m c

nh trong cùng m t gi ng thì gà

ng và tác gi cho r ng
ng có tác d

c chi u v i gi

nh t

ng c a ch

m c lông.

n kh

ng là y u t
ch

ng c a hormon

ng

ng l n nh t t i t

ng. Các

ng g m nhi u thành ph n, m i thành ph n có t m quan tr ng và

ý

c bi t quan tr ng

ng, t l

ng/protein, các ch t khoáng và vitamin các lo i.
ng M n (1993) [9] cho r

c kh

ng c n ph i cung c p th

các ch t dinh

c cân b ng nghiêm ng t gi a protein, các axit amin v
Ngoài ra trong th

nh

c b sung thêm nhi u ch ph m

sinh h c hóa h

ng s n ph m.

Tr n T (2006) [20] khi nghiên c u

ng c a t l khác nhau gi a

methionin và lysin trong kh u ph
cho bi

ng.

ng c a gà b

n 10 tu n tu i lô có t l methionin/lysin

t

ng

l này b ng 45,5% và 35,5%.
Hoàng Minh Thu (1996) [14] cho r ng kh

Rhoderi Jiangcun hai ch

c a gà broiler

ng lúc 12 tu n tu i hoàn toàn khác nhau.
u và b sung khoáng và

vitamin vào kh u ph n nuôi gà Hybro HV85 và cho th y: Kh
tu i

85,3g so v

7 tu n

i ch ng

Tóm l
c bi

ng

t và hi u qu
c ti

n là l p ra nh ng kh u ph
tính toán nhu c u axit amin cho t

ng thì m t trong nh ng v
ng hoàn h
n.

m,


10

ng c

tu i
iv

ng, phát d c c a

gia c m t khi m i n t i khi gà già và ch t ch u chi ph i c a quy lu t sinh
ng và phát d

n; quy lu

ng và phát d c không

tu i t m i n

ng c a gà con

n:
+T m in

n 10 ngày: G

có s khác nhau v
y u, gà ít v

u ti

c thân nhi

ng gi a con tr

m

ng, bu n ng , ph n ng v i ngo i c nh kém, gà có t

ng nhanh.
+ T 11 - 30 ngày: G
con tr ng và con mái v t

ng r t nhanh,có s khác bi t rõ r t gi a
sinh t

c p. Gà chuy n hóa th
+ T 31 - 60 ngày: Kh

ng màu s

m th

u ti t thân nhi
ng c

lúc m i n , các ph n x v th

n.
p nhi u l n so v i

u ki

c

c ng c b n v ng. Gà con k
] nghiên c u trên gà Tam Hoàng nuôi v hè

Thái Nguyên cho bi t, gà Tam Hoàng có kh
tu n tu i là cao nh t (83,25%), sa

md n

i

1

tu n th 2 là 62,38% và

tu n 3 còn 52,41%.
ng c

ng
t hi u qu cao, ngoài vi
c bi

n ch
u ki

mùa v , khí h u chu
chúng có

ng r t l n t i quá trình phát tri n c a gia c m.

nh vì


11

Nhi

cao làm cho kh

n th

m, d

ng M n (1993) [9
30 - 350C, n u nhi
tu i, nhi

th p

ng

n gà con c n nhi

, ch m l n, ch t nhi u. Sau 5 tu n

tiêu chu n chu ng nuôi t 18 - 200C s

e, l n nhanh.

và cs (1992) [8], nghiên c u trên gà broiler BE11V35 và
AV35 t 1 - 9 ngày tu i cho bi t, khi m
2.1.4. S c s ng và kh

ng s gi m.

nh

S c s ng c a gia c

ng gi ng, t ng dòng, t ng cá th .

Trong cùng m t gi ng s c s ng c a m i dòng khác nhau là khác nhau,
các cá th khác nhau trong cùng m
trong gi i h n nh

m

nh c a ph m gi ng.

S c s ng c a v

nh thông qua kh

b nh, kh

u ki

nuôi s ng

ng

i ta thông qua t l

c s ng c a v

n kh o nghi m.

T l s ng c a gà con khi n là ch tiêu ch y
gia c m,

n h u phôi, s gi m s c s

c th hi n

ng. T l s
s cá th còn s ng
gi m s c s ng
ch

m

c s ng c a
t l ch t cao

nh b ng t l ph

n, so v i các cá th

c. S

n h u phôi có th do s có m t c a các gen n a gây
nl

ng c

ng (Brandsch H, và Bichel

H,1978) [25]. Có th nâng cao t l s ng b ng các bi
v sinh tiêm phòng k p th i. Các gi ng v t nuôi nhi
b nh truy n nhi m, b

ng t t,
i có kh

ng

ng v t nuôi x l nh.

T l nuôi s ng c a gia c m

u ki

t kho ng

ng dòng gà t l nuôi s ng có th lên t i 98 - 99%. Theo
k t qu nghiên c u c a Bùi Quang Ti n và cs (2005) [17] cho bi t t l nuôi s ng
0 - 140 ngày tu i c a các dòng chuyên th t HE - Ross

t 95 - 98%.


12

Hill F và cs (1954) [32

s di truy n s c s ng là 0,06.

S cs

ng khác nhau.
Xét v kh

u ki n s

i ti t, khí h u, quy trình c

th c
ng vi sinh v t xung quanh

c a gia súc, gia c m nói chung, gà lông màu nói riêng có kh
r

iv

ng

ng s ng (Phan C Nhân, Tr

[11]. Tuy nhiên các gi ng gà tr ng chuyên th t cao s n g
ch n l c, lai t

nâng cao d n s c ch ng ch

c

u ki

ng

khác nhau.
m thì khâu phòng, tr b nh là m t khâu quan
trong và không th thi u, quy

nh s thành b

Gia c m r t m n c m v i d ch b nh, khi m c b
d

n t l ch t cao, d k phát các b

ng lây lan nhanh và

c bi t là b nh truy n nhi m.

Trong công tác lai t o, khi dùng nh ng dòng, gi ng có s c s ng cao thì
con lai s th

ng các tính tr ng tr i kh

này Fairful R.W (1990) [29] cho bi

y. Nghiên c u v v
lai v s c sông là r t cao,dao

ng t 9 - 14 %, s c s ng cao còn ph thu c vào y u t m m b nh ho c các

d ng vi sinh v t khác.
T l nuôi s ng không ch ph thu c vào các y u t di truy
ki
y ut

ng, tình hình b nh t

u

thu c vào

ng.

2.1.5. Kh

n hóa th
m nói riêng, vi c t o ra

gi ng m
gi u ch

, mà còn ph i t o ra ngu n th
ng phù h p h p v

c tính sinh lý phù h p v i m

s n xu t c a t ng gi ng, dòng phù h p v i t
nuôi mà v

mb

n phát tri n c a v t

c các ch tiêu v kinh t , vì chi phí th

ng


13

chi m t i 70% giá tr s n ph
các ch tiêu

v

n th

n th

ng càng th p thì hi u qu kinh t
Tiêu t n th

c l i.

ng là t l chuy n hóa th

1kg th t, v i gà nuôi th t tiêu t n th

y u dùng cho vi

N

ng hóa, d hóa t
i ch t cao, do v y hi u qu th
B ng th c nghi

c
ng.

n tiêu t n th

p.

ng minh tiêu t n th

ph c thu c vào các y u t

ng

: Gi ng, tu i, tính bi t, mùa v , ch
c kh e c a gia c m.
] cho bi t gà lai V135 tiêu t n th

kh

ng

tu

n tu i là 1,91; 5 tu n tu i là 1,98; 6

tu n tu i là 2,01; 7 tu n tu i là 2,13; 8 tu n tu i là 2,26kg.
Theo Phan S
tu i v i m

t (1990) [3] khi nuôi gà broiler Ross - 208
ng khác nhau cho tiêu t n th

6 tu n

- 2,2kg.

ng nhanh và tiêu t n th

c tiêu c a nhi u công

trình nghiên c u v lai t o gi ng gia c m.
2.1.6. C

khoa h c v kh

n c a gia c m
m, kh

nc

t quan tr ng trong vi
ho c m t dòng nào
kh

ng, kh

sinh s n, s

ng tr ng, s

m có ý

n xu t c a m t con gi ng
n xu t c a gà không ch ph thu c vào
ng lúc gi t th t mà còn ph thu c vào kh
ng gà con trên m

Theo Hoàng Minh Thu (1996) [14]

u mái.
i chú tr ng

n

sinh s n c a gia c m vì không nh ng ch

n s sinh t n

c a loài c

o gia c

u mà t

i m i có s

s d ng hai s n ph m quan tr ng là tr ng và th


14

duy trì s phát tri n c

m thì kh

n quy

t và hi u qu s n xu

c m. S n ph m ch y u là th t và tr
ng s n xu t chính c
tr ng quy

n là y u t
i v i gia

n ph m tr

ng tr ng. Kh

nh s

c coi là

n hay kh

n gi ng, m r

các loài gia c

m.

m sinh s

hác nhau rõ

r t. Tr ng là s n ph m quan tr ng c a gia c m sinh s
s n xu t c a gia c

i ta không th

ns

tr ng c a

gia c m.
Theo Brandsch và Bichel (1978) [25] thì s

tr ng c a gia c m ch u

ng b i 5 y u t :
- Tu

u hay tu i thành th c

- Chu k

tr

tr ng

- T n s th hi n b
- Th i gian ngh
- Th

p
c bi t là ngh

kéo dài hay chu k

(tính

nh s

)

Các y u t trên do gen di truy n c a t ng gi ng gia c
n c a gia c
Tu

nh.

i ta d a vào ch tiêu:

t tr ng.
- Tu

v tính. Tu

u: Tu

ng, khí h

sáng. Tu

liên quan ch t ch

u là th

c

u ph thu c vào nhi u y u t

xu t, k thu

sáng dài s

qu tr

thành th c v tính c
y gia c
ns
ph n c

ng có tu i thành th c s

ng s n
c bi t là ch

chi u

i gian chi u

s m. S thành th c v tính s m hay mu n có
hoàn thi n t i
. Nh ng gi ng gia c m có t m vóc nh
ng gi ng gia c m có t m vóc l n.


15

Trong cùng m t gi ng, cá th
ki n khí h u và ch

ng t

u

chi u sáng phù h p s thành th c s

công trình khoa h

u

ng minh, tu i thành th c sinh d c s m là tr i so

v i tu i thành th c sinh d c mu n.
Tu

l

u là tu i b

gia quá trình sinh s
b

u ho

ng sinh d c và có kh

i v i gia c m mái, tu i thành th c sinh d c là tu i

qu tr

t trong nh ng y u t

t tr

iv im

tiên là th

a tu i thì tu

mt

tt l

n
qu tr

u

5%.

Theo Brandsch và Bichel (1978) [25], nh ng gà có tu
ngày cho s

ng tr

-

u sau 215 ngày là 6,9 qu .

t tr ng
t tr ng hay s

tr

c 215

ra trong m

ng tr ng c a m t gia c m mái là t ng s

th

i v i gia c

quan tr ng ph n ánh tr ng thái sinh lý và kh

ng c a h sinh d c.

t tr ng ph thu c nhi u vào loài, gi
ng, mùa v , tu
Trong cùng m

t ch tiêu

ng s n xu t, khí h u,

béo, th tr

m c a cá th .

u ki

c a các cá th

trong cùng m t gi ng khác nhau. Gi a các cá th có s chênh l ch khá l n so
v i ch tiêu TB c a c

c a gà

ác gi ng gà khác nhau thì kh

tr ng

t tr ng gia c m ph thu c vào tu i.

t tr ng

nh

hai. Nhi t

liên quan m t thi t v i s
ho c quá th

u làm cho s

ng tr ng. N u nhi t
ng tr ng gi m. Nhi

là 14 - 220

h p nh
ph thu c nhi

ng quá cao
chu ng nuôi thích

t tr ng là m t tính tr ng s

u ki n ngo i c

và th i gian kéo dài s

ng xung quanh

.

t tr

ng,


16

T l

: Là ch

c at l
l

tr ng c

có m

nh cao

t tr ng. Gi ng gia c m nào có t

cao và kéo dài th i k sinh s n thì ch ng t là gi ng t t. N u ch
mb

th p trong vài tu

t sinh s n s

có t l

u c a chu k

t cao

tu n ti p theo r i gi m d n và th p

cu i th i k sinh s n.

tr ng: Là s
kéo dài s

tr ng trong m t th i gian ng n. Th i gian

n chu k

thu

tr ng. Chu k

kéo dài hay ng n ph

và th i gian chi

áp d ng ch

chi u sáng nhân t
kho ng th i gian
này ch u

. Gi a các tr
p. Các gi ng khác nhau có b

ng b i nhi u y u t

ng có
p khác nhau.

kích thích s ham p. Th i gian ngh
ng tr ng c

ngh

cao và bóng t i

dài hay ng n có
ng hay ngh

nhân gi m d n v

u

t

Theo Brandsch H. và Bichel H. (1978) [25] thì nhi
ns

nh ng

ng tr c ti p

mùa

và th i gian chi u sáng t nhiên. Ngoài ra, s

này còn do khí h u, s
Kh

ng tr ng: Ph thu c vào kh

ng,... Kh

ng tr ng quy

nh ch

, gi ng, tu
ng tr ng, gi ng, t l

, dinh
p n , kh i

và s c s ng c a gà con. Brandsch H. và Bichel H. (1978) [25] cho
r ng, hi

ng tr

ng th i

t trong nh ng nguyên nhân ph i h n ch
kh

ng tr ng

n

m c 55 - 60

phù h p v i sinh lý c a gà và k thu t p

ng tr
Theo Nguy n Duy Hoan, Tr n Thanh Vân (1998) [5] thì trong cùng

m

tu i, kh

ng tr
ng gi m d n. Kh

y u do kh

ng lòng tr ng l n

ng gà con khi n b ng 62 -