Nghiên cứu lựa chọn cây Trám đen ưu việt phục vụ cho công tác nhân giống và cải tạo vườn tạp bằng cây ghép tại xã Hà Châu, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
TR
NG
I H C NÔNG LÂM
---------------------

LÂM V N SÁNG

NGHIÊN C U L A CH N CÂY TRÁM EN

U VI T PH C V

CHO CÔNG TÁC NHÂN GI NG vÀ C I T O V

N T P B NG CÂY

GHÉP T I XÃ HÀ CHÂU, HUY N PHÚ BÌNH, T NH THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI P

H

ào t o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

: Qu n lý tài nguyên r ng

Khoa

: Lâm nghi p

Khóa

: 2011 - 2015

Thái Nguyên - 2015


I H C THÁI NGUYÊN
TR
NG
I H C NÔNG LÂM
---------------------

LÂM V N SÁNG

NGHIÊN C U L A CH N CÂY TRÁM EN
CHO CÔNG TÁC NHÂN GI NG

vÀ C

IT OV

U VI T PH C V
N T P B NG CÂY

GHÉP T I XÃ HÀ CHÂU, HUY N PHÚ BÌNH, T NH THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI P
H

ào t o

Chuyên ngành
Khoa
L p
Khóa
Gi ng viên h ng d n
Khoa Lâm nghi p - Tr

IH C

: Chính quy
: Qu n lý tài nguyên r ng
: Lâm nghi p
: K43 - QLTNR N02
: 2011 - 2015
: ThS. Nguy n Th Thu Hoàn
ng i h c Nông Lâm

Thái Nguyên - 2015


i
L I CAM

Tôi xin cam oan ây là

OAN

tài nghiên c u c a riêng tôi, nh ng s li u và k t

qu trong khóa lu n t t nghi p này là hoàn toàn trung th c, ch a h

c s d ng

b o v m t h c v nào.
M i s giúp

cho vi c hoàn thành lu n v n

tin, tài li u trình bày trong lu n v n này ã

u ã

c c m n. Các thông

c ch rõ ngu n g c.

Thái nguyên, ngày 20 tháng 5 n m 2015

Xác nh n c a GVHD

Ng

i vi t cam oan

ng ý cho b o v k t qu
tr

ch i

ng khoa h c

Lâm V n Sáng

XÁC NH N C A GIÁO VIÊN CH M PH N BI N
Giáo viên ch m ph n bi n xác nh n sinh viên
ã s a ch a sai sót sau khi h i

ng ch m yêu c u!

(Ký và ghi rõ h tên)


ii
L IC M

N

Th c t p có vai trò r t quan tr ng
hi n m t khóa h c.

ây là th i gian

i v i m i sinh viên sau khi th c

sinh viên làm quen c xát v i nh ng

công vi c th c t mà sau này mình ra tr

ng s ti p xúc,

sinh viên h th ng l i nh ng ki n th c ã h c
nghiên c u lám

ng th i giúp cho

áp d ng vào quá trình

tài, giúp nâng cao phát huy kh n ng tri th c sáng t o c a

b n thân nh m ph c v t t h n cho công vi c.
Xu t phát t nguy n v ng c a b n thân,
và khao Lâm Nghi p, em
th c hi n

c s nh t trí c a nhà tr

ng

c v xã Hà Châu - Phú Bình - Thái Nguyên

tài: “Nghiên c u l a ch n cây Trám en u vi t ph c v cho

công tác nhân gi ng và c i t o v

n t p b ng cây ghép t i xã Hà Châu,

huy n Phú Bình, t nh Thái Nguyên”.
Qua th i gian ti n hành i u tra, kh o sát, ánh giá th c t em ã hoàn
thành khóa lu n t t nghi p.
n sâu s c t i cô giáo h

t

ng d n: ThS. Nguy n Th Thu Hoàn, cùng toàn th

các th y cô giáo trong khoa, s giúp
h nông dân trên
chuyên

c k t qu này em xin bày t lòng bi t

c a chính quy n xã Hà Châu và các

a bàn xã ã t o i u ki n thu n l i nh t

t t nghi p trong th i gian nhà tr

ng quy

em hoàn thành

nh.

Do th i gian có h n, ki n th c và kinh nghi m còn h n ch nên chuyên
kho tránh kh i nh ng thi u sót. Em nh n
sung quý báu c a các th y cô

c nh ng ý ki n óng góp b

tài c a em

c hoàn thi n h n và

y

h n.
Em xin chân thành c m n!
Thái Nguyên, tháng 6 n m 2015
Sinh viên

Lâm V n Sáng


iii
DANH M C CÁC B NG
Trang
B ng 2.1.

K ho ch s d ng

t theo t ng n m (theo quy ho ch) ............ 20

B ng 4.1.

Ngu n g c gi ng và k thu t tr ng Trám t i xã Hà Châu ......... 30

B ng 4.2.

K t qu

B ng 4.3.

Mô t k t qu

i u tra v th i gian ra hoa và ch t l
ánh giá ch tiêu ch t l

ng qu .............. 32

ng qu

(qu

t tiêu

chu n thu ho ch)......................................................................... 33
B ng 4.4.

Th c tr ng phát tri n cây Trám en trong c c u cây tr ng xã.......34

B ng 4.5.

i u tra sinh cây Trám en t i tai h gia ình xã Hà Châu và

các vùng lân c n ......................................................................... 36

B ng 4.6.
B ng 4.7.

ánh giá các nhân t

nh h

ng và nhu c u phát tri n ............. 39

K t qu theo dõi và ánh giá 1 s ch tiêu t ng tr

ng cây b

sung ............................................................................................. 40
B ng 4.8.

K t qu theo dõi ánh giá ch tiêu sinh tr

ng cây Trám ghép

t i g c ......................................................................................... 42


iv
M CL C
U.......................................................................................... 1

PH N 1: M

1.1. Tính c p thi t c a

tài ............................................................................. 1

1.2. M c ích nghiên c u .................................................................................. 3
1.3. M c tiêu nghiên c u................................................................................... 3
1.4. Ý ngh a c a

tài ....................................................................................... 3

PH N 2: T NG QUAN NGHIÊN C U ...................................................... 5
2.3.1. Tình hình nghiên c u trên th gi i....................................................... 9
2.3.2. Tình hình nghiên c u trong n

c.......................................................... 12

2.4. i u ki n t nhiên, tài nguyên nhân l c .................................................. 18
2.4.1.

c i m t nhiên: ................................................................................ 18

2.4.2. Di n tích t nhiên .................................................................................. 19
2.4.3.

c i m

a hình khí h u. ................................................................... 19

2.5. Tài nguyên ............................................................................................... 19

2.5.1.

t ai ................................................................................................... 19

2.5.2. M t n

c ............................................................................................... 20

2.5.3. Khoáng s n ............................................................................................ 21
2.5.4. ánh giá s b v ti m n ng phái tri n tài nguyên

t, n

cv is n

xuât nông nghi p, công nghi p và ph c v dân sinh. ..................................... 21
2.5.5. ánh giá l i th phát tri n d a trên ti m n ng, th m nh v tài nguyên
c a xã............................................................................................................... 21
2.6. Nhân l c ................................................................................................... 22
2.7. V kinh t - xã h i .................................................................................... 22
2.7.1. Giao thông ............................................................................................. 22
2.7.2. Th y l i ................................................................................................. 23
2.7.3 i n ........................................................................................................ 24
2.7.4 Tr

ng h c ............................................................................................. 24

2.7.5 Ch nông thôn ........................................................................................ 24
2.8. V v n hóa – xã h i – môi tr

ng............................................................ 25


v
2.8.1. Giáo d c ................................................................................................ 25
2.8.2. Y t ........................................................................................................ 25
2.8.3. V n hóa ................................................................................................. 25
2.9. H th ng t ch c chính tr xã h i ............................................................. 25
2.10. An ninh, tr t t

xã h i ........................................................................... 26

2.11. ánh giá chung ...................................................................................... 26
PH N 3:

IT

NG PH M VI, N I DUNG VÀ PH

NG PHÁP

NGHIÊN C U................................................................................................ 27
3.1.

it

ng và ph m vi nghiên c u............................................................ 27

3.2.

a i m và th i gian ti n hành ............................................................... 27

3.3. N i dung nghiên c u................................................................................ 27
3.4 Ph

ng pháp nghiên c u........................................................................... 27

3.4.1. Ph

ng pháp k th a s li u ................................................................. 27

3.4.2. Ph

ng pháp i u tra ph ng v n .......................................................... 27

3.4.3. Ph

ng pháp i u tra th c

a .............................................................. 28

3.4.4. Th nghi m c i t o Trám h t t i h gia ình ....................................... 28
PH N 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N .......................... 29
4.1 ánh giá th c tr ng công tác tr ng Trám t i xã Hà Châu ........................ 29
4.2. Kh o sát l a ch n cây Trám en t t nh t t i xã Hà Châu........................ 30
4.3 i u tra sinh tr

ng cây Trám en t i khu v c nghiên c u. .................... 35

4.4 ánh giá các y u t

4.5 C i t o v
4.6.

nh h

ng và nhu c u phát tri n .............................. 38

n t p và ghép t i g c Trám h t t i v

n h ............................ 39

xu t m t s gi i pháp v k thu t tr ng ch m sóc, cách phòng tr sâu

b nh và thu ho ch ch bi n cho cây Trám en ............................................... 43
PH N 5: K T LU N VÀ KI N NGH ..................................................... 45
5.1. K t lu n .................................................................................................... 45
5.2 Ki n ngh ................................................................................................... 46
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 47


1

PH N 1
M
1.1. Tính c p thi t c a
R ng v n

U

tài

c xem là "lá ph i" c a trái

trong vi c duy trì cân b ng sinh thái và s

t, có vai trò r t quan tr ng

a d ng sinh h c trên hành tinh

chúng ta. B i v y, b o v r ng và ngu n tài nguyên r ng luôn tr thành m t
m t yêu c u, nhi m v không th trì hoãn
gi i trong ó có Vi t Nam.

i v i t t c các qu c gia trên th

ó là m t thách th c vô cùng to l n òi h i m i

cá nhân, t ch c thu c các c p trong m t qu c gia và trên th gi i nh n th c
c vai trò và nhi m v c a mình trong công tác ph c h i và phát tri n r ng.
R ng là m t h sinh thái mà qu n xã cây r ng gi vai trò ch
trong m i quan h t

ng tác gi a sinh v t v i môi tr

o

ng. R ng là h i th

c a s s ng, là m t ngu n tài nguyên vô cùng quý giá, nó gi m t vai trò
r t quan tr ng trong quá trình phát tri n và sinh t n c a loài ng

còn gi vai trò

c bi t quan tr ng

c p ngu n g , tre, n a,
n

i v i vi c phát tri n kinh t nh : cung

c s n r ng, các lo i

ng, th c v t có giá tr trong

c và xu t kh u, ngoài ra nó còn mang ý ngh a quan tr ng v c nh quan

thiên nhiên và an ninh qu c phòng. R ng b o v
d

i. R ng

ng ti m n ng cho

t, t ng

phì nhiêu, b i

t.

Trong các s n v t thiên nhiên ban t ng cho ng
Trám en m t trong nh ng

c s n n i ti ng c a m nh

i dân Phú Bình thì
t Hà Châu. Trám

en là cây thân m c, có th s ng trên m t tr m n m, ra hoa vào tháng hai,
chín qu vào tháng b y, qu trám hình thoi, khi chín có màu en, cùi trám
màu vàng, h t trám nh n hai
Hà Châu, cây Trám en

u, nhân Trám tr ng ng n. Theo ng

i dân xã

c tr ng b ng h t t i Hà Châu t hàng tr m n m

nay. Trung bình t 7-8 n m cây Trám m i cho qu , t l cây cái ch chi m
kho ng 30%. Trên

ng

t Hà Châu,

nh ng di n tích

t

i,

t soi bãi,


2

cây Trám là cây cho thu nh p cao nh t. Trên di n tích tr ng trám còn có th
tr ng xen

c quýt, nhót, s n và m t s lo i cây tr ng khác.

Cây trám en có tên khác: Bùi, Co mác bây (Tày, Nùng). Tên khoa h c:
Canarium tramdenum Dai & Yakovl. H : Trám (Burseraceae). Trám en là
cây g l n, cao trung bình t 25 - 30 m,

ng kính ngang ng c có th t i

90cm ho c h n.
n
nhi t

c ta, Trám en th

i, lá r ng th

ng m c t nhiên r i rác trong các khu r ng

ng xanh, t các t nh vùng núi phía B c

và Tây Nguyên. Hi n nay trám en ã

n mi n Trung

c gây tr ng khá r ng rãi

các t nh

phía B c và B c Trung b , k c vùng trung du và mi n núi, nh t là tr ng
phân tán trong các v

n r ng, v

Cách ây nhi u n m v tr

n h quanh nhà hay quanh v

n

c, cây trám ã có m t trên

t

c a xã Hà Châu. ó là nh ng cây Trám b n

a m c r i rác

c a các h gia ình v i ch ng lo i phong phú

l y qu .
i,

trong v

n

i

c bi t là cây Trám en. Trám

m c thành khu xen v i các lo i cây t nhiên khác trên

a bàn xã Hà Châu,

huy n Phú Bình. Cây Trám có nhi u công d ng có th dùng làm n n, h
d u th m, keo dán, d

t bãi

ng,

c li u, qu ch a nhi u canxi, vitamin C, s t và các

ch t h u c có tác d ng b t v , phòng ng a t , c m cúm. Nói v hi u qu
c a cây trám, ông

oàn V n Kim cho bi t gia ình ông hi n có g n 20 cây

trám t nhiên và trám ghép, n m 2008, ã cho thu ho ch g n 2 t n qu , tr giá
h n 12 tri u

ng, cao g p nhi u l n so v i cây s n, xoan, b ch àn gi ng c

tr ng trên cùng m t di n tích. Và nhi u h nông dân khác
qu trám làm th c ph m, ng
làm h

i dân còn khai thác nh a

trong xã. Ngoài
bán cho các c s

ng, n n, ch keo dán, s n, d u th m. Ngoài ra ti m n ng

phát tri n

cây Trám trên xã Hà Châu còn r t l n, nhu c u c a nhi u h trong xã còn
mông muôn

c s quan tâm âu t , khoa h c

phát tri n cây Trám.


3

Bên c nh nh ng thu n l i và l i ích kinh t t cây Trám, em l i
ng

i dân t i

a ph

ng còn g p không ít khó kh n v nhi u m t nh , ti p

thu nh ng ti n b khoa h c còn h n ch vào khâu k thu t tr ng Trám, không
có ngu n v n, gi ng t t, k thu t c i t o v
Chính t nh ng v n

nêu trên,

n Trám c a h .
cs

ng ý c a ban giám hi u c a

Ban giám hi u nhà tr

ng, Ban ch nhi m khoa Lâm Nghi p tôi ti n hành

nghiên c u

góp ph n nào gi i quy t các khó kh n “Nghiên c u l a

tài này

ch n cây Trám en u vi t ph c v công tác nhân gi ng và c i t o v

nt p

b ng cây ghép t i xã Hà Châu, huy n Phú Bình, t nh Thái Nguyên”.
1.2. M c ích nghiên c u

- L a ch n

c m t s cây Trám en u vi t, ph c v cho công tác

nhân gi ng.
-C it ov

n t p h gia ình b ng cây ghép.

1.3. M c tiêu nghiên c u
-

i u tra ánh giá và xác

nh t a

và n i phân b cây Trám en có

tính u vi t ph c v cho công tác nhân gi ng.
-C it ov

n t p quy mô h gia ình b ng cách tr ng b sung cây

ghép và ghép t i g c m t s cây Trám h t s n có.
t ov

xu t m t s bi n pháp k thu t trong l a ch n cây m và c i
n t p b ng cây ghép c p h gia ình.

1.4. Ý ngh a c a

tài

- Ý ngh a trong h c t p và nghiên c u khoa h c
S thành công c a

tài này là làm quen v i công tác nghiên c u

khoa h c g n li n v i gi a lý thuy t và th c hành.
cm c

ng th i s

ánh giá

thành công trong vi c l a chon cây m l y cành và k thu t c i

t o b ng cây ghép. M t khác
ánh giá các y u t

nh h

ng

tài là t li u

ti p t c theo dõi, nghiên c u,

n quá trình sinh tr

ng và phát tri n c a cây


4

Trám ghép. T
và c i t o v

ó làm c s khoa h c

a ra quy trình k thu t ch n cây m

n t p.

- Ý ngh a trong th c ti n s n xu t
Nghiên c u ánh giá th c t tình hình sinh tr
t

ó áp d ng nh ng ti n b k thu t

thông tin

n cho ng

i dân.

ng c a cây Trám ghép,

làm tài li u c ng nh truy n

t


5

PH N 2
T NG QUAN NGHIÊN C U
2.1. T ng quan cây Trám en
2.1.1. T ng quan
i t

it

ng nghiên c u

ng nghiên c u là cây Trám

en ghép

thu c chi Trám

(Canarium), h Trám (Bureraceae), b Cam (rutales). Tên chi Canarium có
ngu n g c t ng h Nam Á.
Trám en

c giám

1790 (Loureiro); sau ó

nh tên khoa h c Pimela nigra Lour. t n m

c chuy n tên khoa h c là Canarium nigrum

(Lour.) Engl. (n m 1900) và C. pimela Leench (n m 1805). N m 1985, hai
nhà th c v t Tr n

nh

i và Yakolev ã giám

nh l i tên h p pháp c a

loài trám en là C. tramdenum.
Cây Trám còn có m t s tên g i khác nh :
liu,

Thái Lan g i là Sam chim và có tên th

Anh, Pháp... g i là Ô

ng m i là Ô liu Trung Qu c.

Vi t Nam a s các t nh g i là Cây Trám tr ng, Trám en,
Trám là Càna, ng

Nam B g i

i Kh me g i Trám là Khana. Ti ng tày là Bùi, ti ng

Nùng là Co mác bây [6].
2.1.2.

c i m phân b
Cây Trám m c t nhiên trên th gi i phân b ch y u

18 - 270 v

B c

các n

c nh : Vi t Nam,

Malayxia, Nh t B n, Trung Qu c (Phúc Ki n, Qu ng

n

Châu Á t

, Lào, Mianma,

ông, Qu ng Tây, H i

Nam, ài Loan...).
Phân b trong r ng nguyên sinh và th sinh
B c, nhi u nh t

h u h t các t nh mi n

Qu ng Bình, Ngh An, V nh Phúc, B c Thái….

500m tr xu ng. Th

cao t

ng m c r i rác trong r ng, h n giao v i các loài: Lim

xanh, Xoan ào, Lim x t, Ngát, C ng s a, B a, G i, Vên vên…. nh ng c ng
có khi m c thành lo i hình Trám chi m u th rõ r t, ho c Trám + Vên vên
hay Trám + Lim xanh.


6

Cây a sáng m c nhanh, a
bình, m c nhi u

nh ng n i

t sét pha, t ng

t dày,

d c th p, cá bi t có th s ng

s i. Kh n ng tái sinh h t m nh d

m trung
c c trên

t

i tán r ng có tàn che 0,3-0,4. Ra hoa

tháng 4-5. Qu chín tháng 10-12 [6].
2.1.3.

c i m hình thái
Cây g l n, cao 25-30m,

cao. V màu nâu nh t khi

ng kính t i 90cm. Thân th ng, phân cành

o ra có m màu en. Toàn thân có mùi th m h c.

G nh , m m, màu xám tr ng.
Lá kép lông chim 1 l n l , không có lá kèm. Lá chét hình thuôn trái
xoan, dài 6-12cm, r ng 3-6cm, phi n c ng, giòn, m t trên bóng, m t d
h n,

is m

u và uôi lá h i l ch. Gân bên 8-10 uôi. Cu ng lá chét dài 0,5cm.
Hoa t chùm hình viên thu , th

ng dài h n lá, hoàn toàn nh n. Hoa

màu tr ng vàng nh t, cu ng lá b c d ng v y, cu ng hoa dài 1,5-2cm.
Qu h ch hình tr ng dài, dài 3,5-4,5cm, r ng 2-2,5cm, nhân 3 ô không
u. Khi chín màu tím en. Hình dáng lá cây con thay

lên lá

n, cu i cùng m i sinh lá kép nh cây tr

2.1.4.

c i m sinh thái
Cây Trám phù h p v i h u h t các lo i

nhau, thành ph n c gi i t th t nh
trên 50cm, thoát n
t nhiên Trám th

c và còn tính ch t
ng xu t hi n

i nhi u, t lá x thu

ng thành.
t có ngu n g c á m khác

n sét nh , mùn còn khá, t ng
t r ng.

td y

pH thích h p 4-5. Trong

nh ng n i ven sông su i.

Cây Trám phù h p v i nhi t

trung bình n m 21 - 250, l

ng m a

bình quân n m 1500-2000mm.
Cây Trám là loài cây m c nhanh, a sáng, m c t t khi xen k v i các
loài cây (Hu ay, om óm...). Trong r ng t nhiên th
nh ng trong giai o n 2 n m

t ng trên

u c n ph i che bóng, sau ó hoàn toàn a

sáng, là loài cây ch u nhi t kém, thoát h i n
Cây tr ng 5 - 6 n m b t

ng chi m

c m nh.

u ra hoa, n u tr ng b ng cây ghép thì sau 3

n m có th s ra hoa. Cây ra hoa vào tháng 2- 3, qu chín vào tháng 9-10.


7

2.1.5. Giá tr kinh t

Qu Trám en ã

c dùng làm th c ph m r t lâu

i

Vi t Nam.

Qu trám “ m” là món n quen thu c trong các b a c m c a các gia ình
mi n B c tr

c kia. T qu trám có th ch bi n thành nhi u món n ngon

nh : trám kho cá, trám nh i th t... Qu trám còn

c dùng

làm ô mai

m n, ng t

c nhi u ng

i a thích. Nhân h t trám ch a nhi u d u béo, có

v bùi; có th

n s ng, ép d u ho c làm nhân bánh. Sau 6 n m, n u tr ng trên

t t t s cho thu ho ch. Cây thành th c có th

t 200-300kg qu /cây và cho

thu ho ch trong th i gian kho ng 50 n m.
Qu trám còn
d ch, thanh l c, gi i
d ng thanh nhi t, gi i
cr
n

c dùng làm thu c vì có tác d ng gi i khát, sinh tân
cr

u. Lá có v h i

ng, h i chát, tính mát, có tác

c, tiêu th ng, ch th ng. Vì v y qu trám dùng gi i

u, cá nóc ho c ch a hóc x

ng cá. Dùng qu trám t

c u ng ho c s c u ng. N u dùng ngoài, d ch n

c c a qu ch a da n t n

do khô l nh, l ng a, nh t là l mi ng không há m m ra
b ng cách dùng qu và h t trám

c, ch a sâu r ng

t, tán nh và bôi vào chân r ng. R cây

trám dùng ch a phong th p, au l ng, g i tê li t c
viêm

i giã nát, v t l y

ng. Lá tr c m m o,

ng hô h p trên , viêm ph i, phù th ng, gh l .

Trung Qu c (t nh

Vân Nam) dùng r trám tr

au d dày, b ng l a; lá dùng tr xu t huy t t

cung, ban

ng xu t huy t, ho; v r dùng tr n i th

c; qu tr n i th

ng th

huy t.
Nh a trám en có th dùng th p sáng ho c dùng trong công ngh véc ni
s n. Nh ng nh a trám en th

ng ít và chóng khô

c h n trám tr ng, nên ít

khi khai thác nh a t cây trám en. G trám en nh , m m, màu xám tr ng,
giác lõi không phân bi t, có th dùng làm nhà, óng

, làm g dán l ng, bút

chì, diêm, b t gi y.
Trám là cây a m c ích
tr i r ng và các khu r ng phòng h

c ch n làm cây tr ng trong các v

n r ng,

u ngu n. Là cây tr ng bóng mát, v

n

r ng, nông lâm k t h p, làm giàu r ng và ph c h i r ng t nhiên. N u Trám


8

tr ng làm giàu r ng trong các lo i hình ph c h i r ng ho c trong các v
r ng v i s

l

ng 50 cây/ha sau 8-10 n m có th

n

thu ho ch 20-25kg

qu /cây/n m và 10- 15kg nh a/cây/n m. V i th i giá hi n nay có th cho
t ng thu nh p là 5 - 6,75 tri u

ng/ha/n m.

2.2. C s khoa h c v cây ghép
Ngày nay nhân gi ng vô tính ang r t phát tri n và

c áp d ng nhi u

trong công tác nhân gi ng cây tr ng nông lâm nghi p. Ghép là m t ph
pháp nhân gi ng vô tính,

c th c hi n b ng s k t h p c a m t b ph n c a

c a cây này v i m t b ph n c a cây khác,
sinh tr

ng

t o thành m t t h p ghép cùng

ng và phát tri n nh m t cây th ng nh t. Khi ghép, m t b ph n c a

cây gi ng (m t ghép, cành ghép)

c g n vào g c c a cây khác (g c ghép)

t o nên m t cây m i mà v n gi

c

u. Do s ti p xúc ch t ch gi a t

ng t ng c a g c ghép và cành ghép,

ng th i có s ho t

c tính c a cây l y cành ghép ban

ng và tái sinh c a mô phân sinh t

ng t ng làm cho

g c ghép và cành ghép g n li n v i nhau. Cây ghép s phát tri n thành m t
th th ng nh t.
* Cây ghép th

ng có nh ng u i m sau:

- Kh n ng duy trì gi ng t t: Nh ng cây n qu
th

ng không gi

là nh ng cây

c các

c tr ng t h t

c tính t t c a cây m . Vì nh ng cây tr ng t h t

c nhân gi ng h u tính, khi n hoa, th ph n hay b lai t p.

H t c a nh ng qu b lai t p khi em tr ng s m c thành cây con v i nh ng
c tính khác xa d n cây m , th m trí có nh ng cây b thái hoá gi ng thì còn
cho n ng xu t và ch t l

ng gi m. Ng

trình nhân gi ng vô tính nên gi

c h u h t các

dù sau khi ghép cây g c ghép có nh h
c a cành ghép, tuy nhiên s
duy trì

c

nh h

c tính di truy n n

t o ra t các ph

c l i, cây ghép là k t qu c a quá
ng

c tính c a cây m . M c

n s sinh tr

ng và phát tri n

ng này là không l n nên cành ghép v n
nh. Do v y cây ghép c ng nh cây

ng pháp nhân gi ng vô tính khác, có th duy trì

c
c

c


9

tính di truy n, ti p t c gi

c ph m ch t và tính tr ng u tú c a cây m .

Cây ghép có kh n ng kh ng ch l

ng hoa

c.

- Cây ghép có s c ch ng ch u t t: ây là m t u i m v
ghép và làm cho ph

t tr i c a cây

ng pháp nhân gi ng b ng ghép cành ngày càng ph

bi n. Vì cây ghép t n d ng

c b r c c c a g c ghép mà các ph

nhân gi ng vô tính khác không có

ng pháp

c. Do r c c có u i m là n sâu và

bám tr c. Mà tác d ng c a cây lâm nghi p không ch có ý ngh a v m t kinh
t mà còn có ý ngh a v phòng h . Vì v y, nh ng cây có r c c s ch ng ch u
t t h n tr

c gió bão.

- Cây ghép cho t l cây ra qu cao:

Trám có hi n t

ng cây

không có qu ). Nh ng v i cây Trám ghép s không còn hi n t
cành ghép

c ch n t nh ng cây m

ã ra qu

- Cây ghép mau ra qu v i s n l
các ph

c3v

n

c (cây

ng này, vì

nh tr lên.

ng cao: So v i cây nhân gi ng b ng

ng pháp khác thì cây ghép ra qu nhanh h n, vì cây ghép có th i k

ki n thi t c b n nhanh h n ( ây là th i k t o tán và

nh hình c a cây).

ng th i t i n i ghép có tích lu khá nhi u Cacbon (t l C/N cao), t o i u
ki n thúc

y s ra hoa qu nhanh h n.

- H s nhân gi ng cao: T m t cây m gi ng t t có th l y
cành ghép

c nhi u

t o ra nhi u cây ghép. Trong khi chi t không cho phép l y nhi u

cành trên m t cây, và m t s loài cây không có kh n ng ra r khi ti n hành
chi t. Còn so v i giâm cành thì ghép cành c ng có u i m h n, do m t s
lo i cây không có kh n ng ho c khó ra r khi giâm cành.
2.3. Tình hình nghiên c u trong n

c và n

c ngoài

2.3.1. Tình hình nghiên c u trên th gi i
T lâu trên th gi i, vi c áp d ng các ph

ng pháp nhân gi ng vô tính

cây tr ng nói chung và cây lâm nghi p nói riêng ã và ang
r ng rãi,

c áp d ng

c bi t là nhân gi ng cho các loài cây n qu . ã có nhi u nhà khoa

h c i sâu vào nghiên c u các ph

ng pháp ghép c ng nh th i v ghép, v

trí l y cành ghép thích h p cho nhi u loài cây khác nhau.

i u ó ã góp


10

ph n áng k vào vi c t ng n ng su t gi ng cây tr ng, t o ra ngu n gi ng có
ch t l

ng và

tu i

ng

u.

Có nhi u d n li u cho th y ng

ngàn n m tr

i Trung Qu c ã bi t ghép cây t hàng

c công nguyên Aristote (384 - 322 TCN) ã nói v ghép trong

tác ph m c a mình. Th i k ph c h ng (1350 - 1600) ng
d ng th c ti n c a ghép. Nhi u lo i cây
b ng ph
rãi

c

i ta chú ý

a vào Châu Âu và duy trì

ng pháp ghép. Vào th k th XVI - XVII ghép

n

c Anh trong ngh làm v

t ng tuy ch a rõ b n ch t c a nó.

n ng

c áp d ng r ng

n và ã nh n th y vai trò c a l p t

ng

u th k XVIII, Stephen Hales trong tác

ph m nghiên c u v “Tu n hoàn c a nh a” trong cây ã nh n th y s t n t i
c a ph n gi a cây và vai trò c a nó trong v n chuy n các ch t t r lên trên.
C ng trong kho ng th i gian này, Duhamel ã nghiên c u s hình thành t
h p ghép, s v n chuy n c a nh a qua ch ghép. N m 1821, Thourin ã mô
t 119 ph

ng pháp ghép và nh ng bi n

Vào n m 1840 m t ng

i do ghép cây gây ra [d n theo 19].

i Pháp tên là Marier de Boissdyver

vùng

r ng Phôngtenn blô ã ghép trên 10.000 cây Thông en xu t x Korzica
(Pinus nigra sp. Lariciot) lên g c ghép Thông en non tr nh m nhân r ng
xu t x s giá tr và

s n xu t h t gi ng ph c v tr ng r ng.

Hà Lan nh có gi ng m i và nhân gi ng b ng ph
các lo i g c ghép lùn và n a lùn mà ã t ng

cm t

ng pháp ghép v i
tr ng tr t (4000 -

10000 cây/ha). Cây ghép có u i m là cây s m ra hoa k t qu , tán nh thu n
ti n cho vi c ch m sóc và thu hái, s n l

ng trên m t

n v di n tích t ng lên

n 45%.. (d n theo Tr n Th T c, Hoàng Ng c Thu n, 2000) [19].
Ngh tr ng cam

Brazin và các n

c Nam M m t th i b

iêu

ng

vì s tàn phá có tính h y di t c a b nh vius Tristeza. Sau ó nh ng công trình
nghiên c u v g c ghép ch ng b nh và các t h p m t ghép, g c ghép s ch
b nh virus ã ph c h i l i

cv

n cam trong th i gian ng n (d n theo Tr n

Th T c, Hoàng Ng c Thu n, 2000) [19].


11

N m 1968, Bittez ã nghiên c u và ã
h

ng

a ra k t lu n: G c ghép có nh

n s ra hoa, k t qu c a cây ghép: Cam Valencia ghép trên g c ghép

C. limon và C. auran tifolia cho qu s m h n ghép trên g c ghép là Quýt
Cleopatre. K t qu này ã m ra m t h

ng m i trong vi c rút ng n th i gian

cho thu ho ch qu Cam (d n theo Tr n Nh Ý và CS, 2000) [20].
Các nghiên c u c a giáo s G. V. Trusevic ã ch ra r ng: Các g c
ghép có nh h

ng rõ r t

n kh n ng sinh tr

ng và tu i th c a cành ghép,

các c u hình c a tán cây, th i gian ra hoa c a gi ng (nhanh hay ch m)... (d n
theo Tr n Th T c, Hoàng Ng c Thu n, 2000) [19].
N m 1973, Burgess cho bi t
b ch àn E. grandis ã

t

Coffs Harbou, Oxtraylia; ghép cho cây

c nh ng thành công ban

u (D n theo Nguy n

Hoàng Ngh a, 2001) [14].
Ghép ã tr

thành ph

ng pháp chu n

Geandis) (Muniswani, 1977): Thông th

i v i cây T ch (Tectona

ng có hai mùa ghép trong n m, ó

là mùa Xuân (tháng 3 - 5) và mùa Thu (9 -10), nh ng

cây T ch t l s ng

c a cây ghép vào mùa Xuân cao h n so v i mùa Thu và ch i ghép c ng sinh
tr

ng t t h n. Các n

c nh

n

, Thái Lan... ghép T ch

t t l thành

công t i 98% (Nguy n Hoàng Ngh a, 2001) [14].
Nh ng nghiên c u khác
, M ...

nhi u n

c nh : Trung Qu c, Thái Lan,

u cho th y khi dùng gi ng Xoài

a ph

gi ng Xoài m i tuy n ch n và nh p n i t n i khác

n

ng làm g c ghép cho

n, bao gi c ng có hi u

qu h n (Tr n Nh Ý và cs, 2000) [20].
G c ghép có nh h

ng

n kh n ng ch ng ch u h n, ch u úng, ch u

rét và ch u b nh c a cây ghép. K t qu nghiên c u cho th y: Cam Halim ghép
trên g c Cam s n có kh n ng ch u h n cao h n nhi u so v i khi ghép trên
g c cây Cam Ng t. Cây Na Xiêm ghép trên g c Bình Bát có kh n ng ch u
úng t t (Tr n Nh Ý và CS, 2000) [11].
Ph

ng pháp ghép khác nhau cho t l s ng khác nhau, Banik (1991)

ã nghiên c u v ghép cây T ch

B ng La ét cho th y: Ghép áp cành: T l


12

s ng

t 94,4%. Ghép n i ti p: T l s ng

T l s ng

t 60,7%. Ghép m t (ki u ch T):

t 74,3% (Nguy n Hoàng Ngh a, 2001) [14].

Các nghiên c u liên quan
nhân gi ng b ng ph

n cây Trám ghép ít

ng pháp ghép

s n xu t nông nghi p và

c p

n, song

c coi là m t công ngh tiên ti n trong

c áp d ng ph bi n

qu trên th gi i. Ngoài ra nó còn

c

nh ng n

c tr ng cây n

c s d ng trong ngh cây c nh, cây

công nghi p, cây thu c (Sing R.B.1993). Cây n qu lâu n m, n u s d ng
c t h p m t ghép, g c ghép thích h p ngoài các u i m h n h n so v i
các ph

ng pháp nhân gi ng khác v kh n ng sinh tr

cao, m c

cây con

ng

ng, h s nhân gi ng

u,... Cây ghép còn có kh n ng thích ng v i

i u ki n b t l i nh h n hán, l nh, úng,... M t khác nó làm cho cây lùn i.
Nh ng u i m này

c bi u hi n rõ r t trong s n xu t cây có múi.

2.3.2. Tình hình nghiên c u trong n
2.3.2.1. Nghiên c u liên quan

c

n cây ghép

Vi t Nam, ngay t nh ng n m 60 c a th k tr

tri n c a khoa h c và k thu t ã

t n n móng cho vi c áp d ng k thu t

nhân gi ng vô tính vào nhân gi ng cây tr ng. T
t p oàn cây tr ng v i s l

c nh có s phát

ng l n và ch t l

ó mà ã t o ra

cm t

ng ph m, ch t t t; bao g m c

cây nông nghi p, cây công nghi p và cây lâm nghi p, c th nh ;
T n m 1965 - 1972 t i tr i cam Xuân Mai ã nghiên c u v t p oàn
g c ghép cho cam, quýt (v i 4 gi ng là: Cam Xã

oài, cam Vân D , cam

Naven, cam B H ) ghép trên 16 lo i g c ghép khác nhau. K t qu
c nhi u t h p ghép thích h p
2000) [20].
c a vùng

ã tìm ra

a vào s n xu t (Tr n Nh Ý và cs,

H i H ng có gi ng táo Thi n Phi n là m t

c s n n i ti ng

ng b ng B c B . Trong nhi u n m không nhân r ng

tr ng

nhi u n i do ch có cách nhân gi ng truy n th ng là dùng ch i r . Trong
nh ng n m

u th p niên 70 c a th k tr

môn rau qu Tr

ng

c, Tr i th c t p thí nghi m B

i h c Nông nghi p I t p trung nghiên c u và hoàn

thi n cách nhân gi ng b ng ph

ng pháp ghép m t. Vì v y ã m r ng di n


13

tích

vùng

ng b ng B c B và các vùng khác trong c n

c. Ti p theo là

s xu t hi n các gi ng Táo m i H12, táo Má H ng, táo ào Tiên do Vi n cây
l

ng th c và th c ph m tuy n ch n. i u này ã t o ra

c m t s thay

i

l n lao không nh ng trong ngh tr ng táo, mà còn góp ph n quan tr ng vào
vi c cung c p qu t

i cho nhân dân, nguyên li u t i ch cho ngành ch bi n

công nghi p th c ph m (Tr n Th T c, Hoàng Ng c Thu n, 2000) [19].
i v i cây M (Manglietia glauca) ghép ã
gi ng các lo i cây tr i ph c v xây d ng v

cành cho t l s ng

nhân

n gi ng dòng vô tính (Lê

Kh , 1989). T mùa Thu n m 1984, các tác gi
ghép m t là hai ph

c ng d ng

ình

ã cho th y ghép cành và

ng pháp d thao tác và cho t l s ng cao, trong ó ghép
t 69,3% sau 8 tháng, còn ghép m t cho t l s ng

t

54,5%. K t qu ghép v Thu n m 1988 kh p v i k t qu ghép v Thu n m
1984, song ghép m t v xuân

t t l s ng 66,6% cao h n ghép cành 60,3%

(Nguy n Hoàng Ngh a, 2001) [14].

i v i cây thông Nh a (Pinus merkusii),

thông Ba lá (Pinus kesiya), thông uôi Ng a (Pinus massoniana), ghép là m t
bi n pháp ch y u
dòng vô tính nh
nghi p Trung

t o cây ghép có ch t l
ã áp d ng

ng và m t s

ng cao xây d ng v

n gi ng

vi n Khoa h c Lâm nghi p, Công ty Lâm
n v khác, k thu t ghép ã

trong nhi u n m nên t l s ng

c hoàn ch nh

t khá cao, kho ng 70% cho thông Nh a

(d n theo Lê ình Kh , 1990) [12].
T l s ng c a m t ghép, sinh tr
vào i u ki n th i ti t và khí h u c a
loài c ng nh

ng c a cây sau khi ghép ph thu c
a ph

ng,

c tính sinh lý, tình hình sinh tr

c tính sinh lý c a gi ng
ng c a g c ghép và cành

ghép. Khi nghiên c u v th i v ghép, các nhà khoa h c
ã

a ra k t lu n:

ông: Có th b t
tháng 4. Riêng

Vi n Cây n qu

các t nh phía B c có hai th i v ghép chính: V Thu
u t tháng 8

n tháng 12. V Xuân: T tháng 2

n

i v i cây H ng, Táo, M , M n có th ghép t tháng 7 (Tr n

Th T c, Hoàng Ng c Thu n, 2000) [19].


14

i u (Anacardium occidentale) là loài cây l y qu có giá tr , vì

Cây

nhân i u là m t hàng xu t kh u mang l i thu nh p cao cho ng
ph c v cho vi c xây d ng v
Các tác gi

ã áp d ng nhi u ph

n gi ng và

i nông dân.

a cây gi ng vào gây tr ng.

ng pháp và k thu t ghép khác nhau. Ng

ta ã th nghi m l y cành ghép c a 174 cây m

i

ghép cho 12.778 cây

(Nguy n Hoàng Ngh a, 2001) [14].
Bác Nguy n Tr n C nh ( thôn La Khê, xã V n Khê, TX Hà
t nh Hà Tây) ã dùng ph
nh ng

ng pháp ghép

ông,

tao ra hàng lo t cây Kh mini

y qu và ra vào d p t t (Theo báo Nông nghi p Vi t Nam s ra ngày

30/06/2006) [3]. T i xí nghi p Gi ng cây lâm nghi p vùng

ông B c ( 246

Tr n Quang Kh i, TP. L ng S n, t nh L ng S n) ã ghép thành công cây S u.
Cây ghép ch sau 2 - 3 n m ã cho qu (Theo báo Nông nghi p Vi t Nam s
ra ngày 30/06/2006) [3]. T n m 2002, sau h n 4 n m nghiên c u, Nguy n
B o Toàn và c ng s Tr
ghép ch i c a B

ng

i h c C n Th

i, Cam, Quýt có ch t l

ã nghiên c u thành công

ng cao lên g c cây b n

a

t o

ra gi ng cây có trái ngon, có kh n ng ch u h n và ch u phèn t t (Theo Báo
Ti n Phong s ra ngày 20/3/2007) [4].

V i công tác nghiên c u v ghép cây c a các tác gi cho nhi u loài
khác nhau t nhóm các loài cây n qu , cây lâm nghi p… là c s m r ng
cho các nghiên c u nhân gi ng cây tr ng nông lâm nghi p b ng ph
ghép, trong ó Trám là loài cây lâu cho ra qu nên
gi ng b ng ph

n nay

ng pháp

i v i Trám nhân

ng pháp ghép là r t quan tr ng.

1.3.2.2. Nghiên c u v Trám ghép và mô hình tr ng Trám ghép
Có nhi u nghiên c u liên quan n k thu t ghép Trám và tr ng Trám
b ng cây ghép, các nghiên c u này là c s quan tr ng cho các ho t

ng s n

xu t th c ti n, có th li t kê m t s trình nghiên c u c a tác gi sau:
Duy Khôi ã nghiên c u ghép cây Cây Trám v
ã thu

ông và v Xuân và

c k t qu nh sau: Cây Trám ghép vào v Xuân cho t l s ng là

86,67% cao v

ông có t l s ng

t 53,33% (

Duy Khôi, 2005) [13].


15

Ong Th Qu ng
sinh tr

ã nghiên c u nh h

ng cu v trí l y cành ghép

n

ng c a cây Trám ghép ã rút ra k t lu n: Cây Trám ghép b ng cành

ng n có t l s ng

t 84% cao h n so v i ghép cành sát ng n ch

t 80%

(Ong Th Qu ng, 2006) [16].
Lâm tr

ng H u L ng I - L ng S n ã i ti n hành nghiên c u ghép

cây Cây Trám

các th i v khá nhau, k t qu b

c

u cho th y

Trám thì ghép vào v Xuân s cho t l s ng cao và s c sinh tr

i v i Cây
ng t t h n.

Trong th i gian này t nh L ng S n ang phát tri n d án tr ng cây
Trám ghép c a B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn b
ng

c

i dân ch p nh n. Ngoài ra các d án tr ng r ng c a n

th c hi n t i Vi t Nam c ng ch n cây Trám làm
i n hình là d án tr ng r ng c a

it

c hi n ang

u ã

c

c ngoài ang

ng tr ng ch y u,

c th c hi n t i Thanh

Hóa và Ngh An [4].
K t qu thí nghi m ghép Trám c a Ph m ình Tam và cs [17] cho th y
Ph

ng pháp ghép nêm và ghép áp

th i v thu n l i có th

u cho k t qu kh quan, t l s ng

t trên 70%, trong ó ph

ng pháp ghép áp cho k t

qu t t nh t; v th i v ghép ch nên ghép vào v xuân (tháng 3) và v thu
(tháng 10), ghép vào th i k này t l s ng có th
Theo Ph m

ình Tam [18], khi xây d ng mô hình tr ng r ng l y g

trong 3 mô hình t i 3

L c, Hoà Bình t t h n

a i m khác nhau thì Trám tr ng
i L i- V nh Phúc.

nh Trám tr ng không nên tr ng
hoá tính
Ph

t

t t i 65-70%.

m c d

n i

K S n và Tân

i u này m t l n n a kh ng

t x u, t ng

t m ng, các ch tiêu

i trung bình (Tiêu chu n ngành 04 TCN 24-2001).

ng th c tr ng có cây c t khí và keo phù tr và tr ng trong r ch

th y sinh tr

u cho

ng c a Trám tr ng khá t t, trong ó công th c dùng c t khí phù

tr v n t t nh t. Xây d ng mô hình tr ng cây l y qu :

t o

c r ng trám

l y qu thì ph

ng pháp tr ng b ng cây ghép là phù h p

n i

ki n ch m sóc

y

u có qu .

cây trám ghép tr ng sau 3 n m ã b t

t t t, i u


16

K t qu nghiên c u tr ng r ng trám tr ng (Canarium album Raeusch)
làm nguyên li u g dán c a Ph m ình Tam (2004)[17], ã xác
s khoa h c

nh

cc

xu t các gi i pháp lâm sinh phù h p gây tr ng và phát tri n

cây trám tr ng.

xu t bi n pháp k thu t

tr ng r ng trám tr ng ph c v

m c tiêu cung c p g cho công nghi p g dán. Xây d ng c s khoa h c cho
vi c xây d ng quy trình, quy ph m tr ng r ng trám tr ng.
K t qu nghiên c u c a Tr n
cm
200%

c M nh (2004-2007)[15] ã l a ch n

i cây m có n ng su t qu v

t tr i h n cây trung bình t 120%-

các xu t x khác nhau nh Hòa Bình, Hà Tây, Ninh Bình, Thái

Nguyên và B c Giang. K t qu nghiên c u cho th y trám en là cây r ng có
th nhân gi ng b ng ph
ph

ng pháp ghép. T l thành công

ng pháp ghép áp bên thân và ph

t trung bình 50%,

ng pháp ghép nêm là hai ph

ng pháp

t k t qu cao nh t. Th i v ghép t t nh t là v xuân (tháng 3,4) và v Thu
(tháng 9,10). K t qu nghiên c u cho th y ph

ng th c tr ng r ng b ng cây

con gieo t h t và tr ng toàn di n có cây phù tr giai o n
v i sinh tr

u t ra phù h p

ng qu n th c a cây trám en áp ng m c tiêu tr ng r ng l y

g . Trong giai o n r ng 1-4 tu i trám en c n có cây che ph h tr cho cây
sinh tr
Keo. Ph

ng và phát tri n. Cây che ph h tr phù h p là cây C t khí và cây
ng th c tr ng r ng dùng cây phù tr c n có bi n pháp k thu t tác

ng nh t a cành ho c t a th a keo t n m th 3 tr
c a cây phù tr

i v i cây tràm. Còn

cây ghép và tr ng theo ph

i v i ph

i, i u ch nh

tàn che

ng th c tr ng r ng b ng

ng th c nông lâm k t h p thì s

m c tiêu tr ng r ng l y qu . K t qu nghiên c u c a tác gi

áp ng

c

ã th c xây d ng

c 8,5ha mô hình r ng tr ng trám en ph c v m c tiêu l y g và l y qu .
Các mô hình sau khi tr ng n m

u tiên

u

t n t i trong các mô hình thí nghi m còn t
An và 90%

t trên 90%, sau ó 3 n m t l
ng

Hòa Bình. i u này cho th y môi tr

trám ghép phát tri n.

i cao 82% và 86%
ng

ây phù h p cho cây

ng kính và chi u cao c a 2 mô hình

Hòa Bình và Yên Thành-Ngh An sinh tr

ng t

ng

Ngh

i

ng

Tân L c u. Công


17

trình nghiên c u còn

a ra h

ng d n k thu t ghép cây trám en v i 2 k

thu t ghép là ghép áp và ghép nêm. Sau khi ghép thành công, cây ghép
nuôi trong v

n t 6-9 tháng sau ó em tr ng.

có nhi u lá, khi lá

o n cành ghép

c

25cm, ã

d ng bánh t m i em i tr ng.

Ngoài ra, c ng

ã có nhi u các nghiên c u ti n hành tr ng th

nghi m cây Trám ghép l y qu nh : D án khoa h c công ngh “ Tr ng th
cây Trám ghép l y qu

vùng

(Ph m

c M nh, Ph m

ình Tam, Tr n

m khu b o t n thiên nhiên Thanh Hoá”
ình Sâm - TT ng d ng KHKT

lâm nghi p). D án do chính ph Hà Lan tài tr và

c th c hi n trong th i

gian 5 n m (2002 - 2007) t i 5 t nh: Qu ng Ninh, B c Giang, Hà T nh, Qu ng
Bình, Qu ng Tr . D án ã ch n

it

ng là cây Trám ghép và cây Ba kích

làm cây tr ng xóa ói gi m nghèo cho ng

d án ã thu

c nh ng k t qu ban

i dân. Sau h n hai n m tri n khai

u [22][23].

Trong nh ng n m g n ây m t s huy n c a t nh Thái Nguyên nh :
Võ Nhai, Phú L

ng,

Hi n cây ang sinh tr

i T ... ã và ang ti n hành tr ng cây Trám ghép.
ng t t và m t s h , cây b t

v i n ng su t cao h n Trám tr ng h t, b
r ng.
Tr

Huy n L c Nam ã tr ng

ng S n và L c S n và ang

c

u cho thu ho ch qu

u áp ng

c yêu c u tr ng

c trên 20 ha Trám ghép t i hai xã
c tr ng m r ng trên di n tích r ng kinh

t , d n thay th nh ng cây tr ng kém hi u qu (B n tin, nông thôn

i

m i)[24].
Ngoài ra, các nghiên c u c a L
nghiên c u khá chi ti t ph
tr ng t i Tr
Nghiên

ng

ng Th Anh (2008) (2010) ã có các

ng pháp ghép và xây d ng quy trình ghép Trám

i h c Nông Lâm Thái Nguyên.
c u

c a

Nguy n

Th

Thu

Hoàn

(2005)

(2006)

(2007)[9][10][11] ã có m t s nghiên c u v th i v ghép Trám tr ng, v trí
l y cành ghép và th nghi m xây d ng mô hình Tr ng Trám phân tán theo
quy mô h gia ình.


18

T i Hà Châu, huy n Phú Bình (2005-2010)[21] ã có các ánh giá ti m
n ng và n ng su t cây Trám en ph c v
en

án xây d ng phát tri n cây Trám

t hi u qu kinh t cao t i xã Hà Châu;

án ã s d ng ph

ng pháp

i u tra th c t v di n tích, phân b cây Trám en và kinh nghi m b n

a

trong cách nhân gi ng, phân bi t cây cái và k thu t s ch , b o qu n. N i
dung nghiên c u t p trung theo h

ng nhân gi ng Trám b ng 2 cách gieo h t

và ghép và th nghi m s ch m t s s n ph m hàng hóa t Trám, tuy nhiên
nghiên c u giai o n ó không thành công.
Qua ó ta th y: Tr
các ph
t

ng pháp ghép ã

c ây và hi n nay vi c nghiên c u và áp d ng
c áp d ng t lâu nh ng ch y u là

ng cây n qu , cây công nghi p,
ang

c áp d ng nh ng ch a nhi u.

it

iv i

i

ng cây lâm nghi p c ng ã và
i v i cây lâm nghi p thì ph

ng

pháp nhân gi ng b ng hom, b ng h t... ã có r t nhi u nghiên c u khác nhau,
song nghiên c u v Trám còn h n ch , các nghiên c u ã t p chung nhi u h n
vào

it

ng cây Trám tr ng, cây Trám en nói chung và Trám en t i xã Hà

Châu, huy n Phú Bình nói riêng các nghiên c u còn ít i và t n m n, do v y
ch a phát huy
tài

c

c th m nh c a loài cây này t i khu v c nghiên c u, vì v y
xu t th c hi n.

2.4. i u ki n t nhiên, tài nguyên nhân l c
2.4.1.

c i m t nhiên:
- V trí

a lý.

Xã Hà Châu là 1 trong 21

n v hành chính c p xã, th tr n huy n phú

Bình, là m t xã nh n m sát con sông C u thu c vùng trung du B c b
tây nam c a huy n Phú Bình, t nh Thái Nguyên.
- Phía ông giáp ông Tân Huy n Hi p Hòa c a t nh B c Giang.
- Phía tây, phía Nam giáp xã Ti n Phong huy n Ph Yên.
- Phía b c giáp xã Nga My huy n Phú Bình.

phía