I H C THÁI NGUYÊN
TR
NG
I H C NÔNG LÂM
---------------------
TR N V N C M
Tên
tài:
“ ÁNH GIÁ HI N TR NG MÔI TR NG N C M T HUY N XUÂN
TR NG- T NH NAM NH VÀ
XU T CÁC BI N PHÁP B O V ”
KHOÁ LU N T T NGHI P
H
ào t o
: Chính quy
Chuyên ngành
: KHMT
Khoa
: MÔI TR
Khoá h c
: 2010 - 2014
Giáo viên h
IH C
ng d n : TS. Nguy n
Thái Nguyên, n m 2014
NG
c Nhu n
L IC M
N
Th c t p t t nghi p là m t giai o n c n thi t và h t s c quan tr ng c a m i
sinh viên, ó là th i gian sinh viên ti p c n v i th c t , nh m h th ng l i toàn
b ch ng trình ã
c h c và v n d ng lý thuy t vào trong th c ti n.
c s nh t trí c a Ban giám hi u nhà tr ng, ban ch nhi m Khoa
Môi Tr ng, em ã v th c t p t i phòng TN&MT huy n Xuân Tr ng – t nh
Nam nh. n nay em ã hoàn thành quá trình th c t p t t nghi p.
hoàn thành tài này, tr c h t em xin bày t lòng bi t n sâu s c t i:
Ban giám hi u tr ng HNL Thái Nguyên.
Ban ch nhi m khoa và t p th các th y giáo, cô giáo trong tr ng
ã truy n t l i cho em nh ng ki n th c quý báu trong su t th i gian h c t p
và rèn luy n t i nhà tr ng.
Ban lãnh
o và toàn th cán b , công nhân viên c a phòng
TN&MT huy n Xuân Tr ng và UBND các xã trên a bàn nghiên c u ã t o
i u ki n giúp
em trong su t quá trình th c t p t i c s .
c bi t em xin chân thành c m n s quan tâm, ch o t n tình c a
th y giáo h ng d n: TS. Nguy n
c Nhu n ã giúp
em trong su t quá
trình th c hi n và hoàn thành khóa lu n t t nghi p.
Cu i cùng, em xin
c g i t i gia ình và b n bè ã luôn ng
viên, giúp , t o ni m tin và là ch d a v ng ch c cho em trong su t kho ng
th i qua c ng nh v t qua nh ng khó kh n trong kho ng th i gian th c hi n
khóa lu n
Do th i gian c ng nh kh n ng c a b n thân có h n, mà ki n th c v
công tác b o v môi tr ng h t s c ph c t p và nh y c m trong giai o n hi n
nay, nên em r t mong
c s tham gia óng góp ý ki n c a các th y cô giáo
và các b n khóa lu n c a em
c hoàn thi n.
Xin chân thành c m n!
Xuân Tr ng, ngày...tháng 05 n m 2014
Sinh viên
Tr n V n C m
DANH M C CÁC B NG TRONG KHÓA LU N
B
B
B
B
Trang
ng 2.1 Tr l ng n c m t các sông n m 2012...................................... 18
ng 4.1: Tình hình phát tri n các c m công nghi p
trên a bàn huy n Xuân Tr ng ......................................................... 29
ng 4.2: Tình hình xây d ng nhà máy, xí nghi p c l p
trên a bàn huy n Xuân Tr ng ..................................................... 30
ng 4.3: Tình hình phát tri n làng ngh trên a bàn huy n Xuân Tr ng......... 30
B ng 4.4: T c gia t ng dân s huy n Xuân Tr ng n m 2010 - 2012....... 32
B ng 4.5: k t qu phân tích hi n tr ng môi tr ng n c m t
sông H ng n m 2012........................................................................... 34
B ng 4.6: K t qu phân tích n c m t sông Ninh C
khu v c huy n Xuân Tr ng n m 2012 .............................................. 35
B ng 4.7: K t qu phân tích hi n tr ng môi tr ng n c m t
t i m t s khu v c Huy n Xuân Tr ng n m 2012 ............................. 37
B ng 4.8: K t qu Phân tích hi n tr ng môi tr ng n c m t
t i m t s khu v c huy n Xuân Tr ng n m 2012 .............................. 38
B ng 4.9: L ng phân chu ng, phân hóa h c, thu c BVTV s d ng trong
n m 2010- 2012 .................................................................................. 40
B ng 4.10: K t qu phân tích hi n tr ng n c th i Huy n Xuân Tr ng t i
m t s khu v c n m 2012.................................................................... 43
B ng 4.11: K t qu phân tích hi n tr ng môi tr ng n c th i
huy n Xuân Tr ng t i m t s khu v c n m 2012 .............................. 44
B ng 4.12: K t qu phân tích hi n tr ng môi tr ng n c th i
huy n Xuân Tr ng t i m t s khu v c n m 2012 .............................. 45
B ng 4.13: Hi n tr ng cung c p n c ph c v làng ngh a bàn
huy n Xuân Tr ng n m 2012 ............................................................ 47
B ng 4.14: Hi n tr ng cung c p n c ph c v cho các khu công nghi p,
c m công nghi p huy n Xuân Tr ng n m 2012 ................................ 48
B ng 4.15: Hi n tr ng cung c p n c ph c v các nhà máy,xí nghi p
Huy n Xuân Tr ng n m 2012 ........................................................... 48
B ng 4.16: K t qu phân tích m u n c m t t i tr m th y v n
huy n Xuân Tr ng ngày 18/02/2014 ................................................. 49
B ng 4.17: K t qu phân tích m u n c m t
huy n xuân tr ng tháng 3/2014 ......................................................... 51
B ng 4.18. K t qu i u tra hi u bi t c a ng i dân v
ch t l ng môi tr ng n c m t ......................................................... 52
B ng 4.19. K t qu i u tra ngu n n c s d ng
c a các h gia ình trong a bàn huy n .............................................. 53
B ng 4.20. K t qu i u tra s hi u bi t c a ng i dân v
nguyên nhân gây ô nhi m ngu n n c m t huy n Xuân Tr ng ......... 54
B ng 4.21: K t qu i u tra s hi u bi t c a ng i dân v
ch t l ng n c sinh ho t n i sinh s ng.............................................. 55
DANH M C CÁC T
BYT
BTNMT
BVMT
CNH – H H
GHCP
N – CP
ONMT
PTBV
PVS
QCVN
Q
QH
TB
TCCP
TCVN
TN&MT
TNTN
TT
TTCN
UBND
UNICEF
VSMTNT
VSV
XLNT
VI T T T TRONG KHÓA LU N
B yt
B tài nguyên môi tr ng
B o v môi tr ng
Công nghi p hóa - hi n i hóa
Gi i h n cho phép
Ngh nh chính ph
Ô nhi m môi tr ng
Phát tri n b n v ng
Phân vi sinh
Quy chu n Vi t Nam
Quy t nh
Qu c h i
Trung Bình
Tiêu chu n cho phép
Tiêu chu n vi t nam
Tài nguyên và môi tr ng
Tài nguyên thiên nhiên
Thông t
Ti u th công nghi p
U ban nhân dân
Q y nhi ng Liên H p Qu c
V sinh môi tr ng nông thôn
Vi sinh v t
X lý n c th i
M CL C
PH N 1: M
U ........................................................................................ 1
1.1. Tính c p thi t c a tài .......................................................................... 1
1.2. M c ích nghiên c u .............................................................................. 2
1.3. Yêu c u................................................................................................... 2
1.4. Ý ngh a c a tài ................................................................................... 2
PH N 2: T NG QUAN TÀI LI U ............................................................... 4
2.1. C s khoa h c ....................................................................................... 4
2.1.1. C s lí lu n ......................................................................................... 4
2.1.2. Các ch tiêu hóa lí ................................................................................. 8
2.1.3. Các ch tiêu vi sinh ............................................................................. 13
2.2. C s pháp lí ......................................................................................... 14
2.3. C s th c ti n ...................................................................................... 15
2.3.1. C s khoa h c công ngh .................................................................. 15
2.3.2. C s kinh t ...................................................................................... 15
2.4. Các tiêu chu n so sánh........................................................................... 16
2.5. Tình hình nghiên c u trong n c và ngoài n c.................................... 16
2.5.1. Tình hình nghiên c u trên th gi i: ..................................................... 16
2.5.2. Tình hình nghiên c u trong n c ........................................................ 18
PH N 3:
I T NG, N I DUNG
VÀ PH NG PHÁP NGHIÊN C U ................................................ 22
3.1. i t ng và ph m vi nghiên c u.......................................................... 22
3.1.1. i t ng nghiên c u ......................................................................... 22
3.1.2. Ph m vi nghiên c u ............................................................................ 22
3.2. a i m và th i gian nghiên c u .......................................................... 22
3.3. N i dung nghiên c u ............................................................................. 22
3.3.1. i u ki n t nhiên, kinh t - xã h i huy n Xuân Tr ngt nh Nam nh.................................................................................... 22
3.3.2. Tình hình qu n lí môi tr ng huy n Xuân Tr ng- t nh Nam nh .... 22
3.3.3. ánh giá hi n tr ng môi tr ng n c m t t i khu v c nghiên c u ...... 22
3.3.4.
xu t gi i pháp nâng cao ch t l ng môi tr ng n c m t
huy n Xuân Tr ng- t nh Nam nh .................................................. 22
3.4. Ph ng pháp nghiên c u ....................................................................... 22
3.4.1. Ph ng pháp k th a .......................................................................... 22
3.4.2. Ph ng pháp thu th p s li u th c p ................................................. 22
3.4.3. Ph ng pháp thu th p s li u s c p ................................................... 23
3.4.4. Ph ng pháp l y m u phân tích .......................................................... 23
3.4.5. Ph ng pháp so sánh .......................................................................... 23
3.4.6. Ph ng pháp nghiên c u trong phòng thí nghi m............................... 24
3.4.7. Ph ng pháp x lí s li u ................................................................... 24
PH N 4: K T QU VÀ TH O LU N ...................................................... 25
4.1. i u ki n t nhiên, kinh t xã h i c a huy n Xuân Tr ng .................. 25
4.1.1. i u ki n t nhiên c a huy n Xuân Tr ng ....................................... 25
4.1.2 c i m kinh t , xã h i huy n Xuân Tr ng ..................................... 28
4.2. Th c tr ng môi tr ng n c m t huy n Xuân tr ng- t nh Nam nh .. 32
4.2.1.Hi n tr ng môi tr ng n c m t .......................................................... 32
4.2.2. Ch t l ng ngu n n c ...................................................................... 33
4.2.3. Các tác nhân nh h ng n ch t l ng n c..................................... 39
4.2.4. hi n tr ng khai thác, s d ng n c ph c v sinh ho t ......................... 47
4.2.5. Hi n tr ng khai thác, s d ng n c ph c v cho các làng ngh .......... 47
4.2.6. Hi n tr ng khai thác, s d ng n c ph c v
cho các khu công nghi p, c m công nghi p........................................ 48
4.3. K t qu kh o sát môi tr ng n c m t huy n Xuân Tr ng
t nh Nam nh.................................................................................... 49
4.3.1. K t qu phân tích m u n c m t huy n Xuân Tr ng t nh Nam nh 49
4.3.2. K t qu i u tra s hi u bi t c a ng i dân v ch t l ng môi tr ng
n c m t huy n Xuân Tr ng ............................................................ 52
4.4. Bi n pháp c i thi n và b o v môi tr ng n c m t huy n Xuân Tr ng
t nh Nam nh.................................................................................... 56
4.4.1. Qu n lí và x lí vi ph m .................................................................... 56
4.4.2. V quy ho ch, xây d ng ..................................................................... 57
4.4.3. Tuyên truy n, nâng cao ý th c c ng ng .......................................... 57
PH N 5: K T LU N VÀ KI N NGH ...................................................... 59
5.1. K t lu n ................................................................................................. 59
5.2. Ki n ngh ............................................................................................... 60
PH N 1
M
U
1.1.
Tính c p thi t c a
tài
Tài nguyên n c là thành ph n ch y u c a môi tr ng s ng, quy t
nh s thành công trong các chi n l c, quy ho ch, k ho ch phát tri n kinh
t - xã h i, b o m qu c phòng, an ninh qu c gia. Tuy nhiên s gia t ng dân
s cùng v i t c
ô th hóa, công nghi p hóa ngày càng cao òi h i l ng
n c cung c p cho sinh ho t và các ho t ng công nghi p ngày càng nhi u,
nhu c u phát tri n kinh t nhanh v i m c tiêu l i nhu n cao, con ng i ã c
tình b qua các tác ng n môi tr ng m t cách tr c ti p ho c gián ti p ã
nh h ng x u t i ngu n tài nguyên này. Hi n nay, có r t nhi u a ph ng b
ô nhi m ngu n n c m t nghiêm tr ng do ho t ng khai thác, qu n lí ch a
h p lí cùng v i l ng rác th i t các khu công nghi p, các nhà máy,làng ngh ,
khu dân c ô th … ch a qua x lí ho c x lí ch a t hi u qu mà th i ra
ngoài môi tr ng ã gây nh h ng t i s c kh e và ho t ng c a con ng i.
Xuân tr ng là huy n phía ông Nam c a t nh Nam nh, v i di n
tích t t nhiên là 112,8 km2 và dân s trên 18 v n ng i. Là huy n thu c
vùng ng b ng châu th Sông H ng, a hình b ng ph ng, t ai phì nhiêu,
màu m , v i n n kinh t phát tri n ch y u là n n Nông nghi p thu n túy. a
bàn huyên
c bao b c b i 3 con sông l n: phía B c là sông H ng, phía Tây
là sông Ninh C , phía ông là sông Sò, trên a bàn huy n còn có h th ng
sông ngòi, m ng máng ch ng ch t thu n ti n cho giao thông v n t i,
t i tiêu ph c v s n xu t nông nghi p và nuôi tr ng th y s n. Bên c nh
nh ng thu n l i ó, môi tr ng n c c a huy n c ng ang ng tr c nhi u
nguy c và thách th c. Trong b i c nh Công nghi p hóa, Hi n i hóa t
n c, s l ng nhà máy, xí nghi p trên a bàn huy n ngày càng nhi u, kéo
theo hàng lo t các v n , áp l c v ô nhi m môi tr ng. H th ng thoát n c
th i và rác th i t các c s s n xu t và n c th i sinh ho t c a ng i dân trên
a bàn huy n không qua x lý, ý th c b o v môi tr ng chung c a ng i
dân ch a
c coi tr ng. Ngoài ra, tình tr ng ô nhi m n c t các làng ngh ,
nhà máy, n c th i sinh ho t t các h gia ình, n c th i t các cánh ng
s n xu t nông nghi p, t các trang tr i ch n nuôi, l m d ng các lo i hóa ch t
b o v th c v t ang di n bi n h t s c nghiêm tr ng, thu hút r t nhi u s
quan tâm c a các c quan qu n lí và ng i dân. Yêu c u t ra ph i gi i quy t
và x lí k p th i, ng th i a ra các bi n pháp nh m nâng cao ch t n c
l ng ngu n n c m t t i huy n Xuân Tr ng.
Xu t phát t yêu c u th c ti n ó
cs
ng ý c a Ban Giám Hi u
nhà tr ng Ban Ch Nhi m khoa Tài Nguyên và Môi Tr ng – Tr ng i
h c nông lâm Thái Nguyên, em ti n hành th c hi n
tài: “ ánh giá hi n
tr ng môi tr ng n c m t huy n Xuân Tr ng- t nh Nam nh và
xu t các bi n pháp b o v ”.
1.2. M c ích nghiên c u
- ánh giá hi n tr ng môi tr ng n c m t huy n Xuân Tr ng- t nh
Nam nh.
- C nh báo v các v n
c p bách và các nguy c ti m tàng v ô nhi m
môi tr ng n c t i a bàn huy n.
xu t các gi i pháp kh c ph c tình tr ng ô nhi m, nâng cao ch t
l ng n c nh m ph c v các ho t ng c a a ph ng.
1.3. Yêu c u
- i u tra thu th p s li u ánh giá chính xác, khách quan.
- Thu th p m u, phân tích m u theo úng quy inh.
- S li u phân tích khách quan, trung th c.
- So sánh, phân tích s li u theo tiêu chu n môi tr ng Vi t Nam.
1.4. Ý ngh a c a tài
- Ý ngh a trong h c t p và nghiên c u khoa h c:
V n d ng và phát huy
c các ki n th c ã h c t p và nghiên c u
vào th c ti n.
nâng cao trình
chuyên môn ng th i tích l y kinh nghi m th c
t cho b n thân sau này
T o i u ki n cho sinh viên có c h i th c hi n và ti p xúc v i các
v n
ang
c xã h i quan tâm
- Ý ngh a th c ti n:
tr ng n
b ov .
a ra
c các k t qu , ánh giá chính xác nh t v ch t l ng môi
c, giúp c quan qu n lí v môi tr ng có bi n pháp thích h p
T o s li u làm c s cho công tác l p k ho ch xây d ng chính sách
b o v môi tr ng và k ho ch cung c p n c cho ho t ng s n xu t và sinh
ho t c a ng i dân trong a bàn huy n.
Nâng cao nh n th c, tuyên truy n và giáo d c v b o v môi tr ng
cho c ng ng dân c .
PH N 2
T NG QUAN TÀI LI U
2.1. C s khoa h c
2.1.1. C s lí lu n
2.1.1.1 M t s khái ni m, thu t ng liên quan:
- Khái ni m môi tr ng:
Môi tr ng bao g m các y u t t nhiên và v t ch t nhân t o bao quanh
con ng i và có nh h ng t i i s ng, s n xu t, s t n t i, phát tri n c a
con ng i và sinh v t.
- Ch c n ng c a môi tr ng:
Môi tr ng là không gian s ng c a con ng i và các loài sinh v t
Môi tr ng là n i cung c p tài nguyên cho cu c s ng và ho t ng
s n xu t c a con ng i.
Môi tr ng là n i ch a ng các ch t ph th i do con ng i trong
cu c s ng và ho t ng s n xu t c a mình.
Môi tr ng là n i giam nh các tác ng có h i c a thiên nhiên t i
con ng i và sinh v t trên trái t.
Môi tr ng là n i l u tr và cung c p thông tin cho con ng i.
Con ng i luôn c n m t kho ng không gian dành cho nhà , s n xu t
l ng th c và tái t o môi tr ng. con ng i có th gia t ng không gian s ng c n
thi t cho mình b ng vi c khai thác và chuy n i ch c n ng s d ng c a các lo i
không gian khác nh khai hoang, phá r ng, c i t o các vùng t và n c m i. vi c
khai thác quá m c không gian và các d ng tài nguyên thiên nhiên có th làm cho
ch t l ng không gian s ng m t i kha n ng t ph c h i.[2]
- Khái ni m ô nhi m môi tr ng:
Theo lu t b o v Môi tr ng c a Vi t Nam: ô nhi m môi tr ng là s
làm thay i tính ch t c a môi tr ng, ph m vi tiêu chu n môi tr ng.
Trên th gi i, ô nhi m môi tr ng
c hi u là vi c chuy n các ch t
th i ho c n ng l ng vào môi tr ng n m c có kh n ng gây h i n s c
kh e con ng i, n s phát tri n sinh v t ho c làm suy gi m ch t l ng môi
tr ng. Các tác nhân ô nhi m bao g m các ch t thai d ng khí( khí th i),
l ng (n c th i), r n (ch t th i r n) ch a hóa ch t ho c tác nhân v t lý, sinh
h c và các d ng n ng l ng nh nhi t , b c x .
Tuy nhiên moi tr ng ch b coi là ô nhi m n u trong ó hàm l ng,
n ng
ho c c ng
các tác nhân t n m c có kh n ng tác ng x u
n con ng i, sinh v t và v t li u.[6]
- Tiêu chu n môi tr ng:
Theo Lu t B o v môi tr ng c a Vi t Nam: “ Tiêu chu n môi tr ng
là nh ng chu n m c, gi i h n cho phép,
c quy nh dùng làm c n c
qu n lý môi tr ng.
Vì v y, tiêu chu n môi tr ng có quan h m t thi t v i s phát tri n
b n v ng c a m i qu c gia. H th ng tiêu chu n môi tr ng là m t công trình
khoa h c liên ngành, nó ph n ánh trình
khoa h c, công ngh , t ch c qu n
lý và ti m l c kinh t - xã h i có tính n d báo phát tri n. c c u c a h
th ng tiêu chu n môi tr ng bao g m các nhóm chính sau:
Nh ng quy nh chung.
Tiêu chu n n c, bao g m n c m t n i a, n c ng m, n c bi n
và ven bi n, n c th i…..
Tiêu chu n không khí, bao g m khói b i, khí th i( các ch t th i)vv…
Tiêu chu n liên quan n b o v
t canh tác,s d ng phân bón trong
s n xu t nông nghi p.
Tiêu chu n v b o v th c v t, s d ng thu c tr sâu, di t c .
Tiêu chu n liên quan n b o v các ngu n gen, ng th c v t, a
d ng sinh h c.
Tiêu chu n liên quan n b o v c nh quan thiên nhiên, các di tích
l ch s , v n hóa.
Tiêu chu n liên quan n môi tr ng do các ho t ng khai thác
khoáng s n trong lòng t, ngoài bi n v.v…[3]
- Khái ni m ô nhi m môi tr ng n c:
Ô nhi m môi tr ng n c là s bi n i nói chung do con ng i
i v i ch t l ng n c làm nhi m b n n c và gây nguy hi m cho con
ng i, cho ng v t nuôi và các loài hoang dã, nh h ng t i s n xu t công
nghi p, nông nghi p, nuôi cá.
Nh v y, s ô nhi m môi tr ng n c là s thay i thành ph n và tính
ch t c a n c gây nh h ng n ho t ng s ng bình th ng c a con ng i
và sinh v t. khi s thay i thành ph n và tính ch t c a n c v t quá m t
ng ng cho phép thì s ô nhi m n c ã m c nguy hi m và gây ra m t s
b nh cho ng i.
Hi n ch ng châu Âu ã có nh ngh a ô nhi m n c nh sau: “ s ô
nhi m n c là m t bi n i ch y u do con ng i gây ra i v i ch t l ng
n c, làm ô nhi m n c và gây nguy h i cho vi c s d ng, cho công nghi p,
nông nghi p, nuôi cá, ngh ng i- gi i trí, cho ng v t nuôi c ng nh các lo i
hoang dã”.
Ô nhi m n c có ngu n g c t nhiên: do m a, tuy t tan, gió bão,l
l t a vào môi tr ng n c các ch t th i b n, các ch t th i b n,các sinh v t
có h i k c xác ch t c a chúng.
Ô nhi m n c có ngu n g c nhân t o: quá trình th i các ch t c h i
ch y u d i d ng l ng nh các ch t th i sinh ho t , công nghi p, nông
nghi p, giao thông và môi tr ng n c.
Theo b n ch t các tác nhân gây ô nhi m, ng i ta phân ra các lo i ô
nhi m n c: ô nhi m vô c ,h u c , ô nhi m hóa ch t, ô nhi m sinh h c, ô
nhi m b i các tác nhân v t lí
Ô nhi m n c m t, ô nhi m n c ng m và bi n.[5]
- N c s ch
N c s ch là n c m b o các yêu c u sau:
N c s ch là n c trong không màu.
Không mùi, không v và không có t p ch t.
Không ch a ch t tan.
Không có vi sinh v t gây b nh cho ng i.[8]
- B o v môi tr ng là vi c c a ai?
B o v môi tr ng là nh ng ho t ng gi cho môi tr ng trong lành,
s ch p, c i thi n môi tr ng, m b o cân b ng sinh thái, ng n ch n, kh c
ph c các h u qu x u do con ng i và thiên nhiên gây ra cho môi tr ng,
khai thác, s d ng h p lý và ti t ki m tài nguyên thiên nhiên.
Nhà n c b o v l i ích qu c gia v tài nguyên và môi tr ng, th ng nh t
qu n lý b o v môi tr ng trong c n c, có chính sách u t , b o v môi
tr ng,có trách nhi m t ch c th c hi n vi c giáo d c, ào t o, nghiên c u khoa
h c và công ngh , ph bi n ki n th c khoa h c và pháp lu t v b o v môi
tr ng. Lu t b o v môi tr ng c a Vi t Nam ghi rõ trong i u 6: “ b o v môi
tr ng là s nghi p c a toàn dân. T ch c,cá nhân ph i có trách nhi m b o v
môi tr ng,thi hành pháp lu t v b o v môi tr ng, có quy n và có trách nhi m
phát hi n, t cáo hành vi vi ph m pháp lu t v b o v môi tr ng.[11]
2.1.1.2 Vai trò c a n c:
N c là ngu n tài nguyên tái t o, là nhu c u c b n c a m i s s ng
trên Trái t và c n thi t cho các ho t d ng kinh t - xã h i c a loài ng i.
âu có n c
ó có s s ng. Trong c th s ng n c chi m t l l n, N c
chi m 74% tr ng l ng tr s sinh, 55% n 60% c th nam tr ng thành,
50% c th n tr ng thành. các n c ang phát tri n, m i ng i c n 100 120 lít n c s ch m i ngày, còn các n c ch m phát ri n m i ng i c n 40
- 50 lít n c s ch dùng cho sinh h a m i ngày. M c trung bình có th
m
b o nhu c u v sinh, sinh ho t c a m i ng i, m i ng i c n kho ng 60 - 80
lít. Trong s này ch có 2,5 - 3 lít n c s ch dùng cho n u ng. Do ó không
ph i ng u nhiên mà ch ng trình Liên H p Qu c ã ch n ch
cho ngày
Môi Tr ng Th Gi i n m 2003 là : ‘‘N c - Hai t ng i ang khát’’.[17]
Nhi u nghiên c u trên th gi i cho th y con ng i có th s ng nh n n
trong n m tu n, nh ng nh n u ng n c thì không quá n m ngày và nh n th
không quá n m phút. Khi ói trong m t th i gian dài, c th s tiêu th h t
l ng glycogen,toàn b m d tr , m t n a l ng prôtêin
duy trì s s ng.
Nh ng n u c th ch c n m t h n 10% n c là ã nguy hi m n tính m ng
và m t 20 - 22% n c s d n n t vong.[9]
H n n a n c s ch còn a vào c th chúng ta nhi u y u t c n thi t
cho s s ng nh iot, s t, fluo, k m, ng… Tuy nhiên n c b n l i ch nhi u
các ch t c h i nh chì, th y ngân, th ch tím(As), thu c tr sâu và các ch t
hóa h c gây ung th khác.
Do ó, n c dùng cho cu c s ng ph i
v s l ng và m b o v
ch t l ng.
2.1.2. Các ch tiêu hóa lí
2.1.2.1.
c:
c do s hi n di n c a các ch t huy n tr c nh
t sét, bùn, ch t
h u c li ti và nhi u lo i vi sinh v t khác. N c có
c cao ch ng t n c
có nhi u t p ch t ch a trong nó, kh n ng truy n ánh sáng qua n c gi m.
2.1.2.2.
Ph :
pH có ý ngh a quan tr ng v m t môi sinh, trong thiên nhiên pH nh
h ng n ho t ng sinh h c trong n c, liên quan n m t s
c tính nh
tính n mòn,hòa tan,… chi ph i các quá trình x lý n c nh : k t bông t o
c n, làm m m, kh s t di t khu n. Vì th , vi c xét nghi m pH
hoàn ch nh
ch t l ng và phù h p v i yêu c u k thu t óng m t vai trò h t s c quan
tr ng trong k thu t môi tr ng.
pH là m t ch s xác nh tính ch t hoá h c c a n c c p và n c th i.
pH nh h ng n v c a n c, nh h ng t i s c kho , c bi t nh
h ng n h men tiêu hoá.[16]
2.1.2.3. Hàm l ng các ch t r n :
Trong nh ng s thay i v m t môi tr ng, c th con ng i có th
thích nghi m t gi i h n. V i nhi u ng i khi ph i thay i ch , ho c i
ây ó khi s d ng n c có hàm l ng ch t r n hòa tan cao th ng b ch ng
nhu n tràn c p tính ho c ng c l i tùy theo th tr ng m i ng i. Tuy nhiên
i v i dân a ph ng, s ki n trên không gây m t ph n ng nào trên c th .
Trong ngành c p n c, hàm l ng ch t r n hòa tan
c khuy n cáo nên gi
th p h n 500mg/l và gi i h n t i a ch p nh n c ng ch n 1000mg/l.
Các ch t r n có trong n c là :
- Các ch t vô c là d ng các mu i hòa tan (ch y u là magie, canxi,
kali, natri, bicacbonat, clorua và sulfat) ho c không hòa tan nh
t á d ng
huy n phù l l ng.
- Các ch t h u c nh xác vi sinh v t, t o, ng v t nguyên sinh, ng th c
v t phù du… các ch t h u c h n h p nh phân bón, các ch t th i công nghi p.
Ch t r n trong n c làm tr ng i cho vi c s d ng và l u chuy n
n c, làm gi m ch t l ng n c sinh ho t và s n xu t, gây tr ng i cho vi c
nuôi tr ng th y s n.
Ch t r n trong n c phân thành hai lo i (theo kích th c h t):
- Ch t r n qua l c có
ng kính h t nh h n 10-6m (1µm), trong ó có
ch t r n d ng keo có kích th c h t t 10-6 n 10-9m và ch t r n hòa tan (các
ion và phân t hòa tan
- Ch t r n không qua l c có ng kính trên 10-6 m (1µm) , các h t là xác
rong t o, vi sinh v t có kích th c t 10-5 - 10-6 m d ng l l ng, các s n cát
nh có kích th c trên 10-5 có th l ng c n.
T ng ch t r n (TS) : là tính ch t v t lý c tr ng quan tr ng c a n c
th i, bao g m ch t r n n i, ch t r n l l ng (hay huy n phù), ch t r n keo và
ch t r n hoà tan.
c xác nh là ph n coi l i sau khi cho bay h i m u n c
th i trên b p cách thu , ti p t c s y khô nhi t
103oC cho t i khi kh i
l ng không i. n v tính là mg/l (ho c g/l).
Ch t r n l l ng d ng huy n phù (SS): Hàm l ng các ch t huy n
phù (SS) là tr ng l ng khô c a ch t r n còn l i trên gi y l c s i th y tinh,
khi l c m t lít n c m u qua ph u l c r i s y khô 103 - 1050C t i khi tr ng
l ng không i. n v tính là mg/l ho c g/l.
Ch t r n hòa tan (DS): Hàm l ng ch t r n hòa tan chính là hi u s
c a t ng ch t r n v i huy n phù: DS = TS - SS.
Ch t r n bay h i (VS): Hàm l ng ch t r n bay h i là tr ng l ng
m t i khi nung m t l ng ch t r n huy n phù SS 5500C trong kho ng th i
gian xác nh. Th i gian này tùy thu c vào lo i m u n c (n c c ng, n c
th i hay bùn). n v tính mg/l ho c % SS hay TS.
Hàm l ng ch t r n bay h i trong n c th ng bi u th cho CHC có
trong n c.
Ch t r n có th l ng: là s ml ph n ch t r n c a 1 lít n c ã l ng
xu ng áy ph u sau m t kho ng th i gian (th ng là 1 gi ).
n v tính là
mg/l[16][15]
2.1.2.4.
c ng :
c ng c n c: là s có m t c a các mu i Ca và Mg trong n c quá
m c tiêu chu n cho phép.
N c t nhiên th ng
c phân thành n c c ng và n c m m.
c ng c a n c th ng không
c coi là ô nhi m vì không gây h i cho ng i
và có nhi u bi n pháp x lý trong gia ình b o m v ch t l ng n c
ph c v cho cu c s ng n i dân. Nh ng
c ng l i gây nh h ng l n i
v i công ngh , nh c n lò h i, các thi t b có gia nhi t n c… Trong n c
th i không c n quan tâm n th ng s này.[15]
2.1.2.5. Màu :
Màu s c c a n c gây ra b i lá cây, g , th c v t s ng ho c ã phân h y
d i n c, t các ch t bào mòn có ngu n g c t
t á, t n c th i sinh
ho t, công nghi p. màu s c c a n c có th là k t qu t s hi n di n c a các
ion có tính kim khí nh s t, mangan.
N c có th có
màu, c bi t là n c th i th ng có màu nâu en
ho c
nâu, nghuyên nhân là do:
- Các ch t h u c trog xác ng, th c v t phân rã t o thành.
- N c có s t và mangan d ng keo ho c hòa tan.
- N c có ch t th i công nghi p ( crom, tannin, lighin).
Màu c n c
c phân thành hai d ng: màu th c v t do các ch t hòa
tan ho c d ng keo, màu bi u ki n là màu c a các ch t l l ng trong n c t o
nên. Trong th c t ng i ta xác nh màu th c c a n c, nghiã là sau khi lo i
b các ch t không tan. Có nhi u ph ng pháp xác nh màu c a n c , nh ng
th ng dùng
ây là ph ng pháp so m u v i các dung d ch chu n là
clorophantinat coban.
2.1.2.6. S t
S t là nguyên t vi l ng c n thi t cho c th con ng i c u t o h ng c u.
Vì th s t v i hàm l ng 0,3mg/l là m c n nh cho phép i v i n c sinh
ho t. V t qua gi i h n trên, s t có th gây nên nh ng nh h ng không t t.
S t có mùi tanh c tr ng, khi ti p xúc v i khí tr i k t t a Fe (III)
hydrat hình thành làm n c tr nên có màu
g ch t o n t ng không t t
cho ng
C
nghi p
K
l
i s d ng.
ng v i lý do trên, n c có s t không th dùng cho m t s ngành công
òi h i ch t l ng cao nh t , d t, th c ph m, d c ph m,…
t t a s t l ng ng thu h p d n ti t ki m h u d ng c a ng d n m ng
i phân ph i n
c.
2.1.2.7. Oxy hòa tan (DO)
Gi i h n l ng hòa tan (dissolved oxygen) trong n c thiên nhiên và
n c th i tùy thu c vào i u ki n hóa lý và ho t ng sinh h c c a các lo i vi
sinh v t. Vi c xác nh hàm l ng oxy hòa tan là ph ng ti n ki m soát s ô
nhi m do m i ho t ng c a con ng i và ki m tra h u qu c a vi c x lý
n c th i.
M t trong nh ng ch tiêu quan tr ng nh t c a n c th i là hàm l ng
oxy hoà tan vì oxy không th thi u
c i v i t t c các c th s ng trên
c n c ng nh d i n c. Oxy duy trì quá trình trao i ch t, sinh ra n ng
l ng cho s sinh tr ng, sinh s n và tái s n xu t.
Oxy là lo i khí khó hoà tan và không tác d ng v i n c v m t hoá h c.
hoà tan c a oxy ph thu c vào các y u t nh áp su t, nhi t
và các c
tính khác c a n c (thành ph n hoá h c, vi sinh, thu sinh s ng trong n c...).
Khi th i các ch t th i s d ng oxy vào các ngu n n c, quá trình oxy
hoá s làm gi m n ng
oxy hoà tan vào các ngu n n c này, th m chí có
th e do s s ng c a các loài cá, c ng nh các loài s ng d i n c.
Vi c xác nh thông s v hàm l ng oxy hoà tan có ý ngh a quan
tr ng trong vi c duy trì i u ki n hi u khí c a n c t nhiên và quá trình phân
hu hi u khí trong quá trình XLNT. M t khác, hàm l ng oxy hoà tan còn là
c s c a phép phân tích xác nh nhu c u oxy sinh hoá.[15]
2.1.2.8. Ch s BOD ( Nhu c u oxi sinh hóa – Biochemical Oxigen Demand) :
Nhu c u oxy sinh hóa (BOD)
c xác nh d a trên kinh nghi m phân
tích ã
c ti n hành t i nhi u phòng thí nghi p chu n, trong vi c tìm s liên
h gi a nhu c u oxy i v i ho t ng sinh h c hi u khí trong n c th i ho c
dòng ch y b ô nhi m.
Nhu c u oxy sinh hoá là ch tiêu thông d ng nh t
xác nh m c
ô
nhi m c a n c th i ô th và ch t th i h u c c a công nghi p và là thông s
c b n
ánh giá m c
ô nhi m c a ngu n n c. Th ng vi t t t là BOD,
là l ng oxy c n thi t
oxy hóa các ch t h u c có trong n c b ng visinh
v t (ch y u là vi khu n, ho i sinh, hi u khí). Quá trình này
c g i là quá
trình oxy hóa sinh h c.
Qúa trình này
c tóm t t nh sau:
CHC + O2
CO2 + H2O
Vi sinh v t
T bào m i (t ng sinh kh i)
BOD
c tính b ng miligam ho c b ng gam, dùng oxy hoá các ch t
h u c nh vi khu n hi u khí
i u ki n 2000C, n v tính là mg/l. Ph ng
trình t ng quát c a ph n ng:
Ch t h u c + O2 Vi khu n CO2 + H2O + t bào m i + s n ph m c nh.
Quá trình này òi h i thòi gian dài ngày, vì ph i ph thu c vào b n ch t
c a ch t h u c , vào các ch ng lo i vi sinh v t, nhi t
ngu n n c, c ng
nh m t s ch t có c tính x y ra trong n c. Bình th ng 70% nhu c u oxy
c s d ng trong 5 ngày u, 20% trong 5 ngày ti p theo, 99% ngày th
20 và 100% ngày th 21.
Xác nh BOD
c s d ng r ng rãi trong môi tr ng:
- Xác nh g n úng l ng oxy c n thi t
n nh sinh h c các ch t
h u c có trong n c th i
- Làm c s tính toán thi t b x lý.
- Xác nh hi u xu t x lý c a m t quá trình.
- ánh giá ch t l ng n c th i sau x lý
c phép x vào ngu n n c.
Trong th c t , ng i ta không th xác nh ng oxy c n thi t phân h y hoàn
oàn ch t h u c , vì nh th t n quá nhi u th i gian mà ch xác nh
c l ng
oxy c n thi t trong 5 ngày u nh t
2000C. kí hi u là BOD5.[29]
Trong n c th i th ng có hàm L ng ch t h u c khá cao, và l ng
oxy hòa tan không
áp ng cho 5 ngày 200C.
xác nh BOD5, th ng
dùng ph ng pháp pha loãng m u n c, b ng cách b sung vào n c m t s
ch t khoáng và làm bão hòa oxy hòa tan.[16]
2.1.2.9. Ch s COD ( Nhu c u oxi hóa h c – Chemical Oxigen Demand) :
Nhu c u oxy hóa h c (COD) là l ng oxy t ng
ng c a các c u trúc
h u c trong m u n c b oxy hóa b i tác nhân hóa h c có tính oxy hóa
m nh. ây là m t ph ng pháp xác nh v a nhanh chóng v a quan tr ng
kh o sát các thông s c a dòng n c và n c th i công nghi p, c bi t trong
các công trình x lý n c th i. Ph ng pháp này không c n ch t xúc tác
nh ng nh c i m là không có tính bao quát i v i các h p ch t h u c (thí
d axit axetic) mà trên ph ng di n sinh h c th c s có ích cho nhi u lo i vi
sinh trong n
c. Trong khi ó nó l i có kh n ng oxy hóa vài lo i ch t h u c
khác nhau nh celluloz mà nh ng ch t này không góp ph n làm thay i
l ng oxy trong dòng n c nh n th i i m hi n t i.
Ch s COD là l ng oxy c n thi t oxy hoá các h p ch t hoá h c trong
n c bao g m c vô c và h u c . Nh v y, COD là l ng oxy c n oxy hoá
toàn b các ch t hoá h c trong n c, trong khi ó BOD là l ng oxy c n thi t
oxy hoá m t ph n các h p ch t h u c d phân hu b i vi sinh v t.
Ch s này
c dùng r ng rãi
c tr ng cho hàm l ng CHC c a
n c th i và s ô nhi m, mà còn là l ng oxi c n thi t cho quá trình oxy hóa
toàn b các CHC trong m u n c thành CO2 và H2O.
xác nh COD ng i ta dùng m t s ch t oxi hóa m nh trong môi
tr ng axit. Ch t ôxi hóa hay
c dùng là Kalibicromat (K2Cr2O7).
Ch t h u c + K2Cr2O7 + H+
CO2 + Fe3+ + H2O
Xúc tác, AgSO4, to
L ng bicromat d
c chu n
b ng dung d ch mu i Mohr
Fe(NH4)(SO4)2 v i ch t ch th là Feroin.
Cr2O7 + Fe2+ + H+
Cr3+ + Fe3+ + H2O
Ch th chuy n t màu xanh lam xang màu
nh t.
2.1.3. Các ch tiêu vi sinh
2.1.3.1. Fecal coliform (Coliform phân)
Nhóm vi sinh v t Coliform
c dùng r ng rãi làm ch th c a vi c ô
nhi m phân, c tr ng b i kh n ng lên men lactose trong môi tr ng c y
35 – 370 C v i s t o thành axit aldehyd và khí trong vòng 48h.
2.1.3.2. Escherichia Coli (E.Coli)
Escherichia Coli, th ng
c g i là E.Coli hay tr c khu n i tràng,
th ng s ng trong ru t ng i và m t s
ng v t. E.Coli c hi u cho ngu n
g c phân, luôn hi n di n trong phân c a ng i và ng v t, chim v i s l ng
l n. S có m t c a E.Coli v t quá gi i h n cho phép ã ch ng t s ô nhi m
v ch tiêu này. ây
c xem là ch tiêu ph n ánh kh n ng t n t i c a các vi
sinh v t gây b nh trong
ng ru t nh tiêu ch y, l … [15]
2.2. C s pháp lí
- Lu t B o v môi tr ng n m 2005
c Qu c h i n c C ng hoà xã
h i ch ngh a Vi t Nam khoá XI, k h p th 8 thông qua ngày 29/11/2005 và
có hi u l c thi hành t ngày 01/07/2006.
- Lu t Tài nguyên n c s : 17/2012/QH13
c Qu c h i n c C ng
hoà xã h i ch ngh a Vi t Nam khoá XIII, k h p th 3 thông qua ngày
26/12/2012 và có hi u l c thi hành t ngày 01/01/2013.
- Ngh nh s 117/2007/N - CP ngày 11/07/2007 c a Chính Ph v
s n xu t, cung c p và tiêu th n c s ch.
- Quy t nh s 09/2005/Q - BYT ngày 11/03/2005 c a B tr ng Y
t v vi c ban hành tiêu chu n ngành: Tiêu chu n v sinh n c s ch.
- Quy t nh s 22/2006/Q - BTNMT ngày 18/12/2006 c a B Tài
nguyên và môi tr ng v b t bu c áp d ng TCVN v môi tr ng.
- Thông t 08/2009/TT-BTNMT ngày 15/7/2009 c a B TN&MT Quy
nh qu n lý và BVMT khu kinh t , khu công ngh cao, khu công nghi p và
c m công nghi p
- Thông t 48-2011/TT-BTNMT s a
i b sung Thông t
08/2009/TT-BTNMT
- Ngày 17 tháng 06 n m 2009, B Y t ã ra Thông t s 04/2009/TTBYT ban hành “Quy chu n k thu t qu c gia v ch t l ng n c n u ng” ký
hi u là QCVN 01:2009/BYT. Quy chu n k thu t này quy nh m c gi i h n
các ch tiêu ch t l ng i v i n c dùng
n u ng, n c dùng cho các c
s ch bi n th c ph m
- Ch th s 02/2004/CT - BTNMT ngày 02/06/2004 c a B tr ng B
Tài nguyên và môi tr ng v vi c t ng c ng công tác qu n lý Tài nguyên
n c d i t.
- QCVN 01:2009/BYT - Quy chu n k thu t Qu c gia v ch t l ng
n c n u ng.
- QCVN 02:2009/BYT - Quy chu n k thu t Qu c gia v ch t l ng
n c sinh ho t.
Các v n b n trên cùng v i các v n b n v lu t qu c t
c nhà n c
Vi t Nam phê duy t là c s quan tr ng
th c hi n công tác qu n lý Nhà
N c v b o v môi tr ng.
2.3. C s th c ti n
2.3.1. C s khoa h c công ngh
Qu n lý môi tr ng là t ng h p các bi n pháp, lu t pháp chính sách
kinh t , k thu t, xã h i thích h p nh m b o v môi tr ng s ng và phát tri n
b n v ng kinh t - xã h i c a qu c gia. Các nguyên t c qu n lý môi tr ng,
các công c th c hi n vi c giám sát ch t l ng môi tr ng, các ph ng pháp
x lý môi tr ng b ô nhi m
c xây d ng trên c s hình thành và phát
tri n c a các nghành khoa h c môi tr ng.
Nh s quan tâm c a các nhà khoa h c trên th gi i ã a ra nhi u tài
li u nghiên c u v môi tr ng
c t ng k t và biên so n.
Nh k thu t khoa h c công ngh môi tr ng các v n
ô nhi m do
ho t ng s n xu t c a con ng i ang
c nghiên c u x lý và ng n ng a
phòng tránh. Các k thu t phân tích, o c, giám sát ch t l ng môi tr ng
nh k thu t vi n thám, tin h c
c phát tri n nhi u n c trên th gi i
Vì v y qu n lý môi tr ng là c u n i gi a khoa h c môi tr ng v i h th ng
t nhiên - con ng i - xã h i ã
c phát tri n trên n n phát tri n b n v ng.[4]
2.3.2. C s kinh t
Qu n lý môi tr ng
c hình thành trong b i c nh n n kinh t th
tr ng và th c hi n i u ti t xã h i thông qua các công c kinh t .
Trong n n kinh t th tr ng ho t ng và s n xu t c a c i v t ch t di n
ra d i s c ép c a s trao i hàng hóa theo giá tr . Lo i hàng hóa nào có ch t
l ng t t và giá thành r s
c tiêu th nhanh. Trong khi ó lo i hàng hòa
nào kém ch t l ng có giá thành t s không có ch
ng. Vì th , chúng ta
có th dùng các ph ng pháp và công c kinh t
ánh giá và nh h ng
ho t ng phát tri n s n xu t có l i cho công tác b o v môi tr ng.
Các công c kinh t r t a d ng g m thu , phí và l phí, h th ng t
c c-hoàn tr (k qu hoàn tr ), côta ô nhi m, nhãn sinh thái, h th ng tiêu
chu n ISO.[10]
2.4. Các tiêu chu n so sánh
ánh giá chính xác ch t l ng n c, tùy theo t ng m c ích s
d ng lo i n c mà có nh ng tiêu chu n, quy chu n khác nhau. C th trong
khóa lu n s d ng các quy chu n, tiêu chu n sau
ánh giá ch t l ng n c:
- QCVN 40:2011/BTNMT Quy chu n k thu t qu c gia v n c th i
công nghi p.
- QCVN 08:2008/BTNMT : Quy chu n k thu t qu c gia v ch t l ng
n cm t
- QCVN 09:2008/BTNMT : Quy chu n k thu t qu c gia v ch t l ng
n c ng m
- TCVN 5942:1995 Tiêu chu n Vi t Nam v ch t l ng n c - tiêu
chu n ch t l ng n c m t
- TCVN 5944: 1995: Ch t l ng n c ng m.
-TCVN 6492:2011 Tiêu chu n qu c gia v ch t l ng n c - Xác nh pH
- TCVN 6001: 1995: Ch t l ng n c. Xác nh nhu c u oxy sinh hóa
- TCVN 6491-1999 : Ch t l ng n c - Xác nh nhu c u oxy hoá h c
- TCVN 6625-2000: Ch t l ng n c- Xác nh ch t r n l l ng b ng
cách l c qua cái l c s i thu tinh.
- TCVN 5945:2005 : N c th i công nghi p - Tiêu chu n th i
- TCVN 5993 : 1995: Ch t l ng n c - l y m u, h ng d n b o qu n
và x lý m u.
2.5. Tình hình nghiên c u trong n c và ngoài n c
2.5.1. Tình hình nghiên c u trên th gi i:
Trên th gi i t ng l ng n c c tính kho ng 332 t d m kh i. Trong
ó n c i d ng chi m 94,4% còn l i kho ng 2% t n t i d ng b ng tuy t
các c c và 0,6% các b ch a khác. Trên 80% l ng b ng t n t i Nam c c
và ch có h n 10% B c c c, ph n còn l i là các nh núi ho c sông b ng.
L ng n c ng t chúng ta có th s d ng các sông, su i, h n c ng m ch
kho ng 2 tri u d m kh i (0,6% t ng l ng n c) trong ó n c m t ch có
36.000km3 còn l i là n c ng m. Tuy nhiên, vi c khai thác ngu n n c ng m
s d ng hi n nay g p r t nhi u khó kh n và t n kém. Do v y ngu n n c
m t óng vai trò r t quan tr ng.[14]
S bi n i khí h u d n n s suy gi m tài nguyên n c làm ô nhi m
ch t h u c trên th gi i có kho ng 10% s dòng sông b ô nhi m h u c rõ
r t. Ô nhi m dinh d ng kho ng 10% s con sông trên th gi i có n ng
nitrat r t cao. Ô nhi m do kim lo i n ng, do các ch t h u c t ng h p, do vi
sinh v t gây b nh, vi c ô nhi m ngu n n c gây ra hi u qu r t nghiêm tr ng,
Vì v y h u h t các n c ã có các gi i pháp. [13]
N c Anh là n c u tiên c p n v n qu n lý các l u v c n c
ch ng ô nhi m. Hi n nay h u nh t t c các n c phát tri n u coi công tác
qu n lý t t các v c n c ch ng ô nhi m là c n thi t. Các lu t l quy nh v
v sinh môi tr ng ch ng ô nhi m cho các l u v c n c ã ra i quy mô
qu c gia, quy mô vùng và toàn th gi i.
Nhân lo i ang i m t v i “ kh ng ho ng n c toàn c u”. Theo báo
cáo c a t ch c khí t ng Th gi i (WMO, 1998), hi n nay tr n th gi i có
kho ng 500 tri u ng i 29 qu c gia không có
n c s d ng, và d báo
n n m 2025 s có kho ng 2/3 dân s trên Th gi i có th b nh h ng do
s suy gi m ngu n n c, trong ó 1/2 t ng i b thi u n c nghiêm tr ng
(t p chí BVMT, 2007).
Theo c tính c a qu Nhi
ng Liên H p Qu c (UNICEF) t i khu
v c ông và Nam Á cho th y ch t l ng khu v c này ngày càng tr thành
m i e d a i v i tr em. Tình tr ng ô nhi m asen (th ch tín) và flo trong
n c ang e d a nghiêm tr ng tình tr ng s c kh e c a c a 50 tri u ng i
dân trong khu v c.
T i di n àn c a tr em Th Gi i t ch c t i Mehico 21/3 UNICEF cho
bi t 400 tri u tr em trên Th Gi i ang ph i v t l n v i s s ng vì không có
n
c s ch.
C n c vào ch t l ng n c ngu n c a các v c n c t nhiên có th
xác nh các TCCP th i vào ngu n n c này. Khi nói n ch t l ng n c,
n c dùng vào các m c ích khác nhau, ng i ta th ng dùng thu t ng . Ch
tiêu ch t l ng n c. Các ch tiêu nh v y
c nghiên c u cho t ng vùng,
t ng m c ích s d ng và
c tiêu chu n hóa thành tiêu chu n ch t l ng
môi tr ng n c. Nhìn chung ng
n môi tr ng nh sau [14]
i ta xây d ng các lo i tiêu chu n liên quan
Tiêu chu n ch t l ng n c ng m dùng cho các m c ích nh c p n c
sinh ho t dân c
ô th , nông thôn, cho t ng l nh v c ho t ng s n xu t
nông nghi p hay công nghi p riêng bi t, ngu n n c dùng
vui ch i - gi i
trí - th d c th thao, nuôi tr ng th y s n…
Tiêu chu n ch t l ng n c c p tr c ti p (sau khi x lý n c ngu n)
cho t ng i t ng trên nh c p n c cho n u ng, sinh ho t, công nghi p,
th c ph m, c p n c cho công nghi p d t, t y nhu m…
Tiêu chu n ch t l ng n c c a các dòng th i cho phép x vào các
m c n c t nhiên nh sông, h , bi n…
Trên c s ó n c là v n s ng còn c a nhân lo i. Ngu n n c b ô
nhi m vô cùng nghiêm tr ng trên th gi i t các h i ngh ã a ra nh ng
biên pháp nh ng v n còn nhi u nh h ng vì v y c n hành ng
có môi
tr ng xanh, s ch, p b o v nhân lo i con ng i.[13]
2.5.2. Tình hình nghiên c u trong n c
Tài nguyên n c m t
Trên lãnh th Vi t Nam có 2360 sông dài trên 10 km có dòng ch y
th ng xuyên. 9 h th ng sông có di n tích l u v c trên 1000 km2 ó là: Mê
Kông, H ng, c , Mã,
ng Nai, Ba, B ng Giang, K Cùng và V Gia-Thu
B n. Sông ngòi Vi t Nam có th chia làm 3 nhóm.
B ng 2.1 Tr l ng n c m t các sông n m 2012
T ng l ng n c
Di n tích l u v c (km2)
(km3/n m)
Nhóm sông
Trong
Ngoài
Toàn Trong Ngoài
Toàn b
n c
n c
b
n c
n c
Nhóm 1. Th ng 45.705
43.725
1.980
38,75 37,17 1,68
ngu n n m trong
lãnh th
Nhóm 2. Trung và 1.060.400 199.230
861.170 761,90 189,62 524,28
h l u n m trong
lãnh th
Nhóm 3. Các sông 55.602
55.602
66,50 66,50
n m trong lãnh th
T ng c ng
298.557
822,15 293,29 535,96
C n c
330.000
853,80 317,90 535,96
(Ngu n: báo cáo hi n tr ng môi tr ng b NN và PTNT)